N°. 183. 135° Jaargang. 1893, V rijdag 5 Augustus, Middelburg 4 Augustus. F tUlLLLl O rü> GlüEN KLEXJ8. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.i Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentien s 20 cent per regel: Bij abonnement lagerj Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alls dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer /0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: Telephoonnommer 139. H1DDELBVR WE COURANT. Theinoineler, Middelburg 4 Aug. Tm. 8 n. 66 gr. m. 12 u, 70 gr., av. 4 u. 65 gr. F. Verwacht N. W. wind. Agente* te VliaiingenP. G. de Vit Mestdagh Zoon, te Goes. A. A, V«. Bollaxl, te KruixingenF. v. d.Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou, te Tholen: W. A. Adverlentiën i vau FliEuwENHtriJzsjt en te TerneuzenM. de Joxoe. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals do j moeten des namiddags te één uur j advertentie-bureau's van Nijoh Vak Ditmax, te Rotterdam, di Gibx. Bbubtvaxes, te 's Gravenhage, en A. de la Max Azx., te Amsterdam. aan het bureau besorgd zgn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Daube Crs., Johx F. Joxes, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen Do flaagsche briefschrijver der Zutph. Crt zegt in zjjn jongste epistel: Volgens het Haagsche Dagblad zullen vele Hagenaars met het oog op de vermogensbe lasting 1 per mille op hunne uitgaven van weelde gaan bezuinigen. Dat zal dan zeker later komen, want wie tegenwoordig Scheveningen bezoekt, krjjgt niet den indruk dat daarmede reeds begonnen is. Telkens vraagt men zicb afhoe ib bet tnogelgk dat er zoo- velen in de residentie wonen, die dagelijks zooveel verttren kunnen. Als het doen van weeldeuitgaven een toeken is van gegoedheid, zal de vermogensbelasting hier wel veel moe ten opbrengen. Den 8 Augustus komt de Eerste kamer bpeen om ae vermogensbelasting in de af- deelingen te onderroeken. Zjj zal daarna op recès uiteen gaan om in September terug te komen tot behandeling in openbare zitting De Tweede kamer heelt haar huishoudelijke begiooting reeds atgedaan en zal dus, be houdens onvoorziene omstandigheden, vóór den derden Dinsdag in September met terug komen. Het laat aioh echter aanzien, dat hot nieuwe zittingjaar voor de Staten-generaal een zeer druk jaar zal worden. In het begin van September wordt de nieuwe Kamer en in het begin van October het ontwerp betref fende de bedrijfsbelasting verwacht. Een wet tot perequatie van de grondbelasting is ook reedt ais zeer aanstaande toegezegd. Verschil lende conclusion en ontwerpen, waaronder de wet tot verbetering van kleine rivieren en de artsenwet, zjjn nog onafgedaan gebleven, over de ontwerpen tot invoering van kamers van arbeid is nog geen verslag uigebraont, maar bet aldeelingsonderzoek heelt reedB «enige weken geleden plaats gehad en het is dus te verwachten, dat ook deze voorstellen met October in staat van wijzen zullen ■yn. Dan komt het begrootingswerk tusschen beiden, waaraan m den regel een groot deel van de maanden November en December wordt besteed. Dat in denzeifden tjjd de be drijfsbelasting kan woruen atgedaan, is met waarschjjnlyk, maar geschiedt dat niet, dan zal het Kerstrecès ingekort moeten woraen, want anders zou de bedrijfsbelasting niet tijdig genoeg meer behandeld worden om met lJan. 1893 in werkiiig te kunnen treden. En dat bes toch de bepaalde oedoeling is het daarheen te leiden is mtdrukkelpk van de regeringstafel verklaard. De bluier, die vroeger op het werkprogram der regeering lag, is thans op geheven. De herziening van het kiesrecht zal geen oogenblik worden ver.raagd, maar onder- tusschen wil men trachten ue hervorming van het rpksbelastingstelsel zooveel mogeljjk te voltooien. De Oids van Augustas bevat een opstel van prof. J. B. Stokvis over prof. Jacob Mole- schott naar aanleiding van diens zeventigsten verjaardag op den 9on dezer. Het is niet Vit het Engeüch. VAX T. MJXLLHNGTON. XVII. Een aanzoek. Er was weer een week verloopen, en het werd Zaterdag met zijn halven rustdag, die voor velen, zooals professor Num, Herr Pracht en Adriaan, die zich aan het onderwijs wijden, vaak slechts afwisseling van werk beteekeut. Professor Nam begaf zich dan ook tegen twaalf uur naar het observatorium, nadat hij in het voorbijgaan by Adriaan aangescheld en een kaartje achtergelaten had, met de bood schap dat deze hem zoodra hy thuis kwam, volgen moest. De heer Newton was uit en hp had hulp noodigmaar Adriaan kwam vooreerst nog niet, zoodat hij Jan Pook, den knecht, liet roepen, die wel eens meer insprong, bp gebrek aan betere hulp. Jan beschouwde zich zelt dan ook als een echt sterrenkundige. Hij kende de namen van verscheidene sterren en praatte heel geleerd in de dienstbodenkamer over „de meistaart", „de zevenster",, de „kas- popi" «b de teekenen ven bet „zodejak". Die zoozeer een, levensschets of een overzicht van MoltschoU's wetenschappelijke verdiensten, maar meer een woord van wat me waardeuring. Het dankbaren trotB, aldus eindigt prof. Stokvis, noemen wp, zonen van de lage landen, den ltaliaanschen hoogieeraar, den Romeinschen senator, één der onzen. Met zelfverheffing noemt hem Rome den hare, want zjj heeft hem in al zjjne grootheid erkend, en geplaatst op de plaats die hem toekomt 1 Maar niet slechts Italië en Nederland, neen de ge- beele beschaafde wererd, die wetenschap en wpsbegeerte, vrpheid van gedachte en vryheid van het woord, de rechten en plichten van do menschheid en die van het individu hoog houdt, zal den 9en Aug. in gedachten een lauwerkrans leggen aan de voeten van den man, die in de schaduw van de St. Janskerk geboren, in de «Bapienza" te Rome de wjjs- neid leert, die te Heideloerg, Zünch, Turjja en Rome een school heelt gesticht van jonge, krachtige beoefenaren der levunsieer, en die niet voor zich zelt, maar voor de geheele menschheid leeft >non sibi eed aliis." in hetzelfde opstel wpst de echrjjver op het vcrwjjt, den bbioemaeu physioioog hier te lande meermalen voor de voeten geworpen, dat hp bjjna een halve eeuw geleden in 1848, uit wrevel over de bezetting van een leerstoel te Leiden door een onbekende, in een Duitsch tjjdschritc de aansluiting bp het groote Duitsche vaderland" had gepredikt. Piot. Stokvis voegt hierby echter de mededeeling dat Mole- schott, als een man die steeds rondweg voor zpne meening nitkwam,ook den moed getoond heeft zich zelt te verloochenen, zpne toen geuite denkbeelden «dwaas'1 te noemen, en openljjk en pleohtig in zpn eigen moedertaal zpn in 1848 geschreven woorden te herriepen. Die herroeping bevat de meest sympathieke ontboezeming voor de onaihank„lpkneid van zpn geliefd Nederland, terwpl bjj aoor daaa en woord voortgaat, van zpn innige liefde daarvoor te getuigen. Naar men uit Heerenveen aan het Hbld. meldt stelt jhr Roosmale Nepveu te Doorn, adjuaant van H. M. de koningin-regentes, namens H. M. een onderzoek in naar den toestand der arbeiders in Friesland. Hp bezoent reeds Beets en andere veenderijen. De Bchrjjver der Haagsche sprokkelingen in het U. D. deelt omtrent het plan tot nnifoim- verandering o. a. mee, dat onlangs de ontwer pen daarvoor aan de koningin-regentes wer den toegezonden. «Die ontwerpen waren niet geteekend, maar op de ware grootte >in natnra1' vervaardigd naar ik verneem en er waren mannetjes van mandewerk mede aangekleed, die in een paar kisten naar Soestdpk zpn gezonden. Wat er nu met de uniformen gebeuren zal Weten doe ik 't natuurlijk niet; noch H.M., noch de heer Sepffardt heeft mp in het vertrou wen genomen. Maar toch heb ik eenige reden en goede reden ook, naar 'kmeen vooreene veronderstelling, en die is; dat er nu in den eersten tpd («n dit vatte men tamelpk ruim op) van uniform-verandering niets komen zal. Zegt vermaardheid was den professor een gruwel en zij maakte hem veel onbruikbaarder, dan wan neer hij er niets van geweten had. Nu riep hy den laatsten tijdo ja, ik weet het wel, en deed dan alles juist verkeerd. Op het kritieke oogenblik, toeo de professor met zpn oog tegen het glas gedrukt, met alle aandacht luisterde naar het tikken van de siderale klok, en niets vnriger wenschte dan met rust gelaten te worden, vroeg bp op eens, heel beleefd, of mijnheer wel goed zien kon, of hij liep naar den stoel toe, waarin de pro- iessor lag en begon die heel onverwachts op ot neder te draaien. „Mpn hemel, wat vergist ge u toch, Jan Kunt ge dan niet doen wat ik u vraag riep de arme man in wanhoop uit. Jan voelde zich gekrenkt en verzuimde het volgende oogenblik een kleine hoogst noodza- kelpke beweging, zeggende dat hij vreesde te veel te doen. De professor was op het punt van Digweed of zijne vrouw te gaan roepen; maar ofschoon hp niets vermoedde van den afkeer, dien Cer berus voor hem koesterde, vreesde bp toch dat die hulp nog gebrekkiger zou zpn, en besloot hp das een boodschap aan Maiianne te zenden met het verzoek om dadelgk bp bem te komen. Marianne verscheen en Jan Pook, die er voor bedankte om onder een vrouw te staan, maakte dat hij weg kwam. De waarneming werd nu zonder stoornis H. M. niet zelve, hoe zp 't dan wèl sou ver langen, dan vermoed ik dat de minister van oorlog er zijnerzijds, uit eigen beweging, niets verder aan zal doen." Zooals onlangs is medegedeeld heeit de di recteur van binnenlandsoh beBtuur, mr Kuneman te Batavia, zpa ontslag nit 's lands dienst ge vraagd, uit verontwaardiging dat de heer Te Mecbelen tot resident van Tegal is benoemd. Volgens onze iniiobtingen, zegt het Bat. hbld., heeit de heer Kaneman enkel het voornemen te kennen gegeven, om als protest tegen die benoeming zpne betrekking neer te leggen en met verlof te gaan, waartoe zp^e zwaske ge zondheid hem de gelegenheid biedt, van welke gelegenheid hp echter anders nog geen gebruik zou hebuen gemaakt. De raad van lndië heeft den heer Te Mechelen, die vroeger resident van Pekalongan is geweest, voor Tegal aan bevolen; de directeur van binnenlanasch be stuur achtte hem ten eenenmale ongeschikt. De heer Te Meohelen is reeus lang van verlof terug en werd al verscheiden malen voorbpgd gaan. Na zpn altreden als resident van Pe kalongan is een zeer slecht rapport over zpne handelingen als zoodanig uitgebiachtde gou verneur schpnt hem deswege ongeschikt te hebben geacht voor het bestunr van enkele andere residenties, maar niet voor dat van Tegal. >ln Pekalongan heeft deze resident een be stuur gevoerd, zoo ongehoord autocratisch in de meest overdreven beteekenis van het woord, dat hierdoor algemeen misnoegen, om het zacht uit te drukken, is opgewekt. Door den op haar rustenden plicht van haar gezag hoog te honden was het, na deze erva ring, der regeerisg gezet den voormaiigen resident van Pekalongan niet meer op te ne men onder de hooiden van gewesielpk bestunr, intusschen is de uitkomst, dat de heer T. M. weder benoemd is ais zoodanig en dat nog wel in eene residentie, onmiadellpk grenzende aan zpne vroegere en waar zpn bestuursrichting minstens evenveel afkennng vindt als vroeger in Pekalongan. Onder de auspices optredende, staat de nieuwe resident van Tegal bloot aan een algemeen schriftelijk protest tegen zpne benoeming, nitgeoraoht hp wpze van rekwest aan de regeering en loopt dus het gezag in zpn peisoon gevaar van eene kritiek, welke het in het belang der openbare orde en rust nooit mag uitlokken. Dit verklaart volkomen het verlangen van den directeur van biunenlandsch bestuur om ontheven te worden van zpne betrekking en van de daaraan verknochte verantwoordelpkheid. Hoe is het echter ooit zoo ver knanen komen? Met de oplossing dezor vraag is tevens de tegenwoordige toestand in de hoogere regee- ringskrinecn onthuld. De heer Te Mechelen beschikt over invloeu zoowel door de omstandigheid dat de vader van het lid in dsn raad van lndië, den heer Gallois, zpn voogd is geweest, als door zpne nanwe familiebetrekking tot den hoofd inspecteur voor de opiumaangelegenheden, zpn broer. Dat die invloed krachtig genoeg geweest is om de onoverkomelijk toeschijnende bezwaren volbracht en een uur lang werkte de professor met het grootste genoegeo voort, zoodat hij heelemaai vergat wie hem hielp. „Nu kunt gg mij zeker wel weer missen zei Marianne eindelijk. „U missen Neen Nooit 1" Het meisje zag hem verbaasd aan. Wat zou hij bedoelen? Hij wist het zelf tenauwernood. „Wat hebt gg een mooie hand 1" zei hg eensklaps en Marianne meende dat hij naar bare vingers keek, daar het onmogelijk na te gaan was, waarop hg zijn blauwe brillenglazen gevestigd had. De vrees bekroop haar dat hij haar die hand wilde vragen, en dus bracht zij haar schielijk op den rug. „Ik bedoel uw schrift", ging hg voort, „de aanteekeningen die gij voor mij gemaakt hebt, zgn zoo dnidelgk, zoo rond, volstrekt niet als een gewone dameshand. Ik wilde dat ik altgd iemand had, die zoo voor mij sebreei. Ha, ha, nu zie ik uat gij mij veikeerd verstaan bait, die is goed, die is goed, ha, ha, ha!' Eerst nu begon de aardigheid tot hem door te dringen en hij vervolgde. „Neen, juffrouw Newton, ik maak geen complimentjes, dat ligt niet in mgu aard. Maar bet zou geeo compliment geweest zgn, als ik gezegd had wat ik meende. Och hemel, als ik gemeend had wat ik zeiile bedoel ik indien o, lieve tijd!" Hp hield verlegen op, mompelde iets in het Latijn, ratte hare hand, ondanks baar tegen» tegen 's heeren Te Mechelen's jongste benoeming te overwinnen, moet hieruit afgeleid worden dat daartoe gunstig is geadviseerd door den raad van lndië en dat alleen de heer Groenevelt zich van zoodanig advies heeft onthouden. «Maar dat," vervolgt het Bat. Hdbl., «de hierdoor geschapen toestand hoogst vicieus is, bljjkt niet alleen uit de aftreding van den directeur van binnenlandsch bestuur, maar tevens uit de aarzeling, ja de weigering om hem op te volgen bp een, wien zpn b ff rekking is aangeboden. Wp noemden slechts de resi denten van Soerakarta en Pekalongan, de heeren Barna bp Lautier en jhr Hora Siccama, maar nader vernemen wp, dat ook de gouver near van Sumatra's Westkust, de heer de Munnick, voer de eer der benoeming van het directeurschap bedankt heeit. «Ziedaar de treurige, voor het gezag hoogst bedenkelijke gevolgen van het niet zien uit eigen oogen, waartoe aan lndië vreemde land voogden, zeifs huns ondanks, zioh gedwongen zien, beheerscht alB zp worden door hun te machtige invloeden. «Geen twplel ljjdt het, of het gebeurde zal niet alleen tot een ministenë.l, maar ook tot een parlementair onderzoek leiden, waar bp het over den toenmuligen resident van Peka longan door zgn opvolger jhr Hora SicCama inaertpd uitgebracht rapport als toetssteen zal dienen. Camarila-in vloeden, zooals de hier tegenwoordig bestaande, zpn nu eenmaal te gevaarlijk, om door het Opperbestuur en de Wetgevende Macht in Nederland Ipdelpk gedoogd te woiden." Het bedrag der vergoeding wegens schattin gen en tellingen, naar de wet op de personeele belasting, aan de rpksschatters, over het dienst jaar 1891/92, is uoor den minister van flnan ciën bepaald op 687,, ten honderd van het geheele beloop der kosten, voor die opnemingen verschuldigd. Voor uitvoer met afschrijving van den accpns en doorvoer van suiker is mede aangewezen de Wester-Scheide van Viissingen rechtstreeks naar zee. Bjj kon. besluit van SO Juli jl. is een staatscommissie ingesteld, teneinde aan de regeering voorstellen te doen omtrent de wet geving van Ned.-indië, die op privaat-rechterJjjk gebied noodig zpn. Tot leden dier commissie zpn benoemd de heerenmr J. van Gennep, lid van de Eerste kamer, voorzitter, mr L. W. C. van den Berg, hoogleeraar aan de Indische instelling te Delft, seoretarismr T. H. der Kinderen, oud-lid van den Raad van Nederlandsch-indië, mr P. A. van der Lith, hoogleeraar aan de rjjks-uni- versiteit te Leiden; mr J. de Louter, idem te Utrecht; dr G. Kchlegel, idem te Leiden: J. Muilemeister, oud-resident op Java mr A. J. lmmmk, oud-raadsheer in het hooggerechtshof van Ned.-indië; mr R. Z. Dannenuargb, Oost- Indisch ambtenaar met verlof, laatstelpk be noemd president van den raad van justitie te boer aba jj a en mr H. M. C. van Oosterzee, oud- iid van den raad van justitie te Soerabapa. stribbelen en bekeek die, alsof hij haar wilde waarzeggen. „Ik bedoelde dat het inderdaad een fiaaie hand is en zoo zacht. Trek haar niet terug, Marianne, ga niet heen, ik ben nog met ge- rted", voegde hg er met een blik op den telescoop bp. „Ga niet heen, Marianne, zoo mag ik u immers wel noemen, als een oud vriend van uw vader Maar uiet oud in letterlijken zin, dat bedoel ik niet, neen, niet oud. Bliji nog even, ik wilde juist observeeren nu wg a.leen zgn, wilde ik observeeren „Ik zal Jan zenden, die kan u helpen observeeren," en eer hij wist wat er gebeurde was zij verdwenen. „Wel, wel, wat is zij haastig gebakerd, en zoo bg de band! Het is jammer dat zg mij niet goed begreep. Ik moet haar volgen en mij nader verklaren. Zg dacht dat ik weer waarnemingen met de instrumenten wilde gaan doen. Het verwondert mg bijna dat zg miju plan niet doorzag en toch was ik er mg zelt niet van bewust, eer het oogenblik zich voor- d:edhet scheen uit de gelegenheid te ontstaan. Nu weet ik niet hoe ik er weer op zal komen. Het is vreemd dat zg mijn bedoeling niet be greep, anders is zg zoo vlug en schrander." Marianne was regelrecht naar huis geloopen, en vreezeude dat de professor haar zou volgen ging zij de achterdeur weer uit en begat zich naar eon donkere laan, ot berceau, waar by Bg kon. beslait is benoemd tot ontvanger der reg. en dom. te Gulpen A. Tukker, thans oommies ter direotie der reg. en dom. te Leeuwarden; en is benoemd bg het personeel van den geneesk. dienst der landmacht, tot mil. apotheker 1ste kl., de mil. apotheker 2de kl. N. R, C. A. van der Pluym, van dat personeel. TWEEDE RAHER, Bij het onderzoek in de afdeelingen van suppletoire credietaanvragen op de oorlog s- en vestingbegrooting, dienst 1892, betuigden versoheidene leden hnn leedwezen, dat over een oversohot op de mid delen terstond besohikt wordt voor nitgaren van krijgskundigen aard. Omtrent de aanvragen tot het aanschaffen enz. van geweren en ka rabijnen van verkleind caliber, wenschte men nader ingelioht te worden, teneinde 's ministers standpunt in deze bewapeningskwestie zooveel mogeljjk te kennen. Zjj, die het stadium der proefnemingen nog niet verlaten aohtten, verklaarden zich met dit wetsontwerp inge nomen. Naar aanleiding van het wetsontwerp be treffende berging van wapenen en ledergoed te Deiden, werden inlichtingen gevraagd omtrent geruohien, dat voor een achtste lichting wape nen en ledergoed worden opgelegd. Het voorstel van den minister om zoetwa ter vijvers aan te leggen teneinde in oorlogst jjd de stelling van Amsterdam van drinkwater te voorzien, lokten in alle afdeelingen der ka mer bedenkingen van verschillenden aard uit. Het voltooien der stelling beschouwde men als hoofdzaak, en als bekroning daarvan de zorg voor het noodige water, eene meening, weersproken met de opmerking, dat zonder drinkwater aan geene verdediging valt te denken. V ersohillende andere oplossingen van de drinkwaterkwestie werden in de afdeelingen aangeprezen, als verkiezeljjk boven die, welke de minister voorstelt; 0. a.het brengen van de bestaande prise d'ean van de duinwaterleiding binnen de stelling; de aanleg van een nieuwe leiding te Beverwijkhet zoeken naar eene bevredigende oplossing door onderling overleg tusschen de gemeentebesturen van Amsterdam en Haarlem en het departement van oorlog; het drinkbaar maken van het boezemwater in de stellinghet distilieeren van brakwater het aanleggen van eene Lek-watcrleiding. Tegen het voorstel van den minister werden overigens ernstige bedenkingen vernomen van de zjjde der leden, die het ten eenenmale onpractiseh en onvoldoende noemden. Andere leden meenden dat in geval van beleg met regenwater voor een groot deel in de behoefte aan drinkwater zou kunnen worden tegemoet gekomen, behou dens de noodige voorzorgsmaatregelen. Op een aantal punten verlangde men nadere inlichtingen, als 0. a.: omtrent de hygiënische deugdelijkheid van het water uit de bassins en omtrent de mogeljjkheid om het vjjandeljjk geschat op voldoenden afstand der nieuwe vijvers te houden. Ook wenschte men van den minister te ver nemen of het bg deze twee stellen vyverszon bij) ven. uog nooit geweest was. Het toeval wilde nu echter dat hg, na een eindje geloopen te hebben tot het besef kwam dat hg te haastig gebakerd was geweest. Als Marianne hem niet „ver- keerd verstaan5' had, was hij nu verloofd Dat was een ernstig, plechtig, vreeselijk denk beeld Eeu stap in die richting was beslis send en eigenlijk had hg nog nooit ernstig over trouwen gedacht! Wei had hij sedert maanden overwogen dat het heel aardig voor uem zou zgn als de dochter van den heer Newton zgn vrouw werd, vooral met het oog op het observatoriummaar hy had het geval nog nooit van de practische zgde beschouwd en nu was hy zoover gegaan, dat hg, als zjj bem niet bij toeval verkeerd begrepen had, reeds zoo goed als getrouwd zou geweest zyn. Al peinzende bleef hy op en neer loopen en dacht aan haar heenyke hulp, haar mooie band en boe bg haar straks zou missseu, als ingnbeer Brooke niet kwam. Zender te letten op bet pad, dat hy insloeg, liep hij in zgD verstrooiing voort, langs wegen waar hij nooit geweest was, en kwam eindeiyk aan bet berceau, waarbeen Marianne gevlucht was. Zg zag hem komenmaar kon niet weg, daar het berceau dood liep en in een koepeltje eindigde. De ronde brillenglazen kwamen op baar af als bet noodlot en zg kroop hoe langer boe meer ter zgde van het pad, in de hoop dat zij haar niet zonden opmerken. De prpi

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1