N°. 238. 134° Jaargang. 1891. Vrijdag 9 October. Middelburg 8 October. Verspreid© Berichten. Deze courant verschuilt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.=^§ Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bi) abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. KERKNIEUWS- OIT STAD EN PROVINCIE. tiiDiHiitiiK.siiii: (iiniiM. w Ttiermoineter. Middelburg 8 Oct. vm. 8 u. 55 gr. m. 12 u. 62 gr., av. 4 u. 60 gr. F. Verwacht Z. wind. Agenten te VliBsirgen: P. O. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, teKrniningenF. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, tf Tholen: W. A. Advertentiën van Nieuwenhuijzen en te TernenzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één nor advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Beuntante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. j aan bureau bezorgd iim willen Hoofdagenten voor bet Bnitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Pnblioité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. j xjj des avonds nog worden opgenomen. Nog altpd hondt de kwestie van den voor rang, die door de regeering, bp het uitvoeren van hare plannen, al of niet aan een herzie ning van bet kiesrecht moet worden gegeven, sommige bladen bezig, niettegenstaande bet ministerie zelf, in de troonrede, dnidelpk heeft aangegeven dat zjj aan zulk eene herziening eene, zoo niet de eerste plaats toekent. Het ligt echter voor de band dat zooals wjj vroeger reeds met een enkel woord op merkten ter voorbereiding van dit werk tjjd, veel tpd noodig is. Waarom dan nu met een gejaagdheid, die doorniets wordt gewettigd en wellicht eenvoudig zjjn grond vindt in de zucht en het streven om des te eerder voor eigen partjj door zulk eene nieuwe regeling winste te behalen iets waarop de Standaard heden duidelpk en klaar doelt aangedrongen op eene dergelpke spoedige regeling van zulk een belangrjjk vraagstuk Die haast kan niet anders dan eene flinke, degeljjke, goeddoordachte reorganisatie van ons kiesrecht in den weg staan. Laat men liever met wat minder spoed en meer tpd een goed doorwerkt plan maken dan met half werk voor den dag komen. In dien geest zal meenen wp de heer Tak van Poortvliet handelen. En wat belet nu om middelerwijl den tpd, die gevorderd wordt voor zulk eene voorberei ding, ten nutte te maken voor het tot stand brengen van andere, even nuttige en gewenschte zaken Oub dunkt niets. Wp zpn het hieromtrent volkomen eens met de Arnh. Crt., die dezer dagen, bp de bespreking dier kwestie, als haar meening uitte dat, zoolang het ontwerp tot regeling van het kiesrecht niet bp de Staten-generaal is inge komen, de kamer wèl doen zal met hare mede werking aan de regeering te verleenen tot de vele hervormingen, die, elk op haar eigen ge bied, evenzeer urgent zpn als de regeling van het kiesrecht. In dien tpd kunnen kleine, op zich zelf noodige regelingen en verbeteringen worden afgedaan, evenals de ontwerpen van den minister van binnenlandsche zaken tot voor ziening in den hoog gestegen flnanciëelen nood van een aantal gemeenten, en die van den minis ter van oorlog tot voorziening in de onmiddellpke behoeften der defensie, in afwachting van de definitieve legerwet. Daar zelfs de noodwetten toch kwaljjk vóór het einde van 1891 haar beslag kunnen krpgen, zal de Tweede kamer zich inmiddels, na de behandeling der Neder- landsche en Indische begrootingen, kunnen bezig houden met de van de vorige regeering afkomstige wetsontwerpen, die door de tegen woordige bp hare optreding ingetrokken, doch dezer dagen wederom ingediend werden. De Arnh. Crt. hoopt, en wp met haar, dat de belofte tot medewerking, door de leiders der oppositie gedaan, vooral bp de voorstellen tot belastinghervorming waarheid zal bljjken. Dan kan zelfs de tegenwoordige kamer, onder het Damocleszwaard harer ontbinding na aan neming der kieswet, die voorstellen aannemen, omdat zp liggen op den weg van elke kamer, die uit een nieuwe kiesrechtregeling zal voortkomen. Eene zeer juiste opmerking maakt de Arnh. Crt nog in verband met het schenken van een ridderorde aan leden uit het gevolg van den Italiaanschen kroonprins. Zulke benoemingen zpn zegt het blad zoo gebruikelijk, dat het niet nakomen van dit gebruik misschien zelfs tot internationale moeilijkheden zou leiden. De zaak is trouwens dood onschuldig: het is niet anders dan eene beleefdheid van hof jegens hof. Maar als het middel om die beleefd heid te bewjjzen hetzelfde is als dat, waarmede verdiensten worden beloond, dan wordt de toestand onzuiver, want het bezit van een ridderorde houdt op eene bepaalde beteekenis te hebben. Men kan dus niet weten of hp die f9 draagt een verdienstelijk man is, dan wel met den een of anderen vorst een reisje heeft gemaakt, of eenige mededeeling betreffende een hof aan een ander hof heeft overgebracht. De opmerking is reeds meer gemaakt, maar nu er sprake is geweest van de instelling eener nieuwe ridderorde in den laasten tpd hoort men er niets meer van zou het overweging Verdienen een orde in te stellen voor verdienste en een voorhet vertoon, of hoe men het noemen wil. Kan dit niet, dan ware het best de eerste rubriek maar op te heffen, want waarljjk, het heeft toch geen houding om den man, die aan het land groote diensten heeft bewezen, die zpn leven wjjdde aan staatszorg, wetenschap of knust hetzelfde bljjk van waardeering toe te kennen als aan hem, die er niets voor deed dan zich mooi aan te kleeden en te buigen, of kennisgevingen over te brengen, die al lang in alle couranten hebben gestaan. Ook de Indische gids laat zich zeer gunstig uit over den nieuwen minister van koloniën. Hp noemt den heer mr W. K. baron van Dedem een hoogst bekwaam staatsman, een ernstig man, en een ambitieus man, maar ambitieus in den nobelen zin van 't woord. Waar zulk een man zich aan 't hoofd van het kabinet van koloniën stelt, moet hjj een wel overdacht plan tot reorganisatie hebben en ook vast be sloten zpn dat naar zjjn vermogen uit te voeren. .Overdreven verwachtingen wenscben wp niet op te wekken", zegt de redactie van dit tjjdschriffc. »De taak is reusachtig en de Her culessen zjjn uiterst zeldzaam. Dat de min. Yan Dedem een van die zeer zeldzamen zal zpn, daarmede durven wp ons nog niet vleien. In plaats van een onwrikbare meening brengen studie en nadenken dikwpls twpfel voort. Ook weifelt wel eens, wie zpn taak zwaar opvat. Dit nu schpnt ons mede bp den heer Yan Dedem het geval. Erst wilgen, dann wagen, dunkt ons zpn leuB ja, maar toch vooral wagen. Niet alleen geen enkelen sprong in het duister, maar ook liefst geen stap vooruit vóór hp voor zichzelven het geloof heeft verkregen dat hjj vaBten grond onder zpn voeten zal hebben. Daarom zal bp hun, die op daden wachten, ge duld leeren oefenen. „Maar dat hjj, wordt zpn ministerieel leven niet vroegtjjdig afgesneden, meer dan een be langrijken en goeden maatregel tot stand brengen zal, dat betwpfelen wp geen oogenblik. Hjj is vóór alles een man van sel/respect. Hp draagt een naam, welken hp in aanzien pleegt te houdendaarvan getuigt heel zpn verleden. En na tot dusver nooit een taak op zich geno men te hebben, zonder zich daarvan met eere te kwpten, kan hp thans geen aangename positie prijs gegeven hebben om een roemloos be staan als minister te leiden. Meer dan eens, 'tis bekend genoeg, werd hem in vroegere jaren de portefeuille van koloniën aangeboden dat hjj zich thans daarmede heeft belast, kan alleen bewjjzen dat hjj thans meent, met vrucht werk zaam te kunnen zpn. Een man als hp wordt niet door een ministerszetel verhoogd, maar tracht een ministerszetel relief te geven. Als lid der volksvertegenwoordiging was het juist deze voorzichtige staatsman, die herhaal delijk het initiatief nam tot maatregelen, voor Indië van nutgeen die daarin hem overtrof, geen die hem evenaarde zelfs. JS/oblesse oblige. Als minister van koloniën is hp ons van harte welkom." Het volgend schrpven van den heer Bahlmann in de Gelderlander geeft weêr een eigenaardig kjjkje in de verhouding tusschen beide anti liberale fracties, die tot vóór kort de regeerings- macht in handen hadden. Genoemd lid der Tweede kamer dan sehrpft Van verschillende zjjden wordt ik oplettend gemaakt en om inlichtingen verzocht aangaande een artikeltje, verschenen in de Standaard van Woensdag 30 Sept. jl. en getiteld »Accoord'\ Driestweg wordt daarin verkondigd, dat van den kant der katholieke afgevaardigden op de bekende vergadering van 17 December 1887, te 's Hage gehouden, noch over legerwet, noch over persoonlijken dienstplicht met eenigen nadruk gesproken is. Hiertegen meen ik te moeten opkomen. Deze bewering van de Standaard is bepaald onwaar. Zoowel door dr Sohaepman als door mp de heeren jhr De La Court en mr Vos de Wael nemen, wat dit punt betreft, geen deel aan het debat is destpds wel degelpk gezegd, dat de overgroote meerderheid onzer geloofsgenooten vooral in de Zuideljjke pro vincies ten sterkste gekant was tegen de afschaffing der plaatsvervanging. Op het punt der defensie zou samenwerking tusschen de katholieke en anti-revolutionnaire partp op den duur onmogeljjk zpn, indien men van laatstgenoemde zjjde hardnekkig vasthield aan den eiseh tot invoering van den persoonlijken dienstplicht. Het was de heer Lohman, die destpds ver zoenend optrad en ons vermaande, wegens verschil van gevoelen ten opzichte van de beste regeling der levende strijdkrachten, de onder handelingen tusschen partpen over samenwer king bjj de stemming geen schipbreuk te doen ljjden. Wanneer de rechterzijde bjj de verkie zingen de meerderheid erlangde zeide hjj, dan moest men aan de prudentie der staatslieden, die alsdan met het vertrouwen der kroon zouden worden vereerd, overlaten, de moeieljjke quaestie der defensie tot genoegen van beide partpen te regelen. Ziehier de ware toedracht der zaak en de wjjze, hoe men de quaestie van afschaffing der plaatvervanging tot een later tjjdstip heeft verschoven. Hoe men er echter later toe gekomen is, om niettegenstaande onze waarschuwingen een vurig voorstander van den persoonlijken dienst plicht als den kolonel Bergansins met de portefeuille van oorlog te belasten en in de ministerieele combinatie op te nemen, is voor mjj altpd een geheim gebleven. De meeste katholieke afgevaardigden zjjn bjj die gelegen heid eenvoudig geplaatst voor een fait accompli. De heeren dr Schaepman en mr Vos de Wael, laatstgenoemde in 1888 een huisvriend van den kolonel Bergansins, zullen dienaangaande wel licht beter inlichtingen kunnen geven dan de ondergeteekende. Bjj kon. besl. zpn benoemd tot ont. der dir. bel. en ace. te Tiel, buitengemeenten, H. W. Houwink, ontv. te Harmeien c. a.; te Heusden c. a. T. A. Motké, ontv. te Asten c. a.; tot ontv. te Driebergen c, a. jhr J. Hora Siccama, ontv. te Vreeswijk c. a.; tot ontv. te Etten en Leur o. a. (res. Leur) C. R. J. Bentfort, ontv. te Wamel c. a. Yerder is aan I. J. van den Bosch, gewezen ontvanger der invoerrechten en van den accjjns op de suikers te Amsterdam, een pensioen ver leend van ƒ4000 'sjaars. Nog is benoemd tot directeur van het tele graafkantoor en brievenganrder te Egmond H. M. Hjjlkema, thans commies der telegraphic van de 3e klasse. Eindeljjk is de heer G. J. Cambier, laatstelijk ingenieur der 2e klasse bjj den waterstaat en 's lands burgerljjke openbare werken in Ne- derl.-Indië, thans met verlof hier te lande, op zpn verzoek, eervol uit 's lands dienst ont slagen. Yolgens de gerechtelijke statistiek van het koninkrjjk der Nederlanden over het jaar 1890 is, in vergelijking met het vorige jaar, in 1890 het totaal bedrag der strafzaken of der be klaagden bij den Hoogen raad en bp de ge rechtshoven toegenomen, doch bjj de recht banken en bjj de kantongerechten verminderd. Bp het hoog militair gerechtshof werd ver mindering, daarentegen bjj de krijgsraden te land en te zee vermeerdering waargenomen. In het Dagblad kwam dezer dagen een schrjjven uit Pretoria (Transvaal) voor, waarin in de eerste plaats gewezen werd op den ker- keljjken strpd, die ook daar heerscht. Een voorstel tot schikking, ontworpen door een subcommissie, onder presidium van presi dent Krnger, is thans aan de lidmaten der strijdende kerkgenootschappen ter beoordeeling aangeboden. In dien brief kwam verder het volgende voor;: Een van de weinige personen, die ongehavend en met vliegend vaandel uit den kerktwist is te voorschjjn gekomen, is Panl Kruger, de staats-president. Wanneer men weet, hoe groot de onderlinge haat was tusschen de leiders der partpen en welk groot gevaar de president liep om zpn populariteit te verliezen bjj de partp, welke mocht meenen verongeljjkt te zpn gewor den en wanneer men gezien heeft met hoeveel zorgvuldigheid in de hooge bestuurskringen een ieder trachtte om zich geheel buiten de kerkkwestie te houden, ten einde toch maar geen aanstoot te geven aan de eene of andere secte onder de twistenden wanneer men met dat alles, en meer nog, bekend is, dan dwingt de onverschrokken houding van Paul Kruger eerbied en erkentelijkheid af. Mocht binnen kort de berkkwestie inderdaad finaal worden opgelost, dan zal ongetwjjfeld de positie van president Kruger vaststaan als een rots. Doch niet enkel godsdienstige veten brengen ons Gouvernement beslommeringen aan; elke dag baart nieuwe administratieve moeilijk heden, moeilpkheden die een Nederlandsch staatsminister vaak de hare» te berge zonden doen rjjzen. Gisteren was het een machtig Kafferhoofd, daarboven in Zoutpansberg, die »parmantig" en brutaal was en tot de orde moest worden geroepen. Heden is het Ruodes, de Kaapsche minister, die het der Republiek lastig maaktmorgen is er een kwestie van spoorwegpolitiek, die uit den weg geruimd moet worden, ofo ntdekt men, geljjk thans het geval is, dat geheel Johannesburg het slacht offer is van ambteljjke knoeierpen. Die Johannesburgsche schandalen zpn op dit moment bet nieuwste op het gebied van locaal wanbestuur. Er wordt beweerd, dat bet publiek van Johannesburg in den laatsten tpd 50 pCt. te veel plaatseljjke belastingen betaalde, dat leden van het Gezondheids Comité (zooveel als gemeentebestuur) betalingen ontvingen van de groote aannemers van publieke werken, en dergelpke fraaie dingen meer. Heel Johannes burg is in rep en roer. Verontwaardigings- meetings worden gehoudeneen officieele enquête-commissie is aan het werk getogen, arrest »tiën hebben plaats gehad, in éen woord de gansche bevolking onzer goudstad bjj uit nemendheid, nerveus als ze reeds in hooge mate is, mousseert als een bruisend glas cham pagne 1 Beroepen te Wissekerke ds. B. Wielenga, te Krniningen en bjj de Chr. Ger, gem. te Me- liskerke ds. A. Delfos, te Camperland. Majoor French, die ongeveer twee en een half jaar de leiding van het Leger des Heils in Nederland in handen heeft gehad, zal binnenkort ons land verlaten, om een aanstel ling in Noord-Amerika te ontvangen. Vrjjdag a., des avonds te half acht nnr, houdt de kamer van koophandel alhier eene verga, dering. Woensdagavond gaf zoo sehrpft men ons uit Ylissingen de zangvereeniging Looft den Heer in het schoollokaal in de Palingstraat eene uitvoering, die den talrpken aanwezigen begunstigers en geïntroduceerden een zeer genotvollen avond verschafte. Over 't algemeen werden de flink ingestu deerde nummers van het program met piano accompagnement van den heer Breebaart uit Middelburg, onder de bekwame leiding van den directeur, den heer Merckens, op eene alleszins loffeljjke wjjze ten gehóore gebracht, Met het oog op de beschikbare krachten, mag de uitvoering van het altijd fraaie Lied von der Gloclce van F. von Schiller door A. Romberg, bpzonder goed geslaagd genoemd worden. Vóór het Fort te Ellewoutsdpk is bjj vernieuwing waargenomen dat de steenglooi ing aldaar aan verzakking onderhevig is. Door peilingen en boringen wordt onderzocht aan welke oorzaak het verschpnsel is toete- schrjjven. TJit Yerseke sehrpft men ons De kermis behoort weer tot de geschiedenis. Wat er aan kramen enz. te zien was, was al zeer onbeduidend, doch dit verhinderde niet, dat er een opgewekte, vrooljjke stemming heerschte, die bjjna alle zucht tot losbandig heid en ongeregeldheid uitsloot. Waar al een enkele aanleiding tot twist zocht, daar werkte het publiek mede om zulk een onschadelijk te maken. De burgemeester waagde een proef om zonder vreemde politie de orde te handhaven en hjj is daarin uitnemend geslaagd. Te BrninisBe bracht de collecte voor de scholen met den bjjbel 95 55 op. Aangaande het bericht, door ons uit de Tem. Qrt. overgenomen, betreffende eene concessie-aanvrage van den heer Gerritsen tot het leggen van een spoorljjn Schoondpke Ternenzen, welke aanvrage bjj onze regeering in onderzoek zon zpn, meldt de Scheldebode dat van geen nieuwe concessie-aanvrage sprake is maar van eene, voor twee jaar door den heer Gerritsen gedaan. De bedoeling daar bjj was niet Philippine aan te doen maar rechtstreeks over den Braakman de ljjn over Hoek naar Terneuzen te leggen. Sedert moet gebleken zpn dat dit plan wegens de groote kosten en moeilpkheden vooreerst niet uit te voeren is. Op punt van zaken is derhalve het gebeele bericht niets anders dan een herhaling van vroegere geruchten, een dergeljjk plan be treffende. Aan de rpks-universiteit te Leiden is door den heer A. Kist afgelegd het voorbereidend examen geneeskunde, en door den heer J. G. Frederiks, het tweede natuurkundig examen. Sedert het jaar 1884 wordt het benoodigde laken voor het Belgische leger, vóór de leve ring, waterdicht gemaakt door middel van een procédé, dat door den heer Surlemont te Brussel zou zjjn gevonden. Bjj het d. v. o. te 's Gra venhage ia aanleiding gevonden om dit middel aan te koopen en hiermede eenige stukken laken te doen behandelen. Hiervan zpn vervaardigd 1105 kapotjassen, die in beproeving zullen worden gegeven bp het regiment grenadiers en jagers, het 2e, 3e en 6e regiment infanterie. De burgemeester van Utrecht Mr. W. R. Boer heeft thans eervol ontslag gevraagd met ingang van 1 Nov. e. k., of zooveel vroeger of later als de koningin regentes mocht gelieven te bepalen. Ter gelegenheid van het SOjarig bestaan der rederijkerskamer Jan van Beers te Utrecht, den 17 Jan. 1892, zal in een der zalen van het park Tivoli aldaar een wedstrjjd plaats hebben, bestaande in het voordragen van gedichten en fragmenten van werken van Jan van Beers, ter keuze der mad dingers* Die wedstrjjd wordt verdeeld in twee afdeelingeneen voor dames en een voor heeren. Het aantal mededingers wordt voor elke afdeeling op zes gesteld. Tooneelspeelsters en tooneelspelers en inwoners van Utrecht zjjn uitgesloten. Voor elke afdeeling worden uitgeloofdle prjjs een verguld zilveren medaille, 2e een zilveren medaille, geslagen op een stempel der rederpkerskamer Jan van Beers. Zp, die aan den wedstrjjd wenschen deel te nemen, moeten zich, vóór of op 10 December 1891, met franco brief aanmelden, met opgaaf van het gedicht of fragment, dat zp wensehen voor te dragen, bjj den heer H. A. van der Karst, secretaris der rederpkerskamer Jan van Beers, Vinkenburgstraat no. 17. Elke voordracht mag hoogstens 15 minuten duren. Zp, die voor een len of 2en prjjs in aanmerking komen, zullen moeten voordragenDaar is een Geest. In verband met de vrjje voordracht, zal deze voordracht de nadere toekenning der prjjzen bepalen. Volgens de Maasbode moeten een aantal firma's te Rotterdam van plan zpn met 1 Jan. a. s. hnn personeel belangrpk te verminderen. Voor een groot gedeelte moet dit aan de da ling der koffieprjjzen te wjjten zpn. Het bekende hotel en cafe Beau-Séjour te 's Gravenhage is voor 36,500 verkocht. Op de te 's Gravenhage gehouden tweede bui tengewone vergadering van den Nederlandschen Schermbond is besloten in 't laatst van Novem- ber, een personeelen wedstrjjd te honden voor leden van den bond op degen en korte stok in vier afdeelingenle meesters-onderwjjzers, 2o mee,ters-liefhebbers, 3e schermers le graad, 4e schermers 2e graad en collone wedstrjjd voor degen en geweer, elk wapen afzonderljjk; deze atdeeling is ook voor niet leden van den bond toegankeljjk, en er zal zoo mogeljjfe een assaut ter opluistering gegeven worden. Als plaats van uitvoering is Amsterdam gekozen. Woensdag avond, omstreeks zes uren, woedde een hevige brand aan de overzjjde van de Grevelingen op het eiland Flakkee onder de gemeente Nieuwe Tonge. Dit is op genoemd eiland sedert 2 dezer reeds de tweede maal dat er brand was. Nadere bijzonderheden ontbrekeD. Een juffrouw te Delft, die aan de brug nabjj de Breedsteeg van de nog in gang zijnde stoomtram wilde springen, viel terwjjl de tram over haar b8en reed. Het been werd zoodanig gewond, dat het reeds is geamputeerd. De gevangen genomen burgemeester van WeBsem wordt beschnldigd van het gebruik maken van een valsch stuk bjj eene verkiezing voor den gemeenteraad. Uit Maastricht wordt gemeld dat de gerechtelijke ljjkscbouwing der slachtoffers van Marie de Roojj tot geen uitkomst heeft geleid. Op geen der drie ljjkjes zpn sporen van geweld waargenomen. De bekentenis van de beklaagde staat tot heden op zich zelf. Heden zou haar vader worden gehoord, om inlichtingen te ver strekken, of zich onder zjjne familieleden ook I krankzinnigen bevinden. Voor de rechtbank te Alkmaar werd Dinsdagmiddag behandeld de zaak van iemand, die zieh schuldig had gemaakt aan bedel&;ij te Enkhuizen. Hjj was dan ook met den agent TM politie, die hem had gevat, ter tereshlsiw

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1