Donderdag 19 Mei. N°. 118. 135" Jaargang. 1892. Middelburg 18 Mei. Deze eourant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.2 Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement IagerJ Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens allo dankbetuigingen} van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^ Telephoonnommer 139. ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. MIDDELBURG» COURANT. Tbrinifiiucle». Middelburg 18 Mei. vm. b u. 58 gr. m. 12 u, 66 gr., av. 4 u. 62 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te Vlisaingen: P. G. de Vit Mestdash b Zoon, tt Goes. A A Vv L.ollaxl, te BrianingenF. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C. de Moou, te Tbolen: W. A. j Advertentiën ▼an kmrwenhvuzxn en te Terneuzen: M. de Jones. Verder nemen nlle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenais de j moeten des namiddags te één na advertentie-bureau's van Nijgb Vab Ditmae, te Rotterdam, ra Gxbk. Bbxieiasii. te Grayenhage, en A. de la Mar Azh., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, wille* Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Daube Cie., Johm F. Joras, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen De 'Haagiohe eorrespondent der Zutph. Crt ■cbrjjft«Gaarne zou ik nn reeds aan uwe lezers meedeelen, hoe de thans by den Raad van state in behandeling zjjnde kieswet er mtsiet, maar ik heb een afdoende verontschuldiging, waarom ik het niet doeik weet het niet. De regeering schynt er prjjs op te stallen dat er niets van aitlekt, want de stakken zjjn als geheim aan den Raad van state opgezonden wat natunr- ljjk een wenk is voor de heeren om zich voor- loopig over den inhoud nog niet nit te laten. Het is trouwens heel verklaarbaar, dat de regeering bare plannen nog niet in bijzonder heden aan de groote klok wil hangen, want, al wordt er van de adviezen van den raad van state niet altyd evenveel notitie genomen, de mogeljjkheid bestaat toch, dat er in het ontwerp nog veranderingen worden gebraoht vójrd. t het de Tweede kauier bereikt. Wat echter de hoofdzaken betreft is er weinig geheim te houden. Dat van den minister Tak een zeer aanzienlyke kiesreebtuitbreiding te wachten is, spreekt van ■elf. Ik heb het aantal nieuwe kiezers reeds hooren sohatten op 700.000. Dat zou dus meer dan het dubbele zyn van thans. Alleen Amsterdam zou over de 60.000 kiezers krjjgen Het kon trouwens ook wel niet anders of de vermeerdering van kiezers z>l veel grooter zyn in de steden dan op het platteland, omdat ook by den tegenwoordigen huurwaarde-oensuB het kiesrecht in sommige streken van het platteland reeds zeer uitgebreid is. »De nieuwe definitieve kieswet zal natuurlyk ook van een definitieve kiestabel vergezeld moeten gaan, daargelaten de vraag of ze veel of weinig van de tegenwoordige zal af'wyken. •Moest ik, aldus vervolgt de correspondent, den minister een raad geven, ik zou zeggen wees in dit opzicht conservatief en verander in de kiestabel zoo weinig mogeiyk, want hoegjj het ook doet, als gy eens aan 't verknippe» gaat, zult gy nooit het verwyt misloopen, dat gy de partyschaar hebt gebruikt. Misschien echter zou hy my antwoordenin theorie hebt gy geljjk, maar ik sta ook weer voor de kwestie van de verknipping van de groote steden, voor niet te verdedigen onregelmatigheden, die by een definitieve regeling toch dringend herzie ning eischen enz. enz. Sn met eemg recht sou hy er dan by kunnen voegenAl wilde ik de partysohaar gebruiken, ik zou werkelyk niet weten, hoe ik het moest aanvangen, want als er zoovele honderdduizenden kiezers bjjko. men, kan tooh niemand meer een goede kans berekening maken." De redacteur van De Standaard heeft niet kunnen nalaten, in den vorm van eene waar schuwing tegen het gebruiken van valsohe argumenten in een jachtwetdebat, onzen Ne derlandsehen adel een weinig de les te lezen. Hy schreef n.l.; »Ea wat het argument betreft, dat de jacht voor onze hoogere standen een edel vermaak niet alleen, maar ook een edel bedryf schept, is eer omgekeerd waar. •Onze hoogere standen zyn toch, juist door xioh in dergel jjke vermaken te verdiepen, veel te veel vervreemd van de nooden des volks, •n de kennisse van het volk. •Hun hooge roeping, om als edels aristooraten te studeerengeestelyk te werkenin alle vak van hooger ontwikkeling uit te munten; en daardoor van 's Heeren wege een zegen voor het volk te zyn, wordt zelfs meer dan eertjjds verwaarloosd. •Zelfs by onze diplomatie buitenaf ziet ge al zeldzamer de namen onzer aloude roemryke geslachten optreden. •Onze adel staat niet meer aan het hoofd der volksbeweging. »En wat geelt het dan of onze adel al jaagt?" Ongeljjk heeft de Standaard zeker niet. By kon. besl. is aan W. F. G. L. Gouwe, Op zyn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Alkmaar. De minister van koloniën verleent Donderdag geen audiëntie. De discussiën over het, Dinsdag in de Tweede kamerin behandeling gekomen, wetsontwerp tot het verleenen van tydelyken hystand aan hulpbehoevende gemeenten, werd ingeleid door den heer De Beaufort (Amsterdam). Hy verklaarde in de wet te betasten in af wachting van een spoedige bljjvende regeling van het plaatBeljjk belastingstelsel en aonder prejudice voos de toekomst. Voorts meende hy dat de toestand in de plat telandsgemeenten in Friesland e n gevolg is van de verkeerde toepassing der armenwet een onderzoek ware wanscheljjk. De heer Pyttersen ontkende dat Friesland bedeeling vraagt; het wil slechts terugbetaling van het te veel betaalde in 'a rjjks kas. Da gelijkstelling van het platteland met de steden, tengevolge van de onkonde der wetge vers, legt veel te zware lasten op. Ook by toepassing van art. 45 der schoolwet ia geen rekening gohouden mat het verschil van be hoeften voor de steden en de zoover uit elkan der liggende plattelandsgemeenten. Da school- aubsidiën zyn geheel onevenredig verdeeld en zoo is ook de sohoolwet mede oorzaak van oen toestand, waarin Friesland thans verkeert. Hy gaf ecuter toe, dat Frieslands achteruit gang ook veel aan eigen schuld is te wytan, door te groote weelde in dagen van voorspoed en door te groot vertrouwen in notarissen, bankiers, kassiers enz. Voorts is het groote absenteïsme der groote grondbezitters, die hunne inkomsten elders verteeren, eene der oorzaken. Deze hebben de lasten op de mi ader- vermogenden lateu rusten. Die toestand za gaandeweg verergeren door gemis aan kapitaa van den eigen geërfden boerenstand. De armenzorg kweekt in Friesland feitelyk armoede en doet de bevolking afnemen buiten elke verhouding met andere gedeelten des lands. De b;ste elementen gaan weg en daar mede verminderden èn werk tracht èa kapitaal. Staatsarmenzorg wil spreker niet, maar wel eene andere regeling, zoodat du staat optrede ter voorkoming van armoede, opdat men niet krjjge eene arme bevolking op vruchtbaren bodem (gelyk in Ierland). Daartoe is vooral ook noouig de uitwonenden te treffen, de goe deren in de doode hand te belasten en de emigratie van minvermogenden te bevorderen. Landnationalisatie wil by niet, maar Wei ver zekering san iederen arbeider van e8n stukje grond (naar het Engelsche systeem) t-r bebou wing opdat het gebruik van den grond oa' zonder kapitaal voorden arbeider gemakkelijk gemaakt worde. Hy vraagt den minister of van hem maatregelen zyn te wachten tot verbetering van de agrarische toestanden, met alleen voor Friesland, maar voor het geheele land. De heer Michiels van Verduynen bestreed het ontwerp, dat ons te ver zou voeren en noodljjdende gemeenten zon creë.ren, wier aan vragen men met zal kannen è.f wjjzen. De heer Veegens ried voorzichtigheid aan, al verdedigde hy het ontwerp. Men val tot herziening der armenwet moeten komen en meer eenheid moeten brengen in de middelen tot leniging der armoede en tot weting van bestaande misbruiken. Inmiddels moge dit on derwerp strekken tot tydeljjke hulp. Heden voortzetting. De Londensohe eorrespondent der iV. R. Crt schryft van Maandagavond: De kwestie eener snellere postgemeenschap tusschen Eageland en Nederland zal weldra een jaar aanbangig zjju geweest; maar, na eene onderhandeling van tien maanden met de regeering in Den Haag, is zjj nog geen stap verder gekomen. In Juli 1891 heeft de heer C. Rozenraad de zaak aanhangig gemaakt in de Nederlandschc Earner van koophandel te Londen. Daarop is gevolgd de benoeming van eene commissie uit het bestuur der E imer, waartoe zyn aangewezen hy zeil, de heer A. Boissevain (tydelyk ver vangen door den heer F. C. Stoop) en de heer H. S. J. Maas, Nederlandsch consul alhier, met het mandaat de desbetreffende onderhan delingen met het ministerie van waterstaat te voeren. De bedoelde onderhandelingen zyn dadelyk mondeling begonnen, en op 27 Ootober 1891 is er een begin gemaakt met de schriftelijke. Het voorstel van hier uit was, dat er een extra-trein, bestaande uit eene locomotief en eenen postwagen, zou loopen van Rozen daal naar Rotterdam en Amsterdam, in aaneluiting by den internationalen ochtendtrein uit Viis- smgen, overbrengende de passagiers en brieven, per nachtboot uit Queenboro gekomen. Daarop heelt de minister na lang aarzelen het antwoord gegeven, hetwelk ik destjjds meegedeeld heb. Hy kon niet ontkennen, dat de bedoelde extra-trein te 10.40 te Amsterdam zon zyn, hetgeen de uitaeeliug der pakketten vóór beurBtyd mogelyk zou maken, met de gevolgen welke ik heb pogen te sohetsin. Doch het sonde 20.000 's jaars kosten, en dat kon de Ned. schatkist niet lyaen. Bovendien was het maar de kwestie eener tijdsbesparing van een groot uur. Wesenlyk niet der moeite waard, Daarop is gekomen een nieuw voorstel, nl. oin eenen extra posttrein te laten loopen van Vlissingen naar Amsterdam direct, zoodra de nachtboot binnen zou zyn. Misschien zouden de brieven dan reeds te 9.40 te Amsterdam kunnen zyn. Ik geloof dat waterstaat by het ontvangen eener dergelyke propositie eenen sohrik ge kregen heeft. De missive vnn 30 April 1892, waarmee sjj beantwoord en «afgedaan" is, en welke ik onder het oog gehad heb, draagt de sporen dezer ontstelteais. Er is geen denken aan. Weten de heeren wel, wat zoo'n extra posttrein van Vlissingen naar Amsterdam kosten zon 1 Niet minder dan veertigduizend gulden Ned. courant 's jaarsdus dubbel zooveel als de extra posttrein Rozendaal— Amsterdam. Daarbjj komt, dat de Franschsn en de Belgen ook eene versnelde postgemeenBchap met dien extra posttrein zouden begeeren, en kwaljjk af Co wjjzen zouden zyn. Dat het hier e -n groot nationaal belang geldtdat 20.000 of zelfs 40.000 per jaar niet in tel komen mag tegenover dat belang, vooral wanneer men bedenkt hoe groot het geldelyke voordeel is, door den staat mt het dierenvervoer bovenal met Engeland getrok ken dftt wordt te 's Huge, naar het scbjjnt, met begrepen, of, zoo wèl begrepen, dan een voudig over het hoofd gezien. Hier in de City is men daarover ten hoogste verbaasd. De commissie nit de kamer van koophandel alhier heeft zich in betrekking ge steld met de grootste huizen te Londen. Naar ik verneem, heeft de commissie voornoemd, in overleg met ds kamer van koophandel te Amsterdam, besloten de beweging tin gunste dezer gewichtige hervorming ten krachtigste voort te zetten, en niet te rosten alvorens zy totstandgebraout is. Indien de minister althans den extra post trein RoozendaalAmsterdam wilde toestaan, met Amsterdamsche sorteerders in den postwa gen, dan zouden de brieven uit Londen kant en klaar ter uitdeeling en bezorging reeds te 10.40 te Amsterdam kannen zyn. En zoover moet het komen. By het te Utrecht gehouden examen voor christelijke bewaatschoolonderwyzereBsen zyn voor den lichteren vorm A o. a. geslaagd mej. P. J. Cappon van OoeB en C. P. Films van Arnemuiden. Voor de betrekking van onderwjjzer te Tuolen, op eene jaarwedde van 600, heeft zich geen enkele sollicitant aangemeld. De voordracht voor onderwyzer te Stop peldijk bestaat uit de beide sollicitanten de heeren P. B. Moll en C. Jansen. In verschillende deelen onzer provincie heerfcht, naar men ons van onderscheidene zyden meldt, evenals hier ter stede, veel gebrek aan regenwater. Niet overal is men zoo gelukkig als hier eene drinkwaterleiding te bezitten. Dat dit gewaardeerd wordt bljjkt wel hieruit dat thans het getal aansluitingen aan de gemeentelyke Jrinkwaterleiding tot ongeveer 300 is gestegen. Onder deze zyn tal van industrieele en fa- briek-inriehtingenterwjjl ook verschiliendt stoombootmaatschappijen, de stoomtram, ce meelfabriek enz. aansluiting hebben gevraagd. Ook zyn vele arbeiderswoningen door de eigenaars van duinwater voorzien. Waar naast het gemak, dat de aansluiting aan de duinwaterleiding verschaft, vooral nu het nut ervan zoo duideljjk in het oog springt en het bljjkt dat de vrees voor te hooge kosten zeer overdreven is geweest, zal het aantal van hen, die van deze nieuwe gemeente-instelling willen profiteeren, zeker rog belangr jjk toenemen. Dat zal èn der gemetnte, die zich daarvoor groote offers getroostte, èa der burgery in meer dan een opzicht ten goede komen. In dit nommer komt voor eene analyse van het duinwater, ons welwillend door den heer dr. J. J. Couvée verstrekt en die nu en dan op geregelde tijdstippen zal worden herhaald. Zooals uit eene advertentie in dit nommer oljjkt zal bjj het concert der zangvereeniging Tot Oefening en Uitspanning alhier op Vrjjdag, ia plaats van den heer J. Rogmans, die ver hinderd was de repetitie bjj te wonen, als tanor optreden de heer J. Zarnekow uit Barljjn. Dit is geen onbekende te Middelburg. In Februari 1890 verleende by ook op een concert Ier zangvereeniging zjjne medewerking en leerden wjj hem kennen als een uitmuntend tenorzanger, met prachtige stemmiddelen en warme muzikale voordracht. Eene opwekking tot bjjwoning van de gene rale repetitie en van de uitvoering zelve heeft dus, ook na deze onverwachte verandering, alle recht van bestaan. Naar wy vernemen is door een der per sonen, die Dinsdag door den kantonrechter al hier veroordeeld werden wegens het buiten toestemming van de bestuurders langs den spoorweg loopen (perronkaarij cskw^stie), hooger beroep aangeteekend. De bjj het 3o regiment infanterie van zjjne detacheering bjj het leger in Oost-Indië teruggekeerde kapitein J. P. F. G. E. Delpjj is ingedeeld by het 4e bataljon te Vlissingen en belast met het bevel over de 2e compagnie van genoemd bataljon. Voor het examen tot commies bjj 's rjjks belastingen is o. a. geslaagd de heer C. Meyer van Hansweert. Dinsdag avond hield de Vereeniging tot het regelen en bevorderen van volksvermaken te Goes in de sociëteit ian ongenuchten vrij hare jaariykBche slgemecne vergadering, die door 8 bestaurs- en 7 gewone leden we.d by gewoond. De heer H. J. van Noppen, voorzitter der ver eeniging, opende de vergadering en deelde mede dat het voorgenomen feest, waarvan het vorige jaar sprake was, namelyk om het vjjt en twintigjarig bestaan der vereeniging met het vyfjarig bestaan van Euphonia gelyk te vieren, vooralsnog niet verwezenlijkt kon wor den. Men had op 2en Pinksterdag een festival willen organiseeren, maar nu m het naburigb Bergen op Zoom die dag voor een dergeiyk feest was uitgekozen, meende men geen kans op sucoes te zullen hebbenhet bestuur zal daarom naar een gunstiger tydstip uitzien. De rekening bedroeg in ontvang 239.90 en in uitgaat 322.77£, alzoo bestaat een tekort van J 82.87 J. Drie aandeelen in de leening voor de muziek tent 10 werden uitgeloot, en wel de iios 8, 12 en 44. De voorzitter bracht hierna een woord van dank aan den vorigen vooizitter, den heer Jonqoièrre, die wegens wertrek naar elders, in den loop van het jaar de vereeniging moest verlaten en tydens zyn voorzitterschap getoond iieett de rec ite man op de reohte plaats te zyn. Het St. NicolaaBteest werd weder met op gewektheid gevierd en spreker hoopte dat Volksvermaken weer eens luisterryke teeBten mag orgauiseeren en vroeg daarvoor aller mede- werking. Door het vertrek van den heer Jonquière; het bedanken van de heeren S. J. J. -e Jonge Mulock Houwer en J. Baljé en de periodieke aftreding van den heer W. Pelle waren 4 be- stuurslidverkiezingen nooaig. Herkozen werd de heer W. Pelle met 14, en gekozen werden de heeren A. Neter, A. Broker en J. Pfaf resp. met 12, 9 en 8 stemmen. By de rondvraag wees een der ledan erop dat de vereeniging een uitstekende muziektent bezit, die doelloos in de wandelkerk ligt, en vroeg hy of er geen middelen te beramen waren, die tent op een geschikt punt der gemeente te plaatsen, en Euphonia uit te noodigen voor het volk muziek te maken. Hierover ontstond een breedvoerige discussie. Ten slotte werd goedgevonden dat Volksver maken die tent voor dit do al gratis zal afstaan doch de kosten van opbouw en verlichting niet op zich kan nemen. Hierna werd zjjde- lings door een aanwezig b3stnurslid van Euphonia medegedeeld dat die vereeniging niet ongenegen sou zyn aan eene nitnoodiging tot het geven van eenige uitvoeringen te voldoen en werd de hoop uitgesproken dat het gemeentebestuur wellicht gratis verlichting zou geven. Nog een bezwaar, de kosten van opslaan, werd uit den weg geruimd, doordien een der leden die voor zjjne rekening nam. Onder dankb'etuigi-g w-rd dit aanbod aanvaard. Het bestuur zal de noodige stappen doen om te trachten het plan te verwezenljjkeo. Mogeljjk dat ook andere gezelschappen zooals Hosanna, de zangvereeni ging Excelsior en Toonkunst, eens voor het volk willen optreden, zegt onze berichtgever. Volgens ons gezonden mededeelingen werden in 1891 te Bruinisse aangevoerd en op daarvoor beBtemde gronden geplanttwee millioen Zeeuwsche-, twse millioen Fransohe. en een half millioen Portugeesche oesters, en hebben de verzendingen bedragen een millioen viermaal honderdduizend Zeeuwsche, een mil lioen driemaal honderdduizend Fransohe en plus minus honderd dertigduizend Amerikaan- sche oesters, benevens honderdduizend tonnen Husselen. Van de 123 vaartuigen dier gemeente W6rden er in 1891, 106 bemand met minstens 212 koppen gebezigd voor de mossel-visscherij en voor de verschillende visscheryen te samen 119 bemand met ruim 238 koppen. Uit bet eiland Tholen schryft men ons: Het koude, schrale voorjaar we.kt nadeelig op den groei der vruchten. Het winterkoren staat op de meeste plaatsen er smalletjes by, dun, kort en kwynend. Vooral in de zooge naamde zware polders laat de stand der ge wassen veel te wenschen over. Warm weer, afgewisseld met groeizamen Meiregen, is er hoog noodig om een gunstige verandering op den anker teweeg te brengen. Het vlas heeft een vry mooien opgang gehad, doch, als het weer zoo blytt als het nu is, dan is het te vreezen, dat ook dit gewas achteruit zal gaan. De ajuin, een product dat in het eiland veel ge teeld wordt, Btaat hier en daar tamelyk wel. Op enkele plaatsen klaagt men veel over den worm, die het teedere worteltje afknaagt. Van de aardappels, die in den laatsten tyd veel gepoot worden, valt nog weinig te zeggen. De kou vertraagt natuurlyk ook het boven komen dier plant. De boonon beginnen, zooals men dat noemt, te lichten. De harde korst van den bovengrond alsmede de droogte in den ondergrond werken belemmerend op de ont kieming en de opkomst. De meekrap de plant die eertjjds de kroon spande, wat opbrengst betrof, van de overige gewassen en nu helaas, niet meer mee telt vertoont reeds getakte kiemen. De prjjs der kiemen is dit jaar erg duur. Men hoort van 50 per gemat. Er schjjnt meer vraag op de markt naar de meekrapstot te komen. De suikerbieten zyn of zullen worden uitgezaaid. In de weiden ziet het er niet byzonder grazig nit. De meeste landbouwers houden het jonge vee nog op, voor zoover de voorraad wintervoer zulks gedoogt. De melkkoeien loo pen overal buiten; met het oog op het groote getal rundvee, dat thans aangefokt wordt (de boeren zeggen, dat ze bjj de lage graanpryzen van het Vee moeten betalen, n. 1. de pacht), is bet lang ophouden voor velen een groote moeieljjkheid. Summa summarumde Meimaand heeft nog veel goed te maken, wil zeniet alleen aan den roep, .dien de poëten bezingen, beantwoorden maar ook aan de verwachtingen, oie de prak tische landman van de Bloeimaand koestert. Bsnoemd tot ontvanger-griffier van den Pisrssenspolder, gemeente Temen zen, de heer L. J. van der Moer, eandidaat-notaris te Ter- neuzen. In de gemeente Boschkapelle, buurtschap Schapenbout, heeft men dezer dagen de bruta liteit zooverre gedreven dat men een aldaar onbewoond staand huis letterlyk geheel heeft afgebroken; het grootBte gedeelte van de daar van afkomstige steen en houtwaren is natuur lyk zoek. Ook een bybehoorende schuur werd zoo goed als vernield. Hoe het mogelyk is dat in een bewoonde buurt dergelyke schan dalen kunnen bedreven worden zonder dat de daders bekend worden, is menigeen onbegrij pelijk. Een zestiental burgemeesters en secreta rissen uit het voormalig vierde district van Zeeland vergaderden Maandag op het raadhuis te Oostburg. Ter eere der 40jarige ambtsver vulling van den heer L. Then Mz., secretaris der gemeente, boden deze heeren den jubilaris een geschenk aan, bestaande nit twee gravures m kleurendruk, Lever de tune en Gros Temps Door de heeren J. Neeteson en J. C. H. Snonck Hurgronje, respeotievelyk secretarissen te Schoon djjke en Breskens, werd de heer Theri van zjjne woning afgehaald en naar het raad- buis geleid. Da heer I. van Houte, burgemeester van Oostbnrg, bood den jubilaris onder een harte lijke toespraak het geschenk aan en de heer Theri, aangenaam verrast, bedankte voor het praehtige cadeau en beval zioh in aller vriend schap aan. Dat nog menig woord werd gesproken en een glas werd geledigd op de gezondheid van den jubilaris behoeft niet gezegd. De commissie van uitvoering van dit plan bestond uit de heeren Is. v. Houte, J. NeeteBon en J. C. H. Snouck Hurgronje. Naar men ons meldt zyn alle moeilykheden uit den weg geruimd tusschen de eigenaren van den Kievittepolder te Cadzand en den heer L. Ciaeys te Antwerpen, zoodat binnen eenigen tyd tusBchen partyen een contract zal worden gesloten, waarby de voorwaarden zullen worden vastgesteld voor den afstand van grond tol stichting ras e#n badhui»,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1