N°. 87.
135e Jaargang.
1892,
Dinsdag
12 April.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen*
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.1
Geboorte-, Trouw-, Dood- eu andere familieberichten, beuevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar pl aatsruimto.
Telephoonnommer 139.
Middelburg 11 April,
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
UIT STAD EN PROVINCIE
hi i) i) n in \m\\\: ninnM.
Tfaeimoineter.
Middelburg 11 April vm. 8 u. 53 gr.
ra. 12 u, 63 gr., av. 4 u. 57 gr. F.
Verwacht O. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoo», tc Gom. AAW Lollabl,, it KiuiiingenF. v. d. Peul, te ZierikzetA.C. de Mooij, te Tholen: W. A. i Advertentiën
va* nredwehhxfijze* en te TememenM. de Jokge. Verder nemen alie postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur
adverten tie-bureau's van Nijch Va» Pitmae, te Eotterdam, de Gebb. Bblibïabti, te "t Gravenhage, en A. de la Mae Az»., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zgn, willen
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie gésëraJf Pcblie itë étrengère G. L. Daübe Cie. Joh» F Joees, opvolger. zg des avonds nog worden opgenomen.
Naar de Hollandsehe bladen melden zal
aan het aanvankelijke plan om de Tweede
kamer nog in deze maand bjjeeB te roepen,
hoofdzakelijk ter behandeling van het nieuwe
Billitoncontract, geen gevolg worden gegeven
De voorloopige regeling, tuaschen de regeering
en de Bilhton-Maatschappg getroffen, is van
dien aard, dat een zeer spoedige beslissing
over een nieuwe concessie met noodzakelijk is
en daarom heeft de minister van koloniën
verklaard, dat een afbreken van het kamer
reces voor deze aangelegenheid door hem niet
wordt verlangd. Eohter zal de kamer toch in
't begin van Mei weder bijeenkomen.
In tegenspraak hiermede wordt van andere
zjjde verzekerd dat de kamer niet vergaderen
zal vóór het einde van Juni; ook de behande
ling van het Billiton-contract zou tot dat
tjjdstip worden uitgesteld.
Verder wordt gemeld dat de commissie van
rapporteurs over de belastingontwerpen Vipdag
is uiteengegaan. De samenstelling van bet
voorloopig verslag is ter hand genomen en men
ziet, nadat de oommissie nogmaals cal zjjn bij
eengeroepen ter resumtie van het verslag, de
verschijning er van na Paschen tegemoet.
Een navolgenswaardig voorbeeld op bet stuk
van bestrijding der armoede en geheel m den
geest van hen, die den arbeidersstand willen
vooraithelpen, leveren directeuren der Nuts-
Bpaarbank te Franeker. Deze hoeren hebben
van het overgespaarde geld der instelling acht
perceeien bouwland gekocht, liggende in de
onmiddellijke nabijheid der stad en te zamen
groot 9-88-10 hectare; deze grond is in gebruik
gegeven aan 202 diverse personen, zoodat
iedere akker gemiddeld 5 are groot is. De
voorwaarden, waarop het gebruik is toegestaan,
zjjn de volgendevoor het gebruik van een
akker wordt vier gulden betaald, uiterljjk te
storten den laatsten Zaterdag in JuIj. Ofschoon
het gebruik wordt toegestaan voor éenjaaren
bestuurders der spaarbank geheel vrg blijven
om bet met ieder jaar te doen eindigen, mag
toch de gebruiker op voortduring van dit
genot rekenen, zoolang bp a tpdig betaalt,
b den grond niet verwaarloost, c zich beta-
melpk gedraagt, d in de gemeente blyft wonen
en e zpnen akker niet aan een ander overdoet.
Bestuurders der spaarbank behouden zich voor
om, bp niet tpdige betaling, den gebruiker
dadelpk van zjjn akker te ontzetten en de
vruoht door een ander te doen lispen.
Prof. Telders heeft in Burgerplicht te Delft
ook de voordracht gehouden ovtr de plannen
tot drooglegging van een groot gedeelte der
Zuiderzee. Na eenig debat nam de vergadering
de volgende motie aan: „De vergadering be
sluit aan het beBtuur op te dragen zich hp
adres te richten tot de regeering met bet
verzoek die maatregelen te nemen, welke kun
nen strekken om de droogmaking van de
Zuiderzee in uitvoering te doen komen."
Bp kon besluit:
is met ingang van het studiejaar 1892-1898:
dr. J. H. Gallee, hoogleeraar aan de rgks-uni-
versiteit te Utrecht, op zjjn verzoek, ontheven
van het onderwgs in de beginselen van het
Sanskriet en dr.J. Van der "Vliet, hoogleeraar in
de faculteit der letteren en wpBbegeerte aan
de rjjks-universiteit, belaBt met dat onderwps
De dezer dagen ontvangen mail uit Oost-
Indië ioopt tot 11 Maart-
Volgens het verslag der voornaamste gebeur
tenissen in het gouvernement Atjeh en Onder-
hoorigheden, loopende van 14 tot en met 28
Februari 1892, werden op Groot-Atjeh onzo
posten Blechts een enkele maal beschoten. In
de Onderhoorigheden viel niets bjj zon dors voor.
De gezondheidstoestand was over het alge
meen ongunstiger.
Het gemiddelde ziektecjjfer per dag in het
groot militair hospitaal te Kota-Radja was 22.4
tegen 23.8 en dat der beri-beri 13 tegen 10
gedurende den vorigen verslagtyd.
Het sterfteejjfer was lager.
De Mohammedaansche opstandelingen op
het eiland Lombok, die hun Hindoeschen tiran
in zjjn laatste vesting hebben teruggedreven,
hebben hun verlangen te kennen gegeven om
onder ons gezag te' komen en zich bereid ver
klaard de wapens neer te leggen, en zich aan
den radja te onderwerpen, wanneer het N.-I.
gouvernement hen in het vervolg tegen diens
willekeur beschermt. De raad van Indië heeft
geadviseerd om van deze gelegenheid gebruik
te maken ter vestiging van ens gezag op het
rjjke eiland Lombok, doeh de Gouverneur-
Generaal meende niet te moeten handelen buiten
den minister van koloniën om, en diens beslis
sing is nog niet gekomen.
De afdeeliDg Middelburg van den Bond
ean Nederlandsche onderwijzerden 26 Maart 11.
definitief opgericht, benoemde in hare verga
deringen van 2 en 9 April haar bestuur, dat
thans bestaat uit de heeren P. C. Gilde, voor
zitter, J. Boogerd, vice voorzitter, A. Passenier,
secretaris, H. Alberge, vice secretaris, en G. van
Djjk, penningmeester.
Het ledental bedraagt thans 31.
Tot de rjjksnormaallessen te Middelburg
zjjn, zooals nog in een deel der oplaag van ons
nommer van Zaterdag werd medegedeeld, toe
gelaten
de manneljjke adspiranten A. Bosselaar van
Sarooskerke, G. Schuilwerve en A. WisBe, alle
drie tot de eerste klasse
de vronwelpke adspiranten M. Brock van
Vlissingen tot de derde klasse J. F. Burghardt
tot de eersteA. C. Giljam tot de tweede kl.
en S. "W. Haveikorn, D. A. Janesen, M. P. A,
Poulepn en C. Subinga, allen tot de eerste
klasse.
Behalve A. Bostelaar en M. Broek, wonen
allen te Middelburg.
Zaterdag hield het »onderwgzers gezel
schap Krabbendyke" te Krabbendyke zgne
gewone maandelgksche vergadering. De heer
J. Veihage, hoofd der school te Kruimngen,
leidde het onderwerp in »Leerplicht," waarbjj
hp vooral de echaduwzpden van leerplicht
aanwees, wat tot eene breedvoerige diBcussie
aanleiding gaf.
Hierna werd de vraag geopperd »Hoeveel
maal per jaar is htt wenscheipk nieuwe leer
lingen aau te nemen De behandeling daarvan
werd aangehouden tot de eerstvolgende verga
dering en zal dan ingeleid worden door den
heer Z. Bouwens van IJeraeïeT
Wikelqksche opgaaf betreffende de Ned. herv
kerk.
Beroepen naar: Numansdorp G. B. Fjjn van
Draat tb Nieuwerkerk op Duiveland Assendelft
A. Fetter Jr. te Middelie Hensbroek A. L. Th.
van der Ven, cand.; Nieuwendam W. H. Lut-
tenberg te Ilpendam Terseke J. Draaisma te
Elundert; Linscboteu B. Wielinga te Krui
mngen en naar Nienw-Beierland T. J. Ringe
ling te Neder lang broek.
Bedankt voorBenschop IJ. Bootsma te Zoe-
termeer c. a.; en voor Peperga c. a. M. Was
senaar te 's Grave moer.
Aangenomen naarCulenborg G. W. van
Duyl te De RgpNieuw-Vossemeer c. a. N. J.
Telders te Borcnlo; en naar Ooirschot W, P.
M. Mouljjn te Beets.
Met leedwezen vernemen wjj de opheffing
van den stoombargedienst tussohen Vlissingen
en Middelburg.
De concessionaris, de heer G. Alberts Lz.,
heeft de barges verkocht aan eenige heeren te
Gent, die concessie hebben verkregen om op
het kanaal van Terneuzen naar Gent een dienst
te beginnen. De barges bljjven in dienst tot
en met Dinsdag 19 dezer. De reservebarge
no 2 vertrekt zoo spoedig mogelpk naar hare
nienwe bestemming.
Wjj hopen dat een of ander ondernemend
man te Middelburg of Vlissingen zal pogen
den zoo gemakkelpken en vooral des zomers
zoo aangenomen dienst, die zoo lang in eene
behoefte voorzag, weder in het leven te roepen
Met den trein van 6.23 werden Zondag
middag hier geboeid aangebracht twee Belgen,,
inwoners van Stek ene, vader en zoos, did in
de omstreken van Haarlem waren gearresteerd,
verdacht betrokken te zjjn in de misdaad te
Zaamslag.
Zjj werden naar het huis van arrest alhier
gevoerd, waar zjj den nacht doorbrachten, en
zjjn heden morgen naar Zaamslag getranspor
teerd, vermoedelgk om met de bestolenen ge
confronteerd te worden.
Naar officieel moet geconstateerd zjjn,
had het stoomschip Clutha, dat te Vlissingen
zooveel reden tot angst en stof tot scbrpven
en praten gaf, geen dynamiet onder zpne la
ding. Hot had slechts aan boord 90 kisten
patronen en 2 vaatjes buskruit.
Donderdag deed de heer W. T. J. Wagtbo
te Cats zjjn bljjden intocht als burgemeester.
De gemeente was met vlaggen, eerepoorten
en lampions keurig versierd; en ook de z.g.
gemeentekamer was in toepasselgk feestgewaad
gestoken.
Te vier wen des middags versoheen de
nieuwe titularis, vergezeld van zjjne echtgenoote,
wat men in Cats vooral op hoogen prjjs stelde, aan
de grens dei gemeente, alwaar 42 rniters.de beide
wethouders P. Verhulst en P. Breure, tjjdeljjkwet
houder, en esnige leden der feestcommissie, hem
opwachtten. De heer Verhulst sprak op hartelgke
wjjze den heerWagtho het welkom toe, evenzoo
de voorzitter der feestcommissie, die de overige
heeren aan den burgemeester voorstelde. Nadat
deze hierop een kort woord had gesproken,
zette de stoet zich in beweging naar de kom
der gemeente, waar twintig man voetvolk met
het muziekgezelschap Eendracht maakt Macht
van Cortgene zich bp den stoet voegden om
den burgemeester door en om het dorp en
vervolgens naar het gemeentegebouw te geleiden.
Twee rgen kinderen, met lintjes en vlaggetjes
versierd, vormden een aardige laan en onder
het zingen van het Wien Eêerlandsch bloed, trad
de heer Wagtho de raadkamer in, alwaar bp door
den oudsten wethouder Markusse hartelgk werd
verwelkomd. De burgemeester verzekerde den
leden van den raad, dat hp de belangen der
gemeente, zoo veel in hem is, zal trachten te
bevorderen en, vertrouwende op hunne mede
werking, met hen een aangenaam en nuttig
samenwerken beoogt. Vervolgens kwam het
onderwpzend personeel den burgemeester geluk
wenechen en nadat het oudste meisje van de
scholieren, Jannetje Eikenhorst, een toepasselpk
woord den burgemeester had toegesproken,
ontving deze uit de hand van een ander meisje,
J. Cb. L. Sturm, een Laai, zelf vervaardigd
bouquetje en gat Abraham Bruinooge zjjn
keurig geschreven versjes over, die nu door de
hoogste klasse van de school den burgemeester
werden toegezongen. Op hartelpke wjjze Bprak
daarop de burgemeester den leerlingen toe en
beloofde hen een feestje, waarop allen opgeruimd
de zaal verlieten.
Het was dien dag te Cats een recht prettig
feest, dat zeker lang nog in aangename herin
nering zal bljjven. Geen enkele wanklank heeft
zich voorgedaan.
De burgemeester heeft bjj de gansche ge
meente naar men ons schrpft een uit
stekenden indruk gemaakt.
Zaterdagavond is door de liberale kies.
vereeniging Goes met 18 stemmen tot vierden
candidaat voor de verkiezing voor de Provin
ciale staten gekozen de heer jJ. Ochtman,
wethouder aldaar.
De heeren J. Fransen v. d. Putte en J. J,
Ramondt bekwamen ieder 2 stemmen.
Door den heer M. P. Polderman is tegen
15 April a, s. om gezondheidsredenen ontslag
ingediend als wethouder van St Maarteusdgk.
Zondag middag ontstond in die gemeente,
tengevolge van het spelen met lucifers door
een vierjarig jongetje, een begin van brand in
een stapel stroo, staande tegen eene woning
met houten loods. De bpwonenden, die het
spoedig opmerkten, slaagden erin den voortgang
van het vuur te beletten.
Met ingang van 16 dezer is aangesteld
tot rpksveldwaohter der 3e kl. J. Vermeulen,
rjjksveldwachter der 3d kl. (jachtopziener) te
Schuddebeurs (Noordgouwe), die met 23 dezar
wordt verplaatst van Schuddebeurs naar Renesse
De liberale kiesvereeniging in 't voormalig
vierde district van Zeeland vergaderde Zondag
in den Eenhoorn bjj C. I. Kense te Oostburg.
Tegenwoordig waren 47 leden.
De voorzitter, de heer G. A. V. van Oyen riep
allen een welkom toe en herinnerde aan de ver
gadering van 26 April des vorigen jaars, waarin
de heer mr P. C. J. Henntquin als candidaat
werd gekozen, die thans het district vertegen
woordigt ala lid dtr Tweede kamer.
In af wjj ting van het reglement besloot de
vergadering de bgeenkomst van 17 April te
suprimeeren en de rekening en verantwoo ding
te doen plaats hebben op 24 April, terwjjl op
die vergadering de candidaten voor de aan
staande verkiezing van leden voor de Provin
ciale staten zullen worden benoemd. Zes nieuwe
leden werden geballoteerd en aangenomen.
Voorts werd behandeld het voorstel van
't bestnur tot aanslaiting der vereeniging bjj
de Liberale Unie.
De voorzitter wees erop dat de vereeniging
met de toetreding hare zelfstandigheid niet
opoffert. Wel zal de vereeniging voor elk lid
10 ets in de algemeene kas moeten storten
maar daar tegenover staat dat bjj verkiezingen
sprekers uit den vreemde gemakkeljjk te krggen
zjjn en, mocht het noodrg zgn, de vereeniging
ook financieelen steun zou kunnen verkrijgen.
Na eenige bespreking werd besloten tot toe
treding.
Bjj het noemen en bespreken van candidaten
voor de a. verkiezing voor drie leden der
Provinciale staten werd door den voorzitter
gevraagdzal dat bespreken mondeling of
schritteljjk geschieden?
De heer Neeteson stelde een wetswijziging
voor, waarbjj de leden gemachtigd zgn schrif-
teljjk de candidaten te behandelen mits het
onderteekend zjj. Tot mondelinge bespreking
wenscht niemand over te gaan.
De uitslag van de stemming is dat de heer
J. Otto Rissaeuw, W. C. de Smidt en mr P-
C. J. Henntquin respectievelijk met 39, 36 en 41
stemmen genoemd worden. In een volgende
vergadering zullen de candidaten definitief
gesteld worden.
Zondag morgen overleed te Aardenburg
Franijois van Baal, oud 79 jaar, een der laatste
dragers van het Metalen Kruis in die gemeente
SOCIALISME EN CHRISTENDOM
EN
DE COMMUNE TE PARIJS.
Zaterdagavond trad in de vrjj goed bezette
groote Schuttershofzaal alhier als spreker op de
heer F. Domela Nieuwenhuis, die als onderwerp
zjjner rede gekozen hadSocialisme en Chris
tendom.
Spreker begon met erop te wjjzen dat hjj zich
zelf rekent onder de vrijdenkers, die gebroken
hebben met de chriateljjke kerk, en zette daarna
uiteen wat hjj onder het begrip van vrjjdenken
verstaat. Geenzins het negatieve wat sommigen
verstaan onder den naam aibêist, maar een
voudig de vrjjheid van onderzoek, onverschillig
waarin de uitkomst zal bestaan.
Vervolgens trok de heer Nieuwenhuis eene
ljjn tusschen het christendom en het socialisme.
Hjj besprak eerst de figuur vun Jezus, den
stichter van het christendom, en wees erop,
dat deze, 't zjj bjj in werkelijkheid bestaan
beeft, 't zij hjj is een schepping van anderen
aan den eenen kant was een geloovige jood,
aan den anderen kant een hnmaan hervormer.
Jezus werd een ketter en iB als zoodanig den
kruisdood gestorven.
Jezus was een omverwerper van bestaande
toestanden hjj was de revolutionnair bjj uit
nemendheid. Het is daarom onbegrjjpeljjk dat
de antirevolutionnairen zoo gekant zjjn tegen
de socialisten.
In het breede toonde spreker de revolution-
naire gezindheid van Jezus uit diens uitingen
aan. Hg toch riep op tot geweld, hg predikte
ronduit de revolutie; hg liet htt verder niet
bg woorden maar toonde het metterdaad, zooals
blgkt uit de uitdrgving der wisselaars uit den
t< mpel.
Het hoofdbeginsel van Jezus was de toepas
sing van zga leer op het leven, en dat beginsel
is geen ander dan hetgeen de socialisten voor-
staan en wat neergelegd is in deze woorden
>wat gg wilt dat de mensohen u doen zullen,
doet hun ook alzoo."
Daarna trachtte de spreker aan te toonen
dat de kerk niet Btaat in de maatsebappg maar
er naast; zg leeft niet mede maar leefc op zich
zelf, waardoor zg velen van zich vervreemd
heeft.
De heer Nieuwenhuis stelde in het licht dat
in den eersten tgd van het christendom het
gevoel van solidariteit sterk ontwikkeld was,
maar het in den loop der tgden is verslapt.
Toen eenmaal machtigen en rgken zich uit
berekening bg het christendom aansloten, werd
het christendom voor dezen het instrument om
hun macht en rgkdom te bevestigen.
Verder toonde de spreker door voorbeelden
aan dat de kerk steeds de wetenschap heeft
tegengehouden en dat nog doet. Tal van ge
leerde mannen, die eene andere msening ver
kondigden dan de ksrk voorstond, zgn door die
kerk verketterd, gefolterd en verbrand.
De heer Nieuwennuis wees verder aan hoe
men lid van de kerk wordt, hoe weinig ernst
er is bg velen die hunne kinderen doen doopen
of ter catechisatie zenden en welke beweeg
redenen velen er toe brengen om zich als lid
maat te doen aannemen. Alleriei niets of
winig beteekenende motieven, die daar by
gelden, werden door hem opgenoemd, waaronder
meer dan een die den lachlust der hoorders
opwekte.
De he8r Domela Nieuwenhuis sprak hierbg
in denzelfden geest zooals hg dat deed in zgne
rede, waarmee hg in 1879 afscheid nam van de
kerk en hg o. a. zeide»Voor ons, die
prediken: Waarheid bovenal 1 moet ook de
eerste eisoh zgo, die we ons zei ven stellen
wees waar, waar voor allen. Daarom kan h6t
niet anders dan ons hinderen, wanneer wg
mannen, die hetzelfde denken, zich geheel
anders zien voordoen. Eerbied voor elkeen die
een ideaal beginsel met overtuiging en geest
drift weet te verkondigen, al verschilt het van
het onze. Maar teleurstelling ovor een ieder,
die de kerk beschouwt als een veiligheidBplaats,
waar men levenslang onderhoud vindt. En
toch dat geldt veelal van de kerk. Bet geld
houdt haar staande, anders was zg reeds ineen
gezakt. Werden niet velen door financieele
redenen genoodzaakt hun plaats te behouden,
zg zouden de kerk reeds verlaten hebben.
Ontneem aan de kerk haar gestichten en haar
bedoeling, velen lieten zioh niet aannemen als
baar leden. Let slechts op de redenen die
velen opgeven bg de aanneming, b. v. men
kan nooit weten wat een mensch overkomt en
daarom is het goed dat bg als lidmaat eener
kerk staat opgeteekend. Wereldlgke belangen
hebben zich zoodanig vereenzelvigd met de
gsestelgke zaken, dat ze mo9ilgk meer van
elkaar zgn te scheiden. Ge ziet, M. H. 1 dat
ik ten opzichte der kerk op hetzelfde stand-
pont sta, zoowel nu als toen. Welk onder
scheid is er tussohen die 4 jaren Eenvoudig
dittoen verwaohtte ik dat de kerk vatbaar
was voor hervorming, nu doe ik dat niet meer,
nu heb ik ingezien dat dit een illusie was.
Een kerk zonder beigdenis is gelgk een huis
zonder fundament en de denkende mensch wil
zgn geest niet binden in een beigdenis. Maakc
het niet een treurigen indruk als men leest
van Doopsgezinde gemeenten, die besluiten in
hun gemeenschap op te nbmen menschen die
niet doopsgezind zgn De reden van bestaan
van een genootschap, van eene vereeniging
valt weg, als men haar karakteristiek kentee-
ken er aan ontneemt. Heft dan de vereeniging
op, maar bewaart niet een vaLchen sobgnten
koste van de waarheid 1 Zoo doen de vtgzin-
nige kerken eu daaiom vermindert de eerbied
voor baar. Zij zij zooals zij ts, of zij zij niet
ziet daar 't beginsel dat aan de rechter- zoowel
als aan de linkerzgde moet gehandhaafd worden."
De heer Nieuwenhuis besprak vervolgens het
geloof van sommigen en toonde aan, dat het
er daarmede veelal povertjes uitzietmeer
Bleur en gewoonte, egoïsme trof men daarbg
aan dan wel ernstige vroomheid. Het verstand
komt daarbg allerminst tot zgn recht; vooral
in de Roomsohe kerk, waar men in het geheel
niet behoeft te denken. Hg vond daarbg
gelegenheid eene, onlangs in de Dageraad
medegedeelde, reisbeschrgving naar de nel van
Renun te eiteeren, die eveneens hilariteit
verwekte.
Het humaniteitsbeginsel in het Christendom
is niet iets specifieks Christeljjks men vindt
het in tal van andere gtloovenin de leer van
Coutusius, in die van Boeddha en anderen.
Wat het dogmatisch karakter er van betreft,
was spreker van oordeel dat dit verouderd iBt
wat hg door citaten uit eigen sohrifturen
aantoonde.
Indien onze maatsebappg de vrucht is van
den Chriateigken boom, dan behoeft men niet
trotsch te wezen op dien boom, want de vrucht
is verrot en aan de vrucht kan men den boom
immers kennen?
Daarna zette spreker uiteen wat het modern®
socialisme wil. Dat wil niet dat de rgken zich
voeden ten koste der armen en het klaagt da
maatschappg aan op punten, waarin zg nalatig
bijjft te doen, hetgeen zy te doen heeft.
Spreker riep ten Blotte de proletariërs, zoo
wel die leven van den arbeid van de hand, ala
zg die leven van den arbeid met het hoofd, op om
zich te vereenigen teneinde van de maatschappg
eene betere, eene biilgker balooning te eischen
voor hetgeen zg ten bate van het algemeen
doen.
De heer Nieuwenhnis verklaarde verder dat
de godsdienst bg het socialisme nevenzaak is;
het socialisme is eene maatscbappelgke party
geloovigen en ongeioovigen zgn welkom in de
ryen der socialisten.
De christenen stellen zich vgandig tegenove*
het Bocialisme uit eigenbelang, omdat zg zien
dat zg daardoor terrein verliezen, maar waar
het blgkt dat christenen de armen exploiteeren
een christelgke regeering de staatsloterg, den
acegns op het gedistilleerd, de opiumpacht be
hield en er dus geld wordt geslagen uit de zonde,
woiden de grondslagen, waarop het chiistelgk
geloof rust, ondermgnd.
De socialisten willen dat de goederen der
aarde, voortgebracht door den gemeenbohappe.
lgken arbeid, toekomen aan allen, in de eerste
plaats toekomen aan hen die prodnoeeren
en die eisch kan opgelost worden zonder dat
er kwestie behoeft te wezen van geloovigen
of ongeioovigen.
Brood, recht, geluk, welvaart voor allen wil
het socialisme. Zoo de geloovigen dat ook
willen, welnu, laten zg dan met de socialisten
medegaan. Waar echter de christelgke kerk
en leven na dit leven voorspiegelt en zich
alleen daarop richt, staat zg lynrecht tegen het
socialisme; dit toch wil de wanverhoudingen,
die thans bestaan, wegnemendaaraan echter
kan ook de christe..jjk geloovige medewerken.
Dan toch schept bg zich een hemel op narde