N°. 47. 1356 Jaargang. 1892. Donderdag 25 Februari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte, Telephoonnommer 139. Middelbnrg 24 Febrnari. UIT STAD EN PROVINCIE. Loting Nationale Militie. H E R IJ K. ÏIIDDIllll ISliSdll COURANT. w TIie»moineter. Agenten te Vlissingen: P. G. di Vby Mestdagh Zoon, te Goes. A. A. W. Bolland, te Eruiningen: F. v.d.Peijl, te Zierikzee: A.C.deMooij, teTholen: W. A. i A-dvertentlën Middelburg 24 Febr. vm. 8 n. S7 gr. yan Nletjwenhtjijzï* en te TerneuzenM. de Jonob. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenali de j moeten des namiddags te één uur ro. 12 d. 48 gr., av. 4 n. 48 gr. F. i advertentie-buresu's van Nijgb Van L'itmab., te Botte:dam, db Gbbb. Bblibïantb, te 's Grnvenhage, en A. de la Mab Azn., te Amsterdam. j Ran het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht Z. O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargi en Londen, de Compagnie générale ée Publieité étrangère G. L. Daube Cib., John F. Jones, opvolger.zjj des avonds nog worden opgenomt n. De uitslag der in de districten Middelburg en Goes gehouden verkiezingen voor leden der Provinciale staten geeft ons stof tot eene enkele opmerking. Die uitslag heeft ons niet verwonderd. Wie de blindelingsche gehoorzaamheid kent van hen, die zich scharen onder anti-revolnti- onnaire vlag, waarbjj dr. Kuyper als comman dant heeft post gevat; wie er op let, hge een groot deel daarvan sioh volstrekt niet verdiept in eenige andere kwestie dan in die van gevaar voor den godsdienst; wie met ons overtuigd is dat by het grootste deel daarvan van een zelfstandig oordeelen over een gestelden candi- daat geen sprake is, zal zich niet verwonderen dat daar, al stelt men ook een op het platte land geheel onbekend persoon, allen zich een voudig op zulk een oandidaat vereenigen. En als men daartegenover dan stelt het onloochenbare feit dat sommige liberalen liefst zoeken naar punten van afscheidingmet een betreurenswaardige en overdreven zucht om toch vooral zelfstandig sioh te toonen, het partybelang haast niet tellenzich moeiljjk over persoonljjke opvattingen heenzetten en in de kunst van zelfverloochening het nog niet ver brachten dan zal men zich ook niet verbasen over de verkiezing van twee anti-revolutionnairen in de plaats van twee liberalen. Er zjjn nu eenmaal liberalen, die zich niet kunnen voorstellen dat iemand voor zjjn gods dienstig gevoel behoefte heeft aan zeer strenge ideëen, terwjjl hjj op politiek gebied een meer mime opvatting huldigt; en vooral den gods dienst als een te verheven zaak beschouwt om daarmee staatknndige doeleinden te bereiken. Evenmin als een ultra-anti-revolntionnair zich een godsdienstig liberaal denken kan, op grond dat men de ongodsdienstigheid van zulk een staatkundig tegenstander hem steeds heeft Toorgepreektevenmin schjjnt het sommigen liberalen, en nog' wel hun die bewaren op kerkeljjk gebied een vrjjzinnig standpunt in te nemen, mogelyk te denken dat een op godsdienstig terrein orthodox man vryzinnige ideëen kan koesteren.op politiek gebied. Aan beide zjjden maakt men zioh, onzes inziens, aan eene even groote fout schuldig men verwart godsdienst, kerk en staat op schromelijke wjjze. Men vergeet dat godsdienst is grootendeels een kwestie van het gevoel, staatkunde van het verstand; terwyl by beide het hart een woord heeft mee te spreken. Eene ruime opvatting, een onbevangen blik missen èn de anti-revolutionnairen, die zich blind staren op bet belang der kerk, èa de liberalen, die zoo eenzydig zjjn op godsdienstig gebied. Maar dan ook aan de laatsten voor een groot deel de sohuld als men kerk en staat hoe langer zoo meer met elkaar verwart. Aan die zjjde toch moet men vooral mêewerken om beide van elkaar streng te scheidenen den godsdienst, ot liever kerkdienst, buiten onze staatkunde te houden. Dubbel te waardeeren is het echter dat een groote kern onder de liberalen op Walcheren trouw en sterk aaneengesloten bljjft en pal staat voor hunne beginselen. Een ruim 1500 stemmen blyft altjjd het raste cjjferental, waarover de onzen kunnen besohikkenen dat getal stjjgt meer of minder om bjjzondere redenen, al naar gelang van den gestelden candidaat ot van bjjzondere omstan digheden. Wy laten de verkiezing van 1889 buiten rekening, omdat tegenover aftredende leden steeds consideraties in het spel zyn, die een zuivere afspiegeling der party-sterkte moeilyk maken. Zoo ook blyft het getal onzer tegenstanders, de anti-revolutionnairen, op dezelfde hoogte. Zonder de hulp der katholieken, die op Walcheren in tegenstelling met hunne geloofsgenooten in het district Goes de JLuyper-partjj trouw steunen, zjj het ook zonder eenig openljjk bljjk van leren te geven, kunnen de anti-revolutionnairen het niet winnen. Want wjj houden ons vast overtuigd dat zjj Maandag alle krachten in bet vuur brachten en dat de 117 kiezers die, in tegenstelling met den 14en Mei 1889, thuis blevenhoofdzakelijk behooren tot de liberale party. In Vlisgingen schjjnt een verkiezing voor de Staten de kiezers al zesr weinig warm te maken; daar kwam nu zoowel als drie jaren geleden Bleehts de helft by die gelegenheden opzelfs ditmaal enkele meer dan in 1889 Waarschjjalyk hebben hierop ook bjjzondere omstandigheden invloed, o. a. afwezigheid van vele loodsen en zeevarenden. Dat in het geheel ruim dertien honderd kiezers het niet noodig vonden van hun kies recht gebruik te maken is een niet opwekkend verscbjjnsel. Veel gewicht hechten die kiezers niet aan het hun toegekende recht, waarnaar zoovelen haken. Eene uitbreiding van bet kiesrecht kan wellicht zyn nut hebben om deze fiauwhartigen tot meer belangstelling te prik kelen. Dat in het district Goes de liberale candi daat minder stemmen verkreeg dan de vorige keeren, toen ook de beer F. Dekker Jz. was gesteld, zal wel grootendeels toe te schryven zyn aan de minder opgewektheid, die na de geleden neerlagen onder de liberalen daar heerschten het zeer laat optreden der kies- vereeniging met een definitief candidaat. Dit was vooral by deze gelegenheid te be treuren want nu de katholieken daar met een eigen candidaat optraden, ware meerdere jjver door de liberalen hun zaak zeker zeer ten goede gekomen. By de verkiezing daar bleek ook hoe de persoon van den candidaat veel invloed uit oefent. Terwyl de anti-revolutionnaire heer M Noordjjke indertyd gekozen werd met 1325 stemmen, vereenigde 4 December de heer W J. Vader, van dezelfde zyde gesteld, 1723 stemmen op zichterwyl nu de heer M. de Jonge werd uitverkoren door 1582 kiezers. Het aantal stemmen, waarop de anti-revolu tionnaire party daar vast rekenen kan, varieert ook tusschen de dertien en vyftien honderd; terwyl indertyd de liberale heer Dekker zelfs ruim 1200 stemmen verkreeg. By wat meer jjver, Maandag van die zyde aan den dag ge legd, ware een andere uitslag niet onmogeljjk geweest. Opmerkelijk is vooral het verschil in houding tusschen de katholieken in beide districten. In het district Goes heeft de Bahlman-tractie de bovenhandin onze naaste omgeving schyot de leiding in handen van hen, die de gevoelens van dr Schaepmsn huldigen. Wy hebben onze lezers maar niet vermoeid met de beschouwingen in anti-revolutionnaire en katholieke bladen, van verschillende nuances, over het al of niet samengaan dier beide partyen by de statenverkiezingen in Mei a. Dat gezwenk, gedraai, geknoei en zedeloos geredeneer kennen zjj even goed als wy. Nu zal spoedig Maandag a. het Cen traal comité van de anti-revolutionnaire party samenkomen om daarvoor een gedragslyn te bepalen. Nieuwsgierig zyn wy naar die uit spraak niet. Want de hoofdkwestie is niet of de anti-revolutionnairen zullen samenwerken om de katholieken testeunen dat doen strenge, orthodoxe volgelingen van dr Kuyper toch niet. Maar wel is de kwestie, hoelang een deel der katholieken nog zoo karakterloos zal zyn om altyd door te helpen hen, door wie zjj eigenlyk verfoeid worden. De Standaard o. s. weten altyd achterdeuren genoeg om den sohjjn te bewaren. En dr Schaepmans fractie is niet minder handig in het uitdenken van schijngronden om eigen zelfstandigheid en vryheid ten prjjs te, geven in het belang der Calvinisten. Maar van de zyde der Babimans fractie, in Tijd en Maasbode o. a., gaan dan ook reeds meer en meer stemmen op om dit voor het vervolg na te laten. Zoo wees nog het Noord Brdbanteeh Dagblad dezer dagen erop dat ten noorden van den Moerdjjk de overgroofe meer derheid der katholieken zich afwendt van de Calvinisten. Volgens dat blad strookt dit dan ook met de eer en de waardigheid der katho lieken en het schreef: >Naar onze meeriug eischt de eer en de waardigheid der katholieken, dat zjj in de eerstvolgende tjjden, wy zouden geneigd zyn te zeggenzoolang een demagoog als de heer Kuyper het hoogste woord voert, niet de minste hulp verleenen om Calvinisten op het kuisen te brengen of te handhaven- hetzjj dan voor de Staten-generaal, of wel voor de Provinciale staten, ot wel voor de gemeen teraden". Verder zegt het blad in den loop zjjner be schouwing »Wjj hopen dat de katholieken niet zullen medewerken tot herkiezing der Calvinisten. Onze eer, onze waardigheid schryven ons gebiedend voor in de eerstvolgende tjjden alle hulp aan de Calvinisten te weigeren. De Calvinisten moeten eerst tot het levendig be sef komeD, dat zjj de katholieken niet kunnen gebruiken geljjk de E^yptenaren de Joden bezigden, nl. om steenen aan te dragen voor hunne monumenten. En als van katholieke de weder mocht geschermd worden met de bekende groote woorden »stryd tegen het on geloot", dan mogen de katholieken zieh herin neren hoe onze voorouders door die geloovige Calvinisten mishandeld zyn en daartoe een blik Blaan in het nieuwe werk van den eerw. heer Habets: »Het oude bisdom Roermond 1559 1801." Dan zullen de katholieken be- grypen, dat het onzer onwaardig is knechten- dienst te verrichten voor de Calvinisten, naar de stembus te draven om hen op het kussen té helpen ot te houden, zoolang de geest van Calvjjn in hen blyft voortleven". Met die waardigheid nemen een deel der katholieken te Middelburg en te Vlissingen bet niet zou nauw als genoemd katholiek orgaan. De eisch, dien de Tijd dezer dagen voor samenwerking liet boortn, nl. »dat die aan de katholieke party haar volkomen zelfstandigheid en vryheid laat", klinkt wel hoog maar zeggen doet hjj toch niet veel. En waar blyven de waarborgen dat de Kuyper-partjj de Roomschen éen hand helpen zal? Zulk een grondslag voor een verbond is dus vrjj los. En toch vreezen wy dat op stuk van zaken ten slotte de katholieken voor een deel weêr zullen doen, wat zjj altyd hebben gedaan zich Blippendragers toonen van de ultra-anti-revolu- tionnairen. Met Mei zien wjj het bekende spelletje reeds in het verschiet. Reden te meer voor de liberalen om dan met overleg op te treden, opdat behouden bljjve wat slechts behouden kan worden; en, vooral in onze omgeving, om krachtiger en meer een drachtig te handelen dan nu door een deel is geschied. Het moet by den minister van binnenland, sche zaken een punt van overweging uitmaken, of, met het oog op het voorkomen van mond en klauwzeer onder het vee in de Belgische provincie Antwerpen, in het belang van den gezondheidstoestand van den Ned. veestapel, de in- ot doorvoer van de van vee afkomstige artikelen in ons land geheel moet worden gestaakt oi beperktalthans uit DuitBChland en België. By kon. besluit is pensioen verleend ad 126 's jaars aan Jacobus den Dekker, postbode te Zierikzee. Ook is pensioen verleend ten laste van den staat aan mr W. F. G. L. Franjois, ten bedrage van f 3334 'g j aars. Nog is op zjjoe aanvraag op pensioen gesteld de kapitein-administrateur vsn bleeding D A. De Geest, van het 3de regiment huzaren, ten bedrage van 1300 's jaars. De minister van koloniën verleent a. Vrjj dag geen audiëntie. Bljjkens mededeeling van den minister van marine in de St. Ct. van heden kunnen dit jaar bjj het koninklijk instituut voor de marine te Willemsoord geplaatst werden 20 jongelin gen als adelborst voor den zeedienst terwyl zes jongelieden kunnen geplaatst worden als adspi- rant administrateur bjj de koninklybe Neder landsche zeemacht. De voorwaarden van toelating zyn vermeld in de St. Ct. Naar wy vernemen zal door de vereeni- gtng Uit bet volk voor het volk alhier den 29 Maart a. eene avond-kunstbeschouwing worden gegeven van eene portefeuille aquarellen van den heer Rudolf J. Kjjzer te Amsterdam. Vrijdagmiddag te half drie uren houdt de raad van Vlissingen eene zitting ter behande ling van de volgende voorstellen van burg. en weth.tot onderhandschen verkoop van ge meentegrond tot aankoop van grond op het zoogenaamde Eil and en betrekkelijk de gemeen tebegroting voor 1892. De dagüoot Duitschland van de maat schappij Zeeland heeft Dinsdagavond de mail boot Prins Hendrik van diezelfde maatschappij te Queensborough afgealeept. Men schrytt ons uit Vlissingen De bemanning van Hr Mg stoomkanonneerboot Vos, in het wit gekleed, bracht Dinsdag avond in optocht met de Nederlandsche vlag met wimpel, vaandels met wimpels, giorno's en met het muziekgezelschap Ons Genoegen aan het hoofd, hun vertrekkenden commandant, den luitenant t/z. Ie klasse Sickens, eene ovatie. Na het spelen van het Wien Neêrlandsch bloed verscheen de oommand nt voor zjjne woning, waar hy werd toegesproken door den opperstuurman by de marine, den heer Clerckx. De commandant nam vervolgens het woord en zeide ongeveer het volgende >Onderoffioieien en schepelingen van Hr. Ms. stoomkanonneerboot Vcs. Ik dank u recht hartelyx voor de bewyzen van sympathie en achting, my dezer dagen bewezen. »Het doet my groot genoegen, dat gjj allen my zooveel bewyzen van achting geeft, niet tegenstaande er onder u zyn, die ik, gedurende myn commandement, tot handhaving der krijgs tucht, heb moeten straffen. Mannen, ik wys u op onze groote zeehelden, mannen, die Zeeland heeft voortgebracht. Ziet naar den toren en d6nkt aan den grooten zeeheld De Ruyter. Als gjj in Middelburg komt, bezoekt dan het graf der Evertsen. Betracht altyd gehoorzaamheid aan de wetten en onderwerping aan de krijgs tucht. Het ga u allen wel, blyft u steeds braaf gedragen en weest een sieraad vour VlissingeE, dat vroeger zooveel marine heeft gehad en de eenige stad is in Zeeland, waar marine is gestationeerd. >Mockten ei onder u zyn, die later weder onder mjjne bevelen komen, dan kannen zjj er van verzekerd zyn dat ik hen niet zal vergeten." Met een «Leve onze Koninkljjke Nederlandsche Marine" en een »Leve onze Koningin Wnhel- mina" besloot hjj zjjne toespraak. De matrozen zongen vervolgens, bjj Bengaal sche verlichting, kranig hun commandant twee coupletten van een zeemanslied toe, die door hem en de honderden menschen, welfce waren saamgestroomd, met luide bijvalsbetuiging wet den begroet. Onder het afsteken van een vuurpjj! werd nogmaals een driewerf hoezee door de beman ning aan hun commandant toegeroepen, waarna zjj onder het spelen van de muziex, gevolgd door honderden, vrooljjk langs eenige straten naar boord ging. Naar men verneemt, bood jl. Zondag de bemanning haar commandant een binocle tot aandenken aan. Dinsdag avond ia in den Schengepolder ook nog een zesde persoon uit Heinkenszand gearresteerd en met den laatsten trein naar het huis van bewaring te Middelburg overge bracht. De betrekking van gemeenteontvanger te 's Heer Arendskerke is, even als die van secretaris, tjjdeljjk opgedragen aan don heer J. Steketee, secretaris te Heinkenszand. Dinsdag had in het kanaal door Zuid- Beveland bjj de spoorbrug eene aanvaring plaats tusschen het Nederlandsoh jjzeren aak schip Credo, schipper H. Verschuren, en het Ned. jjzeren sleepschip Ora et Labora, schipper J. G. Kanters. Laatstgenoemd schip kreeg nog al belangrjjke schade aan het voorschip, door dien er enkele jjzeren platen in de voorsteven zyn gesprongen. De Credo beliep minder schade. De Ora et Labora zou Woensdag morgen de reis slepende naar Antwerpen vervolgen. Te Lamswaarde gaf verleden Zondag de zangvereeniging Vrijheid Eendracht haar derde en laatste winter-concert. Hoewel sinds het vorige concert slechts vjjf weken waren verloopen, was zoo schryft men ons hst programma zoo volledig mogelyk. Ijverig werkende leden, ondersteund door tal- i jjke en trouwe honoraire leden, hebben deze ver- eeniging in staat gesteld in weinig tjjds veel wat schoon is voort te brengen. De bljjspelen De mis lukte Erfenis en De betooverde Boterham werden tenminste onbetispelykopgevoerd;eveneens wer den de voordrachten De blauwe kielen Wie aan den arme geeft, die leent aan God den Heer op eene wjjze voorgedragen, waarop niets aan te merken viel. Ook de zangstukken Koeierslied en De arme daglooner getuigden van den jjver en de moeite, welke zich de leden van Vrijheid Een dracht getroosten. Een overgroot publiek bewees dat men de werkzaamheid der leden op waren prjjs weet te stellen. De netto opbrengst van het concert zal ten voordeele der armen komen. Onder Groede heeft Dinsdag middag een treurig ongeluk plaats gehad. De knecht van de bierbrouwerjj de Klaver J. L. had het on- geluk van de bierkar te storten, welk voertuig hem over 't hoofd ging met het gevolg dat by op de plaats dood bleef. In de Maandag te IJzendyke gehouden raadsvergadering werd een schrjjven van Ge deputeerde staten meegedeeld, waarin zjj de onlangB vastgestelde verordening op het onder- wjjs goedkeuren, zoodat voortaan kinderen van 5j tot 15 jaren de school mogen bezoeken onder voorwaarde dat zjj, die boven de 13 jaren oud zyn, in de wintermaanden niet meer dan 30 schooltyden willekeurig mogen verzui men. Door deze verordening wordt de aan stelling van een tweeden onder wjjzar aan de school in den Oranjepolder overbodig, waardoor de gemeentekas naar onze correspondent scbrjjft zonder nadeel voor het onderwijs, aanmerkeljjk wordt gebaat. In het vorig dienst jaar werd het maximum der kinderen met drie overtroffen tengevolge van den onbeperkten leeftjjd. Behalve aan eenige onderwerpen van minder belang en het in geheime vergadering vast stellen van den hoofdeljjken omslag, wjjdde de raad in openbare zitting zich aan de in eene vorige vergadering aangekondigde interpellatie. De interpellant vroeg of het dageljjkBch bestuur kennis droeg van het opbreken der straten door de kom der gemeente van wege de trammaat- schappjj en toen daarop de wethouders ont kennend antwoordden, werd door verschillende leden een kruisvuur geopend tegen den voor zitter van den raad, tevens voorzitter van de trammaatschappy, eindigende met de vraag of hjj, door het voorzitterschap der trammaat- schappjj f® aanvaarden, zyn macht als hoofd der gemeente had neergelegd want we ar het de trammaatschappy gold, bleek in IJzendyke van geen gezag. Aanleiding tot dit onstuimig debat gaf de willekeurige verhooging met eenige centimeter# van de rambaaD, die door de straten loopt, waardoor bet verkeer voor voetgangers en rjjtuigen is bemoeiljjkt niet alleen maar ook gevaar oplevert. Ten slotte werd een motie aangenomen, waarby de raad de noodzakelijkheid uitsprak de trammaatschappy te noodzaken de straten tot haar vorig peil terug te brengen of ten genoegen van den raad op andere wjjze te herstellen in overleg met burg. en weth. Wy herinneren onzen lezers dat de loting voor de nationale militie in Zeeland dit jaar' zal plaats hebben in de gemeenten en op de dagen en uren als hieronder zjjn aangewezen i Cortgene. Donderdag 25 Febr., des voor- middega te 10 uren voor Wissekerke en te 11 uren voor Cortgene, Cats en Coljjnsplaat. Goes, Zaterdag 27 Febr., de* voorm. te 9 uren voor Goes en te 10$ uur voor Borssele, Kloetinge, Heinkenszand en 's Heer Arendskerke, Goes, Maandag 29 Febr., deB voorm. te 9 uren voor 's Gravenpolder, 'e Heer Abtskarke Kattendijke en Wolfaartsdjjk, en te 10$ uur voor Hoedekenskerke, Baarland, Oudelande en Ellewoutsdyk en te 11$ uur voor 's Hearenhoek, Driew gen, Nisse en Ovezand. Wy herinneren den belanghebbenden dat de der maten en gewichten plaats heeft heryk voor Zierikzee, ook 25, 26 en 27 Februari. Brouwershaven, ook voor Duiven- djjke, 3 en 4 MaartZonnemaitf S voor Kerkwerve, i" f

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1