N°. 11. 135" Jaargang. 1892. Donderdag 14 Januari. Zonder het te bedoelen. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager? Geboorte-, Trouw-, Dood- en. andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Telephoonnommer 139. Middelburg 13 Januari. t- EUILLETO N« UIT STAD EN PROVINCIE tWIIHIIII llliSIIII (III RMT. Thermometer. Agente» te VliaaingenP. G. Dl Vet Mestdagh Zoon, te Goes. A. A. Vv. Bollard, teKruisingenF. v. d.Peijl, teZierikzee: A.C.deMooij, teTholenW. A. Middelburg 18 Jan. vm. 8 u. 30 gr. va* Kledvenhtjijze* en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder neme» alle postkantoren e» boekhandelaren abonnementen en advertentiën na», evenals de 12 n, 35 gr., av. 4 n. 30 gr. F. I advertentie-burean's van Nijgh Van Dumas, te Botterdam, de Gbbb. Bbuneante, te 'sGravenhsge, en A. de la Mas Azn., te Amsterdam. Verwacht N. O. wind. Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compngnïe générale de Publioité étrangère G. L. Daube Ca., John F. Jones, opvolger. m A d verteatiën moeten des namiddags te één nu r aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen Naar de cfficieuse IIami. Corr. mededeelt, zullen onze koningin-regentes an de koningin, wanneer de gezondheid van koningin Wilhel mina dit niet verhindert, binnen zeer kort haar aangekondigd bezoek san bet Berljjnsche hof brengen. In den jongsten Indisch en brief aan het Hbld, gedateerd Batavia 11 Deo., wordt van het ontslag van kolonel Pompe van Meerdervoort, als gouverneur van Atjeh, nog slechts als ge rucht melding gemaakt. Maar dat schijnt toen toch al vrjj vasten vorm te hebben aan genomen, want de schrijver zegt Al hoop ik dat het gerucht geen waarheid behelst, verwonderen doet het mjj niet; het onweer zat al geruimen tjjd in de lucht, en het moest eindelpk wel tot eene uibarsting komen. Het ontslag zal dan ook wel spoedig volgen lastige lui, dre er zelf eene opinie op na hou den en die zelfs durven verdedigen, vinden bp onze bureau-goden weinig sympathie. Maar het feit zal toch tot nadenken stemmen, dat een landsdienaar eene schitterende positie, die hem, behalve vrjje woning, ƒ20,000 'sjaars traktement geeft, liever ruilt tegen een pen sioen van slechts 3000, dan dat hp zioh wil laten gebruiken tot het volgen van een ge dragslijn, die hjj verkeerd acht. Dat toont den man van karakter, en dergeljjken mocht men wel meer in waarde houden. Menschen, die liever een klein pen sioen hebben dan een groot traktement, onder Eoor hunne overtuiging bezwerende voorwaarden, zjjn er waarljjk niet te veel 1 En de kolonel Pompe zal, nu het leger velatende, den lof verdienen dat hp niet zich zeil heeft gezocht, maar alleen lands belang, zooals zjjne overtuiging dat medebracht, wilde bevorderen. Maar juist daarom ion zjjn heengaan te betreuren zpnwant wat wjj in Atjeh noodig hebben, is bovenal een man van karakter, die weet wat hp wil; niet iemand die,bevelen opvolgende welke hjj in strjjd met 's lands belang acht, zpn geweten in rust houdt met de overweging dat de verantwoordelijkheid niet gedragen wordt door hem die de bevelen uitvoert, maar door hem dia ze geeft. Mannen, die onder zoo moeiljjke omstandigheden als die in Atjeh het bevel voeren, moeten eene groote mate van zelfstandigheid bezitten, ot zjj deugen niet. En wanneer ons gouvernement dat niet inziet, dan schjjnt mjj dat een betreurenswaar dig bewps van de zelfoverschatting, die het gevolg is van onze bestuursinrichting. Uit Amsterdam schrjjft men ons: In het gebouw Conttantia van deu sociaal- democraticchen bond trad Dinsdagavond het kamerlid mr S. van Houten voor een talrpk publiek op met het onderwerp>ArbeidBloon.'' Ha opening der bpeenkomst door den heer eo. VittAetüJSingei*eh. TA* Gh &IA.B4G ENT. HOOFDSTUK LXIV. Xn dt»n bloementuin. By toeval kwam John den wensch van Helena om paard te rijden ter ooren, en binnen een week waren de tot nog toe ongebruikte stallen en koetsierswoning in gericht voor de ontvangst van een dames paard en een grijzen hit voor Jobn en een stalknecht om beiden te verzorgen. Alleen de paardenkooper heeft ooit geweten hoeveel die inrichting den goeden John gekost heeft en voor hoeveel hg beetgenomen werd! En hij die zelfs nog nooit op een hobbelpaard had gezetenMaar om het kind van Walter Wilson genoegen te doeD, zou hij zelfs op een girafie zijn gestegen en het was een treffead schouwspel zooals hij, naast Helena, die zeer bevallig haar paard inhield om naast hem te blijven, in het zadel zat te sjokken, totdat hij een gevoe- kreeg, alsof de hobbelige stoelen op Hoog Beukenhoeve indertijd donzen kussens hadden ij Beets, vice-voorzitter van den bond, nam spreker het woord. De toestand van den werkman, zoo ving bjg aan, hangt slechts voor een klein deel af van wat wjj zeiven te dien opzichte in het leven trachten te roepen. Was het niet het geval geweest, dat tegenover den slechten graanoogst aan de boorden van de Wolga een overvloedige oogst in de Vereenigde Staten van Noord Amerika stond, dan was reeds dit jaar de prjjs van het graan ook in ons land zeer sterk opgevoerd, buiten allen invloed onzerzpds om. De grondstelling van het arbeidsloon is deze, dat het loon van den arbeid niet anders dan het voortbrengsel van den arbeid is. Volgens die stelling laten loon, arbeid en eigendom zich niet van elkander scheiden. Door den loop der tjjden zpn de toestanden te dien opzichte veranderd. Het vraagstuk ia inge wikkelder geworden. Maar over hoeveel schjjven ook het aan de markt brengen van bewerkte stoffen moge loopen, toch gaat de bedoelde grondstelling in hoofdzaak op: het gezamenljjke loon voor de arbeiders, die hunne krachten tn tpd aan de bewerking hebben besteed, is de prps, die voor het voorwerp ten slotte wordt betaaldmet andere woorden de prps, dien het publiek er voor besteden wil. Onder hen, wien een gedeelte van het geza menlpke loon toekomt, zpn natuurlpk ook zp, die de grondstoffen en de machinerieën tot bewerking der stoffen bezitten. Hun belang is het voorzeker om de arbeidsloonen van hen, die overigens nog een aandeel in het gezamenlpke loon komen eischen, zoo laag mogelpk te doen bljjven. Om daartegen te ageeren werden vereenigingen van werklieden opgericht. De concurrentiën onder de fabri kanten maakten, dat allengB ook het kind in de werkplaats gebracht werd. In verband daarmede herinnerde spreker aar de -'rceger door hem ingediende wetsontwerpen. Nog altjjd is hjj van meening, dat men wel invloed moet uitoefenen tegen den kinderarbeid maar zich niet moet bemoeien met dien van meer derjarige mannen en vrouwen. Evenmin is het mogelpk den arbeidstjjd vast te stellen. Kan de staat bp de ongeljjkheid van den arbeid, door de natnnr en onze gewoonten in het leven geroepen, een volstrekte regeling van den arbeid handhaven? Vervolgens vestigde spreker de aandacht op de wanverhouding, die bestaat tiisschen de waarde, dien de grond in de nabjjheid van een groote stad heeft in verhonding tot zjjn prodnetiviteit, en dien welken de grond verkrjjgt, wanneer hjj voor bouwruimte noodig wordt. Spreker is er daarom voor, dat de onteige ningswet worde uitgebreid tot die gevallen, waar aankoop van grond geëisoht wordt door een noodigen aanleg van straten en wegen of uitbreiding eener stad. Voor znlken grond zon dan niet meer betaald moeten worden dan hjj uit hoofde sjjner prodnetiviteit waard is. Om tot de loonskwestie terug te keeren, zegt spreker: de grootste moeieljjkheid schuilt hierin dat, waar het product van den arbeid tevens het loon is, daarbjj niet in aanmerking komt of dat loon in de levensbehoeften van een, drie, vier of tien personen moet voorzien. Is hjj, die den arbeid verricht, een ongetrouwd man in de Zoo verliep de tijd. Ook na het verlaten der school bleef de vriendschap tusschen iielena Wilson en Catherine Grigson bestaan, doch de omgang bepaalde zich bij brieven, ofschoon Helena reeds herhaaldelijk aan de oevers van de Theems genoodigd was; doch telkens was er iets tusschen beiden gekomen, waarvan John misschien de verklaring had kannen geven, als hij gewild had maar hij deed het niet. Er was echter geen reden, waarom juffrouw Grigson niet eens op Tineroft-Huis zou komen logeeren en toen zg er eenmaal was mocht zij niet weg. Helena was zoo blij dat zij baar bij zich had en mijnheer eu mevrouw Tincroft waren zóo lief eu zóo gastvrij dat het onheuscb zou wezen schreef Catherina naar bnis om nog niet wat te blgvtn. „Waarom Komt gij niet eens een paar dagen over schreei zij aan haar broeder, „'t Is jaren geleden sedert gij bier waart en gij hebt den beelen zomer geen vacantie gehad." „Dat is waar ook," zei Tom en nam den volgenden dag plaats in de diligence naar Trotbury. „Ik kom eens kjjken, hoe gij het hier hebt," was zijn eerste begroeting met John toen hij onverwachts het hek binnen stapte. John was heel blij den zoon van zijn ouden vriend te zien en wat het logeeren van een ougenooden gast betrof, beweerde mevrouw Tincroft, toen bij vergiffenis vroeg voor zijn onbf8cheidenheid; dat het huis groot genoeg kracht van zpn leven, dan kan hjj daarin een menschwaardig bestaan vinden (het publiek gaf teekenen van afkeuring), maar datzelfde loon moet somtjjds dienen voor een huishouden van tien personen. Dit is, zoo besloot spreker, de moeilijkheid, waarop hp, die in den toestand verbetering wil brengen, voornameljjk het oog gericht moet houden. Voor het debat meldden zich 14 der aan wezigen aan, die in hoofdzaak den bestaanden toestand, de verhonding tnsschen kapitaal en arbeid en de daarop betrekking hebbende wetten aanvielen. De inleider antwoordde hen met een kort woord. Het gisteren door de Provinciale staten van Noord-Holland nieuw gekozen lid der Eerste kamer, de heer J. Breet aart Kzn. te Winkel, bezit een welbekenden naam in de landbouw- wereld. Sinds tal van jaren wjjdt hjj zich aan de verspreiding van kennis bjj den boerenstand, terwpl elk middel om den landbouw te be vorderen bjj hem warmen stenn ondervindt. De heer B.eebaart is o. a. voorzitter van de vereeniging het Nederlandsche Rundveestambotk en bestuurslid van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw. Aan de verschillende bureau's van de provinciale inspecteurs der directe belastingen enz. houdt men zich bezig met het verzamelen van statistieke tabellen in zake het patentrecht, op last van den minister van financiën door de controleurs verBtrekt. Deze Btatistiek, die vóór 15 Jannari aan het departement van financiën moet worden inge zonden, bevat eene uitgebreide beroepstelling, getrokken uit de registers der patenten over den dienst 1890/91, en vermeldt het bedrag der rechten, dat voor de uitoefening van elk der beroepen in totaal is opgebracht. Zoo eenvoudig als wjjlen mr. D. A. Ber denis van Berlekom was, zoo eenvoudig was ook zjjoe uitvaart. Toch bleek het dat een burger van Middelburg werd ter aarde besteld, die door velen werd gewaardeerd en geacht, want op den doodenakker waren heden morgen velen van allerlei rang en stand aanwezig om hem de laatste eer te bewpzen. Daar waren tegenwoordig de commissaris der koningin in Zeeland, leden van het Gede puteerd college, leden der provinciale staten, de ingenieur van den provincialen waterstaat, de burgemeester, de secretaris en leden van den raad van Middelburg, vele leden en oud- ambtgenooten der rechterljjke macht, de voor zitter van het polderbestuur van Walcheren, eene deputatie uit het kerkbestuur der Engel, sche gemeente, een officier der dienstdoende schutterjj, kapitein Boone, die met den majoor- kommandant, dan heer F. G. Sprenger en den kapitein-kwartiermeester, den heer J. W. de Baad, welke laatBte twee heeren verhinderd waren aanwezig te zpn, onder het kommando van den overledene had gediend, de voor zitter van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, was om desnoods nog tien Toms te bergeu. Dat behoefde hij zich dus niet aan te trekken Hij trok bet zich ook niet aan en vond zijn kamer zoo naar zyn zin dat hp onder alleriei voorwendsels zijn verblijl rekte, totdat hg er meer dan veertien dagen geweest was. „Nu moet gij ook nog de volgende week blijveD," zei Sara op zekeren avond, toen Torn in allen ernst betoogde dat het kantoor zijn terugkeer eischte, „Het is de Frotbury-cricketweek en dan hebben wg een heer noodig om ons gedurende twee of drie dagen te vergezellen en John houdt niet van cricket, niet waar John Neen, die hield er niet van. Hg had er in zijn jeugd genoeg van gezien en begreep er het genot niet van maar als Sara pleizier had om er heen te gaanof als hij de jonge dames van dienst kon zpn, stelde hg zich tot haar be^chikkiug; wanneer Tom dus wezenlgk naar bet kantoor moest zou hij hem niet willen weerhouden. Hj was zeifs niet zeker of het niet beter zou zgn als Tom zich eens herin nerde dat hg elders andere verplichtingen bad. „Wat zou bijvoorbeeld de jonge dame te Cainbewell zeggen als zg hoorde dat Tom te Trotbury op het cricketveld gezien was met een andere jonge dame?" vroeg John heel ernstig, waarop Tom antwoordde dat die jonge dame mocht denken wat zij wilde. Hij be hoefde niet naar bare pijpen te dansen, dat was tjjdg genoeg als de knoop gelegd war. Hij de waarnemende voorzitter der commissie voor de hulpbank, de directeur-hoofdredacteur van ons blad, enkele oud-onderofficieren der schutterp en een breede kring van vrienden en bekenden van den afgestorvene. Bjj de geopende groeve trad de commissaris des koningin in Zeeland naar voren en sprak ongeveer het volgende Zoo staan wp aan het graf van Van Berle kom, een algemeen geacht en hooggeschat burger van Middelburg, die zjjne erkende be kwaamheden ten nutte van tal van instellingen heeft aangewend en in tal van betrekkingen heeft getoond. Ik voorzeker heb hem gekend en nader leeren kennen als lid der Provinciale Btaten, welke betrekking hjj dertien jaren vervulde, en als lid van Gedeputeerde staten, welk ambt hjj de laatste vjjf jaren bekleedde. Ik kan getuigenis afleggen van de scherpzin nigheid, rechtvaardigheid en kennis, waarmede hij zjjne ambtsbezigheden vervulde en waarom hjj zoozeer door mp werd gewaardeerd. Zpn heengaan is voor mp een verlies. Dit is het ook voor het college van Gedeputeerde staten, daar de heer Van Berlekom aan bekwaamheid ook een groote mate van plichtbesef en jjver paarde. Nog terwpl zjjne kraohten hem begonnen te ontvallen, was hjj trouw op de vergaderingen van Gedeputeerde staten; en toen hjj weinige weken geleden niet meer kon tegenwoordig zpn, had hp gemoedsbezwaren niet meer, zooals, vroeger, aan het werk te kunnen deelnemen. Aan bekwaamheid en jjver paarde de heer Van Berlekom een groote mate van zacht zinnigheid en bescheidenheideen hard woord ontviel nooit zpn mond. Daar hjj ook een man was van vaste over tuiging werden zpne adviezen in het college steeds zeer op prps gesteld en veelal opgevolgd. De treurende Weduwe, kinderen en verdere bloedverwanten zoo eindigde de commissaris zp het ten troost dat de overledene in zpn Leven zeer geacht was, zpn dood door velen zeer wordt gevoeld en betreurd. De ondste zoon van den overledene, de beer A. W. Berdenis van Berlekom, nam hierop het woord. Hjj weeB er op dat, hoe gevoelig zjjn vader was voor een vriendelpken handdruk als erkenning van eene goede of nuttige daad, hjj een vjjand was van onnoodige en overtollige openbare betoogingen. Daarom meende hp alleen aan den commissaris als voorzitter van het college, waarin zpn vader zoo vele jaren werkzaam was, maar ook alleen aan hem ge legenheid te mogen geven aan zpn graf een woord te spreken. In dat college heeft wjjlen zjjn vader een aangenamen werkkring en vrienschappeljjken omgang gevonden. De spreker dankte den commissaris daarna van harte voor de hulde, aan den overledene gebracht, even als allen, die hier een zwjjgende erkenning aflegden van het goede, door zpn vader gedaan. »Allen zoo eindigde hjj die kwamen uit waarachtige belangstelling in iemand, die mp zoo dierbaar was, ontvangen daarvoor mpn dank. Brengt hem met mp uw laatsten groet." Hierna werd de kist, die met een tweetal zei dit zoogenaamd gekscherend, maar schoof onrustig op zyn stoel heen eu weder en werd beel rood, vooral toen hij zag dat zijn gastheer zich door zpn vrcolpkheid niet van zijn stnk liet brengen. Misschien om te toonen hoe vrij hij zich voelde, begaf hij zieh later op den dag, toen John met Sara en Kitty in het salon zat, naar den bloementuin, waar Helena, zooals hij wist, bezig was bare planten te verzorgen. Er is geen bezigheid beter geschikt om een on schuldig hofmakerptje uit te lokken dan dit soort van tuinieren. De zachte dwingelandjj der tuinierster, die bare gehoorzamen dienaar nu ééns in een houthakker, dan in een water drager of een aardwerker verandert, is aller aardigst om te zien en heerlgkom te ondergaan. Dit vond Tom althans toen hij zgne diensten aan Helena had aangebodenwant als bij stilzwpgtnde overeenkomst beschouwde Tom, die iojinera op het punt van tiouwen stond, Helena als een soort van tweelingzuster van Catherina, en ik vrees ook dat onze goede oude John zgn lieveling Helena een weinig bedorven had, door haar altgd te doen gevoelen hoe gelukkig bet hem maakte als hj) haar mocht bedienen, zoodat zij misschien dacht dat elke heer, met wien zy in aanraking kwam, ei ook zoo over dacht. „Zie zoo, dat is genoeg gegoten van avond", zei zg rondziende. „Help mg nu nog eeus deze loten opbinden, Torn." In een oogwenk lag Tom op zijne knieën kransen was bedekt, in de groeve neergelaten en was deze droeve plechtigheid geëindigd. Te Heinkenszand is door eenige liefhebber» eene Rederijkerskamer opgericht onder den naam van Ons Genoegen. Het beBtuur bestaat nit de hesren P. v. d. Dries, voorzitter, C. A. Remjjn, secretaris en Job v. d. Dries en P. Berger, commissarissen. Er zal getracht worden nog dezen winter eene opvoering te geven ten bate der armen. Bjj kon. besl. is een pensioen van f 144 's jaars verleend aan J. Meulmeester, wed. J. Gtootjans, sluisknecht aan het kanaal door Znid-Beveland. Als een bpzonderheid meldt men ons dat op eene bevolking van 2000 zielen teWemel- dinge, in de maand December '9117 geboorten werden aangegeven, waarvan éen levenloos- Zelfs kwam het voor dat op éen dag vier kinderen in het geboorte-register werden in* geschreven. Van het eiland Tholen schrpft men ons: »Hard gaat ie t. w. de omnibasmaatschappp de Nieuwe Onderneming, maar... hard achteruit. De aandeelhouders de openhsrtigen onder hen klagen reeds gernimen tpd steen en been over de onvoordeelige geldbelegging. In plaats van een dividend een deficit, dat we- keljjks idem zooveel bedraagt. Het is natuurlpk, dat zulks heel onpleizierig is, doch het wjjste is nog om het financieel nadeel gelaten te dragen zonder ervan te reppen. De huurkoet siers, die de dnpe van de omnibusgeschiedenis zpn geworden, verkneuteren zich van Schaden- /reudei en dat zp alle mogelpk onheil en tegen* spoed bjj het begin van den nienwen jaarkring toegewenscht heöben, is zeker. Mooi is dat niet, veel minder humaan, doch zoo boos is nu een maal nog het hart der menschen, als men in zpn geldbeurs, in zpn broodwinning benadeeld wordt. Men vindt dat booze evengoed terug in onberispeljjke, nette, hoof sche manieren als onder ongepolijste, onbehageljjke vormen. Die huurkoetsiers dan beleven in den laatsten tpd vrooljjke dagen, wegens den zicht- en tastbaren achteruitgang der omnibusonderne ming. Zichtbaar is het aan de inkrimping van het aantal ritten, die op 3 gekomen zjjn, zoodat de communicatie met groote rustpoozen gepaard gaataan de afschaffing van een koetsier en een conducteur, waardoor de heen- en terugrit door een koetsier en een conducteur bediend wordt, wat wel wat te veel gevergd is van het dienstpersoneel. De wjjziging van den dienst werkt zeer ongunstig. Er wordt meer gebruik van huurrijtuigen gemaakt dan vroeger. Hier is ook van toepassing »De mug uitzuigen enden kemel doorzwelgen." De elegante wagens, de sierljjk opgetuigde paarden, de fraai uitgedoste conducteurs en koetsiers, alles is piekfijn op gezet. Er zpn geen onkosten gespaard. En nu gaat men zoo kruimerig aan het uitzuinigen. Niemand had dit kunnen denken. Het is waar, dat toegeven een vervelend ding is, doch ze hebben dan ook dit jaar vele uitgaven gehad en tot voor een paar maanden een concurree- en hare vlugge vingers bonden de takjes om den stok, toen een hand, die niet van Helena was, op zpn schouder gelegd werd. „Een aangename bezigheid, Tom", zei Tincroft. Tom sprong overeind. „Haast u niet; maar als juffrouw Wilsofl klaar is, moet ik u even spreken." De jonge dame gaf Tom verlof om heen te gaan en de heeren wandelden langzaam het pad lange, zonder te spreken voordat zij het einde bereikt hadden. Toen keerde John zich om (Tom deed hetzelfde) en keek uit de verte naar de bekoorlpke tuinierster, die blijkbaar bezig was een ruiker te plukken. HOOFDSTUK LXV. Tegen den draad. „Tom, gelooft gij niet dat gij beter deedt met morgen naar huis te gaan vroeg John eindelijk. Tom zag zijn vaderlgken vriend verbaasd aan en niet zonder redenwant John Tincroit was niet gewoou zijne gasten weg te jagen. „Vindt gy dat, mijnheer vroeg hij. „Ik zal n straks zeggen wat ik vind en ook waarommaar wees in alle geval over* tuigd dat het mij spgteu zal uw aangenaam gezelschap te moeten missen." j,D»nk u, mynheer, gy zyt wej goed." v.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1