N°. 145. 135" Jaargang. 1892. W oensdag 22 Juni Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager] Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte, Telephoonnommer 139. Middelburg 21 Jnni. KERKNIEUWS. UITSTAR EN PROVINCIE- IDDELBIMn COURANT. T lier in o in tlrr, Agenten to Vlissingen: P. G. de Vei Mestdabh Zooe, te Got*A A Yv Lollabb, Krnmiiigen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: "W. A. A dveitentiitii Middelbare 21 Juni. vb. 8 o. 63 gr. i vab Niitiwebhdijzek en te TerneuzenM. de Jokge. Verder nemen nlie postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te ééss nnr m. 12 u 70 ar., av. 4 o. 66 gr. F. advertentie-burean's van Nijgh Vab Ditmar, te Botterdam, de Gebb. lmsïaxïa, te 'a Gravenhage, en A. de la Mar Azjj., te Amsterdam. aan bet bnrean bezorgd zjjn, willen Verwacht Z. W. wind Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de CompagBit générale óe Pnblieité étrangère G. L. Daube Cie., Joh» F. Jonms, opvolger. ijj des avonds nog worden opgenemem LEERPLICHT. Een onzer correspondenten schrift ons: Er is al zoo vaak aangedrongen op verplicht schoolbezoek van de zjjde van pedagogische mannen, b nnen en buiten de school, dat het cr eindeijjk toe komen zal om deze zaï.k verder te brengen da i op de lange baan, die op uitstel uitloopt. Het iB althans van dezen minister van bin- nenlandsche zaken niet aan te nemen, dat de in 't werk gestelde pogingen een jjdel vertoon van belangstelling zouden zjjn, daar hg zjjn taak te ernstig oputenit tm het bjj het woord te laten, als de daad mogeljjk is. 't ls waar, dat schoolplicht een veel bereden stokpaardje is, zoodat het opnieuw van Btal halen, geen éclat zal maken. Het ODderworp iB tot op den bodem toe uitgeput. Wie daar over advies heeft uit te brengen, vindt een grooten voorraad van bouwstoffen tot zyne bt schikking, zooals dagbladartikelen, brochures, redevoeringen enz. Nieuwe gezichtspunten, onbekende argumenten aan te brengen, zal bezwaarlijk zjjn, doch dit is ook niet noodig. Zonder te willen vooruitloopen op de in 't uit zicht gestelde adviezen, wenschte ik tooh een en ander over den leerplicht in 't midden te brengen uit een economisch landbouwoogpunt. Ongetwjjfcld zal men het met mjj eens zjjn, dat de veldarbeid den leertjjd ten plattelands bedenkelijk kort maakt en elk leerjaar tot een maximum yan 4 maanden terugbrengt. De cyters van het schoolverzuim zjjn zoo algemeen bekend, dat ik het overbodig acht om de statistiek voor oogen te stellen. Komt op de eerBte de beste Bchool in een landbouwstreek in den zomer en de ledige plaatsen in de 3 hoogste klassen vooral trekken de aandacht. Een voltallig personeel is dan ook in dien tjjd te beschouwen als het 5e wiel aan een wagen. Natunrlyk is er wel werk te vinden, doch het is dan meer om aan den gang te bljjven, tenzjj men het schoolhoofd niet als werkkracht maar als bloot toezichthoudend directeur wenBcht beschouwd te zien. De oorzaak van dit periodiek schoolverzuim zit enkel enalleen in de penible omstandig heden, waarin de veldurbeider over het alge meen verkeert. Door den band is zjjn dagloon 80 ct. Ver menigvuldig dit cjjfjr met 5 en ge hebt zjjn weekloon. Men kan gerust een 50 tal dagen aftrekken voor verlet, geen werk enz. Met /4 in de week kan een gezin moeiljjk ronci komen, al bestaat het slechts uit man, vrouw en 3 kinderen. Vandaar, dat de moeder er ook op uit gaat. Nemen wy aan, dat zjj gedurende 6 maanden werk doet tegen 70 ct. per dag. De kinderen worden aan hun lot overgelaten. De oudste, die reeds sohool ging, moet dan thuis bljjven om op zjjn broertjes en zusjes te passen. Zyn de kindeten in Btaat om naar bet land te gaan, dan verlaten zjj eveneens de leerplaats om vader en moeder bjj te staan in den zwaren strjjd om V bestaan. Daar in den laatsten tjjd het grondbezit hier en daar verdeeld is geworden onder meer per sonen dan voorheen, altyd in den vorm van pachtland, afkomstig van hotsteden, die vroeger aan éen man verhuurd waren, worden de kleine, goedkoops werkkrachten in toenemende mate gebezigd. Dit vermeerdert van zelf het cjjter van n,et-schoolgaande kinderen Deze pachters zyn kleine »luyden" die, over dag bjj den boer werken en 's morgens vóór en 's avonds na werk tjjd den akker bewerken, terwjjl de kleinen tronw moeten helpen. Dan woiden thans meer dan vroeger gewas sen verbouwd, die geen volwassen arbeiders vragen, zooals peeën, ajuin en boonea. De leeltyd van het kind, dat den veldarbeid verricht, loopt van 8 jaar tot hooger, zoodat de leerjaren voorbjjgaan zonder dat er geleerd is kunnen worden, geleerd de onontbeerljjkste kundigheden. Men moge dit een treurig verschijnsel vinden, de opheffing van dien toestand wenscheljjk, aan den anderen kant mogen de stoffeljjke nadeelen, die hieruit voor den arbeidersstand zouden voortvloeien, geenszins uit het oog verloren worden. 1 Waarlijk, men kan het dien menschen niet kwaljjk nemen, dat zjj brood verdienen zwaar laten wegen. Alleen als leerplicht kan inge voerd worden zonder den armen daglooner te treffen, zon dit een stap in de goede richting knnnen worden, want, wat men moge aanvoeren jpver de waarde van een intellectueel® ontwik keling, de behoeften van het stoffclyk leven tellen ook mede. Als de daglooner, op welke wjjzc dan ook, tegemoetkoming kan worden verleend voor hei verlies van een bron van inkomsten, dan zou hjj in de eerste plaats het plan toejuichen, want ook hjj acht het beter zyn kinderen een gewenichte speel- en leertjjd te geven dan h n zoo vroeg in het gareel te zetten, dat meer inspanning van hun jeugdige leden vraagt dan raadzaam is voor hun opwassen tot krachtige mannen en vrouwen Da Eerste kamer had in haar voorloopig verslag den wensch uitgesproken, dat de re geering het advies harbr rechtsgeleerde raads lieden over de Hilliton-kwestie zou openbaar maken, omdat hfet landsbelang door de opneffing van hit geheim slechts kon worden gehaat. De minis er yan koloniën heelt daarop geant woord, dat hjj er geen bezwaar meer tegen had, dat van die adviezen in de discussie ge- Druik werd gemaakt. Van deze bevoegdheid werd bjj het korte debat in de Eerste kamer over de voord.acht geen of weinig gebruik gemaakt. Tegenover de beschuldigingen, waaraan de verdedigers van het contract en de regeering voortdurend bloot staan, acht bet Hbld het wenschelyk dat de adviezen alsnog openbare bekendneid erlangen. Het blad dringt er derhalve op aan dat, als het ontwerp door H. M. de regenteB wordt bekrachtigd, de minister van koloniën spoedig machtiging vrage, om na de afkondiging der wet ook de rechtskundige adviezen in de Staatscourant openbaar te maken. Bjj kon. besluit: is de kapitein H. J. Rjjf kogel, van het 3de regiment vesting-artillerie, in zjjnen rang en anciënniteit overgeplaatst bjj het wapen der konmkljjke marechaussee en wel bjj de 1ste divisie is benoemd tot ridder in de orde van den Neder landschen Leeuw, de generaal-majoor R. T. Muscbart, bevelhebber in de life militaire af feeling en commandant van de Nieuwe Hol- landsche Waterlinie. De minister van financiën verleent Donder dag a. geen andientie. De minister van waterstaat, handel en oyverheid vestigt de aandacht van belangneb benden bjj de binnenscheepvaart op bet met ingang van 1 September 1892 in werking tredende koninkljjk besluit van 18 Mei 1892, (Staatsblad no 102) tot vaststelling van een regle ment ter voorkoming van aanvaring of aandrijving op openbare wateren in het rijk, die voor de scheep vaart openstaan, opgenomen in de Staatscourant van Zaterdag 11 Juni 1892, en inzonderheid op de bepalingen van de artikelen 7 en 8. Yoor de vacature voor de Tweede kamer in net kiesdistriot Roermond komt van liberale zjjde in aanmerking de burgemeester van Roer mond, mt Gerardts. De R. K. kiesvereeniging aldaar stelde den oud-minister jhr mr Ruys van Beerenbroek oandidaat. Door het hoofdbestuur van Pax Humanitate 6jjn de volgende motiën aan het internationaal v redes-congres, dat in Aug. a. te Bern zal gehouden worden, ter overweging gezonden a. Het congres, overtuigd, dat in de school boeken over geschiedenis de verhalen van gewelddadige oplossing der geschillen tusschen volken door het recht van den sterkste ver vangen moeten worden door óf ten minsts vergezeld moeten gaan van verhalen, betref fende eene vreedzame oplossing dier geschillen door scheidsgerechten, spreekt den wensch nit, dat eenige gevallen van scheidsrechterlijke oplossing van geschillen tusechen volken in hnn aanleiding, gang en uitkomst beschreven worden door tnsschen komst van het internationale burean voor den vrede, opdat de onderwjjzers daaruit verbalen kunnen samenstellen, die geschikt zyn voor de school en in de schoolboeken opgenomen kunnen worden. b. Het congres, overwegende, dat de onder wyzers aan de roepstem hunner medeonderwijzeis met meer vertrouwen gehoor zullen geven, dan aan iedere andere, acht het wenschelyk, dat de onderwijzers, die thans leden van vredebonden zyn, zich in hunne vereenigingen tot snb-commississiën zullen vormen, wier taak het za. zynlo. te onder zoeken, welken invloed het onderwijs op het voortbestaan van den oorlog heeft; 2o zich te wenden tot de onderwyzers iu hun land met het verzoek hun steun te verleenen aan alle pogingen, die ten doel hebben den oorlog door de opvoeding te doen verdwynen, en dat het internationaal bureau zich een internationale commissi3 toevoege, die zich belast lo met het verzamelen van de gegevens der snbeommissiën, 2o met het bekendmaken dier gegevens aan alle snbeommissiën, 3o met de leiding der internati male beweging, zoodra die zich onder de onderwyzers openbaart. c. Het congres, overtuigd, dat het begrip vaderlandsliefde nog zeer vaag is, ook voor de vrienden des vredes, en dat het voor allen, die de jeugd dit begrip moeten inprenten, noodig is er een juist begrip van te hebben, spreekt den wensch uit, dat het comité voor het congres van 1893 een grondige bespreking van dit begrip voorbereide, teneinde een om- schrjjving van vaderlandsliefde vast te stellen, die door alle natiën aangenomen kan worden. Na eerst Zondag de godsdienstoefening in de groote kerk te Le uwarden te hebben by ge woond namen de koninginnen in oogenschouw het Oldeburger Weeshuis en het nieuwe Stads Weeshuis, waar zjj door de weezen weraen toegezongen. Tevens werd bezichtigd het museum van het Friesch-genootschap van geschied- oudheid- en taalkunde. 'g Namiddags brachten de koninginnen een bezoek aan den Prinsentuineen openbaar park, de trots der L)enwardenaars. Duizmden en dmzenden menschon waren hier gekomen om de kleine koningin en hare moeder te zien. Daar de vorsteljjke personen tengevolge van de Btortbuien, die dea grond geheel doorweekt hadden, geen wandeling door het park konden maken, vergenoegden zich de menschen ineen lange file langs de sociteitstent te trekken, waar HH. MM. hadden plaats genomen. Maandag morgen te IC uren vertrokken HH. MM. naar Sneek, waar zjj met groote geestdrift warden ontvangen. Na door de stad te zyn gereden, ging het naar het Sneekermeer, ter bywoning van de hardzeilparty. Bjj dea weistrjjd op hjt Sneekermeer was het weder zaer ongunstig, niettemin bleven de vorstinnen, wind en regen trotBserend, op het dek der stoomboot, van waar zjj den strjjd toezagen. Heden vertrokken HH. MM. naar Groningen. Te Groningen waren Zondag ter bezichtiging gesteld de geschenken, die heden avond den koninginnen aldaar zullen worden aangeboden. Het geschenk aan de koningin bestaat uit eene pendule in den vorm van den Martini toren, geheel ia zilver, tor hoogte van onge veer 40 centimeter of der ware grootte. Het is eene getrouwe nabootsing van den slanken, statigen toren, waarop elk Groninger trotsoh is. Voor de koningin-regentes is een gedenk penning bestemd, aan de eene zjjde de borst beelden der koninginnen, mot het randschrift »De liefde is bjj het aanschouwen vermeerderd" vertoonend, aan de andere zjjde de wapens van Nederland en Groningen, omgeven door het opschrift Eerste bezoek van Ntê landsch ko ninginnen aan Groningen, Juni 1892." Bjj de geschenken zal worden aangeboden eene oorkonde, met fraaie letter op oud-Hol- landsch papier gedrukt, vermeldende o. a. de namen van al de leden der commissie ter aan bieding en de naamteekeningen van de leden van het comité vaa uitvoering. Deze oorkonde wordt, vergezeld van de ljjsten, welke naam- teekeningen bevatten van allen, die tot het huldeblyk bjjdroegen, geborgen in een prachtig bewerkt kistje van Italiaansch notenhout, voor zien van eene zilveren plaat met het opschrift Hierin berusten de oorkonde en handteeke- ningen bjj Groningen's huldeblyk van Jnni 1892." Aan het antwoord van den - minister van binisenlandsche zaken op het verslag der Tweede kamer omtrent het wetsontwerp tol toelating, naar bljjken van bekwaamheid, van buitenlandsche artsen en tandmeesters tot de practjjk in Nederland, is het volgende ontleendHet geruchtmakend optreden van agenten eener naamlooza vennootschap gaf der regeering geen aanleiding tot het voordragen van verscherping der geneeskundige wet. Het maken van muziek en vertooningen bjj geneeskundige behandeling te verbieden acht de regeering bezwaarljjk, evenzeer als bet verder beperken van den verkoop van genees middelen. Omtrent de wjjziging der wet op de besmettelyke ziekten kan de minister geen toezegging doen. De strekking en beteekenis van de voorgestelde wyziging wordt daarna uitvoerig toegelicht. Evenals in het overgroote deel der beschaafde rjjken wenseht lieregeerieg ook hier de gelegenheid te openen om in meerder of mindere mate vrjjstelling van examina te verleenen aan geneeskunstbe oefenaars in andere rjjken. Het voorstel strekt na tot bevordering der homoëpntbische genoeswjjze. De rog. meent evenwel dat op den duur de uitsluiting van bmtenlandsche geneesbeeren met is vol te houden, maar is tevens overtuigd dat door haar voorstel geen Nederlandsch belang op eenigerlei wyze wordt benadeeld. Hoever de vrjjstelling van eximens behoort te gaan, zal voor elk der bnitenlandsche getuigschriften on diploma's afzonderlyk worden aangewezen op advies van de Acafemiscne Senaten. Een waarborg van bekwaamheid ligt in die ver plichting voor eiken vreemdeling om het ge- heele practische arts extmen af te leggen. Vrees dat het platteland onder de wetsbepaling zal ljjden bestaat evenmin. Den weg zwaarder voor sommige jon gelieden te maken is inderdaad ook de strekking der voordracht. De gelegenheid om zied aan byzondere instellingen of' door vrjje studie voor te bereiden, biyit ten volle be staan en alleen wordt verlangd, dat de medi sche of pbarmaceutischa studiën door den uandidaat met vrncht kunnen worden aange vat en njj geschikt zjj tot het volgen van het onderwys van de hoog.eeraren, dat voor hen onmisoaar is. Evenzeer handhaait de minister net voorstel om tot het theoretisch examen in de tandaeelkundc alleen hen toe te laten, die oevuegd zyn tot het aff ggen of van de uni versitaire examens ot van het eerste na' tnurkundig examen. Als tjjdsiip van in werking lieden der wet handhaaft, de minister 1 Januari 1893. Heden herdacht de heer M. A. Mes alhier zyn vjji en twintigjarige:» dienst als organist der Roomsen katholieke kerk te Middelburg' Ter ecie van den jubilaris, die gedurende genoemd tydvak geheel belangloos ae gods dienstoefemngen door zyn spel opluisterde, werd heden ochtend eene H. Mis cpgedragen, waarin de dienst door drie heeren geesteljjken verricht werd. Het zangkoor bracht daarbjj ten gehoore de Messe Solennelle van J. N. B^rtholomeus en zong aan het einde van den dienst het Laudate van Ksüger. In den loop van den dag bracht het bestuur van het zangkoor den jubilaris zyne geluk- wonsohen, terwyl heden middag het koor den heer Mes in een der tsesteljjk getooide zalen van het Vincentiushuis van zyne waardeering en belangstelling blyk gat; het deed dit met eene toespraak van den directeur den heer J. M. H. Ponlejjn, het zingen van een feestgroet en het aanbieden van dien groet, woorden van den heer A. W. den Doop en muziek van den heer A. A. Mes in een keurig in rood zyden pluche gebonden band. Dit geschenk werd vergezeld door een tweede, bestaande in eene uitmuntend geslaagde photograffe de leden van het zangkoor voorstellende. Verder ontving de heer Mes zoowel van het kerkbestuur als andere corporatiën veel bljjken van sympathie. Zondag 11. vierde de predikant der Neder landsch Hervormde kerk te Londen, de heer Adama van Scheliema, onder vele bljjken van belangstelling het vyf-en-twintigjarig feest zjjner ambtsbekleeding. De militaire hulpapothcker A. Adema is met ingang van 1 Juli van Middelburg overgeplaatst naar het hospitaal te JNjjmegen. Woensdagavond te zeven uren wordt door het muziekkorps der stedeljjke schutterjj op het Molenwater alhier eene openbare uit voering gegeven. Het programma is samengesteld als volgt: 11e Militaire Marsch, Jan Moiks; Ouverture (arr. Morks), C. G. Rsissiger Henrtèite en Jeanne Wals, Jan Morks Faataisie Lejieurs des Per les, G. BizetOuverture, Kéler Béla; Gavotte mit Glockenspiel, C. SackurFantaisie Champêtre, M. Krein DieWachtparadekommtl, R. Eulen- berg; Das vergnügte Èöttcherlein Humoristische Marsch. (arr. Morks), E. Koedel. In de Maandag namiddag te drie nnr gehouden zitting van den gemeenteraad van Vlissiflgen, Oader voorzitting van den heer Tutejjn Nolthenins, burgemeester, waren afwezig da heeren Th. van TJjje Pieterse, J. Verkujjl Quakkclaar en Joa. van Raalte. De notulen der vorige vergadering werden na voorlezing goedgekeurd. Mededceling werd gedaan dat door Gedepu teerde staten het kohier van den hoofdelyken omslag goedgekeurd is. Voorts werden aan den raad overgelegd: de jaarverslagen der gemeente Gorinchem en Qarlingenvan de Maatschappy tot exploitatie van staatsspoorwegen en eene beschouwing over de eenheid van tjjd, uitgegeven van wege het parlement van Canada. Op voorstel van burg. en weth. werd besloten om de Waalstraatklinkers, benoodigd voor de beklinkering van een g ideelte Noordteeboule- vard, bjj drie verschillende leveranciers, volgens ingezonden monsters en opgegeven prys, te bestellen. Een verzoek van F. J. Ciowting om tegen betaling van 110 's jaars in het gasthuis op genomen te worden, ward met algemeene stemmen ingewilligd. De vergadoring ging daarop in eene geheime zitting over. Na de heropening werd eervol ontBlag ver. leend, op daartoe gedaan verzoek, aan de heeren J. Pisuisse en L. F. Boekelman, als leden der plaatselijke commissie van toezicht op het lager onderwjjs; aan den eerste uithoofde van de vele werkzaamheden, die hem beletten aan die betrekking zich zóo te wjjdan als hjj wel sou wensohenaan den tweede wegens veran dering van woonplaats. Aan beide heeren zal dank betuigd worden voor de dijnsten door hon in die betrekking aan het onderwys bewezen. De benoeming van twee leden dier commissie in de plaats der atgetredenen, werd aange houden tot een volgende vergadering. De zitting werd daarna gesloten. Het ljjk, dat zooals gisteren is medege deeld te Westkapelle is aangespoeld, was gekleed met zwart gebreide borstrok, zwarten broek en lage dicht geregen schoenen, om den broek een leeren riem. Lengte of ouderdom kon wegens den verren staat van ontbinding niet meer worden opgegeven, waarom het direct na de schouwing in het vroon moeit worden begraven. In de Maandag te Bo.eaole gehouden vergadering van den djjkraad voor de calami- tense waterkeering EUewontsdyk—Borssele is besloten tot verhooging van eenige posten der üegrooting van 1891/92, betrekking hebbende op het onderhond der zeewering en oeverver- dediging. Behalve eene verhoogde aanbesteding der onderhoudswerken gaven tot het besluit aanleiding voorziening in herstel van storm- ecnade en eene oversonryding der raming voor oeverwerken. Daar binnenkort de vytjaarljjksohe doorpei lingen moeteu plaats hebben, werd goedgevonden daarvoor 100 beschikbaar te stellen. Het djjkgesehot werd vastgesteld zonder de gewone verhooging mat 5 aangezien voor alsnog geene buitengewone werken noodig schenen. Dientengevolge bleef ook de heffing der bjjdragen van de aangrenzende polders achterwege. Aan het bestunr werd opgedragen pogingen aan te wenden om de aanbesteding van onder houdswerken voortaan vroeger te doen plaats hebben en de scheepvaart te gerieven door aanduiding van een paal, die bjj hoog water onderloopt. Men schrytt ons uit Bruiniste: De hier nog niet opgehouden mosselverzen dingen beginnen weer te verbeteren. De vorige week bedroegen deze naar België weer 300 tonnen; van de Zuiderzee werden omstreeks 400 tonnen jonge mosselen aangebracht ter uitzaaiing en plnc minus 400 tonnen mosselzaad van mosselperken opgevangen en verplaatst. De bedryvigheid in dat vak is steeds groot. Men schryft ons uit Hoofdplaat Om zooveel mogeljjk de danstenten, die hiet in Zeeuwsch-Vlaanderen algemeen in zwang zyn, te weren, heeft het bestuur dezer gemeente besloten met het oog op de te houden kermis, alle lokalen voor zang, muziek en dans te beiaBten met een heffing van 0,25 per eentiare. Een zaal van 40 vierk. meter is erg bekrom pen tot het houden van genoemde vermakc- ïjjkhedendaarom zjjn de herbergiers hoogst verbolgen over de nieuwe belastingheffing, die bjj zulk een beperkte ruimte reeds een 10 gulden Qedraagt. Patenten en vergunningsrecht leggen al voldoenden druk op. Andere ingezetenen zyn ontevreden, daar by alle beknibbeling van het kermisvermaak ten allen tjjde bleek, dat het onder de jongere kermisvierders ruwer en woester toeging dan waar men aan geen beperking dacht. Toch komt ons de genomen maatregel niet vreemd voor, daar de geestelijkheid strengeljjk het dansvermaak bestrjjdt. De kermissen in het land van Cadzand, dis,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1