N°. 7. 135" Jaargang. 1892. Zaterdag 9 Januari. Middelburg 8 Januari. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen! Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers, met of zonder bijvoegsel, zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.1 Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Telephoonnommer 139. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. O IT STAD EN PROVINCIE S c h u 11 e v a êr. flIDDELBllGSCHE (01 KIM. W Adveitenaën Tlieimoroeter. Agenten te VlissingenP. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KrniningenP. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooiï, teTholen: W. A. Middelbuig 7 Jan. 8 o. 34 gr. i van Nudvenhdijzen en te Terneuzen: M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één uur m. 12 u. 36 gr., av. 4 o. 36 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebb. Beljneants, te 's Gravenhage, en A. de la Man Azn., te Amsterdam. Ran het bnrean bezorgd zjjn, willen Verwacht verand. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjz en Londen, de Compagnie générale de Pufelieité étrangère G. L.D albe&Ceb., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen. De Staatscourant van Donderdag bevat een uitvoerig verslag, uitgebracht door de Land- louwcommissie, ingesteld bjj kon. besluit van 18 Sept. 1886, aan den minister van waterstaat c. s., over »het resultaat van hare overwegin gen betreffende bet pachtwezen en het gebruik van den grond". In het verslag over de uitkomsten van het onderzoek naar den toestand van den landbouw in Nederland is op meer dan eene plaats de aandacht gevestigd op klachten over min ge- wenscbte verhoudingen tusschen pachters en verpachters en over de moeilijkheden, waar mede de eigengeeride boerenstand had te kampen. De landbouwcommissie heeft gemeend dit gewichtig onderwerp tot een punt van nauw gezet onderzoek te moeten maken en te moeten nagaan de verschillende voorstellen tot een betere inrichting van bet pao a t wezen en van het gebruik van den grond, die in den laatsten tjjd de aandacht van deskundigen hebben be ziggehouden. De algemeene Blotsom tot welke, blykens dit verslag, de commissie gekomen is, luidt »dat behoudens de verbeteringen, die èn op fiscaal gebied en hier en daar op het gebied van bet privaatrecht, door haar zjjn aange geven, en behoudens den steun, dien de staat aan het grondcrediet kan geven, van wetteljjke maatregelen in het algemeen tot verbetering van de thans geldende rechtsverhoudingen ten aanzien van het gebruik van den grond weinig heil te wachten is, maar dat aan de ontwik keling on het beter inzicht van landbouwers, eigenaars en pachters, en aan de geldel jjke verbetering der agrarische toestanden moet worden overgelaten om misbruiken en onver standige gewoonten, die thans zoo te recht worden gewraakt, langzamerhand te doen verdwjjnen." De commissie zet in de eerste plaats uiteen dat zekerheid van bezit een voorwaarde, doch niet de eenige voorwaarde is voor voordeelig bedrijf, om vervolgens ae wettelijke maatregelen aan te geven, waardoor het gebruik van den grond door eigengerechtigden kan worden bevorderd. Verder volgt een beschouwing over landnationalisatie, terwjjl besloten wordt met middelen tot verbetering van het pachtstelsel De meeste aandacht wordt gewijd aan het tweede punt. De commissie bespreekt eerst de fiscale maatregelen (progressieve grondbelasting, mindere belasting voor eigenaars-gebruikers, mutatie-rechten), daarna de wjjziging van het privaatrecht (zaüeljjk pachtrecht, naastmgsrecbt, beklemrecht, erfpachtBrecht, wjjziging in, erf recht (vruchtgebruik van langstlevende echtge- nooten) en ten slotte de verbetering van het credietwezen. Maar ook het vierde punt: de verbetering van pachtstelsel, geeft tot belangrjjke beschouwingen aanleiding over pachtcommissiën, veranderlijke pachtsom, waarborgen voor den pachter tegen onheilen en het genot der aan gebrachte verbeteringen. Over verbetering in het credietwezen schrijft de commissie het volgende »De commissie stelt zich voor, dat tot ondersteuning van den eigengeërfden boeren stand nog het meest zal kunnen worden gedaan door de eigenaars in de gelegenheid te stellen Bteeds tegen lage rente zich kapitaal te ver- sohaffen. Het is een feit dat, niettegenstaande de toenemende concurrentie der hypotheek banken, de rente, die de landbouwers hebben te betalen, vergeljjkender wjjze te hoog is. Wanneer men bedenkt dat het onderpand, dat de landbouwer in zijn onroerend goed kan aanbieden, grooter zekerheid schenkt dan de meeste effecten, dan is het een te betreuren verschijnsel, dat de rente, die de landbouwer voor dat onderpand moet geven, hooger is dan de koopman of industrieel betaalt, wanneer zjj hunne obligatiën en de goederen beleenen, hooger ook dan de rente, die waterschappen of polders in den regel betalen. »De commissie is daarom van oordeel dat er alleszins reden is om aan fe dringen op de oprichting van een staatshypotheekbank, die tegen lagen rente hypothecair crediet zou verschaffen. De staat beoogt geen winstbejag. De staat kan daarenboven goedkooper geld opnemen dan ieder ander en het mitsdien ook goedkooper dan ieder ander verleenen. In ver band met de groote waarborgen, die een on roerend onderpand bjj zeer ruime overwaarde en voorzichtige waardeering oplevert, zou ook het risico voor den staat gering zjjn. Doch wits al ion do staat sioh eenige opoffering moeten getroosten, dan nog ware de tusschen- komst in den aangegeven sin zeer wel te rechtvaardigen, wanneer men bedenkt dat andere takken van bedrjjf reeds lang op in directe wjjze talrjjke ondersteuning hebben genoten, die door de gezamenljjke belasting schuldigen zjjn bekostigd. »Intusschen is het wel niet twjjfelachtig, dat bjj een voorzichtig beheer en bjj de atwerigheid van winstbejag, zonder eenige vrees voor ver lies, de hypothecaire rente aanmerkelijk lager zou kunnen worden gesteld dan bjj de tegen woordige concurrentie mogeljjk is. Zeer bepaal - deljjk zal echter op den voorgrond moeten staan dat het doel van de staatsbank wel moet zjjn goedkoop maar niet gemakkeljjk crediet. En juist in tjjden van voorbjjgaanden bloei of prjj9ver heffing zou de staatsbank regulariaeerend op treden en door voorzichtige, op de continuïteit van het beürjjf gerichte taxatie en het eischen van ruime overwaarde, de misbruiken van crediet, die vroeger tot zooveel t ampen hebben aanleiding gegeven, voorkomen. «Bovendien zou de werking van een staats bank zich ook uitstrekken tot tal aan plaatsen die te ver afgelegen zjjn, en tot tal van per sonen, die te weinig kapitaal behoeven, om in aanmerking te komen voor de bemoeiing van partiouliere banken. »De commissie meent alzoo dateen staatshypo theekbank zou voorzien in een werkeljjke behoefte, een steun zou kunnen zjjn voor de landbouw-eigenaars en een krachtig middel om de instabiliteit van bet bezit, dat het onvermjj- deljjk gevolg is van lichtvaardig crediet, in de toekomst te verminderen." Het rapport is opgesteld door den ondervoor zitter-rapporteur der commissie, mr P. W. A. Oort van der Linden, thans hoogleeraar in de staathuishoudkunde te Amsterdam. Naar men meldt zal een wetsontwerp tot wjjziging der artsenwet weldra bjj de Tweede Kiimer worden ingediend. Te Stoppeldjjk hebben zich voor de be trekking van onderwjjzer aan de school bjj de Veerstraat, jaarwedde f 500, slechts twee, en voor die van onderwijzeres in den Paulnspolder slechts eene sollicitante aangemeld. De voordracht voor een onderwjjzer aan de kostelooze school no 12, aan de Veemarkt te Botterdam, hoofd de heer L. P. Akkergdjjk, bestaat uit de heeren A. Ie Clercq te Goes, A. Buyze te Dordrecht en A. Nugteren te Rjjsoord. Donderdag herdacht de heer H. J. van Nouhujjs, predikant bjj de Nederduitsche hervormde gemeente te Oudsboorn, zjjne vjjf- e 11-twintig-jarige ambtsbediening, waarbjj hem zoowel uit zjjne eigene gemeente, als van geestverwanten uit den omtrek en van tegen woordige en voormalige ringbroeders, talrjjke bljjken van sympathie ten deel vielen. Mgr. J. Heykamp, aartsbisschop van het kerkgenootschap der oud-bissehopueljjke cleresie te Utrecht, is zeer ernstig ongesteld; zjjn toe stand is zorgeljjk. Naar wjj vernemen zal einde dezer maand een reeds lang door de vereeniging Gemeente belang te Middelburg gekoesterd plan, waarvan de uitvoering echter tot heden op allerlei be zwaren afstuitte, verwezenlijkt worden. Nu de duinwaterleiding zoo goed als gereed is en op bet punt staat geopend te worden, tan meende het voorloopig bestuur dier vereeniging het niet anders dan goed zjjn de gelegenheid te geven omtrent het nut en het gemak daarvan alle mogeljjke inlichtingen en voorlichting te verkrijgen. Tevens wilde dat bestuur dan ook omtrent de gasfabricage en wat daarmee in verband Btaat eenzelfde gelegenheid bieden. Tot dat doel zal op Donderdag 28 Januari in het Schuttershof alhier eene openbare bjj eenkomst worden gehoudenen het bestuur was zoo gelukkig om den heer P. Polet alhier op de tot hem gerichte uitnoodi- g i n g bereid te vinden om bjj die gelegenheid als spreker op te treden. De door hem te houden voordracht en te geven ophelderingen zullen door den heer Polet door allerlei proeven en voorbeelden worden opgehelderd; wat zeer zeker de aantrekkelijk heid en de duidelijkheid van het geheel zal verhoogen. Het ligt voor de hand dat de heer Polet op die bjjeenkomst als particulier persoon, en niet als directeur der gasfabriek en duin waterleiding optreedt. Maar dii neemt niet weg dat hjj zich welwillend bereid verklaarde om bjj die gelegenheid op tot hem gerichte vragen te antwoorden. De bjjeankomst zal dit ten slotte voor leden der vereeniging Gemeentebelang kosteloos, voor niet leden tegen entréa toegankelijk zjjn; terwjjl nog altjjd gelegenheid bestaat om lid der vereeniging te worden, waarvan de contri butie voor dit jaar slechts 50 cent bedraagt. Ter gelegenheid van zjjn 25jarig ambts- jubilé ontving de heer N. de Graaf, commis saris van politie te Vlissingen, ook van de burgerjj tal van bljjken van belangstelling en waardeering. Woensdagavond bracht het muziekgezelschap Ons genoegen hem eene serenade met fakkellicht. De bevolking van Goes, die op 1 Januari 1891 bestond uit 6605 personen, 3052 m. en 3553 vr., vermeerderde in aen loop van dat jaar met 645 personen, doordien geboren werden 113 kinderen van het manneljjk en 108 van bet vrouweljjk geslacht en doordien zich in de gemeente vestigden 180 m. en 232 vr., ter. wjjl bovendien ambtshalve 12 personen, 10 m, en 2 vr. werden ingeschreven. De bevolking verminderde door het overljj. den van 148 personen, zijnde 72 m. en 76 vr; en door het vertrek van 216 m. en 272 vr. samen alzoo 488 personen, terwjjl afschrjjving ambtshalve plaats had van 1 man. De bevolking is, zooals uit bovenstaande cjjfers bljjkt, vermeerderd met 14 mannen en verminderd met 6 vrouwen, zoodat de toename 8 personen bedraagt. Gehuwd zjjn 39 paren. Levenloos aangegeven werden 5 kinderen van het mannel. en 1 van het vrouweljjk geslacht. Aan het Sas van Goes had gedurende 1891 de volgende scheepvaart-beweging plaats. Er zjjn ingevaren 729 schepen met 45611 tonnen in hou i, en uitgevaren 733 schepen met 44555 tonnen inhoud. De vaart was gestremd gedu rende Ja uari wegens vorstvan 26 tot 28 April en van 7 tot 15 Juni, wegens herstel der haven- boorden en de werken aan den mond der haven. (G. Ct). In de Donderdag gehouden vergadering van den gemeenteraad te Hoedekenskerke, bij gewoond door 5 leden, deelde de burgemeester, de heer J. Welleman, mede dat de oude school volgens deskundigen onmogeljjk zoo kan ver. beterd worden, dat zjj aan de eischen van dezen tjjd voldoet. Zelfs zal de plaats, waar nu de onder wjjzers woning staatmoeten gebruikt worden voor de nieuwe school, zoodat er voor het hoofd der Bchool eene andere woning zal moeten gekocht of aangebouwd worden. Met 4 tegen 1 stem werd in dien geest beslist, in de vaste hoop, dat het rjjk deze arme gemeente ruimschoots te hulp moge komen. Nog werd met slgemeene stemmen besloten aan den rjjks- en den gemeente-veldwachter, voor diensten in 1891 aan de gemeente bewezen, ieder eene gratificatie van 15 te schenken. Men bericht ons uit Zierikzee Had jl. Dinsdag een onzer stoombooten op Botterdam, de Zierikzee no. I, eenige averjj, Donderdagmorgen moest de Zierikzee no II, die tjjdeljjk dienst doet en bjj het reizend publiek als de pony bekend is, op ongeveer drie kwar tier afstand van de stad terugkeeren wegens lekkage aan den ketel. Genoemde boot had nog juist genoeg stoom om de Nieuwe haven te bereiken. A. s. Zater dag kan het stoomschip weer hersteld zjjn, om den dienst te hervatten. De op 4 Dec. 1890 te Bruinisee benoemde commissie tot het definitief vaststellen der statuten voor de stichting van een ondersteu ningsfonds voor gebrekkige en oude behoeftige visscherslieden, benevens van hunne weduwen en weezen is thans met bare werkzaamheden in zoo verre gereed, dat zjj, in hare Woensdag gehouden algemeene vergadering, vervangen kon worden door een voorloopig bestuur, dat ich belasten zal met het aanvragen van de koninkljjke goedkeuring tot het erlangen van rechtspersoonlijkheidzoodra deze verkregen zal zjjn is genoemde stichting een voldongen feit en dan eerBt zal een definitief bestuur be noemd worden, waaraan de verdere zorgen en het beheer kan worden toevertrouwd. Woensdagavond gaf de zang7ereeniging Thalia te Dreischor, onder leiding van den heer M. Walraven van de Garde, haar vjjfde jaarfeest, met de opvoering van Krelisloer en Gfanzendonckoperette voor zang en piano in acht tafereelen door P. Vasseur. De heer P. Jongmans, muziekonderwijzer te Zierikzee, had met de meeste bereidwilligheid de pianopartij op zioh genomen. Het spreekt bjjna van zelf zoo achrjjft men ons dat deze zioh uitstekend van zjjne taak kweet. Door den directeur waren hier en daar tekst en muziek gewjjzigd, zoodat er eene aangename afwisseling van solo's, twee- en vierstemmige lederen voor vrouwen-, mannen- en gemengd koor ten gehoore werd gebracht. De hoofdrollen bleken aan goede krachten toevertrouwd, terwjjl allen medewerkten om het geheel te doen slagen. De boerinnetjes zagen er in hare verschillende costumes allerliefst uit. De kunst minnende leden en geïntroduoeerden keerden dan ook allen hoogst voldaan huiswaarts. Dat men nog geruimen tjjd gezellig bjj een bleef, laat zich begrjjpen. Door het rjjkstelefoonkantoor te Stav6nisse werden in 1891 verhandeld 1351 berichten, nl. ontvangen 569 en 782 verzonden, tegenover een totaal van 1323 berichten in 1890. In de aatste 6 jaren was het totaal reep. 1086, 876, 1162, 1177, 1323 en 1351, Naar men ons uit Terneuzen meldt be geren heden of morgen twee der, door den vermoedeljjk aan hondsdolheid ïjjdenden hond gebeten personen zioh naar Parjjs, om aldaar onder behandeling van Pasteur te worden ge steld. Het ljjk van den landbouwerszoon uit den Vogelschorpolder, gemeente Terneuzen, is uit het kanaal opgehaald, en de som gelds, welke hjj bg zich had, benevens het horloge nog op hem bevonden, zoodat hier aan geen misdaad, doch wel aan een overkomen ongeval moet gedacht worden. Onder voorzitterschap van den heer mr G. N. de Btoppelaar vergaderden Donderdag avond in het Ca/4 Rotterdam, van den heer J. A. Hejjliger alhier, de leden van de afdeelmg Middelburg der schippersvereeniging Schuttevair. Een vjjftiental leden was tegenwoordig. De voorzitter opende de vergadering; hy wenschte den aanwezigen met de jaarsverwis- seling geluk en uitte de beste wensohen voor de leden en hunne betrekkingen. Hjj sprak daarbjj de hoop uit dat het jaar 1892 voor hen een gelukkig en voordeelig jaar wezen moge. De notulen van het verhandelde in de vorige bjjeenkomst werden gelezen en goedgekeurd. Hierop werd mededeeling gedaan van ver schillende ingekomen stukken. Daaronder oehoorden brieven van den heer De Groof te Hansweert, waaruit bleek dat zich daar een 40 tal schippers bereid hebben ver klaard tot toetreding tot deze afdeeling. De voorzitter bracht den heer De Groof hulde voor hetgeen door hem in het belang dezer afdeeling gedaan is, met welke hulde de vergadering hare instemming betuigde. Van den inspecteur van het loodswezen te Vlissingen was een schrjjven ontvangen, hou dende bericht dat overwogen zal worden of aan den wensch der vergadering, wat betreft het verven der lichttonnen, kan worden voldaan. Uit eene mededeeling van een der leden bleek dat aan den wensch gevolg iB gegeven. De hoofdingenieur van den waterstaat in Z-eland heeft bericht dat wat den kenbaar gemaakten wensch met betrekking tot de sluis deuren te Hansweert en te Wemeldinge betreft daaraan zoo mogeljjk zal worden voldaan, even als aan het verzoek tot het maken van stoppa- len aldaar. Het aanbrengen van lichten op de brug te Sc hor e etc. zal in overweging worden genomen, terwjjl tegen het verliohten van den Oostha- vendam te Hansweert nog dezelfde bezwaren 'bestaan als vroeger. De minister van waterstaat heeft bericht dat, wat aangaat het verzoek dezerzjjds om een stoomsleepdienst op het kanaal van Zuid-Be ve- land, de behoefte daaraan niet groot genoeg is gebleken om op een vroeger genomen afwjj zende beschikking terug te komen. Eindeljjk bericht de minister dat een tweede doorvaart door de bruggen over het kanaal bjj de op making der btgrooting voor 1893 in overweging zal worden genomen. Door de heeren P. L. de Brujjne en Co is een request aan de regcering gericht met verzoek om, ten behoeve der tankschepen, in de buiten haven te Veere een viertal duo d'alven aan te brengen. Dit request is dezerzjjds ondersteund en de voorzitter heeft eene oonferentie gehad met eenige bjj deze zaak betrokken ambtenaren van den waterstaat. Deze waren niet gunstig gestemd voor inwilliging van het verzoek. Tot op dit oogenblik is nog geen resultaat bekend. Uit de hierover door de schippers gevoerde discussie bleek inwilliging van het verzoek weinig in het belang der binnenschipper}) geacht te worden. Door den voorzitter werd nog mededeeling gedaan van het verrichte en de gevoerde cor respondentie in zake de gewenschte vluchthaven op het Krammer. Te Botterdam is 2 Juni eene vergadering van afgevaardigden der afdeelingen gehouden16 dezer afdeelingen verklaarden zich voor eene vluchthaven te Oude Tonge, 1 voor eene vluchthaven aan de Galathee. Van het daar verhandelde is aan het hoofd bestuur kennis gegeven. Met betrekking tot deze zaak is, zooals de voorzitter mededeelde, ook aan de kamer van koophandel alhier advies gevraagd. Het bestuur dezer afdeeling heeft als zjjne meening aan het hoofdbestuur bericht dat eene vluchthaven te Oude Tonge de vooikeur verdient. De zaak is nog hangende. Is de voorzitter wel ingelicht, dan bestaat er echter bjj den water staat meer voorliefde voor de Galathee dan voor Oude Tonge. Alsnu deed de penningmeester rekening en verantwoording van zjjn gehouden beheer over 1891. De ontvangsten bedroegen 141.02, waaronder 44.13 goed saldo van 't vorig jaar en contributie van 96 leden. De uitgaven besomden f 101.02, zoodat de rekening een voordeelig saldo oplevert van 39.60. De rekening werd, onder dankzegging aan den tendant, goedgekeurd. Daarna werd door den heer J. H. Snjjders aan de aanwezige schippers de vraag gedaan: welk is uw oordeel over de pogingen, in den laatsten tjjd aangewend tot verbetering van den kanaalmond bjj Veere Hjj lichtte die vraag toe door te herinneren aan hetgeen te dezer zaak door den minister van waterstaat en den heer mr C. Lucasse ii gesproken en wees daarbjj ook op de uitbagge ring die geschied is. Verschillende mededeelingen werden gedaan; waaruit bleek dat volgens sommigen het bag geren gunstig gevolg heeft gehad in zooverre dat geen achteruitgang geconstateerd werd. Dit werd toegegeven, wat de stoombooten be treft, maar voor de zeilvaart meenden sommigen dat de toestand steeds te wensehen overlaat. Men klaagde 0. a. er over dat de toestand niet stabiel was en men geen rekening met de genl houden kan. Het meerendeel der vergadering bleek echter van oordeel dat, moge nog niet verkregen zjjn wat men wensehen zou, toch door het baggeren verbetering is aangebracht. Men sprak daarV-jj den wensch uit dat Bteeds worde voortgegaan met verbetering van den toegang. De geul is, naar een der leden opmerkte en anderen toegaven, vooral voor 't opkomen, als moet gelaveerd worden, te nauw. Een der aanwezigen, de heer Kouion, meende te moeten wjjzen op de door den spoorweg aanleg en het kanaal door Znid-Beveland veranderde ligging, waarop v an een anderen kant, door den heer Snjjders, werd geconstateerd dat die toestand te wjjten is aan de ombuiging van de haven. Ware de uitmonding gemaakt op de plaats van de oude haven, dan was waarsehjjnljjk de toestand goed geweest. Deze spreker wees er daarbjj op dat Middelburg zioh te groote offers getroost om met een sleohten toegangsweg genoegen te nemen. Alsnu kwamen ter tafel verschillende onder werpen, waarvan de heer F. V. de Groof te Hansweert de bespreking wenschte. Het eerste strekte om den hoofdingenieur van den waterstaat te Middelburg te verzoeken om op laag water op de punt der onderberm van den westbavendam te Hansweert een baken te plaatsen ter aanduiding voor de scheepvaart boever de steenglooiing uitsteekt. Ter toelichting hiervan wees de heer De Groof erop dat de onderberm eene lengte heeft van 15 meterscirca halt eb en half vloed komt die berm onder, zoodat de schippers, die over eb of vloed op de haven willen komen, g6en zieht hebben hoever de berm uitsteekt. In 1891 zjjn drie schepen met over den vloed op de haven te komen op de berm gestooten en hebben ongeluk bekomen, te wetende 4 GebroedersVaarwel en Op hoop van zegende twee eersten zonken, het laatste werd nog in tjjds op de slikken gezet. Buitendien hebben in 1891 een aantal schepen op en tegen de berm gezeten, die er zonder schade afkwamen. Uit de hierover gevoerde disoussie bleek dat men over het algemeen geen voldoende verbet^*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1892 | | pagina 1