LAATSTE BERICHTEN.
Verspreide Berichten.
MoopiiM VeiwMiHMaM.
Burgerlijke stand.
De Fürst Bismarck.
Indische begrooting 1892.
Van 19—21 Sept.
MrDDiLBuae. BevallenJ. Adriaanse, geb.
Sander8e, z. M. Kandel, geb, Mnrk, d. W.
Lejjnse, geb. Valkier, d.
OverledenL. van Moolenbroek, z. 2 m.
P. de Klerk, d. 3 m. J. J. Kuipers, wed» van
H. P. Donselaar, 84 j.
Van 12-19 Sept.
Goes. Gehuwd J. Droogers, jm. 25 j. met
K. Potter, jd. 21 j. F. A. Nöller, jm. 26 j. met
M. C. Raats, jd. 27 j.
BevallenJ. H. van Zweden, geb. Verkerke,
d. J. de Lange, geb. Brninshoofd, z.
Overleden: M. Kooman, z. 9 m.J.Olivierse,
wed* van A. k. C. Harinck, 76 j.
Zeekikzbb. Bevallen C. M. van den Houten,
geb. Bakker, d. H. van den Bosch, geb. Bok-
kers, d.
Naar aanleiding der mededeeling dat de
begrafenis van Bosboom o. a. werd bijgewoond
door den minister Van Tienhoven merkt
de heer J. Züroher, kunstcriticus, op dat de heer
Van Tienhoven sedert jaren tot de meest
intieme vrienden van den grooten schilder
behoorde. Hjj doet dit, omdat men anders eens
mocht gaan gelooven, dat de regeering van
Hare Majesteit, het voorbeeld van Frankrjjk
en Engeland volgende, zich officieel liet ver
tegenwoordigen by de teraardebestelling van
mannen, zóo uitstekend, zóo eenig als Bosboom.
Wie weet roept het N. v. d. D. uit
wat ons van deze regeering in dit opzioht
voortaan te wachten staat.
Door de Ultramontaansche kiesvereeniging
Eensgezindheid te Hoorn is met 45 tegen 10
stemmen besloten bp de aanstaande herstem
ming voor de Tweede kamer de candidatuur
van den heer Treub te steunen.
Door het bestuur was voorgesteld zich bp de
herstemming te onthouden.
Bossard heeft 't slecht getroffen met zpn
beroep op H. M.zoo meldt de Haargsche Ct.
Zjjn adres, vroeger vermeld, werd namens H.
M. aan het departement van koloniën verzon
den, blpkbaar niet om inlichting, maar ter af
doening. En toen was natuurlpk, want
bureau C. had z. i., dat spreekt van zelf, in
1885 goede redenen voor zpne beschikking van
24 Februari no 47, de uitslag te voorzien:
gewezen van de hand.
Bp koninklpk besluit is bepaald, dat op 31
October 1891, de onderstaande garnizoensver
anderingen zullen plaats hebbenvan het 2de
regiment infanterie: 1ste bataljon, 1ste com
pagnie van 'sHertogenbosch naar Roermond;
lste bataljon, 2de compagnie van 's Hertogen-
bosch naar Yenlo.
De Nederlandsche hond van oud-onderoffi
cieren,onder beschermheerschap van den ge-
pensionneerden geeeraal-majoor A. W. Ph.
Weitsel, oud-minister van oorlog, opgericht 5
Februari 1888, telt thans reedB 23 afdeelingen
met een aantal van pl. m. 2000 leden, bescher
mers en donateurs.
In aanmerking genomen het groot aantal
oud-onderofficieren van leger en vloot, dat zich
in den lande bevindt, zou dat cpfer evenwel
véél grootfer kunnen zpn, en het ledental in elk
harer afdeelingen veel meer kunnen bedragen.
Het bestuur wil nu trachten, door het houden
van lezingen op verschillende plaatsen des
lands, het doel van den bond meer algemeen
bekend te maken en daardoor meer oud-onder
officieren, kan het zpn all6n, tot haar te doen
toetreden en den kameraadschapsband tusschen
oud- en actief dienende onderofficieren zooveel
mogelpk te versterken.
Uit Amsterdam schrpft men ons
Bp de Zaterdag alhier gehouden internatio
nale wielerwedBtrpden werd o. a. in den kamp
voor eenpersoons driewielers, afstand 3000 meter,
de eerste prps, een zilveren beker, behaald door
Maurice Echalié van Parps, die den afstand
aflegde in 5 min. 31 4/5 sec.
In den wedstrpd voör een persoons tweewie-
Iers, afstand 1609 meter, werd gekampt om den
tilv. beker, uitgeloofd door de W. W. Y.; er
moet tweemaal achter elkaar of in 't geheel
driemaal gewonnen worden om in bezit geno
men te kunnen worden. Tot nogtoe waren
winners Leestemaker uit Keulen, Lehr uit
Frankfort a/m. en Roosdorp, Amsterdam. Over
de 10 deelnemers op Zaterdag waren een uit
Frankfort, nl. Alwin Vater, en twee uit Parps.
De heer C. A. Koning uit Rotterdam was Za
terdag de gelukkigehp legde de baan at in
2 min. 45 1/5 sec. Deze velocipedist was ook
de prpswinner op de baan van 10,000 m., welke
afstand door hem werd afgelegd in 17 m.
371/5 sec.
In den kamp op een persoons veiligheidswie
Iers, afstand 804 m., was van 17 deelnemers
nemmer 1 H. J. Gorter te Zwolle in 1 m.
17 1/5 sec.
Den wonderdoctor Davenport, anders Sequah
geheeten, gaat het hier nog niet naar den
vleesche, of liever gezegd naar zpn zak. Wp
hebben nu drie seances bpgewoond, en die van
Zaterdagavond vooral heeft het onomstootelpk
bewijs geleverd dat ernstige en hardnekkige
gevallen van rheumatiek (ook al giet de doc
tor flesschen olie over den patient uit, en
al wrpft hp ook de pynlpke lichaamsdeelen
dat het zweet hem van 't aangezicht druppelt),
door den agent der Sequah-Maatschappij Limited
die wel zpn uiterste best doet om de waar
aan den man te brengen niet worden genezen.
Zaterdagavond behandelde hp een boer,
Plomp, uit Amstelveen, vergezeld van zpn ge
neesheer, doctor Epkman, die verklaarde dat
Plomp in hevige mate lpdende was aan ge-
wrichts-rheumatisme, zoodat handen en voeten
gedurig hun dienBten weigeren. Kon Sequah
hem genezen, dan zou dr E. hem daarvan een
schriftelpke aanbevelende verklaring geven.
Nadat Sequah gedurende een half upr den boer
met de uiterste inspanning behandeld had,
verklaarde dr. E. dat de patient niet was ge
nezen dat Plomp, vermoedelpk met een ppn-
stillend middel ingewreven, zich voor'toogen-
blik wel wat beter kon gevoelen, maar 500
zon dr. E. aan de armen van Amsterdam
geven als Plomp een paar uur later niet dezelfde
ppnen zou ondervinden. Dit bleek waarheid,
want Plomp verliet de zaal op krukken,
zooals hp gekomen was.
Het grootste gedeelte van het talrpk publiek,
dat de séances bpwoont, is den wonderdokter
niet genegen. Nauwelpks doet Sequah en zpn
tolk pogingen om te spreken, of een oorver-
doovend geschreeuw en gefluit vangt aan, dat
zelfs de muziek overstemt, en niet voor het
licht uitging kwam daaraan een einde. Door
de duisternis begunstigd, wist Sequah zpn rptuig
te bereiken en vertrok plings naar zpn hotel.
In de voormiddagzitting deed zich een
aardig geval voor. Bp de estrade stond zekere
Dantzig, die genezen wenschte te worden van
rheumatiek. Sequah, klein maar krachtig,
draagt Dantzig op de verhooging, en vraagt
aan 't publiek of de patient herkend wordt.
De vraag wordt toestemmend beantwoord door
zekeren Krantz, die mededeelt dat D. is stads-
reiziger, dageljjks veel wandelt, de beurs be
zoekt en dus niet gedragen behoeft te worden.
Onder oorverdoovende hilariteit loopt Dantzig
weg. {Tableau).
Te Spanbeek (L.) had een heer, die lpden
de was aan vallende ziekte, het ongeluk in
een mestpoel te vallen en te verdrinken.
De omstreken van Breda, zooals Teterin-
gen, Beek, enz., worden in de laatste dagen
door eene bende dieven onveilig gemaakt. Op
verscheidene plaatsen is ingebroken en voor
meer of minder waarde gestolen. Yan de dieven
is tot hiertoe geen spoor ontdekt. Men vermoedt,
dat zp onder de zoogenaamde zoutsmokkelaars
schuilen.
Een arme arbeider was op de boot op
reis naar Arnhem met twee varkens. Hp ver
kocht ze reeds onderweg voor 35. Toen de
kooper hem een bankje van ƒ40 had gegeven,
wilde hp ƒ5 terugbetalen, doch het bankbiljet
waaide uit zpn hand overboord in het water.
Men begrppt de wanhoop van den man, die
een heel jaar had gespaard voor de varkens en
op den goeden verkoop zoo menig plan had
gebouwd.
Drie trein-ongelukken op éen dag.
Yrpdag werd tusschen Aarle-Rikstel en Hel
mond een ongeveer 12jarige jongen, die naar
men vermoedt langs den weg lag te slapen,
door de stoomtram overreden. Aan armen en
beenen zwaar verwond, iB hp te Helmond ter
verpleging in het liefdehuis opgenomen. Bp
het rangeeren van een goederentrein te Uden,
viel een conducteur tusschen twee wagens. De
trein ging over hem heen, met het gevolg dat
de man onmiddelpk dood was. Te Utrecht
werd een 64jarige arbeider, die de onvoorzich
tigheid had, terwijl de trein op komst was,
onder een slagboom door te kruipen, door de
machine gegrepen en tegen den berm van den
weg geslingerd. Hp overleed onmiddellpk.
Dezer dagen deelde de Arnh. Crt. mee dat
iemand, die 250 ter leen vroeg,, naar aanlei
ding eener advertentie in het N. v. d. I).,
f 7.50 moest storten voor onkosten, alvorens
antwoord te bekomen en daarop vernam, dat
hp van 250 tot 2000 kon bekomen, maar
niet anders dan lo. voor den tjjd van een jaar
vast, met prolongatie nog van een jaar als
partijen hiermede genoegen nemen en wel onder
borgtocht van twee solide personen, liefst niet
te ver van Amsterdam woonachtig 2o. tegen
een rente van 7 pCt.3o. tegen inhouding
van 10 pCt. der hoofdsom, welke 10 percent
hp bp het eindigen der leening met gemaakte
dividend terugontvangt4o. dat de provisie
voor eens bedraagt bp wijze van makelaars
courtage 5 pCt. der hoofdsom 5o. hierbp komen
nog de kosten van den notaris en 6o. dat de
kosten voor informatie naar de borgen bedragen
5 gulden, waaronder begrepen is porto's, corres
pondentie, diverse bemoeiingen als anderszins,
welke kosten vooruitbetaald moeten worden.
Bp zulke woekeraars zou men zich met geld-
leenen spoedig ruineeren 1
Zaterdag heeft te Brussel in de Anneesen-
straat een hevige gasontploffing plaats gehad.
Fitters hadden een gebrek aan de gasleiding
hersteld, waarop door een misverstand de eene
de kraan openzette. In een oogwenk vulde zich
de tweede verdieping van het huis met het
ontsnappende gas. In de keuken hielden zich
de vrouw des huizes en hare doohter met het
toebereiden van het middagmaal onledig. Juist
was een der deksels van het fornuis gelicht,
zoodat het gas in onmiddelpke aanraking met
de vlammen kwam. Een hevige ontploffing
volgde.
Beiden bekwamen verscheidene wonden. De
eene gasfitter werd op den grond geworpen en
met brandwonden overdekt. Aan het huis zelve
en de belendende woningen werd veel schade
aangericht. De daken werden door de ontplof
fing opgelicht, wat in de smalle straat een
regen van dakpannen ten gevolge had. Een
zekere heer Yan Capellen ging juist het huis
voorbjj en werd zoo hevig door een dakpan
aan het hoofd gewond, dat hjj kort daarop
overleed. Inmiddels hadden de daken en bo
venste verdiepingen der belendende huizen vuur
gevat; de brandweer was echter Bpoedig de
vlammen meester. Yan de bewoners der overige
huizen werden er twee zwaar gewond.
In het park Cinquantenaire te Brussel is
Zaterdag een groote Belgische fokvee-tentoon-
stelling geopend. Er zpn 300 stuks vee inge
zonden de inzendingen zouden meer hebben
bedragen, indien niet door het ongunstige
weder het inhalen ven den oogst zoozeer ver
laat was.
Te Forchies in Henegouwen vond Zater
dag in den vroegen morgen een hevige ont
ploffing in de kolenmjjn Monceau plaats; 27
arbeiders, die op een diepte van 360 M. aan
het werk waren, kwamen om het leven. De
°orzaak van de catastrophe wordt toegeschreven
aan de groote depressie in de atmospheer.
Yrpdag werden te Antwerpen twee in
het America-dok gebouwde petroleum-reservoirs
van ieder 750 ton inhoud met water op hun
kracht beproefd. Het eene reservoir weerstond
den druk, het andere sprong, waardoor de gan-
sche omtrek overstroomd werd. Gelukkig konden
alle personen tpdig vluchten.
Er is sprake van het optreden te Parps
van het gezelschap der keizerl. Russische opera
van Petersburg met orkest en koren, in dit
seizoen nog.
Al te groote ohristelpkepver
gestraft. Te Thannweiler ging een
Protestant met een Katholieke trouwen, waar-
bp was overeengekomen, dat de kinderen, die
uit het huwelpk zouden worden geboren, in
den Protestantschen godsdienst zouden worden
gedoopt.
De pastoor weigerde dit wilde huwelpk"
ook in de kath. kerk, in te zegenen en hield
van den kansel een heftige rede tegen zulke
huwelpken en den Protestantschen godsdienst.
De eerw. is thans tot 14 dagen gevangenisstraf
veroordeeld, wegens beleediging van de Pro-
testantsche kerk.
In het ZwitserBch kanton Graubüuden
heeft het zoeken naar Edelweisz weder twee
offers gekost. Drie knapen van 8 tot 15 jaren
waren bp Seda, in den omtrek van Langwies
aan het zoeken, toen een langs een steile rots
wand naar beneden storttezpn makker, die
kpken wilde waar hp gebleven was, trof het
zelfde ongeval en de derde knaap zou in hun
lot gedeeld hebben indien hp niet door het
geroep van lieden, die het ongeluk gezien
hadden, tpdig was gewaarschuwd.
Wederom loopen er geruchten, dat kapi
tein Johann Orth, (aartshertog Johann van
Oostenrpk) nog in leven is. Hp zou gestreden
hebben in derpen der Chileensche congressisten
en frisch en gezond zpn.
De zendingsschoener Pannonia leed schip
breuk bp Hawaii. De geheele bemanning en
vele zendelingen verdronken.
Zaterdag ochtend te 3 uren had er, tpdens
een dikken mist, eene aanvaring plaats tusschen
den Duitschen schoener Emile Hessenmilller van
Hamburg en de Belgische stoomboot La Flandre
van Antwerpen, op 25 mjjlen ten Noordwesten
van Kaap Hart. De Hessenmüller sloeg spoedig
om. De gezagvoerder van de Plandre nam de
bemanning van den schoener aan boord van
zpn vaartuig op, dat volstrekt geen schade
geleden had en dienzelfden avond nog naar
New-York stoomde.
In Labrador maakte een professor uit
Maine een reis en ontdekte in het binnenland
een nog onbekenden Indianenstam, die tot
dusver geheel buiten aanraking met blanken
gebleven was.
Arme Roodhuiden, die hoogst waarschpnlpk
nu met den slechten brandewpn en de bescha
ving der blanken zullen kennis moeten maken 1
Generaal Booth wordt in Australië een
even schitterende ontvangst bereid als hem in
Zuid-Afrika is ten deel gevallen. Te Melbourne
werden groote toebereidselen gemaakt om hem
op indrukwekkende wijze welkom te heeten.
Een mop van de Berlpnscbe Beurs
Waarom zpn de Franschen eigenlpk zoo boos
op Lohengrin »Elza's (Elzas') wegen".
Een Oostenrpker had een groot vermogen
verkwist door zpne onverzadigbare reismanie.
Dientengevolge op verzoek zjjner familie onder
curateele gesteld, gevoelde hp zich zeer ver
nederd door dezen knellenden band en begreep
dat het eenige middel om zjjn doel te bereiken
(n 1. naar Amerika te gaan en daar de eene
of andere zaak op te zetten) was, zich door
volhardenden arbeid het noodige geld te ver
schaffen. Daartoe trad hp als gewoon werk
man in dienst bp eene spoorwegmaatschappp,
wat nog niet zoo gemakkeljjk ging, en wist
hp langzamerhand het vertrouwen zpner mede
arbeiders te winnen. In 't eerst namelpk za
gen zij den „fjjnen meneer" tamelpk achter
dochtig aan, maar nu beschouwen zp hem vol
maakt als »huns gelpkè".
Zekere Peter Heil uit Chicago is drie
weken in Trier geweest en nog is het hem
niet gelukt, den heiligen rok te zien. Eenmaal
was het hem bjjna gelukt, nl op den 20 Aug.,
den eersten dag van de bedevaart. Reeds stond
hp voor den ingang van den dom, toen hp in
't gedrang den arm van een slagersdochter
aanraakte. De juffrouw riep om hulp, onmid
dellpk schoot een politieagent toe en onder
groot misbaar vertelde het meisje, dat de bede
vaartganger haar gouden armband had willen
Btelen. Binnen vpf minuten bevond Pieter Heil
zich in het politiebureau. Hier werd hjj gevi-
siteerd.In zpn borstzak vond men verscheiden
ringen, armbanden en sieraden. »Hoe komt u
daaraan Gekocht. Ik wilde ze als aan
denken mede naar Chicago nemen!" «Ge
kocht Gestolen zpn die voorwerpen 1 Breng
den man in arrest." Terwpl de ongelukkige
verdachte in de gevangenis zat ging de politie
naar diens hêtel en onderzocht zpn koffers.
Hierin vond men een aantal werktuigen, die
men dadelpk voor inbrekersgereedschap her.
kende. Toen men den gevangene omtrent deze
werktuigen inlichtingen vroeg, verklaarde hp
de vertegenwoordiger van een Amerikaansche
orgelfabriek te z-'jn en dit gereedschap voor
het stemmen van orgels noodig te hebben.
Dit werd als een uitvlucht beschouwd. Na
eenige weken kwam de zaak voor de recht
bank en nu bleek het, dat de kleinoodiën
werkelpk gekocht waren. De gereedschappen
werden door deskundigen als orgel stemmers
werktuigen erkend en ook uit Chicago waren
berichten gekomen, dat Heil een uiterst fat-
soenlpk man was. Hp werd onmiddellpk op
vrpe voeten gesteld en als schadevergoeding
ontving hp 92 pfennige, de opbrengst van het
zakjesplakken in de gevangenis. Zoodra Heil
vrp was, ging hp onmiddellpk naar het station
en vertrok. De lust om den heiligen rok te
zien was hem vergaan.
Met de Fürst Bismarck is de grootste Duitsche
stoomboot in de vaart gebracht, die in snelheid
zelfs de meest vermaarde stoomers van andere
nationaliteiten overtreft.
De Fürst Bismarck, voor rekening der Ham
burg Amerikanische Packetfahrt-Actiengesellscha/t
gebouwd, is geheel van Btaalzp is 520 voet
lang, 57.6 voet breed en van de kiel tot aan
het hoofddek 38 voet diep. Het schip heeft
een waterdioht schot over de geheele lengte
en is door pzeren dwarsschotten verdeeld in
11 geheel zelfstandige ruimten, die alleen van
het hoofddek toegankelpk zpn. De 513,000 kilo
wegende ketels zpn zoodanig van de machines
gescheiden dat ingeval van aanvaring éen
ketel- en machineruim ongedeerd blpft, zoodat
het schip nogaltpd een vaart van 14knoopen kan
behouden, terwpl de stoompompen 36 ton water
per min. kunnen verwpderen.Yoorts heeft het een
dubbelen bodem van 3§ voet hoogte, verdeeld in
17 vakken,waardoor in 't geval van een door stoo-
ten verkregen lek zinken voorkomen wordt. Niet
temin heeft de Fürst Bismarck voor iederen
persoon een zwemgordel aan boord, benevens
tien groote, van luchtdichte afdeelingen voor
ziene reddingbooten. Ter bestrpding van even
tueel brandgevaar zpn stoomspuiten aanwezig,
terwpl door de laadruimten buizen loopen
waaruit na het openen van kranen zooveel
stoom de ruimten binnendringt, dat het vuur
onmiddellpk wordt gedoofd. Behalve reservoirs
voor 200,000 liter drinkwater bevindt zich aan
boord een toestel, waarmede per dag 18,000
liter zeewater tot drinkwater kan worden ge
distilleerd.
Bp een diepang van 26 voet bedraagt de
water ver plaatsing van Fürst Bismarck 12,000
tonzp heeft een inhoudsruimte van 8000 bruto
registerton, over vpf dekken verdeeld. Onder
het vpfde dek zpn de bergplaatsen voor ket
tingen, kolen, aardappelen, ps, proviand en de
postzakken, voorts buffetten, een pskelder en
berging voor groenten, vleesch enz.onder het
vierde dek de goed geventileerde en electrisch
verlichte verblijfplaatsen voor de bemanning
en de passagiers 3e klasseop het volgende
de hutten en de salons voor de le en 2e klasse-
passagierB en de officiershutten in den voor.
steven treft men verscheiden bergplaatsen aan
terwpl in den achtersteven ziekenkamers en.
het stuurtoestel zpn geplaatst. Dit laatste
wordt door stoom in werking gebracht, doch
er is tevens een noodroer, dat door vier man
kan behandeld worden. Als ook het noodroer on
bruikbaar mocht worden, kan het schip door de
werking van de dubbele schroeven nog in koers
worden gehoudeneen voordeel, dat met éen
schroef niet te verkrpgen is. Het dekhuis, bpna
over de geheele lengte van het hoofddek verrp-
zend, springt aan de langszpden 5) voet terug.
Midschips rondom de drie schoorsteenen vindt
men het slachthuis, de bakkerjj en de keukens voor
alle drie de klassen van passagiers. Uit deze
keukens worden door mechanieke toestellen de
sppzen naar de verschillende lokaliteiten ge
voerd. Bp de sppszaal eerste klasse, in het voor
gedeelte van het dekhuis, Bluiten zich de offi-
ciershutten en de salon tweede klasse aan,
voorts de apotheek en de hut voor den dokter,
alsmede de salon van den kapper.
De bemanning bestaat in 't geheel uit 250
koppen, onder welke 22 machinisten en 118
stokers. Yoor een enkelen overtocht heeft de
Furst-Bismarck 280 wagons steenkolen noodig,
om de 72 vuren te onderhouden.
Zooals bekend is, deed deze boot haar eerste
reis van Southampton naar New-York in 6
dagen 14 uur en 7 minuten, d. w. z. met een
snelheid van 19.5 knoopen, of 36.114 met. per
uur, terwpl de snelste Engelsche booten, als de
City of Paris en de Normannia eveneens met
14,000 indic. paardenkracht, drie S, vier uur
langer over dien tocht deden. Rhenania
Bnenoi-Aryes. Balmaceda heeft een tes
tament benevens een verzegeld manuscript
nagelaten.
Datum.
Plaats.
Voorwerpen.
Information
22 Sept.
Middelburg,
Meubels,
Balans D 4.
23
Koudekerke,
Af braak,
Loeff.
29
Middelburg,
Meubels,
Notarishuis
30 f
NSt. Joosl.,Inspan,
Tak.
30
Goes,
Winkelhuis,
M. Houwer
1 Oet.
Veere,
Huizes,
Tak.
2
Rittbem,
Inspan,
Verheij.
7
Middelburg,
Huis enz.,
v. d. Bilt
12
Groede,
Hofstede,
Hammacher
Uit de toelichting bp die begrooting blpkt
dat het batig saldo van 1889 1.222 164 meer
bedraagt dan geraamd is en dus totaal
3.116.738 vormt; dat de dienst 1890 volgens
de voorloopige uitkomsten een voordeelig slot
van 8.048 775 zal opleveren, of ruim 3§ mil-
lioen meer dan was gemeld. Wat 1891 aan
gaat, laat het zich verwachten dat bet geraamde
tekort van 23 !/3 millioen hoogstens 16) millioen
zal bedragen.
De cjjfers der begrooting voor 1892 zpn de
volgende: Uitgaven in Nederland ƒ25.573.217,
uitgaven in Indië 110.780.123, totaal
136 353 340. De middelen in Nederland
21.751.268, in Indië f 97.798.445, totaal
f 119.549.713. De begrooting sluit derhalve
met een tekort van 16.803 627.
In vergelpking met 1891 zpn de middelen
5.697.368 hooger, de uitgaven 825.502
lager geraamd.
Hooger zpn geraamd wat de middelen betreft:
Koffieverkoop 1.460.000, tin verkoop ƒ395.000,
inkomsten uit opiummonopolie f 1.340.000, het
zoutmonopolie f 305.000, van de exploitatie der
spoorwegen 697.000, brievenport en telegrafie
130.000, boschwezen 327.400, in-en uitvoer
rechten f 540.000, accpnsen 382.000, patent-
reoht en andere belastingen met uitzondering
van de bedrijfsbelasting 337.000, ontvangsten
van de departementen oorlog en marine
ƒ146,000. Lager zpn geraamd de bedrijfsbelas
ting ƒ250.000 en de inkomsten uit de Buiker
cultuur 225.000.
De vermeerdering der uitgaven wordt ruim
schoots opgewogen, wat het eindepfer betreft,
door vermindering van de afdeeling Binnen-
landsch bestuur, tengevolge van den lager
geraamden inkoop van koffie.
Het tekort op de begrooting is voor 3f
millioen het gevolg hiervan, dat op den ver
koop van 190,000 picols koffie meer is gerekend
dan volgens de raming verkocht zullen worden.
Het te dier zake uit te geven bedrag is een
voorschot ten behoeve van latere dienstjaren.
Daarentegen is op eene productie van 80,000
picols tin gerekend, terwpl de te verkoopen
hoeveelheid volgeDS de raming 100,000 picols
zal bedragen. De inkoopsprijs van die meer
dere 20,000 picols is ongeveer 5 ton, waar
mede het nadeel ig saldo moet worden verhoogd
om het juiste cpfer van het deficit te kennen,
dat is dus 13,800,000 of 14,100,000
als het uitvoerrecht op de suiker geschorst
blpft. Yoor de havenwerken bp Batavia en
aanleg van staatsspoorwegen is uitgetrokken
7,335 000, voor nieuwe bevloeiingswerken
3,105,000, te zamen f 10,440,000. Tegenover
die buitengewone productieve uitgaven staan
enkele buitengewone ontvangsten. Trekt men
het verschil tusschen beiden ad 9,819,000
af van het werkelpk tekort, dan blpft er
f 3,981,000 over als te kort op de gewone
uitgaven.
Niet onwaarschpnlpk zal de rekening over
1892 later met een minder ongunstig eindepfer
sluiten. Dat deze begrooting niet als een
normale is te beschouwen, zou de minister niet
durven toegeven. Wel is bp de vorige be
grooting voor 50.000 pikols koffie op den oogst
van dit jaar geanticipeerd, maar voor 1892 is
de werkelijke bate uit de koifie nog op
13.510.000 geraamd.
De minister gelooft niet dat, welke weg
ook met opzicht tot de inlandsche koffiecultuur
worde ingeslagen, die bate in volgende jaren
gemiddeld grooter zal zpn. Wel mag worden
gerekend op aanmerkelijke verhooging van de
inkomsten uit de Billitonmpnen en beloven de
Ombiliënvelden een nieuwe bate in de toekomst
maar de Indische regeering is beduGht voor
vermindering van de inkomsten uit Bangka.
Wel is het vermoeden gewettigd dat de ver
schillende bronnen van inkomst, o. a. de patent
belasting, ruimer zullen blpven vloeien, maar
daartegenover zal de uitzetting van uitgaven
niet geheel te keeren zpn en zullen meerdere
uitgaven noodig zpn voor gagementen en pen
sioenen, voor gevangeniswezen enz.
De minister kan daarom den toestand der
geldmiddelen, zooals die zich in deze begroo
ting afspiegelt, niet bevredigend noemen. Op
den voorgrond stelt hp, dat Indië zelfstandig
in zpn uitgaven moet voorzien. Evenwicht in
de Indische financiën acht hjj dus een gebie
denden eisch.
Allereerst is, om daartoe te geraken, noodig
zuinig beheer. Yeel is daartoe reeds beproefd;
gedaan schpnt in dit opzicht, wat men van
uit de centrale bureau's vermochtbeproefd
zal nog moeten worden eene enquête, geleid
door een man, berekend voor de taak en die
zich geheel daaraan wpden kaneen enquête
die zich zou uitstrekken tot de geheele organi
satie van ons bestuur, het geheele financieel en
materieel beheer, en ten doel zou hebben om
te komen tot de kennis van al wat geconcen
treerd, vereenvoudigd, besnoeid en in verhouding
tot Indië's financieele krachten, doelmatiger
ingericht zou kunnen worden.
Met dien maatregel zal versterking der mid
delen gepaard moeten gaan, waartoe weldra
voorstellen zullen worden gedaan.
Maar daarnaast is versterking dringend
noodig van het voorbrengend vermogen van
Indië door de tot ontwikkeling der hulpbronnen
vereischte werken. Daarom heeft de minister
nu reeds 3.105.000 voor bevloeiingswerken
op de begrooting gebracht. Bovendien hoopt
hp nog voor te stellen om de werken tot be
vloeiing der Solovallei aan te vangen. Ook zal
hp, zoodra hjj de gegevens heeft, voorstellen
doen tot verbetering der gemeenschapsmiddelen.
Uit de onderdeelen der toelichting blpkt, dat
is aangevraagd ƒ20,000 voor het m6ubileeren
van het gerestaureerde buitenverblijf te Tjipan-
nas, 12,000 voor het instellen van de be
trekking van landsarchivaris, 600,000 voor
aanbouw en uitrusten van twee snelvarende
stoombootjes ter krachtige bestrpding van de
opium-Bluikerp. De vraag wat verder gedaan
kan worden om de met opzicht tot het opium
te volgen gedragsljjn zooveel doenlpk aan het
doel, dat voor oogen behoort te staan, te doen
beantwoorden, is thans in Indië naar aanleiding
van het rapport van den heer Groeneveld in
overweging. In afwachting van het advies der
Indische regeering wordt reeds naar eene doel
matige wpze van verpakking van de hoeveel
heden, die door de verbruikers werden gevraagd,
uitgezien, iets waarvan het groote belang in
verband met bereiding van regeeringswege
door voor- en tegenstanders der pacht wordt
erkend.
De verhoogingen op binnenlandsch bestuur
betreffen 630.000, wegens kosten van ver
koop van koffie in Nederland en ƒ100.000 voor
transportkosten van burgerlpke gouvernements-
passagiers.
Bp deze begrooting heeft de minister zich
gehouden aan de bestaande regeling, met op
zicht tot de gouvernements-koffiecultanr. Het
is zpn voornemen, nadat de adviezen in Indië
naar aanleiding van het rapport der staats
commissie uitgebracht, openbaar zullen zpn
gemaakt, ter zake een nader voorstel te doen.
Hooger zjjn geraamd Europeesch en Inlandsch
onderwjjs 25.000, levering van tin 69,800,
kosten op verkoop van tin 33.000 benoodigd-
heden ten dienste van bet grondpeilen 30.000
en voor het zoutmonopolie 140 000,
In verband met de voorgenomen bestendiging
van de irrigatie, afdeeling Serayoe, wordt tot
uitbreiding van het waterstaats-personeel
f 37.000 aangevraagd. Yoor onderhoud en
vernieuwing van gebouwen is 184.000, voor
onderhoud en vernieuwing van bavloeiings- en
andere waterstaatswerken van 1.691.000 meer
aangevraagd.
Yoor de werken ten behoeve van het behoud
van het vaarwater ten oosten van Soerabaja
is f 756.700 uitgetrokken, f 630.000 wordt
geraamd ter gedeeltelijke bestrpding van de
kosten van het dok, dat ten behoeve van de
exploitatie van de haren te Tandjong Priok
voor rekening van de regeering moet worden
aangeschaft.
Yoor spoorwegaanleg iB 6.565.100 geraamd,
waarvan f 3.771.500 voor de lpn Warong
BandoegTjilatjap, 2.683.600 voor den spoor
weg te Sumatra's Westkust, 30.000 voor op
meten en ontwerpen van nieuwe lpnen en
ƒ80.000 voor uitbreiding van lpnen en exploitatie.
Bjj oorlog is 302,000 meer geraamd voor
