N°. 240. 135" Jaargang. 1892, Dinsdag 11 October. Middelburg 10 October. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k J met uitzondering van Zon- en Feestdag»nj Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentien20 cent per regel; Bij abonnement lager] Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens all» dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte] Telephoonnommer 189. BEKENDMAKINGEN. Afschaffing der kermis. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. llll)l)i:illllS(.S(Hi: COURANT. Vbermonelef, Agente» te Vlissingen: P. G. di Vit Mestdaoh k Zooi, te Goe». A A WboïJ-iiD, te KruisingenF.y.d.Peijl,teZierikzee: A.C.dbMooh,teTholen: W.A. i Ailvertentltfn Middelburg 10 Oct. 8 a. vm. 53 gr. vak Nleuwenhtjijzx» e» te TerneuzenM. dï Jones. Verder nemen alle poetkantoren e» boekhandelaren abonnementen en advertentië» aan, evenals de moeten des namiddags te één nor n. 12 n. 57 gr„ av. 4 n. 66 gr. F. advertentie-bnreau's Tan Nwoh Va» Ditmae, te Rotterdam, Dl Gibb. Eii.iwa»tb, te Grayenhage, en A. de ia Ma* Az»., te Amsterdam. aan bet bureau bezorgd inn, willen - 11 Hooldagenten ycor het Buitenland: te Parjji en Londen, de Compagnie génerale de Publicité étrangèreG. L. Daube Cu., Joh* F. Jon», opvolger. j »jj des avonds nog worden opgenomen Verwacht tam. kracht. W. wind. CHOLERA. De burgemeester van Middelburg maakt bekend dat de minister van binnenlandsche zaken, krachtens art. 8 van bet koninklijk besluit van 4 September 1892 Staatsblad no 215) tot vaststelling van buitengewone maatregelen tot afwending der Aziatische cholera en tot wering harer uitbreiding en gevolgen, heeft goedgevonden te bepalen, dat genoemd artikel zal worden toegepast ten aanzien van personen, komende uit Rusland, Hamburg, Altona, Antwerpen of Havre, zoodat ieder, die een of meer personen, komende uit Rusland, Hamburg, Altona, Antwerpen of Havre in zijne woning huisvest, verplicht, is, onmiddellijk na aankomst van dien persoon of die personen daarvan kennis te geven aan den burgemeester, en evenzoo kennis te geven aan den burgemeester van elk verdacht ziektegeval in zijne woning, mitsgaders van het vertrek van bovenge noemde personen en van de plaats waarheen zij alsdan vertrokken zijn. Middelburg, den 9en September 1892. De burgemeester voornoemd, SCHORER. In een derde, een alot-opitel, deelt de redactie van de Maasbode thans over dit onderwerp hare eigene opinie mee, die natuurljjk geheel afwjjkt van die der Calvinisten en van hen, die het volksvermaak, zoo ls zy dat noemen, veredelen willen. De kermis is «egt zjj niets dan eene jaarmarkt met openbare vermakelijkheden. Sedert eeuwen kwamen, by gelegenheid der viering van het feest van den patroon der stad (te Rotterdam fl. Lanrentius, 10 Aug.) of van de wjjding der kerk, vreemde markt kramers naar de feestvierende gemeente en beden den burgers hunne waren aan in kramen, welke zjj gewoonlijk rondom de kerk hadden opgeslagen. Dit verklaart, waarom vroeger de kermis te Rotterdam in de binnenstad gevonden werd. By die handelaars voegdtn zich tllengs muzikanten, goochelaars, hansworsten en derge- lyken, die het volk met hunne kunsten ver maakten. Deze vertooning van het gewoel des handels met vreemdelingen en de publieke vermake lijkheden kwam sleohts eens in het jaar voor (in enkele plaatsen tweemaal), en hierom ge raakte het volk er versot op; hierom drong de kermis onuitroeibaar in de zaden en gewoon ten der burgeryen ook omdat dese er veel geld mede verdienden, want gedurende de dagen der kermis kwamen veel vreemdelingen naar de stad. Wat de kermis altjjd geweest is, is zjj in derdaad nog, niets meer, niets minder. Men vindt kramen, waarin allerlei voorwerpen te koop worden aangeboden, en daar tnsscbenen daar omheen tenten, waarin het volk op ver- sohillende wijze vermaakt wordt. Tegeljjk brengen straatmuziekanten, soms ook zooge naamde straatkunstenaars gedurende de kermis leven en opgewektheid in de stad. Rog altyd komen veel vreemdelingen op kermistyd her waarts, soodat by die gelegenheid door de burgerjj menige penning verdiend wordt. Alleen hierin is versohil gekomen, dat de kermis niet meer in de binnen-, maar in de boitenstad gehouden wordt. D«.t is het werk van hen, die het volksvermaak veredelen wil dan, en die een jaar of tien of vjjitien geleden in den gemeenteraad alvermogend waren en het gemeentebestuur gehoorsaam aan zjjne wenschen vonden. Zy hadden den moed niet hunner opinie, den moed niet om de kermis af te schaffen, maar wilden haar langzamerhand dooden, opdat zy van zelf bezwjjken zou. Men dreef haar ieder jaar meer naar buiten, naar het noorden der stad, waar de kerkhoven liggen. Maar de kermis verkoos niet te sterven en sioh te laten begravenalleen sjj werd slechter. De buitenstad met hare duisternissen en hare eenzaamheden in de nahjjheid bood veel meer gelegenheid aan voor kwaad dan de overal helder verliohte binnenstad. En soo deden de zoogenaamde volksbesohavers veel meer kwaad 0an goed. Wjj willen aannemen, dat zy ter goeder trouw handelden, maar dit neemt het feit niet weg, dat zy toonden niet de mannen te zjjn, genoegzaam op de hoogte, bahoorlyk met kennis en verstand begaafd, om in de ware behoefte des volks te voorzien. Als nu echter de kermis in zich z'lve niet slecht is, toe zal men dan van ons verwachten, dat wjj op hare afschaffing a ndriogen 1 De kermis, segt men, gaat vergezeld van los ban. digheden. Goe'ma ar ruim dan de losbandigheden op en niet de kermis. Wie krygt het in zyn oota een gebruik af te schaffen om bet misbruik, dat er van gemaakt wordt. Dat mag echt Protestantsch zyn, maar vers'andig ia het daarom niet. Wat ter were'd is tegen verwoobting beveiligd, als zulke wjjze van bandelen eens op elk gebied werd toegepast. Wellicht zal men zeggen die losbandigheden kunnen niet weggenomen wordendaarom moet de kermis verdwynen. De redeneerisg gaat alweer mank en geeft Weinig eer aan bet gemeentebestuur. Die losbandigheden zijn publiek, zyn dus een aanslag op de publieke orde, en voor deze beeft het gemeentebestuur te waken. Doet het dit niet, dan geeft het zioh zei ven een brevet van onwil of onvermogen. De kerkeraad der N<_d. Uerv. gemeente en de overige ar ressanten hadden das geheel iets anders moeten doen dan zy gedaan hebben; in plaats van de afschaffing te vragen van iets, dat in zich zeiven niet kwaad is, hadden zjj het gemeentebestuur moeten nitnoodigen beter zyn plicht te doen of tan zyn onmacht getuigenis af te leggen. Wjj voor ons zouden de stelling durven verdedigen, dat de losban digheden, welke men aan de kermis verwjjt, voor een goed deel de schuld zyn van hen, wier taak het is de openbare orde te handhaven en te beschermen. De kerkeraad is dus o. i. op een dwaalweg, als hy de losbandigheden aan de kermis v,r- wjjtdeze is er eigenljjk gesegd dood onschuldig aan. Wilt ge het bewjjs, als nog bewjjs noodig is Er gebeurt weinig of geen kwaad des daags, alleen des avonds. Des daags gaan de moeders met hare kinderen, die vao&ntie hebben, naar de kermis; de kinderen zya in de wolken, en de moeders genieten in de vreugde haret kinderen. Beiden zien veel nieuwe en wonder bare zaken, koopen zioh of krjjgen iets wat een sobat in hnnne oogen is, vinden nog iets de beurs om eens te kunnen smullen en worden daarenboven gratis of voor een bagatel onthaald op allerlei pret en genot van straat- en andere kunstenaars. Wie is zoo onbarmhartig, om dit genot te onthouden aan de breede arbeidersklasse, die het gehjele jaar moet zwoegen en tobben, die hard moet arbeiden van den ochtend tot den avond en zeiven de middelen niet heeft, om het kinderhart genot te schenken Als de sombere Calvinist dat geLch der kinderen en die vreugde der moeders niet verdragen kan, laat hjj zioh dan opsluiten bjj zyn huisorgel; laat hy vooral geen bjjbels of traotaatjes onder die joelende menigte verspreiden, want als zy die onder een schaterlach verseheurt, waarover zal hy zich beklagen 1 Zou men op afschaffing der kermis aandrin gen, als die alleen bjj daglioht gehouden werd Maar des avonds, ja, als andere figuren op de kermis versohjjnen, dan gaat het onschul dig genot hier en daar over in losbandigheid. Wjj zeggen hier en daar, want hoeveel zyn er onder die duizenden en dnizendsn, aan wie men gegronde verwjjten kan toevoegen Is dan het getal der dronkaards zoo ontzettend groot op onze kermissen Geloof niet, dat wjj ontkennen, dat op de kermis tooneelen zich voordoen van losbandigheid, van dron kenschap en onf uobt, maar op de eerste plaats, zyn die niet alle avonden te Rotterdam te aanschouwen, het meest misschien zelfs op de Zondagavonden; en ten tweede, waarom treedt de politie niet krachtdadig op zoowel tegen gene ais tegen deze wanordelykheden f Is de kerkeraad nooit des Zondagsavonds op de Hoogstraat geweest? Zoo ja, waarom heeft hjj dan niet reeds sinds lang zioh tot het ge meentebestuur of den gemeenteraad gewend Hy zal toch wel niet willen beweren, dat men in Rotterdam het geheele jaar door losbandig mag zyn behalve in de tweede ea derde week van Augustus De kerkeraad verzekert, dat de losbandig heden der kermis toenemen; dat is niet on- mogelykde losbandigheden op de Hoogstraat vermeerderen eveneens, maar waarom treedt de politie niet kraohtiger op, of, als zjj niet sterk genoeg is, waarom wordt zjj niet ver sterkt? Moord en doodslag,nuj», die moeien pour beioin de la cause ook al dienst doen. Maar behalve dat de politieagent vermoord werd in de Delftsobestraat, en niet op de Vee markt, «aar kermis gehouden werd (geheel Rotterdam ligt over zyne breedte tussohen die twee plaatsen), heeft de RotterdamBche kermis altyd de reputatie gehad, dat er nimmer bloed vloeide, zelfs de twist een zeldzaamheid was. Genoeg, de kermis moet naar onze bescheiden meening verbeterd, niet afgeschaft warden, en die verbetering heeft het gemeentebestuur voor een goed deel in banden. Men ontneme in deze bange tjjden, nu handel en njjverheid zoo zwaar lijden, den talrjjken neringdoenden niet de belangryke vooraeeLn, welk9 de ker mis hun oplevertmen onthoade uen arbei dersstand de eenige gelegenheid niet, om zioh op onschuldige wjjze te vei maken en althans voor een oogenblik verpoozing te vinden in den afmattenden, ja verplet'erenden arbeid van een geheel jaarmen kome terng van zyne fout en brenge de kermis naar de binnen stad, wat een krachtig middel van bestryding der zedeloosheil zou zynmen were van de kermis al wat de goede zeden schendt, den godsdienst beleedigt, de partyen tegen elkan der in het harnas jaagt. En bjj dat alles zorge men voor eene kraohtige politie en vooi wjjze bepalingen, waardoor aan bet nachteljjk vermaak geen onbeperkte dnur wordt verze kerd. Wil de overheid krachtig medewerken, dan kan de kermis nog wel verbeterd, aan veel kwaads een einde gemaakt worden; het inisoiuik opheffende, zal men niemand ook maar een sohyn van recht geven om het ge bruik aan te vallen. Na dit alles aldus rioht de Maasbode zich ten slotte tot de burgerjj van Rotterdam, na dit alles zal het verklaarbaar zyn, dat wy de bnrgery in gemoede aanraden de adressen, welke thans in omloop zyn, niet te teekenen, en dat wg de hoop koesteren, dat de gemeente raad weigeren zal aan het verzoek der adres santen te voldoen. Hoewel de redactie van de Maasbode zich natuurlgk stelt op het standpunt van een Rotterdamsch orgaan, ligt er in dez9 laatste beschouwing zooveel waars en zooveel dat ook op andere gemeenten van toepassing is, dat wy, die trouwens reeds meermalen in aenzelf- d n geest ons uitten, niet anders dan onze volle instemming kunnen betuigen met de daarin neergelegde ideeën en wenkenwelke wy nogmaals ten zeerste ter overweging aanbieden aan allen, die genegen zyn mee te werken aan de oplossing van deze zich telken jara als 't ware voordoende kwestie. Men echrgft ons: Binnen kort waoht den ambtenaren van den burgerlyken stand en den griffiers der recht banken weder eene buitengewone werkzaamneid. Als het jaar 1892 tot de geschiedenis behoort moet in elke gemeente een tienjarige alphabe- ticche tafel op de registers van den burger lyken stand over de jaren 1883 1892 worden opgemaakt, waarvan voornoemde griffiars af- schriitenheobente vervaardigen. Het voorschrift daartoe werd oorspronkelyk gegeven bjj deoreet onder de regeering van keizer Napoleon. In 1863 werd dit vervangen door een koninklyk besluit. Bjj de mededeeling in 1863 dat de alphabetische tafels op ongezegeld papier konden worden geschreven, werd berioht dat in het gereed liggende ontwerp van wet op het reeht van zegel, hetwelk de toenmalige regeering zioh voorstelde binnen enkele dagen aan de volksvertegenwoordiging aan te bieden, de registers van den bnrgerlyken stand met al de daarop te maken tafels onder de vrijstellingen van het «egelreoht waren opgenomen. Negen en twintig jaren zyn daarover heengegaan en nog moeten die registers met de jaerlyksche alph&betisohe tafels gezegeld zyn, waarvoor de gemeenten belangryke sommen hebben uit te g-ven. Zooals bekend is dateert de burgerljjke stand van 1811. Een en tachtig jaren lang dus betalen de genu enten gezegelde registers, die op gewoon formaat papier even echt konden ?yn. Wie weet of deze gezegelde instelling het niet zoo ver brengt dat zy haar lOOsten geboortedag viert 1 Als de in het verschiet liggende tienjarige tafel tot stand zal zyn gekomen bestaan er acht van die soort, daar over de jaren 1811—1813 eene afzonderlijke werd gevormd. L'en 19en Augustus werd het ontwerp op de beroeps en bedrijfsbelasting aan den Raad van State gezonden. Donderdag 6 October was het nog niet terug. »Dat de Raad de zaak zeer nauwgezet onder zoekt, betwjjfelen wjj geen oogenblik. Dat echter zoo langdurig onderzoek niet bevordeljjk is aan spoedige afdoening van wetgevenden ar beid, is evenmin aan twyfel onderhevig," zegt het Vaderland. De begrooting voor den aanleg van Staats spoorwegen, dienst 1893, is groot f 3.765.000, waarvan 2.225.000 op hoofdstak IX zyn uitgetrokken. De minister vleit zich dat eene atzonderljjke spoorwegbegrooting na 1893 niet meer zal worden gevorderd. De werken voor t et maken van een bly vend hoofdgebouw op station Vlissingen (haven) zyn aanbesteed. In onderzoek zyn o. a. de aanvragen van J. G. Gerritsen te Groede voor een locaal- spoorweg Schoondyke—T^rneuzen en van C. M. van Vessem te Rotterdam, voor een locaal- spoor of stoomtram van Brouwershaven langs Zierikzee naar Roosendaal. Bjj kon. besluit is aan jhr. W. van Citters, op zyn versoek, eervol ontslag verleend als consul-generaal te Bern is de waarneming van het consnlaat-generaal te Bern tydeljjk opgedragen aan mr. L. H. Ruyssenaers, minister-resident in dispombiliteit; is benoemd tot consnl-generaal te Kaapstad de heer B. H. de Waal, thans consul te Durban. De Tweede kamer is bijeengeroepen tegen morgen (Dinsdag) des namiddags te kwart voor vier uur. Evenals overal elders, te Weenen, te Leipzig, in ons eigen land, heeft het dCapella- koor onder Daniel de Lange ook het Bcrlynsche publiek en de Beiljjnsohe critici stormenderhand veroverd. Wy hadden reeds gedacht schryft een der verslaggevers dat het goede gezang uitge storven was, toen een kleine sohaar van zangers 9 dames en 9 heeren bewezen dat deze ra ;itei.t nog altyd voorhanden is. »Daniel de Lange moet een flink man zyn, dat hy zulk een koor kan vormen." Hoog geroemd wordt de eenheid van stemmen in het koor, waarbjj van de moderne schreau wmethode geen sprake is, ztlfs in het hoogste fortissimo bijjft het nog gezang. Bewondering legt dezelfde criticus aan den dag over de krachtsontwikkeling van het in aantal zoo zwakse kooreen blinde zou gelooven dat het minstens nit vjjftig personen bestaat. Het is het resultaat eener goede school. Het betooveiende, wegstervende pianis simo wekte niet minder de algemeene bewon dering op; zoo iets wordt niet door de natuur verkregen, maar moet door jarenlange vljjt aangeleerd worden. Ook de zuiverheid der intonatie wordt hoog geprezenden geheelen avond werd geen toon te hoog of te laag gezongen. Een uitstekenden indruk maakte het a Ca- pella koor bovendien door den eenvoud, waar mede het optrad. Byzonder worden genoemd een Kyrie van Dufay, Kyrie van Ockeghem, het Cantio sacra van Sweeliuck en het Agnus det van Obrucht, die een diepen indruk maakten. H. M. de koningin-regentes schonk voor dit speelseizoen ƒ2500 subsidie aan deNeder- lauasche opera. De Engelsche beeldhouwer Woolner is overleden. Junkermann kreeg te Berljjn een marme ren buste, die hem voorstelde als Zacharias Brdzig. Op de bnste stond vermeld, dat Jun kermann 700-maal in die rol is opgetreden. Zaterdag is de cursus in de vrjje- en ordeoefeningeu, die dezen zomer te Corigene werd gehouden door den hear P. B. Oost Lievense van Vlissingen, en waaraan i3 heeren en 2 dames uit Noord-Beveland hebben deel genomen, geëindigd. Bjj die gelegenheid wer den woorden van waardeering jegens den heer Oost Lievense gesproken door de heeren Swenne van Wisseketke en Wagtho, schoolopziener. Hierna werd in het gemeentehuis ter zelfder plaatse door de leden van het onderwijzers- gezelschap fl oord-Beveland eene vergadering gehouden, die gepresideerd werd door den heer J. Vermeulen van Coljjnsplaat, voorzitter der vereeniging. Behalve 11 leden waren de heeren Wagtho, schoolopziener, en Swart, Beneker, Jonk en Oost Lievense, als geïutro- duoeerden, ter vergadering tegenwoordig. De president riep den aanw izigen een hartelyk welkom toe en in het byzonder den heer Wagtho, die als schoolopziener voor de eerste maal aanwezig was en wien de voorzitter de belangen van de vereeniging en het oncerwjjg ten zeerste aanbeval, De heer Swenue werd Beoretaris in plaats van den heer Vermeulen, die in eene vorige vergadering tot president gekozen was. Daarna gaf de heer Ooit Lievense op verzoek van den voorzitter eenige inlioh tingen omtrent de looaliteit voor het onderwjjs in de vrjje- en ordeoefeningen. Als deskundige verklaarde kjj, dat een &part lokaal of een overdekte speelplaats eerste vereisohten syn en dat het onmogeljjk is dit vak tussohen de sohoolbanken in de sohoollokalen naar eisoh te onderwjjsen. Den heer A. C. Bolujjt, onderwyzer te Poortvliet, is een maand verlof verleend, met behoud van traetement, terwjjl de heer J. Daieboot te Tbolen als tjjdeljjk onderwyser in diens plaats is aangemeld. In de Zondag gehouden voormiddag gods dienstoefening der Ned. herv. gemeente te Goes werd de onlangs beroepen predikant, de heer Van Koetsveld, door den heer Van Griethuyzen bevestigd, met eene rede naar aanleiding van II Cor. 4: 7, Des namiddags deed de heer Van Koetsveld zjjne intrede, sprekende over II Oor. 5: 20. Aan het eind der godsdienstoefening song de gemeente staande den nieuwen predikant Ps. 7211 toe. Tot slot werd door het kerkeljjk vier. stemmig gemengd koor de Hymne van Siloher, het bekende Jehova, aangeheven in Hollandsehe overzetting. Het kerkgebouw was beide keeren» vooral des middags, goed gevuld. Wekélijksche opgaaf betreffende de fled, herv, kerk. Beroepen te: Over- en Neder-Asselt F. Hop- ster te Wyngaarden; Bunrmalsen J. Bergbege te Ëeuningen; Bloemendaal H. H. Barger te Vlaardingen Driehuizen, Zuid-Schermer en te Hensbroek Jb. Bleeker, cand.; Zontelande E. Syperda te Hindeloopen; Ëorssele J. R. Cal- lenbach, cand,; 'a Gravenpolder W. v. d. Waal Jzn., cand.; Hempens e. a. A. A. Cremer Rs., cand.; Rouveen J. M. C. H. Mond te Dintel- oord; Niekerk en Vliedorp H. J. Noteboom te Geidermalsemen te Acquoy L. van Maanen te Willemstad. Bedankt voorBorculo door dr J. Herderschee te TielZutphen door P. J. Romjjn te Leeu warden Zoeterwoude doer J. A. de Vlieger te Maasland; Njjland door P. Bartstra te Krim pen a/d L_kDe Bilt door J. Vermeer Az. te Zwolle en voor Steenwyk door A. Jellema ta Vriescheloo. Aangenomen naar: Hierdendoor J.L. Dippel, cand.; Woikum door D. Jacobson te Hoog- Blokland; en naar HoornBterzwaag door H. Rombaeh te TL-k. Door den minister van oorlog zjjnonder- wyzers uit het leger aangewezen voor de oefeningen in den wapenhandel gedurende den a. s. winter. Voor Zeeland zyn daartoe aangewezen voor s Axel, Hulst, Terneuzen onderwysers uit Terneuzen Tholen, Seherpenisse, St. Maartensdyk, Ril. land-Bath onderwijzers nit Bergen op Zoom; Kminingen, Goes en Middelburg onderwysers uit Middelburg; en BreBkenB, Oostburg, IJzendyke, Groede,Schoon, dyke en Vlissingen onderwjjzers nit Vlissingen. De aangewezen onderwyzers keeren allen denzelfden dag naar hunne garnizoenen terng, met uitzondering van die te Goes, die aldaar overnaohten. Men schryft ons nit Vlissingen Een, om zijn verdierlykt voorkomen, algemeen bekend scharenslypend figuur is ter ruste gegaan. Misschien hadden we wel geljjk toen we vreesden, dat hy zich in de reine omgeving, waarin hy van gemeentewege geplaatst werd, minder op zyn gemak zou gevoelen. Met plezier ging men op zjj, wanneer hjj naderde, altyd met gebogen hoofd, nu en dan gevolgd door eene vrouw, dij hjj tot levens gezellin gekozen had, zonder het noodig te achten er de heeren van 'i stadhuis mSe in kennis te stellen. Onder een hoop vuile kleeren, die hjj gewoon was te dragen, klopte een hart, wie weet hoe rein dat voor ons Oranjehuis gloeide 1 Dat toch bleek nit de mooie versiering sjjner inwendig vuile woning bjj gelegenheid van den tienden jaardag onzer koningin. Dat hjj ruste in vrede 1 De Zaterdag avond schynt bestemd te bljjven voor het door de socialisten te koop aanbieden van Recht voor allen. Zoo ook Zaterdag 11, weer. 't Brengt nog een beetje drukte teweeg voor de dienstmeisjes en lui, die Zaterdag avond houden 1 Onder de zaken, die voor menigeen onaan- [genaam syn, behoort ook het rooken in df

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1