buitenland.
N". 1.
135° Jaargang.
1892.
Yrijdag
1 Januari.
1891.
Middelburg 31 December.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood- en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
UIT STAD EN PROVINCIE.
MBHMBBSMCiftiittMMMWi
niiiiiFiiii lii.stiit: (iiiiMM.
Thenoomelei1.
Middelburg 81 Dee. vm. 8 51 gr.
m. 12 u. 49 gr., av. 4 n. 48 gr. 1'.
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te VHssingen: P. G. de Vjï Mijstdask Zoo*, te Goes: A. A W.Bolland,teKruisingenF. v.d.Peijl, teZierikzee: A.C.deMooij, teTholen: W. A. Ailverteutii'n
va* Nieuwïnhttijzen en te Terneuzen'31. dm Jonue. Verder r.^me* alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiSn aan, evenals de i moeten des namiddags te één nni
advertentie-bnrean's yan Niïgh Van Ditmax, te Rotterdam, dx «m. Belotakte, te 's Gravenhage, en A. de la Max Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zijn, wille
Hootdagenten voor het Buitenland: te Parys en Londen, de tompagnie générale de Puhlicité étrangère G. L. Dattbe Cie., Joh* F. Jones, opvolger. j jjj des avonds nog worden opgenomea
Vrijdag Kienwjaarsdag var-
se li ij nt deze courant niet.
=3=
i.
Wederom la een jaar voorbijgegaan en
wederom mocht Europa zich verheugen in
ijiet behoud van den vréde. Wel bleef het
■si vis pacem, para belluin d c leuze der groote
mogendheden, wier voorbeeld door enkele
kleinere staten werd gevolgdwel rezen
nieuwe kwestiën en moeilijkheden voor de
volkeren en bleven oude onopgelost, doch de
rust is door niemand verbroken. Voor hoe
lang deze rust? Met deze vraag op de
lippen is Europa 1891 ingetreden, met
dezelfde vraag, hoe vredelievend ook uiter
lijk alle staten gezind schijnen, begroet het
den eersten dag van het jaar 1892.
Geweldige botsingen, zoolang gevreesd,
vonden gedurende het afgeloopen jaar niet
plaatstoch gebeurde er iets, dat voor den
algemeenen politieken toestand van ons
werelddeel een gewichtig feit mag beeten.
Door de betrokken staten werd het Drie
voudig Verbond verlengd, waarop Rusland en
Frankrijk antwoordden met ondubbelzinnige
maniièstatiëu. Er ia éen naam, die het jaar;
1891 een bijzondere aistonso'ne oeceoTïYAtf'
verleentKronstadt. Had men vdor dien
slechts een gemeenschappelijk optredên van
frankrijk en Rusland in een eventueel
internationaal conflict m o g e 1 ij k geacht,
sedert de ontvangst der Fransche vloot te
Ironstadt weet men, dat tegenover het
verbond der drie groote mogendheden Frank
rijk en Rusland een bondgenootschap sloten
berustend op schriftelijke of mondelinge
verdragen doet weinig ter zake. In inter
nationale kwestiën ziet men beiden met
treffende eenstemmigheid een zelfde doel
vervolgen, elkander diensten bewijzen, Waarbij
.het vurige, ongeduldige Frankrijk in hulp
vaardigheid den loggen Russischen kolos
verre overvleugelt. Maar de betooging van
Kronstadt heeft Duitschland van een aan
zienlijk deel van haar invloed weten te ont
doen door Frankrijk en Rusland, doch vooral
het eerste, op een ander gebied dan het
staatkundige met succes te bestrijden. Gelijk
de heer Von Caprivi onlangs in den rijksdag
zeideonmogelijk is het niet dat in de toe
komst de oorlogen niet met wapenen maar
met wetsartikelen en tariefposten worden
gevoerd.
De meest kenmerkende karaktertrek van
1891 is misschien voor de geheele beschaafde
wereld het sluiten van nieuwe haudelstrac-
taten tusschen verschillende natiën, een
methode waarvan Frankrijk in 1860 het
goede voorbeeld heelt gegeven, doch waarvan
het zich zelf thans alleen buitensluit.
Door het organiseeren van een Europee-
schen Zoüverein heeft Duitschland zich groote
economische voordeelen boven de -Fransche
republiek zoeken te verschaffen, terwijl het
protectionisme Frankrijk voortsleept op een
weg, die tot zijn volkomen isolement moet
voeren, een tactiek welke tevens in politiek
opzicht belangrijke gevolgen kan hebben.
Duitschlands handelspolitiek heeft aan de zaak
der triple-alliantie een zeer grooten dienst be
wezen, want iedere internationale groepeering
heeft een dubbele uitwerking; zij brengt de
'nemers dichter bij elkander en verzoent
én zij verwijdert en vervreemdt hen,
'-uiten staan, meer van eikander. Zoo
ie handelstractaten de beide neu-
nsch sprekende staten België
1 *<ader tot Duitschland en
vloed en verwijderen ze
het
staatslieden Crispi maakten plaats
voor nieuwe sterrenterwijl de dood
ruw en onverbiddelijk met zijn zeis jeugd
en ouderdom uit het leven wegmaaide.
België verloor zijn toekomstigen troonopvol
ger in prins BoudewijnDuitschland zijn
grijzen veldheer Moltke. Nog twee mannen
die, de een korter de ander langer, grooten
invloed op de politieke geschiedenis en de
ontwikkeling van hun vaderland uitoefenden,
doch tusschen wier persoonlijk karakter
evenmin als tusschen wier politieke ge
dragslijn en beteekenis wij eenige gelijkenis
willen maken, zijn dit jaar overleden. De
avontuurlijke generaal Boulanger, die, als
een dapper officier zijn loopbaan begonnen,
als een politiek chevalier d'industrie de
toekomst en het heil van Frankrijk voor
korten tijd bedreigde, eindigde als een
modern Werther op het graf zijner geliefde
de groote Iersche patriot Parnell stierf,
zijn ongelukkig vaderland achterlatend ten
prooi aan een binnenlandschen twist, die de
groote zaak, waarvoor hij jaren lang met
onverschrokken volharding en schitterend
talent heeft gestreden, in gevaar brengt.
Zoowel Boulanger als Parnell waren echter
reeds politiek dood, alvorens hun lijk ter
eeuwige rust werd gelegd.
Wat den binnenlandschen politieken toe
stand der afzonderlijke rijken betreft elk
land had zijn strijd van partijen en belangen
woorden dikwerf synoniem; aan de
oplossing van dezen strijd werd onverpoosd
gearbeid, waarbij de groote rijken zooveel
mogelijk de eischen van het militairisme iu
betere harmonie met hun economische politiek j
zochten; tfe- feKagsa,-----
Onder de groote Europeesche staten ver
keert het ontzaglijke Russische rijk in zulk
een troosteloozen economischen en politieken
toestand, dat een catastrophe onvermijdelijk
schijnt. Met barbaarsche wreedheid vervolgt
de regeeriug van den Czaar de jodentege
lijkertijd is tengevolge van den mislukten
oogst in tal van districten hongersnood
uitgebroken. Onbeschrijfelijk gebrek, sterfte
tengevolge van honger en epidemieën, oproeren
onder de plattelandsbevolking, revolutionnaire
propaganda zijn de vijanden, die van alle
kanten op den Russischen autocraat los
rukken.
Van alle nationale en internationale kwes
tiën eischte ook gedurende het jaar, dat
thans achter ons ligt, de sociale kwestie
de aandacht van alle beschaafde volkeren
in de eerste plaats. Slechts langzaam ont
waakt bij regeeringen en individuen het
besef der verantwoordelijkheid jegens die
aanzienlijke schare misdeelden, welke door
een wreed, onbillijk lot tot een leven van
ontbering zijn gedoemd. Men zij socialist
of niet, bijna ieder weet thans, dat er een
sociale kwestie bestaat en dat deze dringend
een oplossing vordert. Wie aan deze op
lossing niet met inspanning van alie krachten
uit rechtvaardigheidsgevoel medewerkt,
doe het althans uit eigen belang hoe langer
de oplossing door een gewetenloos aarzelen
verschoven wordthoe meer men, door dwaze
verblindheid verleid, de grootsche maatschap
pelijke hervormingen, welke onze tijdeiacht,
door kleine geneesmiddelen zoekt te vervan
gen, hoe verschrikkelijker het einde zal zijn.
Waar men den dringenden eisch van evo
lutie niet wil verstaan, zal r evolutie
het laatste woord spreken.
Voor de beweging onder de arbeiders
leverde 1891 geen ongunstig resultaat op.
Verscheidene arbeidersbijeenkomsten, o. a. het
internationale mijnwerkerscongres te Parijs
en het socialistisch congres te Brussel droegen
er wederom toe bij den internatio
nalen band tusschen de arbeiders vaster
te knoopen, terwijl dezen in bijna alle
landen zich onderling nauwer aaneensloten,
zich steeds meer bewust van de kracht van
het vereenigingsleven. Conflicten tusschen
patroons en werklieden bleven ook dit jaar
niet uitbeide partijen streden met afwis
selend gelui- doch de arbeiders behoeven
geen ontevr Juonbeid in het algemeen over
afloop van dien strijd aan den dag te
schillen tus
schen werkgevers en werklieden betreft, zoo
verdient op dit gebied in het bijzonder de
aandacht gevestigd te blijven op het einde
van de jongste werkstaking in de kolendistric-
ten van Noordelijk Frankrijk, wijl hier de
democratische beginselen in den vorm eener
scheidsrechterlijke uitspraak, onder patronaat
der republikeinsche regeering tot stand
gekomen, een schoonen triomf vierden. De
republiek gaf hier eeu heilzaam voorbeeld,
boe geschillen, tusschen patroons en arbeiders
gerezen, kunnen beëindigd worden zonder
dwang van de eene zijde, zonder geweld
van den anderen kant. Arbitrage, aanbe
volen door de regeeringen in het
belang van allen, moet noodzakelijker
wijze de gewone weg worden tot beëindiging
van werkstakingen.
Ja, in het algemeen moet elke regeering
meer en meer gaan begrijpen, „dat de staat
de tot eenheid verheven wilsuiting van alle
burgers in een land uitmaakt; dat de re
geering dus ook positief algemeene groote
maatschappelijke belangen moet en kau
leiden." Waar het volk dan in de eerste
plaats voor zich het recht eischt mede invloed
uit te oefenen op de samenstelling der uit
voerende en wetgevende machten, die zijn
heil beraden, zijn lasten en niet altijd
rechtvaardig verdeeld het opleggen
mag men dezen billijken eisch niet langer
ruw afwijzen. Gelijke re.chten bij gelijke
plichten en gelijke lasten, steun en be
scherming aan de zwakken en misdeel
den deze rechtvaardigheids-idée moet
in de plaats komen van de ongel jk.
heid, welke met haar egoïstisch streven
naar indlviduee'e welvaart „«»o lang den staat
en de maatschappij heeft 'oeheerscht. En
deze gelijkheid kan slechts verkregen worden,
wanneer het democratisch beginsel de in
stellingen van staat en maatschappij door
dringt. Hoe flSfeer elk individu zich bewust
n&orctr van de verantwoordelykheid, welke
het tegenover het algemeen draagt, hoe
meer de leuze van „help n zelf" ver
vangen wordt door het humanere helpt
e 1 k a n d e r en de gemeenschapszin in alle
deelen van alle volkeren ontwaakt, hoe
grooter de kansen worden op een mensch-
waardig bestaan voor allen.
Wat 1891 bijgedragen heeft tot bereiking
van dit schoone doelwelke duurzame
historische beteekenis de politieke gebeurte
nissen van het afgeloopen jaar, de daden en
plannen en woorden van de souvereinen, de
regeeringen en leiders der groote democra
tische en der sociale beweging, gedurende
1891, de voorafgaande en volgende jaren
uitgevoerd, beraamd en gesproken, voor de
ontwikkeling der volkeren zullen hebben,
kan eerst de nakomelingschap beoordeelen,
want die Weltgeschichte ist das Weltgericht.
De heer Ph. J. Gillissen te Viissingen
viert heden (Donderdag) zjjn 25jatig jubilé
aan de gasfabriek aldaar.
Als filtersjongen in dienst gekomen by de
destijds stedelijke gasfabriek, werd hg den 21
Febr. 1885 doordoe Imperial Continental Gas-
corr.pauy benoemd tot baasfittar (opzichter).
Zjjn ondergeschikten hadden heden zjjn kan
toortje met vlaggen getooid en boden hem
een album met staanderdtje aan, waarin hunne
namen waren vermeld.
Woensdagmiddag werd de nieuwbenoemde
burgemeester van 's Heerenhoek de heer J. G.
P. Tiraans, die den eed in handen van den
commissaris dor koningin had afgelegd, aan de
grens der gemeente afgewacht door een ruiter
stoet en eenige autoriteiten met de harmonie
en in optocht naar het, door eerepoorten en
vlaggen versierde, dorp geleid. Daar werd de
burgemeester geïnstalleerd en gecomplimenteerd,
waarop ook de heer Timans eene rede hield.
De harmonie gaf eenige muzieknommers ten
beBte en s' avonds werd een vuurwerk afgestoken.
Men sohraft ons nit St, Annaland
Woensdag hièld de gemeenteraad ague laat
ste zitting in 1?'- Déze vergadering was
tevens die waarü hoogste ambtenaren
der gemeente v - iet -*st hunne funotien
uitoefenden. D er "heren8 Sr, sedert
1848 onafgebroken lid van den raad, sedert 1851
bnrgemeester en sinds vele jaren ambtenaar
van den burgerleken stand, leidde haar,
de heer J. Polderman Sr.ontvanger der
gemeente sedert 1832, en secretaris sedert
1856, las voor het laatst de notulen voor.
De heer Bierens werd met 6 stemmen tot
ambtenaar van den burgerleken stand her
benoemd en de heer J. Polderman Jr werd
geïnstalleerd als secretaris-ontvanger der ge
meente, in de plaats van zjjn vader.
Na het afdoen van nog enkele zaken, her
innerde de heer Bierens er aan, dat hg met
1' Januari op zjjn verzoek eervol als burgemees
ter was ontslagen. Hg dankte de leden voor
wat zjj hem in zgne betrekking hadden be
wezen, voor de hulp die hg steeds van hen had
ondervonden als het de bevordering van de
belangen der hun allen dierbare gemeente
betrof en voor de blgken van waardeering en
hoogachting, zoo van hen als van de ingeze
tenen ontvangen bg zjjn 25-en 40jarig jubileum
en zgne gouden brniioft, en sprak de boop uit,
dat de gemeente onder zjjn opvolger steeds in
bloei mocht toenemen. Hg behoefde nog geen
afscheid van hen te nemen, aangezien hg als
lid van den raad nog aan hunne werkzaam*
heden bleef deelnemen.
De heer Polderman Sr. zeide in hoofdzaak
hetzelfde als de heer Bierens. Hg dankte de
leden voor de steeds van hen genuten onder
scheiding, achting en vriendschap, terwijl hg
hoopte dat zgn zoon en opvolger inet diezelfde
voldoening met den te benoemen burgemeester
de gemeentebelangen mocht behartigen, als hg
dat zoovele jaren met den heer Bierens had
gedaan.
De oudste wethouder, de heer H. Polderman,
beantwoordde beide sprekers hen uit naam
van den gemeenteraad dankende voor hunne
diensten, aan de gemeente bewezen. Hg wenschte
hun beiden, dat hun op hun hoogen leefigd
'76" ea 82 nog m oht-rgegeven Werden dan
bloei van St. Annaland onder hunne opvolgers
te zien toenemen en dat zij zoo enkele jaren
een gelukkigen ouden dag mogen beleven 1 De
sprekers en de overige leden van den raad
waren zichtbaar onder den indruk van het
ernstig oogenblik.
Met den wensch van den heer H. Polderman
voor den gelukkigen ouderdom van de heeren
Bierens en Polderman stemt zeker de geheele
gemeente in.
Ten verzoeke van de weduwe en erven
Pieter de Kraker, vroeger molenaar te Othene,
gemeente Zaamslag, werd Woensdag te Terneu-
zen in het openbaar geveild: o. de windkoren-
molen, genaamd de Hoop, met huis, schuur, erf,
rosmolen, bouw- en weiland, boomgaard enz., ter
grootte van 32 aieB, gelegen te Othene, gemeente
Zaamsiag; verkocht voor f 3465, .aan den
heer P. de Rugter Jz., te Othene; en b een
woonhuis, schuur enz., met bouw- en weiland,
samen groot 14 heet., gelegen aldaar; ver
kocht voor 3000, aan den heer M. Diele-
man Wz., te Othene.
Men schrgft ons uit Biervliet
'sRgks politie, resideerende te Tzendgke,
Heeft tegen alle herbergiers, die Zaterdag jl.
een Bpeelman hadden, proces-verbaal opgemaakt.
Een der herbergiers, die na de staking van
het dansvermaak toch weder muziek voor den
dans deed geven, hangen twee processen boven
bet hoofd. Toch hadden onze herbergiers
permissie van den te Uzendyke wonenden
burgemeester, maar niet schriftelijk. Ge
woonlijk gaat het dansvermaak te Biervliet
vredig toe en dit Wordt dan ook steeds op den
tweeden Kerstdag gepermitteerd, terwgl in
aangrenzen Je gemeenten het daiwa t«*
geoordeeld wordt.
Geheele scharen danslustigen uit de omgeving,
onder anderen meer dan honderd jongens en
meisjes uit Hoofdplaat, bevonden zich te Bier
vliet, toen de storing der feestvreugde begon,
en van verschillende zjjden verzocht men ons,
in de Midd. Üt melding te maken, dat daaraan
grootendeels de in Biervliet ongekende rumoe
righeid toe te schrijven was, waarvan wjj in
het iiommer van Dinsdag gewaagden. Het iB
te verwachten, dat bovengenoemde processen
geen voortgang zullen hebben. Het komt onB
ar, dat er redenen te over waren, om zich
neer to leggen bjj een gegeven woord van den
eersten overheidspersoon der gemeente, dat in
overeenstemming was met dè gevolgde traditie
van dien dag.
Intusschen zjjn de herbergiers erg gedupeerd
in hunne beurs.
algemeen Ow®ra;»etaifa
Bg d« beraadslaging over de begrooting
den rjjksdag beklaagde zich onlangs de rjjk?
kanselier Von Caprivi over de verontrustende
mededeelingen, door gepensioneerde officieren
aan de dagbladpers verstrekt, ten opzichte van
het ont09reikende van Duitschlands militaire
instellingen. Opmerkeljjk is het dat na deze
klacht over den militairen verontrusting:
baccil de Nordd. Allg. Ztg, weder tot offirft
orgaan verheren, een artikel bevat, waarin be
toogd wordt, dat Frankrjjk door de organisat
der nieuwe régiment i mixtes, Dnitsohland ten
opzichte van de inriohting zjjner landweer
heeft overvleugeld, zoodat het den schjjn heef
of de rijkskanselier zelve, die den rage du nombr
zoozeei veroordeelde, vervalt in het gewraakte
euvel.
Niet lang hebben ook de gepensioneerde
officieren zioh na de strafpreek van den rijks
kanselier stilgehouden. Verscheidene dagblado?
offeren weder rjjkeljjk aan het militaire peet
misme tot schrik en ontzetting hunner lezerr
Zoo verklaart een dezer bladen apodictisch
dat de vijanden in het Oosten en Westen het
getal Duitsche troepen verre overtreffen. Vo
gens dit Kassandra-geroep is het Duitsohe
leger, dat andere meuschen voor zoo uitstekend
houden, eigenlyk een prulleboel, waar hei
aan alles ontbreekt. Met allerlei schrikbeelden
als: Berlijn 24 uur in handen der Rasse?,
bezorgt deze ongeluksprofeet den goeden Duit-
schen Michel op Oudejaarsavond kippevel et
booze droomen in den Nieuwjaarsjacht.
Andere bladen, in aansluiting bjj den rjjt
kanselier, trekken te vergeefs te velde tegen
de gewetenlooss groote bladen, die dergeljjk-
door geenerlei bewjjzen gestaafde aanvallen op
het Doitsche leger opnemen, waardoor pnd»
het publiek onrust wordt gezaaid en .de waard
der Duitsche legerinrichting tegenover het
buitenland wordt verlaagd, wat allerminst den
algemeenen vrede kan bevorderen.
Zoekt men den Duitschen burger met mili
taire zorgen te knellen, in Frankrjjk bar»
voorloop/ :e twaalfden, waarvoor ieder een
afschuw beeft, onrast en ergernis by de wis
seling van het jaar.
Met niet zeer welwillende gevoelens jögene
elkander nemen de Fransche kamers heder?
afscheid van het oude jaar om morgen
dezelfde wederzydsche gemoedsstemming V
nieuwe te beginnen. Men kent de oorzaak va
deze onderlinge vyandschap. Dank zjj het ge
brek aan goeden wil by den senaat is Frankr jjk
verplicht 1892 in te gaan zonder financieels
wet. De regeering moet haar toevlucht nemen tot
de voorloopige twaalfden, van welker heillooss
gevolgen een ieder overtuigd is. Gisteren
hebben kamer en senaat éen twaalfde toege
staan. In de kamer deelde de regeering har-
voornemen mede om de buitengewone zitting
tot den 12en Januari te doen duren, den c
waarop de gewone zitting moet geopend worden.
Vormt het conflict tusschen de beide
kamers een scherp contrast met de alg< -
meen vredelievende stemmingwaarmede
deze parlementaire zitting is geopend,
ook de beweging onder de bisschoppen is
weinig bevorderlijk aan den binnenlandschen
vrede. De republikeinen, die inderdaad gelrer
ven aan een verzoening tusschen het episcopaat
en de republiek, beleven weinig vreugde va
hun beschermelingen. Nauwelijks is de eene
bisschop ontwapend, of een tweede en derde
rukken strijdvaardig op de republiek los; noch
de plooibaarheid van De Freycinet noch zelfs
de eerbied voor den paus bewegen hen den
strjjd te staken.
Wat trouwens een bevrediging tussehen kerk
ea staat voor de republiek kan beteekenen,
stellen dc .yaadea Oer
aan het licht. Zoo heeft de graaf van Parys
het afgeloopen jaar niet willen laten voorbij
gaan zonder nog een nieuwe oorlogsverklaring
tegen den huidigen regaeringsvorm in Frankrjjk
los te laten. Misschien wil hy aldus be wjj zen,
dat hy er niet aan denkt het voor hem zoo
onheilspellend veld der politiek te verlaten.
De dood van bisschop Freppel biedt den graat
van Parys de aanleiding tot een verheerlyk: a..
van dien prelaat en tevens tot een aanval op
de republiek in den vorm van een brief aas.
den graat d'Haussonville. Volgens Philips Y1I
in spe wist bisschop Freppel zeer goed, dat
de groote belangen van den godsdienst ut
Frankrjjk nooit een ernstigen waarborg zullen
vinden onder de republiekdat eene verzoening
nooit oprecht zal zjjn, en dat, zelfs in het
geval dat de katholieken aan het bestuur
zouden komen onder de republiek, zy altyd
blootgesteld zouden blyven aan omkeeringen
tengevolge der uitspraak van de kiezers bjj
de stembus.
Uit het sehryven blykt verder, hoe de graaf
van Parys van oordeel is, dat alleen de ont
wikkeling van de godidisnstige gevoelens }s
