N°. 9. 1356 Jaargang. 1892, Dinsdag 12 Januari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Telephoonnommer 139. Middelburg 11 Januari. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE Hllllllllll RliSdlF (01 HAM. Tlieimomefer, Advertentiën i Agenten te VlieringenP. G. de Vsï Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. WBolland, te Kruin ing enF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. be Mcoij, te Tholen: W» A. Middelburg 11 Jen. vm. 8 n. 30 gr. van Nieüwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te é«in uur m. 12 u. 88 gr., av. 4 u. 36 gr. F. ad verten tie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Rotterdam, de Gebb. Belinianie, te 's Gravenhage, en A. de la Mae Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verw» ebt verend, wind! Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Lenden, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John F. Jones, opvolger.zjj des avonds nog worden opgenomen Aan de gemeente Middelburg, en aan de provincie Zeeland iB een man ontvallen, van wiens overlijden wjj niet dan met innige deel neming en met groote waardeering van den persoon kunnen gewagen. Zondag avond overleed nl. alhier de heer mr D. A. Berdenis van Berlekom, van wien ieder, die hem van nabjj heelt gekend, vooral in de dagen toen hp nog in de kracht zjjns levens was, zal getuigen dat hp met talent en pver in vele betrekkingen gearbeid heelt ten nutte van het algemeen. Eene herinnering aan hetgeen hp eenmaal was zal daarvan het bewps leveren. Daniel Alexander Berdenis van Berlekom werd den 5 April 1828 te Middelburg geboren. Hp was een zoon van den heer mr Johannes Jacobus Berdenis van Berlekom, lid der recht bank te Middelburg, en vrouwe Maria Catharina Ermerins. Na zjjne academische opleiding te hebben genoten aan de hoogeschool te Leiden, promo veerde de beer Van Berlekom den 25 Januari 1852 tot meester in de rechten. 17 Februari van dat jaar vestigde hjj zich te Middelburg als advocaat, welk ambt hjj bekleedde tot 23 December 1864. Yan 11 November 1856 tot 11 December 1861 was hjj rechter-plaatsvervanger in de rechtbank te Middelburg, terwjjl hjj den 23 December 1864 tot rechter in hetzelfde ooilege werd benoemd en den 15 Mei 1877 tot vice- president, uit welke betrekking hjj zjjn ontslag nam, toen hp gekozen werd tot lid van Ge deputeerde staten van Zeeland. Sedert 1 Octo ber 1878 was de heer Yan Berlekom nl. lid der staten van Zeeland, en den 6 April 1887 werd hjj, in de plaats van den heer J. A. A. Fransen van de Putte, geroepen een aetel in het Gedeputeerd college in te nemen. Die betrekking bekleedde hjj tot aan zjjn overljjden. In 1870 gekozen tot commissaris van den polder Walcheren, werd de heer Van Berlekom in de eerste vergadering van dat ooilege den 5en Sept. 1870 benoemd tot voorzitter der vergadering van commissarissen, welke betrek king hp eveneens bekleedde tot hem het lidmaatschap van Gedeputeerde staten werd opgedragen, welke betrekking met eerstgenoemde niet vereenigbaar is. Ook op ander gebied maakte de overledene zich zeer verdiensteljjk. Na eenigen tjjd gediend te hebben bjj de rustende schutterjj in Zeeland, werd hjj bjj kon. besl. van 6 Maart 1855 benoemd tot 2e-luitenant bjj de dd. schutterjj te Middelburg en 28 April 1857 bevorderd tot le-luitenant. Uit deze betrekking werd hjj den 23en Febr. 1866 op verzoek eervol ontslagen. Bjj kon. besluit van 5 Januari 1868 werd de heer Yan Berlekom bonoemd tot majoor-com mandant der dd. schutterjj. Bjj Z. M. besluit van 5 November 1877 werd hem de personeele rang van luitenant-kolonel verleend, terwjjl bjj kon. besluit van 25 Nov. 1880 hem op zjjn verzoek uit die betrekking eervol ontslag werd verleend, met vergunning de onderscheidings teekenen, aan zjjn rang verbonden, te bljjven dragen. In October 1874 was hp gerechtigd tot het dragen van het eereteeken voor lang- durigen dienst als officier der schutterjj (15ja- rigen dienst) en in 1879 ontving hjj vergunning het cjjfer 15 in 20 te verwisselen. Gedurende korten tjjd in het jaar 1864 ver vulde hjj nog het ambt van burgemeester van Grjjpekerke. Sedert hetzelfde jaar bekleedde de overledene ook de betrekking van adviseur bjj de Ne- derlandsche bank; terwjjl hjj voorts in de stad zjjner inwoning bjj gemeenteljjke, kerkeljjke, burgerlpke en liefdadige commissiën en besturen verschillende betrekkingen vervulde. De overledene was officier der orde van de Eikekroon, waartoe hjj 28 September 1873 benoemd werd. Ziedaar een zeer dorre opsomming van fei ten en data's uit het leven van den heer Yan Berlekom, maar feiten die toch welsprekend genoeg zjjn, vooral voor hen, die van nabp hebben gezien, hoe de overledene die betrek kingen vervulde. En vooral voor hen, die den heer Yan Berlekom slechts kennen uit zjjne laatste levensjaren, toen hjj reeds gebukt ging on der de noodlottige kwaal, welke hem ten grave sleepte, mag herinnerd worden aan hetgeen hjj eenmaal was voor het algemeenhoe hjj een steunpilaar zich toonde voor de liberale zaak, die hjj tot aan het laatst van zjjn leven met hart en ziel was toegedaan; en hoe bij steeds deelnam aan al wat het goede kon bevorderen. Zjjn krach' igen steun verleende hjj niet het minst ook waar het de schoone kunsten, in het bjjzonder de muziek, gold. Maar vooral aan de liberalen op Wal cheren is door zjjn dood een gevoelige slag toegebracht. Zjjn kennis, zjjn juist oordeel, zjjn bezadigdheid en zjjn warme belangstelling hebben veel ten goede van de vrpzinnige zaak in de stad en hare omgeving gewrocht. En niet het minst daarom zal de naam van mr. D. A. Berdenis van Berlekom in de geschied- boeken van Zeeland eene eervolle plaats bljjven innemen. Deze eenvoudige levensschets van dien ver dienstelijken man zou onvolledig zjjn, wanneer wjj niet tevens melding maakten van de nauwe betrekking, waarin hjj tot ons blad stond. Maar daarom niet alleen, neen vooral ook uit waardeering van de diensten, die hjj de Mid- delhurgsche courant heeft bewezen, gevoelen wjj ons gedrongen melding te maken van de ver houding die er tusschen hem en ons bestond. Hjj is een der mannen geweest, die in 1873 krachtig hebben gejjverd om de Middelburgsche courant te doen bljjven een orgaan voor de liberale partjjen van het oogenblik af dat in 1874 ons blad overging in handen van een vennootschap, heeft hjj tot aan zjjn dood de betrekking van president-commissaris vervuld; en als zoodanig zich gewjjd aan de belangen van deze courant. In haar geschiedenis bekleedt dus zjjn naam ook eene eervolle, eene waardige plaats. En als wij dan ten slotte een enkel woord van persoonlijke hnlde wjjden aan zjjn nage dachtenis, dan doen wjj dat vooral uit erkente lijkheid voor zoo menig vriendeljjk, bemoedigend woord, voor tal van goede wenken, steeds op welwillende wjjze ons gegevenen voor de humane wjjze waarop hjj den arbeid van allen, die aan ons blad een taak hadden te vervullen, veraangenaamde en vergemakkelijkte. In zjjn jongste »Kroniek" herinnert de heer dr A. W. Bronsveld dat de Stemmen voor waar heid en vrede thans vjjf en twintig jaren hebben bestaan en daarin steeds van meet af geloofs overtuiging en politiek uit elkaar zjjn gehouden. Ter bestrjjding van een dikwpls door de Standaard c. s. geuite meening, zegt de schrjjver verder >Neen, wjj zpn niet »met pak en zak"over- geloopen tot de liberalen. Wjj zpn geen ver raders" geworden. Datgene, waarin wjj van den beginne met den heer Groen van gevoelen verschilden, is ons niet terstond even duidelpk geweest, als het ons thans voor den geest staat, maar bp het herlezen der eerste door ons ge schreven kronieken, bleek het ons weder, hoe wjj nooit volle" anti-revolutionnairen zpn geweest. >De gedurig bedekteljjk of openljjk ons voor de voeten geworpen beschuldiging, dat per soonlijke antipathie tegen den redacteur van de Standaard onze dijjfveer is, wordt, door het geen wjj hier in herinnering brachten, afdoende weerlegd. »Wel is de scheiding tusschen den weg, dien het daar genoemde blad bewandelt, en den onzen, scherper geworden door twee zaken. De eene is de oprichting van »de vrjje univer siteiten". Onze bezwaren daartegen zpn bekend en de tweede oorzaak van diepergaande schei ding is de verbintenis, welke de anti-revoluti onnairen hebben aangegaan met de ultramon- tanen. Daardoor werden wjj gedwongen zoo sterk mogeljjk tegen de samenkoppeling op te komen van de woordenvehristeljjk" en >anti- revolutionnair". Het onohristeljjk karakter dier partjj, haar door en door wereldsoh karakter werd ons met den dag duidelijker in de keus harer middelen, in haar houding niet alleen tegenover de ultramontanen, maar ook tegen over de socialen, in haar onheilig gebruik van het geloof, als een middel tot agitatie. „Wjj achten de handhaving van onze volks- vrjjheden tegenwoordig beter gewaarborgd bjj de liberalen, die zpn wat ze heeten, dan bjj een bondgenootschap van Gereformeerden", Jezuieten en Atheïsten". Aan de goedkeuring der Tweede kamer is zooals in het kort is gemeld onderworpen de op den 25en Maart 1891 te 's Gravenhage gesloten overeenkomst met h6t den 30en d. a. v. geteekend additioneel artikel betreffende wjjzi- giDg en verbetering van de verlichting en be tonning der Wester-Schelde. België heett in het belang van de vaart op zjjne havens, in het bpzonder van Antwerpen, eenige wjjziging in de bestaande verlichting en betonning wenscheljjk geoordeeld en de Nederlandscbe regeering heeft hiervan evenzeer de billjjkbeid erkend. De overeenkomst, door de Nederlandsche en Belgische permanente commissarissen van toe zicht op de Schelde vaart, als gevolmachtigden namens de regeeringen der beide landen den 30en October 1890 ie Vlissingen gesloten en geannexeerd aan het onderwerpeljjke wetsont werp, is van bedoeld gemeen overleg tusschen beide regeeringen het gevolg. Hoewel nn de kosten, nit deze nieuwe wp ziging zullende voortspruiten, grootendeels, ja bjjna geheel ten laste van België zullen komen, behoeft deze conventie overeenkomstig de be doeling van art. 59 der grondwet de goedkeu ring van de volksvertegenwoordiging, omdat art. 10 derzelve de uitgaven, welke znlien voortvloeien uit de versterking van de lichten van Rilland en nit het plaatsen van een tweede licht te Borssele, ten laBte van de Nederland sche schatkist brengt. Het additioneel uitstel heeft ten doel om te voorkomen dat de Nederlandsche en door Ne derland bekostigde lichten onder bpzonder toezicht van België zouden staan, hetgeen in atrpd zoude zpn te achten met ons souvereini- teitsrecht, terwjjl tevens een voorbenoud voor bot geval van oorlog of oorlogsgevaar is ge maakt, ten aanzien van het verbod om de liobten, bakens en peilschalen zonder toestem ming van België weg te nemen ot aan hnnne bestemming te onttrekken. Bjj kon. besluit; is de tweede lnitenant C. H. Smets, van het 3de reg. inf., met ingang van 1 April aan staande, op zjjne aanvrage op non-activiteit gesteld voor den tjjd van één jaar en zonder bezwaar der schatkist zpn benoemd tot djjkgraaf van den polder Serlippens A. de Fejjter, tot dpkgraaf van den polder Louisa, gemeente Clinge, J. A. Geluk J.Kz. en tot plaatsvervangend dpkgraaf van laatstgenoemde polder E. Staes; zpn benoemd bjj den rjjks-waterstaat tot hoofdingenieur 1ste kl. H. E. de Bruyn en C. F. M. H. Schnebbelie, thans hoofdingenieurs 2e kl.; tot hoofdingenieur 2de kl. J. W. Welcker, thans ingenieur 1ste kl.tot ingenieur 1ste kl. jhr. C. J. de Jong van Beek en Donk, thans ingenieur 2e kl.tot ingenieur 2de kl. R. H. Gockinga, thans ingenieur 3de kl.tot inge nieur 8e kl. W. F. Stoel, thans adspirant- ingenieur. Yolgens het N. v. d. D. is professor Hugo de Vries benoemd tot eerelid der Deutsche Botanische Gesellschaft, waarvan hjj sedert 1886 correspondeerend lid was. Dit gezelschap ia het voornaamste plantkun dige genootschap van Duitschland en telde tot nu toe slechts vier eereleden, namelpkprof. Agardb, in Luad (Zweden); dr E. Bornet, te Parjjs Alphonse de Candolle, te Genève en sir Jos. Hooker, te Kew (Londen). Dat het vjjfde eerelid een Nederlander is mag wel terecht eene onderscheiding heeten. Te Parjjs is overleden de schilder Müller> lid van het Instituut, bekend vooral door zpn doek: Vappel des condamnés sous la Terreur. De gemeenteraad van Dordrecht nam in zjjne jongste zitting zonder discussie ot hoof- deljjke stemming aan een voorstel van buig en weth. om de leiding van en hef toezicht op het onderwjjs in het teekenen aan de gemeente scholen nos. 1 tot en met 7, bjj wjjze van proef, voorloopig voor den tpd van éen J*ar, op te dragen aan den heer J. H. Holle- stelle, leeraar aan de B. A. school aldaar op eene jaarwedde van 1000. De minister van binnenlandsche zaken brengt in de St. Ct ter kennis van belangheb benden, dat op 1 Mei e. k. bjj de rijkskweek scholen voor onderwjjzers te 's Hertogenboscb, Haarlem, Middelburg, Deventer, Groningen en Maastrichtkwee kelingen kunnen worden geplaatst. Bjj gelpke bekwaamheid en aanleg genieten diegenen de voorkeur, die in de gemeente wonen waar de kweekschool gevestigd is, of die, elders wonende, zelf in de kosten van huisvesting en verpleging voorzien. Bjj de aangifte moet daarvan door de ouders of voog den der adspiranten melding worden gemaakt. Zjj, die voor plaatsing in aanmerking willen komen, moeten zich vóór 1 Maart e. k. aan melden bjj den directeur der rijkskweekschool, die zjj wenschen te bezoeken. Yoor de over te leggen stukken verwpzen wjj naar de St. Ct van heden. De leerlingen moeten op 1 April 11. hun 15e jaar ingetreden zpn en op dien dag hun 16e jaar nog niet volbracht hebben. Boeken en leermiddelen worden aan de kweekelingen van rpkswege kosteloos verstrekt; huisvesting en verpleging wordt alleen verleend aan hen, die niet wonen in eene gemeente, waar eene rjjkskweeksohool voor onderwpzetB gevestigd is. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. herv. kerk. Bedankt voorMaurik en Abbekerk c. a. C. Woutman te Boskoop; Niekerk o. a.J.Politie* te Oud-Woude; Oirschot M. Wassenaar tt 's Gravenmoer. De aartsbisschop der oud-bisachoppelpke clerezie, Mgr. J. Heykamp, van wiens ziekte wjj dezer dagen melding maakten, is Yrjjdag overleden. Deze prelaat was 18 Juni 1824 te Utrecht geboren. Na zjjne opleiding te Amers foort genoten te heoben in het seminarie, waarin hjj later gedurende vele jaren prelect der Humanisten was, werd hp in 1849 tot priester gewpd, in 1857 benoemd tot pastoor te Schiedam, in 1875 tot aartsbisschop van Utrecht gewpd (als opvolger van mgr. Loos). De overledene was ridder m de orde van den Ned. Leeuw. In de gisteren gehouden vergadering der commissie voor de Aufsbewaarscholen te Mid delburg zpn tot hoofden dier scholen benoemd mejuff. J. Schut, kweekehnge aan de kweek school voor bewaarschoolhouderessen te Leiden, en mejuff. A. Ptjjffer, onderwijzeres aan eene gemeenteschool te Leiden, de le onder voor waarde, dat zjj bjj het in deze maand te hon den txamen haar diploma verwerve. Bedoelde dames treden in het begin van Februari ia functie. Yoor de betrekking van concierge van het gymnasium alhier worden door burg. en weth. en curatoren aanbevolenC. J. van Santen, concierge in het gebouw van het Zeeuwsch genootschap der wetenschappen, C. Ma- chielse, gemeente-veldwachter te Driewegen en G. A. Carol, boekbinder te Middelburg. De officier van gezondheid 2 kl. C. C. Yermaas is aangewezen om den militieraad in de provincie Zeeland bjj te staan in het onder zoek der militiepliohtigen van 1892. Zaterdag 11. vertoefde de luit.-kolonel G. O. van Resteren, belast met het toezicht op de vrjjwillige oefeningen in den wapenhandel in de 3e militaire afdeeling, hier ter stede om de vorderingen der jongelingen waai te nemen, De overste gat zjjne tev.edenheid te kennei. over het onderwps en over de vorderingen der leerlingen. Te Ritthem is heden morgen de land- bouwersknecht W. G., die een paard naar de smederjj bracht, plotseling dood neer gevallen. De man is getrouwd en laat een talrjjk gezin na. Men meldt ons uit Vlissingen Alhier bestaat groote behoefte aan woningen, zoowel voor den gegoeden burger als voor den werkman, zoodat er dan ook bpna geen huis onbewoond is. De huren zpn dientengevolge zeer hoog en men is dan ook verplicht te geven wat de verhuurder goed vindt te vragen, wpl het huiB anders door een ander genomen wordt. De eigenaar behoelt hoogst zelden te adverteeren of te huur te zetten. Gepasseerd? week vervoegde zich een mjjner kennissen ter informatie tot den eigenaar van een in aanbouw zjjnd pand en kreeg tot ant woord: »Als u het huis wilt koopen, dan is u de zesde en als u het wilt huren de twee en dertigste." Onlangs verzooht een alhier be noemd notaris intrekking van zjjne benoeming wegens het gebrek aan een voor hem geschikt woonhuis en thanB behelpt zich de in zpn plaats benoemde titularis reeds eenige maan den met eene gemeubileerde kamer, terwpl zpn huisgezin nog steeds in de plaats van berkomst is. Waar de tweede nog te benoemen notaris eene gescbikte woning zal vinden is mij bepaald een raadsel. In de stad is zoo goed als geen stukje grond meer over om te bouwen en men is wel ver plicht dank zjj den verkregen vestingwallen en anderen rjjksgronden, op initiatief van onzen wakkeren oud-burgemeester, den heer Ario Smit de stad nog meer uit te breiden. Met dezen toestand voor oogen komt het mjj alleszins gewenaoht voor, dat zich alhier eene bouw commissie vormde. Zjj behoeft zeer zeker niet bevreesd te zjjn voor eene behoorlpke rente van haar kapitaal, terwpl zjj bovendien in eene reeds lang bestaande behoeite zou voorzien. Ik geloof dan ook dat men voor het oprichten van zulk eene commissie bjj de bezitters aan geen doovemansdeur zal kloppen en dat zp eerder d&arvoor te vinden zullen zpn, dan voor ondernemingen van anderen aard, die meermalen schipbreuk leden. Ik verneem bovendien met zekerheid, dat binnen enkele dagen beslist zal worden over het vestigen alüier van een kantoor, waaraan een personeel van 35 ambtenaren verbonden is. Wordt eene beslissing in gun- stigen zin genomen, dan moeten al direct eenige huizen en een kantoor voor dat personeel gebouwd worden. Mjjn idee is, dunkt mp, dus wel de aandacht waard en ik hoop dat dit schrpven voor de bezitters te Ylissingen of elders aanleiding moge zpn om het opriohten eener bouwcom missie in ernstige overweging te nemen. In de St. Crt. van heden zpn opgenomen de statuten van de Vereeniging voor bijzonder lager onderwijs op Gereformeerden grondslag to Arnemuiden, provincie Zeeland. Het doel der vereeniging isde oprichting en instandhouding met Gods hulpe van eene school voor bpzonder lager onderwps op gere formeerden grondslag te Arnemuiden, provinoie Zeeland. De vereeniging heeft tot grondslagde vol- komene leer van Gods heilig en onfeilbaar Woord, gelpk die is vervat in de drie Formu lieren van Eenigheid der gereformeerde kerken in Nederland. Vereischten tot het lidmaatschap der ver eeniging zpnlo. ingeschreven te zpn op het duplicaat-lidmatenboek der Nederduitsche ge reformeerde kerk van Arnemuiden en niet te zjjn gecensureerd2o. betuiging van naar vermogen te willen medewerken tot het doel der vereeniging3o. het betalen van eene bjj huishoudelijk reglement te bepalen contributie, Stemgerechtigd zpn de meerderjarige mans leden. Het bestuur bestaat uit vpf leden, nit en door de stemgerechtigde leden gekozen. Jaarljjks treedt eén lid af volgens rooster. Bjj ontbinding der vereeniging verval len hare baten aan de vereeniging de Kerke* lijke Kas te Arnemuiden, voor haar schoolfonds. De vereeniging wordt aangegaan voor den tjjd van 29 jaren en 11 maanden, ingaand s den dag waarop de statuten zullen zpn goed- g< keurd. Uit Goes Bchrjjft men ons De morluis nil nisi bene, van de dooden niet! dan goed, willen wjj ook in toepassing brengen ten aanzien der gerooide boomen aan den Oost- singel. Wjj hebben er prettig onder gewandeld, geprofiteerd van de koelte en schaduw die zjj zoo ruimschoots verspreidden, hunne forsche stammen en ontzaglijke kronen bewonderd geluisterd naar het klagend geluid, dat zp aan- nieven, als zp door den storm heen en weder werden gezwiepttranen hebben wjj vergoten bjj een die door den storm geknakt en bjj vier die door de vorst van den vorigen winter ge dood waren, waardoor hunne schoone rp toch verbroken werd, maar zoover te gaan als sommigen die beweren dat Goes onkenbaar ia geworden, dat kunnen wjj niet. Binnen weinige jaren zal de westzpde van de stad ruimschoota opleveren wat de oostzjjde verloor: schaduw en koelte. Men zp dus gerustGoes zal Goes wel bljjven. Op het hulppostkantoor te Heinkenszand werden op Oude- en Nieuwjaarsdag jl, ruim vier en een half duizend gienwjaarskaarteg

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1