LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
LETTEREN EN KUNST.
Het concert der gezusters Heymann.
UIT STAD EN PROVINCIE.
RECHTSZAKEN.
Algemeen Overzicht.
zoolang de wereld bestaat en bestaan zal, er
armoede geweest is en bl jjven zal. Hg heeft zich
beroepen op de uitspraak van onzen Heer
Jezus Christus, maar wanneer hg aan het eene
woord van onzen Zaligmaker zulke groote
waarde hecht, dan moet hg ook waarde hechten
aan een ander woord, nameljjk>de armen
hebt gg altjjd met n." Er is geen twjjfet aan
kommer, gebrek, ellende en armoede zullen er
altgd zjjn, omdat zjj een gevolg zjjn van de
zonde, en die zullen er bljjven zoo lang de
wereld bestaat".
(De heer A. van Dedem op 22
Jan. 1891 in de Tweede kamer.)
»Maar nooit kan noch mag het, waar onze
Vader in den hemel met goddeljjke mildheid,
overvloed van spjjs uit den akker wil doen
voortkomen, in den naam des Heeren vrijge
pleit, dat door »onze" schuld dit ryke goed
zoo „ongelgk" verdeeld wordt, terwjjl den éen
de broodkruimels steken, de andere met leege
maag naar zgn stroozak moet of soms zelfs
nog dien stroozak moet derven. En als er dan
nog zgn, die, God vergeve het hun, zulke mis
standen met een beroep op Jezus' woord: »de
armen hebt gjj altgd bjj u," verdedigen willen,
dan teeken ik voor de eere van Gods heilig
woord tegen zulk een misbruik van de Schrift
protest aan.'
(Dr A. Kuyper in zjjne rede bg de
opening van het Sociaal con
gres op 9 November 1891.)
Zooals nog in een deel der oplaag van ons
vorig nommer werd medegedeeld zgn in de
Dinsdag gehouden zitting van de Tweede kamer
de algemeene beraadslagingen over de staats-
begrooting voor 1892 geopend.
De heer Poelman opende den rjj van sprekers.
Hg zeide dankbaar maar niet voldaan te zjjn
door de regeeringsverklaringen in de memorie
van antwoord in verband met de troonrede.
Dat geeft hem eene welkome aanleiding om
zgn standpunt in de Kamer te doen kennen
ten behoeve zjjner medeleden en omdat hg zich
niet laat leiden door partjjoverwegingen. Hij
acht de liberale partij hoog en waardeert het,
dat hare oude garde in moeiljjke omstandig
heden op haar post is blgven staan. Eene
zoodanige partjj is z. i. noodig om voor de
ontwikkeling onzer grondwettelijke instellingen
pal te staan. Hg hoopt en verwacht, dat men
zich zal .onthouden van verdere stappen op
onderwijsgebied. De sociale vraag ter vereffe
ning van maatschappelijke ongeljjkheid staat
bg hem op den voorgrond. Dat is de groote
vraag van den dag, de eenige bron van onte
vredenheid, onrust en woeling in onzen tjjd.
Daarin lost zich bet belang op van alle
klrssen der maatschappij. Daarmee staat en
valt onze samenleving, anders zal het geheel
vervallen in twee kampen, de rjjken en de
armen, de machtigen en de zwakken. De
sociale vraag staat ook bg de bevolking
des lands op den voorgrond. Daardoor
werd de jongste verkiezingsstrijd gekarak
teriseerd. De nalatigheid der vorige re-
geering in deze was de voornaamste oorzaak
van den val der vorige regeeringspartjj. En
daarmede moeten wjj allen rekening hoeden.
De volkswensch moet ter harte genomen worden
bjj de beoordeeling van de voorstellen der reg.
en van haar beleid. Alle krachten des lands
moeten zich op dat punt vereenigen. Met zulke
beginselen voorop is het hem onverschillig,
hoe de regeering er gekomen is, maar wat
zg is en wat zg wil. Op hare daden wacht
hg. Met ingenomenheid heeft hg hare plan
nen begroet, maar hjj vreest dat eenheid van
leidende gedachte in die plannen ontbreekt,
dat de kiesrechtuitbreiding te eng zal zgn en
de belastinghervorming daardoor tegengehouden
wordt.
Hervormingspolitiek zonder doel maakt, dat
de regeering niet bestuurt maar bestuurd wordt
naar gril en luim van het oogenblik, vooral
drong de heer Poelman aan op ruime kies
rechtuitbreiding tot de grenzen van algemeen
kiesrecht toe, zoo noodig door grondwetsher.
ziening.
De heer De Kanter behandelde speciale punten,
o. a. den gerechteljjken eed en wettelgke rege
ling van koop door huur. Hg protesteerde
voorts tegen miskenning van het platteland
en den landbouw.
Zg werden steeds achter gesteld door de
opvolgende regeeringen, waarvan de geleideljjke
ontvolking van het platteland het gevolg was,
waar ten slotte slechts viel te betalen en waar
aan alle intellectueele krachten werden ont
trokken. Ten aanzien van den landbouw ver
klaarde de heer De Kan ter zich volstrekt niet
bevredigd met de overbrenging van eenige
zaken van het dep. van Waterstaat naar Bin-
nenlandsche Zaken. Bg Waterstaat is z. i. al
zeer weinig overgebleven en bg Binnenlandsche
Zaken vreest hg, dat de zaken van den land
bouw niet in handen van deskundige ambte
naren zullen komen. Daarom wil hij, al is het
slechts tjjdeljjk, de instelling van een land
bouwraad bg het departement.
Tot de algemeene politiek terugkeerende,
verklaarde hg zich, wat de prioriteits-kwestie
ten aanzien van het kiesrecht betreft onvoor
waardelijk ministerieel. Liefst zou bg het
kiesrecht voorop zion staan, maar de regeering
handele daarin naar omstandigheden.
Bovenal echter hoopt hij, dat wanneer het
volk tot oordeelen geroepen wordt, het dat
oordeel kunne vestigen op daden van de
regeering.
Hjj zelf schaart zich onder de oude beproefde
garde van de liberale party, de aaneengesloten
garde die wist wat zg wilde en die door haar
energiekste mannen ter overwinning zal worden
geleid.
Mocht het later bljjken, dat hjj daarin ver
keerd gezien heeft, dan zal hjj niet aarzelen
zjjn woord terug te nemenmaar aan de be
ginselen van de oude garde zal hjj steeds ge
trouw blgven, want hjj zal nooit iets doen dat
tegen zgn geweten strjjdt.
Bjj kon. best. is
benoemd bg het le bat. rustende schutterjj
in Zeeland tot 2e-luit. jhr A. M. van Doorn,
thans schutter;
is op verzoek eervol ontslag verleend aan
mr L. A. Bybau als djjkgraaf van den Nieuw-
Noord-Bevelandpolder;
n bvi oemd: tot djjkgraaf van den Magda-
lenapolder W. Maarleveldtot lid van het
bestuur der waterkeering van het calamiteuse
waterschap Scherpenisse, J. Lokkertot plaats
vervangend djjkgraaf van den Kramerspolder,
H. Labeuren
is benoemd tot notaris binnen het arr. Bot
terdam, ter standplaats Moordrecht, N. Treur
niet, candidaat-notariB te Bleiswjjk.
Voorshands vindt de minister van financiën
nog geen voldoende termen om de betaling
van rjjksbelastingen per postwissel toe te laten.
Het juiste tjjdstip der in werking treding
van de nieuwe postwet kan nog niet worden
bepaald.
Wjjziging der pakketpostwet wordt voorbereid.
In verband met een later te dier zake te
nemen beslissing wordt de som van f 10.000
voor de vernieuwing der binnen-ebdeureo aan
de Marinesluis te Vlissingen van de begrooting
voor waterstaat teruggenomen.
De anti-revolutionaire kiesrereeniging te Tiel
heeft tot candidaat voor het lidmaatschap der
Tweede kamer gesteld den oud-minister mr M.
baron Mackay.
De centrale liberale kiesvereeniging in het
district stelde den heer mr M. Tydeman Jzn
candidaat.
Van Kotta-Badja schrjjft men aan het Bat.
Handelsblad
„Pastoor Verbraak is frisch en wel van zgn
dienstreis teruggekeerd en doet weer zjjn liefde
diensten als voorheen. Het is waarljjk op-
merkel jjk, met welk een jjver en liefde een
man van zjjn leeftjjd hjj is 56 jaar oud
die daarenboven ongeveer 12 jaren in het niet
altgd gezonde klimaat van Atjeh heeft door
gebracht, zich dag aan dag aan zgn diensten
wjjdt. Dst dwingt eerbied af, ook van anders
denkenden op godsdienstig gebied."
Van het allerliefste boekje: De kleine
Lord, het bekende verhaal van Frances Hodgson
Burnett, is in het Nederlandsch reeds de vjjfde
druk verschenen. Met het a. St Nicolaas-
feest vestigen wjj daarop vooral de aandacht
van hen, die een goed boek voor oud en jong
verlangen. De uitgever, de heer K. van der
Zande te Arnhem, zorgde voor een keurig
gewaad.
- De ljjst van 20 opvoeringen, welke in den
zomer van 1892 te Bayreuth zullen plaats
hebben, is thans vastgesteld. Zjj vallen tus-
schen 21 Juli en 21 Aug. en wel op de vol
gende dagen
Parsifal 21 en 28 Juli 1, 4, 8, 11, 15
en 17 Augustus.
Tristan und Isolde 22 en 29 Juli5 en
18 Augustus.
Tannhduser 24 Juli7, 12 en 20 Aug.
Die Meister singer v. N. 25 en 31 Juli
14 en 21 Aug.
Ons dunkthet is altgd een hoogst gevaarljjk
werk om, vooral in zaken van kunst, de groote
trom te veel te roerenen ook de kunst zelve
doet men daarmee alles behalve een dienst.
Wat wezenljjk goed, wat waarachtig echte kunst
ia heeft daaraan geen behoefte en menige
verdiensteljjke artiste is juist helaas dupe ge
worden van den verkeerden weg, dien impressa-
rio's in den laatsten tjjd meer en meer in deze
zjjn ingeslagen.
Deze gedachten kwamen bjj ons op toen wjj
Dinsdag bovengenoemd concert bjjwoonden.
De Algemeene muziekhandel, die klaarbljjkeljjk
voor de gezusters als impressario fungeerde,
heeft het publiek en ook den concertgeefsters
geen dienst bewezen door het al te overvloedig
verspreiden van circulaires, het aanplakken
van kolossale annonces en portretten, de ver
wachting zóo hoog te spannen, als dit Dinsdag
avond bjj de zeer velen, die de concertzaal
bezochten, het geval was. Hoeveel eerbied wjj
ook gevoelen voor dit talentvol zusterpaar,
moeten ons, n'en déplaise vele binnen- en
buitenlandsche muziek-verslaggevers, toch eenige
opmerkingen uit de pen.
^Immers, door mej. Louise Heymann op éen
ljjn te plaatsen met Patti en andere sterren,
verwacht men het bjjna volmaakteen hoewel
hare stem hoedanigheden bezit, die haar als
opera zangeres en wel als chanteuse legére boven
vele harer mede-artisten plaatsen, zal zjj ons,
hopen wjj, het niet ten kwade duiden, wanneer
wjj er op wjjzen dat in de hooge tonen die
stem een weinig scherp klinkten zjj van tjjd
tot tjjd in het middenregister een weinig te
laag zong.
Ooloratuurzang is bovendien in de ooncert-
zaal niet op zgn plaats. Deze leent zich uit
stekend voor de opera, waar hjj door orkest
begeleiding en omgeving beter tot zgn recht
komt.
De schoone liederen van Schubert, S. de Lange
en Taubert, waarin mej. Louise Heymann dik-
wjjls van haar heerljjk mezza voce gebruik
maakte, vonden algemeen bjjvalwat men niet
kan zeggen van de aria uit Le Barbier, van
BosBini, waarin haar stem somtjjds wat gevoi
leerd klonk, en van de aria uit Traviata.
De uitvoering der hier meer gehoorde, zeer
zware variaties van Proch, waarin de roulades
en staccato's, (tot zelfs driemaal gestreepte d
en es) zeer goed gelukten, gaven het publiek
aanleiding haar nog een klein lied te vragen,
dat zjj dan ook, na herhaaldeljjk te zgn terug
geroepen, ten beste gaf.
Wat haar zuster Johanna betreft, ook zjj
bezit eene voor haar leeftjjd zeer ontwikkelde
vaardigheid. De Preludio en Fuga van Bach
(d capella voorgedragen evenals het overige, en
het Elfenspiel van haar broer Carl, scheen zjj
met bjjzondere voorlitfde te spelen; in deze
werken tenminste hebben wjj haar spel het
meest gewaardeerd.
Ongetwjjfeld is deze pianiste voor haar leeftjjd
zeer ontwikkeld, doch om harentwil verheugen
wjj er ons in dat zjj nog zeer jong is. Wat zjj
voor alles nog moet verwerven iswat duide
lijker voordracht, rustiger spel en... bezieling.
Het laatste is vooral in werken van Chopin, die
tot ons hart moeten spreken, onmisbaar. Zgn
Nocturne in G, die wjj ons altgd als barcarolle
voorstellen, was, daar waar de rechterhand in
zestienden (dubbele noten) speelt, te gehaast
terwjjl de overige gedeelten nu en dan over
dreven langzaam gespeeld werden.' Gaarne
hopen wjj haar later nog eens te hooren, als
een waardig opvolgster van haar broer, den
genialen pianist Carl Heymann, die helaas
door ziekte in zjjn kunstenaarsloopbaan gestuit
werd. Haar veerkrachtige aanslag, uitstekend
geheugen en aanleg en haar ferm optreden zjjn
goede gegevens om eene virtuose van haar te
verwachten.
Om onzen totaal-indruk van dezen avond
weer te geven maken wjj gaarne de woorden
van eene der toehoocderessen tot de onze, die
ons verzekerde »Ik heb meer bewonderd dan
genoten uitgenomen de liederen sprak het
geheel, hoe kunstig overigens, te weinig tot
mjjn hart."
Den Algemeenen muziekhandel geven wjj ten
slotte den goeden raad om bjj eene volgende
gelegenheid, als bjj hier weer eens een concert
organiseert, de groote trom-reclame achterwege
te laten. Ook zonder deze zal men de Zeeuwen
vinden daar, waar wat Bchoons en edels te
genieten valt.
Wjj vestigen de aandacht onzer lezers op
eene in dit nommer voorkomende advertentie,
waarin bericht wordt dat aanstaanden Donder
dag avond de heer Hugenholtz, predikant te
Axel en voorzitter der afdeeling van den Neder-
landschen bond tot bestrijding der vivisectie, alhier
zal optreden en over de zaak, die hjj voorstaat,
spreken zal.
De entree is te laag gesteld om voor iemand
bezwaar op te leveren den bewusten avond op
de societeits bovenzaal eens te gaan luisteren.
Er wordt ons een woord van aanbaveling
gevraagd voor de uitvoering van de militaire
gymnastiek- en schermvereeniging Sparta, die
aanstaanden Vrjjdagavond in de groote Schut-
tershofza&l alhier plaats heeft.
Waar we alles wat op 't gebied van de
üchameljjke ontwikkeling van jongen en oude
ren met belangstelling gadeslaan, kon het wel
niet anders dan dat we, vóór nog de vereeni-
giDg Sparta gevormd was, sympathie hadden
met onze militate gymnasten, die èn op
assauts èn bjj de gewesteljjke uitvoering dezen
zomer zoo kranig in. het krjjt traden. Wat
toen werd gepresteerd doet thans veel ver
wachten, zooveel dat we ieder, die aan gymna
stiek doet of er hart voor heeft, opwekken
Vrjjdagavond den gang naar 't Schuttershof niet
achterwege te laten en daardoor de militaire
vereeniging een hart onder den riem te steken.
Ofschoon dit wel overbodig is voegen wjj hier
nog bjj dat de uitvoering door muziek wordt
begeleid en een bal de uitvoering besluit.
De luitenant-kolonel Boonacker, comman
dant in het 3e genie-commandement, vergezeld
van den kapitein-ingenieur Meursinge, inspec
teerde Woensdag de militaire gebouwen in het
garnizoen Middelburg.
Te Gapinge is tot predikant bjj de Herv,
gemeente beroepen de heer J. M. Jalink,
candidaat, en te Serooskerke (Schouwen-Duive-
land) de heer G. Brink, candidaat.
Onder Kleverskerke is zeven koeien en
een paard, die in de weide liepen, door kwaad
willigen de staart afgesnedenterwjjl op de
hofstede van den heer J. Peeman Kakebeeke
te Krabbendjjke, dezer dagen een stierkalf ge
boren is, dat 117 halve kilo's woog.
De voordracht voor leeraar in de geschie
denis aan de hoogere burgerschool te Goes
bestaat uit de heeren M. G. de Boer te Gro
ningen, M. ten Bouwhuys te 's Gravenhage en
H. G. Harkema te Oosterhout.
Anondissements-Kechtbank te Middelburg.
Door deze rechtbank werd heden uit
spraak gedaan in de Vrjjdag behandelde en
door ons in 't breede medegedeelde zaak tegen
N. J. C., koopman alhier, beklaagd van het
opzettelijk koopen van door misdrjjf verkregen
goederen.
De rechtbank verklaarde C. schuldig aan
heling en veroordeelde hem tot drie maanden
gevangenisstraf en in de kosten.
De eisch van het openbaar ministerie was
veroordeeling tot een jaar gevangenisstraf, ter-
wjjl de verdediger, de heer mr. M. J. de Witt
Hamer, tob vrjjspraak had geconcludeerd.
Verder werd veroordeeldP. A. v. B., 18 j.,
timmerman, Billand-Bath, wegens mishan
deling, tot 10 boete, te vervangen door
10 d. hechtenisbenevens in de kosten.
Ter griffie dier rechtbank werd op heden
door P. F. J. D., 21 jaar, hoedenmaker te
Middelburg, aldaar gedetineerd, hooger beroep
aangeteekend tegen het zgnen laste op 20
dezer gewezen vonnis, waarbjj hjj wegens dief
stal werd veroordeeld tot 8 maanden gev. straf.
In de heden gehouden zitting van den ge
meenteraad is, in verband met ingediende
reclames op den hoofdeljjken omslag, de aan
slag van A. A. Mes Gzn. in de 16e klasse ge
handhaafd, en die van K. Slimmen in de le
klasse vernietigd, terwjjl B. Neelmejjer van de
14e naar de 12e klasse is overgebracht.
Bjj de behandeling van het tarief voor de
waterleiding is dit, op voorstel van den
heer Van Hoek voor huiseljjk gebruik,
behalve voor besproeiing van gevels en tuinen,
bepaald, behoudens een minimum van f 2, voor
die perceelen welke hoogstens zestig gulden
zgn geschat, op 4 's ja ars van het bedrag
der belastbare opbrengst.
Het gewone verslag volgt zoo spoedig moge-
ljjk.
SEierlkzee. Heden middag kwam, onder
voorzitterschap van den burgemeester, de raad
dezer gemeente bgeen ter behandeling van een
voorstel van burg. en weth., betreffende de
gedeelteljjke demping der oude haven.
Overeenkomstig dit voorstel is in beginsel
besloten tot aanleg en demping van een deel
der Oude haven. De heer Zuurdeeg verklaarde
zich er tegen.
Goedgekeurd werd nog een voorstel van
burgemeester en wethouders tot het aanbrengen
van dubbele ramen in de raadzaal tot wegne
ming van tocht. De kosten daarvan worden
op 100 begroot.
De heeren De Looze en Fokker brachten hun
stem tegen dit voorstel uit.
Eveneens werd goedgekeurd een voorstel om
aan den leeraar Stoel op te dragen het toezicht
over de bliksemafleiders, op eene jaarljjksche
belooning van 100, en daarvoor een toestel
aan te schaffen voor 140.
In eene zitting met gesloten deuren werden
verder behandeld ingekomen bezwaarschriften
tegen het primitief kohier van den H. O. voor 1891.
In de zitting waren afwezig de heeren Moolen-
burgh, De Crane en Van der Lek de Clercq.
Gravenhage. T w e e de kamer. Bg
het heden voortgezet algemeen debat over de
Staatsbegrooting sloot zich de heer Noordtzjj
aan bg de verklaring omtrent de houding der
anti-revolutionnairen, door den heer Beelaerts
afgelegd bg het debat over het adres van
antwoord op de troonrede.
Uitvoerig behandelde hjj de kwestie der schei
ding van kerk en staat. Hjj betoogde dat dit
beginsel niet is doorgevoerd en achtte volledige
vrjjmaking noodig.
Verder wenscht hjj dat de regeering op dit
punt eene hervorming voorbereide, die binnen
kort tot een overgang kan leidenterwjjl hjj
zoowel de financieele als de zedeljjke zjjde van
het vraagstuk nader beschouwde.
Ten slotte drong hjj aan op eene herziening
der organische wettenopdat de kerkelijke
gezindten niet gedroEgen worden zich te laten
erkennen naar eene wet, volgens welke zg niet
erkend willen zgn.
De heer Pjjttersen wees er op dat deze
regeering met vreugde was begroet als her
vormingsgezind. Er heerscht thans een demo
cratisch streven, evenals na 1848, dank zjj de
opwekkende kracht van den heer Domela
Nieuwenhuis, voor wiens doel en middelen hg
overigens geen sympathie koestert. Groote ver
wachtingen heeft de uitslag der verkiezingen
opgewekto. a. omtrent uitbreiding van het
kiesrecht, verbetering van het belastingstelsel,
sociale wetgeving.
Verder drong hg aan op eene belastingher
ziening, op zorg voor oude en verminkte werk
lieden, eene wettelgke regeling van den werktjjd
en op verzekering van een minimumloon.
Hjj betreurde het dat de eerste voordrachten
der regeering zgn een militiewet zonder per-
soonljjken dienstplicht, een schutterjjwet die de
beste krachten aan de schutterjjen zal onttrek
ken, en een ontwerp tot instelling van een
nieuwe ridderorde. Hg hoopt dat de regeering
zal toonen dat zjj waarljjk hervormingsgezind is
De heer Heldt maakte ook zgn steun aan
de regeering afhankeljjk van de mate harer
hervormingsgezindheid. Voor eene herziening
van het kiesrecht geeft hg haar hoogstens een
jaar tjjd.
De heer Beelaerts meende dat sedert boven
genoemd adres-debat de daden der regeering
geen aanleiding gaven tot gedachtenwÏBseling
over hare algemeene staatkunde. Hg protes
teerde echter tegen intrekking door de regee
ring van alle ontwerpen bjj den aanvang der
zitting, op grond dat de kamer hernieuwd was.
Die intrekking leidde tot tjjdverlies en princi
pieel waB het stelsel z. i. niet vol te houden.
De heer Schimmeipenninck van der Oye
verwonderde zich over hei optreden van den
heer Seyffardt als minister en vroeg aan de
regeering of bg haar predomineerde de voor
uitstrevende gezindheid van den heer Sejjffardt
dan wel de apaiseerende van de heeren Tak
en Smidten voorts of in dit parlementair
tjjdvak door haar alles zou gedaan worden
tot oplossing van de defensie-kwestie.
De heer Kerdjjk drong aan op de behande
ling van sociale onderwerpen, vooral op in
stelling van kamers van arbeid. Hjj verdedigde
nader de urgentie van kiesrechthervorming,
ook met het oog op de heden te Gouda ge
bleken wankelbaarheid der stembos.
De heer Mees betoogde de noodzakeljjkheid
om belastinghervorming te laten voorgaan,
althans ten deele. Invoering eener nieuwe
directe belasting kon z. i. vóór het kiesrecht
gaan.
De heer Van Alphen drong ook aan op in
voering van kamers van arbeid.
Gouda. Bjj de heden plaats gehad heb
bende opening van stembriefjes ter verkiezing
van een lid der Tweede kamer in dit hoofd
kiesdistrict, ter voorziening in de vacature ont
staan door het bedanken van den heer M.
Boogaerdt B*., is gebleken dat werd gekozen
de heer J. P. HAVELAAR, oud-minister
van waterstaat, handel en njjverheid, candidaat
der anti-revolutionnairen en katholieken, met
1320 van de 2457 geldige stemmen.
Op den heer Ph. van der Breggen (Liberaal)
waren er 1070 uitgebracht.
Parijs. President Carnot heeft het wets
ontwerp betrekkeljjk facultatieve verzoenings-
ralen en arbitrage voor geschillen tusschen
patroons en arbeiders onderteekend. Aan de
scheidsrechterl jjke uitspraken zal slechts moreele
beteekenis zgn toe te kennen, intusschen ver
wacht men er een zeer gunstigen invloed van.
De commissie uit de kamer, belast met het
onderzoek naar de verkiezing van Lafargue,
heeft besloten deze voor geldig te verklaren.
Weenen. In het huis van afgevaardigden
bestreed de minister van financiën het voorstel
van den heer Plener, leider der Duitsche
linkerzjjde, tot ontlasting van de kleine bur-
gerjj, aangezien aanneming van het ontwerp
6en onveimjjdeljjk tekort zal opleveren.
Oldenburg. De groothertogeljjke schouw
burg is heden nacht geheel verbrand. Persoon-
ljjke ongelukken zgn niet te betreuren.
Onder minder belangstelling van het publiek
dan men bjj het buitengewoon karakter der
zaak kon verwachten is Dinsdag voor het hoi
van Parjjs een begin gemaakt met het proces
tegen den aarts-bisschop van Aix. Voorzitter
was de eerste president, de heer Périvier, bijge
staan door zeven raadsheeren. In de zaal
merkte men verder bjjna uitsluitend journa
listen en advocaten op. Geljjk men weet is de
uitspraak beslissend, daar er geen appèl voor
mgr. Gouthe-Soulard open staat.
Vergezeld van zgn vicaris-generaal en drie
dbbés verscheen de aartsbisschop van Aix voor
zgn rechtershg droeg een groot geciseleerd
kruis aan gouden ketting op de borst, het
violette ceintuur en het kruis van het Legioen
van Eer, vastgehecht aan een knoop zgner
soutane.
Na voorlezing van de akte van beschuldiging
ging de president over tot ondervraging van den
beklaagde over het feit, een magistraatspersoon
gehoond te hebben in geschrift, ter open
baarmaking niet bestemd. Het verhoor
duurde ongeveer 20 minuten. Monseigneur
Gouthe-Soulard ontkende het opzet van be-
leediging tegen den minister van eeredienBt;
hg heeft alleen krachtig willen protesteeren
aan de beslissing der rechterljjke macht zal
hjj zich onderwerpen. »Ik heb, zeide hjj o. m.,
mjjn gehoonden godsdienst verdedigd. Ik ben
bisschop, belgder van mjjn geloofFranschman,
beljjder van mjjn patriotisme".
Na het verhoor van den aartsbisschop gaf de
president het woord aaa het Openbaar Ministe
rie, door niemand minder waargenomen dan
door den procureur-generaal Qnesnay de Beau-
repaire, welbekend uit het proces tegen gene
raal Boulanger. Het requisitoire duurde meer
dan een uur. De heer Qnesnay de Beaure-
paire bepaalde zich niet tot een verklaring
en beoordeeling der feiten, maar behandelde
ook de rechtskwestie, door de pleitbezorgers
van den aartsbisschop opgeworpen. Hjj zocht
aan te toonen dat de uitdrukkingen van den
brief aan den minister Fallières wel het bewjjs
leveren van het opzeiteljjk beleedigen van den
kant des heeren Gouthe-Soulard.
De prelaat beweert getart te zjjn, maar
juist hjj had de minste oorzaak tegen de regee
ring op te treden. Spreker heinnerde er aan,
hoe de aartsbisschop voorheen zich door zgn
Gallicaansche en liberale gezindheid heeft
onderscheiden hoe hjj ingevolge zjjn benoeming
tot aartsbisschop geen reden heeft zich te be
klagen. Wat de bedevaarten betreft, zoo heeft
de minister er zich toe bepaald, eenvoudig een
brief te schrjjven aan de bisschoppen, in
monarchieën zou hun bezoldiging zjjn geschorst.
Ten be wjj ze dat de regeering gerechtigd is
zulke instruction te geven, trad de procureur-
generaal in een breedvoerig historisch overzicht
van het concordaat om zgn rede aldus te eindigen:
»De] heer Gouthe-Soulard behoort tot die
radicale en ultramontaansche katholieken, die
de almacht van den clerus preeken. De
godsdienst heeft met dit proces niets te
maken, de godsdienst is nooit meer
geacht dan thans, doch de wet moet geëerbie
digd worden. Uw taak is het, monseigneur,
Christus' zedeleer te verkondigen wanneer gjj
u tegen de wet verzet, wordt gjj een oproer
maker. Wjj verwarren niet de godsdienstige
katholieken met de politieke katholieken. Wjj
hebben voor ons een man, die een misdrjjt heeft
begaan, en het hof zal een oordeel vellen,
zgner waardig."
Na den heer Quesnay de Beaurepaire
kwam de verdediger van mgr Gouthe-Sou
lard, de heer Broissart, aan het woord. Hjj
viel de regeering aan, die verzuimde de belee-
diging, den Franschen te Bome aangedaan, te
wreken. Voorts verklaarde hg dat de bisschop
pen niet de ondergeschikten, maar de geljjken
der ministers zgn. De heer Gouthe-Soulard is
overtuigd zgn plicht vervuld te hebben door
den banier van Frankrjjk omhoog te heffen.
Achter hem scharen zich alle bisschoppen, alle
katholieken, alle patriotten.
Na het pleidooi trok het hof zich terug.
Twee uur beraadslaagde het en veroordeelde
toen den aartsbisschop van Aix tot 3000 fres
boete en in de kosten van het geding.
Met luiden bjjval en kreten van >Leve de
republiek" werd door de voor het paleis van
justitie staande menigte deze uitspraak vernomen.
In het Westersch werelddeel legt men mili
tanten bisschoppen, die zich boven de wet en
den wetgever beproeven te plaatsen, betrek
keljjk lichte straffen in den vorm van
geldboeten op, in het Hemelsch rjjk maakt
men kortere metten met de beljjders van
den christeljjken godsdienst, die in hun jjver
de perken der verdraagzaamheid te buiten
