N°. 36.
13 5e Jaargang.
1892.
Vrijdag
12 Februari.
Eet raam uit!
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel,
zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.1
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Telephoonnommer 139.
Middelburg 11 Februari.
"FEUILLETON.
Novella van H, STEINHAUSEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
li i li mi is i iu.siiii: nu kim.
XJievmometer. j Agenten te Vlissingen F. G. de "Vet Mestdagh Zoon, te Goes. A. A TV Bolland, ie h ruilingen: F. v. d.Peul, te Zierikzee: A. C. de Moow, te Tholen: W. A. j -»<1 verle-nlii'n
Middelburg 11 Febr. vm. 8 d. 43 gr. j va* Neeuwïnhx'ijzïn en te TerneuienM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren ei boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten deB namiddags te één uur
m. 12 o. 48 gr., av. 4 n. 47 gr. F. I advertentie-burean's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Geeb. Beul»anti, te *s Gravenbage, en A. de la Man Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht N. W. wiDd. Hootdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnre générale- de Publiiité étrangère G. L. Datjbe Crs., John F. Jones, opvolger.zjj des avonds nog worden opgenomen
Bp bet nalezen van bet officieele verslag der
aitting van de Eerste kamer van 28 Januari
een verslag, waaraan wjj ontleenden bet door
den minister van koloniën gesprokene over het
ontslag van jhr Pompe van Meerdervoort
viel ons oog ook op de mededeeling, uitgelokt
door den beer Fransen van de Putte, omtrent
de opheffing van de geheimhouding, opgelegd
omtrent betgeen in den zomer van 1884 in de
Tweede kamer is behandeld betreffende den
politieken toestand van Atjeh.
Dit lezende attrapeerden wjj ons zelven op
eene vergissing, waarop het Hbld. oub opmerk
zaam maakte.
Wjj maakten nl., naar aanleiding van de
verklaring des ministers dat tegen die ophef
fing nog bezwaren beBtonden, de opmerking
dat de opheffing van het geheim der discus-
siën, in 1884 over kvjeh gehouden, er toe zou
leiden om het volle licht te doen opgaan „over
de handeling van menigeen die nu nog steeds
verdacht wordt gemaakt." Dit berust op een
misverstand.
Die verdachtmaking zou niet ophouden door
de openbaarmaking van bedoelde stukken. Er
is in 1884 eene geheime discuBaie geweest,
waarop de concentratie in Groot-Atjeh is ge
volgd. Die concentratie is in de gevolgen
voorzeker afkeurenswaardig geblekenmaar
daarvan is, gelnkkig, geen verdachtmaking van
personen 't gevolg geweest. Wel heeft het
ontstaan van den oorlog in 1873 daartoe aan
leiding gegeven, maar daaromtrent is het ge
heim sinds jaren opgeheven, leder onpartijdige
weot, dat uit die gebeime stukken de beschul
diging van lichtvaardigheid, den minister
Fransen van de Putte en daarmede der liberale
party lichtvaardig naar het hoold geworpen,
op afdoende wjjze is wederlegd, wat ook door
tegenstanders maar toch nog lang niet
door alle is erkend.
Bjj kon. belsuit is:
voor het tydvak van 1 April 1892 tot en
met 31 Maart 1893, benoemd tot leeraar aan
de B. H. B. S. te Roermond F. Meyer te
Amsterdam
de kapitein-luitenant ter zee A. J. Krabbe,
•p zjjn verzoek, eervol ontheven van de waar
neming der betrekking van inspecteur over
het loodswezen, de betonning, bebakening en
verlichting in het 1ste district te Dolfzjjl;
de heer H. A. Loder, thans chef, vroeger
gemachtigde van da firma De Lange Co in
Atjeh en onderhoorigheden, benoemd tot ridder
4e klasse van de Militaire Willemsorde, en zulks
ter zake van zjjne houding by verschillende
gevechten in Atjeh geleverd, in het bjjzonder
in de maanden Juni 1882, Juli 1883 en Januari
1885.
Geplaatst by den geneeskundigen dienst by
het garnizoen te Salatiga de paardenarts le kl.
Uit het Duitsch.
IV.
randl''
Peck Viel uitgeput op zijn stoel neer en zei
„Neem mij niet kwalijk August, maar ik kan
niet meer," en hij liet het hoofd op zijne
zeouwachtig trillende hand rusten.
„Geen wonder, mijn vriend, bij dat leven
„Die voortdurende agitaties 1"
„En dan zoo'n brandalarm met bloedver
gieten."
„O, die Levenmaker en Co dat is het
ergste. Wat zal het morgen weer zijn?'
en dan „de sleutel der Gelukzaligheid af
maken, het is een kwelling 1" zoo jammerde
doctor Peck. Waarlijk toen had hy eiken
zweem van gelijkenis met den Peck, die als
voorzitter zijne toehoorders medesleepte tot
het besef der Germaan sche grootheid verloren.
„O, die kerels 1 En hebben zij u voor
goed in hun macht?"
„O, als iemand mij van hen kon los
maken 1" zuchtte de afgematte schrijver eu
misschien zon hij nog langer zijn thans zeer
jaag; gestemd gemoed uitgestort hebben aan het I
J. de Jongh, en overgeplaatst de off. van gez.
2e kl. L. H. Dominions van den Bussche van
Magelang naar Balangnipa.
De daarbjj belanghebbenden herinneren
wjj nogmaals, dat vóór 15 Februari de opgaven
moeten geschieden voor de samenstelling van
de kiezerslyeten.
Tot onder wyzer aan de leerschool, ver
bonden aan de rijkskweekschool voor onder
wijzers alhier, zjjn benoemd de heeren J. van
Tooren te Sommelsdjjk en W. Timmermans te
's Graven hage.
Door afgraving en het op nienw bestraten
van een gedeelte der Abdjj en der Balans is
de langgewenschte verbetering in den toegang
tot de Abdjj tot stand gekomen.
Morgen (Vrjjdag) wordt de toegang door de
Abdypoort, die naar men ons van bevoegde
de verzekert zeer goed zal voldoen, open
gesteld.
Door de gerestaureerde poort, die eerst thans
tot haar volle recht komt, is Middelburg voor
liefhebbers van oudheid- en bouwkunde weêr
n aantrekkelijkheid te meer ryk geworden,
By een paar ingezetenen dezer gemeende
bestaat het voornemen om, mits de deelneming
voldoende is, Zondag 28 Februari a. in de
Schutter shofimX een bal masqué te organiseeren,
terwjjl zjj, om de animo daarvoor op te wek
ken, vier pry zen zullen uitloven, t. w. eene van
ƒ25 voor het fraaiste costuum of de fraaiste
groep, een van 10 voor het fraaiste natio
naal costuum, nog een van f 10 voor hem of
haar die bet best intrigeert en eindelyk een
van 10 voor het aardigst gedachte costuum.
Een jury zal over de toekenning derprjjzen
beslissen; hoewel het ons niet recht duideljjk
is, hoe deze een oordeel zal kunnen uitspreken
over de best geslaagde manier van intrigeeren.
De entrée wordt zoo laag gesteld dat die
geen bezwaar kan opleverengemaskerden
worden bovendien nog gratis per rjjtuig af
gehaald.
Naar wy vernemen zal een bekend costumier
tydig costumes beschikbaar stellen.
De vrjjzinnige kiesvereeniging Algemeen
belang te Vlissingen vergaderde Woensdag
avond tweemalen.
In de eerste vergadering werden op de voorloo-
pige candidatenlyst voor de verkiezing van
een lid der Provinciale staten, vacature
Van Berlekom, gesteld de heeren Verkuyl
Qaakkelaar, wethouder van Vlissingen, met 14
en jhr mr A. A. van Doorn, burgemeester van
Veere en Vrouwepolder, met 13 stemmen.
In de tweede vergadering verkreeg de heer
Van Doorn, nadat de heer Verkuyl Qaakke
laar verzocht had ditmaal niet in aanmerking
te komen, 22 en de heer Verkuyl Qaakkelaar
6 stemmen.
Aanstaanden Zaterdag, 's middags te 2§
uur, vergadert de gemeenteraad van Vlissingen.
Mededeeling en overlegging wordt dan gedaan
van ingekomen stukken.
vriendenhart; maar dat gedoogde Tunderberg
niet.
„Gij hebt rust noodig, gedurende het
overige van den nacht," zei hij. „Wij moeten
slapen, siapen!"
Doch die weldaad was het gezin van
Peck nog niet gegund; want daar klonk de
huisschel weer. Peck ontstelde.
„Zij zullen toch niet tea tweeden male
riep hij uit. Opnieuw hard gelui.
„Men denkt zeker dat wij wakker ge
maakt moeten worden," zei Tunderberg,
Er kwam licht op de gang, de meid verscheen
en slofte de trap af. De huisdeur werd ont
sloten. Tunderberg luisterde. „Alweer een
renbode", en zonder aarzelen ging bij naar
beneden.
Toen hij na eon paar minuten weer boven
kwam vond bij Erdmuttre bij haar man. Zij
zag er ook zeer lijdend uitmaar haar gelaat
drukte toch meer bezorgdheid over haar man
dan eigen leed uit.
„Wat is dat vroeg Peck, op een papier,
dat zijn vriend in de hand hield, wijzende.
„Van Levenmaker en Co," antwoordde de
leeuw met nr.druk en hield bet blad met een
zekere plechtigheid omhoog.
„O 1 Een jeugdig tooneelspeler zou dit „O!'
zeer goed hebben knnnen gebruiken in een
hoogst tragisch tooneel. Peck viel weer in zijn
stoel terug en Erdmuitre riep uit„Die akelige
Levenmakers! slapen die meLSchen dan beele-
maal niet."
Tunderberg ging vlek voor zjjn vriend staan
Verder is aan de orde de benoeming van een
stembureau voor de aanstaande verkiezing van
een lid van de Provinciale staten en een verzoek
om eervol ontslag door den onderwyzer F._C. H.
Sasburg.
De volgende voorstellen van burg. en weth
zullen voortB behandeld worden
tot onderhandschen verkoop van gemeente
grond aan W. L. Huson aan de Glacisstraat; tot
het onderhandsch in huur geven van gemeente
grond nabjj het huis voor besmettelijke ziekten;
tot beschikking op het bezwaarBChtft van W.
de Bree, tegen zjjn aanslag op het le suppl.
kohier hoofd, omslag 1891tot 5e wjjziging
der gemeentebegrooting voor 1891 en tot aan
koop van grond op het zoogenaamde Eiland.
Het dezer dagen veelbesproken verzoek
schrift, door G. de Jonge te Abeele, gemeente
Oost- en W. Souburg, aan de Tweede kamer
der staten-generaal ingediend, laten wjj hier,
op verzoek van den adressant zelven, in zjjn
geheel volgen.
Het luidt
Geeft eerbiedig te kennen:
G. de Jonge, veerknecht te Abeele, gemeente
O. en W. Souburg
dat zjjn zoon A. C. de Jonge in Mei jl. is
ingeljjfd als loteiing bjj de 2e comp. 4e bat.
3a reg. inf. te Vlissingen
dat deze, vóór by in militairen dienst kwam,
een ongeluk heeft gehad aan een der knieën,
hetgeen hem nu nog belet de knie zonder pjjn
te buigen;
dat deze dit by zjjn in dienst treden heeft
opgegeven als reclame voor ongeschiktheid
voor den dienst en by tengevolge daarvan is
opgenomen in het hospitaal te Vlissingen
dat genoemde zoon in dat hospitaal behan
delingen heeft ondergaan in strjjd met de
reglementen en wetten, maar ook met de
humaniteit
dat men genoemden zoon o. a. verplicht
heeft gedurende ongeveer 2 uur in de open
lucht op dan steeneu grond geknield te bljj ven,
hetgeen hem zeer pjjnljjk was en zjjn gebrek
moest verergeren
dat men hem de handen op den rug ge
bonden heeft en hem toen in hooge mate heeft
geëlectriseerd
dat de pjjn, die bjj daardoor leed, hem de
handen deed vrymaken, waarop de officier
van gezondheid L. A. H. Jansen hem zoo ge
ducht mei een koperen voorwerp, waaraan een
steel bevestigd was, op een zjjaer armen sloeg
dat de steel brak, en de ljjder aanvankelijk
het gebruik van diea arm miste
dat de ondergateekende zich daarom gehaast
heeit in dato 10 Juni jl. zich tot den minister
van oorlog te wenden, met verzoek bevelen te
willen geven om die mishandelingen te doen
ophonden en den schuldigen officier van gezond
heid gestreng te straffen
dat, toen den 23 Jnni d. a. v. op dat ver
zoek nog geen antwoord van den minister was
ontvangen en de mishandelingen eerder toe<
dan afnamen, requestrant zich op nieuw tot
den minister beefi gewend met de mectedeeliiig
en zei: „Peck, Alonso, vriend, wat hebt gij
een nur geleden tegen mij gezegd?"
„Ik zeide, en zeg Log„Kon iemand mij
los maken uit deze banden, die ik nog nooit
zoo knellend gevonden heb, als nu!"
„Ja en wat wilt gij daarvoor opofferen?
„Opofferen O ik weet niet wat ik daar
voor zou geven."
„Uw woord, beste jongen?" Het was
alsof hij elk zijner vragen op luider toon deed.
»Zeker" antwoordde Peck en sloeg zijn
band in die, welke August hem toestak, zonder
te weten waar deze heen wilde. August gaf
hem echter het papier en voegde er bij
„Madame, het is ook voor u
Peck nam het blad. „Een telegram!" zei hij
en las.
„Gebroeders Harvex, bij wie wij per kabel
informeerden, staan voor u in. Wij nemen
uw aanbod aan en verkoopen u den geheelen
voorraad 12.000 exemplaren van „De
sleutel der gelukzaligheid," met alle uitgevers-
rechten prijs 10.000 M. Voortreffelijk werk
groote toekomst. Beschik over de voorhanden
exemplaren.
„Levenmaker en Co."
De schrijver van dit, door den koninklijk
keizerlijkeu telegraaf, zoo hoog geprezen werk
Jliet hel papier vol verbazing uit zijn hand
vallen en vroeg: „Gij, gij, August, hebt
gij
j lOi'ÏU VU „Gij,
dat boek gekocht
j „Ta, wie dan anders?" verzekerde de
opvolger van Levenmaker en Co. „Daar staat
het; Aan Augustus Tunderberg enz,"
dat zjjn zoon erger werd behandeld dan een
beest
dat de officier van gezondheid voornoemd zyn
zoon o. a. had toegevoegd, na hem weer tor
menten te hebben aangedaan>nu kunt gjj
hierover weer requestreeren aan den minister";
dat die mishandelingen hebben bestaan in
het «tegen den uitdrukkeljjken wil van den
ljjder op 19 Juni jl. hem op een snytafel te
leggen en hem toen te chloroformiseeren
dat de ljjder vooraf gevraagd had aan meer-
genoemden officier van gezondheid «wat hij met
hem wilde aanvangen," waarop hy ten antwoord
ontving: >dat gaat je niet aan;"
dat de ljjder niet weet wat men in dien
bewnsteloozen toestand met hem gedaan heeit,
maar dat hy, na tot bewustzyn te zyn geko
men, zeer afgemat en pynlyk was, o. a. hevige
pjjn in den rug en een der heupen had
dat de ljjder toen in dien pjjnljjken toestand
2J uur heeft moeten loopen, hem later de
handen op den rug gebonden zjjn, en men
hem toen met geweld heeft laten knielen,
waar bjj hy voorover moest vallen
dat men den ljjder den 20en Juni in zjjn
knie gespoten heeft en dienzeliden dag in de
arrestantenkamer heeft doen brengen, omdat
hy met zyn stjjve knie niet in den pas kon
loopen met den officier van gezondheid voor
noemd
dat de ljjder later weer op de snytafel moest
gaan liggen en, toen bjj daaraan niet wilde
voldoen, drie oppassers geroepen werden om
hem met geweld er op te leggen, en dat hy
zich verzet heeft tegen het chloroformiseeren,
doch met geweld in een bewusteloozen toestand
is gebracht;
dat men den ljjder andermaal, en nn een
geruimen tjjd, in de arrestantenkamer heeft
gebracht
dat de ljjder daarop aan den commandant
zyner compagnie schriftelijk verzocht heeft om,
op grond van de rechtspleging by de land
macht, voor een krygsraad te mogen terecht
staan om zich te beklagen over de onver
diende en in strjjd met de reglementen onder
gane straf
dat zyn verzoek onveihoord is gebleven en
de compagnie's commandant zich niet eens
verwaardigd heeit tot den klager te bomen;
dat deze handelingen van den officier van
gezondheid volgens requestrant's meening in
strjjd zyn met art. 3, alinea 3, van het kon.
besluit dd. 3 Maart 1871 9, houdende vast
stelling van het reglement op het geneeskundig
onderzoek omtrent de geschiktheid voor den
dienst der lotelingen bjj de land- en zeemacht,
zoo ook met de ministrieele aanschrijving,
waarbjj bepaald is dat in hospitalen geene
straffen mogen ondergaan worden, en zeer
zeker met de humaniteit;
dat, toen het tweede verzoek aan den mini
ster van oorlog door den requestrant verzonden
was, het antwoord op het eerste verzoek van den
minister werd ontvangen, luidende: »dat er
hoegenaamd geene termen zyn gevonden om
aan requestrant's schrijven eenig gevolg te
te geven;"
En met waren eigenaarstrots zag hy
zijn gastheer en zijn niet minder ver
baasde echtgenoot aan.
-- „Maar vriend, lief, wat wilt gij er mede
uitvoeren
„Wel de offers aannemen, die gij mij op
handslag beloofd hebt", antwoordde de kooper
en kDipte genot-gelijk met de oogen.
„O, wat maakt gij ook my gelukkig, mijn
heer Tunderberg", sprak Erdmuttre aangtdaan.
„Mijn man bevrijd van die kwelgeesten".
„Maar niet zonder offers", herhaalde Tun
derberg. „En nu, Peck, elsch ik ze op. Zet
het raam open, wijd opeu" 1
„Tunderberg 1 De nachtlucht I riep Peek
uit.
„En ondanks de veengronden 1 Het baat
alles niets 1
Peek voldeed schoorvoetend aan zijn verzoek,
maar hij deed het toch.
„En zeg mij nu eens, vriend wat is dat
hier voor een ding
„Een inhaleer-machine."
„En wat is dit voor een flesch
„Carbol."
„Eu hier
„Lysolium."
„En dat
„Bromkali."
„En dat
„Hyper mangazure kali."
„En dat
„Pepsin."
De vrager herhaalde telkens de namen, als
dat op de tweede klachte, aan den minister
gericht, evenmin op het verzoek om voor den
krygsraad terecht te staan, eenig antwoord is
ontvangen
dat de ljjder den 17 Juli door Gedeputeerde
staten van Zeeland is afgekenrd voor den
militairen dienst, en alzoo gebleken is dat hy
werkeljjk lydende is
dat requestrant's vaderhart en plioht zich
verzetten om te berusten in de mishandelingen,
zyn zoon aangedaan, en daarom eerbiediglyk
verzoekt het der Tweede kamer moge behagen
requestrant en diens zoon voldoening te geven
op eene wjjze als zjj dit zal oorbaar achten, en
tevens voorkomen worde, dat andere lyderB in
de hospitalen behandeld worden als requestrant
zoon heeft moeten ondervinden,
'tWelk doende, enz.
(w. g.) G. de Jonge.
Abeele, gemeente O. en W. Souburg,
Augustus 1891.
De afdeeling Terseke van de Vereeniging
ter bevordering der Nederlandsche Visscherij hield
Woensdagavond eene vergadering, die uitsluitend
gewjjd was aan de collectieve inzending voor
de Zaeuwsche visBchery op de sport-tentoon-
stelling te Seheveningen, waarvan de afdeeling
visscheryen verreweg het voornaamste deel zal
uitmaken.
De voorzitter, de heer dr Leo de Leeuw,
tevens lid der regelings-commissie voor ge
noemde hoofdafdeeling der tentoonstelling, ver
wachtte uit Zeeland niet veel particuliere
inzendingen, daar de inzenders er geen direct
voordeel van kunnen verwachten, maar hy
vermoedde en hoopte dat des te waardiger de
gezameuljjke inzending zal zyn, die alle takken
der Zeeuwse he visscherjj zoo volledig mogelyk
aanschouwelijk moet maken.
De inzending iB nu reeds verzekerdmaar
de heer De Leeuw zal ook de afdeelingen
Bergen op Zoom en Bruinisse tot medewerking
en steun aansporen, opdat zjj zoo luisterrijk
mogelyk worde.
De vergadering besloot eene subsidie
van ten hoogste f 25 voor de inzending beschik
baar te stellen.
Zooals gisteren onder Laatste berichten ig
gemeld werd op de Woensdag te Goes gehon-
den vergadering van ingelanden van den polder
De Breede watering bewesten Yerseke als eerste
candidaat voor dykgraaf gekozen de heer J.
M. Kakebeeke met 121 stemmen. Verder ver
kregen bjj de stemming daarvoor de heeren
J. Vereeke 75, P. Dekker Jz. 70, J. OaleHz.
60, A. Njjssen 35 en A. M. Paman Kakebeeke
33, terwjjl verschillende andere personen en
kele stemmen verwierven.
Bjj de tweede stemming werden uitgebracht
181 stemmen, waarvan 7 van onwaarde, zoodat
het aautal geldige Btemmen bedroeg 174.
Hiervan verkregen de heeren P. Dekker Jz.
117, J. Vereeke 111, J. Oele He., 53, A. Njjs
sen 19 en A. M. Peman Kakebeeke 16 stemmen,
zoodat tot tweeden candidaat was gekozen de
heer P. Dekker Jz. en tot derden candidaat
de heer J. Vereeke.
wilde hy die goed onthouden.
Toen hij met zijne vragen gereed was, rekte
hij zijne armen uit en begon met een vaste
hand al deze huisschatten bet raam uit te
werpen, als wilde een onbevreesde Amerikaan-
sche kolonist de koperachtige schedels van hem
bestormende Sionx of Pawnees treffen. Ook de
oorlogskreten ontbraken niet.
„Er uit 1 inhaleer machine 1 Er uit 1 stin
kende carbol en luchtverpestende jodotorm 1
Bromkali, er uit 1 Pepsin er uit 1 Anti sebrin
er nit 1 alles er uit 1"
De verzamelaar van al die kostbaarheden
wae nog niet van den schrik bekomen, toeü
het werk der verwoesting reeds voltooid was
eu de plunderaar zich kalm tot den van alle
medicijnen berooide wendde, met de verkla
ring: „Alonso Peek, dat was het offer."
De aangesprokene trachtte te glimlachen en
zei: „Het waren toch altemaal door de weten
schap aanbevolen genees- en voorbehoedmiddelen,
Augustus."
Maar Augustus verried geen zweem van
berouw.
»Er uit" riep hij als te voren, „met de
wetenschap, die onzen levensmoed verzwakt,
die ons de lucht en het water en de aarde en
hare vruchten vergalt en ons met hare spook
gestalten tot bange kinderen maakt".
„Maar zij bestaan toch, de microben, zij be
staan werkelijk, August", viel Peck in.
„En wij ook, Alonso, en wij willen bestaan
en vol levensmoed bestaan en hen trotseeren",
„Maar hoe vroeg de van zijn diert^