W oensdag 25 Mei. N°. 123. 135° Jaargang. 1892, Middelburg 24 Mei. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement IagerJ Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Telephoonnommer 139. UIT STAD EN PROVINCIE. MDDELBl ItliSI III COURANT. W Thermometer. Middelburg 24 Mei. vm. 8 u. 68 gr. na. 12 u. 79 gr., av. 4 u. 76 gr. F. Verwacht ver ar d. wind. Agenten te Vlisaingen: P. G. dx Vxt Mxstdaöh t Zoon, te Goes; A A IVBollaxd, te KruisingenF. v. d. Pxijl, te ZierikzeeA. C. dzMoou, teTholen: W.A. j Jdvertenliën TAS Nutjweshiiijzï* en te TerneurenM. dx Joxex. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één nu advertentie-bureau's van Nijoh Va» Ditvax, te Rotterdam, dx Gxbx. Bblutfaxtx, te Gravenhage, en A. de la Max Azn., te Amsterdam. j aan bet bureau bezorgd zgn, willen Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjji en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Daubx Crx., Johx F. Joxxs, opvolger. zg des avonds nog worden opgenomen Bij deze courant behoort een bijvoegsel, dat reeds Maandagavond aan onze ge- abonneerden in Middelburg werd bezorgd Donderdag aanstaande, Hemelvaartsdag verschijnt geen nommer van ons blad. Volgens den Haagschen briefschrijver der Zulph. O. kan de memorie van antwoord over de belasting-ontwerpen reeds binnen 14 dagen worden verwacht en in dat geval cal de kamer waarscbjjnIpk midden Juni terugkomen. In de Tweede kamer heeft de vorige week de heer Zaajjer bjj de bespreking der wet, waardoor in de onmiddelgke beboetten van eenige noodlijdende gemeenten wordt voorcien, de vraag gedaan ot het voorstel der regeering ook gewptigd sou kunnen worden en of het niet de vcorkeur sou verdienen eerst de ge meente-financiën definitief te regelen vóór men tot andere werkzaamheden overging. Hp wilde de behandeling der kieswet niet verschuiven, maar de regeling der gemeentelijke financiën achtte bp urgent. Vandaar cjjn vraag aan den minister van binnenlandsche caken of op dit punt geen wpcigisg zou kunntn worden ge bracht in het wetkplun, dat de regeering sich van meet at aan heeft voorgesteld. De heer Veegens kwam dadelgk met klem op tegen dit advies. Ha te hebben geweien op het omvangrpke der taak, gelegen in wgziging der gemeentewet, eindigde hp aldUB: »De heer Zaajjer is begonnen met te ceggen dat zjjn wensch is in geenen deele de regeling van het kiesrecht te verschuiven. Ik neem dit gaarne aan, maar zeer zeker zou dit toch hei gevolg zjjn van het voldoen aan zgn verlangen. Ik sou die veischuivirg in de hoogste mate on- gewenscht achten, en vertrouw dat de minister van binnenianasche zaken er niet aan denken sal voor den aandrang van den geaohten sprtker te zwichten, maar het door de regeering aange kondigd en volgehouden werkplan onveranderd zal ten uitvoer brengen." De minister van binnenlandsche zaken, de heer lak van Poortvliet, antwoordde zoo dui- delpk mcgelpk. »De heer Zaajjer gaf mg, zoo zeide hp, den raad om een gedeelteipke wpzi ging der gemeentewet voor te dragen, het plaatselpk belastingstelsel rakende, vóór dat andere gewichtige voordrachten deze kamer bereikten, ik zie geen kans om zoodanige par- tieele wjjziging der gemeentewet voor te dragen, afgescheiden van het geheel." De minister voegde er aan 't slot bjj dat bp, die als minister eemgen gunstigen invloed wil uitoefenen op den toestand van het land, zich niet moet laten medeslepen door telkens kente rende meeningen, maar rustig moet vooitarbei- den aan de uitvoering van het, na rpp beraad, ineergezette en vastgestelde werkplan. Naar men meldt, is men aan het departe ment van financiën bezig opgaven te vei zamelen van de opbrengst in 1890 der weg- en water- tollen, door de provinciën, gemeenten, water schappen en partioniieren geheven. Er scbgnen dus ook plaunen in overweging te zpn, om zoo mogelpk tot eene afBohathiig van alle tollen te geraken. Over het bezoek van onze beide koninginnen aan het Duitsohe hot wordt nader gemeld aan de TV. R. Crt uit Barlpn, dat koningin Wil- helmina wel niet alle militaire veriooningen op de paradepleinen te Potsdam en te Berlpn zal bpwonen, wat bjj het heerschende gure wedei tn tengevolge der stofwolken, welke tegen het einde dier wapenschouwingen oprpsen, zelfs voor volwassen toeschouwers, die er niet aan gewend zpn, nadeelig kan wezen. Voor zoover het programma voor de dagen van het verbipt bekend is gemaakt, zullen de Nederlandaohe koninginnen aanstaanden Maandagavond te balt acht uur in het fraai gelegen Wildparkstation bjj Potsdam aanko men en door de keizerlijke familie, verge zeld van haren hofstott in groot gala, ontvangen worden. Denzelfden avond heeft in het zoogenaamde nieuwe paleis to Potsdam, vroeger het paleis Friedrichskron, waar Frederik 111 verbipt heeft gehouden, eene vertrouwelijk familiediner plaats. Den volgenden dag, Dinsdag, rjjden de koninginnen eerst naar het Stadtaohlosz te Berlpn, en vandaar gaat de koningin-regentes Emma, door den keiser en de keizerin vergezeld, naar bet Tempelhofer- Fold bp Berlpn, ter bjjwoning van de eerste groote voorjaarsparade van dit jaar. Na deze vertooning wordt in het Stadtsohlosz gedejeu neerd. Des namiddags tegen vjjt uur rpden de hooge bezoeksters met de keizerlpke familie naar Postdam terug, waar een groot galadiner in het nieuwe paleis gegeven wordt, des avonds gevolgd door eene groote militaire taptoe, waar alle garde-regimenten deel aan nemen. Den volgenden dag, Woensdag, tegen elf uur, heeft op de Bomstedter-viakte bp Potsdam andermaal eene parade plaats, dit maal bepaaldelijk ter 6er van de Nederlandscne gasten. In het Stadtschloss te Postdam wordt daarna gedejeuneerd en 's middags heeft in het mooi gelegen slot Glienicke bjj PotBdam een galadiner plaats, dat prins Friedrich Leopold, vroeger gemaal van wplen prinses Hendiik der Nederlanden, de Neder- landsche vorstinnen aanbiedt. Woendsdagavond wordt in het nieuwe paleis nog eene tooneil- voorstelling gegeven. Donderdag vertrekken de nooge bezoeksters weder naar Nederland. Kort voor de komst der Nederlandaohe Koninginnen kom» ook de hertogin van Edinburgh met hare twee oudste dochters te Berlpn aan. De aldaar bestaande vereeniging Nederland, en Oranje laat een adres vervaardigen om dit aan de vorstinnen door het bt stuur te doen aanbieden. Bjj kon. besl. is de luitenant ter zee 2de klasse jhr W. C. J. Versluys, dienende bjj de «emacht in Nederlandsch-lndië, op zpn ver zoek, eervol uit den zeedienst ontslagen, met den eersten der maar d, volgende op die,.waarin dat beslnit te zjjuer kennis zal komen. Yan de bjj de landmacht bevorderde hoofdofficieren komen of bljjven in garnizoen luit.-kol. W. L. de Petit, van den gen. staf te Arnhem lnit.-kolonels van den provincialen, staf A. G. F. de Petit, D. J. H. van Aken en G. Clockener Bronsaon roep. te Groningen: Middelburg en 'b Gravenhageluit.-kol. J. T T. C. van Dam van lsselt te Bergen op Zoom lnit.-kol. J. L. de Bock te 's Gravenhage majoor F. A. Egter te Npmegen. Een groot aantal voorstanders van de invoering van den Midden-Europeeschen tjju hebben zich met een adrez tot burgemeesters en wethouders van alle gemeenten in Neder land gewend, met verzoek deze kwestie nog maals bjj hunnen gemeenteraad aanhangig te willen maken en, zoo eenig besluit daaruit mocht voortvloeien, hiervan mededeeling te doen aan het adres van den algemeenen voor zitter der gezamenlpke plaatseljjke comités, pot. Hubreoht, te Utrecht. in dit adres wordt er de aandacht op geves tigd, dat reeds 6'n zeventigtal gemeentebesturen, waaronder die van Arnhem, Delft, Leiden, Lochem, Middelburg, Npmegen, Schoonhoven, Tiel, Venlo, Zeist, Zierikzee enz., openlpk ver klaard hebben voor de Midden-Europeesche tjjdregeling partjj te kiezen. Zjj achten zich daartoe gerech.igd, »omdat het te vreezen is, dat, nu eenmaal op louter theoretische gronden de WestrEuropeesche tpa voor de drie groote verkeersmiddelen is aangenomen, daarop niet zal worden teruggekomen, tenzjj de openbare meening zich nog duidelijker uitspreke dan tot heden reeds zoo onomwonden geschiedde." Aan de volgende gemeenten in Zeeland is behalve de bjjd. age bedoeld bp art. 45 der onderwpswet tot eene behoorlpke inrienting van haar lager onderwgs een subsidie verleend ais bp ieder is vermeld. Boschkapelle 300, Clinge j 3700, Koewaoht f 3100, Oveslag f 350, Philippine 600, Re- trancbement 550, Sohoie 300, St. Jan steen 1600, Veere 750, Waarde f 1300 en Wernel- dinge 1200. De kapitein H. Yreede van het 2e bataljon 3e regiment Infanterie te Middelburg is op zjjn verzoek overgeplaatst bp het 7e regiment infanterie. Een dame te Middelburg gebruikte, om glacé-handschoenen beter aan te krjjgtn, wit poeder. Door 't een of ander is aan haar hand een wondje gekomen, waarin het witte poedei geraakt is, dat bloedvergiftiging veroorzaakt heeft en haar arm vreeseljjk heeft doen zwellen, zoodat er zelfs kanB bestaat, dat zp dit lichaams deel zal moeten missen. (De Z.) Ju de Maandag gehouden gemeenteraads zitting van Zierikzee werd, behalve het reeds medegedeelde, nog, op voorstel van burg. en weth., op verzoek van den gemeente-bouw meester besloten om dozen een ander deskundige van buiten de gemeente toe te voegen voor de opneming der werken van het demjen der Oude Haven. Ook werd, op voorstel van burg. en weth., besloten aan het centraal comité voor de tjjdregeling te berichten, dat de gemeente bereid is tot invoering van den Midder-Euro- peesohen tjjd, als deze op de spoorwegen en bjj den telegraaf- en postdienst mocht worden ingevoerd. Bjj omvraag des voorzitters vroeg de hee>- Fokker inlichtingen over de niet-aanstelling van een derden ambtenaar ter secretarie, ter vervanging van den heer Bo-.jje, op verzoek eervol ontslagen. Na discussie, waaraan de voorzitter, de wet houder Boejje en de heeren Yan der Yliet en Fokker deelnamen, diende laatstgenoemde eene motie in, luidende: »De raad noodigt burg. en wetb. uit in de vacature zoodra mogelpk te voorzien." De voorzitter meende hierin een bewjjs van wantrouwen te zien, hetgeen door den heer Fokker werd ontkend. De heer Boepe meende dat, niettegenstaande de ontkentenis van den heer Fokker, wel van wantrouwen tegenover het dagelpksch bestuur bljjkt. Na de verklaringen van den voorzitter en den heer Boeije verklaarde de heer Van der Yliet zich bjj de zaak neer te leggen, doch gat tevens te kennen, dat de te nemen proef geen middel mag zpn om de oude ambtenaren tot ontslag te noodzaken, waarop de voorzitter een geruststellende verzekering gaf. Hierop trok mr Fokker zjjne motie in, daarbjj te kennen gevende dat, aangezien geen der leden tegen de strekking daarvan is opge komen, hp zpn doel bereikt achtte. Zaterdag werd te Ranesse met andere strand goederen ook verkocht een vat gedistilleerd voor 3.50, terwjjl aan accjjns en inkomende rechten, betaald moest worden de som van ruim 136. Door inglanden van den polder Vloos wjjk, gemeente Ternenzen, werd Maandag be noemd tot ontvai ger-griffier- van dien polder de heer J. Dieleman Wz., gemeente-secretaris aldaar. Door den heer J. L. van Usselstepn, commissaris bjj het Hollandsche loodswezen te Teruenzen, is tegen 1 Juli a. s. eervol ontslag aangevraagd. Yoor het examen voor klerk ter telegra phic zpn de vorige week geslaagd de heeren A. Yalk en C. Mabesoone, beiden te Groede. Eene gedachtenisviering. De eenvoudige, niet groote, doch fraaie Luihersoke kerk alhier was Maandag avond gevuld met een talrjjke menigte belang stellenden van onderscheidene godsdienstige gezindheid, die deel namen aan de gedachte nisviering van het honderd vjjftigjarig bestaan van het kerkgebouw, dat 20 Mei 1742 werd ingewpd en in gebruik genomen. De feestviering werd geopend met etn voor zang dcor de gemeentegezang 191 en 5. Hierna betrad de heer J. L. Bleeker, pre dikant bjj de Evang. Luth. gemeente alhier, den kansel om het anderhalf eeuwfeest te herdenken. Hp begon met te herinneren dat een derge- ljjk herinneringsfeest reeds tweemalen was gevierd en zpn dank te brengen aan de zang- vereeniging Advendodie zich bereid had ver klaard de gedachtenisviering dcor koorgezang op te luisteren. Nadat de heer Bleeker in den gebede was voorgegaan, werd door de koorzangers het Komm, heilger Geut uitgevoerd. Daarna begon de spreker zjjne feestrede, waaraan ten grondslag lag Handelingen 26, het eerste gedeelte van het 22a vers, nl. »Maar door Gods hulp is 't mp gelukt en ik sta tot dezen dag". De spreker schetste in zjjne rede het ontstaan der hervorming van af het oogenblik dat Maarten Lnther zjjne bekende stellingen aan de Wittenbergsche kerk aansloeg, totdat zioh langzamerhand belpders van de Augsburgsche confessie aaneensloten en trots heftige vervol- ging gemeenten vormden. Hp Btelde het ljjden en strjjden van de van huis en hof verdreven trouwe aanhangers der hervormde leer in het licht. De heer Bleeker herinnerde er verder aan, hoe de eerste Luthersche kerk te Middelburg in gebrnik werd genomen ia een gebonw m de Spuistraat, thans nog bestaande, doch tot ander doeleinde benuttigd en gemerkt wjjk F 119/20. Na cut earBte gedeelte van de feestrede werd door het koor weder een zangnommer ten ge- hcore gebracht: Wann der Herr einst die Gefangnen. Goed klonk vooral het koraal: IVann der Herr einst die Gefangnen Ihrer Bande ledig Dracht, O, danu schwinden die vergangnen Leiden, wie ein Traum der Ivaeht Dann wird unser Heiz sich freun, Unser Mund vol Kuhmes sein Jaucbzend werden wir erheben Den, der Freiheit uds gegeben. Hierna beschretf de heer Bleeker het tweede tpdperk der Luthersche gemeente te dezer stede, wees op bet toen Ondervonden lief en leed en herinnerde er daarbjj aan dat het toenmalig Kerkgebouw tweemalen, 1658 en 1673, bjjna gebeel door brand werd verwoest. Hp verhaalde de moeilgkhuden, die den bouw van het tegenwoordige kerBgebouw voorafgin gen en hoe het kapitaal voor den aanbouw ten deele moest gtcolleoteerd en ten deele mooBt geleend worden, doch hoe eindblpk het kerk gebouw werd gesticht en den 20 Mei 1742 in gebruis genomen. Door het koor werd alsnn Aufersteftn en Looft den Heer ten gehoore gebracht, waarna door de aanwezigen het vierde vers van den 27en Psalm naar de oud Luthersche bergming werd gezongen, welk psalmvers ook bp de in- wjjding der kerk in het gebouw weerklonk. Thans schetste de feestredenaar de geschie denis van het derde tjjdperk der Lntherschb gemeente in Middelburg, „.hoe zp omstreekB 1790 haar grooteten bloei bereikte en na dien tjjd eene scheuring intrad zoo door verschillende opvatting van <ie leer alB door de politiekb verdeeldheid van de leden van den kerkeraad. Met eenige mededeelingeu betreffende het eeuwfeest der gemeente besloot de spreker zpn geschiedkunduig overzicht, omcat hetgeen daarna te melden valt te veel in het heden grppt om daarover uit te wjjden. Daarna uitte hp een woord van dank aan allen, die de feestviering opluisterden of van nunne belangstelling bijjk gaven. Door het koor werd thans een Te Deum aangeheven, en daarna het Reislied uitgevoerd, waarop de heer H. R. Snjjder, predikant bp de Luthersche gemeente teYlissingen, het spreekge stoelte betrad. Deze sprak ook namens zjjne gemeente ge- lukwensohen uit met het feest der zusterge- meente en wekte de leden daarvan op tot trouw aan hnn kerk en hnonen leeraar. De feestviering werd besloten door het ge- zamenlgk zingen van het bekendeEen vaste burg is onze God. Middelburg in 1891. Aan het verslag der kamer van koop handel en fabrieken alhier over 1891, waaraaD wjj bjj de vaststelling reeds een en ander mededeelden, ontleenen wjj nog dat de petro- leum-aanvoer te Ylissingen zioh zeer heefi uitgebreidmet 1 zeilschip werden daar 7488 vaten en met 15 tankstoomschepen 51,489,090 kilo »losse" petroleum aangevoerd het vervoer van Ylissingen geschiedt hoofdzakelpk in groote rivier-tankschepen, gedeelteJjjk in tankwagens per spoor en in vaten met schepen naai Duitschland. In September werd een tweede reservoir in gebruik gesteld. Het aantal gepatenteerden te Middelburg be droeg in 't geheel 1856, onder welke 190 tappers en sljjters en 252 schippers en kramers. Het aantal woningen is 34*4 belastb. es 134 onbelastbare met eene belasting in hoofd som van 26128. Wat den binnenlandschen handel betreft kan vermeld worden dat aan het agentschap der Nederlandaohe handelmaatschappij zeer weinig omging. Ten gevolge van het verongelukken van het schip Torbeeke II, welke 23,000 balen koffie voor Middelburg had geladen, werd de toch reeds kleine voorraad hier liggende koffie niet aangevuld en in den loop van het jaar bjjna geheel opgeruimd. Per stoomschip werden te Rotterdam 5000 voor Middelburg bestemde balen aangebracht. Deze partjj werd in 1891 niet in veiling gebracht. Tien ladingen hont, vjjf ladingen graan, een Lading petroleum en drie ladingen steenkolen werden van buiteu 's lands met zeeschepen hier aangevoerd. Wat de binnenlandsche scheepvaart betreft, was er minder levendigheid vooral bjj oen uitvoer van aardappelen, vlas en hooi te be- ipenren, Daarentegen was de invoer grooter dan het vorig jaar. Ingevoerd warden 9 la dingen aardappelen en 2 ladingen hooi. Yoorts braobten 138 binnenschepen steen kolen grootendeels reohtstreeks van bniten 'slands en 12 sohepen tmf aan; 120 schepen voerden bouwmaterialen aanS schepen olmen- boomen, 3 schepen koolzaad, 2 schepen {je, 5 sohepen klipzout en 1 schip koffis uit Rotterdam. In 't gebeel werden door 372 binnenschepen 1863 reizen gemaakt, gevende een zoheeptm- boud van 135,477 M*. Yoor de stoommeelfabriek kwamen rnim200 binnenschepen benevens 4 zeeschepen aan. Deze, als bljjvende buiten de gemeentehavens, zpn in bovenstaande cjjfers niet begrepen. Het zeer matige havengeld bracht op 1481. Onder beheer van te dezer Btede gevestigde reederjjen bleven slechts twee zeesonepsn in de vaart. De buitenlandsohe scheep vaartbeweging was geringer dau in 1890 13 zeilschepen en 5 stoomschepen brachten lading aan, terwjjl 7 zeilschepen en 16 stoomsohepen ter reparatie hier aankwamen. Drie zeeschepen vertrokken met lading van hier. De stoom-walsen-meelfabriek van de firma wed. J. H. C. Kakebeeke Gs. onderging in den afgtloopen zomer nog eene uitbreiding, ten gevolge waarvan deze thans een vermalings- capaoiteit van ruim 1500 H. L. per etmaal bezit. De tarwe-aanvoer bedroeg ruim 31 mil- lioen kilo, aangebracht door 222 schepen en 115 wagons; twee NoorBche barken brachten graan rechtstreeks van de Platarivier, terwjjl tweemaal gedurende de strenge vorst in Jannari eene stoomboot met oirca 800 ton tarwe ven Rotterdam buitenom naar Middelburg ii ge charterd. Kon door de regeering er toe beslo ten worden het kanaal door Waloheren ook bg felle vorst steeds bevaarbaar te honden wat hier met minder moeite dan elders zon kunnen geschieden, daar het zoutwatergs zioh minder snel vormt en bovendien veel brosser is zoo zou dit veler belang, met name dat der meelfabriek, bevorderen. De fabriek van gloeilampen en electrische toestellen van de firma Johan Boudewgnse zag haar debiet sterk toenemen, ongeveer met de helft van dat van het vorige jaar. Ruim de helft van den afzet ging naar Frankrgk en Spanje; het overige, voor zoover 'tniet in ons land bleef, naar België, Duitsch land, Soandinavië, Italië, Oostenrgk en Ned.- Indië. Zg werkte gemiddeld met 35 knechts. The vitrite works van den heer Maoe werkte met 46 knechts. in de stoomhontzagerg op den molen de Snelheid en de werf de Volharding alsmede op ue schaverg op die werf van de firma Den Bouwmeester, Borsius Yan der Lejjé was voldoende werk voor 17 man. Direct hier aangevoerd werden 3 ladingen en 2 vlotten hont uit het buitenland. De stoomhoutzagerg de Nijverheid van de firma I. de Broekert Co werd uitgebreid door do plaatsing van een tweede atoomma-, ohine en een nieuwen stoomketel van 40 P. K. Twee zeeschepen en 2 zeestoombooten brachten ongezaagd en gezaagd hout nit het Noorden aanvoorts werden 4 tjalklaaingen gezaagd an ongezaagd hout uit Holland aangevoerd. Voor dezelfde firma werden 4 ladingen steen kolen uit Duitschland aangevoerd. Hat personeel bestond in 't geheel nit 27 man. De firma G. Alberts Lz Co. werkte in bare met stoom gedreven houtzagerg Walche ren met hetzelfde aantal werklieden als vroeger tUBschen 40 en 43); hare knipurg werkte met 25 a 30 werklieden en jongens. Direot nit het buitenland werden door haaf hier aangevoerd uit Demerara 1 lading WeBt- lodisch houtuit het Noorden voerden 2 zeil schepen en een stoomeohip gezaagd hont aan; terwgl een stoomboot een lading balken nit Rusland aanbracht. Op de scheepstimmerwerf de Volharding tevens inrichting tot herstellen van stoom- en andere werktuigen van de firma Den Bouw meester, Borsius en Van der Legé, was weinig werk. Aan zee- en binnenschepen werden enkele herstellingen verricht. Van 10 tot 40 man vonden er werk. Op de scheepstimmerwerf Middelburgs wel- varen van de firma J. F. van Leeuwen was het herstellingswerk van geringen omvangbet getal werklieden bedroeg in 't grootste gedeelte van het jaar slechts 12 man, en gedurende 3 maanden 20, behalve de losse sjouwerlieden, welke ten getale van 40 a 60 te werk werden gesteld voor het schoonmaken en schilderen van schepen in het droogdok Prins Hendrik van dezelfde firma. 30 stuom- en andere vaar tuigen werden in dat dok opgenomen, waar mede het gedurende 147 dagen bezet isgeweesfj m --**">$*1$-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1