Mleltagsclie Courant
BIJVOEGSEL
ISlddelburg 1 October.
Brieven uit de Hofstad.
FEUILLETON»
Verspreide Berichten.
Maandag 3 October 1892, no. 233.
BBN O-RIL.
HEBMAN DUPONT.
Het EIberfel^er"ste^8e' van armenzorg.
LETTEREN EN KUNST.
VAJT Dl
VLS
30 September 1892.
.Het gezag most worden boog gehouden,
schreef ik in mgn vorigen brief, en wie zou
het daarmede niet eens zgn 't Mocht wat 1
Blikbaar denken de autoriteiten, die daarvoor
hebben te zorgen, er anders over. Althans de
stemrechtmeeMng heeft plaats gehad zonder
dat eenige poging is gedaan haar te beletten,
toen zjj bleek, in strgd met het burgemeester-
ïyk verbod, toch een openbare vergadering tot
gemeenschappelijke beraadslaging in de open
lnobt te zjjn.
Dit heeft hier tareoht verwon lering gewekt,
en de zaak is inderdaad hoog ernstig. Het
Vaderland van heden wjjdt aan haar dan ook
een hoofdartikel, waarin het de leer van de
Gemeentestem bestrjjdt, als zon hier geen
gemeenschappelijke beraadslaging zjjn gevoerd.
Die leer is zeker allerzonderlingst. Vol
gens haar ontbreekt hier het bedoeld karak-
ter, omdat alleen zjj het woord voerden, die
daartoe vooraf waren nitgenoodigd of zicb
bereid hadden verklaard, en omdat debat,
gedachtenwisseling, niet heeft plaats gehad.
Een vergadering, waarop alleen de voorzitter
en eenige sprekers, vooraf aangewezen, hef
woord voeren, bjjv. tot toelichting of verdedi
ging van eenig voorstel, waarmede alle aai-
wesigen het eens bljjken te zjjn, zoodit
niemand opstaat om het te bestrijden, valt
dus buiten het bereik van art. 18 der
wet op het recht van vereeniging en ver
gadering. Maar dan weet men eerst by het
einde der vergadering of op haar dit wetsartikel
toepasseiyk is, en toch moet de vergunning nog
wel vgf dagen van te voren zgn verleend! Nu
moge men zekerheid kannen hebben, dat geen
der aangewezen sprekers in de openbare bijeen
komst iets zeggen zal, eenigszins afwijkende
van hetgeen ten ander in het midden braoht,
men kan toeh nooit voorkomen, dat een der
overige aanwezigen een tegenstrgdige meening
verkondigt, en al doet hg dit slechts met
een paar woorden, bg wijze van interruptie,
deze zouden voldoende zgn om eensklaps
een beroep op art. 18 der wet mogelgk te
maken en dus eene vordering tot het uiteengaan
der vergadering te wettigen. Om deze reden is
het zaak om ook voor een meeting met aan
gewezen sprekers zich vooraf van vergunning
te verzekeren. De politie moont om met ae
sooiaal-demooraten ta spreken den boel eens
in de war willen soboppen, zjj heeft daartoe
maar eens een paar woorden tegen een spreker
nit te roepen 1
Het onhoudbare van de leer van het deskundig
weekblad springt in het oog door de verklaring
der redaotie zelve, dat »niet toelaten" in art.
18 wil zeggen vbeletten". Hoe zal men een
vergadering beletten, als eerst aan het einde
big kt, dat daartoe termen bestaan? De ver
gadering is dan immers gehonden Yoor be
letten of niet toelaten is er dan geen mogelijkheid
meer, want wat gedaan is, is gedaan.
Yrg wat juister sohgnt de opvatting van
het Vaderland, dat in het algemeen bedoeld is
elke vergadering, waarvan doel en beteekenis
te vinden is in de redevoeringen, die er gehouden
worden.
Dat de burgemeester de meeting niet belet
heeft moet, naar men verzekert, niet worden
toegeschreven aan eene huldiging door hem
van de besproken leer van de Gemeentestem,
maar aan zgne meening, ook door dat blad
gedeeld, dat niet hg, maar het -Ryyfcs-politie-
geiag hier tot handelen geroepen was, omdat
het de handhaving van eene Rijks-wet betrof.
Deze opvatting wordt door het Vaderland alleen
bg den burgemeester verondersteld, nooh ver
dedigd, nooh bestreden. Het blad vraagt alleen
of dan niemand zgne verantwoordelijkheid heeft
gevoeld.
Indien de een werkelgk op den ander rekende
is het hoog tgd, dat worde uitgemaakt of de
burgemeester dan wel de minister van justitie
DOOB
Vit het Duitech.
Baron Alfred verveelde zich. Gemelijk wierp
hij zich op den divan van de eene zijde op de
andere Drommels! Wat een hitte 1 Deze
Meimaand schijnt Juli naar de kroon te willen
steken.
En toch verspreidde de zacht klaterende
kamerfonteiD, onder welige waaierpalmen, eenige
koeltede zware, dicht toegehaalde gordijnen
weerden eiken zonnestraal af.
Maar baron Alfred vond de hitte nu eenmaal
ondragelijk; hij verveelde zich, hij was knorrig
Dat was hij altijd om dezen tgd van het jaar,
als men, om zoo té zeggeb, met het eene been
in den zomer en nog met het andere in den
winter staat. De komedies spelen nog, maar
meest voor ledige zalen; om op reis te gaan
vu het nog te vroeg, ofschoon het weer er
of de directenr van rijkspolitie in dergeljjke
gevallen moet handelen. Dat eerstgenoemde
ambtenaar de bevoegde autoriteit is sohgnt te
volgen uit de geheele wet van 1855, die overal
vergunning van den burgemeester eischt en
toch moeilgk kan gewild hebben, dat een ander
de kastanjes uit het vuur zon halen dan den-
gene die ze er in wierp. Alleen de burge
meester trouwens weet of er al dan niet ver
gunning is verleend, want kennisgeving aan
den minister is nergenB voorgeschreven, en
evenmin is de houder der vergunning verplicht
die te vertoonende aanvrager behoeft natuur-
lgk niet eens ter vergadering te zgn. V
rgkspolitie zou dus zich maar moeten lat-11
afsohepen met de verzekering van de**? °f
genen der vergaderden, dat de verguflflin8
tgdig is verleend 1 Bovendien zou tooi in elk
geval de burgemeester weer moeten eptteien
zoodra de maatregelen der rgkspol'-;6 0m de
vergadering te doen uiteengaan '3ldden tot
stoornis der openbare orde, bgv- t0<i °Pr0Êrige
beweging of samenscholing. ,.*86 der
gemeentewet noemt hem aitJ/1Jkkelgfc als de
eenig bevoegde om dan b*relen te geven en
te handelen. Zoo zou du' de e®11® autoriteit
telkens de andere moat** vervangen en deze
de dupe worden van de maatregelen van gane.
Zoo mag de toesta*11 intussohen zeker niet
voortduren; er moe' uitgemaakt wie de auto
riteit is, tot b**delen geroepen. Het zou
wellicht niet **aad zgn, indien de Tweede
kamer zich e' eens mede bemoeide en eene
offioieele interpretatie van de regeering vroeg.
Er is mieröhien wel een lid, die verlof wil
vragen to' eene interpellatie daarover.
Al is ieders macht behoorlgk omschreven,
dan is het soms al bedenkelgk genoeg, wanneer
twae autoriteiten moeten samenwerken tot
eenzelfde doel. Dit bleek dezer dagen weer
m de residentie. Door den gemeenteraad is
een blanoo crediet toegestaan tot bestrgding
der cholera natuurlgk is het dagelgkeoh bestuur
verantwoording scbnldig voor het gebruik, van
dat crediet gemaakt. Nu lag bet voor de hand
waar wjj een zoogen. cholera-commisBie hebben,
dat aan deze de bevoegdheid wordt gegeven om
te doen wat zg noodig acht. Dit is dan ook ge-
sohied. Het sohgnt echter, dat die oommissie wat
al te ruim in de gemeentelgke kas tastte naar
het oordeel van den verantwoordelgken burge
meester. Althans deze heeft de gegeven vol
macht ingetrokken en den gemeente-ambtena
ren gelast geene bevelen van de oholera-
oommissie meer op te volgen zonder zgne
voorafgaande goedkeuring. Als dat nu maar
geen kwaad bloed zet, want daarvan zou ook
weer wel eens het gevolg kunnen zgn, dat
niemand meer iets doet. Wat minder dan nu
geschiedt zon niet schaden, mits aan den an
deren kant wat meer werd gedaan, m. a. w.
men moest de nitgaven beperken tot de waarlgk
heilzame, maar daarop dan ook niet beknib
belen. Onnoodig is echter, om maar eens iets
te noemen, de aanplakking hier in den Haag
van gedrukte billetten, waarbg ernstig gewaar-
schawd wordt tegen het gebruik van Maas
water in ongekookten toestand. Wie drinkt
bier nu ooit Maaswater Het zon wat duur
uitkomen door de transportkosten 1
Iets anders ware het zeker geweest, indien de
opening van de zitting der Btaten-generaal
met het oog op de cholera niet door de regentes
hadde plaats gehad. De opeenhooping van
mensehen, die daarvan het gevolg is geweest,
was zeker niet minder gevaarlgk dan die,
welke de boven besproken meeting deed ont
staan. Men zegt dan ook, dat Hare Majesteit
zelve het denkbeeld heeft geopperd niet zelve
aan die plechtigheid deel te nemen, vooral
ook omdat zg kort te voren haar bezoek aan
Haarlem had nitgesteld.
De ministers vonden echter bljjkbaar geen
termen om op dat denkbeeld in te gaan. Yan
daar dat toen ook spoedig bet uitgestelde be
zoek aan Haarlem is gebracht, omdat H. M.
de inconsequentie inzag, gelegen in het doen
van het een en het langer nalaten van het
ander.
Op zich zelve was heden vóór 8 dagen an
ders nog meer reden om Noord-Holland's
hoofdstad niet te bezoeken dan enkele weken
te voren, daar de sporadisohe gevallen van
cholera sedert ontegenzeggelgk waren toege
nomen. Zoo deed de zucht naar consequentie
van onze regentes haar zelve inconsequent
worden, maar tegen haren zin l
best voor geschikt was. 't Is waar ginds in
het Westland en in den Hoptuin was het
„Groene veld" weer geopend; maar van daag
waB het Zondag en dan was de renbaan ver
laten en daarmede verviel alles wat voor den
baron de lente uitmaakte.
En hij geeuwde, zoo verschrikkelijk dat zijn
anders schoon gelaat een caricatuur werd. Wat
moet men op zulk een Zondag beginnen, als
men baron is en het plebs overal de meerder
heid heeft Er blijft dus niet anders over dan
de clubmaar ook daar begint het pas tegen
den avond een weinig levendig te worden en
voor dien tijd kan men zich al lang doodge-
kniest hebben.
Hjj neemt van een by den divan staand
tafeltje het Journal amusant, dat van morgen
gekomen is, en bladert er in. Bal Hij werpt
het van zich at. Htj wil een prijs uitloven voor
den ontdekker van een geestigheid, die daarin
te vinden ismaar niemand zal den prijs
winnen.
Hij grijpt naar een courant. Hoofdartikel
de nieHwe koers. Natuurlijk. Dat hangt hem
ook den keel uit. Oude of nieuwe koers, dat
is zeker, de menschen worden hoe langer hoe,
II.
(Slot.)
Indien 1,1611 E^berfeld wil vergelgken bg eene
andere *'ad> dan dient men zich eerst reken
schap f® ffeven van een mogelgk verschil in
econ*111100^0 toestanden. De populatie van El-
ber/eld is in veertig jaren tjjds geleidelgk van
50.000 tot 180.000 zielen gestegen en slechts een
gckelen keer door crisis of oorlogsrampen in
haren loop gestuita's centrum van eene mach
tige nijverheid, wordt het in enkele takken van
industrie door geene andere Duitsche stad over
troffen. Daarbg komt het voorrecht, dat de
ontwikkeling gestadig is, zonder aan groote
schokken van actie en reactie te zgn blootge
steld, een voorrecht bovenal voor de arbeiders
bevolking, die grootendeels vast en geregeld
werk kan vinden, en in vest gunstiger omstan
digheden leeft dan de bevolking van SakBen
of van Silezië. Zelfs Barmen, dat aan Elber-
feld onmiddelgk grenst, sohgnt in dit opzicht
niet zoo gunstig beoordeeld te worden. Niet
bloot liohamelgke of machinale arbeid komt
in de fabrieken te pas; bedrevenheid in het
vak is dikwgls een hoofdvereischte. Op niet
minder dan 40000 arbeiders en arbeidsters wordt
het aantal personen geschat, dat aan de ng ver
heid verbonden is. Het werken van vrouwen
in fabrieken moge op zedelgkheid en huise-
lgkheid in het algemeen een verkeerden invloed
uitoefenen, voor de inkomsten in het gezin is
de samenwerking der verschillende loden zeer
welkom. De loonen van de mannen zullen
door de vrouwelgke concurrentie worden ge
drukt toch verdient een gewoon fabrieks
arbeider gemiddeld 9 in de week daar
tegenover staat, dat de vrouw dikwijls mede
werkt jongens en meisjes brengen spoedig een
weekgeld van 4 of f 5 thuis. En dat niet
alleen. Ook de concurrentie tnsschen de
vrouwen onderling buiten de fabrieken wordt
minder soherp. Geen overgroot aanbod is er
van naaisters, van waschvrouwen, vau schoon
maaksters. Elberfeld trekt niet, zooals Berlgn
en Hamburg, bg voorkeur plattelandsbewoners
en werkzoekenden aan. In eigenaardig verband
daarmede staat het feit, dat voor een viertal
jaren zelfs woningnood is ontstaanhet aantal
huizen was niet voldoende voor de behoefte.
De specnlatiebonw, die nu eens een schare van
de bg de bouwvakken betrokken arbeiders naar
de steden lokt en werk geeft, dan weer diezelfde
bevolking in de meest armoedige omstandig
heden aan de liefdadigheid tgdelgk prgs geeft,
is daar nagenoeg onbekend.
Bevreemdend is het dus niet, dat de vorm
van onderstand die er het armwezen beheerscht,
de bedeeling, minder angstvallig kan worden
tcsgepast dan elders. En aangenomen, dat be
deeling een aannemelgke vorm is, moet erkend
worden, dat de armenzorg, tot in alle bijzon
derheden gesystematiseerd en gecontroleerd, er
den toets der kritiek kan doorstaan.
De vraag is eohter juist of elders, onder niet
zoo gunstige voorwaarden, het Elberfelder be-
deelingsstelsel mag worden aanbevolen. Aanbe
volen voor de overheid, aanbevolen voor de
bgzondere liefdadigheid.
Waar de overheid het bedeelingstelsel door
aanvulling van onvoldoend loon, zelfs onder
goede controle, wil toepassen, dreigt het aantal
bedeelden belangrgk toe te nemen evenals het
bedrag der jaarlgksche nitgaven. De overheid
kan de armen niet met twee maten msten, de
goede aannemen en de slechte afwjjzen. Zij
moet den arme helpen, wie hg ook zg.
In Duitechland zgn de aan de gemeenschap,
maar ook de door haar gestelde eisohen groot
de staatsbevoegdheid breidt zich meer en meer
nit, de dwang neemt meer en meer den vrgen
wil van den individu gevangen, en het blgft
altgd de groote vraag, of leiding daar ook
opleiding beteokent; bij ons werkt tot dusver
alles meer in en door de vrge maatschappg,
hare opvoedende kracht stelt men boven die
van den staat. Het verschil van beginsel komt
in de armenwetten nit.
Onze armenwet gedoogt niet een volledige
toepassing van het Elberfelder stelsel; op bet
pnnt van het toezicht zonden intusschen onze
armbesturen veel daarvan kunnen overnemen.
Bg wgziging van het beginsel der armenwet,
waardoor de hulp der overheid die der kerke
lijke armbesturen zou kunnen aanvullen, zou
ongetwgfeld hetzelfde gebeuren als te Elbar-
feldt; de diaconien zouden zich terug trekken
en hare taak aan de overheid overgeven.
Deze gevolgtrekking is niet aangenaam voor
de bnrgerlyke gemeenten en hare financiën. Bg
de invoering van het Elberfelder stelssl te
Botterdam zou alleen voor bedeeling wellicht
flauwer en het is niet eens meer de moeite
waard, baron te zijn. Verder ontdekt zijn blik
in de andere kolommen buiten- en binnenlandsch
Dieuws, handel, enz. Daar valt zgn oog op
een artikel onder den streep „Zondag in Berlijn".
Hij is toch nieuwsgierig wat men daarover
schrijven kan, richt zich dus een weinig op,
steekt een cigaar aan, vouwt het blad, zóo
dat hij het gemakkelijk kan vasthouden en
begint.
Onder het lezen speelt er vaak een lachje
om zijne dunne lippen. Inderdaad, die vent
is geestig. Hoe heet hij Hij ziet naar de
onderteekening maar daar staat niets dan een
IJ. Om het even die IJ heeft meer gezien
dan menigeen.
Wat kan hij aardig vertellen over Griinewald
en de Hazenheide, over Tepton en Stralan.
Volgens dien man zijn er dus nog menschen,
die zich des Zondags in Berlgn kunnen ver
maken. Daar krijgt hij een inval. Waarom
zou hij ook niet tot die menschen behooren?
Als hij den baron eens thnis liet en ook eens
«Volk" werd. Hij geraakt geheel in vunr.
Een prachtig denkbeeldHij is er bepaald
trotsoh op. Dezen Zondagmiddag zal hij op
een som van 250800 m. worden vereiicht.
Te Elberfeld werd in 1888/89 onderstand
verleend aan 4732 personen en de hiervoor
uitgegeven som beliep 350,000, waarvan
f 240,000 door belasting moest worden gedekt.
Dikwgls genoeg is reeds gebleken, hoe een
gebied, dat door den staat als arbeidsveld wordt
gekozen, meer en meer verwaarloosd wordt door
het particulier initiatief, voor zoover althans
eene eenvormig staatsorganisme bg machte is,
de veehjjdige, door verBoheidenheid van beginsel
in aanzgn geroepen organrn te vervangen. Het
gebied van armenzorg maakt hierop geen uit
zondering. Particuliere ziekenhuizen maken
plaats voor gemeentelgke ziekenhuizendiaco
nien wjjken terug voor de armbesturen van
overheidswege; sutsiöies verjagen vrgwillige
hjj dragen.
Daarom is in Duitsehland het openbaar arm
wezen van meer beteekenis dan de bgzondere
armverzorging, terwgl in Nederland veel moer
belangstelling wordt betoond voor al wat door
particuliere krachten wordt tot stand gebracht.
Hun taak bg de organisatie van het armwezen
wordt er niet gsmakkelgk door. De overheid
kan dwingen, bevelen, aan allen de wet voor-
schrgvenparticnlieren kannen slechts over
reden, overtuigen.
Een armbezoeker te Elberfeld heeft voorna-
melgk te letten op de verdiensten in het gezin
of er scholden zgn, of er goed in de bank van
leening staat, kan hem onverschillig zgn
hij treedt meer op als oontrolenr dan als
vriend; gezinnen worden hem toebedeeld, aan
wie hg als particulier eiken onderstand zon
weigeren. Ook al zal menigeen zgne taak daar
hooger opvatten, de betrekking draagt daar
een ander karakter, in overeenstemming met
de organisatie.
Na kan men over die bezwaren van het
armbezoek wel heenstappen, het volmaakte
wordt nooit bereikt, en beter is het soms de
krachten, waarover men beschikken kan, zoo
goed mogelgk te benutten dan ze ongebruikt
te laten, omdat men een onbereikb ar ideaal
wil nastreven. Op éen punt moet intussohen
gewezen worden. Eene bgzondere vereeniging,
die vooral te letten heelt op de zedelgke hoe
danigheden van den arme, voor zoover die van
invloed kunnen zgn op zgne stoffelijke wel
vaart, kan het voorloopig onderzoek, waarvan
de aanneming of de afwgzing van een gezin
afhankelgk is, niet aan ongeoefende krachten
overlaten. Dat onderzoek iB voor baar hoofd
zaak, en moet liefst afgesoheiden worden van
het gewone armbezoek, waarbg geregeld toezicht
alleen noodig is.
Ernstiger bezwaren tegen de toepassing van
het stelsel znllen zich voordoen, zoodra beslis
singen moeten genomen worden omtrent den
onderstand; omtrent den persoon aan wien,
den vorm, den omvang, waarin die verstrekt zal
worden. Ia Elberfeld verriohten de 31 onder
stands-commissies haar werk naar een vast
model. Zg hebben de Aussct luss-sittze maar te
raadplegen en te weten wat er in een gezin
verdiend wordt; dan wordt er bggepast. Diep
ingrgpende geschillen omtrent beginselen,
zooals die zich bg partionliera hnlp voordoen,
komen niet te pas. Wil een vereeniging met
eenig goed gevolg het Elberfelder stelsel ge
heel overnemen, dan trachtte zg allereerst het
ontstaan van zulke geschillen bg voorbaat
onmogelgk te maken, dan bepale zg den onder
stand voor elk geval, dat zich kan voordoen;
dan honde zg ieder weerspannige het reglement
voor oogen.
Slaafsohe navolging van Elberfeld aoht H.
das niet mogelgk, betere oontröle in ons
armwezen beslist noodzakelgk. Zonder eensge
zindheid, zonder toewgding vooral bg onze
meergegoede medeburgers, is geen organisatie
bg machte de contróle naar behooren te be
vorderen. En dat aan toewgding nog groote
behoefte bestaat, wie zal dit durven ontkennen
Stelsels zgn er genosg, maar de mannen, cm
ze te doen leven, zgn ook die er genoeg?
vraagt H. ten slotte.
Bg kon. besl.:
is aan P. S. Buteux, burgemeester der ge
meente Zoutelande, toestemming verleend om
te Middelburg te wonen
is de heer A. Adema, predikant bg de her
vormde gemeente te Brouwershaven, benoemd
tot predikant bg de Protestantsohe gemeente
in Nederlandsoh-Indië; dit bericht werd nog
in een deel der oplaag van ons vorig nommer
medegedeeld
zgn benoemd in de orde van Oranje-Nassau:
tot officier mr E. A. Jordens, burgemeester
der gemeente Haarlem
tot ridder M. O. de Kanter, wethouder der
avontuur uitgaan? Dan zal hij in den club
wat te vertellen en te lachen hebben!
Hij springt overeind en drukt op den knop
eener electrische schel. Terstond gaat de deur
heel zachtjes open en op den drempel staat
een lange, magere gedaante, in het zwart, met
een witte das en een gladgeschoren diploma-
tengezicht.
„Mijnheer de baron?"
„Hoor eens Frans, ik heb een idee 1"
Het diplomateDgezicht drukt verwondering
uitde baron heeft zoo zelden ideëen.
„Ja, ouwe jonge, verbeel je: ik heb plan
om my van middag kostelgk te amuseeren.
Ik ga naar de Hazenheide I Incognito na
tuurlijk 1"
Hij wrijft zich lachend in de handen.
„Mijnheer de baron!
«Stil, niet tegensprekengij moet maken
dat ik er goed burgerlijk uitzie. Niet be
paald ploertig. Gy kunt by voorbeeld een
knappen werkman, of een kantoorbediende
van mg maken. Hoe gy het aanlegt, laat ik
aan uwe handigheid over. Hoe laat is het
«Half vijf, mynheer de baron 1"
„Heel goed 1 Aan het werk dus 1 Binnen
gemeente Haarlemmr Joh. Enschedé, lid der
firma Joh. Enschedé <fc Zonen, en J. J. F*
Beynes, fabrikant te Haarlem; en
is benoemd tot commies der postergen van
de 4de klasse J. Bouwman, thans surnumerair
der postergen.
In de St. Ct. is opgenomen een kon. besluit
van 14 Sept. 1892, tot herziening van het kon.
beslnit van 15 Sspt. 1886 (il.bl. no 164), hon
dend nadere regeling der voorwaarden, waarop
met medewerking der gemeenten, rgkstele-
graafkantoren en rgkstelepboonkantoren in
kleinere plaatsen kannen worden opgericht en
in stand gehouden.
De St. Ct. bevat een kon. besluit tot aan-
wgzing van de korpsen van het wapen der
infanterie, waarbg eèn cursus wordt ingesteld.
Die cursus wordt ingesteld bg het regiment
grenadiers en jagers, bg elk der aoht overige
regimenten van de infanterie en bg hot
instrnotie-batalj on.
Het bg de Tweede kamer ingekomen wets
ontwerp, houdende voorloopige maatregelen
tot behond van vicarie-goederen, is hetzelfde
als dat door deze reeds was aangenomen, maar
door de EerBte kamer verworpen wegens een
vormelgk bezwaar.
Thans is voorgesteld om deze wet tot ver
lenging van de wet van 1884 in werking te
doen treden op den dag harer afkondiging en
voor 5 jaren te doen duren.
Yrgdag is te Arnhem op 48-jarigen leeftgd
overleden de emeritus-predikant J. H. Hooger»
een der redacteuren van De Gids en als smaak
vol sohrgver hoog geschat.
In het Ylaamsoh theater te Antwerpen
had Donderdagavond de eerste opvoering plaats
van Karei van Gelder, lyrisch drama van
Gittens en Benoit. Eon der verslaggevers
noemt het stak romantisch en vreemd, een
weinig gerekt, gecompliceerd en vreeselgk
somber.
Heotor Crémieux, de schrgver van een
aantal libretto's o. a. voor le Petit Faust, la
Chanson de Fortunia, Orphée aux Enfers heeft
te Pargs een eind aan zgn leven gemaakt. Hg
leed aan een ongeneeslgke ziekte.
De heer Charles Davenport (Soquah) is
door de rechtbank te Groningen vrggesproken
van het hem ten laste gelegde, de kosten van
beide instantiën te dragen door den staat.
In overeenstemming met het betoog van zgn
verdediger, mr Simons van Amsterdam, over
woog zg o. a. daarbg, dat bekl. gedekt was
door de aanwezigheid van den geneesheer, die
's morgens de patiënten eerst onderzooht had,
en dat, zoo deze in zgn plicht mocht te kort
geschoten zgn,bekl. daarvoor niet aansprakelgk
kon gesteld worden.
Hr. Ms. Heldin, een der oudste schepen
onzer Eon. Nederl. Marine, die in 1839 te
Ylissingen te water werd gelaten en een der
snelst zeilende transportschepen was, werd in
1861 aan die bestemming onttrokken en sinds
dien tgd gebezigd als kruitschip in de haven
van het Nienwediep tot het jaar 1891.
Het werd alstoen overgebracht naar een
partionliere werf te Amsterdam van waar het,
na een belangrgke vertimmering ondergaan te
hebben, Donderdag te Nienwediep arriveerde
met bestemming als exercitie batterg ter ver
vanging van de Salamander.
Te Deventer zgn valsohe guldens in om
loop gebracht.
Een transport gevangenen is door de
maréchansseés nit Maastricht naar Boermond
overgebracht, omdat te Maastricht de gevan
genis bezet ij.
Te Delfshaven is een twee-jarig kind,
dat bg afwezigheid der moeder met lucifers
gespeeld had, in brand geraakt en zoodanig
verwond dat voor het behoud van zgn leven
weinig hoop bestaat. Te Botterdam heeft
ook een kind, dat voor haar moeder vunr ge
haald had, ernstige brandwonden bekomen.
Te Botterdam hebben zioh twee gevallen
van cholera voorgedaan en wel bg twee vronwen.
Te Gonda heeft zioh Yrgdag een tweede
geval van cholera nostras voorgedaan. Te
Charlois is een cholerageval geconstateerd bg
een werkman. Ook twee kinderen zjjn onge
steld. Te Znid-Bsgerland is een geval van
cholera asiatica geconstateerd met doodelgken
afloop. Te Blerkensgraat is ook weer een
ziektegeval aangegeven. Daar zgn thans 9
een half nur moet ik gereed zyu."
Met veerkrachtigen Btap verlaat hg de kamer,
gevolgd door den hoofdschuddenden ouden
knecht.
Yan den toren der Twaalf apostelenkerk
slaat het vijf uur, als de baron bet paleis
verlaat, waarvan hy de helft der eerste ver
dieping bewoont. De portier oogde hem alles
behalve geestig na. Was dat de baron of was
hij het niet? Deze baron onderscheidde zioh
alleen door zijn verwaanden gang en deu
feodalen blonden knevel van alle gewone
stervelingen. Overigens zag hij ei net uit als
een jong mensch uit den werkenden stand, met
zgn eenvoudigen stroohoed, met gladden rand,
zgn donker grgze jas, en zyn los omgeknoopten
das met wapperende punten. En toen hy ter
zijde een blik wierp in het breede spiegelglas
van den eersten den besten cigarenwinkel lachte
hij bij zich zelf. Frans, die duizendkunstenaar
had weer een meesterstuk verricht!
(Wordt vervolgd.)
