N°. 226.
134° Jaargang.
1891.
Vrijdag
25 September.
Middelburg 24 September.
Kleingeestig en kleinzielig
Deze courant verschijnt dagelf] k«i
toet uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent?
Advertentiën20 cent per regelj Bi] abonnement lagtfl
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, beneveai alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
LETTEREN EN KUNST.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Mil)I)i:iltlK(.S(lli: 101IMM.
The rmometeri
Middelburg 24 Sept. ra. 8u. 58 gr.
m. 12 a 65 gr., av. 4 u. 62 gr. F.
Verwacht Z. O. -wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W.Bolland, teKruiningenF. v.d.Peul, te ZierikzeeA.C.deMooij,teTholenW. A.
tan Nieu wenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Pnblioité étrangère G. L. Daube Cm., John F. Jones, opvolger.
Advertenttfin
moeten deB namiddags te éém nur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen.
in hooge mate kwamen ons van bet begin af
aan de aanvallen voor, die de minister van
financiën te verduren heeft gehad over het door
hem gesprokene op bet banket, dat bp gele
genheid van het internationaal landbouwcon-
gret in het Kurhaus te Scheveningen plaats had
Dadelpk met een ijver, eene betere zaak
waardig werd daarvan een politiek wapen
gesmeed.
Alsof niet ieder en zelfs de boeren in de
eerste plaats direct begreep dat die belang
stelling, dat opnemen voor hun eer en goeden
naam niets meer was dan een wasBen neus,
een middel om ben als kiezers te vleien, ter
wille van bun stem bp mogeljjke gelegenheden.
Er werd reeds alsof de heer Pierson een
mandaat nit hunne banden bad ontvangen
gesproken van onvoorzichtigheid tegenover zijn
kiezers.
De heer Pierson is er, dunkt ons, wezenljjk
de man niet naar om ter wille van zekere
populariteit, die bp den dag vaak wisselt, van
zjjn hart een moordkuil te maken.
Maar er was nog een reden voor ons om
tegenover de verklaring van zjjne woorden de
meest mogelpke reserve in acht te nemen.
Wie gebruikt niet bp zulk eene gelegenheid
in eene improvisatie een minder gelukkig
gekozen woord?
En van de zjjde der hoorders wie ver
staat ulles even juist en even goed aan een
diner, waar, vooral aan het dessert, druk ge
sproken wordt?
Wjj wachtten daarom met verdediging van
den heer Pierson totdat hp zelf nadere ver
klaring van zpne rede zou geven. Een
ieder toch is de beste uitlegger van zpne eigen
woorden.
Maar zelfs al ware bp dien naderen uitleg
gebleken dat onze minister van financiën ge
sproken had sooals men beweerde, wat miszeide
hp dan toch?
Zjjn onze boeren heiligen?
Jaren lang hebben onze landbouwleeraars en
sprekers op hetzelfde aambeeld geslagenge
wezen op hun vasthoudendheid aan oude metho
den, aan voorvaderlijke begrippen op onwil
om met hun tjjd mee te gaanop hunne on
verzettelijkheid om te luisteren naar de wen
ken die door de praktjjk en door mannen van
kennis hun werden gegeven. Waarom moesten
de landbouw-voordrachten gestaakt worden
Uit overdreven belangstelling van de zpde der
boeren
Hoe dikwjjls is hun het verwpt gedaan dat
zjj leefden alsof de dagen der weelde nog voor
hen bestonden?
Dit alles halen wp aan onder vertekering
echter dat er in de laatste jaren, door den
nood gedrongen, ook door velen is getoond dat
zjj anders willen en andera kunnenen onder
verklaring dat er ook goede boeren zjjn ge
weest, die toonden te begrjjpen dat men met
het getij de bakens moet verzetten.
Maar dat hetgeen men den minister Pierson
in den mond legde iets nienws, iets buitenge
woons, iets ongehoords was, ontkennen wp
en evenzeer dat zulk een waarschuwende stem
niet zou gehoord mogen worden te midden
van landbonw-mannen, van heinde en ver uit
ons land saamgekomen, die later weer in hun
kring zonden terngkeeren om kond te doen
van hetgeen er was gezegd tot waarschuwing
en opwekking om anders te handelen.
Maar die vreemdelingen dan, daarbjj tegen
woordig; was het tegenover hen niet al te
kras zoo te spreken zal menigeen vragen.
Die vreemdelingen weten wezenlpk toch ook
wel dat hier op landbouwgebied niet alles
couleur de rost is; dat wp b. v. goed op weg
zpn om tegenover Denemarken onze reputatie
te verspelen op het gebied van zuivelbereiding,
juist uit bekrompenheid, nit onkunde en uit
zekere luiheid, die verhindert dat men verbe
tert wat verbetering dringend behoeft.
j£*ar de heer Pierson heeft iets anders ge
zegd en daardoor, jammer voor zpne edele
bestrjjders, die erop azen een stok te grjjpen,
hoe klein ook, om hem te raken dit wapen
der verdachtmaking krachteloos gemaakt.
In de Tweede kamer heeft onze minister
van financiën de gelegenheid aangegrepen,
waarop ook wp hebben gewacht, omdat wp
ons vast overtuigd hielden dat hp op den eenen
of anderen dag wel officieel zjjne uiting nader
zou toelichten.
Bp de behandeling van het antwoord op de
troonrede en in het bjjzonder van de paragraaf
betreffende verbetering der maatschappelijke
toestanden, in verhand met de eiBchen van
handel en njjverheid, gaf de heer Miohiels van
Verduynen den minister ongezocht aanleiding
de hem verkeerd in den mond gelegde woorden
op te helderen.
De heer Miohiels wilde in dat adres eene
nieuwe paragraaf tussohen voegen, omdat de
landbouw z. i. vooral wel genoemd mooht
worden als voornaamste bron van onze volks
welvaart.
Die nienwe paragraaf wonschte hp te doen
luiden»Wjj vertrouwen dat Uwer Majesteits
aandaoht bljjft gewjjd aan de verbetering van
de maatschappelijke toestanden in verband met
de eischen van landbouw, handel en nijverheid".
Bjj zpne toelichting merkte hjj op hoe hp
de hoop gekoesterd had dat de commissie van
redactie van het adres den landbouw zou hebben
genoemd. Nu dit niet was geschied, meende hjj
ervan te moeten gewagen, zonder dat hjj daar
mee oppositie beoogde tegen de reg., ofschoon
het z. i. den schjjn had, alsof de reg. den
landbouw niet meer wilde noemen, nadat er bjj
't vakonderwps over gesproken was.
De heer Van Tienhoven, minister van bniten-
landsche zaken,'merkte op dat de regeering over
dit voorstel de beslissing gaarne aan de Earner
overliet; zjj onderschreef echter wat de heer
Miohiels over den landbouw als bron van wel
vaart zeide, en zp stelde er levendig belang
in Maar herhaling van den landbouw in
de paragraaf was z.i. niet noodig, want in het
verdere gedeelte van de troonrede was de land
bouw begrepen onder hetgeen de regeering
wensoht te doen tot verbetering van onze
maatschappelijke toestanden.
En na deze verzekering kwam de heer Pierson
aan het woord, om te verklaren dat eene van
de redenen van zjjn optreden is om ten aanzien
van de agrarische toestanden beginselen van
recht en rechtvaardigheid te doen zegevieren,
vooral waar de landbouw in aanraking komt
met den fiscus. Zpn sympathie voor den land
bouw is groot en met bewondering ziet hjj
steeds op tegen de flinkheid en kloekheid, door
onze landbouwers aan den dag gelegd.
Toen deze verklaring met gelach werd be
groet, zeker omdat menigeen dacht aan het
geen de minister in het Kurhaus zou gezegd
hebben, vervolgde de heer Pierson »Men lacht,
maar ik ben dankbaar thans een misverstand
te kunnen opruimen, omdat een te snelle
voordracht en een bepaalde vorm van elocutie
vaak tot misverstand aanleiding kannen geven,
zocals dezer dagen nog gebleken is. En nu
stel ik er prjjs op te verklaren dat de Neder-
landsche landbouw bp mjj te hoog staat aan
geschreven, dan dat ik dien in een ongunstig
daglicht zou kunnen stellen. Dit is nooit door
mjj geschied. Ik heb elders voorspoed toege-
wensoht aan den landbouw in het algemeen
en als freetrader heb ik deze verwachting uit
gesproken dat de buitenlandsche concurrentie
dien voorspoed van den landbouw niet zou be-
nadeelen, daar die concurrentie een krachtig
wapen is tegen de groote vjjanden van den
landbouw: onkunde en luiheid.
»Ik accepteer geeue andere lezing mjjner
woorden, en ik herhaal dat een van mjjn
grootste wenschen is iets bp te dragen teneinde
op fiscaal gebied de beginselen van rechtvaar
digheid ten opzichte van de agrarische aange
legenheden tot hun recht te doen komen."
Deze ronde verklaring werd met luide bravo's
begroet en de heer Miohiels vond daarin aan
leiding om zpn voorstel in te trekken.
Arme oppositiebladendat wapen ter ver
dachtmaking en ter bestrjjding is u dus uit de
hfudes geslagen!
En men was zoo aardig op weg om daarmee
de landbouwers tegen het geheele liberale
kabinet in het harnas te jagen.
Vermelden wp hier bjj nog dat de overige
paragrafen van het adres van antwoord op de
troonrede in de Woensdag gehouden zitting
der kamer geen discussie uitlofeten en het ge
heele adres zonder stemming is aangenomen-
Het zal H. M. de koningin-regentes die
daarvoor met opzet in de residentie zal komen
worden aangeboden door den voorzitter der
kamer, de commissie van redactie, bestaande uit
de beeren De Beaufort, Van Houten, Röell, Van
Karnebeek en Kerdjjk, en de heeren Van der
Schrieck, Van By landt en Kolkman.
Verder zpn gekozen tot leden der huishou
delijke commissie de heeren Veegens, aftr. lid,
met 96 stemmen en Beelaerts, in plaats van
den heer Schimmelpenninck, met 55 stemmen,
terwjjl de heer De Ram 14 stemmen verkreeg
en herkozen tot leden van de gemengde com
missie voor de stenographic de heerenDe
Beaufort, Schaepman en Mackay, aftr. leden.
Door den voorzitter werden nog benoemd
tot leden der commissie voor de verzoekschrif
ten de heeren: Smeenge, Heldt, VandeVeldo,
Diepen en De Beaufort (Wjjk bjj Duurstede).
De heer Land is bevorderd.
Hiermede is een quaestie de wereld uit, die,
naar men zegt, zelfs het vinden van een mi
nister van marine moeiljjk heeft gemaakt. Men
zal nu het voordeel hebben, te kunnen zien
of deze promotie inderdaad nadeelig zal zpn
voor de tucht op de oorlogschepen, want met
het oog daarop heette de heer Land niet be
vorderd te kunnen worden. (D. v. N.)
Bp kon. besl. is
aan W. A. van Bjjlert, op zpn verzoek,
eervol ontslag verleend als notaris te Rotterdam;
benoemd tot president der arr.-rechtbank te
Tiel mr L. I. H. Philips, thans rechter in
dat college;
de luitenant ter zee 2e kl. J. W. Bos Janszen,
op zpn verzoek, eervol uit den zeedienst ont
slagen
de 2e luitenant L. Levinaon, van het (6e
reg. inf., voor den tjjd van drie jaren gedeta
cheerd bjj de landmaoht in West-Indië;
C. L. Leersnjjder, te Rozenburg, benoemd
tot sluismeester aan de groote rjjkssluiB te
Vreeswijk.
Verder zijn benoemd:
bjj het wapen der infanterie, tot le luit., de
2e luit. H. J. L. Muskeyn, gedetacheerd bjj het
leger in N.-I.
bp het 2e reg., tot le luit., de 2e luit. K.
E. M. Vogel, van het korps, en C. W.J. Rink,
van het le reg.;
bjj het 4e reg., tot le luit., de 2e luit. G.
G. A. Hesselink, van het korps
bjj het 5e reg., tot le luit., de 2e luit. C.
P. van der Star, van het korps
bjj het 6e reg,, tot kapitein, de le luit. J.
B. van Damme Jalink, van het reg. gren. en
jagers.
Reeds de vorige minister van justitie heeft
als zpn gevoelen te kennen gegeven, dat het
premiestelsel voor de bekeuringen door opzie
ners en beambten van de jacht en visscherp moert
vervallen. De tegenwoordige minister is het
hiermede eens, doch wegens de billjjkheid
wenscht hjj, voor de af te schaffen premiën,
een vergoeding toe te kennen tot een geza-
menljjk bedrag van 4000. Intusschen wordt
een nieuwe regeling der tractementen van die
ambtenaren voorbereid en zal de toelage ver
vallen, zoodra de regeling in werking treedt.
Opnieuw zpn door de regeering onveran
derd ingediend de wetsontwerpen op het fail
lissement en de surséance van betaling, tot
verhooging en wjjziging van hoofdstuk VIII
der staatsbegrooting voor 1890 en tot nadere
beschikbaarstelling van gelden volgens door
het Dep. van oorlog gedane verstrekkingen
over de dienstjaren 1890 en 1891.
De vestingbegrooting voor 1892 bedraagt
1.845.000, waarvoor 1.800.000 op de be
grooting van oorlog is uitgetrokken en het
overige uit het batig slot van den dienst 1891
en uit vrjjvallende baten zullen worden gedekt.
In afwachting van den afloop der schiet
proeven tegen bomvrpe dekkingen te Schoorl
zpn voor de stelling van Amsterdam op deze
begrooting in hoofdzaak alleen gelden gebracht
voor de voortzetting van de verschillende al
daar onderhanden werken. Voor de overige
liniën en stellingen zpn verder alleen bedragen
opgenomen voor verbeteringen van onderge
schikt belang, waaronder voor de stelling van
het Hollandsch Diep en het Valkerak een post
voor het maken van opstellingen voor de af
standmetingen.
In de stelling van Amsterdam wordt voor
bet fort in de Zuiderzee aan het Pampus
ƒ286800 aangevraagd en voor de gezameljjke
kosten 1,842,040, derhalve 38,770 meer dan
bjj de vorige begrooting gevraagd werd. Boven
dien zal later nog geld noodig zjjn voor de
afdekking van het glacis van het fort, waar
omtrent niet eerder kan worden beslist dan
na afloop der schietproeven bjj Schoorl.
In de stelling van de monden der Maas en
van het Haringvliet zal worden aangelegd een
tweetal zanddépöts, ter plaatse, waar in tjjd
van oorlog, tusschenbatterpen moeten worden
gemaakt.
Voorts is een bedrag van 7570 uitgetrok
ken als bjjdrage aan de exploitatie-maatschappij
in de kosten van den aanleg van een bewaar
plaats voor steenkolen op het stationsempla
cement te Amsterdam. Daardoor zal vooreen
gedeelte worden tegemoet gekomen in de be
hoefte aan steenkolen in de hoofdstad, voor
het geval van mobilisatie aldaar voor verschil
lende doeleinden bestaande.
Met genoegen ontvangen wp de mededeeling
dat, dank zp den zorgen van de Vereeniging ter
bevordering van goede voorstellingen op kunstge
bied te Middelburg, wp ook in het a. seizoen,
ovenals in het vorige, eenige, nu een drietal,
voorstellingen kunnen tegemoetzien van het
gezelschap der heeren Le Gras en Haspels te
Rotterdam, wier opvoeringen van Vorstenschool,
Aleid, beide van Multatuli, en het Fabriekskind
zeker nog bp velen versch in het geheugen
liggen.
Het bestuur dier vereeniging zal trachten
omtrent de datumB in overleg te treden met
de heeren De Vos en Van Korlaar, ingeval de
abonnements-voorstellingen, door het gezelschap
dier heeren te geven, doorgaan.
Als wp nu verder vermelden dat ook, gebrui-
kelpkerwpze, de afdeeling Middelburg van het
Nederlandsch tooneelverbond zich in het a. sei
zoen niet onbetuigd zal laten, dan belooft ook
het a. seizoen ons veel goeds op tooneelgebied.
Door de rederjjkers-vereeniging Concordia
te Zierikzee is, zooals uit eene in dit nommer
voorkomende advertentie bljjfet, tegen 1 No
vember een provinciale wedstrjjd in het voor
dragen uitgeschreven.
Men schrjjft ons
Onder de aannemers van werken aan cala-
miteuse polders of waterschappen is het plan
opgevat om bjj de bevoegde autoriteit te be
vorderen dat 16, 2e lid, der algemeene bepa.
lingen voor de aanbesteding, de uitvoering en
het onderhoud dier werken worde gewjjzigd in
dien zin dat de kosten van assignatiën of
bevelschriften op den betaalmeester te Middel
burg voortaan niet meer te hunnen laste komen
maar nit de door hen te betalen drie percent
der aannemingssommen voldaan worden. Voor
deze doleantie hebben de heeren een h. i.
gegrond motief. Met die kosten toch kan
bjj eene inschrpving naar de aanneming
van werken moeiljjk rekening gehouden
worden omdat het vrjj onzeker is of be
doelde betaalsmiddelen al of niet gevorderd
worden. Is de kas der waterkeering steeds
toereikend, dan zpn ze natuurljjk onnoodig.
Nemen de aannemers de kosten wel in hunne
berekening op, dan behalen zp daarmede voor
deel ten koste van den besteder, indien de
aannemingssom zonder tegemoetkoming van
rjjk en provincie kan betaald worden, en laten
zp ze buiten aanmerking, dan kunnen zjj on
verwachts, immers te laat, voor een onvoor
ziene uitgaaf of kwaden post komen te staan,
wanneer de inkomsten der waterkeeringen,
die zich naar termpnen regelen, nog niet
verschenen zjjn of de dienst dier lichamen een
tekort oplevert. De onvoorziene uitgaaf mag
alles behalve onverschillig geacht worden,
daar bedoelde kosten in den regel ruim een
kwart percent der subsidiën bedragen. Eene
zuivere en billjjke toestand zou derhalve ver
kregen worden ingeval genoemde paragraaf
verandering onderging. Zniver omdat de kosten
buiten bemoeiing van de aannemers kunnen
bljjven en billjjk wjjl het vreemd mag heeten
dat de aannemer onvoorziene kosten van zegel
en leges moet betalen voor tegemoetkoming
van den besteder.
Nu we Woensdag het voorrecht hadden
onzen zeer begaafden voormaligen stadgenoot,
den heer M. H. van 'tKrups, hier te mogen
hooren, zal het misschien sommiger belang
stelling wekken te vernemen dat deze kunste
naar reeds op zeer jeugdigen leeftjjd bljjk gaf
van groote gaven op muzikaal gebied.
Slechts vpt jaren oud verleende de heer Yan
't Krups zpne medewerking bjj de uitvoering
te Oudewater, waarvan een recensent in de
Rotterdamsche Courant van 8 Februari 1867 het
volgende zegt. (Wp) vinden ons gedrongen,
onze ongeveinsde bewondering uit te drukken
over het pianospel van het vjjfjarig zoontje
van den directeur bovengenoemd (den heer J.
van 'tKrups).
.Met een onbegrjjpeljjk aplomb, juistheid en
gevoel werden door hem met zpn vader ge
speeld de symphonie in D dar van Haydn en
Sonate in D dnr van Beethoven (beide voor
4 handen) en ook alleen een rêverie van J. Ch.
Hess, welk laatstgenoemd stuk met zooveel
juistheid en gevoel werd uitgevoerd, dat het
de algemeene bewondering wegdroeg.
»Als het ventje op het stoeltj e voor de piano
werd gezet, toonde zpne gemakkeljjke houding
reeds, dat hjj meester was van zpne zaak zon
der dat hp zich in het minst scheen te bekom
meren om het talrjjk auditorium, noch zich
door het herhaald en uitbundig applaus van
zjjn stuk liet brengen; gelukkig dat het
knaapje, dat zooveel voor de toekomst belooft,
zulk een uitstekend onderwijzer in zjjn vader
bezit".
Die belofte voor de toekomst heeft zich
sehitterend bevestigd. Reeds op dertienjarigen
leeftjjd werd de heer Van 't Krups benoemd tot
organist te Ritthem en toen hjj 15 jaar oud
was solliciteerde hjj om eens te weten hoe
't op een vergeljjkend examen toeging met
vele anderen naar de betrekking van organist
te Broek in Waterland. Hjj legde daar zoo
doorslaande bljjken van geschiktheid af dat hjj,
feitelpk nog een knaap, tot de vaoeerende
betrekking benoemd werd. Hp bedankte echter
en bleef voljjverig doorstudeeren.
Zooals men weet, heeft de heer Van 't Krups
nu een gevestigden naam als virtuoos, zoo
wel wat het piano- als het orgelspel betreft,
en bekleedt hjj thanB de betrekking van or
ganist in de Groote kerk te Rotterdam, zeker
een der meest eervolle in ons gansohe land.
Ter aanvulling van het bericht in ons vorig
nommer over de gisteren plaats gehad hebbende
orgelbespeling, merken wp nog even op dat,
welke belangrjjke verbeteringen ook aan het
orgel in de groote kerk zpn gebracht, er bjj deze
gelegenheid vooral gebleken is, hoe nog veel ver
beterd moet worden, wil dit initument geheel
geschikt zpn voor dergeljjke bespelingen.
Die verbeteringen aan te brengen eischt ech
ter groote geldeljjke offersmaar wjj meenden
hierop nog even te moeten wjjzen, omdat bjj
het beoordeelen van dergeljjke bespelingen,
men vooral rekening dient te houden met den
toestand, waarin het orgel verkeert.
Zondag a., des namiddags te 2 uur, geeft
het muziekkorps der d.d. schutterjj alhier zjjn
laatste openbare uitvoering in dit seizoen op
het Molenwater.
Het programma daarvoor bestaat uitRozen
hof, 7e militaire marsoh, JanMorks; Ouverture
Yelva (arr. Morks), C. G. ReissigerPolonaise,
F. ChopinFantaisie de l'opéra Martha, F. v.
Flotow; Onverture Une Fite Champetre, H.
LaboryAubade Prinlanilre, Paul Laoombe j
Valse de Concert, E. Waldteufelen Marohe
populaire, F. Schild.
Naar aanleiding van de onlangs in ons blad
gemaakte opmerkingen over deze uitvoeringen
meenen wp bjj deze gelegenheid even erop te
moeten wjjzen dat dit middag-concert op
Zondag a. reeds geruimen tjjd geleden was
bepaalddat ook al meermalen zulk eene uit
voering op Zondag plaats had en dat eenmaal
eene voorgenomen matinée wegens het ongun
stige weêr moest uitgesteld worden.
Redenen, zooals door een contribuant van
het muziekfonds werden aangegeven, om zulke
uitvoeringen op dien tjjd niet te doen plaats
hebben, bestaan niet. Werd er som» nu en dan
zulk eene uitvoering niet gegeven dan was dit
een gevolg van andere oorzaken, o. a. verbinte
nissen, door het muziekcorps elders aangegaan
tot het geven van oen concert op Zondag.
Het is trouwen» meeatal de gewoonte geveeg
