N°. 302. 134® Jaargang. 1891. Woensdag 23 December. Middelburg 22 December. Dm« courant verschijnt dagelflki; mat uitzondering van Zon- en Feestdagen! PrJjs per kwartaal in Middelburg en per post franco Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent; Advertentiën20 cent per regel! Bij abonnement lager] Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. ■Werkverschaffing en werkbnrean te Middelburg. HIDDFIIII K(.S(lli: COURANT. y The ■eter. I Agenten te Vlissingen: P. G. dl Vit Mzstdaoh Zooi, te Goee: A. A. W. Bollajtd, te KruisingenF. v. d. Pzin^ te Zierikzee: A. C. di Mooij, te Tholen: W. A. AdTMteniien Vrijdag a., eereten Heritdag, aal geen, Zaterdag, tweeden Kerstdag» daarentegen wèl een nomine, van ons blad verschijnen. Bp kon. besluit: tjjo by de rustende schutterp in Zeelend benoemd bjj het le bat., tot le-lnit. L. A. Vink, tbans 2e-lnit., en tot 2e-lnit. A. J. Louwers by het 5e bat., tot 2e-luit. A. A. Bauwens, thans schutter; is een pensioen verleend van f 480 aan A E. S. van der Lek de Clercq, weduwe van den geweien kantonrechter, jbr nsr L. van Citters; is met ingang van 1 Januari benoemd tot ad jnnt-commiea bp het departement van bin- nenlandsche zaken J. Kuiler, thans eerste klerk bp dat departement; en ia aan A. Beyers, op zpn verzoek, eervol ontslag verleend uit zpne betrekking van be waarder van de hypotheken, het kadaster en de scheepsbewpsen te Hertogenbosch, behou dens aanspraak op pensioen en met dankbe tuiging voor de aan den lande bewezen diensten. De minister» van marine en financiën ver- leenen ook dese week geen audiëntie. Door de rechtbank te Alkmaar ia, ter vervul ling van eene vacature van rechter in dat college, opgemaakt de navolgende alphabetische ljjat van aanbevelingmr J. A. G. Gookinga, ambtenaar bp het openbaar ministerie bp de kantongerechten in bet arrondissement Gro ningen mr P. I. G. van Trioht, griffier bp het kantongerecht te Groenloo, en mr P. Coninck Westenberg, substituut-griffier bp de arrond.- rechtbank te Amsterdam' Aan het ministerie v an binnenlandacbe zaken spn, met ingang van 1 Januari 1892, benoemd tot le klerken bp zpn departement G. P. C. Kool en B. C. Weenenk, thans 2e klerken. Door den minister van koloniën zpn de beeren A. Nanning, A. C. Offenberg, W. Pol derman, A. Sauer, H. E. Meper en H. A. Meper. gesteld ter beaobikking van den gouv.-generaal van Ned.-Indië, om te worden benoemd tot leerling-machiniat bp de gouvernements-marine daar te lande. Ter verduidelpking en aanvulling van bet korte telegraphische bericht in een onzer vorige nommera, melden wp dat bp bet hoofdstuk telegraafdienst der begrooting voor Waterstaat in de Tweede kamer de beer Harte het inter communaal telephoonveikeer ter aprake bracht. De Nederlandsche Bell-Telephoon-Maatschappij geniet, xeide hp, than» eane soort van mono polie. Deze heeft vergunning gekregen om bare stedelpke telephoonnetten inter-commnnaal te verbinden, maar mag van den geabonneerde voor intercommunaal verkeer niet meer dan 10 per jaar beffen. In verscheidene gemeenten bestaan echter andere telephoonnetten, door eene andere maatschappp, die van de heeren Ribbink, Yan Bork Co., bediend. Aan deze wordt het onmogelpk gemaakt hare gemeente- lpke telephoonnetten intercommunaal te ver binden met die in de groote steden, waar de Nederl. Bell-lelephoon-Maatschappij de macht in handen heeft en voor die aansluiting per jaar een bedrag van ƒ25 voor elk der geabon- neerden van de andere maatschappp vordert, en buitendien een groot deel der door de maatschappp geïnde seinkosten. De minister die eerst weinig beteekenis had toegekend aan het gewenschte intercommunaal verkeer, ver klaarde zich ten slotte bereid om aan de bezwaren tegen het monopolie der Ned. Bell- Telephoon-Maaitchappjj tegemoet te komen. Nadat in de middagzitting van Maandag de leden der Tweede kamer Yan Nunen, Bool en Kielstra verklaard hadden over te bellen tot aanneming van het ontwerp tot verlenging der concessie aan de Billiton-maat- scbappp omdat huns inziens terugkeer tot het contract van '82 bp verlies van een proceB, dat geenszins onmogelpk is, nadeelig zou zpn èn voor de bevolking, èn wpl de staat in 1892 onmogelpk gereed kan zpn voor staatsexploi tatie werd de zitting tot des avonds verdaagd. Bp de toen voortgezette behandeling ver klaarde de heer Bergesius, de houding van den minister van koloniën volkomen correct oor- deelende in zoover deze geheel op den rechter jprtrpuwt, «ich tegen de overeenkomst als niet voordeelig voor den staat. Hp betoogde insgelpks de niet rechtsgeldigheid van het contract van 1882, zoodat het goed was om van de Billiton- maatechappp afstand te vorderen van vermeende rechten, aan die overeenkomst te ontleenen, en wees op tal van gebreken in het contract, thans aan de orde. Het is z. i. tegen het belang van de schatkisten staatsexploitatie, ook door den minister voordeelig geacht, verdiende de voorkeur. Een proces vreesde hp niet, omdat de staat dit wel kan voorkomen. Verwerping van het contract ware in 'e lands belang. Kan de vrede millioenen kosten de oorlog kan millioenen aanbrengen. Verwerping is dus wenschelpk. De heer Beelaerts van Blokland meende dat men hier te kiezen had tusschen voortzetting der exploitatie of staatsexploitatiedaar publieke uitbesteding bp onzekerheid der leve ring onmogelpk is. Deze overeenkomst beschouwde hp meer als een gevolg van het itreven der vorige regeering om een prooes te voorkomen en dit is de plicht eener voorzichtige regeering. Erkennende een recht voor de maatschappp op concessiever lenging naar den bestaanden toestand, achtte hp dit contract in 's lands financieel belang, waarnevens verschillende indirecte voordeelen staan, zoodat hp, de verantwoordelpkheid voor nadeel door verwerping der overeenkomst niet willende dragen, de zekere voordeelen boven het onzekere kiest. De heer Yeegens, die gaarne had gezien dat door de vorige regeering ten opzichte vanBilliton dezelfde weg ware gevolgd als ten aanzien der Ombiliën kolenvelden, die in staatsexploi tatie zpn genomen, had tegen de overeenkomst deze hoofdbedenking dat de voordeelen voor Billiton zelfs niet bp benadering te bepalen zpn, ook al omdat de maatschappp de inlich tingen omtrent de kennis der terreinen en tinvoorraden terughoudt, maar toch zal uaar zpne meening deze overeenkomst voor de maat- sobappp ruime voordeelen opleveren. Hp was tegen het ontwerp, verwachtte staatsexploitatie en duchtte, evenmin als de minister, van ver werping moeilpkheden. Ma aangedrongen te hebben op een.onom wonden verklaring der regeering, wier conclu sie in de stukken wel wat bedekt was, oon- stateerde de heer Yan der Kaay dat niemand het contract als aannemelpk voor 's lands belang heeft verdedigd en ook niemand na ver werping voordeeliger aanbiedingen verwacht. Na de uitspraak der kamer in 1883 omtrent de onwettigheid van het contract vreesde hp geen proces. Zedelpke verplichtingen tegen over de Billitonmaatsohappp ontkende hp, maar de verwerping zou ook een les zpn voor de Indische regeering om voortaan meer reke ning te houden met recht en wet en met de grenzen harer bevoegdheid. Heden is de minister van koloniën aan het woord. (Men zie Laatste berichten). In de denzelfden avond door de Eerste ka mer gehouden vergadering was ingekomen een bericht van het overlpden van den heer C. Donker, dat reeds met een brief van rouw beklag is beantwoord. De voorzitter wpdde een woord van nage- gedachtenis aan den man, wiens verlies diep zal gevoeld worden in den wpden kring, waarin hp de vraagbaak en de ziel was, en die ook in de kamer niet vergeten zal worden. Na de mededeeling ran de ingekomen stuk ken, werden de aideelingen hernieuwd. Aangezien de minister van koloniën morgen (Dinsdag) in de Tweede kamer moet zpn, werd de openbare behandeling van de Indische be grooting en van het wetsontwerp betrekkelpk het Ombiliën veld verdaagd tot Woensdag voormiddag elf uur en is de vergadering tot dien tpd geseheiden. Volgens bericht in het Utr. Dbld werd in de Zaterdag jl. gehouden vergadering der Utreohtsche handelsreizigers-vereeniging mede deeling gedaan van een ingekomen schrpven van de Maatschappp tot exploitatie van staats spoorwegen, waarin werd bericht, dat aan het mondeling en schriftelpk verzoek der commissie van bovengenoemde vereenigiog, om nl. de lpnen van de voormalige Rpn- en Centraalspoor als oentraal- of middengroep te berekenen tegen hetzelfde tarief als de andere groepen, niet kon worden voldaan, doch dat met ingang van primo Januari e. k. de lpn Rotterdam (Maas)—Gouda—UtrechtArnhem zonder ver booging van prps zou worden gevoegd bp groep Ila (Zuidernet). De Utr. Handelsreix.-Vereen. beschouwt hier mede dese zaak niet als afgedaan. Zooals de Maatsoh. voor groep I en H te samen genomen 35 pet, reductie toestaat, zal men met alle epaste middelen blpven aandringen op geljjke conditie voor combinatie van groep Ia en Ila. (U. D.) De Arnhemsche Cl deelde voor eenige dagen mede, dat de geweren, die bestemd spn voor de mobilisatie der miliciens, met groot verlof, gebruikt- worden voor de vrpwillige oefeningen in den wapenhandel. Hierover in de zittine der Tweede kamer geïnterpelleerd door den heer Yon Löben Seis, antwoordde de minister van oorlog dat >geen enkel geweer uit de regiments-magazpnen voor de vrpwillige oefe ningen afgestaan is, doch dat de geweren hiervoor afkomstig zpn uit de magazpnen te Gorinchem en Dordrecht." De Amh. Ct. verklaart dat dit antwoord van den minister onjuist is. Het blad gelooft, dat het te goeder trouw gegeven is, doch meent met klem en ernstigen nadruk te moeten her halen dat het bericht volkomen waar is. Gaarne zou de Arnh. Ct. op dien grond zien, dat dese zaak in de eerstvolgende zitting opnieuw ter spraak werd gebracht. De dezer dagen uit Oost-Indië ontvangen mail is gedateerd 20 November. Yolgens het verslag der voornaamste ge beurtenissen in het gouvernement Atjeh en onderhoorigheden, loopende van 25 October tot en met 8 November, viel op Groot-Atjeb, op de Noord- en de Westkust niets bpzonders voor. Enkele onzer versterkingen en patrouilles werden af en toe, doch zonder succes, beschoten. Onder de bemanning |van het stoomschip Maetsuycker der Koninklpke Pakketvaart-Maat schappp kwam een cholerageval met doodelp- ken afloop voor. Te iidi (Oostkust) werd den 22en October een Europeesch sergeant, die alleen en onge wapend op den passer wandelde, door een Atjeher vermoord. De moordenaar werd dade lpit door de mata-mata's van het hoofd van Edi opgevat en neergelegd. Den 31en October jt. werd een Chineesche sampan, waarmede rpst naar Djengkie was overgebraoht, aldaar afgeloopen. Yan de vpf opvarenden werden er vier vrp zwaar verwond en één gedood, terwpl voor een waarde van £45l> door de roovers werd medegevoerd. Het hoofd van Perlak, voor deze rooverp aansprakelpk gesteld, beloofde al het mogelpke te sullen aanwenden om de roovers op te vatten en aan het bestuur uit te leveren. De gezondheidstoestand was over het alge meen iets ongunstiger. Het gemiddeld ziekte- cpfer per dag in het Groot Militair Hospitaal te Kotta-Radja was 24.4 tegen 22.4 en dat der beri-beri 8.6 tegen 7.6 gedurende den vorigen verslagtpd. De stand der beri-beri iB stationnair. Het sterftecpfer was hooger. In tegenstelling met het bovenstaande wordt uit Kotta-Radja geschreven: Uit ingewonnen berichten blpkt, dat de bende, die den aanval op de patrouille van den luitenant Cornelissen deed, onder bevel van Tengkoe Sahah stond en dat zich onder de Atjehers volgelingen van Habib Samalangan en van Po Tjoet Mat Takir bevonden. Waar- scbpnlpk aangemoedigd door hun behaald succes, worden de Atjehers al stouter en stouter en ontzien zich niet tot op zeer korten afstand van de bentings te komen en deze aanhoudend te beschieten. Stroen is zelfs eenige dagen door granaat-kartetsvuur vereerd geworden, zonder dat dit ons echter verliezen toebracht. Yan onzen kant blpven we niet achterwege hun vuur te beantwoordendag en nacht hoort men kanonschoten, wellicht ook zonder noe menswaardige uitwerking. Uit een particulier schrpven van Atjeh valt op te maken, dat het plan bestond om spoedig uit te rukken, teneinde den zoo driest geworden vpand eens een lesje te geven. De voordracht voor onderwpzeres aan de o. 1. school wpk A te Ouderkerk aan den IJsal bestaat uit de dames M. M. Kirrwald te Mid delburg, M. B. Sonne te Berkenwoude, E. F. Yerhoeven te Bergen op Zoom. Benoemd tot eersten onderwpzer aan eene school voor M. U. L. O. te Rotterdam de heer J. Pouwer, vroeger onderwpzer aan de rpks- leerschool te Middelburg. Voor de betrekking van onderwpzer aan school A te Biervliet, op een salaris van 450, hebben zich slechts 2 sollicitanten aangemeld. In plaats van 4 onderwpzers aan die school zpn er thans maar 2 in functie. De heer Jansen te Hoek kan, hoewel te Biervliet benoemd tegen 1 Dec., geen ontslag krpgen vóór 1 Januari a. s. Op ruim 70jarigen leeftpd is te Gionisgen overleden dr. J. Beoktring Yinckers, hoogleeraar in de Engelsche taal- en letterkunde aan de rpks-nniversiteit aldaar. Na twee maanden ge leden opgewekt en krachtig zpn mentigiten verjaardag gevierd te hebben, bezweek hp aan eene longontsteking, die zich uit influenza had ontwikkeld. Onlangs werd in verschillende bladen, ook in onze courant-, als eene bpzonderheid vermeld, dat dezer dagen met goed gevolg examen voor de akte middelbaar ondarwjjs wiskunde werd afgelegd door iemand, die nooit les heeft gehad in dat vak, maar zich op een klein dorp in Drenthe geheel zelfstandig heeft govormd. Dit bericht wordt gelogenstraft. De bedoelde persoon, uit Drenthe afkomstig, heeft zpne opleiding genoten aan de kweekschool voor onderwpzers te Deventer. Na met gunstig gevolg examen voor de hulpakte afgelegd te hebben, verliet hp de kweekschool, om zich ten huize xpner ouders verder te bekwamen in de wiskunde, waarvoor hp blpkhaar veel aanleg schpnt te bezitten, en waarvoor hp azte K1 verwierf. Naar wp vernemen heeft de goed bekende karakter-komiek Abraham de Winter bet voor nemen om op 1 Februari a., den dag na dien waarop hp te Breda zpn jaarlpksch feestconceri geeft, in het Schuttershof alhier eene soiree te organiseeren. Hp stelt zich voor het Middel- burgsche publiek dan met een viertal nieuwe voordrachten kennis te laten maken, terwpl door de gunstig bekende en uit dertig leden bestaande kapel van het 3e regiment huzaren uit 's Graven hage, onder leiding van den heer Van Waasdpk, een concert gegeven zal worden. Een en ander biedt, naar 't ons vourkomt, aanlokkende genoeg om te verwachten dat op de inteekenlpsten, die weldra worden gepre senteerd, druk zal worden geteekend. Het prachtige winterweder lokte heden heel wat schaatsenrpders tot het doen van een paar streken op het ps. Ook op de ves .en bewogen zich reeds vrp wat rpders en, men twpfele nog aan den durf van de zwakke sekse, ook enkele vertegenwoordigsters van het schoone gelacht- Rpders hadden maar éen roep over de kwaliteit van het ps: Hard was het en glad. De IJsclub te Amsterdam heeft Maandag morgen haar baan voor hare leden reeds opengesteld. Heden zou die baan officieel ge opend worden. Ook te Zwolle is de psbaan voor de leden opengesteld, terwpl reeds tegen Woensdag een nationale hardrpderp is uitgeschreven tegen prpzen van 100, f 75, 50, 25 en f 20. De heer K. Pander Jz. zal dit seizoen aan geen ps-wedstrpden op de lange of de korte baan deelnemen. —Met ingang van 1 Januari a. s. zpn tot notabelen bp de Nederduitsch hervormde ge meente te Middelburg herbenoemd de heeren mr N. J. C. Snouck Hurgronje en J. C. van den Broecke. In plaats van den heer J. F. L. Abreech, die wegens hoogen leeftpd niet meer in aanmerking wenschte te komen, is gekozen de heer M. C. Jeras. Voorts zpn de heeren J. C. Milborn en L. S. van Benthem Jutting als kerkvoogden herkozen. Alle benoemden hebben zich de keuze laten welgevallen. Uit Vlissingen Bchrplt men ons Met genoegen en groote belangstelling ver neemt men alhier dat de minister van water staat zich voorstelt, eerlang eene beslissing te nemen op het verzoek van de Kon. Maat schappp de Schelde te Vlissingen, om van het rpk over te nemen de marinesluis aldaar, ten einde die tot een droogdok in te richten. De vernieuwing van de Huisdeuren in de mari nesluis, geraamd op 10,000, zpn dan ook be reids van de begrooting afgenomen. De, voor Vlissingen in het algemeen en voor de scheepvaart en de np verheid in het bpzonder, belangrpke beslissing wordt dan ook met belangstelling te gemoet gezien. Yan algemeene bekendheid is het toch, dat de ma rinesluis, die niet als reservesluis kan dienen, nuttiger kan ingericht worden tot droogdok, omdat daaraan voor de scheepvaart en de np- verheid groote behoefte bestaat. De luitenant ter zee le klasse W. H. Souman wordt den 5en Januari te Vlissingen gedetacheerd, ten einde bp de verdere gereed- mahing van Hr. Ms. sohroefstoomschip 4e kl. Sumbateain aanbouw bp de maatschappp de Schelde, tegenwoordig te zpn. "N Benoemd tot waarnemend gemeente-out vanger te 's Heerenhoek de heer W. Rpk aldaar- Te Wemeldinge is de aloude welbekende brouwerp van den heer Dominicus bjj na een prooi der vlammen geworden. Dank zp den onvermoeiden pogingen der brandweer konden de gebouwen grootendeels behouden en nog wat tarwe uit de brouwerp gered worden. Het jjzeren Rpnschip, dat op de Ooster, Schelde (bp Oude Tonge) omhoog gezeten heeft, heette niet De vier gebroeders maar Bonne Attente en was naar men ons nader schrpft nog niet lang geleden nieuw van de werf gelaten; en voor de eerste reis geladen met steenkolen van Ruhort naar Antwerpen. Genoemd schip, dat veel schade heeft geleden, is Maandag namiddag met den bpbehoorenden lichter naar Antwerpen opgesleept. Door ingelanden van den polder Nieuw Noord Beveland is, ter voorziening in de vacature van dpkgraaf, tengevolge van het aan mr L. A. Bpbau verleend eervol ontslag een drietal opgemaakt, bestaande uit de heeren J. de Looff Lz., A. D. Snoep en P. C. W. Swemer. Zeer ten gerieve van den handel heeft zoo meldt men ons uit Bruinisse de be trokken minister een gunstige beschikking genomen op het verzoek van belanghebbenden om verlenging van pacht, tot ultimo Maart 1892, van door hen opgegeven doch nog in gebruik zjjnde mosselgronden, die na de laatst gehouden verpachting niet gegund zpn, tegen betaling, voor dat kwartaal, van een achtste gedeelte der nog loopende pacut per jaar, onaer voorwaarde dat zp, die vóór 1 Januari 1892 betalen, verschoond blpven van de kos ten van een nieuw contract, doch later beta lende zich die koBten hebben te getroosten. Te Hontenisse ging men in de laatste tien jaar, alsof er geen drankwet bestond, steeds voort met het verkoopen van Bterkeu drank in het klein in de openbare scholen bp gelegenheid van concerten. Nu eerst onlangs liet de kantonrechter deze zaak door de rp&s- veldwacht eens onderzoeken met het gevolg dat tegen een herbergier proces-verhaal is opgemaakt wegens het toedienen van Bterken drank in het klein in de openbare school te Lamswaarde bp gelegenheid van een concert op Zondag 6 December 1891. Te Hoofdplaat is de vorige week door den raad tot gemeente-geneesheer benoemd de heer H. Vleugels, te Biervliet, die in vroegere jaren ook deze betrekking bekleedde. Het besiuur van Hoofdplaat nooaigdo den heer Vleugels op neusche wpze nit zich voor de vacante betrek- King beschikbaar te stellen. Men schrpft ons uit Biervliet Met veel genoegt n is in onze gemeente ver nomen dat de regeering in overweging zal nemen om streken in het vierde en vpfde district tegemoet te komen in de nadeelen, te ondervinden van de indpking, door het ver harden van een der in den nieuwen pulder geprojecteerde wegen. Naar wp vernemen staat ook de kans niet ongunstig voor een steenweg van den in te dpken polder naar de Maagd van Gent, zoodat van Biervliet èn het vptae district èn het Belgische steenwegnet langs een goeden weg te bereiken zal zpn- Een steenweg naar den nieuwen polder zal, gelpk wp vroeger meldden, van wege onze gemeente tot stand komen. Besloten is nog dezen winter eenige honder den gemeten land m den Brakman ter inpol dering aan te besteden. Benoemd, met ingang van 22 December 1891, tot gemeente-veldwachter van St Kruis J. I. Yonhout te Waterlandkerkje. Naar aanleiding vau eene uitnoodiging van de heeren C. J. J. A. van Teplinges, N. Epkema, mr S. Gratama, dr J, L. Heldring en W. H. de Brupn van Melis- en Mariekerke kwa- mon Maandagavond op de bovenzaal van de sociëteit St, Joris alhier een dertigtal heeren bgeen. Onder de aanwezigen waren allerlei kerkelpke en politieke richtingen en burgers van onderscheiden rang en stand vertegen woordigd; allen echter bekleedden ambten of betrekkingen, die hen in aanraking brengen met minder bedeelden in onze maatsehappelpke samenleving. Blpkens de mededeeling van den heer Van Teplinges, die de leiding der vergadering had, was zp bpeengeroepen naar aanleiding van de rede, eenige dagen geleden hier ter stede ge houden door den heer Van Gheel Gildemeester en ter bespreking van de vraagwat kan in onze omgeving gedaan worden in het belang eener vreedzame oplossing van het sooiale vraagstuk van het oogenblik De heer Yan Teylingen, hulde brengende aan het verslag van deze rede, opgenomen in de Middelburgsche Courant, wees erop dat dit eindigde met de vraag, of die rede ook hier ter stele vruchten dragen zal. Did vraag zal ook wel bp anderen 0£>gekp«

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1