«SR N°. 223. 135s Jaargang. 1892, Woensdag 21 September, Middelburg 20 September. De Troonrede. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering ran Zon- en Feestdagen! Prija per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte* Telephoonnommer 139. LETTEREN EN KUNST. UIT STAD EN PROVINCIE* HIIIIHIIII III.MM COURANT. W Thennoineteri Middelburg 20 Sept. 8 u to. 62 gr. m. 12 u, 77 gr., av. 4 u. 70 gr. F. Verwacht O. wind. Agenten te VlissingenP. G. di Yxt Mibtdage Zoon, te Goe»: A, A. W.Bollakd, te KruiaingenF. y. d. Pxiïl, t6 Zierikzee: A. C. dbMooh, teTholen: W. A. i A «l verten tt fin tax Nutjwxxhtjijzxx en te TerneuzenM. de Joxex. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenali de i moeten deB namiddags te één nor advertentie-bureau'» van Nijgh Vax Ditmar, te Botterdam, dx Gxbx. Bblixïaxïx, te Gravenhage, en A. de la Mar Azx., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Daube Cu., Johx F. Joins, opToigcr. i|j des avonds nog worden opgenomen Nadat heden de leden der Staten-Generaal te twaalf uren zich in de vergaderzaal der Tweede kamer hadden vereenig d, onder voorzitterschap van den heer mr A. van Naamen van Eemnes, en de ministers met de leden van den raad van state zich ook daar hadden vervoegd, werd H. M. de koningin-regentes, die op de gebruikelijke wijze en met de gewone plechtigheden om een uur van het paleis in het Noordeinde was afgereden, door eene commissie uit de vergadering met het voorgeschreven cere monieel binnengeleid. Nadat H, M. op den troon had plaats ge nomen, sprak zjj de volgende rede uit: Mijne heereu! Bij de hervatting van uweu arbeid mag ik, met een gevoel van dankbaarheid in menig opzicht, bevredigende mededeelingen geven omtrent den toestand van land en volk. De betrekkingen tot [alle buitenlandsche mogendheden zijn van den meest vriend- schappelijken aard. Zee- en landmacht, zoowel hier te lande als in de koloniën, kwijten zich bij voort during op loffelijke wijze van hare taak. De uitkomsten van den oogst en de toe stand van den veestapel zjjn gunstig. Hetzelfde kan niet in allen deele gezegd worden omtrent handel, scheepvaart en nij verheid. De algemeene gezondheidstoestand is be vredigend. Besmettelijke ziekten, die zich in den loop des jaars vertoonden, behielden een plaatselijk karakter. Door in het buiten land heerschende Aziatische cholera werd in de laatste wekende volksgezondheid bedreigd Tot dusverre mocht ons land voor den voort gang dezer ziekte bewaard blijven. Ble6f de veestapel niet geheel verschoond van mond- en klauwzeer, dat sedert gerui- men tijd langs onze grenzen in het buiten land heerschte, de ziektegevallen bleven tot enkele plaatsen beperkt. Behalve tot verzekering van den geregel den gang des bestunrs en afdoening van aanhangige voordrachten, zal uwe mede werking worden ingeroepen voor gewichtigen arbeid. Ter regeling van het kiesrecht voor de Tweede kamer der Staten-generaal en voor de Provinciale staten, wordt U eene voor dracht aangeboden. Voorstellen tot invoering eener beroeps en bedrijfsbelasting en tot verbeterde heffing der grondbelasting, zullen U binnenkort bereiken. Tot organisatie der landmacht en tot ver sterking van het materieel der zeemacht, zullen u voorstellen worden gedaan. Wets voordrachten, zoowel tot verdere uit voering van de bepalingen der grondwet, als tot verbetering van de wetgeving, van de weerbaarheid des lands en van maat schappelijke toestanden worden inmiddels bewerkt en in gereedheid gebracht, om, naarmate de voortgang van den wetgeven- den arbeid dit mogelijk maakt, aan de overweging der Staten-Generaal te worden onderworpen. Voor Nederlandsch-Indië zal reeds spoedig uwe medewerking worden gevraagd tot maatregelen betreffende het leger, de finan ciën, de koffiecultuur, het Indisch onderwijs en het mijnwezen. Andere voorstellen in het belang der koloniën worden voorbereid. Met vertrouwen, Mjjne Heeren, doe ik een beroep op uwen ijver en uwe toewijding tot de vervulling uwer gewichtige en veelom vattende taak. Moge uw arbeid, onder Gods zegen, de welvaart en den bloei verhoogen van ons dierbaar vaderland 1 In naam der Koningin, verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaal te zjjn geopend," Deze rede hebben wij, na de ontvangst per telegraaf, ter kennis gebracht aan onze geabonneerden te Middelburg, te Vlissingen en te Goes. Ons dunktdit woord klinkt als een klok. Het is duidelijk en zegt, zonder veel om wegen en zonder iets te verbloemen, hoe de feitelijke toestand in het algemeen op dit oogenblik in ons land is. Na de gebruikelijke tirades over onze betrekkingen met het buitenland, over zee- en landmacht, den oogst en den veestapel, wordt met omzichtigheid meegedeeld dat het met handel, scheepvaart en nijverheid niet al te gunstig ging en gewag gemaakt van het feit dat Aziatische cholera onze volks gezondheid bedreigtmaar ons land be waard bleef voor den voortgang dezer ziekte. Voorzichtiger kon zeker al niet gesproken worden over een onderwerp, dat reeds genoeg overdreven onrust verwekt. Wat de toezegging betreft omtrent te ver wachten ontwerpen het lag voor de hand dat, na al de mededeelingen die hieromtrent reeds in verschillende bladen zijn gedaan, er weinig nieuws zou gezegd worden door de Koningin-regentes. Dat kiesrecht-regeling het allereerst ge noemd wordt, en vooral de verklaring dat daarvoor eene voordracht zal worden aan geboden, in tegenstelling met het vorig jaar toen de voorbereiding daarvan werd aan gekondigd, kan niet anders dan hen bevredi gen, die telkens en telkens weer op indie ning daarvan aandrongen. Zij behoort echter tot de vaste nommers van het werkprogram der regeering, evenals die tot verdere her ziening van ons belastingstelsel. Verder worden ons voorstellen tot organi satie der landmacht en in het belang der zeemacht toegezegd; terwijl ook voor Neder- iandsch-Indië een aantal gewichtige hervor mingen worden beloofd. Voor het overige getuigt van zeer voor zichtig en verstandig beleid de zinsnede in de troonrede dat andere wetsvoordrachten worden voorbereid en in gereedheid gebracht, om eerst, zooals het heet, „naarmate de voortgang van den wetgevenden arbeid dit mogelijk maakt, aan de overweging der Staten-Generaal te worden onderworpen." Er valt, vooral met het oog op de gevolgen, die eene nieuwe kieswet zal hebben, weinig te zeggen van hetgeen op parlementair ge bied in het nu aangevangen jaar kan worden verricht. Dit kan mee-, maar het kan ook evenzeer tegenvallen. Op de voortvarend heid van onze vertegenwoordiging mag in elk geval wel een beroep gedaan worden opdat zij, zoolang zij zich zelve het leven gunt, met haar tijd woekere en de regeering steune in haar ijver. Wij zouden wenschen dat zij haar levensdraad niet te spoedig afsneed maar eerst nog zeer veel noodige hervormingen tot stand bracht; tevens als getuigenis van den lust en het streven der liberale partij om het belang des lands te bevorderen. Ons dunkt: de regeering wijst haar in deze voldoende den wegen wacht zich tevens om der Staten-generaal een al te overladen menu voor te leggen. Bijzonder trof ons dat in de* troonrede met geen enkel woord wordt gesproken over Atjeh en Suriname. Wij willen dit beschouwen als gunstige teekenenals bewijs dat in het eerste de vijandelijkheden niet meer het ernstige karakter van vroeger jaren dragen; en dat in onze West-Indische kolonie een tijdperk van kalmte en rust is getreden in de plaats van dat van beroering en jammerlijke agitatie. Maar ten slotte zouden wij willen vragen: behooren de „wettelijke bepalingen omtrent den leerplicht," die ons het vorige jaar reeds zijn toegezegd, tot de wetsvoordrachten welke in gereedheid worden gebracht Of is zulk eene regeling voor goed van de baan ge schoven Da betooging voor het algemeen stemrecht is Zondag in Den Haag tooh doorgegaan en er is een openbare vergadering gehouden. De overheid heeft zich daartegen niet verzet. Was de vergadering dan niet verboden Bijjk- baar h eft, zegt het Hbld, de burgemeester van Den Haag de wet volgens hare letter opgevat. Hem was vergunning gevraagd voor een vergadering, krachtens art. 18 der wet („openbare vergadering tot gemeenschappelijke beraadslaging";. Die vergunning heeft hjj geweigerd, op advies van het geneeskundig staatstoezicht, dua in het belang der volkege zondheid. Toen heeft men er een vergadering zonder beraadslaging van gemaakt. En voor zulk eene is blijkens de ljjdeljjke houoing der overheid geen vergunning noodig. Voor die opvatting is dit aan te voeren, dat verbods bepalingen niet mogen worden uitgebreid maar strikt moeten worden uitgelegd. Over de bjteekeois der uitdrukking »tol gemeensehappeijjse beraadslaging" vinden wy in de gewisselde stukken of in da openbare behandeling geen woord. De uitlegging, daar aan thans gegeven, kan dus niet op grond der geschiedenis worden afgekeurd. Op het Vad. maakt de loop dezer zaak een niet gebeel bevredigenden indruk. Het schjjnt wel zoo schrjjft het blad dat op een wank vtn hooger hand de uitleg ging der wet van 1855, zooals dia van sociaal demo jratische zjjda is verdedigd, aanvaard werd. Z >er zeker tegen de aanvankeljj ke bedoeling des burgemeesters, want, behalve dat dia uit legging op zichzelf moeiljjk houdbaar is, is hei duidelijk, dat zjjn verbod, aan redenen van openbare gezondheid ontleend, de bijeenkomst van mensshen als zoodanig en niet de wjjze van beraadslaging raakte. Het komt ons nog steads voor, dat het aan c prestige van het gezag bevorderljjker ware geweest, wanneer vergunning niet ware ge weigerd tot het houden van den voorgenomen optocht. Dan ware de indruk vermeden, dat de burgemeester naar een motief gezocht heeft, om in elk geval de, trots die weigering, uit geschreven bgeenkomat te verhinderen, de indruk ook, dat hooger autoriteit den burge. meester bjj dit pogen heeft gedesavoueerd. Als uitvloeisel der Zondag te 's Hage ge houden bijeenkomsten is Maandag middag door Baye en Adam een derde commissielid kwam te laat aan het departement aan den minister van binnenlandsche zaken in diens kabinet aan het departement persoonlek de volgende motie overhandigd »De vergadering, overwegende dat er geen chjjn van billijkheid is aan het tegenwoordig kiesstelsel; dat de geschiedenis van den laat- bten tjjd voldoende bewezen heeit dat veran dering dringend noodig isdat de arbeiders zonder twijfel in staat zjjn beter te kiezen en te beheeren dan de tegenwoordige kiezers en heerachers verklaart het algemeen kiesrecht een eiscfa van oogenblikkeljjk belang." Naar de Haagecho briefschrijver der Zutph. Crt. meldt zal, bjj de eerstdaags te wachten kieswet, geen verandering in het kiesrecht voor de gemeenteraden worden voorgesteld. In de troonrede is trouwens ook alleen sprake van het kiesrecht voor de Tweede kamer en de Provinciale staten. Men meldt, dat door onze regeering pogingen worden aangewend bjj versohiilende buiten landsche gouvernementen om verzachting te verkrijgen in de belemmerende bepalingen ten aanzien van de invoeren uit ons land, en zulks op grond dat, behoudens zeer enkele gevallen van cholera, meest nog van buitenlandschen oorsprong, de algemeene gezondheidstoestand uier ie lande zoo gunstig mogeljjk is. Ia het begin van het vorige jaar is van de Kamer van Koophandel in Den Haag een bewe ging uitgegaan om te trachten onze regeering „a doen breken met het stelsel van vrijhandel, fat h. i., zoolang niet al de overige staten van Europa dat huldigen, leiden moet tot totalen ondergang van onzen landbouw en onze nijver heid en het bestaan van fabrikant en arbeider in hooge mate bemoeilijkt. In verband met die beweging, die weinig succes scheen te hebban, werd Yrjjdag te Utrecht door afgevaardigden van eenige kamers van koophandel, van industrieele en landbouw* vereenigingen, van de vareeniging Patrimonium enz. het aantal der aanwezigen wordt niet genoemd een vergadering gehouden ter Oaspreking van het aanhangige vraagstuk eener herziening van ons tarief van invoerrechten. De bjjeenkomst werd gepresideerd door den heer Hutten, voorzitter der Haagsohe kamer van koophandel, die betoogde dat het noodza kelijk was, in het belang van landbouw en industrie en van de algemeene volkswelvaart, een gematigd protectionisme in te voeren. Hoe ver dat „gematigd protectionisme" - een groot woord waaraan men eigenljjk weinig of geen houvast heeft moet gaan, daarom trent werd niets gezegd. Trouwens dat valt ook moeilgkwant het begrip omtrent zulk eene gematigdheid is vrjj rekbaar. In ieder geval, alle aanwezigen stemden met dien eisch in. Trouwens zy allen moesten geacht worden in te stemmen met het beginsel der oproepende kamer. Met toejuiching vereenigde men zich mei zijn voorstel om de zaak ook verder in handen te laten van de Hai-g-ohe kamer, die trachten zal gegevens te verzamelen vojr een ontwerp, tarief, dat aan de regeering zal worden over gelegd bjj een adr<s, waarin kort en duideijjk zal worden uiteengezet, waarom men aanneemt dat de toestand, waarin industrie en land- oouw verkeeren, onhoudbaar is en wa&ti x zal worden aangedrongen op de invoering van zulk een gematigd protectionisme, in hoofdzaak gebaseerd op de kosten van produotie. Tevens zal daarin wordon uiteengezet dat de belasgen van koophandel en fabrieken van zoo mteenloopsnden aard zjjn, dat het alles zins overweging verdient de behartiging dozer beide bronnen van volksbestaan aan verscnillende lichamen op te dragen. Nauwelijks is het éene groote werk af- geloopen of de ondernemende firma Gebs E. en M. Cohen, uitgever te Arnhem en te Njj- m )gon, zet een ander op touw. Zjj zend .n ons nu weder eene eerste aflivering van Afrika. Stanley en Emin Pacha. Avonturen, tochten, ontdekkingen en ontmoetingen in 't zwarte werelddeel, als proat van eene nieuwe goedkoops volksuitgave van de bekende werken Stanley In Afrika?s Donkere Wildernissen en Jephaon Emin Pacha. Het werk, gedrukt op goed papier, imperi aal formaat, met flmke letter en versierd met goede platen en portretten, zal compleet zjjn m zestig afi iveriogen van vier vel druks ieder van acht pagina's. De prjjs is spotgoedkoop, nl. slechts 12£ cent per aflevering. Het valt alzoo onder ieders bereik. Beide werken geven het authentiek verhaal van een by na drie jaar geduurd hebbenden tocht in het donkere Afrika van twee groote ontdekkingsreizigers, in streken waar nog nooit een beschaafd mensch ie doorgedrongen, in maagdelijke wouden waar geen blanke ooit vóór hen een voet heUt gezet, in het ontzaglyk groote wonderland, waarvan nog niets aan de wereld bekend was. In een prachtigen stijl, op boeiende wjjze en onderhondend gesehieven, worden de tochten en avontaren medege deeld, en de zeden en gebraikoa geschetst dier wilde rassen, waardoor een aanschouwelijk beeld wordt gegeven van de gevaren en ont beringen, waaraan de expeditie ten prooi was en waarmede zjj had te kampen. Belangrjjk en boeiend is het werk in elk opzicht en daarom vestigen wjj er gaarne de aandacht onzer lezirs op. B'.anclette, het tooaeffspel van Eugène Briaux, het eerst door het Z hééttre libre van Antoine te Parjjs en door diens gezelschap, in Maart van dit jaar ook in ons land vertoond, vervolgens vertaald, in Mei door het gezelschap van het Salon des Variétés te Amsterdam gespeeld, door welk gezelschap het Vrjj dag 30 October in den sohouwbnrg te Middelburg zal worden opgevoerd, is thans ook door de artisten van den grooten schouwburg te Botterdam in studie genomen. Mevrouw Van Kerkhoven- Jonkers zal de titelrol vervallen. Naar men bericat, zou mevr. A.Mu'der Boelofsen, met het afloopen van haar contract, hebben opgehouden deel alt te maken van het Tivoli-gezelschap te Botterdam. Sarah Bernhardt trad Zondagavond te Amsterdam in een nagenoeg geheel bezetten schouwburg als Fédora op. Sommigen beweren dat haar stem den tand deB tjjds niet heeft kunnen doorstaan; en d^t zjj ruwer in haar spel is geworden. Anderen wijzen er op dat zy omtrent onderdeelen der rol wellicht eene andere opvatting heeft ge- zregen. Maar algem3en is men het eens dat zjj nog een groot en heerljjk genot versohafte De wereld hangt van toevalligheden aan elkaar. Terwjjl weldra een nieuwe Nederland- sche opera Het beleg van Leiden, door V. d. Linden gecomponeerd, zal worden opgevoerd, stierf dezer dagen te Parjjs op 87-jarigen leeftjjd de violist en componist AdoJphe Vogel, eenmaal hier te lande wel bekend, thans by het jongere geslacht vrjjwel vergeten, die o. a. ook com poneerde is tiége de Let/de, een opera welke in 1847 in den Haag werd opgevoerd, en waar voor zjjbeschermer koning Willem II, hem den Hed.rlandschen Leeuw toekende. De opera maakte eeDigen tjjd grooten opgang dooh is thans vergaten. Eon Zweedsoh geleerde, de heer Carlssen, zal eene reeks brieven uitgeven van den dap peren koning Karei XII, die hjj in de arohie- ven van Stockholm, van Moskou, en van St. Petersburg gevonden heeft. Man hecht aan dit work een belangrjjka historische waarde. Prov. blad no 97 bevat eene circulaire van Gedeputeerde staten, waarbjj wordt mede- g deeld dat de bjj Ptov. blad no 56 van 1872, onder b opgegeven klassen ve .dealing, als maat staf bjj de regaling der jaarwedden van de gemeenteontvangers, gewjjzigd en aangevuld is. Wjj laten hier die aanvulling volgenhet eerste cjjfer geeft de klasse aan; het volgend getal de inkomsten en de daarop volgende cyfers de jaarwedde: le beneden f3000, f50, tot f 1002e van f 3000, tot f 6000, f 100, tot f200; 3 e van f6000, tot f10000, t 200, tot f300; 4e van f 10000, tot f15000, 1300, tot f400; 5 j van 115000, tot f 25000, f 400, tot f500; 6 e van f25000, tot f50000, f500, tot f700; 7e van f50000, tot f 100000, f700, tot f 12008 e van f 100000, tot f 250000, f 1200, tot f 2200 en 9e van f 250000, tot f 400000, f 2200, tot f 3000. Voor het overige bljjven de in voormeld Provinciaal blad onder a, c en d opgenomen bepalingen in haar geheel. Tengevolge van een misverstand meldden wjj gisteren dat de speeltuin alhier gesloten zon zjjn. Dit is niet geheel jnist. Hjj is wel gesloten voor zoover hei betreft de avonduren en de kinderen der verschillende scholen, die daar kosteloos toegang hebben maar tot 1 October bljjft de tuin Woensdag en Za .erdag middag nog geopend voor de kinderen der leden, tenzjj het weer zoo ongunstig mocht worden dat vroegere sluiting noodzakelijk is. Naar men ons meldt heeft het comité van het Boode Kruis alhier in zjjne Maandag gehouden vergadering, met het oog op de beksnde ziekte, besloten om uit eigen fondsen eene verplaatsbare barak aan te sohaffen, tot opname van eventueele eholera- Ijjdcrs. Het voornemen bestaat die barak, weike reeds binnen aoht dagen door de firma Üykerman en Bujjzerd te Breda alhier zal worden geleverd, na bekomen toestemming van het bestuur der godshuizen, te plaatsen in den tuin achter het gasthuis op het Noord- poortpleiu, geheel afgescheiden van dit gebouw. In verband met de finanoieeie krachten van net comité, is slechts eene kleine barak (dooh die nog eene grootore uitgaaf zal eucüen), kunnen wordon aangeschaft. Zjj zal vier ljjders kunnen opnemen, terwjjl er zich nog eene kamer voor de verplegers in bevindt. In de eerste behoefte zal dus voorzien kuunen wordan. Wjj kunnen hierbjj de mededeeling voegen dat ook van officieele zjjde hier niet stil is gezetenal werd aan hetgeen van dien kant is en wordt verricht geen publiciteit gegeven teneinde geen overdreven en noodelooze onge rustheid te verwekken. Donderdag a., des avonds te half zeven uur, geeft het muziekcorps der dd. sohufcterjj alhier eene uitvoering in de Oraaribeurs op den Dam. Het programma bestaat uit: Souvernir de JSamur, pas redoublé, J. Steene- brugenOuverture Fanlastique, A. Govaert Auf glückes Wogen, WalserE. Waldteufel Fan aisie originate, Jan Morks; Drei Keistr ietl-Marsch, E. v. WeissanbornOuverture, D. F. E. Auber; Fantasie C'hampi're M. Irrien en A mon capitaine, Marche Militaire No 11, Jan Morks. Door wjjlen mej. de wed. Minderhout, onlangs te Middelburg overleden, werd ƒ1000 geschonken aan de Ger. kerk B. te Middelburg m zjjn giften van 100 gelegateerd aan de Her. kerk A (Lange Delft), aan de diaoonie dier kerk, aan de Chr. bewaarschool en aan tie Chr. schooi in de Gravenstraat. (De Z.) In verband met den brand te Vlissingen in den nacht van Zondag op Maandag 11. stelde de justitie uit Middelburg Maandag middag aldaar een onderzoek in, waarbjj de zestienjarige J. M. B. aldaar heeft bekend den brand te hebben gestioht op aanraden van zjjnen vader, die in moeilyke omstandigheden verkeerde en bereids naar Holland was ver trokken. Voornoemde B. is Maandag avond naar bet buis van bewaring alhier overgebracht j

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1