N°. 273. 135s Jaargang. 1892, Yrijdag 18 November. Middelburg 17 November Deze courant verschijnt d a g e 1Q k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen^ PrQ» per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel.' Bij abonnement lagerj Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,' Telephoonnommer IS9. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Het tooneel. Nlusioalia. IIIIIIIWII IKiSdll (III RANT. Ihrrmuiueler. Middelburg 17 Nov. 8 o, tb, 55 gr. at. 12 a, 57 gr., av 4 u. 56 gr. V. Verwacht verand. wind j Agenten te Vlissingen: P. G. di Var Mistdaoh k Zoon, te Goes: A. A. V/. Bollaid, te Kruisingen: F. v. b. Pkijl, tt Zierikzee: A. C. de Moou, te Tholes: W. A. i Advertentiëe i va* Nhuwxhhtjijiïk en te Terneuzen: M. dï Jo*ex. Verder nemen all® postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aas, evenals de moeten des namiddags te één nuf advertentie-bureau's van Nijch Va» Ditma», te Rotterdam, ra Gbdb. Bbumvams, fce 's Gravenhage, en A. ra la Ma» Ar»., te Amsterdam. j aan het bureau bexorgd sjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagaio génér&ls de Publieité étrangère G. L. Datibb Cn., Job» F. Johbs, opvolgt, zjj des avonds nog worden opgenomen Onder het opsohriffc Goed voorgaan doet goed volgen, echrjjft de Bedertche en Nieutcedieper courant het volgende: Indien de TJirechtsohe hoofdoffioier.dieinder- tjjd een cjjncr officieren als het ware tot een duel dwong, terdege gestrsfd ware geworden, sou er een stokje gestoken sjjn voor het her> halen van sulke gevallen. Indien de minister van oorlog dien officier had ontslagen, of, als dese sioh niet daartoe bereid had betoond, de kamerB op het ontslag vaa dien hoofd officier hadden aangedrongen, sou een ander commandant het niet gewaagd hebben eene dergeljjke onreobtvaardige daad te plegen. Naar men ons mededeelt heeft sioh opnieuw iets dergelijks voorgedaan. In het voorloopig verslag over de marine- begrooting leest men o. a. „Nog omtrent verschillende onderwerpen vroeg men aan den minister verdere inlichtin gen. Zoo vroeg men hoe, naar aanleiding van het gebeurde met een luitenant der marini rs, de minister oordeelt ten aansien van het duel". Het gebeurde met dien lnitenant der mariniers heeft sich, naar men ons mededeelt, als volgt toegedragen JDa heer V., 2® luitenant der mariniers, is een weinig excentriek en had daardoor (anderen zeggen ook omdat hg van burgerfamilie is) nog al te ljjien van de plagerijen sgner col lega's. Be heer V. verdroeg dat i'lles met bewonderenswaardige berusting, totdat 't hem op een goeden dag te erg werd en hg een sgner kameradon, door hem een fl.nken uit brander te geven, naar diens meening bele digde. Be quasie -beleedigde daagde daarop V. uit, waarop dese een weigerend antwoord gaf, op grondlo dat hg in principe tegen het duel -was, daar het s. i. nimmer eene kwestie kon oplossen en 2o omdat de wet het duel verbiedt. Bit alles geschiedde aan boord gedurende de reis naar Indil. Nauwelijks in Indië aangekomenwerd luitenant V. ter beschikking gesteld van de autoriteiten, dia daarop den minister van marine om instructies vroegen. Het antwoord luidde: «Opzenden naar Nederland." Bit gesobiedde en de luitenant V. kwam naar Nederland terug. Toen hg na sioh bjj den minister vervoegde om instrneties, moet hem sgn gelast sich naar het hospitaal alhier te begeven, ten einde aldaar een ondersoek te doen instellen naar sgne geestvermogens. Het einde van de zaak is geweest de tjjde- ljjke pensioneering vsn dea heer V., sooals men kort geleden uit de offioiëele berichten beeft kunnen zien. De klein t Lord is algemeen bekend. Het is een allerliefst verbaal, waarin op boeiende wjjse de ideeën worden geschetst van bet aristooratisohe Engeland en het democra tische Amerika. Be kleine lord sell, Cedric Errol, met sgn fijngevoelige natuur, sgn goed, erg goed hart, sgne liefde voor sgne moeder een kind, niet soo als andere kinderen, heeft veel aan trekkelijks. Men moge beweren dat hg voor •jjne jaren wat al te wgs is; wie kinderen kent weet maar al te goed hoe ijj ons vaak in verle genheid brengen door hunne vragenhoe ver standig sg vaak kunnen sgn en vooral hoe veel verschil er bestaat tussohen kinderenen kinderen. Maar Cedric Errol wordt ons ook geteekend als een eohte jongen, die hardloopen houdt met sgne kameraden en dsn den prjjs behaalt; voor wien, evenals voor alle kinderen, het eenvoudige, het alledaagsehe aantrekkelijkheid heeft; die sgne kennissen bg voorkeur soekt onder een schoenpoetser en dergelgke en voor wien de winkel van den komenjjsman een dorado is. Bat ook juist ie zoo echt kinderlgk, en wordt veel te veel over hot hoofd gesien door hen, die beswaren hebben tegen de wjjsgoerigheid van den kleinen lord. Be schrjjfater schetst hem tooh ook als een aatuorigk kind maar sg stelt hem en daar toe beeft sg het volste recht tevens eenigs- »ins jdiULeh voor. j£n het wans van poëzie, waarin het figuurtje Wjj deelen dit mede, sooals het oas is mede gedeeld, waarbg men oub de versekering gat, dat dese toedracht der saak de ware is. Reeds laag was het ons bekend, doch wg zwegen, omdat het ons niet mocht gelukken meerdere gegevens te bekomen. Het feit eobter, dat naar aanleiding hiervan een vraag tot den minister is gericht, doet ons insien dat het tgd wordt de noodige publiciteit, te geven aan hetgeen ons ter oore kwam, teneinde te voorkomen dat de saak in den doofpot worde gestopt. Heeft de saak sich anders toegedragen dan men ond heeft mede gedeeld, dan sai dat ons en zeker iedereen genoegen doen. Openbaarhei 1 in dergelgke gevallen is seker seer gewenscht. Tot die openbaarheid verkregen is, snllen we ons oordeel over de zaak opschorten. Bg kon. besluit: is aan A. Schutjes, op sgn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Nuenen is de luitenant-kolonel provinciale-adjudant in Utreoht F. C. P. Bonoadieu op pensioen gesteld tan bedrage van ƒ1800 'sjaars; is de ritmeester W. A. P. F. L. van Exter, van het 2e reg. huzaren, op zjjne aanvrage» op pensioen g .ateld ad /1300 'ajiars; sgn benoemd bg het wapen der cavalerie-* bg het 2e reg. busaren, tot ritmeester, de le luit. M. van Kuyk, van het le reg. huzaren bg het 3e reg. huzaren, tot le luit., de 2s luit. J. L. Völcker, van het korpsen is bevorderd tot commies der postergen 3e kl., J. van Nijmegen Schonegevel, thans oom mies 4o kl. Bg het onderzoek in e afdeelingen der Tweede kamer van het wetsontwerp tot ver hooging van het He hoofdstuk der staaisbe- grooting voor 1891, meenden sommige leden dat dit ontwerp vroeger had kannen zjjn inge diend dan geschied is. Aangedrongen werd op het bekend maken in de Staatecourant van alle benoemingen en bevorderingen ie eene der Nederlandsche orden, dus ook van de beno.ming en bevordering van buitenlanders. De wensch werd u'tgesproken dat, meer dan wellicht thans geschiedt, aan onbemiddelde v^rdiensteljjke burgers en militairen het broe derschap van den Nederlandtchen Leeuw sou worden verstrekt. Van andere zjjde waarschuwde man er eohter tegen die opneming te doen ontaarden in eene toelage op tractement of pensioen. De meening werd uitgesproken dat bg het toekennen van de versierselen der nieuwe orde het Nederlandsch-lndisch leger stiefmoederlijk sou sgn bedeeld, hetwelk op genoemd legtr den- indruk moet maken, dat het bg bet Ne- derlandsche achteruit gesteld word. Ook was het, zoo werd opgemerkt, een zeldzaam ver schijnsel, dat vertegenwoordigers van den landbouw mat deze orde begiftigd werden. van den hoofdpersoon is gehuld, ligt over het gansohe verhaalt Is dit ook het geval met het tooneehpel? Voor een deel ja, voor een ander deel niet. Er komeu in het stuk, sooals het Woensdag avond voor eene eivollen schouwburg te Middelburg werd gespeeld, allerliefste toonetlije» voor. Bg voorkeur denken wjj terug aan de scènes in het eerste bedrijf tuascheu Cedt ic en sgne moederde innige, hartelijke liefde van die vrouw voor haar kind; dan het tooneel met Dick en mijnheer Bobo», waar de kleine lord sgne vrienden het boek laat zien en xjj hunne ideeën luchten over de koningin en de groote lui. En vervolgens in het tweede bedrjjf al wat er voorviel tussohen grootvader en kleinkind. Bat ongedwongen, kinderlgk praten van Cedrict dat sioh ongemerkt neerzetten op den stoel van den norsshen graaf van Dorinaourtdis langsame toenadering van weerskanten, nadat het kleine ventje den ouden man een kus heeft gegevenhet waren alle heerljjke tooneeltjes, die door het spel der beide hoofdpersonen, den heer Louis Bouwmeester en zjjn leerling, den jongeheer Stoete, en mevrouw PauwelsVan Biene, tot hnn volle recht kwamen. Maar de verheffende indruk van dit alles werd verstoord dadeljjk na het in levenden ljjve optreden van Minna Tipton. Wg kenden haar uit het verhaal; wjj wisten dat sg een intrigante was, een dom, onbeschaamd weten, totaal onopgevoed en door en door inhalig. Wg hadden het gelezen dat zjj een mooi maar grut en onfatsoenlijk gezicht haddat sg eene zekere soort van ruwe schoonheid had, en ook In bjjna alle afiesliugen van de Tweede kamer is het gebeurde intake den optocht te 's Hage op 18 Sept. jl. ter sprake gebracht. Het verbod self van het houden van een optooht werd door de meeste leden beaamd; de beslissing behoorde slechts af te hangen van de vraag of in een bepaald geval wacor delijkheden te duchten sjjn. Maar meer afkeuring ontmoette het feit, dat in het besproken geval door den burgemeester op denztlfden dag de optocht eerst was geweigerd en daarna toegestaan. Hit beroep op sanitaire redenen kon al dadelgk niet opgaandaarin heeft de wet op de besmettelijke ziekten voorzien; en leden, die van oordeel waren, dat de bedoelde vergadering niet viel in de termen van de wet op het recht van vereenigitg en vergadering, meenden, dat men die wet niet willekeurig bjj de toepassing mocht uitbreiden, maar dan liever passend moest maken in de bestaande toestanden. Ia elk geval, eenmaal het verbod uitgevaardigd, bad het, ter wille van het prestige van het gezag, moeten gehandhaafd worden. Naar aanleiding van dese saak werden tot de regcering de volgende vragen gericht Behoort vergunning gevraagd te worden alle9n voor vergaderingen op afgeoaVend, of in het algemeen voor die op publiek terrein te houden „Meent da regeering dat, waar art. 11 der wet van 1855 voor eene openbare beraadslaging tot gemeenschappelijke vergadering in de open lucht vergunning van het hoefd van het ge meentebestuur voorschrijft, zoodanige bepaling siet onder de wetsbepaling valt, indien slechts de beraadslaging gevoerd wordt in den vorm eecer reeks van redevoeringen zonder eigen lek gezegd debat En welke is de opvatting van den burgemeeat-r ia dit bepaalde geval ge wee H Indien de regeering oordeelt, dat laatstbe doelde uitlegging verwerpelijk is, aan welke autoriteit is dan bjj overtreding, de handhaving der wet toevertrouwd, aan den burgemeester of aan de Rijkspolitie Sommige liden meenden, dat, waar hot een Rjjkawet geldt, van den burgemeester hier geen sprake kan zjjn. Heeft iu het hier bedoeide geval overleg tussohen Rjjks- en gemeente-politie plaats gehad Behalve de reeds meegedeelde moties, door het beBtuur van Burgerplicht te Ams erdsmen door mr J. A. La-y voorgesteld, inzake de aanhangige küsrecht-ontwerpen, komen op de eerstvolgende vergadering nog in behandeling twee moties, en wel eene, voorgestel! door prof. C. B. Spruyt, luidende »De vergadering der kiasvereeniging Burger plicht betuigt hare ingenomenheid mst de poging der regeering tut regeling van het kiesrecht volgens art. 80 der gtondwet betreurt dat de voorgestelde kieswet om ver schillende redenen ni3t onveranderd door de liberale partjj kan worden aanvaard; ruw in hare manieren en hartstochtelijk van aard was. Bj het lezen hindert dit alles niet; een ieder maakt zich van zoo iemand eene voor stelling die hjj wildoch als men suik een figunr aanschouwelijk siet voorgesteld met al de natuurlijkheid, die de teekening der schrijfster aanwjjst, dan wekt zjj weerzinen werkt zjj storend op het geheel, vooral wanneer zjj met een verregaande brutaliteit, geheel passend bjj haar karakter, het kasteel van den graaf van Dorincourt maar in en uit loopt. Volgens het verhaal brengt die graaf haar in haar loge ment een bezoekcn weigerde hjj pertinent haar in zjjn woning te ontrangen. Bjj het tooneelspel kon men, wilde men niet al te wjjöloopig worden, wel niet anders doen dan haar wèl op het kasteel laten komen. Zjj ia een onmisbare figuur in het stuk, en de intrige, die zjj op touw zet, een niet minder onmisbaar element. Maar men siet daaruit opnieuw hoe moeiljjk het valt, om, met behoud van den geeBt van een verhaal, een goed tooneelspel erv n te maken. Dat optreden van Minna Tipton nam veel van het poëtische weg, dat het geheele stuk keumarkt. En dan vonden wjj ook niet gelukkig het soo geheel in strjjd met het verhaal, eerste optreden van mevrouw Errol tegen over haar schoonvader. Juist bekoorde het praten van den kleinen Cedric over zjjn moeder tegen den graaf, zooals het in het verbaal voorkomt, zonder dat zjjn grootvader haar kent; en de voorstelling dat de graaf haar het eerste bezoek bracht. Bat ook dit anders gebeurde op het tooneel, vert.ouwt dat het gemeen overleg tussohen regeeting cn vertegenwoordiging zal leiden tot het aannemen van een getoijiigd wetsont werp, dat bjj de liberale partg onverdeelde instemming kan vinden." En een motie door den heer J. Verslnjjs, van dezen inhoud »De vergadering: van meening, dat in de aanhangige wets ontwerpen wordt voorgesteld, het kiesrecht uit to breiden tot over de grenzen der G.ondwet heen dat het nieuwe kiezersoorps zich in de eerste plaats ook het kiesrecht voor de gemeente raden zou toekennen, waardoor in verschil lende groote gemeenten het aantal kiezers, die geen directe belastingen betalen, dat van ben, die .wel directe belastingen betalen, zou overt: effen; spreekt den wensoh uit, dat de aanhangige ontworpen niet tot wet zullen wordea verne ven, zonder waarborgen voor een riohtig beheer der gemeente-financiën en zoodanig zullen gewjjzigd worden dat de proletariër overeen komstig de grondwet worden uitgesloten." Voor de derde maal hebben nu onze troepen in Atjeh het hoofd gestooten tegen de sterkte Kaloet. Over de laatste mislukte poging, om die versterking te nemen, wordt aan de Javabode bet volgende meegedeeld »Da comm. van Lambaroe, de o verst i S.> achtte het ncodig het terrein rondom die ver sterking, dat zwaar begroeid was, open te kap pen en vroeg daartoe een dekking van twee compagnieën van Kota-Radja, daar hjj terecht vreesde, dat die werkzaamheden door den vjjand zeer zouden worden bemoeilijkt. In plaats van twee compagnieën werden echW drie compagnieën ter assistentie geno men, benevens een detachement mineurs. Ver sterkt door nog een paar detachementen van de nabijgelegen poston te Lamreng en Siroen, besloot de overste S. hierop Kaloet andermaal aan te tasten en soo mogeljjk te nemen en te slechten. Na eerst door een vijj zwaar artillerievuur den aanval te hebben «oorbeieid, werden daarop door onze troepen herhaaldelijk pogin gen aangewend om door den bjjna ondoor dringbare! muur van bamboedoen, die Kaloet omringt, been te dringen. Niettegenstaande de geest der troepen uitmuntend was en zoo wel olfioieren bIb minderen bljjken van de grootste onverschrokkenheid en kalmte aan den dag legden, was het onmogelijk tot de vjjandeljjke versterking door te dringen. Be compagnie van Lambaroe, die het eerst voor de versterking kwam, werd onmiddellijk met zulk een moorddadig vuur ontvangen, dat aan verder voortrukken voor haar niet viel te denken. Reeds bjj den 6ersten aanval werd de luite nant Hooi boom door een doodeljjk schot in het hooi! getroffen, terwjjl van de 24 man. ligt alweer voor de band; maar bewijst op nieuw hoe moeiljjk het valt de in een verhaal geschetste feiten in een tooneelspel beknopt saam te vatton. Voor het overig9 heeft het stuk veel ver dienstelijks en had het ook gisteren avond hier een welverdiend succes. Na elk bedrijf moest driemaal het scherm omhoog. Grootendsels mocht dit zeker ook toege schreven worden aan het spel. Het was een uitstekend geheel; al betreurden wg het dat mevrouw Frenkel aan de rol van Minna Tipton hare kraohten meest wjjden. Be jongeheer Stoete vervulde zjjno vermoeien de rol met een zeldzame natuurlijkheid en be wonderenswaardige lieftalligheid, al kwam conventie en dressuur enkele malen cm het ho..kje zien. Er schuilt veel talent in dien spruit van een kusatsnaars geslacht. Moge er eohter niet ai te veel van sgn jeugdige krach ten wordea gevergd en hjj steeds onder goede leiding, zooals nu van den heer Bouwmeester bljjven 1 Dat zgn uiterlgk niet geheel voldeed aan de besch jjving ia het verhaal werkte op menigeen eenigssins teleurstellend. Men mistte het blonde krulhaar, waarmee het ventje zelfs is afgebeeld. Waarom op dit punt van het verhaal is ufg' wckenwaarom mijnheer Hobbs et zoo alierpotsierlgkst leeljjk uitzag, weten wg niet. Alleen vermoeden wg dat de heer Jacq. de Boer geen ander middel zag dan dat der overdrij ving om dien Amerikaan te belichamen. Eet wai aeker jammer dat als voorstuk de die bjj hem waren, er in een oogenblik 18 buiten gevecht werden gei.eld. Be luiten^nt-adjudant Brgber onderging met zjjn sectie betzelfde lot. Hoewel niet doodeljjk, ontving hg eveneens een scbot door het hoofd, dat ham aanstonds buiten gevecht stelde. Tegen 9 uur besloot men, nadat men 43 gewonden eu 7 doodon had gekregen, het gevecht te staken en trokken onze troepen terug* In zenuwachtige spanning werd door de mannon op Kctta-Radja, dio elk schot daidelgk konden hooren, de uitslag van den strjjd opgewacht. Een bittere tolsuistelling was vour allen het bericht van doze derde nederlaag. Da treio, die oageveor togen 11 aar des morgens de gewonden aanbracht, reed dan ook onder een sombere stilte het station bin nen. In den daarvoor ingerichten directie wagen lag de luitenant Hoolboom, reeds ster vende, terwijl de overige wagens grootendeels mot zwaardere en lichtere gewonden gevuld waren. De luitenant Brjjber, wiens hoofdwond in het begin voor zjjn leven deed vreezen, kwam daarop met een volgenden trein, die de compagnieën alhier in garnizoen terug bracht, aan. Volgen* de laatste beriohi.cn was de toestand van genojmden officier zeer bevredigend. Van de overige zwaar gewonden overleed een inl. korporaal kort na zjjn opneming ia 't hospitaal. Be stemming, die in den laatsten tgd hier toch reeds allesbchalvo opgewekt was, is er natuurljjk na deze treurige gebourtonis niet op verbeterd. Bat de vjjand, die toch reeds met ongekende brutaliteit optrad, na dit éoheo onzerzijds, met nog grooter driestheid zal optreden, is vrjj wel zeker. Bat Kaloet thans moet genomen worden, is de algemeens opinie. Van de voornemens, die men beeft, is echter nog niets bekend." Be Atj'ehsjhe Qt. schrjjfc neg: «Volgens ingekomen berichten heeft de vjj and bjj het gevecht te KHoet 10 dooden ea 13 gewonden gehad. Ook een voornaam hoofd, Toekoe Salsh Lamkrak, de xommandant vaa Kalost, behoort tot de gesneuvelden. Gezeten in een hoogen boom, binnen de versterking, gaf hjj zgn orders, toen bg door onze troepen daaruit geschoten werd. Het ljjk van den hoofdman is met dea meet ten luister tor aarde besteld. Be vjjand heeft Kaloet in meer verdedigbar ren toestand gebraeht. De Vetetniging voor Instrum entale Muziek hoeft Dinsdag aan het pnaliek van Middelburg en omstreken een zeer genotvollen avond be reid. Zjj had een bjjna volledig orkest tot baren dienst, waarmode sg, behalve Beetho ven's 4e Symphonie en Schumann's Ouverture op op. 52, twee nieuwe orkestwerken uitvoerde i een Concert voor violoncel van Ranobnrg, en Character8til:ke voor orkest van Jensen. keuze wat gevallen op De Boezemvriend. Waar zoo nitdrukkelgk is geconstateerd dat De kleine Lord een stuk is voor alle ooren oorbaar en voor der kleinen oogen te zien, daar lag hot voor de hand dot men ook der jeugd het genoegen zou gunnen dat stak te aanschouwen; Doarom mo^st me a bjj de keuze van een voor- of nastuk bjj dit tooneelspel vooral hierop bedacht zgn, en niet, zooals nu mot de Boezem vriend, een stuk kiezen, waarin wtër een teeder onderwerp wordt besproken, dat men tegen-3 woordig al meer dan genoeg op het tooneel ziet beban delen. En dan nog de wjjie, waarop een graaf George het vertrouwen van zgn boezemvriend schond door togen diens nitdrukkeijjken wensoh een pakket te openen, dat vernietigd moest worden I Dit stuk te prgssn kannen wg niet, al doen wjj dit ten volle het spel der drie personen, mevrouw Frenkel-Bouwmeester, en do heeren Louis Bouwmeester en Wensma. Het blgft een genot talenten, als eerstge- ncemden sjjn, te zien spelen. En daarom zal de avond van gisteren een voorname plaats innemen in de tooneelkroniok van ditseisoen. Volgende week Vrgdag weer tooneelopvoe- ring; sl. de tweede abonntmantavoorstelling door net gezelschap dor hooren Be Vos en Van Kor laar. Ban tretdt Willem van Zujjlen op 1 Reden voorzeker om ook dan een vollen schcuwbu-g te waohten.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1