N° 63. 135" Jaargang. 1892. Dinsdag 15 Maart. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager? Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte? Telephoonnommer 139. Middelburg 14 Maart. LETTEREN EN KUNST- ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. MLBIM COURANT. Theimometer, Middelburg 14 Maart vm. 8 u. 34 gr. na. 12 o, 41 gr., av. 4 u. 89 gr. V. Verwacht verand. wind Agenten te Vhssmgen: F. di Vei Mestdagb k Zoos, t. Gott. A. A Yi bollisi», i* Kruisingen: F. v. d. Peijl, teZierikzee: A. C.deMoou, teTbolen: W. A. va» NisuwENHui.rzE* en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren ea boekhandelaren abonnementen en Advertentiën nan, eve mali de advertentie-bureau'? van Nijgb Van Liimak, te Botte: dam, de Gïbb. Belinianie. te Graven be ge, en A. de la Mas Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parpi en Lcnden.de Compagsje gënérale óe Pnblit-itë étrangère G. L. Dadbe Crs., John F. Jones,opvolger. a dvertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Bjjzonder ruim vloeien de rijksmiddelen niet in den aanvang van dit jaar. Was Januari bjj 1891 f 140,000 ten achteren, FeOruari gaf 320,000 minder. Toch kan men den staat van de ojbrengst, die Vrijdagavond in de Staat/courant verscheen, mei bepaald on gunstig noemen. Het successierecht bracüi 2c 9,000 minder op, een loutere toevallig heid; op de grondbelasting werd 108,000 minder betaald, welk tekort natuurlek later wordt ingehaald: daarmede is de achteruit gang reeds verklaard. Ge andere middelen gaven deels ïetB minder, deelB iets meer. Ge invoeriechten stonden met een op zich zeil ruime opbrengst van 551,000, 75,000 boven de raming, ongeveer geijjk met het vo rige jaar. Van de accjjnzen gaven iets minder suiker, gedistilleerd, zout en zeep, mta meer wjjc, bieren en azjjnen en geslacht. Gat de ac cijns op gedislilleeru in twee maanden f 166,000 ten achteren is, mag een met bepaald ongouBtig verschijnsel genoemd worden, maar uat het zout met minder aan 1 52,000 ten achteren is, Bchjjnt bedenkblgk, daar het op Bterke ver meerdering van smokkelhandel kan wgzen, het zal toch wei met in verband kunnen staan met de verwachte verlaging van den ac cijns Van de inuirecte belastingen maakten zegel- en registiatit, rechten een goed figuur, vooral de laatste, die in twee maanden bijna 1 ton 't vorig jaar verbeterden. Vaudodireoie belastingen vloeit het personeel ruimer uan verleden jaar, doch gal het patent in deze twee maanden een ton minder. Pos.eijjsn sta gend, telegrafen iets dalend. Het einucgfer is f7,775,000 bjj een raming van f 9,649,000. Ge vergeving is echter niet zuiver, daar de raming gesteld wordt op 1/12 en Februari weinig meer is dan 1/13 van net jaar. Het is waar, aat, als men in aanmerking neemt, dat aeze maand thans 29 degen hau tegen 28 in 1891, het verschil met verleden jaar nog iets minaer gunstig wordt. Vad.) Bjj koninkljjk besluit iB benoemd tot lid van de algemeen» rekenkamer J. L. Le Bron de Yexela, luitenant-kolonel van het re6iment grenadiers en jagers. De gewone audiëntie van den minister van oorlog zal op Gonderdag den 17den Maart a. s. niet plaats hebben. In de St. Ct. is opgenomen het kon. besluit van den 19en FeOruari 1892, bepalende de plaatsing in het Stbl. van ue op 4 Mei 1891 tussshen Nederland en België gesloten over eenkomst tot wjjzigmg van artikel 59 van hel Nederlandsoh-Belgisch rtglement van 20 Mei 1843, betreffende het loodswezen en het ge meenschappeljjke toezicht op de Bchelüe en de andere daarin genoemde wateren. Door de arrondissements-rechtbank te Tiel is, ter vervulling van de vacature van kan tonrechter aldaar, opgemaakt de navolgende alpbabetiBche Ijjst van aanbeveling: mr. W. A Van Lidth de Jeude; mr, E. Van Popta, en mr. G. Wesselmg, kantonrechters te Vianen, Kidderkerk en Heusden. De regeering heeft op bet eindverslag der Tweede kamer over de n o o d w e t-m i 1 i t i e eene nota van antwoord ingezonden. De miniate; van oorlog, hoewel gaarne ge volg willende geven aan den wensch van den heer Schaepman, om alsnog de bjj zjjne nota gevraagde opgaven omtrent de plaatsvervangers en nummérverwisseiaars te ontvangen, is daartoe voor het oogenblik niet in de gelegenheid. By het dep. van oorlog zjjn geen aanteekeningen voorhanden van de bijzonderheden, tot het verstrekken der opgaven vereischt. Wel kunnen deze worden ontleend aan de bjj dat departe ment berustende dubbelen van de stamboeken, doch dit is een arbeid, waartoe meer werk krachten en tjjd worden vereischt, dan waar over de minister van oorlog voor het tegen woordige kan beschikken. Hjj is echter bereid om, zoo dit wordt verlangd en het tjjdvak wordt aangegeven waarover de opgaven worden gewenscht, deze te doen verzamelen en aan de kamer te zjjner tjjd mede te deelen. De regeering geeft voor 't overige het vol gende te kennen Dat het wetsontwerp den vorm eener tjjdeljjke wijziging van de militiewet heeft behouden, komt overeen met de meermalen door den pijgiifter van oorlog verdedigde meening, dat aan eene tjjdeljjte wjjziging der militiewet, boven eene jaarljjksche verlengingswet de voorkeur moet worden gegeven. Wal do handhaving betreft der tweede zin snede van (oud art. 3) (thans art. 4 zjj her innerd, dat deze bepaling werd opgenomen om het tjjdeijjk karakter der wet in haren tekst ten stelligste uit te speken. Om de zelfde reden is zjj gehandhaafd. Het wegnemen der bepaling zoude de vraag heb ben doen rjjzen, of thans aan het tjjdeijjk karakter minder streng werd vastgehouden. Voor eene verlenging van den termjjn ziet de regeering geen reden en zjj koestert de hoop dat eene herleving der thans buiten werking gestelde bepalingen achterwege zal big ven. Naar men meldt, hebben de ambtenaren van het Grootboek te Amsterdam zich tot den minister van financiën gewend met het ver zoek, de leges-toelagen, die binnenkort defini tief zullen worden vastgesteld, zóó te bepalen, dat de verhooging, die zoa zjjn teweeggebracht indien de Rjjnspoorweg-leges waren uitbetaald, alsnog van invloed zg op bedoelde toelagen. Op dit verzoek is door genoemden minister een aiwjjzende beacbikking genomen. De Köln Zeitung bevatte dezer dagen de volgende meuedeelmg. De minister van landbouw heeft vóór eenige maanden adviezen gevraagd van de overheden aan de grenzen en van landbjuwvereemgingen over het vrgUten van vee invoer uit Nederland. De besturen der piaatseljjke afdeelingen aan den Neaerrjjn hebben in een gemeenschappe- lyke vergadering het besluit genomen, tot den minister het verzoek te richten het verbod van vee invoer uit Nederland in het belaig van de jmandsche veeteelt te handhavenen alleen voor rundvee met kalftanden den invoer te veroorloven. Thans, nu het mond- en klauw zeer op veel boerenplaatsen is uitgebroken, dat naar bewezen is, van NederlandBche veemark ten werd overgebracht, zou een verscherping der bepaling op den invoer van vee op haar plaats zgn. Met zeer veel belangstelling en deelneming zal zeker in de kunstwereld vernomen worden net overigden van de hoogst verdienstelijke tooneelspcelster, mevrouw b^pbie de Vries. Zg, een sieraad van het Neder tandsch tooneel, over leed henen nacht op den leeftgd van 52 jaar. Een jaar geleden was zjj, na eene noogst gevaarljjke operatie ondergaan te heb ben, gelukkig hersteldbjj welae gelegen heid zjj de hartelijkste bljjken van waardeering ontving. Dit jaar werd zg echter dooi infla enza aangetast, aan de gevolgen waarvan zjj thans overleed. Van natuur bedeeld met vele gaven, ontwikkelde zjj zich, onder zeer goede leiding, tot eene tooneelspeelBter die eene voorname plaats in ons land innam. Onder de geïllustreerde tijdschriften, die een burgerrecht in het Deutsche en in me nig Nederlandsen huisgezin ot leesgezelschap heboen verworven, behoort Schorers JFamdienblait tot de uitverk-,renen. Het vertrouwen van het ïezend publiek heeft hef daaraan te danken, dat het met alleen de gebruikelijke rubtiez »tot nut en genoegen" bevat, maar dat het wat de verbalen betrelt nieuwe wegen insloeg, nieuwe talenten ontdekte en de gewichtigste kwestiën van den dag behandelt. Met het nieuwe kwartaal zal het Famïlienblatt weder een rjjken voorraad van op kunst- en litte rair gebied beiangrjjke bjjdragen bevatten, o. a. r,wee boeiende verhalen: lm Winket van A. Hartenstein, schrgver van den roman Die gol- dene Karla en Üngleiche Naturen van A. Bemin. Het succes, dat het Famüienblatt mat zijn prjjsvragen voor amateur-photogralen had, De- woog het een nieuwen wedstrgd op dit gebied uit te schrjjven," waarvoor de laatste^ termjjn van inzending op 15 October a. is bepaald. Duideljjk blgkt uit een reeks vau artikelen over de vrouwen-kwestie, in liet bjjzonder over het beroep voor vrouwen, evenals uit een nieuwe ruöriek Der Geist der neuen Zeit, welk warm aandeel het Famdienblatt aan de vraagstukken van den dag neemt. V oor de aanstaande akte-examens lager onderwjjs in Zeeland hebben zich in het geheOj aangemeld 42 adepiranten, t. w. 27 voor eene akte van bekwaamheid als onderwgzer, 15 als onderwijzeres. Voerts zjjn aanteekeningen gevraagd; door 26 van de gemelde mannelgke candidaten voor de vrjje en ordeoefeningen der gymnastiek, door 10 van de viouweljjke candidaten voer hetzelfde vak, alsmede voor de nuttige hand werken voor meisjes, door 1 alleen voor eerst genoemd en door 1 alleen voor laatstgenoemd vak. Tot deskundige by de voorschreven examens zjjn benoemd voorschrijven, lezen en Ned. taal de heer F. G. de Jager, onderwgzer bjj de rgksnormaallessen en J. Jansn, onderwgzer bg de rgkBkweekschool te Middelburg rekenen de neer G A. Vorsterman van Oyen, onderwgzer bg de rijksnormaallessen te Oostburg en noota der openbare school te Aardenburg aaidrijks- kunde de heer Jac. Sw.rt, onderwgzer bg de rgksnormaallessen te Goes en hoofd der open bare sohool te 's Gravenpolder; vaderlandsche geschiedenis de heer A. Bauemaker, hoold eenei ogiondere school te Middelburgkennis der natuur de heer dr H. Japikse, Ueraar aan de ryks hoogere hurgerschool enz. te Middelburg zingèn de heer A. Lysen, onderwgzer bjj de rgksaweekschool en bg de rgksnormaallessen te Middelburgbeginselen van onderwijs en opvoeding de heer D. Moojtn, onderwgzer bg de rgksnor maallessen te Goes en hoofd der openbare school te Kloetinge handteekenen de heer M. Viamings, leeraac in dit vak bjj de rjjks hoogere burger school te Middelburg, en A. Koptejan jr., on derwgzer in hetzeltde vak bg de openbare lagere scholen en leeruar aan de burgeravondschool te Vliesingen vrije «n ordeoefeningen der gym nastiek mej. A. S. Bengel, onderwgzeres in de gymnastiek aan du openbare school G te Mid delburg, en de heer C. B. van Oost Lievense, onder wgzer in de gymcastiek te Vlissingen nuttige handwerken voor meisjes mej. H. W. Klaar, ondurwjjzeres bg de Rgksnormaallessen en hoofd der openbare schcol D te Middelburg, en Alej. J. de Graaf, onderwgzeres in genoemd vak bg de rgksnormaallessen te Goes. Bond van Nederlandsche onderwjjzers. Op de bovenzaal van de sociëteit <St. Joris albier werd Zaterdagavond eene, door een vrg groot aantal onderwijzers en in het onderwjjs belangstellenden bjjgewoonde, lezing gehouden doo. den heer Th. M. Ketelaar, secretaris van den hond van Nederlandsche onderwijzers, te Amsterdam. De heer Ketelaar was tot die lezing mtge- noodigd door het meerenceel der Middelburgsche en Vlissingsche ondurwgzers, die meenden dat, waar die Bond m de onderwijzerswereld door t-jn actief optreden voor de belangen van onderwjjs en onderwijzers de algemeene aandacht trekt, het nuttig kon zjjn ook in deze streek het doel en streven van den Bond meer algemeen te maken. Spreker begon met erop te wgzen dat de Bond in Zeeland nog weinig bekend is. Van de 83 afdeelingen, die hg bezit, is er slechts eene in Zeeland, nl. die te Tholen en St. Pni lipsland, terwjjt alleen in Zeeuwsoh Vlaanderen enkele correspondentschappen geteld worden. Daarna ging de spreker de positie van den onderwijzer na en stelde de bg velen bestaande grieven in het licht. De eerste is dat de onderwgzer niet zelf standig genoeg is, in de school. Alleen toch aan het hoofd der school, is naast burgemeester en weth. en andere schoolautoriteiten, de regeling van het meest ingijjpende, de leerstof en het leerplan opgedragen zonder dat de onderwgzer daarop eenigen invloed kan uit oefenen. Tweedens is de verhouding tusschen het aantal hooiden van scholen en ondergeschikte onderwijzers ten nadeele van de laatsten ver anderd. Kon vroeger iedere onderwgzer bjj voldoende kennis erop rekenen eenmaal als hoofd eener school op te treden, thans zgn er tal van onderwjjzers, die, na de hoofdacte verkregen te hebbsn, nimmer het doel van hun pogen zullen bereiken en nimmer zullen kannen me dewerken om anders dan als ondergeschikten hunne krachten te wjjden aan het vak, dat zg lief hebben. Ook in de maatschappij is de onderwgzer niet zelfstandig genoeg. Velen van hen, die hun beste jaren eraan geofferd hebben om goede, nuttige staatsburgers te vormen en de hoofd akte behaalden, vinden eene sobere belooning; honderden hoofden van scholen toch moeten van een traktement van ƒ800 bestaan. Dat is te weinig en daarom moeten zjj buiten het onderwijs hun avond of vrjje uren benut tigen om hunne begrooting te doen sluiten Dat komt het onderwjjs niet ten goede. Met de onderwijzers is het nog erger gesteld. Lage traktementen, ƒ400 a f 450, zgn het gevolg van den overvloed van sollicitanten j ja sommige gemeentebesturen ontzagen zich niet in verband daarmede de bestaande trakte menten te verlagen en den onderwgzer te plaatsen voor het alternatief: ontslag.emen uf toestemmen voor lager Balaris in dienst te big ven. bpreker wees er op dat in ons land duizenden onderwjjzers zgn, die, onverschillig of zg vjjt dan wel vjjftig dienstjaren tellen, steeds op een traktement van tnssehen de 400 en 500 Dig ven staan. De Bond van Nedei landsche onderwijzers stelt zich daarom ten doel in dien toestand verbe tering te brengen. Aan de hand van verschil lende wetsartikelen toonde spreker aan dat de onderwgzer in elk opzicht het hoofd der school slechts »bjjstaat" en stelde in het licht aat van den onderwgzer veel te veel wordt gevergd. Ook de kosten voor het doen van examen achtte spreker onbilljjttniet de onderwgzer maar de staatskas moet z. i. die kosten dragen. Verder besprak hjj het schooltoezicht, dat menigmaal bestaat uit alleszins onbe.oegde, der zake volstrekt Dist kundige personen, die veelal vóór hunne benoeming nimmer aan schooizauen deden. Zoo worden bijvoorbeeld als schoolopzieners in den regel offioieren of laden der balie benoemd, onderwjjzers hoogst zelden. Daarin behoort volgens den Bond verbete ring te worden gebracht. Verbetering van de opleiding tot onderwgzer, verkrijging van een pensioenfonds voor ondei- wgzers, weduwen en weezun, het invoeren van leerplicht zgn verder zaken, die de Bond in de eerste plaats tracht te bevorderen. De heer Ketelaar maakte door voorbeelden duideljjk, hoe vooral het laatste een dringende eisch des tjjds is. Hg besloot zgne lezing met eene opwekking tot de aanwezigen om zich bjj den Bond aan te sluiten en mee te strgden om door samen werking de belangen van den onderwijzersstand te bevorden. Worsteling zeide hg met Potgieter Worsteling kenschetst ODzen tjjd, Hebt er oog voor allerwegen Slechts wie deelneemt aan den strijd Smaakt de vruchten van den zegen I Wékelyksche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Beroepen naar Den Bommel G. Mansveld te Nigtevecht; Naarden L. R. Oldeman te Zaan dam Alkmaar H. Wildeboer te Oadewater Nieowendam C. G. Menzel te Zoelen Lmscboten A. M. Knattnerus te 's GravenpolderDrachten F. M. Deeleman te Heino; en naar Kolham H. J. Nooteboom te Geldermalsen. Bedankt voor Oirschot J. P. D. van Veen te Ljbith. Esang. Luth. kerk. Beroepen naar Tiel D. Fregeres te Groede. Aangenomen naar Kerkdriel A. van de Water te Murkeloen Besoyen J. W. F. Roth te Ottoland c. a. Utrst. Evang. Luth. kerk. Beroepen naar Har. liugen C. F. Westerman te Wildervank. Aangenomen naar Enkhuizen H. van Griet- nuysen, cand. Na de vooruraeht werd gelegenheid gegeven tot debat. Da heer J. Hogerland, zjjne sympathie be tuigende met het gesprokene, vroeg den spreker in hoever de Bond voor Nederlandsche onderwijzers verschilt van de sooiaal-democia- liBche vereeniging van onderwijzers De heer Ketelaar antwoordde dat beide ver- eeniging n niet staan op denzelfden bodem. Ge leden van den bond willen werken in het belang vau het onderwjjs en da onderwjjzers en zullen strgden met open vizier. Politiek en godsdienst hebben met dat streven volstrekt niets te maken spreker wees er dan ook op dat in den Bond zoowel liberalen, als anti revolutionairen, protestanten als katholieken gevonden worden. Tusschen de beide door den heer Hogerland genoemde vereenigingsn be staat volstrekt geen verband. De heer P. G. de Jager verklaarde ook met zeer veel genotgen de lezing gehoord te hebbes, doch wilde toch eene vraag doen, nl. waarom zjjn hoofden van scholen bmtengeBloten van den Bond De heer Ketelaar antwoordde dat het doel van den Bond is aansluiting van gelgk be langhebbenden. De onderwjjzers moeten gelegen heid hebben in eigen kring hun grieven bloot- te legg9n, zonder dat zjj behoeven te schromen dat hetgeen door hen in de vereeniging in het midden wordt gebracht, hen in hunne carrière kan benadeel» n. Do hoofden der scholen hebben grooien invloed op de bevor dering der onderwijzers, daarom is het wen- schelgk dat zg voorloopig althans geen deel uitmaken van den Bond. Wanneer later de toestanden veranderd zgn, dan is het te hopen dat ook de hoofien van scholen in grooten getale zullen toetreden. En al treden zg niet als lid toe, zjj kannen op ondersoheidene manier de belangen van den Bond bevorderljjk zgn en tot dealneming er aan opwekken. De heer De Jager, dankend voor de inlich tingen, sprak als zgne meening uit dat de Bond veM kan doen tot bevordering der be langen van het onderwjjs en de onderwjjzers, doch betreurde het dat de hoofden van scholen daaraan niet kannen medewerken. De heer Langebeese dankte daarop de leden der regelingscommissie voor den leerzamen avond, den aanwezigen bereid, en uitte den wensch dat het gesprokene goede vruch en mag diagen. Ten slotte noodigde de heer Ketelaar dien wensch deelende, de aanwezigen nit toe te treden tot den bond. Staande de vergadering werd daaraan door velen uit Middelburg en Vlissingen voldaan. Er werd dan ook, naar men ons meldt, ten slotte in beide steden een afdeeling gevormddie te Middelburg met 17 en die te Vlissingen met 18 leden. In verband daarmede kan het zgn nut heb ben nog mede te deelen dat de Bond zgn doel als volgt omschrjjftlangs wettigen weg on door gepaste middelen de belangen te be vorderen van het onderwjjs en van alle onder wijzers in ons land, die niet werkzaam zgn aan scholen met een kerkeljjke kleur. Tot dit doet wordt ook gerekend de bevor dering van de stoffelgke belangen der onder wjjzers en van hunne nagelaten weduwen en weezen. Dooi schipper A. Bulteel, voerende den Belgischen loodsschoener no 10, zgn in zee opgenomen en Zaterdag te Vlissingen ontscheept de gezagvoerder Benard en twee man der equipage van de Fransche bark Achille van Duinkerken welk schip laatstleden Vrjjdag nacht in het Engelsoh kanaal, Royal Sovereign O. N. O. 1^ mg! alstand door een onbekend gebleven Btoomschip aangevaren en gezonken w, terwjjL het overige gedeelte der bemanning, vgf personen, daar bjj verdronken is. Men schrgfc ons uit Vlissingen: Op verdiensteljjke wjjze voerde de afdesling Vlissingen van den A ederlandschen bond van oud- onderotficieren, eere- voorzitter de heer Tutein Nolthenius, burgemeester, Zaterdag avond in de zaal van den heer Kujjpers, op verte lend verdoek, nogmaals op: Moederliefde en heldenmoed of de Gevangenis op het Slot 's Gravensteen. Oorspronkelgk geschiedkundig loontelspel in 3 bedrgven door A. Ruisch. Was het aantal be.angstellenden niet zoo groot als bjj de eerste opvoeiiog; de zaal was toch bjjna vol. Het herhaald applaus schonk den spelers de overtuiging, dat hun spel algemeen voldeed,, In de Zaterdag 11. te Heinkenszand door deelhebbers van de meestoot de Vijf Wegen ge houden vergadering is tot boekhouder benoemd de heer G. Vermet te 's Heer Arendskerke, in plaats van diens vader, wjjlen den heer J. Vermet. Zgn ook al de economische berichten uit Noord-Amerika niet altjjd even rooskleurig toch schjjnen vooral de familiebsrichten nog gunstig at te steken bg de ondervinding van nen, die hier met handenarbeid hun brood moeten verdienen. Althans te Wisaekerke maken weer eenige gezinnen en vrggezdlen zich gereed te beproeven, daar ginds vrouw Fortuna gunstiger te hunnen opzichte te stemmen, en ziet men het vertrek van om streeks 30 personen tegemost. Ook uit versohillende deelen vau Zuid-Bsve- land o. a. Hoedekenskerke maakt men zich op naar de nieuwe wereld te gaan. Op eene verkooping van beestiaal to Cats werd het duurste paard verkocht voor 575, en een kmd van dit paard, oud éan jaar, voor 210. Voor de koeien werd f 220 en daarbeneden Desteed. Wel een bewgs dat het vee nog al tameljjk in prjjs is, zegt onze berichtgever. De commissie tot werkverBchaffiag in A arden burg deed Zaterdag hare werkzaamheden eindigen. In het tjjdperk van 15 December 1891 tot djen dag vonden 15 mannes we»k in,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1