N°. 135. 135" Jaargang. 1892. Vrijdag 10 Juni. Middelburg 9 Juni. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering yan Zon- en FoestdagenJ Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.3 Afzonderlijke nonamers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën t 20 cent per regel. Bij abonnement IagerJ Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Telephoonnommer 139. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. MDMBUHM (01111 \T y Thermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. ra Vxt Mestdaoh k Zoon, te Goe»; A A Yv. Bollakd, te KruisingenF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. deMoou, te Tholen: W. A. Middelburg 9 Juni. vm. 8 u. 64 gr. i vak NrETJWEHHTTUzïii en te TerneuzenM. ra Jonoi. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de m. 12 u, 78 «r., av. 4 u. 73 gr. F. j advertentie-bureau's van Nuoh Vas Ditmajl, te Botterdam, ra Gran. Belebïaste, te 'sGravenbage, en A. ra la Ma* Am., te Amsterdam. Verwacht N. O. wind Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parpi en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Datjïe Ca., Joh* F. Jo*ns, opvolg». Advertentiën i moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Voor de verkiezing in het district Sluis yoor een lid der Provinciale staten, op Dinsdag 14 Juni, bevelen wij den kiezers ten dringendste aan den heer J. L. I. DE BATS. Het onderwijs en de vredesbeweging. Door het bestuur van het Internationaa 1 bureau voor den vrede te Bern ie dt 12 Mei verzonden: lo. aan deonderwijzers en ouder- wgsereeseu der verschillende staten van Europa en Amerika de volgende oproeping: „De opvoeding van het kind legt een zware verantwoordelijkheid op de schouders van hen. die er mede belast zijn en is tevens een ver heven taak, dewijl zij, beschouwd in hare betrekking tot de zedelijkheid, hoogst moeielijk is. Van u ontvangt het jeugdige geslacht haar opleiding voor het leven, aan n zal het denken in voor- en tegenspoed om u te zegenen of om u de oorzaak van hun rampen toe te schrijven. De indrukken der kindsheid zijn diep en blijvend, gij knnt door uw onderwijs en door de gevoelens, die gij in die jonge harten doet ontkiemen, nw leerlingen ontvankelijk maken voor welwillendheid jegens iedereen, voor recht vaardigheid en humaniteit, zoowel als voor zelfzucht, heerscbzucbt en ruwe hartstocht. Vergnnt ons, dat wij ons nit naam van de vrienden des vredes door het scheidsgerecht tusschen volkeren, tot u richten, ten einde u bekend te maken met den wensch, uitgesproken door de internationale vredescongressen in 1889, 1890 en 1891 respectievelijk te Parijs, Londen en Rome gehouden, voor zooverre die wenscben op het lager- en middelbaar onderwijs betrekking hebben. Het congres gelooft, dat de oorlog dikwijls in een vaisch licht aan de jeugd wordt voor gesteld en wenscht de aandacht der onderwijzers te vestigen op hnn macht en bijgevolg ook op hun verantwoordelijkheid in dit opzicht. Het verzoekt hen hun leerlingen de werken des vredes en de personen, die ze ten uitvoer brachten, te keren eeren en met een gevoel van leedwezen te spreken over de verliezen en ongelnkkeD, die zoowel door gelukkige, als door ongelukkige oorlogen veroorzaakt worden. Het raadt den ouders aan goed na te denken over de opvoeding, die hun kinderen in betrek king tot den oorlog gegeven behoort te worden en daar het overtuigd is, dat de verbalen en spelen der prilste jeugd een diepen indruk op den kindergeest maken, verzoekt het den ouders dringend al bun zorgen aan deze zaak te wijden. Het congres protesteert tegen de militaire exercitiën als lichaamsoefeningen in de school en stelt voor liever een reddingsbrigade dan een met een quasie militair karakter te vormen; ook wijst het met nadruk op het nut, om de commissiën, belast met het stellen der vragen voor examens, te doen gevoelen, hoe noodza kelijk het is, dat de kindergeest in de richting der vredes beginselen geleid wordt. Het congres, overtuigd dat een der krach tigste middelen om de denkbeelden van huma niteit, broederschap en vrede te verspreiden is gelegen in het inprenten dier denkbeelden aan het opkomeiide geslacht door het ouderwijs iii de school, besluit •en beroep te doen, zoowel op deonderwijzers der lagere school, als op die der middelbare school «n hen uit te noodigen hun leerlingen te onderrichten in de beginselen van sdidari- teit tusschen de menschen, van de scheids rechterlijke oplossing van verschillen tusschen de volkeren en van den vrede, opdat zij de ware tolken der nieuwe paedagogiek worden de vredebonden uit te noodigen hnnne be ginselen onder onderwijzers en leerlingen te verspreiden en daartoe gebruik te maken van alle middelen, die hun ten dienste staan. een petitie te richten tot de ministers van het openbaar onderwijs in de verschillende landen ten einde hun te verzoeken aan het programma voor de examens in de paedagogiek aan de kweekscholen en voor de toelatings examens na de beginselen der vaderlandsliefde eveneens die der algemeene menschenliefde toe te voegen en het onderwijs onder het volk meer algemeen te maken door middel van openbare samenkomBteD, die nitslnitend de ze- deljjke opheffing dar individuen ten doel hebben daarenboven den ministère voor bet openbaar onderwijs te verzoeken de instructiën van de onderwijzers voortaan zoo in te richten, dat daarin aangedrongen wordt op het bevorderen dezer hervormingen in het onderwijs en op het onderrichten der leerlingen in de practische toepassing der scheid-rechterlijke oplossing van geschillen tusschen natiën er bij de ministers op aan te dringen, dat in de programma's voor het onderwijs in de zede- leer aan de scholen voor voortgezet onderwijs de plichten, voortvloeiende uit naasten- cn broederliefde zoo juist mogelijk uiteengezet wordendat in de programma's voor het onder wjjs in de aardrijkskunde aan de volkenkunde de meeste zorg beste d wordtdat in de ge schiedenis de gebeurtenissen, die het meest bijgedragen hebben tot de vorderingen op maatschappelijk en politiek gebied, op den voorgrond gesteld en tot de onderwijzers het verzoek gericht wordt om bij de verklaring der instellingen rekening te houden met den tijd, waarin zij bestonden en niet te vee 1 nadruk te leggen op datgene, wat de haat tusschen de volkeren kan bestendigen of in het leven te roepen di enzelfden ministers te verzoeken boeken te d oen invoeren, waardoor deze hervormingen in het onderwijs gebracht worden en de uitgave er van aan te moedigen door middel van prijsvragen. Deze zijn de wenschen, die wij onder nw welwillende aandacht brengen, overtuigd als wij zijn, dat wij Diet te vergeefs een beroep b ebben gedaan op uwe goede gevoelens ten opzichte der jeugd, die gij lief hebt en die gij door uw zorg gaarne den weg wilt zien bewandelen aan welks einde een toekomst van eendracht en vrede ligt, een toekomst, waar. van gij het morgenrood hebt doen zien." Aan de studeerende jongelingschap der velschillende landen in Europa en Amerika do volgende oproeping: Op u, jonge lieden, die later geroepen zult zijn om de beginselen der wetenschap toe te passen op de gebeurtenissen van het publieke, zoowel als van het private leven, op u rekenen wij, vrienden van den vrede tusschen de menschen en de rechtvaardigheid tusschen de volkerer), om bij toekomstige geslachten bet werk te voleindigen, waaraan wij arbeiden en waaraan wij de krachten geven, die ons op onzen leeftijd nog resten. Drie internationale vredescongressen, samen gekomen te Parijs in 1889, te Londen in 1890 en te Rome in 1891 hebben zich bezig gehouden met de rol, die de studeerende jongelingschap in deze periode moet vervullen en die een beslissenden invloed kan hebben op de toe komst der mensebfceid. Zij hebben in dit opzicht besluiten genomen, die wij aldus kunnen samenvatten: Het congres spreekt den wensch uit lo. dat er maatregelen genomen worden in de Universiteiten van Europa en Amerika om onder de studenten een geest van eerbied en vriendschap voor vreemde volken te onder honden. 2o. dat, met dit doe), de professoren in de geschiedenis aan iedere Universiteit een studie maken van de vorderingen der beschaving en van de politieke, maatschappelijke en gods dienstige instellingen bij allo natiën en vooral de aandacht vestigen op de diensten door iedere natie in het bijzonder aan den vooruit gang der meu8chheid bewezen. 3o. dat de veieischte wijzigingen gebracht worden in de statuten van iedere universiteit om alle hinderpalen weg te nemen, die een student beletten zich voor sommige faculteiten aan een andere hoogescbool te laten inschrijven, zonder dat dit schaadt aan het verkrijgen zijner graden, opdat de studenten der verschillende naTën elkander kunnen ontmoeten en zich op deze wijze 'ontdoen van ieder gevoel van haat en van ieder vooroordeel tegenover natiën, die hun vreemd zijn. 4o. dat men een oproeping richt tot de stu denten van alle universiteiten, waarbij hen het werken aau de zegepraal der vredesbeginstlen wordt aanbevo'endat bijgevolg jaailijks achtereenvolgens in alle steden, waar grooie universiteiten zijn, een samenkomst en etn verbroederingsfeest gehouden worden. De taak dezer samenkomst moet zijn het bestudeeren der middelen, waardoor de bovenuitgedrukte doeleinden bereikt kunnen worden en de ieesten moeten vergezeld gaan van wedstrijden, waaruit biykt dat de lichamelijke opvoeding behoorlijk behartigd en zoowel proza als poezie, handelende over eendracht en internationale samenwerking, beoefend wordt. Daarenboven richt zich het congres recht, st reeks tot de krachtige en sebrandtre studee- rende jongelingschap, met het veizoekpogingen aas te wenden om nieuwe vredebonden te vormen en ze in hun kring fe vermenigvuldigen Dit ziju de wenschen van de viienden des vredes. Wij verzoeken u dringend ze zonder vooringenomenheid en onpartigheid te onder zoeken en met al uw ijver en al het vertrouwen uwer jeugd te werken aan datgene, wat ge goed en rechtvaardig vindt in de deukbeelden, die wij u ter overweging aanbieden. Gij zult dan den grond gelegd hebben voor een toekomst, gelukkigor dan het tegenwoor dige en ge zult dan met het nuttige het goede- betiachten. Beide oproepingen zijn geteekend: Hei bestuur van het internationaal bureau voor den vrede, FREDERIC BAJER, te Kopenhagen. HODGSON PRATT, te Londen. ANGELO MAZZOLENI, te Milaan. ALFRED H. LOvE, te Philadelphia. ELIE DUCOMMUN, te Bern. In de avondvergadering van de B e r s t e kamer, op Woensdag, 11. te 8J uur, waren ingekomen de geloofsbrieven van hetmeuwbe- noemde lid in Zeeland, den heer mr E. Fokker Ze werden gesteld in banden eener Commissie die, na ondersoek, tot toelating adviseerde. De heer mr Fokker legde in handen van den voorzitter de gevorderde verklaringen ai en nam, na door den voorzitter te zgn geluk ge- wenscht, zitting. Bjj de mededeeling van het ingekomen schrjjven omtrent het overigden van den heer mr J. Moolenbargb, zeide de voorzitter: „Opnieuw rust de treurige plicht op mg u kennis te geren van het overigden van een onzer beste, trouwste leden. Allen, die hem gekend hebeen, zoowel hier als elders, zullen met mg instemmen dat mr Jacob Moolenburgh uitmuntte door karakter, trouw, eerlijkheid en strenge plichtsbetrachting. Ailen, die hem ge kend hebben, en ik mag mg ae eer rekenen daartoe te behooren, betreuren zgn verlies. Hoe ouder men wordt des te meer waardeert men dat zjj, die men in zgn jeugd heeft ge kend, ook in latere dagen dezelfde bljjven Dat kan van Moolenburgh worden getuigd ik hen dan ook overtuigd uit aller naam te spreken als ik zeg dat Moolenburgh steeds bjj ons in goede gedachten zal blgven. Moge de Almachtige aan zgn kinderen dien troost schenken, dien ze in zoo boogen mate behoeven." De voorzitter zeide verder nog »Op den lOen Mei viel aan een onzer oudste leden jhr mr Verhegen het zeldzaam voorrecht te beurt, gedurende een halve eeuw met onbe zweken plichtsbetrachting nuttig werkzaam te zgn geweest ten behoeve van ons nationaal ouderwgs. Ik geloof uw aller tolk te zgn geweest door hem op dien heugeljjken dag geluk te hebben gewenschtuit uw aller naam Ofschoon eigenmachtig gelooi ik in uw geest te hebben gehandeld". Door levendige toejuichingen gaven de leden bljjk vinhun instemming. Benoemd werd in de plaats van den heer Yan Ljnden van Hemmen tot lid in de com missie voor de verzoekschriften de heer Bree- beart. De ingekomen wetsontwerpen zgn naar de aideelingen verzonden. De voorzitter verzocht de centrale sactie na afloop der vergadering nog eenige oogenblikken bjjeen te komen. De vergadering is daarna gescheiden. De Nederlander verneemt, dat in het nieuwe kiesrecht-ontwerp nc«b het betalen in eenige belasting, noch een huurwaarde census als voorwaarde voor kiesbevoegdheid gesteld is: dat het aantal kiezers ongeveer 800,000 zou worden en da groote steden zouden worden gesplitst. Da verkiezing van een lid der Tweede kamer iu het hootdkiesdistrict Maastricht,in de plaats van dr J. H. J. Sebreinemacher is bepaald op 28 dezer en de herstemming, zoo noodig op 12 Jnli a. Dorr de Provinciale staten van Gelderland zooals gisteren nog in een deel der oplaag gemeld werd, gekozen tot lid der Eerste kamer de oud-minister jhr mr A. F. de Savornin Lohman met 82, tegen 28 stemmen op het lid der staten Tjjdeman. Tot lid der Gedep. staten van Gelderland gekozen de heer jhr C. M. Brantsen, bur gemeester van Angerlo. Bjj kon. besl. is benoemd tot kantonrechter- plaatsvervanger in bet kanton Tholen J. A. fokker, te Tholen. Bljjkens bericht van Hr. Ms. gezant te Brussel is de in- en doorvoer in België van rundvee, schapen, bokken en geiten uit Neaeiland, met ingang van 10 dezer, tot nader order verboden De heer Welcker, hoofdingenieur van 's rjjks waterstaat te Zwolle, is door den minister van waterstaat benoemd tot gedelegeerde voor Nederland op het in Juli a. s. te Parjjs te touden 5e internationale congres voor binnen- landsche scheepvaart. De beide andere gedelegeerden zgn de hee- ren Conrad, oud-hoofd-inspecteur van den waterstaat, lid van de Tweede kamer dei staten-generaal, en Deking Dura, hoofd ingenieur van den provincialen waterstaat in Overjjsel, zoodat Nederland en zgn regeering op het congres znllen worden vertegenwoor digd door drie onzer ingenieurs. Sedert onheugeljjke jaren bestaat te Zwolle de gewoonte, dat des Donderdags vele vrouwen langs de huizen aalmoezen ontvangen in broed en in geld. Velen verteren dat geld onnut in sterken drank en snoeperjjen. Hoewel de ingezetenen meermalen zgn gewaarschuwd; bijjfc men deze gewoonte in stand honden. Vorige week Donderdagochtend bad een 79- jarige vrouw van het ingezamelde geld zooveel sterken drank gebruikt, dat zg door een politie agent smoordronken op een huifwagen naar het politiebureau moest worden overgebracht; behalve een massa boterhammen en witte broodjes had zjj nog 67A eent in haar bezit. Het meeBte van het op die wjjze verkregen geld werd, bleek bjj die gelegenheid, in eenige achterbnurten des Donder dagsavonds onnnt verbrast, waarbg gewoonlijk de jeneveiflesch flink rondgaat. Nu men ook meer en meer de aandacht vestigt op zulk onoordeelkundig geren en allerlei pogingen aanwendt om eene practische leniging van armeede te bevorderen, verdienen zulke feiten zeker de aandacht. En niet minder mag wei eens gehoord worden naar iedere stem die zich daar tegen verzet. Zoo werd in het jongBte nummer van de Mededelingen der Vereeniging tot verbetering der Armenzorg te Rotterdam, waaraan wg onlangs nog een en ander ontleenden, ook die onoor deelkundige bedeeling nog eens ter sprake gebracht en tevens gewezen op de zonderlinge wgze, waarop sommigen gelden bijeenzamelen De bekende eetbelasting van Dumas en de naderende reisbelusting zgn daarbij niet ver geten. De schrjjver noemt bet denkbeeld, om van gegoede vrienden en kennissen, wien men een maaitjjd voorzet, een offerande te vragen een boete bun opgelegd, evenals de reisbelas- ting een boete is voor het genieten van onschuldige vermaken en verstrooiingen. »De bezwaren, zegt de schrjjver, die èn tegen deze nienwe metbode om de beurzin der rjjken te plunderen, èn tegen de oude hulpmiddelen voor philantropiBche vereeniginger, als bazars, fancy-lairs, sneeuwballen, enz., worden aange voerd, traeht men gewoonlgk te wêerleggen door de eenvoudige opmerking, dat die kunstmatige opwekking van vrijgevigheid met de beste bedoelingen geschiedt, en het geld toch voor een goed doel wordt besteed. Zoo weigert menigeen eene geldeljjke bjjdrage en brengt toch eene zoogenaamde vrjj willige belasting op. Voor de zaak zslve heeft hg niet genoeg sympathie, hjj is alleen niet bestand tegen het beminnelgk optreden van de eene of andere jonge dame, die op hem wordt afgezonden. Alsof het bjj armenzorg uitsluitend om het geld te doen ware 1 Begrjjpt men dan nitt, dat men het publiek meer en meer vermoeit en demoraliseert Het is noodig, dat gegeven worde werkeljjk uit sympathie voor het doel. Noodig, omdat niet alleen ds armverzorger zich rekenschap moet geven van de wgze, waarop hjj ondersteunt, maar ook de gever van de zaak, waarvoor hg zgn geld beschik baar stelt. Het doel mag ook in deze de middelen niet heiligen, Voor vereenigingen en particulieren is het een verdrietig en vernederend werk als zjj, onophoudeljjk door geldnood geplaagd, naar uitheemsche middelen moeten zoeken om de kas te vollen; zjj worden daartoe schier ge dwongen, waar allerlei genootschappen en genootschapjes, wier reden van bestaan niet scbjjst te worden erkend, door het organieeeren van concerten, tooneel voor stellingen en wat niet al, hun bestaan niet alleen rekken, maer zelfs bevestigen, en het weldadig publiek aan rechtstreeksch geven ontwennen. Het eind doel van goede armenzorg moet zgn flinke en toch voorzichtige ondersteuning van een gezin, met volledige kennis van zaken. Het eene genootschap moet niet uitsluitend denken aan voeding, een ander aan kleeding, een derde aan huisvesting. Een zelide gezin kan aan voeding, kleeding, huisvesting en aan nog veel meer behoefte hebban. Met het gezin heeft de armverzorger te doen, niet met éen post van de bndgetten van alle gezinnen te zamen. Versnippering is de vijandin van verstandige armenzorg. Bevorderd wordt deze in geenen deehs door den groei van kleine vereenigingen, die, wars van samenwerking, haar oog op de vervuiling van éen enkele behoefte gerestigd houden en geen middel ontzien om het wel dadig publiek tot geven te dwingen. De mail uit Oost-Indië, gedagteekend 6 Mei, brengt onder anderen de volgende berichten Te Kota Radja is het in den laataten tjjd rustig, de marechaussees hebben de laatste dagen geen hinderlagen meer ontmoet of goe deren buit gemaakt. Na de groote doorzoekings- partjj zgn de smokkelaars verminderd. De posten en trams worden zeer weinig beschoten, vermoedelijk toe te schrjjven aan de poeasa. Het hoofd der IV Moekims, Toekoe Tjoet Banta, door het bestuur naar buiten de linie gezonden, om zorg te dragen, dat de oub eenigen tjjd geleden ontfutselde geweren terecht kwamen, bracht op den 24en bjj den militairen commandant te Lamdjamoe twee van de vjjf gestolen Beaumont-geweren terug. Van wie hjj die geweren heeft gekregen, is nog niet bekend, Van Sagli werd bericht, dat de benting slechts nu en dan beschoten werd en dat in eenige kampongs te Pedir do cholera heerschte, waardoor de passar te Segli tjjdeljjk werd opgeheven en de toegang en de omgeving van onze benting voor de Atjehers werd gesloten. Toekoe Bintara Kembangan, bevreesd, dat de pretendent-sultan zgn rjjk zal komen be zoeken om voor hari raja te tourageeren, heeft zich gehaast met zgn broeder Toekoe Moed Dido en een groot gevolg naar Kemalo te komen, met zeer belangrjjke geschenken in geld en levensmiddelen voor den pretendent. Hierdoor heeft hg zgn rjjk verschoond van een sultans bezoek. Na de poeasa zal de pretendent de Staten aan de Oostkust bezoeken, om zgn voorraadschuren weder gevuld te krjjgen. De vorige week kwamen zeer onrustige be richten uit Edi. De gouvernementsstoomer Havik, derwaarts op kondschap gezonden, bracht het bericht, dat de voorgenomen invallen van de Moslemins in het Kdioche slechts een loos alarm warenton minste wanneer men gelooven wil, wat de radja's van Edi, Perlak en Pesangan verzekeren, nl. dat sjj er niets yan af weten, dat Edi door een inval zou worden bedreigd. T e Melaboe is het wederom rustig. Passar en benting zgn vrg van 's vjjands Bchoten gebleven; ook is de communicatie met Telok Boeboen weder hersteld. Het verkeer over zee van de hindelsprauwen werd nog steeds bemoeiljjktdoor rooversprauwen van Telok Boeboen en Oedjong Kala. Woensdag overleed te Serooskerke (Wal cheren) de heer P. Visser, gedurende ruim zestig jaren tot 1 Oct. 1890 hoofd der open bare school aldaar. Een tjjdlang waB hjj de oudste fungeerende onderwjjzer in Nederland, De overledene had in de kracht zjjns levens een goeden naam op practisch onderwijsgebied, Ook leidde bjj, vóór den tjjd van kweekscholen en normaallessen menig jongmensch tot onder wjjzer op. Benoemd tot hoofd der Katholieke school te Oostburg de heer J. A. Borrenbergs te Leut bjj Breda. - Het propaedeutisch examen in de theologie is Woensdag te Leiden door den heer C. J. H. wejja van Middelburg, met goed gevolg atgelegd. (Dit bericht is nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer onder Laatste berichten opgenomen.) Bevorderd tot doctor in de geneeskunde aan de rjjka-universiteit te Leiden da heer D. Ouwehand, geboren te Katwjjk aan Zee, na verdediging van een academisch proetsohriit, getiteld: Over praedeitinatie. In de 3s zitting der voorloopige Bynode der Ned. Ger. keiken, bracht ds J. H. Feringa een rapport met een drietal daaraan verbonden voorstellen namens deputaten voor de zending uit en ds N. A. de Gaay Fortman een in zake de opleiding van zendelingen. Een voor deze drie rapporten benoemde commissie van prae- advifs stelde Toormet het oog op de thans hangende onderhandelingen tot vereenigiig met de Chr, Ger. kerk geen concreet bindend© U-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1