N° 304.
134° Jaargang.
1891.
Y rijdag
25 December.
Middelburg 24 December.
Kerstklanken.
Dm® courant verschijnt d a g c 15 k s
m®t uitzondering van Zon- ®n FeeitdagasI
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentien20 cent per regel] Bij abonnement lager]
Seboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevena alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte]
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
De blijde boodschap van weldoen en liefde
UIT STAD EN PROVINCIE.
VERKOOPINGEN ENZ,
JIIDDELBIIGSCHE (DllitM.
Thermometer.
Middelburg 24 Dec. vm. 8 u. 26 gr.
m. 12 u 84 gr., av. 4 u. 81 gT. F.
V «■wacht Z. O. wind
Agenten te Yliaaingen: P. G. nx Yxt Mxstdaoh k Zoox, te Goes: A. A. W. Boliaxb, te KruiningenF. v. d. Pkijx, te Zierikree: A. C. dx Moon, te Tholen: W. A.
Adverteatlëx
a ut
willen
opgenomen.
Vr^dag a., eersten Kerstdag-, aal
geen, Zaterdag, tweeden Kerstdag,
daarentegen wèl een nomiuer van
ons hlad verschijnen.
Over de gansche aarde zullen opnieuw de
klokken weerklinken om te herinneren aan
de blijde boodschap, eeuwen geleden der
wereld verkondigd.
Toen Hawermann op den Kerstavond het
huis van den dominé verliet, ging hij stil
zwijgend naar de beide paarden, die voor zijn
slede waren gespannen, en nam hun de
sleebellen af, want boven van den kerktoren
klonken andere klokkendie luidden voor
de geheele wijde wereld en de klokjes van
de slede slechts voor den landweg. Stapvoets
reden zij het dorp doorhier en daar steeg
een vroom Kerstlied uit de kleine, nederige
daglooners-hutten ten hemel, en daarboven
had onze goede God Zijn grooten Kerstboom,
met dè vele duizenden van lichten, aange
stoken, en de aarde lag beneden als een
Kerstmistafel, door den winter met zijn
sneenwlaken gedekt, opdat lente, zomer en
herfst hunne geschenken daarop zouden
kunnen leggen.
Onder die gedachten reed de eerlijke, de
brave Hawermann voort, nog onder den
indruk van hetgeen hij in de pastorie had
gezien en gehoord.
De kleine dominèe's vrouw was al be
drijvigheid overal goed doende. En het
uit Zweden afkomstige gebruik, om elkaar,
evenals bij ons met St. Nicolaas, allerlei
pakjes te doen toekomen, die in de kamer
werden geworpen onder den uitroep „Juul-
klap," was in volle eere. En het was een
geloop van den zolder naar den kelder, want
in elk pakje lagen verschillende briefjesom
het van hand tot hand te doen gaan en de
bezitters te doen zoeken in alle gaten en
hoeken. Zoo moest de dominée'sjufvrouw,
toen zij „den netten geborduurden kraag wilde
hebben, die voor haar bestemd was, vooraf
een reis door haar gansche huis beginnen,
totdat zij dien op het laatst, vlak bij haar,
in haar eigen dominé's laarzeschacht vond."
En later kwam het kleine volkje nit het
dorp en kreeg zijn geschenken en pepernoten
en ten slotte verschenen de oude spinstertjes
en de oude bezembinders en klompenmakers
en ook zij die geen handwerk meer konden
uitoefenen, hoestende en strompelende. En
zij kregen elk hun deel.
Zoo heerschten daar vrede, geluk en vreugde.
En Frans Von Rambow had nog nooit in
z|jn leven zulk een schoonen Kerstavond
gevierden al was dat ook niet alleen om
al hetgeen hij gezien en gehoord had
het had hem toch o 1 zoo goed gestemd.
Maar middelerwijl vierde ook Pomuchels-
kopp Kerstmis, maar het Kerstfeest was daar
niet.
„Pomuchelskopp had niets in Rahnstadt
gekocht; alles in Rostock. „Altijd nobel",
sprak hij, en vertelde ook, wat de kleedjes
van Maaltje en Saaltje kosttenen toen
Haaltje hoorde dat Maaltjes japon twee daal
ders duurder was, mocht zij de hare in 't
geheel niet meer lijden, en Maaltje hield
zich voor heel wat beter dan Saaltje. En
Flipje en Ferdinand je gingen aan 't vechten
om een suikerpop, en toen Pomuchelskopp
zijn lieveling, Flipje, de pop had beloofd,
werd Ferdinandje kwaad en wilde Flipje
met eene doos met speelgoed naar het hoofd
gooien; hij gooide echter te ver, en de doos
kwam in den grooten spiegel, zoodat de scher
ven eruit vlogen, en 't kippetje oefende haar
gezag nit en haalde den bruine achter van de
plank en ranselde Ferdinandje af voorzone
ppdeugendbeid en toen Flipje en daarna de
andere jongens ook, om hun broers gezel
schap te houden. En zij zeide geen enkelen
keer „Pokje" tot haar manzelfs toen Po
muchelskopp haar den nieuwen winterhoed
met de lange pluimen bracht, zeide zij
slechts„Kopp, wilt gij mij tot een Uilen
spiegel maken
Hoe eenvoudig, natuurlijk en waar schetst
Frits Reuter ons op zijne eigenaardige manier
die beide tooneeltjes, om het onderscheid in
Kerstteestviering te doen uitkomen in twee
geheel verschillende gezinnen.
En die beide schetsen znllen waar
blijven zoolang de wereld bestaat. Maar
tevens ligt daartusschen een breede zoom
van onvermelde en toch even ware, even
natuurlijke toestanden, die bij een Kerstfeest
telkens opnieuw op den voorgrond treden.
Daar zal nog altijd blijven veel onbevre
digd, veel onrechtvaardigs, veel onbillijks,
veel hards, veel onmenschelijks, veel dat in
strijd is met den geest van het Kerstfeest.
Dat alles veranderen, wie kan dat
Niemand.
Dat verbeterendat leed helpen verzachten
Velen.
Zoolang de wereld bestaat heeft de geest
van den Kerstnacht zijn weldadigen invloed
reeds uitgeoefend. Het Weihnachten is van
heidenschen oorsprong, en herinnert aan de
gewijde, de heilige nachten, die van 25
December tot 6 Jannari als het winterfeest,
het Jul-hoogtij werden gevierd. Volgens de
overlevering meende men dat dan enkele
goden hun hemelsch verblijf verlieten om in
de stille winternachten neder te dalen op
aarde en rond te trekken, alom zegen en
heil verspreidende onder de menschen.
Zoo verliest het humane, menschlievende
beginsel, dat bij het Kerstfeest telkens ver
kondigd wordt, zich in het verst verleden
zoo bevat het een eeuwen-oude les, nie
alleen den christenen maar allen men.
schen geopenbaard; doch telkens in ande.
ren vorm, in andere woorden verkondigd.
Niets nieuws dus ook op dit gebied onder
de zon.
Waartoe zou dit ook noodig zijn, waar
het oude zoo goed is zulk een verheven
moraal ons predikt.
Er is strijd gevoerd over de vraag of het
goed is dat het Kerstfeest het St. Nicolaas-
feest verdringe.
Er zijn woorden verspild over de kwestie
of het niet gevaarlijk is dat het Roomsche
element de overhand verkrijge boven het
Protestantsche.
En daarom vooral komt de Kerstfeest
viering in navolging van het Protestantsche
Dnitschland meer en meer in eere.
Wat baa; die strijd vragen wij.
Dat men bij die kerstboomen de kinde
ren soms toespreekt met onbegrijpelijke
woorden; of hen neuswijze, oudemannetjes
achtige, onkinderlijke liederen laat zingen,
waarover wijlen De Genestet, zooals hij eer
tijds over Van Alphen's verzen deed, den
staf zon brekendat alles kon anders, kon
beter zijn, maar mag toch niet weerhouden
van het goede werk, dien kleinen te bewel.
dadigen.
Wij zouden zeggen; laat ons elke gelegen
heid aangrijpen, die slechts gevonden kan
woiden om wèl te doen; om gelukkig te
maken. Laat ons den naamdag van Sint
Nicolaas in eere houden vooral voor de kin
deren, want hun vreugde, hun geluk was
hem heilig. Laat ons het Kerstfeest voor
de grooten in het bijzonder huldigen als de
dagen der menschenliefde by nitnemendheid.
„Wij begroeten den Kerstmorgen met
vreugde, omdat hij ons spreekt van nieuw,
heerlijk leven, van beginselen, die de eeuwen
kunnen weêrstaan, van een liefde die onster
felijk is. De kortste dag is voorbij wij gaan
het steeds toenemend licht tegemoet; dat
wekt vertrouwen, dat geeft hoop voor de
toekomst."
Die woorden, welke wij dezer dagen lazen,
maken wij tot de onze.
heeft altijd weerklonken. Zij is van eeuwen
her gepredikt.
En al begrijpt ook nu* nog vaak een
groot deel van het Christelijk menschdom
de veelzijdigheid van die boodschap niet
en levert het door zijne te betreuren een-
zijdigheid, in afscheiding en in dorre een
zelvigheid de bewgzen hoe weinig het den
geest kent en begrijpt van hetgeen er altijd
door als het hoogste ideaal is verkondigd
al zijn er feiten te over, die ons zeggen dat
het vrede en liefde op aarde wel nooit ver
wezenlijkt zal worden, laat ons liever de
oogen richten op het goede, dat, dank zij
dit beginsel, reeds is gewrocht en tot stand
gebracht.
De wereld zal wel nooit volmaakt worden.
Maar er zijn toch gunstige teekenen, die
ons spreken van verheffende samenwerking,
van toewgding, van innig gevoel voor het
lyden van onze medemenschen, een gevoel
dat zich uit in menschlievende daden.
Toch valt er nog veel, zeer veel te arbei
den in den geest van het Kerstfeest.
De levensomstandigheden weerhouden velen
om in deze te doen, al wat zij zouden wen-
schen. Dat is waar. Maar nog veel kan
er gedaan worden daar, waar nun zich nu
achter die levensomstandigheden verbergt om
het nietsdoen te verschoonen,
Bij goeden wil vermag men veel.
Bij goeden wil is met weinig veel
goeds te stichten.
En als men eens nagaat hoeveel kracht
er bij de oplossing der meer en meer op
den voorgrond tredende sociale kwestie ge
broken wordt door onderlingen strijd op
velerlei gebied, dan is het niet zonder nut
en laat ons hopen ook niet zonder
vrucht telken jare eens te herinneren
aan lien die hooger beginselen predikten en
ook in toepassing brachtenaan hen die
geeselden al wat laag, farizeesch, kleinzielig,
egoïstisch en onedel waswier hart gloeide
voor menschenliefde en ineenkromp bij
menschelijk leed; die de rijken herinnerden
aan hunne verplichtingen tegenover de
aimende hulpbehoevenden schraagden waar
zij slechts konden.
Hun ruime blik, hun edel hart, hunne
warme toewijding aan de algemeene zaak
worde meer en meer een deel van allen,
die geroepen zijn in grooten of kleinen kring
het algemeen welzijn te bevorderen.
En wie een zeer bescheiden taak heeft
te vervullen in dit leven, welnu zijn hand
vindt vooral nu ook genoeg te doen. Hp
werke mêe om in deze barre dagen het
Kerstlicht te ontsteken in zoo menigen
kring, waar het donker en koud is. Er is
zoo weinig vaak noodig om gelukkige men
schen te makenen zpn eigen geluk te
verhoogen.
In de Woensdag door de Kerste kamer ge
houden sitting besprak de heer Fransen van de
Patte de Atjeh-blokkade, en haalde een woord
aan van den heer Sprenger van Ejjk «thans
publicist" in zjjn nieuw weekblad voorko
mende. Daar werd onder de illusies gerangschikt
de meening, dat de blokkade op de verbetering
der Atjehsche toestanden gunstig zou werken.
«En dat scbrjjft de man, die in 1884 de kamer
de 15 ton voor de blokkade der kust van Atjeh
had afgedwongen.'''' Het welsprekendste feit van
den geheelen dag was zegt de verslaggever
van het Hdbld de wjjze waarop de heer Van
de Putte daarna het nieuwe weekblad ter zjjde
legde.
Nadat reeds enkele dagen sommigen ge-
abonneerden op de telefoon alhier, bp wjjze
van proef, gelegenheid was gegeven om met
elkander te spreken, zjjn de werkzaamheden en
de aansluitingen thans zoo ver gevorderd dat het
meersndeel van hen, die reeds een abonnement
namen, verbonden is.
In eene in dit nommer opgenomen adver
tentie vinden onze lexers de namen van de tot
dusver aangeslotenen en de uren, waarop voor-
loopig totdat de dienst officieel wordt ge
opend en die uren sullen zjjn vastgesteld, het
centrul bureau geopend is.
Wp bebbeu heden in dat bureau eeus een
kjjkje genomen en stellen ons voor binnen kort
onsen lesers het een en ander mede te deelen
omtrent de telefoon en hare inrichting.
Onze ondervinding, hoe kort ook, heeft reeds
geleerd dat, de bewering van sommi
gen dat deze uitvinding van don laatsten
tjjd hier overbodig was, aan ernstige bedenking
onderhevig is, want er wordt nu reeds druk
gebruik gemaakt van dit correspondentie middel.
De toestellen werkeu uitstekend.
Tot agent van politie der 3e kl., te Mid
delburg, ter vervanging van den eervol ontsla
gen agent van politie J. van Slugs, is door
den burgemeester benoemd J. ALmekinders.
Van de 204 milioiens der lichting 1891,
die in den loop van dit jaar bp het garnizoen
Middelburg werden ingedeeld, konden 11 lezen
noch schrpven.
De St. Ct. bevat de statuten van de ver-
eeniging Vlissmgsch fiurgervereenigmg, te Vlis-
singen.
Het doel dezer vereeniging is de onderlinge
vriendschap te bevorderen, door het houden van
gezellige bpeenkomsten, voordrachten, lezingen
(met uitzondering van dezulke welke het wet
tig gezag zouden kunnen schaden), het oprich
ten van zang-, tooneel-en loterpgezelschap, een
leesbibliotheek enz. enz.
In de Dinsdag avond door de handboog-
schutterp Claudius Civilis te ColpnBplaat ge
houden vergadering werd, in plaats van jhr.
W. J. de Jonge, die naar Venendaal vertrekt,
tot hoofdman gekozen de heer dr. J. L. Hage.
Herbenoemd werd tot len deken de heer P. C
W. ïSwemer, terwijl, in plaats van den 2den
deken, den heer A. D. Snoep, die als zoodanig
had bedankt, gekozen werd de heer D. Klaasse.
In de Woensdag te Bruinisse gebonden
vergadering van den gemeenteraad is met alge
meene stemmen, zeB leden waren tegenwoordig,
oenoemd tot onderwijzer met hootdacte de
heer M. van Stalen, thans te Ouwerkerk
(Duiveland).
Op een adres van den vrachtrijder A. Schil-
pervort, om het oude post- en telegraafkan
toor te huren voor paardenstal en bergplaats
alsmede op een adres van den kolen bond om
in de conferentiekamer gratis te mogen verga
deren werd afwijzend beschikt respectievelpk
met algemeene en met 4 tegen 2 stemmen.
Een verzoek van H. L. Kardol, om zes maan
den afschrijving van havengeld voor zpn ver
kocht vaartuig, werd ingewilligd.
Door eenige landbouwers onder Oostburg
worden pogingen aangewend om een vereeni
ging in 't leven te roepen ten einde het ver
bouwen van suikerbieten op gehalte te bevorde
ren.
Door burg. en weth. van Middelburg werd
heden namiddag ten raadhuize in het openbaar
verpacht
L voor 7 jaren, ingaande 1 Januari 1892
de grasetting langs de wandelwegen en pleinen
binnen Middelburg, benevens die op de djjken
van het voormalig havenkanaal, het voormalig
Oostkerkhof, het Molenwater, de bermen langs
den nieuwen ViisBingschen weg en zeven stukjes
grond aan den Segeerssingel, achter den voor-
maligen poststal bp de voormalige Dampoort en
aan denArnemuidschen weg,in twintig perceeiec.
Hoogste bieders waren voor
perc. 1 Den noord-leidpk der gewezen Middei-
burgsche haven van de grens van onteigening
tot het einde nabjj de hofstede Wulpenburg
J. Volkers te Veere voor 77
2e perc. Den zuid-leidjjk van genoemde haven,
mede van de grens van onteigening tot het
einde J. Koster te Arnemuiden voor 76;
8e perc. Het voormalig Oostkerkhof P. van
Leerdam voor 11;
4e perc. Den^wal van de Punt tot de Koe
poort, benevens het gedeelte kanaaldpk tegen
over Maisbaai, van de Punt tot de grens
van onteigening en het gazon ten oosten, van
den daarbjj liggenden straatweg nabp den ouden
Arnemuidschen weg, E. de Suudt voor 65
5e perc. Den wal van de Koepoort tot de
Noordbuittnbrug, P. Danielse voor f 9.—
6e perc. Den wal van de Noord- tot de Seis-
buitenbrug, dezelfde voor f 12.
7e perc. Den wal van de Seis- tot deLange-
vielebuitenbrug, C. Vreke voor 18.50
8e perc. Den wal van de Lingevielebuitenbrug
tot den rioolmond nabp de Winterstraat, (on
der het gras der wallen zpn begrepen de graB
erken en grasbanden, op de verschillende
p' icaeltn aanwezig). I. de Broekert en Co voor
f 19.-;
9e perc. Den kanarldjjk, van de grensschei
ding der gemeente nabp Poelendale tot de
kanaalbrug, met de grasetting tusschen den
Singelweg en den kanaaldpk aldaar.
(Deze djjk strekt zich uit over de lengte van
de grensscheiding tusschen deze gemeente en
Koudeksrke tot de kanaalbrug, en over de
breedte van de steenglooiing tot de langs oi
op den djjk liggende straatwegen. Daarbp
zpn tevens begrepen de strooken gras langs de
werf de Volharding tot den toegangsweg, voor
zooveel gemeente daarvan geen ander gebruik
wer scht te maken), H. Ponse voor 20.
10e pare. De graskanten ter wederzpde van
de Vlissingsche en Segeerssingels, van de heul
bp den Vlissingschen weg tot den gemetselden
doorgang bp de hofstede, bewoond door Davidse,
de zjjkanten - van den Kleverskerkschen weg
tot aan de grens der gemeente en de graskan
ten van een deel van het Arnemuidsche voet
pad, E. de Smidt voor f 33
11e perc. De begraaiplaats en den afsluit-
djjk van af den gemetselden doorgang bp de
notstede, bewoond door Davidse, tot en met den
afrit bp de begraafplaats, eindigende bp het
begin der touwbaan, dezelfde voor ƒ53;
12e perc. De binnensingels en de achter
grachten; waaronder verslaan worden alle
graskanten langs de zoutegraoht van de Noord-
straat tot de Vlissitigscne binnenbrug, het
gras op de gedempte achtergrachten eu aan
de kanten van de rpweg6n tusschen de Win
terkraai en het Noordpl6in, de Volder jjlaagte
en het terrein aan de Loskade tusschen de
Nieuwepoortstraat, het Kanaal en Maïsbaai
dit laatste, voor zooveel de gemeente daarover
niet tot andere doeleinden beschikt, J. Jonge-
pier voor /40;
13e perc. Het gedeelte van het Molenwater
begrepen tusschen den dam bp de Korte Noord
straat, den Znidsingel en het pad bp de rjj-
sohool, P. Fret voor 38
14e peic. Het gedeelte van het Molenwater,
begrepen tusschen het pad bp de rjjscbool, den
Zuiusmgel en het bestrate gedeelte van het
Molenwater, dezelfde voor 44
15e perc. l'e bermen langs den Nieuwen
Vlissingschen weg, tusschen den Langeviele-
Suigel en den Abeelschen zandweg, voor zoover
aio aan de gemeente toebehoort, P. Danielse
voor 93
16e perc. Drie stukjes aangeplempte grond in
de vest aan den Segeerssingel, met het buiten-
beloop van het Bastion bp den aldaar staauden
korenmolen, J. v. d. Driest voor 53
17e perc. Een stuk grond, gedeelteljjk gedempte
vest, langs dsn Segeerssingel, achter het spoor
wegstation, ter grootte van ongeveer 1050
centiaren, A. Jongepier voor 31
18e perc. Een stuk bouwland, gedeeltelijk
gedempte sprmk, achter den voormaligen
poststal, B. de Pagter voor 13.25
19e perc. Een stuk bouwland, gedempte vest,
ten Zuidoosten van de voormalige Dampoort
ter grootte van ongeveer 3070 centiaren, P.
van Leerdam voor 41.80; en
20e perc. Een stuk bouwland, gelegen aan
den Oaden Arneinuidschen weg, sectie F no
2063, ter grootte van 370 oentiaren, P. Sturm
voor f 10.75.
AlLs per jaar.
De bieders, bp wier namen geen woonplaats
is vermeld, zpn te Middelburg woonachtig.
IL voor 3 jaren, ingaande 1 Januari 1892
de visscherjj in de buitenvesten (met de gras
etting der daartoe behoorende buiten- en bin
nenkanten langs de buitensingels) en van eenige
watergangen onder Middelburg's grondgebied»
oenevens het verzamelen der mosselen, die zich
;n de kaaien der gemeente bevinden»
Hiervoor werd het hoogst geboden voor:
perc. 1 Den Veerschen watergang met de vest
van dien watergang tot de Koepoort, benevens
het gedeelte der vest tot den ouden Arnemuid-
schen weg, voor zooveel de gemeente daarvan
geen ander gebruik wenscht te maken, door
C. Pagter voor ƒ20;
pero. 2 De vest van de Koepoort tot de
Noordburg met den watergang nabp de Koe-1
poort, S. Alewpnse voor 29
perc. 3 De vest van de Noordbrug tot de
SeÏBbuitenbrug met den daarin uitvloeienden St.
Laurenechen watergang, door J. Jansen voor 41;
4e peic. De vest van de Seis- tot de
Langevielebuitenbrog met den Domburgschen
watergang, door W. de Bree voor 70
58 perc. De vest van de Langevielebui-
tenbrug tot nabp de Winteretraat, door den
zelfde voor ƒ31;
6e perc. De visscherp ten zuidoosten van
de gemeente, bekend onder den naam van
Mannezee en Ckinans boogaard, met de watei-
gang van de Mannezee tot de grensscheiding