Maanda
31 Augustus.
N°. 204.
134" Jaargang.
1891.
BUITENLAND.
Middelburg 29 Augustus.
Een goed idee,
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k i
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze oourant behoort een Bijvoegsel.
Algemeen Otrerziehi
Beknopte Nlededeelingen.
lllllltlltilitl.Sdli; COURANT.
Of
The rm «meter.
Middelburg 29 Aug. rm. 8u. 63 gr.
m. 12 u, 65 gr., av. 4 n. 64 gr. F.
Verwacht W. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W.Bolland, teEruiningenF. v. d.Peijd, teZierikzee: A.C.deMooij, teTholen: W. A.
van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bnreau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebb. Bbdintante, te 's Gravenhage, en A. de ia Mab Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daijbe Gee., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te éém uur
aan het bureau bezorgd zgn, willen
zg des avonds nog worden opgenomen.
Op de jongste algemeene vergadering van
de vereeniging Vit het volkVoor het volk
te Middelburg, Vrijdag 17 Juli gehouden,
werd medegedeeld dat bij het bestuur de
vraag zich had voorgedaan of het niet wen-
schelijk zoude zijn dat zich alhier een com
missie vormde om vreemdelingen op eene
aangename en officiëele wijze te ontvangen.
Die vraag vond vooral zijn grond in het
bezoek van onderscheidene Belgische muziek
verenigingen, die hier Zondags uitvoeringen
gaven. Om meer dan een reden, meende
het bestuur der vereeniging, kon zulk een
ontvangst niet uitgaan van de vereeniging
Vit het volkVoor het volk, maar behoorde
daartoe een commissie of vereeniging uit den
boezem der burgerij zich te vormen en zou
dit wellicht in verband te brengen zijn met
eene, gelijk in zoovele andere gemeenten
bestaande, Vereeniging tot bevordering van het
vreemdelingenverkeer en de veraangenaming van
hun verblijf alhiereene vereeniging die ook
hare zorgen zou kunnen wijden aan eene
vergemakkelijking der bezichtiging van het
geen Middelburg voor vreemdelingen beziens
waardigs oplevert; vooral ook des Zondags,
wanneer onze stad in den regel het meest
door vreemdelingen bezocht wordt, alsook
voor hen die te Domburg en Vlissingen
tijdelijk verblijf houden. Verder zou ook
door de vereeniging de aandacht kunnen
gevestigd worden op de schoone omstreken
van Middelburg en meer dergelijke zaken.
Het bestuur van Vit het volkVoor het
volk meende een en ander aan eene nadere
overweging en een ernstig onderzoek te
moeten onderwerpen, in de hoop dat tegen
het volgende reiszeizoen dergelijke vereeni
ging alhier werkend zou kunnen optreden.
Het bestuur verklaarde zich ten volle bereid
het initiatief te nemen en vroeg daarvoor
reeds toen de welwillende medewerking der
leden onder inwachting van zoodanige inlich
tingen als ter bevordering van de bedoelde
zaak zouden kunnen strekken.
Nu hetreis-seizoen ten einde spoedt; en mor
gen waarschijnlijk de laatste muziekgezelschap
pen uit België onze stad bezoeken achten
wij het een geschikt oogenblik om voor het
hierboven aangegeven idee de aandacht te
vragen. De jongste gebeurtenissen omtrent
bezoeken van vreemdelingen liggen nu nog
versch in het geheugenen van het nieuwe
reisseizoen zijn wij nog ver verwijderd. Er
ligt dus een geruime tjjd tot voorbereiding
voor ons, een tijd die echter wel noodig
is, wil men met vrucht zulk een plan uit
werken. Dagen, weken en maanden vliegen
snel voorbij en er zijn nog zooveel andere
Zaken, welke den tijd in beslag nemen van
hen, die zich met zooveel ijver en belang
stelling wijden aan hetgeen nuttig en noodig
Is tot veraangenaming van de samenleving
en tot welzijn van de stad hunner inwoning,
dat, wie ernstig het tot standkomen van zulk
eene vereeniging wil als hierboven wordt
aangegeven, niet dralen mag met het nemen
der voorbereidende maatregelen.
Het tot standkomen van zulk eene Veree
niging tot bevordering van het vreemdelingen
verkeer en tot veraangenaming van hun
verblijf alhier komt ons zeer gewenscht voor
Ontegenzeggelijk neemt in de laatste jaren,
vooral sedert de communicatie-middelen op
verschillende wijzen zijn verbeterd, het bezoek
aan Middelburg toe. Er zijn bovendien ver
schillende oorzaken, die een uitstapje naar
Vlissingen en Middelburg in de hand wer
ken o. a. de poging die de spoorweg
maatschappij MechelenTerneuzen doet om
langs hare lijn het verkeer naar deze
streek te bevorderen. Daaraan danken
wij een talrijk bezoekmaar dit legt
tevens ons de verplichting op om dien
bezoekers het zijn in ons [midden zooveel
mogelijk te veraangenamenen hen voor te
lichten, opdat zij den korten tijd, dien zij
meestal slechts te hunner beschikking heb
ben, zoo goed en laten wij het zoo eens
mogen uitdrukken zoo leerzaam mogelijk
doorbrengen.
Dit en vooral ook de niet te loochenen
waarheid dat het bezoek, allereerst van
eigen landgenooten, nog meer aangewakkerd
zon kunnen worden, doet vanzelf het nut
van eene vereeniging in het oog springen,
die zulk een taak op zich zou kunnen nemen
en haar uitvoeren op verschillende manieren.
Er zijn nog genoeg Nederlanders, bij wie
Zeeland totaal onbekend isdie niet weten
welke lieve, verrukkelijke plekjes Walcheren,
Beveland en Schouwen aanbieden; om van
den overkant niet te spreken. Er zijn er
in en buiten ons land, die nooit gehoord
hebben van de schoonheden en beziens
waardigheden, welke Zeeland's hoofdstad,
Middelburg, bezit.
Gelderland kent meneen gewest, waarvan
de schoonheden hoog te roemen zijn; maar
onze provincie, ook het bezien overwaard,
kent men niet. En het zijn zeker niet het
minst de oude vooroordeelen omtrent Zeeland,
het meer afgelegene van onze stad, die dit
verschijnsel verklaarbaar maken. Maar die
vooroordeelen dienen overwonnen te worden
de belangstelling, welke reeds bestaat, moet
aangewakkerd, de aandacht van velen voor
de gemakkelijke reisgelegenheid naar hier
per spoor dient opgewekt te worden.
Dit alles is geen gemakkelijke taak.
Met kleine middelen komt men in deze
niet veel verder; al zijn ze daarom niet te
verwerpen. Zoo waren wij eenige jaren
geleden de eersten die, na voorlichting van
geachte zijde, begonnen zijn met de opname
ons blad van de merkwaardigheden der
stad Middelburgen, hoe oogenschijnlijk
van weinig beteekenis, is ons toch herhaal
delijk gebleken dat door dit geringe middel
het succes verkregen werd, hetwelk men
beoogde, en dat aan de onder die rubriek
genoemde instellingen een drukker bezoek
ten deel viel dan ooit te voren. Het is ons
echter niet mogelijk die vermeldenswaardige
lijst in onze kolommen zoo dikwijls op te
nemen als wij dit zeiven zouden wenschen.
Wij halen dit enkele feit slechts aan
3 bewijs hoe ook in deze het eenvoudige
niet gering te achten is. Voor het overige
liggen er nog tal van andere middelen voor
de hand om het doel te bereiken, dat het
bestuur van Vit het volk voor het volk
voor oogen zweeft.
Iedere gemeente van eenig gewicht is er
tegenwoordig op uit het verkeer van vreemde
bezoekers in zijn midden te doen toenemen.
Arnhem is reeds jaren in dien geest werk
zaam en bijna overal ziet men aan de
stations afbeeldingen van schoone punten
uit de heerlijke omgeving dier stad. Daar
voor zorgt dan ook de Vereeniging tot bevor
dering van het vreemdelingenverkeer aldaar.
In Amsterdam bestaat eene zelfde veree
niging; en volgens de dezer dagen in de
Staatscourant opgenomen statuten daarvan
stelt zij zich ten doel dat verkeer te be
vorderen
a door zoowel zedelijken als geldelijken
steun te verleenen aan vereenigingen, con
gressen of bijeenkomsten, die daarvoor met
het oog op het doel der vereeniging in
aanmerking komen;
b door bij te dragen of zelve het initiatief
te nemen tot het geven van feesten, die aan
haar doel bevorderlijk kunnen zijn
c. door bij te dragen tot het stichten van
standbeelden, monumenten of andere werken,
ter verfraaing der stad
d. door hare tusschenkomst te verleenen
bij alles, waardoor het vreemdelingenverkeer
kan worden uitgebreid of vergemakkelijkt.
Zoo hooge eischen als hier genoemd wor
den behoeft eene dergelijke vereeniging in
Middelburg zich niet te stellen. Zij kan
bescheidener optredenmaar er worden in
die statuten ook enkele punten aangegeven,
der vereeniging Vit het volk voor het volk
gansch niet vreemd. Het organiseeren van
feesten trok zij zich reeds meer dan eens
aanwaar onze bolwerken konden verfraaid
worden door den aanleg van bloemen of
planten liet zij zich niet onbetuigd.
En daarom verder. wij gaarne zien dat
zij meer deed dan het initiatief nemen tot
het plan, dat door haar bestuur ter sprake
is gebracht en aanbeveling verdient.
Zij, die aan het hoofd der Vereeniging
staan, kennen den toestandzij behoeven
persoonlijk niet meer op den voorgrond te
treden dan hoog noodig isen kunnen zich
bij de uitwerking van hunne en anderer
ideeën de medewerking verzekeren van de
Middelburgsche jongelui.
In de eerste plaats dient de steun der
burgerij hen in staat te stellen naar buiten
reclame te makenen in de tweede plaats
dienen zij de vreemde bezoekers, zoo deze
dit verlangen, in te lichten, voor te lichten,
te laten wijzen op de schoonheden der stad
en hare omgevingiets wat van veel belang
is voor menig gezelschap, dat b. v. meteen
jacht Middelburg bezoekt en dan zich tot
een goed adres kan wenden om de noodige
aanwijzingen te bekomen.
Het verleenen van hulp aan groote ge
zelschappen heeft zijne eigenaardige bezwa
ren; maar in deze maken vele handen ligt
werk. Of wij een volgend jaar Zondags
weer zulk een druk bezoek van vreemde
muziekgezelschappen zullen hebben weten
wij niet. Het zal veel afhangen van de
resultaten, dit jaar door de, door ons reeds
genoemde spoorweg-onderneming verkregen.
Maar mocht dit zoo zijn of mocht op an
dere wijze de stroom van bezoekers weer
hierheen geleid wordenen ook b. v. Don
derdags even talrijke gezelschappen als dit
jaar naar Middelburg komen dan is het
wel wat te veel gevergd dat, zooals nu
slechts een enkele zich al de moeite en last
getroost om hen in velerlei opzichten behulp
zaam te zijn.
Daarenboven is het optreden van een be
paald comité voor den naam van onze stad
meer aanbevelenswaardigeen comité, dat
geheel belangeloos, op waardige wijze den
naam en de eer van Zeelands hoofdstad bij
de vreemden hoog houdt.
Wij zouden het zelfs zeer in het belang
der goede zaak vinden, wanneer Middelburg
en Vlissingen samen de handen in deze in
eensloegen. Wij, Middelburgers, hebben ook
belang bij den bloei van onze zusterstad als
badplaats, want zij biedt ons daardoor menig
oogenblik van genot. Nu is er te Vlissingen
een comité dat zich de beiaDgen van het Bad
hotel aantrekt. Welnu, samenwerking tusschen
dat comité en het bestuur van Uit het volk
voor het volk kan aan het tot stand ko
men van eene „Vereeniging tot aanmoedi
ging van het vreemdelingenverkeer" zeker
bevorderlijk zijnen dat kan te meer
zijn nut hebben, omdat zulk een bezoek van
vreemdelingen zich meestal over heide
plaatsen verdeelt.
Wij bepalen ons ditmaal tot het aangeven
van deze enkele ideeën omtrent een plan,
dat nog geheel in zijne geboorte is. Wi
deden dit om de belangstelling er voor op
te wekken en aanleiding te geven dat door
bespreking, en desverkiezende door het schrij
ven daarover, wrijving van gedachten ontsta,
die aan het tot stand komen ervan niet
anders dan bevorderlijk kan zijn.
In de buitenlandsche bladen vindt men nog
dagelgks „echo's" van het te BrusBel gehouden
socialisten-congres. Na hun lezers uitvoerige
verslagen over het aldaar behandelde te hebben
voorgezet, voegen de berichtgevers daaraan
als extranommer hun indrukken toe, die na-
tuurljjk naar gelang de politieke wgzer staat
meer naar rechts of links uitvallen.
Onder »deze indrukken van een congressist"
kwam ons vooral belangrgk voorwat een
medewerker van de Justice schrjjft, omdat hg
zgn impressies over de^bahandeling van het
militaire vraagstuk door het congres mededeelt
en daarbg de houding van den Nederlandschen
afgevaardigde Domela Nieuwenhuis bespreekt.
Na al hetgeen den laatsten tgd verhaald was
over den tweedracht binnen de Duitsche socia
listische party en de felle oppositie der jon.
gen tegen de ouden verwonderde het den
congressist te Brussel geen enkelen soldaat,
geen enkelen officier van die jeugdige phalanx
aan te treffen. Het zou echter onjuist zjjn te
willen beweren zoo verklaart hg verder
dat de jonge phalanx niet op het congres was
vertegenwoordigd >Zg had eenige hulptroepen
uit den vreemde aangeworven. De Hollanders
evenals voorheen de Zwits irs, hadden hunne
diensten aangeboden ik haast mg te zeggen:
onbezoldigde diensten doch niet minder
naïef."
De strgd begint. De theoloog Domela Nieu
wenhuis staat aan het hoofd. Een terdege,
verdienstelgk bevelhebber, die met steken en
houwen weet te vechten. Op den eersten slag
werpt hg Yolmar tusschen de beenen van
Liebknecht. Bampzalige stoot voor den
aanvaller. Niet alleen Liebknecht verweert
zich voor zgn eigen rekening krachtig tegen
het verwgt van chauvinisme, maar alle Daitsche
afgevaardigden doen dit eenstemmig die den
zelfden avond met de meerderheid voor een
belangrgke motie van orde stemden; die met
de Fransche gedelegeerden stemden voor de
motie-Vaillant voor het behoud van den vrede.
Domela evenwel eischte meer. De eenige ware
proef in zgn oog is de vuurproef, niet alleen
voor de chefs, van weinig beteekenis, maar
voor de geheele armee. Een beroep op bet
volk, den dag van den veldslag, om de wape
nen weg te werpen, Demosthenes heeft het
gedaan maar hoe kan men van eenvoudige
lieden zulk een daad vorderen, die hun onge-
twgfeld het leven zou kosten Het zou de
onmiddellgke moord van de geheele socialisti
sche partg door haar zelve zgn. Welk een Te
Deum in het vgandelgke kamp 1
Domela moest de „ouden" dooden zooals
David Goliath heeft gedood. Op den eersten
klank van zgn stem zouden de muren van de
oude partg wankelen zooals de muren van
Jericho wankelden op het trompetgeschal van
Gideon. Het zgn de muren die ondanfcs de
trompet zgn blgven staanhet is David, die
heeft moeten vluchten voor Goliath."
De geestige scbrgver der Justice waarschuwt
echter de zaak niet verkeerd te beoordeelen.
Domela zal niet op den mesthoop geworpen
worden, wgl het hem in deze zaak aan een
juist oordeel heeft ontbroken. Algemeen gevoelt
men veel Bympathie voor hem en hg staat niet
alleen in hoog aanzien wegens de gaven van
zgn geest maar ook wegens die van zgn hart.
Igdens een verblgf van Domela, gedurende een
paar maanden te Perreux, verklaarde een zgner
buren van hem *C'est une nature évangelique I"
Juist verzekert de Justice: »Dat is hg te
veelHg heeft te veel in den bgbel gelezen.
Alle overdrgving is een fout. Hg gelooft niet
langer aan de openbaring, hg is uit baar
voortgekomen. Maar de God van Mozes, die
het heelal schiep, bracht niets anders voort
dan de chaos. Domela richt gelgk Jehovah de
hand naar het anarchisme en belandt, evenals
alle anarchisten, door een fatale logica bg bet
OBgergmde."
Wie met aandacht Domeia's optreden binnen
de socialistische partg gedurende de laatste
jaren heeft gadegeslagen, zal moeten toestemmen,
dat er waarheid ten gronde ligt aan het
oordeel van den onpartgdigen Franschman,
zelf socialist, over den hoofdleider der Neder-
landsche socialistische partg.
Domeia's bestrgder in de militaire kwestie
op het Brusselsch congres. Liebknecht, bevindt
zich thans te Pargs en heeft zich daar door
den correspondent der Daily News laten inter
viewen, o. a. over den Duitschen keizer en over
de Fransch-Bussische alliantie.
Omtrent den eersten moet de leider der
Daitsche socialisten gezegd hebben»Hg
een buitengewoon intelligent mat, zeer werk
zaam, zeer moedig, zeer overtuigd. Zgn ruete-
looze zenuwen dwingen hem dikwgls van
verblgf te verwisselen, van daar zgn lust naar
veranderingen en reizen. Overigens bevindt
hg zich in volkomen evenwicht en weet zeer
goed wat hg wil en wat hg beoogt."
Omtrent een Bussisch-Fransche alliantie zou
Liebknecht verklaard hebben, dat BuBland
niet in staat tot een offensieven krgg, gelgk de
oorlog met Turkge heeft bewezen, het grootste
voordeel van dat bondgenootschap zou hebben
Bovendien verzekerde bg nog, dat keizer
Wilhelm persoonlgk de verzoening wenscht,
In afwgking van de gewoonte is nog niet
officieel de inhoud van 's keizers jongste rede
op het feestmaal te Merseburg in het licht
gegeven. De van ietwat minder vast vertrouwen
op bet behoud van den vrede getuigende zin
sneden uit die rede, zooals zg door de telegraaf
agentschappen zgn geseind, hebben volgens de
Novosti geen ongerustheid in Busland gebaard
men is daar thans vast overtuigd, dat de triple
alliantie geen enkelen Btap zal doen om haar
naburen te bemoeilgben. Men is in Busland
natuurlgk bereid, de woorden van den keizer
te schrgven op rekening van zgn teleurstelling
over de jongBte gebeurtenissen in de interna
tionale politiek.
Overigens ontbreekt het niet tegenover enkele
alarmeerende geruchten, in de laatBte dagen
verbreid, aan vredelievende teekenen. In Duitsch-
land en Oostenrgk helt men meer en meer tot
de overtuiging over, dat ondanks alle chau
vinistisch geschreeuw van Déroulède's patriotten,
niet Frankrgk den oorlog zal beginnen.
Eerder schuilt het krggsgevaar bg de Bussen
en natuurlgk zou het eerste Russische kanon
schot een geweldige echo aan de Vogezen
uitlokken, maar zelfs te Weenen verdenkt men
Busland tegenwoordig niet van krggszuchtige
bedoelingen, op grond voornamelgk dat de
economische en binnenlandsche politieke om
standigheden Busland er van afhouden den
krggefakkel te zwaaien. De nooddruft in
vele Bussische provinciën, de altgd aangroeiende
misnoegdheid over den materieelen en politie
ken toestand in alle kringen der Bussische
amenleving zgn voldoende gronden, meent
men, om den czaar vredelievend te stemmen.
Dit moge waar zgn, het is niettemin een
feit, dat de Bussische regeering somwglen
een buitenlandschen oorlog heeft aangegrepen
als veiligheidsklep voor het keizerschap tegen
de binnenlandsche ontevredenheid.
Naar men verzekert heeft de Bussische
regeering plan eene vloot naar Cherbonrg te
zenden ter beantwoording van het bezoek van
het Fransche eskader. De Russische vloot onder
bevel van admiraal Kasnakoff zou ongeveer
den 15en September te Cherbourg aankomen.
Naar de Gaulois mededeelt, intusschen
niet altgd vertrouwbaar, zullen de onderhan
delingen betreffende het sluiten van eene Bus
sische leening, welke in het voorjaar mislukten,
in September te Pargs her sat worden.
Mac Mahon, door een medewerker van
den Gaulois geïnterviewd over hetgeen Moltke
in zgn onlangs verschenen werk over den oorlog
187071 in verband tot hem zegt, verklaarde
dat hg met zgn leger niet naar Sedan heeft
willen trekken; bg wilde naar Pargs oprukken,
teneinde een regelmatig leger voor Frankrgk
te behouden. Maar daar hg onder de bevelen
van Bazaine was gesteld, moest hg dezen
gehoorzamen. En zoo marcheerde hg naar Sedan.
Een wetsontwerp ter bestrgdingvan
drankmisbruik is door de Duitsche regee
ring uitgewerkt om bg den rgksdag in te
dienen. Het ontwerp is door den Reichs-Anzeiger
openbaar gemaakt. Reeds in 1881 ontving de
rgksdag een dergelgk wetsontwerp, maar het
is onafgedaan gebleven, hoewel de rgksdag in
al die jaren herhaaldelgk adressen ontving,
waarin op maatregelen tot beteugeling van
dronkenschap werd aangedrongen.
Allereerst is het wetsontwerp eene uitbrei-
ding der bedigfswet, ten doel hebbende ver
mindering van bet aantal tappergen en slgte-
rgen. De vergunning om te schenken of
kleinhandel in sterken drank te drgven zal
voortaan afhangen van »de bestaande behoefte"
en van den goeden naam des aanvragerszg
wordt verleend door hoogere autoriteiten, de
plaatselgke »gehoord",
De uitoefening van dat bedrgf met een ander
wordt in gemeenten boven 5000 zielen door
deze rgkswet verboden en de landsregeeringon
kunnen dat verbod tot kleinere gemeenten
uitstrekken.
Bepalingen zgn opgenomen tot beperking
van het gebruik van sterken drank. In elke
tapperg moeten ook andere dranken dan ster
ke drank verkrggbaar zgn benevens eetwaren
aan jonge lieden beneden 16 jaren mag sterke
drank niet verkocht worden; evenmin aanbe-
scbonkenen of aan lieden, van wie de tapper
weet dat zg in de laatste drie jaren wegens
dronkenschap veroordeeld zgn.
Het tweede gedeelte van het wetsontwerp
bavat privaatrechtelgke bepalingen, inhoudende
dat in tappergen niet op crediet verkocht mag
worden, zoodat schuldvorderingen nit dien
hoofde van nul en geener waarde zgn; voorts dat
dronkaards, die hunne familie tot last zgn,
onder curateele gesteld kunnen worden, met
bevoegdheid aan den curator hen in een asyl
voor dronkaards te plaatsen.
Onder de strafbepalingen leest men, dat
boete tot 100 mark of hechtenis tot 4 weken
bedreigd wordt tegen hem, die in het openbaar
ia kennelgken staat van dronkenschap verkeert,
ter wgl niet tot boete doch alleen tot hechte*
nis moet worden veroordeeld, wie een bepaalde
dronkaard blgkt te zgn.
Een gedeelte der Berlgnsche per* heeft M