N°. 93.
135° Jaargang.
1892,
W oensdag
20 April.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Adverteutiën20 cent per regel. Bij abonnement lagerj
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels *1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Telephoonnommer 139.
Middelburg 19 April.
Nederlandsch Werkliedenverbond.
MDDELBIWHE Cfli KIM.
Thermometer.
Middelbrug 19 April vm. 8 n. 46 gr.
m. 12 u, 50 gr., av. 4 u. 46 gr. F.
Verwaebt N. -wind.
Agenten te Ylissingen: P. G. di Vei Mestdagh Zoon, te Goes. A A Tv-jbollaxl. ie KminingenF. v. d. Peijl, te Zienkzee: A. C. de Moou, teTholen: W. A. j AdvertenttBn
vah NiEuwiarmjiJzix en te TerneuzenM. de Jokgx. Verder nemen nlle postkantoren 6n boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de I moeten des namiddags te één nur
advertentie-burvau's van Nijcb Va» Ditmae, te Botterdam, dx Gxbx. Bbliotaktx, te 's Gravenhage, en A. de la Mae. Azb., te Amsterdam. aan het bnrean bezorgd zjjn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale Pnblicité étrangère G. L. Dabbe Ces., Jok» FJoxxs, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomena
De redactie van het christelijk sociaal
weekblad Patrimonium heelt in eene uitvoe
rige beschouwing haar gevoelen gezegd om
trent ons opstel over hetgeen in hetb ekende
adres der vereeniging van dien naam aan
de koningin-regentes wordt gevraagden
getracht aan te toonen dat Patrimonium
werkelijk het recht heeft tegenover dit mi
nisterie van ongeduld te doen blijken. Zij
doet dit in heusche termenen wat zij
schrijft beamen wij in vele opzichten, o. a.
ook hetgeen zij zegt omtrent de moeilijk
heden, waarmee het vorige ministerie had
te kampen in verband met de heterogene
bestandüeelen waaruit de Tweede-kamer-
meerderheid destijds bestond; en omtrent de
samenstelling der commissiën voor de land
bouw- en arbeiders-enquêtes. Wij stemmen
ook in met hare bewering dat de mannen
van Patrimonium den moed hunner overtui
ging bezitten en die zonder aanzien des
persoons openbaren waar zij dit noodig oor-
deelen. Dat deden zij ook in .November
1890 toen zij meenden een woord tegen de
toenmalige bewindslieden te moeten spreken.
Daarover hebben wij dan ook herhaaldelijk
geschreven; maar des te meer vrijheid vonden
wij hen te wijzen op de onbillijkheid, die zy
in hun adres tegenover uit ministerie be
gingen.
Hetgeen daarin wordt gezegd, motiveert
de redactie van het weekblad nader m de
volgende regelen, waarbij zij „de manschap
pen en hun arbeid" nagaat.
„Buitenlandsehe Zaken." Afwezig. We
willen hopen dat de zaken goed gaan.
„Justitie." Bevreesd door al de tijdingen
van moord en doodslag en verschiikt door
het geroep van honger en werkeloosheid,
wil ze Friesland vooral overstroomen met
maréchaussees. Dan zijn we gered 1
„Binnenlandsche Zaken." Noodlijdende
gemeenten helpen 1 Goed zoo, ze zijn van
hier in nood gebracht. Wanneer zal het
geschieden 'i Later 1 Regeling van het
kiesrecht Later Geduld 1 Geduld 1
„Marino." Naar het buitenland om de
werkelooze arbeiders aldaar te hulp te komen.
En de Nederlanders dan Naar Frednksoord 1
„Financiën." De boerenvnend, druk in
de weer, de eemge die werk maakt van
zijn baantje.
„Oorlog." 10, 9, 8, wio geeft neen,
wie wil nog minder Middernachtzending 1
Kapitein Boelants 1 Zwijg maar iaat mij
aanblijven om niets te doen of althans
niets goed te doen.
„Waterstaat." Water genoeg. Later 1
Misschien Zuiderzee.
„Koloniën." Ziek gemeld Dus la
ter. Misschien 1
De Volksvertegenwoordiging tehuis 1"
Afgescheiden van de eigenaardige en verre
van duidelijke manier, waarop in die regelen
de redactie van Patrimonium haar gevoelen
openbaart, zoodat verkeerd begrip niet
uitgesloten is willen wij tegenover dre
beweringen toch de opmerking stellen dat
al moge een groot deel van het parlemen
taire jaar achter den rug zijn wij reeds
met eene herziening van ons belastingstelsel
op den goeden weg zijn, wat Patrimonium
zelf erkent; terwijl een dergelijke regeltng
toch wezenlijk geen kleinigherd is die hals
over kop tot stand kan gebracht worden.
Bovendien waren er nog gewone loopende
zaken te verrichtenen heeft o. a. onze
minister van koloniën, die het waarljjk niet
helpen kan dat hij ongesteld is geweest en
dat zeker niet voor zijn genoegen was, de
regeling der kwestie met de Biiliton-maat-
schappjj, ten voordeele van ons land, een
heel emd doen vorderen.
Een ontwerp ten behoeve der noodlijdende
gemeenten is ingediend.
Het hootd van „Buitenlandsehe zaken"
heelt bewyzen gegeven van zijn diplomatiek
talent en geniet het algemeen vertrouwen
pelis van ijjne politieke tegenstanders.
Over „oorlog" hebben wij meermalen onze
meening gezegd. Patrimonium neme vooral
eens goede nota van wat Mars in het-Bótó.
schreef, en waarmee wij onze lezers in ons
nommer van jl. Vrijdag in keunis stelden.
De kwestie-Roelants doet men o. i. beter
te laten maten totdat daarover het volle licht
is opgegaan waarvoor bij de door den heer
Keuchenius aangekondigde interpellatie alle
gelegenheid zal bestaan.
Dat de overige ministers eene eenigszins
afwachtende houding aannemen ligt voor de
hand.
De hoofdschotels van het ministerieele
program zijnkiesrechtregeling, belasting
hervorming en legerorganisatie.
Ons dunkt, daaraan hebben wij voorloopig
genoegterwijl, ais eenmaal eene kiesrecht
regeling tot stand is gekomen, er over het
lot van dit kabinet nader zal worden beslist.
Nu zouden, dunkt ons, de ministers niet
verstandig doen, wanneer zij tal van zaken
overhoop haalden, zonder zekerheid te hebben
dat aan de regeling daarvan zelfs de eerste
hand kan gelegd worden. Het vorige
kabinet gaf op dit punt geen navolgeus-
waardig voorbeeld toen het noodeioos tal van
ontwerpen indiende, waarvoor geen kans op
behandeling bestond, terwijl het de hoofd
zaken onafgedaan liet. Het haaide heel veel
overhoop zonder uitzicht op succes.
Dit meenen wij even te moeten opmerken,
zelfs op gevaar af dat de redactie van
Patrimonium ons beschuldigt van tot de „na-
roepers" of „achter den rug schreeuwers"
te behooren.
Evenmin ais wij vroeger nalieten de ver
diensten van sommige leden van het kabinet-
Mackay te erkennen en hun bewijzen van
waardeering te geven, evenmin mogen wij, nu
men hun opvolgers aanvalt en hun verwij tingen
doet die eigenlijk tot hunne voorgangers
moesten gericht zijn, hunne tekortkomingen
geheel verbloemen.
Maar tevens ontvange de redactie van
Patrimonium de verzekering dat al noemt
zjj ons ook ministerieel wij de vrijheid
ons voorbehouden om even zelfstandig een
oordeel uit te spreken tegenover de huidige
ministers.
Als het ons blijken mocht dat b. v. kies
rechtregeling te lang op zich laat wachten,
en er gevaar dreigt voor al te groot uitstel,
dan zullen wij de eerste zijn om daartegen
onze stem te verheffen.
Op dit oogenblik bestaat daarvoor nog
geen reden. Laat men liever eerst nog
eene goede regeling van ons belastingstelsel,
waarmee men nu begonnen is, en eene goede
inilitiewet tot stand brengen. En volgt
daarop eene flinke kieswet, dan heeft in
elk geval dit kabinet zich jegens het land
verdienstelijk gemaakt.
Drie dergelijke ingrijpende regelingen vor
deren echter tijd.
En nu geldt het groote verschil van ge
voelen tusschen de mannen van Patrimonium
en ons de kwestie van opportuniteit om
klachten aan te heden.
Zij achten den tijd daarvoor nu reeds ge
komen; wij niet.
Zij meenen nu reeds aanleiding te hebben
om alarm te slaan wij allerminst.
En nu moge de meergenoemde redactie
beweren dat wij „beter weten" zelfs
na haar betoog kunnen wij niet anders dan
uit volle overtuiging het ongeduld, waarvan
de werklieden vereeniging Patrimonium in haar
adres blijken gal, ongemotiveerd blijven
noemen.
De Zwolscke Courant geelt aan hare geabon-
neerden eene uitstekende, zeer nitvoerige kaart,
waarop het plan der afsluiting en gedeeltelijke
indjjkmg der Zniderzee zeer nauwkeurig en
zeer duideljjk is aangegeven.
Wjj zonden deze kaart ook in vele handen,
buiten dien lezerskring wenaohen,
en hopen dat de nitgevers dier courant
haar daarom voor eene zeer geringen prjja
verkrjjgbaar znlien stellen.
De heer A. Scheer, sondeiwyzer te kOud-
Beierland,_opperdè :aezer_dkgen ,het denkbeeld
Pm in fde hoogste klassen der lagere scholen»
in plaats van enkele aardrijkskundige lessen,
eenigen tjjd te besteden aan de bespreking
der Zaiderzee-kwestie. Hy had dat voor zyue
leerlingen gedaan, met veel succes. Zyne
leerlingen teekenden de door hem op het hord
gemaakte schets na, en hy twyfeit met, 01
zy heDben aan ajjn verzoek, hunne kaurijos
aan hunne onders te iaten zien en deze des
gevraagd de noodige lnlicütingen te verschaffen,
met zekere ambitie voldaan.
Daarop maakte hy eene grootere kaart en
leidde du kwestie in op de Vereeniging Ge
meentebelang te Uud Beierland.
Hy acht dit terecat eene goede manier om
de zaak te popalariseeren. Maar dan zon deze
eu gene vereeniging of particulieren dunne
medewerking moeten verieenen om eerst goeue
kaarten te verschaffen.
Muscbien is daarvoor de kaart der uitgevers
van de Zvoolsehe Courant uitnemend geocuikt.
Dan kon later een ander, overeenkomstig
net idee van den deer Scheer, voor geringen
prys kaartjes in den handel brengen alleen
uiet den omtrek der tegenwoordige Zuiderzee
on de huolulynen van Uet plan der commissie
er op aangegeven, zoodal de leerlingen na
bespreking en verklaring door den onderwyzer
slechts hobb n in te vallen.
Aldus zouaen de leerlingen van het zesde
leerjaar aan de lagere scaolen een zeer viucnt-
uragende les ontvangen en net Onderwerp min
oi meer onder het Dereik gebracht worden van
die talloos vele oaders, die anders un onbe
kendheid weinig belangstelling toonen in de
publieke zaak.
Een paar dagen geleden bevatte het Vaderland
oen opstel, tot Waarscnuwing togen overareven
Verwachtingen, die men van do droogmaking
uer Zuiderzee mocht koesteren. AanvaukelyK
toen brount de onderneming mets op, en netzy
Uet kapïtaai verstrekt wordt door den £ta«t
oi door particulieren, het zal geen rente al-
werpen en dus 61 vernaald moeten worden op
de belastingplichtigen, 61 rentederving ten
gevolge heDOen. in beide gevallen zal Kapitaal,
uat anders in proauctieven ar beiu wordt belegd,
gebiuikt zyn voor aroeiu, die niet loont.
Uet blad beiwytelt ook al geelt het dit
siechts door een vraagteeken aan oi er dui
zenden in het land zuilen zyn, zOjuIs ingenieurs,
upzicnters, ïnduatrieelen, ambachtslieden, eenry
vers, polderjongens onz., uie aan 't wera zuilen
gaan, terwyl zy anders werkeloos dreigen te
worden. Men kan niet maar steeds welk zoeken
om aan 't werk te honden Kraoutcu die vry-
Komen. Ook zal aan het werk eens een einde
zomen en dan zal de toestand nog erger zyn.
Dit laatste zou, meenen we, ook als argument
kannen dienen tegen elk groot werk.
Ten onrechte zou men er uit afleiden dat het
Vad. tegen de droogmaking was. In etn tweede
artikel toen somt net op tegen uie onderstel
ling die uit eene verkeerde opvatting van zyu
eerste artikel kon voortspruiten. Het zet daarin
ae voorueelen van het werk uiteen, maar het
is van oordeel dat, om algemeen de vrnenten
te doen plukken van wat inderdaad aan hel
geheele volk ten goede moet komen, de Staat,
zonder tot landnationalisatie over te gaan,
zich zyn billijk aaudeul moet verzekeren in de
siygende grondrente van den drooggemaak en
uodem.
Doordrongen zy men, eindigt het Vad., van
het verht.flei.de besel, dat het nationale werk
moet gewaagd worden, maar zorgvuldig over
wege men wat men waagt en wat men winnen,
uinar ook wat men verliezen kan.
Dat ook hy tyus op dit laatste gewezen wordt
is zeker in het belaag der zaak te achten.
Het Utrechtsck Dagbiotd tegroet met ingeno
menheid ue staatscommissie dezer dagen
ingesteld, „om na te gaan Welke wottelyke
.egeien wenacheiyk zyn ten aanzien van de
inrichting en de wyze van werken van begra-
teuiBionasen en soortgeiyke instellingen, welker
werkkring omvat Uet verzekeren van ultkee-
ringen tot geringe bedragen by overly den en
om die wettelijke regelen te ontwerpen."
Het blad herinnert in hare beschouwing aan
de Auiscomm. van '88. Blykens haar vorBlag
uoudt deze de iondBen voor zeer nuttig. Het
zit in de volksklasse om de laatste centen te
geven om zlatsoenlyk begraven te worden".
De begrafenisfondsen tellen dan ook byna
twee en een kwart miliioen verzekerden, mei
oen kapitaal van 12j en een jaa.lykaeh inko
men van 4| miliioen. De wetgever moet dus
alen bloei bevotderenzien onthoauen van
alles wat dien belemmeren kan.
Men kent de griel dat fondsen aanleiding
geven tot lnscnryving van leden door derden
uit winstbejag. De cummiBsie acht de voor
stelling; dat dit «en veelvuldig voorkomend
misbruik is, sterk overdreven, terwyl in die
gewoonte veel is wat verre van afkeurens
waardig moet Ueeten.
Ernstiger griel is, dat de begrafenisfondsen
de kindersterfte Devorl^ren. Hoogst aange
naam zon het der Auiscommissie geweest zyn, zoo
het haar gelukt w.re aan tv toonen, uat »ten
onrechte eene zware beschuldiging op de Iond
Ben, maar eigenlyk op. de volksklasse wordt
geworpen". Dat kan do commissie eenter mei,
at is de besonuldiging lu dare algemeenheid
met voldoende dooc luiten g-staafa. Maar tut
eigerlyke feiten geelt do kinderverzokerlng nu
en dan aanleidingwaai tegen maatregelen
genomen, o. a. een maximumbedrag by de wet
vastgesteld moet worden.
De commissie liet in het midden de strijd
vraag atzonderlyko regeling ol als onderdeel
eeuer wet op de levensverzekering. Het Utr-
Uagbl. is voor net eerste nnmers in de praktyk
bestaat tusschen oen kleinhandel dtr begrafoms-
tondsen en den groothandel uer ie vensverzek. ring
zoo groot verschil, dat ze mtt onder éono
regeling te begrypen zyn. En waartoe zoa dit
ook noodig zyn; Uet zou slecnts aanleiding
geven tot noudclooze vertraging.
He thans ingestelde staatscommissie zal niet
alleen genieten van de 37UÜ stukken, door de
Auiscommissie besciikbaar gesteld, maar de
regeering benoemde ook ln hare commissie
beide leden der A'uMoOmmissie, de hoogleeraren
Molengraaf! en LegeOeke.
Het Utr. Dagbl. hoopt dat de staatscommissie
zal blyven uitgaan van het juiste denkbeeld
der Auiscommissle dat de wet deze instellingen
moet ontwikkelen, niet in haar bloei belem
meren. Het blad schrylt
Wel wyst de Au.'scommissie op de moge-
jykneid, dat de Staat zeil zien belaste met de
laak dier lonusen, maar de bezwaren, die zy
aeiVe hiertegen ziet, nopen haar, wottelyke
regeling in ieder geval op den voorgrond te
stellen en voorat te eiscden. Ais men nagaat,
dat de Staat, zich op dit geoied begevende,
by begratenisiondsen met zou Kunnen stilstaan,
maar een eersten bescheiden stap zou doen op
een weg, dre uitermate ver zoa Kannen leiden,
zal men voor het zetten van dien eerBten stap
nog wel zeer lang terugschrikkenafgezien
van de Vraag, waar by wy nu met wenBcnen
stil te staan, ot recntsoreeksche staatsbemoeiing
op zichzelve v>enschelyk is.
»Boven allen twyfel verheven is echter de
noodzakelijkheid eener spoedige wottelyke
regeling 'van deze aangelegenheid."
Zooals bekend, richtte het hoofdbestuur van
den Nederlandschen bond ter bestrijding san over
dreven Zonaagrust op het gebied van post- en
telegraaf verkeer, zich in Januari tot den minis
ter van waterstaat, met verzoek »het daarheen
te willen leiden, dat voortaan onderscheid
woido gemaakt tnsechen Zon- en feestdagen,
in dien zin, dat de dienst aan de kantoren der
yosteryon uitbreiding zou erlangen, vooral
op die chriBtelyke leestiagen, waaroy op de
a.gemeene erkenning valt af te dingen, als
ook d&ar, waar Zon- en feestdagen elkander
onmiddellijk of in zeer korte tyaruimte op
volgen."
Het bondbestunr Ontving hierop dato 19
Februaii 's ministers antwoord, benetzende net
beBluit»dat voor 't vervolg op oenen tweeden
christelyken feestdag, voor zooveel niet op
Zondag vallende, de kuntortn der posterijen
mede zullen zyn opengesteld voor Uet aanne
men van pakketten, het verzenden van post
wissels en de benanaeling van kwitantiën.''
De bond deelt, naar aanleiding hiervan, zich
upulbuw tot den minister gewend met de op
merking, dat, oiscüooa door deze wyziging aan
enkele bezwaren van het groote publiek
Was tegemoetgekomen, nandei- en nyver-
aeid ua-roy evenwel geen baat vaneenigcr-
lei beteekems ondervonden, aangezien pakket
ten, postwissels en kwitantiën voor hen juiBl
met tot de Bpoed-eisohende zaken behooren.
Wat de minister had besloten, betrol alleen
uitbreiding van werkzaamheden;
uandel en sy verheid daarentegen had
den in de eerste plaats belang by uitbrei
ding Van diensturen.
Op grond daarvan richtte de bond op nieuw
>.ot den minister het verzoek: >te willen be
vorderen dat de diensturen opchristelyke
feestdagen uitbreiding erlangen."
Naar aanleiding van de klacht over het
weigeren door de postambtenaren van op kaart-
papier gedrukte stukken, waarop op de adrCB-
zude de naam van den alzenuer ot andere
geuiukte mededeelingen vooikomen, deelt men
aan Uet UbL. mede, dat de nienwe instructie
uer postambtenaren laidt:
»0p |k»artpapier gedrukte «tukken kannen
zonder omslag of strook verzonden worden.
»Op de eene zjjde, uitsluitend voor het adres
bestemd, mag de naam des afzenders niet voor
komen."
Feitelyk zyn de ambtenaren das in hun
recht, maar verder merkt men op, dat jaren
geleden plotseling, op grond "van art. 56 der
Verzameling, eveneens de vei zending als drnk-
wetk van dergelyke kaarten werd verboden,
hetgeen een zeilden storm als thanB in het
leven riep, daar de handelstand nog grooten
voorraad van die kaarten bezat. Naar aanleiding
der taüooze klachten werd dan ook spoedig
aan die Btaguatie een einde gemaakt door het
bepaalde by art. 7, luidende
„Hoewel by de 5e alinea van art. 56 der
Verzameling is bepaald, dat het adres op open
kaarten te stellen is aan de tegenzijde van
net bericht, behoort voortaan in de plaatsing
van het adres op dezelfde zyde als het bericht,
te worden berust, tenzjj die plaatBing lichtelyk
tot eene verkeerde verzending van de kaart
zon aanleiding geven."
Aan de Zutph. Ct. wordt nit 's Hage ge
meld, dat in Juni de indiening van een wets
ontwerp op den leerpiioht by de Tweede kamer
kan worden verwacht.
Tot aanvalling van een vorig bericht, meldt
men, dat de wyziging van de spoorweg- en
telegraafroglementen, welke in het laatst dezer
maand zal afgekondigd worden, zich hiertoe
zal bepalen, dat daarin de benaming Amster-
iamsohe tjjd zal worden vervangen door die
van West-Earopeesohen tjjd.
De GreenwicU-tyd zal dus met 1 Mei voor
de spoorweg- en telegraafdiensten gelden.
inmiddels zal, naar wjj vernemen, de regeering
met aandacht de bewegingen volgen, die hier
te lande ten voordeele van den midden-Euro»
peeschen tjjd zien heelt geopen baart.
By kon. besl.
zyn in hunnen rang overgeplaatst: by het
wapen der artillerie, by Uet lste regiment
veld-artillerie, de majoor F. R. Froger, van
den gcneralen staf; by den generalen stal, de
majoor F. G. A. Scherer, van het lste regiment
voBting-artillerie.
is benoemd tot commies der posteryen 4de
kl. Th. Aberson, thans sum., en zyn bevorderd
tot commies der posteryen late kl. L. Fockens
en A. A. Snjjder, thans 2de klasse, en tot
commies 8de kl. A. J. Stroop, thans commies
4de kl.
De verkiezing van een lid der Tweede kamer
in het hooldkiesdistrict Kampen, noodig door
dien de heer M. Noordtzy ontslag heelt genomen,
is bepiald op Dinsdag 10 Mei, e. k., herstem
ming, is die noodig, op Dinsdag 24 Meid. a. v.
By beschikking van den minister van finan-
c.ëu is met ingang van 1 Mei a. s. o. e. be
vorderd tot venfioutenr der 2e categorie de
heer J. L. Risseeuw te Rotterdam.
By haar bezoek aan Amsterdam biedt EL M.
de koningin-regentes op Maandag 25 April a;
des morgens te 10j- uur, in het paleis gelegen
heid han militaire, civiele autoriteiten en com
mission, by Hd. hunne opwachting te maken,
terwyl H. M. op Dinsdag 26 daaraanvolgende
te 10 uur particuliere auditnue zal verieenen.
De ljjsten tot inschryving liggen tot Don-s
derdag aanstaande des avonds te 8 nrsn op het
Baleis.
H. M. de koningin-regentes heeft Zondag
namiddag een bezoek gebracht aan den
komnklyken grafkelder te Dellt, en by die ge-
tegenheid een palmtak gelegd op de kist vae
wyien koning Willem 111.
Volgens bericht uit Paramaribo is de
ontwerp verordening betreflende de aanstelling
van een rechtskundig ambtenaar ter gouverne-
ments-sscretarie, na het hoogst ongnnstig verslag
der koloniale staten, door den gouverneur
ingetrokken.
Amsterdam, 18 April 1892.
De jaarvergadering dezer vereeniging werd
Zondag en Maandag alhier gehouden onder
leiding van den heer B. H. Heldt. De tradia
tioneele openingsrede bleet ditmaal achterwege,
ten einde meer tyd te winnen voor de behan
deling van belangryke punten.
Allereerst werden eenige mededeelingen ge
daan aangaant e het Alg. Ned. Begraj enitf onds
Daaruit bleek o. u. dat er in het atgeloopen
jaar 7724 deelnemers waren,
