N°. 308. 134" Jaargang. 1891. Donderdag 31 December. Middelburg 30 December. D«« courant Ter schijnt dagelijks; mat uitzondering ran Zon- en Feestdagen] Pr^js per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentien20 cent per regel] Bij abonnement lager] Seboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevena alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte] ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. eat MIDIHIItl KI.SIIIi: (01MM. Thenuometer. Middelburg 30 Dec. nn. 8 u40 gr. n. 12 u 47 gr., av. 4 u. 48 gr. F. V irwacht W. win d Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoo», te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooir, te Tholen: W. A, van Nrexjwenhtjuztk en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen nlle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de adverten tie-bureau's van Nijgh Van Dithae, te Botterdam, de Geb&. Beunt ante, te 's Gravenhage, en A. de la Mae Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Datjïe Cie., John F. Jones, opvolger. Adverientiën moeten des namiddags te éém uur aan het bureau besorgd s|n, willen ijj des avonds nog worden opgenomen. Vrijdag Nieuwjaarsdag ver- ■cliijnt deze courant niet. Volgens mededeeling aan Het Vad. zullen de eerste belastingvoorstellen van den minister van finanoiën eerstdaags naar de Baad van State worden gezonden. De bestaande patent belasting van de winsten uit het bedrijf wórden omgewerkt. Ook de andere inkomsten zullen by afzonderlijke wet evenredig worden belast. Het ontwerp-vermogensbelasting is reeds geheel gereed. De zout-belasting sal niet worden af geschaft maar verminderd, welke vermindering met een nieuwe wettelijke regeling gepaard sal gaan. In Het Centrum kwam gisteren een scbrjjven van dr. Schaepman aan de redactie van dat blad voor, waarvan de aanhef luidde als volgt »Het is u bekend, dat ik, op verlangen van mgnen geneesheer, besloot in dezen winter geen openbare voordrachten, anders gezegd lezingen, te honden. »Nn dit middel, om met mjjnelandgenooten, met name met mjjne katholieke landgenooten, in verbinding te bljjven, mg ontbreekt, acht ik het mjjn plicht op andere wjjze die betrek king aan te houden. Ik vraag u daarom ver lof om van tjjd tot tjjd uw blad als spreek gestoelte te mogen bezigen." Van de hand van dr Schaepman komt dan ook heden in dat blad een opstel voor over bisschop Freppelen er zullen nu zeker meer geregeld dan tot heden dergelijke opstellen van zijne hand daarin verschenen. Uit zekere bron verneemt Het Vad. dal het bericht, dat de president der algemeene rekenkamer, le heer De Boy van Zuidewjjn, zjjn ontslag zou hebben gevraagd, onjuist is. Wel is de 77 jarige voorzitter van dit hooge staatscollege reeds sinds maanden aan huis gebonden, zoodat hjj zjjn ambt niet meer naar den eisch kan waarnemen, doch vooralsnog is door hem geen ontslag uit den staatsdienst verzocht. In verband met dit bericht wordt aan het N. v. d. D. versekerd dat de leden van boven genoemd college hun voorzitter, die lijdende is en sedert geruimen tjjd geen deel meer aan de werkzaamheden neemt, collectief hebben verzocht zgn ontslag aan te vragen. Aan dat verzoek heeft de heer De Boy gemeend geen gevolg te moeten geven. Met 1 Januari aanstaande is een nieuwe hofcommissie samengesteld, tot leden waarvan z{jn benoemdmr B. J. graaf Schimmelpen- ninck van Njjenhuis, C. H. F. graaf Dumonceau, mr M. W. baron Du Tour van Bellinchave, J. E. N. baron Sirtema van Grovestins, de heer C. J. van der Oudermeulen, jhr mr W. M. de Brauw en A. C. baron Bentinck, voormalig eerste stalmeester van wijlen Z. M. koning Willem III. De minister van financiën brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in Februari en Maart 1892, op nader te bepalen tjjd en plaats, een vergelijkend examen zal gehouden worden a voor 80 plaatsen als kommies 4e klasse der directe belastingen, invoerrechten en accjjnien, op eene belooning van 480 'sjaars. Voor deze betrekking kunnen in aanmerking komen zjj, die een gezond lichaamsgestel hebben, ongehuwd en niet beneden 23 nooh boven 28 jaar oud zjju. De hoogste leeftijd is echter voor gepasporteerde onderofficieren, die min stens 12 jaren militairen dienst hebben, 34 jaar, en voor gepasporteerde onderoffioieren of andere militairen, die minstens 6 jaren militairen dienst hebben, 30 jaar. Het examen loopt over lezen en sohrgven, de vier hoofdregels der rekenkunde met geheele getallen en tiendeelige breuken en het stelsel van maten en gewichten. b voor de betrekking van deurwaarder der direste belastingen, bedoeld bjj 3 en 4 der resolutie van 2 October 1888 no 7 (Verz. no 111), De verzoekschriften om toelating tot voor schreven examen moeten uiterlijk vóór 1 Fe bruari 1892 bjj het departement van financiën zjjn ingekomen en kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van de contidleurs der directe belastingen, invoerrechten en accijnzen, bjj wie ook nadere inliohtingen te bekomen zjjn omtrent de verdere vereischten en de stukken, welke bjj de verzoekschriften moeten worden overgelegd. Volgens berisht van den civielen en mili tairen gouverneur van Atjeh en Onderhoorig- heden is op 20 Nov. de cholera epidemisch verklaard te Eota-Badja en Óleh-leh. NECROLOGIE. Wjj laten hier een ljjst volgen van enkele der meest bekende perse onljjkheden, in 1891 overleden, en wel In het binnenland. Mr P. H. Saaymans Vader, oud-lid der Tweede kamer. J. W. Vader, oud-lid der Prov. staten van Zeeland. W. M. Morren, leeraar rijkskweekschool voor onderwijzers te Middelburg. J. B. Haringman, geneeskundige te Middelburg. J. van Slugs, onderwjjzer te Middelburg. M. J. Soutendam, kommandant der dd. schut terij te Goes. D. P. B. Zuurdeeg, geneesheer te Zierikzee- M. D. graaf van Limburg Stirum, oud-minis ter van oorlog, oprichter en voorzitter van den anti-dienstvervangingsbond. Joh. Bosboom, schilder. C. Springer, schilder. Herm. Fred, ten Kate, schilder. A. Artz, schilder. Prof. dr G. D. L. Huet. M. H. Insinger, lid der Eerste kamer. C. Donker, lid der Eerste kamer. Mr H. C. Verniers van der Loeff, lid der Tweede kamer. Mr H. J. Djjckmeester, lid der Tweede kamer. Prof. A. Kuenen. In het buitenland. Prins Boudewjjn van Vlaanderen, kroonprins van BelgiëGeorge Banoroft, N.-Amerikaansch historicusCharles Bradlaugh, Eng. staats man; hertog Nicolaas von Leuchtenberg, Rus sisch generaal; de Russische admiraal Von Kern. de held van Sinope en Sebastopol; Ibrahim pacha, Turksch legerbevelhebber en oudste generaal der wereld, 100 jaar oudWilliam Teoumsch Sherman, Amerikaanach generaal dr Karei von Rejjher, baroamd Russisch chirurg dr Budolff Loewenstein, dichter en redacteur van den KladderadatschAlex. William King- lake, Engelsch geschiedschrijverde Frunsche dramaticus en Scribe's medewerker Lockroy; Wilhelm Taubert, componist en kapelmeester te BerljjnLso Delibes, Fransch componist prof. Friedrich Pacius, de grootste componist van FinlandJules de Swert, bekend componist en cellist; Emil Blauwaert, Belg. bariitonzanger; grootvorst Nicolai Nicolajevitsch van Bus- land de Boelgaarsche minister Beltseheff, vermoord; lord Granville, Engelsch staatsman; veldmaarschalk Molkte; generaal Campenon, herhaaldelijk Fransch minister van oorlog; Jos. Johnston, uitstekend veldheer der Zuide lijke Staten in den Amerikaanschen burger oorlog; Moetkoeroff, Boelgaarsch generaal, voormalig minister en regentCoquilhat, vice- gouverneur van den Congo-staat; prins Napo leon Bonaparte (prins Jeröme); dr Ludwig Wiudthorst, leider van het centrum in het Duitsche rjjk, voormalig Hannoversch minister; Th. de Bauville, Fransch dichterAugust Beoker, Duitsch romanschrjjverWilhelm Kö- nig, Zwitsersch dichter; August Kindermann, opera-zanger te Munchenprinses Elisabeth van Baden; Joan Bratinno, Boemeensch mi nister-president dr F. Gregorovins, beroemd historicus; dr Anton H. Springer, hoogleeraar aan de universiteit te Leipzig; Emmy von Dincklage, bekende Duitsche romanschijjfater Balduin Dahl, Deensch componistHenri Litolfl', Engelsch pianist en componist; Barry Sullivan, Engelsch treurspeler; dr Georg Voigt, historicus en prof. aan de universiteit te LeipzigOskar von Bedwitz, bekend Duitsch dichterPedro Antonio de Alarcon, Spaanscb dichter en journalistTho- maes K. Forster, Engelsch journalist; George Jones, uitgever en eigenaar van de Hew York TimetLudwig von Chronegk, intendant van het hoftheater te MeiningenAgar, de be roemde Fr&nsche tragédienneprinses Marie Windisch-Gifitz, de eenmaal beroemde ballet danseres Taglioni; Balmaceda, dictator van Chili; Koning Karei I van Wurtemberg; grootvorstin Alexandra van RuslandJules Grevy, voorma lig president der Fransche republiekGeorge Ernest Boulanger, voormalig Fransch generaal Charles Stuart Parnell, leider der nationale IerenWilliam Henry Smith, eerste lord der schatkist en leader in het Britsoh lagerhuis mgr Rotelli, pauseljjk nuntius te ParjjsIman Alexandrovitch Gontaoharoff, bekend RuBBisoh lebrjj ver; Max ron Schl&gel, Duitsch romansohrjj- ver; dom Pedro,ex-keizer van Brazilië; aartshertog en aartshertogin Heinrichbenevens aarts hertog Sigismund van Oostenjjik Fernandez Guzman, voormalig president der republiek NicaraguayAlbert Wolff, Fransch jonrnalist; Robert Heckmann, directeor van het beroemde Heckmann-quartetmgr Fteppel, bisschop van Angerslord Lytton en sir William White, beiden Britsch diplomaat; Ernst Meissonier, Fransch schilderCharles Gaathier, Fransch beeldhouwerAimé Millet, eveneens beeld houwer; Charles Chaplin, portrettist en etser; prof. Albert Kretschmer, schilder te Berljjn tir William Parker Douglas, president der Schotsche koninkl. academieLeon Pelouse; Fransch landschapschilderElie Delannay, Fransch schilder; Capronnier, Belgisch glas schilder Theodor Bibot, Fransch schilder prof. Spangenberg, Duitsch schilderPhineas Taylor Barnum, de grootste Humbug-koning; overste Lebel, uitvinder van het bekende geweer en Louis Paulsen, bekend schaakspeler. Gevolg gevende aan de nitnoodiging van het hoofdbestuur van het Nederlandsch Onder wijzersgenootschap bad de afdeeling Goes tegen Dinsdag eene gecombineerde vergadering der afdeeÜBgen op Znid-Beveland uitgeschreven, teneinde over de kwestie van den leerplicht van gedachten te wisselen. Door het slechte weer waren slechts 13 onderwjjzers opgekomen, die onder voorzitterschap van den heer Moojen de zaak nitvoerig bespraken. De heer Van Schelven verdedigde de invoe ring van den leerplicht, zoowel uit eenpaeda- gogisch als uit een sociaal oogpunt. Zooals de toestand nu is, kan op vele scholen, inzon derheid ten plattelands, zelfs niet aan de bescheidenste eischen der wet worden voldaan. Zjj, die maanden en maanden de school ver zuimen, zjjn van October tot Maart een beletsel voor den goeden gang van het onderwjjs; de trouw komende leerlingen worden in hunne vorderingen gestraft door de verznimers. Mag dat zoo bljjven Reeht voor allen zegt men ongetwjjfeld, maar stel dan s. v. p. daarnaast Plicht voor allen. Meesttijds wordt beweerd, dat vele volwassen personen geen werk kunnen vinden, omdat hunne plaatsen worden ingenomen door kinde ren. Welnu, zegt spreker, stuurt de kinderen naar school en laat de volwassenen werken. Inbreuk op de rechten der ouders Wie herinnert zich niet de beweging, die in 1874 een gevolg was van de wet op den kinder arbeid En wat is ze gebleken een storm in een glas water. Dat er nog politieke of kerkeljjke partgen in ons land zouden zjjn, die bet volk »dom'' willen houden noemde de heer Van Schelven een bakersprookje. Integendeel: alle partgen kunnen medewerken aan de invoering van den leer- (geenschoolplicht, d. w. z. aan de be vordering van de volkeontwikkeling. De heereo Ljjs van Baarland en Fopma van Biezelinge verdedigden evenzeer de invoering van den leerplicht, die evenwel krachtig be streden werd door den heer Verhage van Krui- ningen, op grond dat dan menigeen gedwongen zon worden gebruik te maken van de openbare school, die daartegen principieele bezwaren heeft. Ook de tegenstanders der vaccinatie hebben kinderen, en dezen zou men dwingen hunne kinderen te laten vaccineeren Daartegen werd aangevoerd, dat ieder vol komen vrjjheid beeft zjjne kinderen uit de school te houden, als hjj slechts zorgt dat deze een minimum van kennis opdoen, onverschillig waar of van wien. Den leeftjjd voor het verplicht schoolgaan wenscht men te stellen van 6—12 j.iran, waarbjj zich dan verplicht herhalingsoa derwjjs tot 16 jaar zou moeten aansluiten, evenwel met deze restrictie dat het onderwjjs op vakscholen, burgeravondscholen e. d. g. van het bjjwonen der herhalingschool zou vrijstellen. Alleen het constateeren van het verzuim wenschte men aan den onderwjjzer op te dragen; het vervolgen en straffen wegens gepleegd verzuim zou de taak van anderen moeten zjjn. In eene eventueele wet op den leerplicht wenschte men opgenomen te zien o. a. eene duideljjke omschrjjving van geoorloofd verzuim (ziekte, godsdienstplichten e. een minimum van weken per jaar en uren per week dat er school zal gehouden worden, en voorts eene zoodanige regeling van vacanties, dat het grootste deel van het tegenwoordige verzuim (de oogst b. v.) in die vacanties valt. Al» vervolg op hetgeen in een vorig nommer onder laatste berichten werd meege deeld omtrent de Maandag te Amsterdam aan gevangen vergadering van den Bond van Nederlandsché onderwijzers meldt men ons van daar nog: Een voorstel van de afdeeling Utrecht om zich tot de regeering te wenden met verzoek de (xamen-gelden af te Bchaffen werd, met de aanvulling »dadeljjk" dit te doen, aangenomen. Een voorstel der afdeeling Woltersnm had de strekking bjj de regeering op invoering van leerplicht aan te dringen. Het ellenlange debat had de aanneming tengevolge eener motie, waarin het hoofdbestuur nitgenoodigd wordt in overleg te treden met Volksonderwijs, ten einde zich bjj het door dit bestnur ontworpen wets ontwerp aan to sluiten of gezamenljjk een nieuw in te dienen. De afdeeling Botterdam stelde voor om aan de onderwijzeressen op 50jarigen leeftjjd pensioen toe te kennen. Bet resultaat van het debat was de aanneming dezer voorstellen de bond wende pogingen aan bjj de regeering om de regeling der pensioenen in dier voege te wjjzigen dat aan onderwijzeressen op 50, aan onderwijzers op 55jarigen leeftjjd pensioen wordt verleend op verzoekdat aan allen na een bepaald aantal (bjjv. 25 jaren) dienstjaren op eigen verzoek pensioen kan worden verleend, berekend naar den tjjd hunner werkzaamheden in de school; dat in geen geval onderwijzers of onderwijzeressen langer dan tot hun 60e jaar in de school mogen werkzaam zjjn. De vergadering werd hierop verdaagd tot heden. Tot opzichter, teven» teekenaar en schrjj- ver, bg de gemeente-fabricage te Middelburg iB door burg. en weth. benoemd de heer A. van Leerdam. Evenals in Middelburg breidt ook in Vlissingen de influenza zich uit. Van het personeel van het Belgisch loodswezen aldaar zgn reeds velen door die ziekte aangetast; dageljjks worden loodsen en matrozen, ljjdende aan influenza van uit zee naar huis gebracht. Ook in de overige deelen van ons land neemt de ziekte toe. Te Naaldwgk zgn de burgemeester, de secretaris, het verdere personeel van het gemeentehuis, de beide agenten van politie en een nachtwaker allen door influenza aangetast en verhinderd hunne betrekking waar te nemen. In de Dinsdag avond te Vlissingen ge houden, vrg druk bezochte vergadering der Scherpsohuttersvereeniging Vlissingen was aan de orde het door vjjf leden ingediend voorstel tot wgziging der statuten, dat in eene vorige bgeenkomst, wegens bet te gering aantal aan wezige stemgerechtigde leden, niet kon worden behandeld. Dit voorstel bestond nit twee cardinal» punten. Men wilde de bepaling der statuten, dat tot president of vice-president der vereeniging slechts officieren of oud-officieren der dd. schut terg konden wórden gekozen, doen vervangen door de bepaling, dat voor die funstiën bij voorkeur in aanmerking zullen komen officie ren der dd. schutterg of oud-officieren van leger, schutterg of marine, mits de laatstge noemden gerechtigd zjjn de uniform te big ven dragen. In de tweede plaats wensehte men allen geljjke rechten, dus ook stemrecht,te verschaffen. Nadat dit voorstel door den vice-president was toegelicht, werd tot stemming overgegaan, waarvan het resultaat was dat het voorstel en bloc, met 10 tegen 7 stemmen, werd ver worpen. Hierna kwam in behandeling eene door een der leden voorgestelde wgziging, die door het bestuur werd overgenomen en volgens welke bet beBtuur voortaan zou bestaan uit 7 leden, die allen, ook al mochten zg tot de buitenge wone leden 'oehooren, stemgerechtigd zgn, nl. president, vice-preBident, le secretaris, 2e secre taris, le commissaris, 2e commissaris en pen ningmeester. Dit voorstel werd aangenomen. Ook werden eenige andere door het beBtuur voorgestelde statutenwjjziging«n goedgekeurd, waardoor o. a. zg, die bjj de schutterg hebben gediend, voortaan stemgerechtigd zgn. Op die veranderingen zal de koninkljjke goedkeuring worden gevraagd. Ten slotte werd overgegaan tot het benoemen van zes bestuursleden, waarvan de uitslag was das gekozen werden voor de hier bovenge noemde functiën resp. de heeren C. N. de Vey MestdaghJ. M. Hessing Jr.J. W. Jacobze C. Dommisse Fzn.M. LaernoesH. de Pagter. De beer B. van Eesteren was reeds penning- meeiter es siet aas de beurt van aftreding Te Hanaweert beeft de politie Maandag gemeend een kofflebuisbonder, die twist kreeg met zjjne huisgenooten en het glaswerk in zgn buffet stuk gooide, te moeten boeien en in arrest te stellen. Sommigen zgn van oordeel dat de politie bier wel wat al te voorbarig handelde. Men schrgft ons uit Zierikzee Maandagavond hield het hier gevestigde departement der Maatschappij van Nijverheid eene vergadering, die, de op dienzelfden avond gehouden opvoering eener radergkerskamer in aanmerking genomen, druk bezocht werd. Vóór de pauze werd, na mededeeling van een paar ingekomen stukken, door den heer Olivier, als voorzitter der commissie van koop handel, zeevaart en visscherjj, een belangrjjk rapport uitgebracht in zake het maken van een vluchthaven op het Krammer, nabg Oude Tonge, welk werk, in de vorige vergadering ter sprake gebracht, tot onderzoek in handen dier commissie gesteld was. Na voorlezing van genoemd rapport, waarin de commissie tot de conclusie kwam, dat het maken eener vluchthaven wenBcheljjk was, doch niet bg Oude Tonge, maar meer Noordeljjk op het Krammer of Volkerak, en nadat de heer Olivier daarbg nog uitvoerige toelichtingen had gegeven, werd voorgesteld, aan de booge regeering een adres te richten, tot het doen aanleggen van eene vlnchthaven op het Kram mer of het Volkerak, onder aanbeveling echter, door bevoegde deskundigen te onderzoeken, of op dat rivier vak niet een meer geschikt pnnt te vinden zoude zgn, dan de in verschillende adressen aanbevolen plaats, en dit adres bg de ingezetenen ter teekening te laten circuleeren- De heer Vermeys was echter hieromtrent van oordeel, dat, daar de regeering deze zaak reeds bg de gewestelgke besturan had aanhan gig gemaakt, van dit adres niet veel heil te wachten was, maar een aan de Gedeputeerde staten van Zuid-Holland en Zeeland gericht verzoek meer uitwerking zou hebben. Nadat de voorzitter en de heeren Olivier en Bastmeyer nog daartegen het woord hadden gevoerd, werd het voorstel der commissie, over genomen door het bestuur, aangenomen. Na eene korte pauze verkreeg de heer B. W. Mondt, leeraar aan de hoogere burgerschool te Breda, het woord en besprak in eene uitvoerige en belangwekkende rede de vraag: xzjjn da hemellichamen bewoond Spreker ging de versohillende denkbeelden van vroegere en latere sterrenkundigen na en kwam tot de slotsom, dat er, naar zjjne mee ning, aangaande het bewoonbaar zgn der hemellichamen niets mst zekerheid te zeggen valt. De voorzitter van het departement bracht daarop den heer Mondt den dank der verga dering over voor zjjne interessante voordracht en zeide zeker ook uit naam van alle -aanwe zigen te kunnen spreken, wanneer hjj wenschte den geachten spreker alhier nog menigmalen te mogen hooren. Men schrgft ons: Het land van Cadtand verloor Maandag een zgner verdiensteljjke zonen. De heer Pieter de Kok, gemeente-secretaris van Nieuwvliet, over leed aldaar op ruim 90jarigen leeftgd. Het was een zgner laatste wenschen, dat, na zgn verscheiden, over zgn leven en werken niet uitvoerig zou worden geschreven. Daarom maken wjj alleen in 't kort melding van het heengaan van een man, die meermalen in het gesproken en geschreven woord blgken gaf vau '/jjn groote kennis en van zjjne liefde voor de streek, die hem zag geboren worden, waar hjj leefde en stierf. Uit Aardenburg schrgft men ons: Met eene Kerstvertelling en eene daaraan vastgeknoopte opwekking tot geven aan onze minder bedeelde natuurgenooten opende Maan dagavond de heer G. A. Vorsterman van Oyen het concert, dat ten voordeele der armen in deze gemeente was aangekondigd. Ten aan- hoore van een groot publiek werden ver schillende voordrachten op letterkundig en muzikaal gebied uitgevoerd; de vertooningen met de tooverlantaarn van gezichten op Aardenbnrg vielen zeer in den smaak. De uitvoering van De Werkstaking, tooneel- stuk in één bedrjjf van Rosier Faassen, werd luide toegejuicht. Bg de sluiting der bgeenkomst deelde de heer Van Oyen mede dat de bruto ontvangst 60 bedroeg, waarna hjj zgn dank bracht aan de dames en heeren, die medegewerkt hadden tet het bereiken van een nuttig doeJ. In de raadszitting, Dinsdag jl. te Biervliet gehouden, werd, op voorstel van een der leden, met algemeene «temmen besloten het ealaug

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1