N°. 134.
135e Jaargang.
1892.
Donderdag
9 Juni.
Middelburg 8 Jnni.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement IagerJ
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens all*
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimt*;
Telephoonnommer 139.
J. L. 1. DE BATS.
Ongewettigd misbaar.
Dj vergadering meende dien wensch te
moeten eerbiedigen en benoemde mst algemeene
stemmen dr idBinga, te Amsterdam, onder
directeur der koepokinenting aldaar, die zich
de benoeming liet welgevallen, terwjjl dr
Carsten, wegens zjjn groote verdiensten op het
gebied der vaccinatie, tot eere-lid werd be
noemd.
OMEEWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
ÏIIDDELBIJRGSCHE (((HUM.
y
A dvertentiëi
Thermometer. I Agente» te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdaoh tt Zoo», tt Goet,. AAW 1>ollaed, teKruisingen: F. v.d.Peijl,teZierikzee: A.C.deMoolt, teTholen: W. A. i
Middelburg 8 Juni. vm. 8 u. (51 gr. j vaji Nieüwekhtjijzïk en te TerneurenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
m. 12 u, 69 sr., av. 4 u. 63 gr. F. 1 advertentie-bureau's van Nijgh Va» Ditmae, te Rotterdam, de Gebb Bblotants, te Gravenbage, en A. de la Mae Azs., te Amsterdam. aan het bureau berorgd zjjn, willen
Verwacht N. wind Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjji en Londen, de Compagnie générale de Pnblieité étrangère G. L. Datjbe Ces., Joh» F. Jokes, opvolger.zjj des avonds nog worden opgenomen
Voor de verkiezing in bet district Sluis
voor een lid der Provinciale staten, op
Dinsdag 14 Juni, bevelen wij den
kiezers ten dringendste aan den beer
5bb—ansa «sgaaaaaaasecssaa i ■■■mui a
Anti-revolutionnairen en radicalen zijn
druk in de weer de groote trom te roeren
over de kwestie dat behandeling van het
kiesrecht gaan moet vóór belastinghervorming
of afdoening van anderen wetgevenden arbeid
van eenige beteekenis.
Vooral in de laatste dagen slaan zij zonder
ophouden op bet zelfde aanbeeld.
Hoe meer het oogenblik nadert, waarop
eene beslissing zal genomen worden omtrent
de zoo belangrijke ontwerpen, die ons voeren
zullen tot eene dringend noodige
hervorming van ous belastingstelstel, hoe
opgewondener zij zich aanstellen.
Dat redeneert en phantaseert er maar
op los. Dat poseert als ware volksmannen,
alsof zij alleen de wijsheid op dit punt in
pacht hebben.
En geen wonder
De reden voor al dit misbaar ligt zoo
voor de hand dat ieder eenvoudig opmerker
dadelijk ziet waar de schoen wringt.
Het getij begint voor beide partijen te
verloopen. Van de huidige kiezers valt voor
haar niet veel meer te verwachten en thans
is de eenige hoop van de Standaard-mannen
en radicalen gevestigd op eene kiesrecht
wijziging, waardoor zij misschien nog iets
kunnen winnen.
Er moet dus haast gemaakt worden met
zulk eene wijziging om hun te verschaffen
wat zij zoo vurig hopen te verkrijgen.
Vandaar oppositie quand-même tegen deze
regeering, zoolang zij op dit punt hun ver
langen niet bevredigd zien.
De meest praetische maatregelen, vanwege
het ministerie-Tienhoven-Tak voorgesteld,
worden bestreden. Niets kan het uitrichten
wat het de goedkeuring verschaft van die
zijde, waar men liefst het onmogelijke, het
volmaakte vergt.
Terecht werd dezer dagen door het kamer
lid mr Smeenge tegenover die mannen, welke
de prioriteitskwestie in deze zoo zwaar laten
wegen, opgemerkt dat deze regeering zich
al bijzonder vlug had betoond inzake haar
kiesrechtplannen, daar toch de nieuwe kies
wet reeds bij den raad van state was. Doch,
naar zijn meening, zou de invoering van het
uitgebreider kiesrecht wel niet voor 1894
kunnen geschieden en in dien tijd was de
Regeering verplicht te blijven doorwerken
aan alles wat verbetering behoefde.
Men Btelle zich toch het geval eens voor
dat een minister van financiën al dien tijd
zich in een zalig niets-doen had vermeid
Met recht ware dan weêr geklaagd over
zjjne werkeloosheid 1
Nu hij zijnerzijds den tijd, die er noodig
is tot voorbereiding van een kiesrechtrege
ling, nuttig gebruikt en door de kamer laat
bezigen aan eene regeling, die evenzeereen
hoofd-plaats inneemt op het program der
liberale partij, nu wordt hem verweten dat
hij iets doet wat hij niet mag doen.
Nu driDgen zijne tegenstanders er op aan
dat de regeering nieuwe kiezers in het leven
roepe, want dan eerst is het fundament voor
het gebouw gelegd.
Het vorig kabinet liet deze kwestie geheel
onafgedaan en stak geen vinger uit om dat
fundament te leggen.
Het onbillijke van dien eisch nu op dit
oogenblik, vooral tegenover dat stilzitten
van het ministerie-Mackay, gevoelt de Stan
daard. Het is of het zelfverwijt spreekt,
waar dit blad schrijft: „Dat het vorige
kabinet eerst de onderwijs-kwestie tot voor-
loopige oplossing zocht te brengen, was
normaal. Dit vraagstuk was toen
rijp voor een aanvankelijke beslissing. Men
behoefde slechts aan den tak te schudden,
en de vrucht viel u in den schoot. Een
uitstellen van deze kweBtie zou daarom alle
verdere politieke operatie gedrukt hebben,
juist omdat ze de resumtie was van den
politieken strijd, die sinds 1857, en vooral
sinds 1878, met toenemende bitterheid was
gevoerd."
„Toegegeven" zegt de Tijd zeer ad
rem naar aanleiding van dit schijn excuus
„toegegeven voor het oogenblik, dat dit zóó
was ten aanzien van het onderwijs-vraagstuk.
Doch kon hetzelfde ook gezegd worden van
het vraagstuk der legerorganisatie en meer
andere, waarmede het kabinet-Mackay zich
heeft beziggehouden Moet het drijven van
onzinnigen genoemd worden, thans over be
lasting-vraagstukken te beslissen, alvorens
het kiesrecht aan de orde komt, dan kan
aan verreweg het meeste wat het vorige
kabinet gedaan heeft mede geen andere
naam gegeven worden."
Met dit woordje op zijn pas kan dat deel
van hen, die zooveel misbaar maken, het
voorloopig doen.
De hoofdargumenten voor het betoog dat
kiesrechthervorming moet voorgaan zijn dat
de tegenwoordige kamer het Nederlandsche
volk niet behoorlijk vertegenwoordigt en zij
dus moreel niet in staat is wetten voor dit
volk te makenwant zeer goed mogelijk
dat na zulk eene herziening „de geest in
de Staten-generaal een heel andere is dan
die daar nu heerscht, en straks beslist kan
worden afgekeurd wat gij nu alvast goed
zoudt keuren."
Zijn dergelijke redeneeringen afdoende?
Over het onlogische in verband met het
vroeger op wetgevend gebied voorgevallene
toen diezelfde argumenten ook konden gelden;
hebben wij niet verder uit te wijden.
De opmerking van de Tijd doet dat onlo.
gische reeds direct in het oog springen.
Het ministerie-Mackay toch had reeds
dadelijk tot kiesrecht-uitbreiding moeten
overgaan maar destijds hield men zich op
dit punt doof. Toen was er geen kwestie
van het leggen van het ioo noodige fonda
ment.
Maar bovendien zulke argumenten mogen
allerminst gelden, omdat men ze in alle om
standigheden op den voorgrond stellen kan
en daardoor eiken anderen arbeid verlammen.
Als straks de nieuwe kiesrechtregeling er
is, kan weêr een deel, dat uitgesloten wordt,
beweren dat het volk niet „naar den eisch,
niet behoorlijk vertegenwoordigd is." En
weêr zou dat deel staking van werkzaam
heden kunnen verlangen, totdat hun eisch
is ingewilligd.
Stel: de voorstanders van het huismans-
kiesrecht hebben hun zin; dan zullen zij,
die meerdere uitbreiding tot aan allemans
stemrecht wenschten, zich beklagen dat hun
verlangen niet is bevredigd, dat de dan
opgetreden Staten-generaal niet hen, en
daarom ook niet het volk vertegenwoordigt.
Elke regeering, zooals in ons land, door
de uitspraak van de voor het oogenblik
stemgerechtigden tot besturen geroepen,
heeft recht zich te beschouwen als de uit
voerende macht der wenschen van de meer
derheid van dat oogenblik. Zij heeft te
arbeiden en te werken zooals het program
van haar partij dit voorschrijft. En nu is
het zeker dat naast kiesrechtuitbreiding ook
belastinghervorming bovenaan staat op het
program der liberalen in ons land.
En waar dit het geval iswaar voor een
regeling van het kiesrecht veel onderzocht
en nagegaan moest worden, daar zou het
onverantwoord geweest zijn wanneer men
den parlementairen arbeid had laten rusten
totdat dit onderzoek was afgeloopenen
wanneer men niet tevens de handen aan
het werk had geslagen om het andere, wat
even vurig werd gewenscht, tot stand te
brengen.
En de minister van binnenlandsche zaken
èn die van financiën hebben beide zich toe
gelegd op eene spoedige regeling van het
vraagstuk, dat elk voor zich voor zijne reke
ning had.
Dat de laatste met zijne financieele plan
nen de eerste iets voor is het zal zeer
zeker een gevolg zijn geweest van ver
schillende bij-omstandigheden, onafhankelijk
van henzelven.
Minister Pierson had meer dan waarschijn
lijk een afgewerkt plan in het hoofd
minister Tak had nog veel te vragen en te
onderzoeken vóór hij een bepaald kiesstelsel
gevonden had, dat hem bevredigde.
Dit vermoeden wij.
Maar in ieder geval heeft de loop, dien
de zaken thans genomen hebben, dit voor
dat nu de belastinghervorming kans heeft
gereed te komen vóór de kamer zal ontbon
den moeten wordenen ons land de weldaad
van eene betere belasting-regeling dan deel
achtig is.
Zooals bij de meeste ernstige kwesties,
is ook bij deze het komische niet uitgesloten.
Het orgaan der radicalen, de Amsterdammer
schreef dezer dagen met veel ophef in ver
band met deze prioriteits-kwestieDe libe
rale pers is onrustig."
Nu zal zijne redactie wel verklaren dat
het aan ons ligt, wanneer wij beweren dat
wij van die onrust in onze pers niets be
merken maar integendeel veel beweging,
veel zenuwachtige opgewondenheid bespeuren
juist bij de anti-revolutionaire persorganen
en de mannen der radicale partij.
De agitatie aan die zijde wordt grooter
naar mate het oogenblik der openbare be
handeling der belasting-plannen van den
minister Pierson nadert.
Er wordt, door het honden van vergade
ringen, een veldtocht geopend tegen het plan
de campagne van dit ministerie, dat midde
lerwijl rustig voort arbeidt aan de taak, die
het zich heeft opgelegd.
De liberalen houden zich eveneens kalm
Zij onthielden den minister van financiën
hunne bedenkingen tegen zijne voorstellen
niet; een enkele volgt weer de oude afkeu
renswaardige taktiek om slechts af te keuren
zonder het goede te waardeeren, dat in die
vooistellen ligt opgesloten; maar over het
algemeen is de grondtoon van hunne be
schouwingen waardeering van het goede, dat
zij bevatten.
Bij een moeilijken arbeid als eene belas
tingregeling, vooral waar het arbeidsveld
zoolang braak heeft gelegen als in ons land,
is het onmogelijk dadelijk eenstemmigheid
op alle punten te verkrijgen.
Dat er op tal van hoofdzaken reeds over
eenstemming is stemt tot vreugde. Met een
begaafd man als Pierson, die weet wat hij
wil, die zeggen kan wat hij wenseht, wiens
overredingskracht zeer groot isen die,
blijkens zijn memorie van toelichting op het
voorloopig verslag der Tweede kamer, aan
gegronde bedenkingen wil tegemoet komen;
bij de verblijdende zucht tot samenwerking
die er, tot ergernis van de tegenpartij, onder
liberalen valt waar te nemen, houden wij
ons overtuigd dat trots al dit ongewet
tigd misbaar er iets goeds tot stand zal
komen op een gebied, waar men reeds veel
te lang, door de schuld van alle partijen,
de grofste onbillijkheden heeft laten voort
duren en de meest dringende verbeteringen
achterwege liet.
Bg kon. besluit
is benoemd tot notaris binnen het arr. Mid
delburg, ter standplaats Koudekerke, mr J.
Loeff, eandidaat-notaris en advocaat aldaar;
is benoemd tot burgemeester van Honlenisse,
H. A. A. baron Collot d'Escury
is benoemd tot notaris binnen het arr. Tie),
ter standplaats Wamel, N. G. Beausar, can
didaat-notaris te Zoeterwoude.
In de algemeene vergadering van Volksonder
wijs, gisteren teAmsterdam gehouden en waarvan
wg in ons vorig nommer een oyerzicht gaven,
werden nog do voorstellen betreffende het ver
strekken van kosteloos onderwijs aangenomen,
gewgzigd in dier voege, dat algemeen kosteloos
[ager onderwgs wenschelijk is en daarvoor
krachtig propa ganda dient gemaakt te worden-
De overige voorstellen rjjn allé aangehouden
om in de volgende vergadering eerst in behan
deling te worden gebracht. Deze volgende
vergadering zal weder te Amsterdam plaats
hebben.
Naar men aan het Haagsche Dagb'. mede
deelt, zon het bericht, volgens hetwelk mr
Heyligers bjj 'c departement van waterstaat
voor de behandeling der sociale vraagstukken
zou worden werkzaam gesteld, van allen grond
ontbloot zijn.
Niet tien, zooals in de Staatscourant van
1 dezer werd gemeld, maar vjjt.ien personen
kunnen ter beschikking van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-fnlië worden ge
steld om in rechterlijke betrekkingen daar te
lande te worden geplaatst. (St.- Ct.)
Te Utrecht werd dezer dagen de algemeene
vergadering gehouden van de Vereeniging van
inrichtingen tot bevordering der Vaccinatie in
Nederland.
De atdeeling Middelburg was daarop niet
vertegenwoordigd.
Dj rekening, sluitende met een batig saldo
van 264.69, werd goedgekeurd.
De periodiek aftredende penningmeester, dr
Wirtz, werd als zoodanig herkozen en ver
klaarde zich bereid de betrekking te big ven
waarnemen.
De secretaris, dr Carsten, had zgnen wensoh
te kennen gegeven om, na eene waarneming
van het secretariaat gedurende zijne vele ambts
bezigheden, door jeugdiger kracht te worden
vervangen.
Vervolgens kwam in behandeling het regee-
ringsantwoord, dd. Juni 1891, op het voorloopig
kamerverslagbetrefiende de wgziging der
ziukenwet, en die van art. 17 betreffende de
toelating op de scholen van kinderen zonder
bewijs van vaccinatie.
Aan het besmur werd opgedragen dit staats-
stnk te zjjner tijd te relereeren in overleg met
dr Carsten.
Daarna werd besloten het materieel, door
de commissie van enquête naar den vaccinatie-
toestand in Nederland verzameld, geleidelijk
te publiceeren.
Die commissie werd aangevuld met de heeren
Idsinga, d'Ailly en Brondgeest, en bestaat
thans uit die heeren met dr Wirtz en dr
Folkersma.
Nadat de techniek der vaccinatie en de
kweeking en behandeling der animale vaccine
nog uitvoerig waren besproken, werd de vol
gende vergadering bepaald op den laatsten
Zondag in de maand Mei van 1893, en daarna
deze bijeenkomst gesloten.
Volgens het jongste verslag van de Neder-
tandsche Zuid A/rikaansche V(reiniging vermin
derd het aantal leden dier nuttige vereeniging
in Nederland sedert 1889 voortdurend,in 1891-92
zijn er weder 117 algegaan en slechts 71 bij
gekomen. De ontvangst aan contribut'ëi is
dientengevolge afgenomen, van f 3988 in
188889, tot ƒ3490 k 3500 (het juiste bedrag
ia nog niet bekend) over 1891—92.
Wie zich leken schap geeft van de gewichtige
taak, die de Nederlandsch-Zuid- A/rikaansche
Vereeniging in het belang onzer nationaliteit
zou kunnen en moeten vervullen, most, zegt
de N. R. Cr'., dien achteruitgang betreuren.
Het is te hopen dat het algemeen bekend
worden van eenen toestand, die het bestuur
der vereeniging met bezorgdheid vervult, tot
verbetering moge leiden.
Dinsdag werd te Goes in de Prins van
Oranje gehouden de 46* jaariyksohe vergadering
der geweiteljjke vereeniging Zeeland van het
Nederlandsche onderwijzersgenootschapwelke
bjjeenkomst door 29 leden werd bggewoond.
De versnippering van Zeeland in eilanden en
eilandjes verhinderen steeds trouwer opkomst.
Officieel vertegenwoordigd waren de afdeelingen
Walcheren, Terneuzen, Krabbendgke, 's Gra
venpolder en Goes,
De voorzitter, de arrondiasements-schoolop-
ziener, de heer Ph. M. v. d. Mandere, opende de
bgeenkomst met eene toespraak, waarin bjj
o. m. zjjn wensch te kennen gaf dat de huidige
regeering ons leerplicht schenken zal.
Over het afgeloopen jaar hebben de ontvang
sten 292, de uitgaven 170 bedragen, zoodat
er een goed slot is van 122.
Blpkens het uitgebracht verslag telt de ver
eeniging 253 leden (tegen 246 in 1890) waar
onder 21 voorstandersbovendien 3 honoraire
leden.
De heer Kousemaker braoht verslag uit om
trent het ondersteuningsfonds in Zeeland
daaruit teekenen wjj aan dat de heeren V. d.
Garde te Noordgouwe en Crucq te Stavenisse
door hun wakker optreden hebben bewerkt
dat in de arrondissementen Zierikzee en Tholen
warme Bympathie voor die nuttige instelling
is ontstaan.
Tot afgevaardigde voor de algemeene ver
gadering van het Nederlandsch Onderwijzers
genootschap te Amsterdam werd benoemd de
heer P. Janse.te Schore, tot diens plaatsver
vanger de heer J. Lcjjbaard te Krabbendjjke.
De punten van den besohrgvingsbrief van
die algemeene bgeenkomst werden nitvoerig
besproken.
Eindelgk kreeg het woord de heer V. d. Leg,
die eene lezing hield over B. C. Darwin. Eg
stelde daarbg in het lioht door welke omstan
digheden Darwin geworden is wat hg is geweest:
de grootste natuurvorscher onzer eeuwen de
verkondiging zgner theorieën tegenover gods
dienst en ze de leer. Dese lezing werd met
groote belangstelling aangehoord en de spreker
ontving dan ook den welverdienden dank der
vergadering.
De gemeenteraad van St. Jansteen besloot
Zaterdag definitief een onderwijzer te benoe
men voor de school te Heikant. Vroeger was
besloten aldaar slechts tgdelgk een onderwijzer
aan te stellen met het oog op de opening
der bjjzondere school aldaar in den loop van
dezen zomer, doch Ged. staten keurden dit
besluit niet goed.
Da heer Lammerink te Soheveningen
heeft bedankt voor het beroep bg de Ned.
Herv. gemeente te Goes.
Aangenomen het beroep naar de Ned.
herv. gemeente te Scherpenisse door den heer
P. J. Kromsigt te Dordrecht.
Aan den heer F. Beumor, predikant bg
de herv. gemeente te Cortgene (Noord-Beveland)
is, wegens ongesteldheid en op zgn verzoek
eervol emeritaat verleend, met ingang van 1
Juli e. k.
De heer J. J. Bleeker legde gisteren met
goed gevolg aan de universiteit te Groningen
het candidaats-examen in de godgeleerdheid af.
Op verzoek vestigen wjj nogmaals de aan
dacht van alie paardenfokkers in Walcheren op
de tentoonstelling van veulens, die op 16 Juni
a., van des middags 1 tot 4 uren, op een weiland
aan den Seissingel te Middelburg zal worden
gehouden.
De Vereeniging ter verbetering van het paar
denras in Walcheren en N. en St Joosland stelt
zich met deze eerste veulententoonstelling,
waarbjj ook de fokmerriën worden aangebracht,
tot doello het verkrijgen van een juist
overzicht omtrent de fokmerriën, in Waloheren
aanwezig2o de paardenfokkers te doen zien
welken hengst zjj in 't vervolg moeten ge
bruiken tot het verkrygen van een goed land-
bouwpaard, geschikt voor eigen gebruik en
den handel; en 3o de kooplieden in veulens in
de gelegenheid te stellen de beste ex 3mplaren
te bezichtigen, en langs dezen weg voor den
fokker de hoogste prjjzen te bedingen.
Hierbg zjj opgemerkt dat 't bestuur de leden
ten zeerste aanspoort zoo weinig mogeljjk veulens
te verkoopen, de hengstveulens zoigvuidig op
te kweeken tot hun 4 of 5jarigen leeftgd en
de goede merrieveulens als onmisbaar voor de
iokkery in de toekomst te behouden.
Voor het welslagen van deze eerste tentoon
stelling dient het bestuur, by zjjne moeieljjke
en ijverige pogingen, krachtig te worden ge
steund en is het een eerste vereischte dat da
leden der Vereeniging tot verbetering van het
paardenras in Waloheren en N. en St Joasland
al hunne veulens aanbrengen. De veulens, niet
van den hengst Marnix afkomstig, knnnen ook
tentoongesteld worden, mits de eigenaar lid
der vereeniging zjj.
De aangifte van veulens kan nog geschieden
op Donderdag 9 Juni tot des namiddags
1 ure aan den secretaris of een der leden van
't bestuur.
De voorwaarden, tevens tot bewgs van
toegang dienende, zjjn reeds aan de leden
verzonden.
Vier prjjzen worden uitgeloofd tot een
gezamenlijk bedrag van 70.
De commissie van beoordeeling zal bestaan
uit een veearts en twee landbouwers, kundige
neutrale personen, in het 4c en 5e distriet
Zeeland woonachtig.
