N°. 222.
134" Jaargang.
1891.
Maandag
21 September.
Middelburg 19 September.
Onze financiën.
Verspreide Berichten.
D«® courant verschijnt d a g e 15 k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.=^
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regeü Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
UIT STAD EN PROVINCIE.
HIIIDIllK lil.Süll COURANT.
Theimoineter.
Middelburg 19 Sept. ra. 8 u. 64 gr.
m. 12 u, 67 gr., av. 4 u. 66 gr. F.
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te YliBsingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W.Bolland, teKruiningenF. v. d. Peul, teZierikree: A.C. deMooij, tt Tholen: W. A.
yah nietrwehhdijzeh en te TemenzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bnrean's van Nijgh Van Ditman, te Botterdam, de Gebb. Bblintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publioité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te éim uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
i jj des avonds nog worden opgenomen.
Onze lezers, die zicli de moeite willen
getroosten kennis te nemen van de Vrijdag
door den minister van financiën uitgesproken
rede, verwijzen wij naar ons bijvoegsel, waar
zij daarvan een beknopt en zaakrijk over
zicht vinden.
Over het geheel heeft die rede in lengte
verloren maar in degelijkheid en in aange
naamheid om te lezen gewonnen.
Op dit punt maakt zij een gunstige uit
zondering op al hare voorgangsters.
De heer Pierson heeft getracht, eu is
daarin goed geslaagd, haar de gewone dor
heid te ontnemen en dus genietbaar te
maken zonder daarom aan de zaakrijkheid
en degelijkheid iets te kort te doen.
Vóór wij haar verder beschouwen allereerst
de opmerking dat de minister in die rede
over den toestand der Indische geldmiddelen
geheel en al zwijgt.
Daaromtrent wordt ons echter heden uit
'b Gravenhage het volgende geseind.
De financieele toestand in Indië is trou
wen» dat wisten wij niet bevredigend.
De Indische begrooting voor 1892 sluit
dan ook met een tekort van 16.8 millioen.
In de toekomst kan, wat de koffiecultuur
betreft, op geen hoogere bate gerekend worden
dan op 13.5 millioen.
Om nu het evenwicht in de Indische finan
ciën te herstellen zal eene speciale enquête
worden ingesteld ten einde te onderzoeken
welke bezuinigingen er zijn aan te brengen.
Op die begrooting worden gelden aange
vraagd voor versterking onzer marine in
Indië en tot bestrijding der opium-sluikerij.
Uit dit zeer beknopt telegraphisch overzicht
blijkt voldoende het ernstig streven der
regeering om ook aan den financieelen toe
stand krachtig de hand tot verbetering te
ptftftnen om datgene te bevorderen wat in
de eerste plaats nuttig voor Indië mag heeten.
De regeering wil dan ook zoo meldt men
ons de middelen versterken en de pro
ductiekracht verhoogen door het aanleggen
van irrigatiewerken en spoorwegen.
Dat Vrijdag de minister Pierson over de
Indische financiën zweeg beschouwt men als
een bewijs van het voornemen om in het
vervolg de Indische en de Nederlandsche
schatkisten geheel af te scheiden een pogen
dat niet anders dan gewaardeerd mag worden.
Wij zullen dan een zuiveren toestand ver
krijgen ons land zal meer en meer leeren
financiëel op eigen beenen te staan, wat
eene flinke reorganisatie van ons belasting
wezen slechts ten goede kan komen. En
voor Indië is dit niet meer dan een eisch
der noodzakelijkheid, waaraan reeds lang
moest zijn voldaan.
Even flink achten wij het door den minister
van financiën aangekondigde voornemen om
voor het tekort van ruim 36 millioen op
de diensten der laatste jaren in ons land eene
leening aan te gaan. Behalve het dienst
jaar 1889, dat een voordeelig saldo van
bijna een half millioen aanwees, sloten de
diensten van 1885 tot 1890 alle met tekorten.
Hetzelfde is hel geval met den dienst van
1891zoodat het totaal der tekorten 38.9
millioen bedraagt, waarvan af gaat het voor
deelig saldo van 1889, hierboven genoemd, en
een restant der laatste leening,ad/2.370.000.
Ruim de helft van dit tekort komt op
rekening van de overname van den Rhijn-
spoorweg door den staat, terwijl het overige
veroorzaakt wordt door uitgaven voor spoor
wegaanleg en het Merwede-kanaalalle
uitgaven waarvoor eene leening alleszins ge
wettigd is en noodzakelijk tevens om ook
op zuiverder terrein te komen.
Voor het volgend jaar heeft de minister
de wijsheid betracht om de middelen, die
jn de laatste jaren niet zoo mildelijk
vloeien, zeer laag te ramen. Hij schat
die toch nog voor het volgend jaar op
127.600.150, tegen 126.536.025 voor
1891. De uitgaven heeft de minister
ƒ7.376.000 lager geraamd dan voor 1891
is toegestaanwaarbij hij echter 5 mil
lioen heeft weggelaten voor zilverontmun-
ting, die hij niet wil gebruiken, terwijl
door de naderende voltooiing van het Mer-
wedekanaal en de staatsspoorwegen veel
minder noodig zal zijn. Op alle departe
menten, vooral op oorlog, wordt veel bezui
nigd wij willen hopen dat de omstandig
heden der hooge politiek ons het volgend
jaar niet zullen dwingen op dat goede pad
een terugtred te doen.
Alleen voor onderwijs wordt bijna 4 7, ton
meer aangevraagd; als gevolg van het by
de herziening der lager onderwijswet inge
voerde subsidie-stelsel.
Belangrijker dan al die berekeningen, die
ten slotte zoo licht door de eischen van het
oogenblik kannen talen, daarvoor heeft
men dan ook slechts met eene begrooting
te maken komt ons het slot der miliioe-
nenrede voor, waarvoor wij dan ook de
bijzondere aandacht onzer lezers vragen.
Zonder in details te tredenzonder zelfs
zich uit te laten welke middelen hij zal voorstel
len, geeft de minister eenvoudig de richting
aan, waarin hij zich zal bewegen. En die
richting zegt ons dat wij van den beer Pier
son kunnen verwachten ontheffing van de
minder gefortuneerden om de vermogenden
des te meer te doen betalen. Dit is het
juiste standpunt.
Dat hulpbehoevende gemeenten van de
zijde dezer regeering op ondersteuning kunnen
rekenen; dat verder eene hervorming van
de gemeentelijke belastingen op til is, ook
in verband met het streven om de gemeenten
geen uitgaven meer te laten doen voor zaken
in het algemeen of liever in 's rijks belang,
ook dit is bekend.
Welke gevolgen die hervormingen voor
onze belastingen zullen hebben, weten wij
echter nieten is ook nog moeilijk te overzien.
Met het oog op al die hervormingen was
het daarom te meer, dunkt ons, een zeer
voorzichtige maatregel van den heer Pierson
om uitgaven en ontvangsten voor 1892 zoo
matig mogelijk te ramenzooveel mogelijk
buitengewone uitgaven afzonderlijk te houden
en tekorten door eene leening te dekken.
Bij dergelijke ingrijpende veranderingen in
ons belastingstelsel als in de naaste toekomst
te wachten zijn, zijn de gevolgen in hun geheel
onmogelijk te overzienen .zijn alle voor
spiegelingen hoogst gewaagde sprongen,
waarmee men niet te voorzichtig kan zijn.
De heer Pierson toonde zich zooals
trouwens van hem te verwachten was
een uiterst behoedzaam schatbewaarder,
aan wien wij ook op grond van zijne Vrijdag
uitgesproken rede met vertrouwen de be
hartiging onzer financiën en de belangen
der schatkist opdragen.
De orgelbespeling, in de Nieuwe kerk
alhier door den heer M. H. van 't Krujjs, orga
nist der Groote kerk te Rotterdam, is nn be
paald op Woensdag a., des namiddags te half
drie uren.
Het programma is samengesteld als volgt:
I. Sonate (B mol), A. G. Rittera. Feurig
Rasch, b. Ruhige Bewegung, c. RaschII. a.
Abendlied, R. Schumann, b. Einleitung, F. Liszt
c. Andante, M. H. van 't KruysILL. Marche
Pontificale, J. Lemmens IV. Andantino uit de
8ste symphonic voor orgel, Ch. M. Widor; en
V. Variaties over het Nederlandsche Volkslied,
J. A. van Ejjken.
De korporaal B., van het 2e bat. 3e reg.
inf. te Middelburg, is ter zake van de dienst
weigering, waarvan wjj vroeger melding maak
ten, door den krjjgsraad in het le militaire
arrondissement te 's Gravenhage veroordeeld
tot 8 dagen gevangenisstraf.
Van 10 tot 18 Sept. zjjn in het Grand
Hotel des Bains te Vlissingen de volgende vreem
delingen aangekomenMr M.P. v. d. Berg en R.
V. d. Berg van Amsterdam, Jacques Pallaer van
Weenen, George 1<V Mee?,bury van Londen,
I. W. Beavis van Berkenham, de heer en mevr.
Framjois van Brussel, de hrn D. A. Smith
en E. v. Eupen van Londen, Baert de la Faille
van Middelburg, mrs Dacre Isler van Londen,
de heer en mevr. Van der Kindere van Ostende,
de heer en mevr. C. Mosquelier fils van
Brussel, de heeren H. D. Francis en George
Francis met mej. GeB. FranciB van Essex, de
heer Jacques Goldberg van Berljjn, de heer
Heinr. Rothenstein van Berlyn, de heer P.
Leeuwenburgh van Heinenoord, mej. E. W.
Hawkers en lady Stawell van Londen, de beer
A. J. R. de Moncby, E. M. Vaiilaint en P.
Vermaas, allen van Rotterdam.
In den nacht van Donderdag op Vrjjdag
heeft de Willem Annapolder groot gevaar ge-
loopen te worden overstroomd. Een buitendam
was doorgebroken en aan de sluisdeuren was
iets in 't ongereede, zoodat zjj eerst na veel
inspanning van dijkwerkers en anderen kon
den worden gesloten.
Heden, (Zaterdag) morgen, is weder een
lichterschip met eene lading diverse stukgoe
deren, afkomstig uit het Fransche viermast
stoomschip Bordeaux, destyds in 't Schaar van
Ossenisse gezonken, van Hansweert naar Ant
werpen vertrokken. Men gaat nog steeds voort
met helmduikers zooveel mogelyk van de lading
te bergen.
Donderdag werd door de vereeniging
Lanabouwbelang op Noord-Beveland toegewezen
aan den heer M. Dees te Wissekerke de
levering van 31.700 kgr. phosphaten van Cam-
bresis voor 2.28 per kgr., te leveren franco
op den wagen te Cortgene met 16 phosphoor
zuur en 88 fijnheid.
Volgens bericht uit Bruinisse werd Don
derdag, trots den sterken zuidwesten wind, de
mosseizaadvisschery toch nog met 250 vaar
tuigen uitgeoefend. De resultaten waren niet
voordeelig en loonden haast de moeite en inspan
ning niet. De opbrengst was van vier tot
negen ton per schuit, te zamen 1750 ton.
De prjjs bleef nog 75 cents per ton.
Vrydag werd niet gevischt, omdat de lucht
des morgens te woest en het weer te regen
achtig was. Het bedrag der behaalde winsten
zal by het einde der week alzoo weer niet
benijdenswaardig zyn.
Evenals te Puttershoek doet zich te
Biervliet het geval voor dat aan de openbare
school in de kom der gemeente met ingang
van 1 Januari 1892 een tweede onderwjjzer met
hoofdakte zal moeten benoemd worden, en
daardoor een der onderwjjzers ontslagen of op
wachtgeld zal moeten worden gesteld.
Uit Zuidzande wordt ons geschreven
>Om den goeden naam der ge
meente Zuidzande" is nogmaals door
het bestuur der watering van Cadzand bjj onze
gemeente aangeklopt om de ééns gevraagde
subsidie van 350 zonder eenige verdere voor
waarden van den kant van het bestuur dier
gemeente. Hoe groot ook de verbetering is,
welke door den aanleg der reeds vroeger be
sproken wegen tot stand gebracht wordt, men
moet, dunkt my, den raad van Zuidzande toch
in het geljjk stellen, dat hjj in zyn vergade
ring van den 17 dezer heeft besloten 300 en
niet meer voor de wegsverbetering toe te staan
en het voetpad van Zuidzande tot den z. g.
akkerput gedurende den tijd der subsidieering,
20 jaren, geheel over te laten aan de zorgen
der watering. (Het besluit is met algemeene
stemmen genomen.) Door een der raadsleden
werd terecht opgemerkt dat van de vier wegen
Gadzand er drie, dus het leeuwenaandeel, ont
vangt. Ziedaar dan ook al grond genoeg,
waarom Cadzand meer zon moeten toestaan
dan Zuidzande.
Dit voornameljjk overwegende, heeft de raad
dezer gemeente in bovengemelden zin besloten;
de goede naam of de eer der gemeente is hier
door volkomen ongeschonden gebleven. Het
bestuur der watering had van meet af aan eene
som moeten vragen, eenigszins geëvenredigd
aan de draagkracht der beide gemeenten. Ber
halve dat Cadzand het meeste voordeel der aan
te leggen wegen trekt, wordt -die gemeente
over 't algemeen rijker beschouwd dan Zuid
zande en is het ook inderdaad.
Bovendien betalen de Zuidzandsche land
bouwers reeds sedert den aanleg van den tegen-
woordigen Mariaweg een tolgeld, waarvan
hunne Cadzandsche naburen voor een goed deel
verschoond bleven. Men had ook een tol moeten
stichten te Cadzand. Van een landbouwer
nabjj Zuidzande ontving de tolgaarder aldaar
reeds meer dan 150 aan tolgeld, en zoo jb
het met meer anderen het geval,
Men iB te Zuidzande van oordeel dat het
gemeentebestuur van Cadzand nu met het
toestaan van slechts 350 nog al tameiyk
voorzichtig is.
Van de 700, welke van de beide gemeen
ten te zamen gevraagd is, behoorde Cadzand
zeker, naar de voordeelen, welke het er van ge
niet (nameolyk van de eventueel te leggen
wegen), 425 5, 450 bjj te dragen.
Het boven aangevoerde zal m. i. wel vol
doende zyn, om de billijkheid van dien eisch
te doen kennen.
Vrydag had te Zuidzande de 30e alge
meene vergadering plaats van deelgenooten in
de onderlinge brandwaarborgmaatschappy, e n-
kel voor landbouwers en veehou
ders in h et vo or mal ig 4e district
van Zeeland, gevestigd te Zuidzande.
Uit het verslag der directie over het dienst
jaar 1890/91 bleek, dat de maatschappij steeds
bloeide en hoe langer hoe meer 'deelgenooten
won. Op dit oogenblik was voor een bedrag
van 3,408.000 verzekerd door ruim 300 leden.
De ontvangsten hadden bedragen ruim 9680
en de uitgaven ƒ7430, dus het goed slot on
geveer ƒ2250.
De jaarwedde van den bode werd van f 50
op f 60 gebracht. Als directeur werd herkozen
de heer J. Erasmus, burgemeester van Cadzand,
en gekozen de heer Abr. Anth. de Vlieger,
landbouwer te Zuidzande. Ten slotte werd aan
den administrateur, den heer H. de Hullu, eene
gratificatie toegekend van 25, wegens buiten
gewoon door hem verrichte werkzaamheden.
Onder de vele benamingen, waarmede de
negentiende eeuw en vooral het laatste gedeelte
ervan later kan worden aangeduid, behoort
zeker ook wel »de reclame-eeuw." Barnum en
Holloway, keizers der reclame, worden reeds
overtroffen door de chocolade-koningen, die geen
geschikt muurvlak onbeschilderd laten, of door
andere ondernemende, juist ziende firma's die
op alle mogelyke en onmogelyke manieren
trachten dat hun naam genoemd, hun artikel
bekend worde.
Meestal moeten de kosten der reclame, en
die zyn niet zoo klein als men wel eens denkt,
uit de beurs komen van de koopers van het
gereclameerde artikel, die er dan tevens ook de
noodige rente, dikwjjls woekerrente, bypassen.
Om de tegenstelling maken wy daarom melding
van een zeer eigenaardige reclame die, in plaats
van eene speculatie te zyn op de beurs van
het publiek, alleen ten doel heeft het algemeen
ton nutte té komen, ja tot zekere hoogte ieder
kapitalist te maken.
De kapitein-beheerder van de artillerie-can-
tine te Utrecht jhr C. van der Wjjck heeft de
in de cantine benoodigde sigarenzakjes benut
tigd voor de reclame. Aan de eene zjjde leest
men.Cantine van het le regiment vesting
artillerie Utrecht (zie ommezijde)" en aan die
ommezjjde vindt men bet volgende vermeld
.Rijkspostspaarbank, Door middel van deze
nuttige instelling kan iedereen zjjne spaar
penningen op gemakkelijke wjjze veilig en
vruchtdragend beleggen en zich wapenen tegen
den kwaden dagwant de Staat der Neder
landen waarborgt, zonder eenig voorbehoud,
aan de inleggers de teruggave hunner inlagen
en de betaling der verschuldigde rente.
Spaarbankboekjes, geldig door het geheele
ryk, zyn aan elk postkantoor en aan verreweg
de meeste hulpkantoren der posteryen kosteloos
verkrijgbaar.
Minste inlage 25 cents.
Yoor besparing van kleine sommen door
middel van frankeerzegels zyn aan de post
kantoren, bjj de ryks-depöthouders van post
zegels en in de cantine, Kazerne Croeselaan,
kosteloos formulieren te btkomen.
Yedere inlichtingen geeft de kapitein, belast
met het beheer en de administratie der cantine.
(Brieven met het adres »aan den heer direc
teur der rijkspostspaarbank," zyn vry van port.)"
Wy geven den tekst hier in zyn geheel
omdat er misschien menschenvrienden zyn die
na van dit practisch propaganda middel kennis
genomen te hebben, het goede voorbeeld van
kapitein Yan der Wjjck ook bjj niet militairen
zullen willen volgen.
Ter gelegenheid van den 70sten verjaar,
dag van David Bles bevat Eigen Haard in haar
Hommer van heden een artikel over dien
schilder door J°. de Vries, opgeluisterd door
tal van studies uit de portefeuille van David
Bles, illustraties by Ftrdmani Hvyck, Bet
zyn van die aardige karakteristieke figuur!je»,
waarmede de sonilder veler bewondering heeft
verworven.
Het Vaderland vraagt wat er gebeuren
zal met het atelier van Bosboom. Het is naar
het oordeel van kenners het mooiste en eigen
aardigste van alle ateliers in Den Haag. Het
bevat een aantal merkwaardige voorwerpen en
werken van Bosboom zelf en het is verplaats
baar. Het zou jammer zyn, merkt het blad
op, indien bet niet in zyn geheel bleef Zon
de staat het niet als een herinnering aan den
grooten meester kunnen aankoopen en het een
plaats geven in ons museum
Wegens verlaging der graanprijzen heb.
ben de bakkers te Roozendaal het brood 2 cent
afgeslagen.
Gisteren Btond voor de arr. rechtbank te
's Gravenhage terecht de koetsier, wiens rjjtuig
op 12 Juni jl. bjj het kruispunt van de Nieuwe
Parklaan, nabjj Soheveuingen, in botsing kwam
met de van Den Haag komende electrische
tram, waardoor dat rjjtuig omsloeg en de daarin
gezeten gepensionneerde generaal-majoor G. en
twee dames er onder geraakten en lichamelyk
letsel bekwamen.
Het openbaar ministerie vorderde schuldig,
verklaring aan het door schuld veroorzaken
van lichamelyk letsel, waardoor ziekte is ont
staan, en veroordeeling tot 1 maand gevange
nisstraf.
Uitspraak aanstaanden Donderdag.
Sequah heeft eerst Yrjjdag avond te Am
sterdam de eerste séance gehouden. De cor-
respondent der N. R. Ct vergiste zich dus met
zyne beschry ving der by eenkomst op Donderdag.
Het is eigenaardig en zonderling hoe zeer
dien schrjjver over Sequah in toon versohilt
met de berichten in genoemd blad, toen de
wonderdokter nog in Rotterdam .werkte." Toen
werd alles op onpartjjdige, ja zelfs vergoelykende
wyze meegedeeld; nu luiden de berichten van
haar correspondent in de hoofdstad hekelend
en zeer afkeurend.
Durfde de redactie zelve, toen Sequah in
haar eigen stad was, hem niet aanvallenof
waren er andere redenen waarom zy aldus
handeldeterwjjl nu de man weg is zy hem
van elders wel laat aanvallen
By die eerste voorstelling, in Amsterdam,
gegeven in een Zomertent van den Parktuin,
was een overtalryk publiek aanwezig. Sequah
kwam op tegen de bestrjjding van de Veree
niging tegen de kwakzalverij, zeide geen kwak
zalver, geen oplichter te zyn, maar een medi-
cjjnman.
Een patient werd plotseling genezenen
hem 15 gegeven voor zyn huishuur.
De gevoelens over dat z. g. „wonder" waren
onder het publiek zeer verdeeld.
Keizer Wilhelm heeft het peetschap aan
vaard over de straat te IJmuiden, die naar hem
is gedoopt,
Te Gennep is een twee-jarig meisje bjj
het spelen in een mestput gevallen en daarin
omgekomen.
Op het Meppelerdiep n aby Meppel zouden
Donderdag twee mannen, vader en zoon, van
Zuidveen (O.) afkomstig, met een punter met
aardappelen de markt in eerstgenoemde plaats
bezoeken, doch door wind en stroom zonk het
vaartuigje niet ver van de bestemmingsplaats
met beide opvarenden in de diepte. Later zyn
de ljjken opgehaald.
Ter waarschuwing voor de bezoekers van
perrons der staatsspoorwegen meldt men dat,
wanneer bjj de controle van de plaatsbewjjzen
personen worden aangetroffen, niet voorzien van
een geldig plaatsbewys, noch van een perron-
kaart en die beweren zich op eene niet-geoor-
loofde wjjze toegang tot de perrons te hebben
verschaft, deze niet kunnen volstaan met alsnog
de prys van eene perronkaart te betalen, maar
dat zij zullen beschouwd worden als reizigers
aangebracht met den laatstaangekomen trein.
Op hen zal de hoogste boete worden toege
past en by weigering om daaraan te voldoen
proces-verbaal tegen hen worden opgemaakt.
Het komt wel eens voor, dat iemand
kalk in het oog Bpat, hetgeen zeer pjjnljjk is.
Een eenvoudig middel, dat dadelyk verlichting
schenkt, is gemakkelyk aan te wenden, zegt
men, nameljjk door het oog met suikerwater
uit te wasschen.
Een tweetal matrozen was van hun op
stroom liggend schip gaan „passagieren". In
zwaaienden en benevelden toestand bereiken
zy in den nacht hun boot, stappen in en be
ginnen te roeien. Het schip is door de duister
nis niet te bemerken. En hoe zy zich reppen,
zy bereiken het doel hunner reis niet. Eerst
bjj het aanbreken van den morgen, toen hun
de laatste krachten begonnen te ontzinken,
bemerkten sjj de oorzaak van kan vergeeiscfr
