Maandag N°. 126. 135e Jaargang. 1892, 30 Mei. LMÏSffi MtMTEJL Middelburg 28 Mei. Een treurige meevaller. Deie courant verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon* en Feestdagen: Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—1 Afzonderlijke nomniers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentien20 cent per regel.' Bij abonnement lager] Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Telephoonnommer 139. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. UIT STAD EN PROVINCIE. Burgerlijke al«nd> MIDDELBIMSCHE COIJRANT. Thermometer. Agenten te VlissingenP. G. be Vet Mestdagh A Zoo», te Goes; A A W. Boilabd, te Kruiningen: F. v. d.Pekx, te Zierikzee: A.C.de Mooir, te Tholen: W. A. Middelburg 28 Mei. vm. 8 u. 75 gr. va» Niiu wekhtozi* en te TerneuzenM. be Jokge. Verder nemen nlle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de m. 12 u. 89 gr., av. 4 u. 87 gr. F. I advertentie-bureau's van Nijgh Vak Ditmar, te Botterdam, bi Gebb. Bbixkiaetb, te 's Gravenhage, en A. be ba Ma» Az»., te Amsterdam. Vervracht Z.-wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parpi en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Datjbe Cns., Joh» F. Jckbs,opvolger. A dvertentlfin moeten des namiddags te één uu aan het bureau bezorgd zyn, vrilles zy des avonds nog worden opgenomen Onze lezers hebben niet te klagen dat wij hen bij de gehouden verkiezingen voor de Provinciale staten veel lastig vielen met politieke overwegingen en allerminst dat wij hen vermoeiden met de beschouwingen der anti-liberalen in al hare schakeeringen. Zij kwamen steeds op hetzelfde neer; en gaven eene herhaling van hetgeen jaren lang reeds is gezegd. Alleen in éen opzicht waren zij merk waardig zij gaven duidelijk weer, hoe ver anderd de onderlinge verhouding onzer be strijders in den laatsten tijd is. Eu hierop te wijzen is hoofddoel van deze nabetrach ting. Sinds in de Tweede kamer het politiek allegaartje zoo erbarmelijk fiasco maakte, is het kenbaar in alle uitingen der auti- revolutionnaire pers, met de Standaard aan het hooid, hoe boos men aan die zijde is op de katholieke fractie Bahlmann, terwijl aan dien kant de verbittering tegenover de Schaepman-partij nog steeds stijgende is. Men spaart elkander geen scherpe woor den men gaat voort, lang niet altijd op nette wijze, elkaar harde waarheden te zeggen. Dr Kuyper, anders politiek en slim genoeg, was zelfs zoo overtuigd dat de toestand toch geheel bedorven was, dat hij juist kort voor de herstemmingen een paar beschouwingen leverde over het ultramontanisme, die de Tijd het oordeel deed uitspreken, op grond van de daarin voorkomende „heele en halve waarheden en drieste leugens", dat „aan dr Kuyper's onbevangen oordeel en ongerepte goede trouw meermalen veel ontbreekt, wan neer hij excursies doet op katholiek politiek en religieus terrein". Had dr Kuyper's handigheid hem vroeger wel weerhouden om de bondgenooten te ont stemmen door redeneeringen over het gevaar, dat de tegenwoordige politiek van het Vati- caan oplevert, „omdat zij beenstuurt naar het herstel van de wereldlijke macht des Pausen", ditmaal stuurde hij met opzet schijnbaar dien koers uit. Want noodig was zulk eene waarschuwing op dit oogenblik evenmin als nieuw. Jaren lang hebben de liberalen steeds op dit gevaar gewezenmaar juist dr Kuyper spoorde zijne volgelingen aan om te spelen in Home's kaart Dat hij het nu over een anderen boeg wierp, is wel een bewijs hoe wanhopend slecht de onderlinge verhouding is. In plaats dus van door kalmte te trachten den gespannen toestand eenigszins te ver beteren, prikkelde dr Kuyper zijne helpers in den politieken strijd en dat nog wel zijne beste steunpilaren, de lijd c. s., diemeeren- deels meegaan met de fractie-Schaepman. De Maasbode c. s. behoefde de anti-revo- lutionnaire leider niet te ontzien. Die be streden en bleven zich verzetten tegen elk samengaan met de Calvinisten en genoemd blad richtte na de eerste stemming op 10 Mei tot dr Schaepman's volgelingen onder opmerking dat hunne zoogenaamde bondge nooten hen toch op het kritieke oogenblik in den steek lieten door eenvoudig hun hunne stemmen te onthouden, den wenseh dat toch eindelijk de oogen eens mochten opengaan van „hen, die altoos het Calvinisme in bescherming nemen, die, ziende blind en hoorende doof, bazelen over Christendom hoven geloofsverdeeldheid, die nooit vertwij felen, ja zelfs niet twijfelen aan de goede bedoeling der dolende en dwalende broeders De gehouden herstemmingen hebben den toestand verergerd en de uitspraak van de Maasbode bevestigd. Be Tijd, vaak dobberende in zijne meening fMM ten slotte toch steeds party kiezende voor samenwerking, slaat dan ook nu een ontevreden^toon aan. Vooral over het gebeurde in Noord- en Zuid-Holland is het blad zeer ontsticht. „Wat toch aan den afloop der verkiezingen in Noord-Holland voor ons, katholieken, een byzonder onaangenaam karakter verleent, is zegt het blad „dat van de vier katho lieke leden (n. b. vier op de 72 1), welke in de Provinciale staten zitting nemen, twee, de heeren Povel en Van Waterschoot van der Gracht, niet werden herkozen. „In het district Weesp wisten de anti- revolutionnairen het aftredend katholieke lid door hunnen candidaat, den heer Hovy, te verdringen een manoeuvredie bij nog iets betere opkomst der katholieke kiezers te verhinderen ware geweest. „Veel erger evenwel is wat de anti- revolutionnairen gedaan hebben te Haarlem daar hebben zij moedwillig een zetel aan de liberalen in handen gespeeld, door de can- didatuur van den heer 't Hooft, die uit eigen beweging voor den heer Van Waterschoot was teruggetreden, desondanks te hand haven. Door een grilligheid van het lot moest te Haarlem voor een zetel herstemd worden tusschen drie candidaten. Gezamen lijk konden de katholieken en anti-revolu- tionnairen de liberalen overwinnendoordien echter de anti-revolutionnairen, die verre weg de zwakste anti-liberale fractie vormen, er de voorkeur aan gaven, stemmen weg te werpen op een eigen candidaat, was het natuurlijk gevolg, dat de liberale partij met den buit kon gaan strijken. „In Zuid-Holland verloren de katholieken bij deze herstemmingen één zetel te Schie dam. „De anti-revolutionnairen wonnen bij deze gelegenheid één zetel te Ridderkerk, doch verloren er twee te Gouda en één te Vlaar- dingen, terwijl de aanvankelijk onder gun stige voorteekenen in het werk gestelde pogingen, om te Vlaardingen een tweeden zetel op de liberalen te heroveren, geheel mislukt en „Zoowel te Vlaardingen als te Gouda zal de uitslag wel voor het voornaamste gedeelte zijn toe te schrijven aan de houding der katholieke kiezers En in zóóverre voor al is deze uitslag van belang. „Niet toch de katholieke kiesvereenigingen, doch een aanzienlijk smaldeel van katholieke kiezers hebben blijkbaar in die districten geweigerd, de anti-revolutionnaire candidaten te steunen. En dit geheel tegen hun ge woonte 1" Die katholieken volgden het advies van de Maasbodemaar sloegen den raad van de Tijd in den wind. En laatstgenoemd blad erkent nu eerlijk dit verwacht te hebben „De herhaalde ervaringen ten aanzien van gemis aan wederkeerigheid hebben blijkbaar een groot getal der katholieken in verschil lende deelen des lands zóózeer ontstemd, dat èn kiesvereenigingen èn pers niet langer by machte zyn bij hen den tegenzin te over winnen, welke de herhaalde tocht ter stem bus in het belang van anti-revolutionnaire candidaten in hun gemoed deed oprijzen". En middelerwijl juicht de Standaard dat de uitslag nog al meeviel. Daar is grond voor; dit is zoo, maar toch slechts voor een deel. Wie de winst en het verlies onder cijfers brengt, komt tot dezelfde slotsom als dr Kuyper's orgaan dat het verlies der anti- revolutionnairen over heel het land bedroeg zes zetels, waarvan vier in Zuid-Holland. Dat de meerderheid in de Staten van Utrecht en Gelderland niet verplaatst is, wat de liberalen hadden gehoopt, is even waar als het feit dat de anti-revolutionnairen op dezelfde wijze zijn teleurgesteld ten opzichte van de Staten van Zeeland. Maar een zuiveren maatstaf voor beoordeeling bieden zulke stemmingen bij periodieke aftreding niet terwijl de Standaard bovendien éen be langrijk punt uit het oog verliest. De neerlagen, door de anti-revolutionnaire partij geleden te Hulst, te Gouda tn te Ylaardingen, zijn te wyten aan de fraclie- Bablmann, maar de behaalde overwinningen en het behoud van hunne candidaten hebbe n zij te danken aan de katholieken, die het advies van de Tijd volgden. Zonder de hulp der laatsten hadden zeker ook de liberalen gewonnen. En voegt men daarbij nog het onloochen baar feit dat de overwinningen o. a. te Ridderkerk slechts met zeer geringe meerderheid werden behaald Iet men daarbij op de hierboven aangehaalde woorden van de Tijd en de wijze waarop de anti-revolu tionnairen zich gedragen tegenover de katho lieken, dan daalt de reëele waarde van den uitslag zeer sterkhoezeer die ook dr Kuyper en den zijnen meeviel. Be Standaard heeft volgens eigen ver klaring afgezien van alle combinatie met de fractie-Bahlmann maar de hulp der andere katholieken versmaadt de Calvinistische partij nog niet, al houdt zij ook niet van we- derkeerig hulpbetoon. Zullen die goed gezinde katholieken na het gebeurde nog bereid zijn hun hulp te blijven verleenen Voorloopig zeker niet, dunkt ons. De macht der fractie-Bahlmann is toene mende. De invloed der anti-revolutionnairen daalt sterk. Beide onloochenbare feiten, reeds lang voorspeld, zijn de voornaamste teekenen, die by de staten-verkiezingen aan onzen staat kundigen hemel zich voordeden en waarop wel even gewezen mag worden. En nu weten wij wel dat op politiek ge. bied de strooming dikwijls, vaak onverwacht en plotseling, verandert maar na al het gebeurde, na den bitteren toon, die dagelijks valt waar te nemen in organen der katho lieken zeiven, is herstel van de bestaande breuk en van de vriendschappelijke verhou ding tusschen de beide anti-liberale partyen niet zoo gemakkelijk. Het voor de liberalen gunstige getij houdt dus aanen nu er in den eersten tijd geen verandering te wachten is, die hun kracht breken kan, is het oogenblik aangebroken voor ernstigen arbeid, voor goed en krachtig werken in den zin, zooals nog onlangs de minister Tak van Poortvliet aangaf. Wij, liberalen, hebben dus, dunkt ons, meer reden om tevreden te zyn over den gang van zaken dan dr Kuyper en de zijnen, al verheugen zij zich nog zoo over een uitslag, die onzes inziens voor de toekomst hun zoo weinig goeds belooft. Naar wy vernemen is door den heer mr E. Fokker tegen 16 Juli e. k. ontslag als griffier der Staten van Zeeland gevraagd. De voordracht tot ontslag en die tot benoeming van een opvolger znllen beide in de Juli vergadering der Staten ter tafel komen. Op roeping van sollicitanten heeit niet plaats; er zyn, trouwens, reeds verzoeken tot benoe ming ingekomen. Heden namiddag werd in het Schuttershof de Edele Hanübovg albier, onder voorzitterschap van den heer mr G. N. de Stoppelaar, eene algemeene vergadering gebonden van de ver- eeniging tot het oprichten en in stand houden van eene Zeeuwsche openbare verzameling van heden- daagsche kunst, genaamd Kunstmuseum te Mid delburg. De opkomst was kleinbehalve vier bestuurs leden was geen enkel lid tegenwoordig. Uit bet door den secretaris, den heer mr F. J. Sprenger, uitgebracht jaarverslag over he; dienstjaar, 1 Mei 1891 tot ultimo April 1892, bleek dat op dit oogenblik het aantal leden 101 bedraagt en het getal begunstigers 87. In dit jaar werden voor het museum geen nienwe stukken aangekocht noch geschenken ontvangen. Het getal schilderyen bedraagt thans 29, buiten een tiental in gebruik afgestane schil derijen oude kunst; de eerste zyn vcor brand gevaar verzekerd voor 11165, de laatste voor ƒ3710. Ie het voorjaar van 1892 werden door de heeren jhr mr L. Schorer, mr G. N. de Stcp- yelaar en mr E. P, Schorer eenige schilderden tentoongesteld Ten einde zooveel mcgelyk ieder in de gelegenheid to stellen deze stokken te bezichtigen, werd gedurende de Paaschdag^n het museum toegankelijk gesteld tegen eene entree van 10 cents. Behalve de 10 oents entrees op de Paasch- dagen, was het aantal entrees van 25 cents 113 hooger dan in het vorig jaar. Hierna werd rekeniDg en verantwoording gedaan over het afgi loopen dienstjaar. De ontvangsten bedroegen 1225.54i, de uitgaven f 283.81, zoodat het goed slot 941.731 besomt. Dit goed slot zal met dat ever het loopende jtar in 1893 gebezigd worden voor aankoop van een of moer stukken op de driejaarlyksche tentoonstelling, welke men aan dj vereeriging Uit het tolk—Voor het volk zal voorstellen te houden. Mededeeling werd gedaan dat de verlaagde entree geduiende de Paasohdagen zeer weinig succes had het aantal bezoekers w as z :er gering. Eindeiyk was aan de orde de benoeming van een bestuurslid, ter vervulling van eene vacature, ontstaande door het altreden van den heer P. 1. Buteux, die niet dadelyk he>-kiesbaar was. Aanbevolen werden de heeren Henri Tak en P. J. v. d. Lejjé. Eerstgenoemde werd gekozen. Aan het aitredena bestuurslid zal een brief van dankbetuiging worden gezonden. Ook werd nog medegedeeld dat de tot dus ver, by wjjze van bruikleen in het museum ter bezichtiging gestelde schilderyen van A. Normann NoeröJjotd, en C. Springer, Gezicht in Enkhuizenalsmede dj verzameling aquarel len, vermeerderd met eene van Leopoldina Barrino uit Florence, m letlre intéressantethans aan het Museum in eigendom afgestaan zyn. Donderdag werd alhier uit het Goesche land een koe aangevoerd, die, hier geslaoht, bleek ongeschikt te zyn voor de consumptie. Na velschillende herkeuringen door onder scheidene deskundigen is het vleesch onder politietoezicht begraven. Yoor het examen als commies by'srjjks belastingen is o. a. geslaagd de heer L. Min der hond van WeBtkapelle, sergeant by het le reg. vest.-artillerie. Na afgelegd examen, is, ingaande met 1 Juni, tot klerk by de staatsspoorwegsn benoemd de heer J. A. Sturm Fz. van Goes, thans sur numerair by de centrale controle te Utrecht. De verwachting dat het oesterbioed dit jaar buitengewoon duur zou zyn, wordt zoo schryft men ons uit Yerseke voldingend bewaarheid. Zoo werd by eene publieke veiling, Donder dag 1), voor afsteeksel le soort (16 mM. en giooter), te leveren einde Juni, f 11.71 geboden maar niet gegund. Yoor een jaar waren derde soort leverbare weinig duurder. Yrydag werden o. a. aangeslagen pannen van verleden jaar publiek geveild, 't Waren mooie wat de geboden prys, 138 per duizend, reeds uitwees, maar de eigenaar had blykb&ar hooger bod verwaoht, want hy sloeg niet toe. Deze week is onderhands le soort broed terstond te leveren verkocht voor 12. Donderdagmiddag had ten raadhuize van Brouwershaven de installatie plaats van den heer L. A. van Asperen van de Yelde als burgemeester dier gemeente. Alvorens werd de nieuwbenoemde aan de grens der gemeente feestelijk ingehaald door een eerewacht, een muziekkorps en vertegen woordigers van onderscheidene corporatiën. Een eerepooit was opgericht en by de komst des burgemeesters op het raadhuis werd hem en zyne echtgenoote door een zestal meisjes een bouquet aangeboden. In de raadzaal nam de oudste wethouder, de heer J. van der Bent-, het woord om den burgemeester welkom te heeten en hem de belangen der gemeente aan te bevelen. De heer Yan Asperen van de Yelde dankte voor de gesproken woorden, verklaarde gaarne de belas gen van Brouwershaven te zullen be vorderen, hoopte daartoe lang met den raad te kunnen samenwerken, en verklaarde het ambt van burgemeester te aanvaarden. De dag werd verder op feestelyke wjjze door gebracht. Naar men ons meldt zal St JanBteen binnenkort door middel van een telephoon in verbinding worden gesteld met het rjjks tele- legraafkantoor te Hukt. Op Maandag 30 Mei zal door Mgr Petrus Leyten, bisschop van Breda, de nieuwe kerk te Sas van Gent worden geconsacreerd. Op denzelfden dag zal pastoor Blankere zyn zilve ren priesterfeest vieren, De verschillende afdeelingen der anti-rev. kiesvereenigisg Luctor et Emergo voor Zeeuwsch Vlaanderen W. D., hebben in de vacature voor de Prov. staten, ontstaan door het overlijden van notaris Brevet, den heer J. F. Hesnequin, ingenieur te Sluis, met algemeene stemmen candidal t gesteld. (De Z.) De onderwijzers in bet arrondissement Oostburg vergaderden beden te Oostburg onder voorzitterschap van den heer J. G. Gerritsen, schoolopziener. De opkomst was vry groot* De algemeene of feestvergadering zal gedeel telijk te fleyst en gedeeltelijk te Blankenberg gehouden worden, althans een uitstapje zal naar beide badplaatsen gemaakt worden. Tot bestuursleden werden herkozen de heeren P. Barentsen en G. L. P. van Ham, respectie velijk hoofden van Bcholen te Schoondyke en Oostburg. Ten slotte werden eenige letterkundige voor drachten gehouden. Donderdag is door den gemeenteraad van Zuidzande vastgesteld eene instructie voor een te benoemen gemeentegeneesheer. De benoeming van dezen titularis werd voorloopig aange houden. Ingevolge een Bchryven van heeren Ged. staten werd het raadsbesluit dt 3 Maart jl. tot toelating der kinderen tot de school op 5-jari- gen leeftyd vernietigd en een nieuw besluit genomen, bepalende dat met 1 Mei van elk jaar alleen die kinderen tot de school worden toegelatendie alsdan den leeftyd van 6 jaren hebben bereikt of vóór het einde des jaars dien leeftyd zullen hebben bereikt. Aan burg. en wetb. werd opgedragen toesioht uit te oefenen by den verbouw der onderwy- zerswoning en machtiging verleend, by voor komende moeilijkheden, een door den raad aangewezen deskundige te raadplegen. Onlangs werd, zooals vroeger is gemeld, een Belgische boomenkoopsr veroordeeld, omdat hjj werklieden met ongangbare munt betaald had. Diezelfde handelaar is in het begin deser week aan het grenskantoor tusschen iJzendjjke en Watervliet aangehouden, omdat hy een voertuig verwerkt bout, klompen, onder te lage aangifte, wilde uitvoeren. Paard en gery werden in beslag genomen en eerst den volgenden dag tegen storting van een nog al beduidende waarborgsom vrijgelaten, om zich later te verantwoorden voor zyne mindere nauwgezetheid ten opzichte der Neder- iandsohe wetgeving. Yan 21—28 Mei. YussrssEK. Ondertrouwd: J. Marys, jm> 32 j. met M. van de Velde, jd. 24 j. P. Bilvins, jm. 20 j. met J. C. M. v. d. Steen, jd. 23 j« A. Ribbena, jm. 30 j. met M. J. Abrensmann, jd. 21 j. GetrouwdP. van den Houten, jm. 28 j. met J. van de Woestyne, jd. 25 j. A. Bok, wed' 36 j. met M. Oideonse, wea« 33 j. J. W, Gillissen, jm. 24 j. met A. van Zetten, jd. 22 j. A. v. de Yelde, jm. 32 j. met C. van Splunder, jd. 31 j. F. H. A. Bouchette, wed' 46 j. mee R. M. M. van Meenen, jd. 23 j. BevallenM. A. C. Bloemen, geb. Brede wold. z. C. Ktst, geb. Scjj Iers, d. P. Depaep, geb. Yerschaeve, d. J. Suurmond, geb. Mindernoud, d. P. M. Oreiio, geb. Pietersen, z. M. C. Min-: derhoud, geb. Late, d. M. C. Chaffart, geb Muller, d. J. S. Eklander, geb. Swennen, si C. van den Broeke, geb. Boogaard, z. N. P. Kloosterman, geb. Koelman, d. E. M. Gootej geb. Landman, d. Overleden: 0. H. Laport, d. 15 d. C. W4 Brilesman, d. 17 j. 's Gravenhage, Het openbaar ministerie by het gerechtshof alhier eischte heden be vestiging van een vonnis der rechtbank te Zierikzee, waarby J. F., arbeider aldaar, werd veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf, wegens heling van kleedingstnkken en diefstal van aardappelen. UitBpraak 9 Juni. ffadrid. Het bericht dat de staat van beleg in Brazilië sou zyn afgekondigd, wordt door den Brasiliaanschen consul tegengespro ken. Xew-Yoili. Wellington, in Kansas, is door een cycloon geteisterd, de puinhocpen geraakten in brand. Men telt 500 dooden en gewonden. Parijs. De bekende afgevaardigde Madier do Montjau, radicaal) 78 jaar oud, isoverHdv$»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1