N°Tl937 134" Jaargang. 1891. Dinsdag 18 Augustus. Middelburg 17 Augustus. Deze courant verschijnt d a g e 1 fj k J met uitzondering van Zon- en Feestdag® nj Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.=ï Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regelï Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;" iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. KUNST EN LETTEREN. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. UIT STAD EN PROVINCIE. MIDDEL heimometer. Middelburg 17 Aug. ra. 8 u. 66 gr. m. 12 u. 72 gr., av. 4 u. 72 gr. F. Verwacht Z. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vei Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, teTholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Dithar, te Rotterdam, de Gebb. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. Hootdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John F. Jones, opvolger. Uit Amsterdam schrjjft men ons: Onder leiding van den heer Frejjert (Duit scher) hielJ Zondag de vereeniging Liberias eene openbsre vergadering in de Geelvink, waarin de heer Katzemeier (Duitscher) de treurige toestanden schetste van de landverhuizers in de Argentjjnsche republiek, zooals hp ruim een jaar geleden die door eigen aanschouwing en ervaring h vd gezien en ondervonden. Spreker begon met lange citaten voor te, lezen uit liet boekje, drie jaren geleden uitge geven vanwege deNederl.-Amerik. Stoomvaart-Mij alsmede uit de reisbeschrijving van den heer Van Waalwpk, en waarin het land als over vloeiende van melk enho nig wordt voorgesteld en waarbp nog kwam de openlijke verklaring van den Nederl. consul-generaal, den heer Van 't Riet, dat emigranten in Argentina in korten tjjd sis zjj n. 1. werken wilden en konden tot wjIvaart en onafhankelijkheid konden komen. En wat was nu van al die schoonklinkende beschrjjviagen waar? Niets. Het land is op dit oogenblik aan de grootBte financieels moeieljjk- heden, de emigranten zjjn aan den grootsten kom mer en ellende ten prooi, zoodat dan ook bjjna 75 pet. der emigranten, die in de laatste 4 jaren daarheen vertrokken, terug gekeerd zpn. Die finaucieele moeilijkheden schreef spreker toe aan den roof en diefstal van de ambtenaren, hoogen cn lagen, die de inwoners daarenboven nog als vampyren uitzogen. Spreker gaf vervolgens een uitvoerige schets van de normo schulden, waarin de republiek thans vi rkeert, zoodat een staats-bankroet niet lang meer kon uitblpven. De 4 millioen inwoners konden onmogelijk de rents n van de staatsschulden opbrengen en de invoer van papiergeld kan de komende crisis niet bezweren. De gevolgen lagen dan ook votr de hand. De tractementen der amb tenaren werden ingekrompen, de invoerrechten verhoogd, teneinde het bankroet zoo lang mo- geljjk le verschuiven. De j oodkreten onzer landgenooten, die nog in dit land van verwarring vertoeven, om terug te kecren worden bjj den dag dringenderen spreker meende dan ook, dat er pogingen moestf a worden aangewend, om hnn den terug keer mogelijk of gemakkelijker te maken. Dit moest op staatskosten geschieden. In het Radicaal Weekblad betoogt de heer D. R. Mansholt dat er een scheuring of ver wijdering is ontstaan tusschen de volkspartjj en do sociaal democratische partp. Hp geeft de schuld aan de leiders der sociaal-democraten. Zjj spelen hoog spel, omdat zp duidelpk zien aankomen dat hun partp zal worden overvleu geld door de volkspartp, althans in het noorden van ons land. Maar door hun onzinnig drjjven bren ;en zjj de democratie zelf in gevaar. Want niet alleen dat elk gewelddadig verzet tegen de bestaande regeeringen voorshands gesmoord zal worden in bloedook al gelukt het voor een oogenblik aan onze terroristen om tjjdeljjk de tegeering in handen te krpgen, de on verm jj- deluke reactie zal te heviger en langduriger zpn naarmate de ontwikkeling der democrati sche denkbeelden bp het volk in zpn geheel is teruggebleven. De heer Mansholt is van meening, dat niet langs den weg der revolutie, maar langs den geleidelijken, zjj het dan ook langs een langen, vervelenden, afmattenden en verdrietigen weg, zal moeten worden voortgegaan, een weg die m-t algemeen kiesrecht, benoeming eener volks regering, leerplicht, arbeidswetgeving enz. begint. »Zeer levendig kan ik mjj voorstellen, vervolgt hi", dat onervaren en vurige volksvrienden, b gaan met het onnoemeljjke Ijjden van het g footste deel van het volk, eiken maatregel toe juichen, die verandering in den onhoudbaren toe- s and brengt. Ook ik zoo niets liever willen dan door een coup d'état den heelen verrotten winkel t nderstenboven werpen, indien er maareenige kans bestond dat er duurzame verbetering uit geboren sou worden. Maar deze kans bestaat m. i. niet, nog niet, en het is derhalve dwaas, om niet te zeggen .misdadig", thans reedB revolutie te prediken, die noodzakelijk moet uitkopen op vernietiging der democratie". Volgens hem is de volkspartp op den goeden weg en hp raadt haar aan zich tot haar naast bij liggenden plicht te bepalen. Bjj kon. besluit: is benoemd tot inspecteur der registratie en domeinen van de derde klasse, in de divisie van inspectie Hoorn, G. F. F. C. Van derSchroeff, thans ontvanger der registratie en domeinen te Zaltbommelen ia de kapitein-administrateur van kleeding A. R. Von Römer, van het 6de reg. inf., op zjjne aanvrage, op pensioen gesteld en het be> drag van het pensioen bepaald op 1560 's jaars. Omtrent de Jodenvervolging in Rusland deelt een inzender in het Hbl. mede, dat een Joodach handelsreiziger uit Berljjn, in den Kaukasus zich bevindende, te Tiflis naar zpn godsdienst ge vraagd, zeide Christen te zpn, teneinde moei lijkheden te voorkomen. Men seinde naar Berljjn en ontving vandaar bericht, dat hp Israëliet was. De handelsreiziger werd toen tot duizend goudroebels zr 2000 fl. veroordeeld. Nu vraagt de inzender naar aanleiding van dit voorval: „De Nederlandsche regeering, om bjj ons eigen land te bljjven, zegt in haar paspoort niets omtrent den godsdienst. Hare onderda nen zpn allen, en te recht, mits eerljjke bur gers, voor haar geljjk en in het paspoort vraagt zp der vreemde regeeringen, voor welke het is verleend, aan den bezitter hulp en bjjstand te verleenen. Wanneer nu in Rusland aan een van die onderdanen het recht ontzegd wordt daar te vertoeven of hp een straf oploopt als hp zpn ware religie niet opgeeft, heeft dan de Ned. regeering niet het recht, of is het haar plicht niet, Rusland met geljjke munt te betalen en Russischen onderdanen van welken stand of rang ook den toegang tot Nederland te ont zeggen Zouden de verschillende mogendheden op die wjjze Rusland niet kunnen dwingen aan fat soenlijke Joodsche vreemdelingen gastvrijheid te verleenen?" De commissie uit de Tweede kamer voor het onderzoek van het regeeringsverslag omtrent het armbestuur over 1888 heeft daaromtrent rapport uitgebracht. De commissie bljjft aandringen op vroegere indiening van het regeeringsverslag; geeft de hoop te kennen dat de regeering bepalingen in het leven roepe, waardoor het misbruik van het hier en daar toeschuiven van armen voor komen of althans zooveel mogeljjk verminderd worde. Da commissie treedt voorts in eenige bijzon derheden om te doen uitkomen de ongelpk* matigheid, die er heerscht in de toepassing der armenwet, met betrekking tot de armenbe- deeling in de verschillende provinciën. De commissie is van oordeel dat het toezicht van Ged. staten op de subsidiën, die de gemeente besturen verleenen, niet verder moet gaan dan eventueele misbruiken te voorkomen. UeehtstreekBch beroep bp hooger gezag tegen de besluiten van de gemeentebesturen is het correctief tegen de voorschriften der wet op dit punt, hetgeen ook voorkomen zal, hetgeen nu dikwerf plaats heeft, stagnatie in den dienst van het armwezen, wat tot onaangenaamheid en zelfs tot wanotde kan leiden. De commissie vraagt ten slotte of de ge meentebesturen niet in kennis kannen gesteld worden van hetgeen door de Departementen kan geschieden voor weikverschaffing, doer het doen maken van kleedingstukken, touwpluizen enz. Men oordeelde dit van groot belang en zon zelfs uitbreiding daarvan wenschelpk achten, ter voorkoming van werkeloosheid en armoede gedurende den winter. Advertentiën moeten deB namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zpn, willes zjj des avonds nog worden opgenomen. Volgens het Bat. Handbld. is te Batavia, dus h la barbe van de Indische regeering, een geheime opiumkit ontdekt, of liever gesloten nadat in een anoniem schrjjven aan den pro cureur-generaal het bestaan daarvan bericht was. Was het laatste niet geschied, men kan er zeker van zpn, dat de kit nimmer ontdekt zou zpn, zegt het blad. Men ziet hieruit wat de aanschrjjving van het opperbestuur, om in de allereerste plaats tot de sluiting van alle onwettige kitten, de zoogenaamde patoengangs, over te gaan, heeft uitgewerkt. Wanneer zal men toch den moed hebben om voorgoed met de opiumpacht, de bron van tal van ongerechtigheden, te breken en het regiestelsel daarvoor in de plaats te nemen? Veel heeft de Indische administratieve macht indertjjd moeten hooren, naar aanleiding van de openbaringen omtrent het bestaan dier geheime kitten, maar de volksvertegenwoor diging kan niet volstaan met verwjjten en verdachtmakingen, wanneer zp, daartoe bp machte, aarzelt het kwaad in den wortel uit te roeien. Terwpl op eene andere plaats in ons blad melding gemaakt wordt van enkele bjjzonder heden, die het concert van Zaterdag avond in het Schuttershof kenmerkten, willen wjj in deze rubriek onze indrukken weergeven omtrent het voornaamste, het musicaal gedeelte van deze beiangrjjke samenkomst. Het optreden van eene liedertafel als VOr- phe'on royal kan gerekend worden onder de z. g. .evenementen" op kunstgebied en verdient wel eene bpzondere bespreking. Dat zij Middelburg de eer van een bezoek aandoet dient gewaar deerd en dat dit ook het geval was bleek uit de talrpke opkomst van het publiek. Wel had den wjj de kolfbaan nog wat meer bezet gewenscht; en bad de tuin nog vrjj wat meer hoorders kunnen bevatten, maar de Belgische bezoekers mogen niet vergeten dat bet op een Zaterdag avond menigeen moeiljjk, ja zelfs onmo gelijk is om van buis te gaan. In ieder geval hebben zjj toch, dunkt ons, voldoende bewjjs ontvangen dat de herinnering aan hunne uit' stekende vereeniging nog levendig is; evenzeer als wjj de overtuiging verkregen dat LOrphéon royal haar gevestigden roem nog steeds met eere handhaaft. Wat bjj haar eerste optreden in onze stad, in 1879 en 1880, in ons blad geschreven werd, zouden wp in hoofdzaak weer kuunen herhalen, zoo uitstekend was ook Zaterdag de indruk, dien VOrphéon royal maakte. Zp is en bljjft een zeldzaam goed geoefend koor, waaronder vele zeer goede stemmen zpn. Het invallen van de verschillende partpen viel doorgaands zeer te roemen en de nuances waren uitmuntend. Door zulk eene liedertafel Fransche en Belgische muziek te hooren uitvoeren moet zelfs voor hen, bjj wie Duitsche muziek hoog staat aan geschreven, een genot zpn. En hu moge men beweren dat het iets eentonigs heeft den ganschen avond niet anders dan mannenzang zonder eenige instrumentale begeleiding te hooren wp gelooven dat Zaterdagavond niemand zich een oogenblik verveeld heeft. Trouwens er was voor voldoende afwisseling gezorgden er werd tusschen de verschillende nommers bjjna geen pauze gehouden. In veel bijzonderheden willen wp niet treden; maar dit dienen wp wel aan te stippen dat de Hymne au drapeau, een der moeiljjkste nommers van het programma, uitmuntend gezongen werd en dat in het Tyrolerlied de aanvoerder van de tenoren alle gelegenheid had om zjjne fraai, welluidend en zuiver stemgeluid tot zpn volle recht te doen komen. Dat het eigenaardige, grappige en bekende Pepita van Miiller gebiseerd werd en VOrphéon royal zoo beleefd was aan dat verzoek te vol doen willen wjj volledigheidshalve niet .ver zuimen te melden. Ditmaal werden geen solo-nommers gegeven. Al moesten wij daardoor ook het genot derven van solisten te hooren, zooals indertjjd den heer Masaard, wp gelooven dat het verstandig was zulke nommers achterwege te laten. Zp zpn o. i. in de open lucht minder op hun plaats, wjjl zp daar niet genoeg tot hun recht komen, vooral niet met eene eenvoudige pia nobegeleiding. En zonder die solo's hebben wp Zaterdag toch een eenigen avond, rjjk aan genot, doorgebracht, waarvoor wjj VOrphéon royal en niet het minst zijn directeur, den heerEduard Bauwens, zeer erkenteljjk zpn. Dat deze een zeldzaam begaafd en talentvol directeur wezen moet ligt voor de hand. Men behoeit hem dan ook slechts gade te slaan in zjjne manier van dirigeeren, eenvoudig en toch krachtig en dnidelpk in zjjne bewegingen, waardoor hp het geheel bezielt en zelfs als 't ware alle partpen draagt en steunt. Men verzekerde ons dat de heer Bauwens een Nederlander is, van Breda afkomstg. Al kent de kunst geen grenzen of nationaliteiten, toch heeft het in onze oogen iets eigenaardigs dat aan het hoofd van zulk een uitstekend gezel schap als VOrphéon royal een man staat, uit ons land afkomstigen vooral dat bjj die plaats vervult op de wjjze als de heer Bauwens dit doet, die in Brussel zulk een eervolle positie inneemt. Wat wp zoo gaarne als contra-beleefdheid jegens dit gezelschap hadden gezien Dat vanwege Middelburg, zpn kunstminnende bewoners een blijk van waardeering en erken telijkheid het ware geboden. Nu kreeg het een medaille, geljjk aan die welke aan elk muziek- of zang-gezelschap, waarvan er iederen Zondag wel een drietal hier heen komen, wordt aangeboden, terwpl deze later tegen een .expresselpk vervaardigde medaille" zal worden verwisseld. Met beide staan echter Middelburg en zjjne ingezetenen hoegenaamd ia niet de geringste betrekkingen zjj leggen dus volstrekt niet de minste getuigenis af var hunne sympathie of ingenomenheid. Die me dailles zpn een aangename herinnering, VOr phéon Royal hoofdzakelijk door een onderne mende Belgische spoorwegmaatschappij, die belang heeft het personenvervoer naar deze streken over hare ljjnen te bevorderen, als, souvenir aangeboden zooals later van dezelfde zijden eenige sommen gelds zullen worden ver loot. Naar ons gevoelen had Brussel's voortreffelijk mannenkoor nog iets anders moeten ontvangen. Die liedertafel staat hooger en te hoog voor zulk een algemeen bljjk, dat bovendien buiten ons allen omgaat. Jammer dat eenigen en vooral zp, die meermalen, waar het zulk een gezelschap geldt dat in het Schuttershof optreedt, zich verdien steljjk maakten daarop niet bedacht zpn geweest. Zjj zouden tegenover Middelburg, dat goede muziek zoozeer waardeert, zeker een goede daad hebben verricht, waarvoor zjj bp menig muziekliefhebber ondersteuning zouden gevonden hebben. Aanstaanden Donderdag wordt in den Schuttershoftuin het vpfde (laatste) zomerconcert gegeven, door het muziekkorps der stedelpke schutterp van Middelburgkapelmeester de beer Jan Morks. Dit concert strekt ter vervanging van het 23 Juli jl. wegens slecht weder uitgestelde en was eerst bepaald op Donderdag 27 Augustus a., doch wegens een dan door de stafmuziek uit Bergen op Zoom te geven concert op het bad. buis te Vlissingen is het in 't algemeen belang ésne week vervroegd. Men verwondert zich misschien waarom de twee concerten elkaar zoo spoedig opvolgen. September is echter mogeljjk wat laat en weldra volgt ook de bekende Floralia-awnd, Het programma voor het concert van Don derdag luidt als volgt: Salut Militaire,marsch, Jan Morks; Ouverture: Yelva (arr. Morks) C.; G. ReissigerSous le Feuitlage, polka voor 2 cornets a pistons, J. Kessels Auf Glückes Wogen, concert-wals, E. Waldteufel; Fantaisie Hongroise, J. Steenebrugen Ouverture der opéra La Reine d'un four (arr. Morks) A. AdamGrande Polo- n tise (op 40), F. CnopinAmour et Printemps, valse chaniée (arr. Morks), E. Waldteufel; Le Moulin de la forét noire, Idylle R. Eilenberg; Fantaisie Triumphale, J. G. van DamLoin du bal, intermezzo, E. Gillet; Danse Indienne Morceau caractéristiqoe, B. Sellenick. Het programma van het Dinsdag in den tuin op het Noord-Bolwerk door het Middel- burgsch harmoniegezelschap, onder directie'van den heer H. C. de Waal te geven concert luidt als volgt: Marsch, H. C. de Waal; Ouverture: Le Calife de Bagdad. A. BoeieldieuEstudian- tina, Walzer, E. WaldteufelLe mal du pays, morceau lyrique, Grande Fantaisie sur Carmen, G. BizetOuverture: Norma, V.Bellini; Cavatine aus: Gold Else, Operette von A. Neibig; Die Miihle im Schwarzwald, ein Idyll, R. Eilen berg; Fantaisie fiber das Nachtlager in Gra nada, C. Kreutzer; en Kriegesmarsch der Priester ausAthalia, F. Mendelssohn. Madame Agar is opnieuw door eene beroerte getroffen. De toestand der beroemde tragédienne, die te Algiers verbljjft, boezemt groote be zorgdheid in. Akte FranBch 1. o. behaalde te 'sHage de heer M. J. van Doorn te Axel. Men schrjjft ons uit Zuidzande Velen in deze gemeente zullen het hoofd der openbare lagere school alhier, den heer M. M. Blankert, benoemd tot hoofd van eene school te Middelburg, met leedwezen hebben zien vertrekken. Nauweljjks toch is bp een jaar in die betrekking werkzaam geweest, maar in dien korten tijd verwierf hp ieders achting en veler vriendschap, niet alleen als onderwpzer, maar ook als burger in den omgang met de gemeentenaren. Dat hp zich ook door de school jeugd bemind wist te maken, is van algemeene bekendheid en bleek toen hp Vrjjdag van de kinderen afscheid nam. Het is te hopen, dat het den raad moge gelukken bjj eene eventueele benoeming iemand te kiezen, die geheel in de plaats van den heer Blankert kan treden. De heer H. Snel, beroepen predikant bjj de Ned. herv. gemeente te 's Heerenhoek, werd Zondagvoormiddag bevestigd door den heer A. B. ter Haar Romeny van Middelburg, die tot tekst had 1 Cor. 36—9. De handoplegging geschiedde door den be. veatiger en den consulent, den heer J. D. van Spankeren van Heinkenszand. De bevestigde hield des namiddags zjjne intrede, sprekende naar aanleiding van Joh. 6: 68. Een zeer talrjjke schare van belangstellenden vulde bjj beide gelegenheden het kerkgebouw. Wekelijksche opgaaf betreffende de Nederd. herv. kerk. Beroepen naar: Haamstede, A. de Joode te Oostzaan Wissekerke, B. M. Mantz te 'b Heer Abtskerke en Nuenen H. Worst te Oirschot. Bedankt voor Angerlo D. van Herwaarden te DiepenveenDrachten N. Jolles te Beusi- chem Gouda dr H. M. van Nes te Wouden berg; Wamel c. a. dr G. J. Weyland te Aus- terlitz en Kampen D. J. Karres te Genemuiden* Aangenomen naar Giethoorn J. J. Bange Jr* te Westerbroek. Bij de Evang. Lnth. gemeente beroepen naai'. Enkhuizen J. J. L. Duyvendak, Evang. Luch. predikant te Weesp. Op de Zaterdagmorgen te Amsterdam voortgezette wereld-conferentie van jongelings- vereenigingen werd door den heer A. J. Hoo- genbirk, vice-voorzitter van het Nederlandsch Jongelingsverbond, ingeleid het vraagpunt: »De bjjbel in de Christelijke jongelingsvereeni- gingen. Verschillende wjjze van bpbelbespre- king." Spreker wees er eerst op, van hoe groot gewicht de bjjbel is, om vervolgens de ver schillende methoden van bjjbelbespreking aan een, korte beschouwing te onderwerpen en van de verschillende methoden de verdiensten aan te toonen. Na dit reféraat, dat met toejuiching ont vangen werd, werd verslag uitgebracht door de commissie van onderzoek, omtrent het be heer van het Centraal Comité, in welk ver slag nog eens een algemeen overzicht van den stand der zaken over de geheele wereld gegeven werd. Dank werd door deze commissie gebracht aan de Hollandscbe gastvrpheid en medegedeeld, dat verzocht werd, de volgende wereld-confe rentie in 1894 te Londen te houden, welk ver zoek door de Engelschen met levendige toe juiching ondersteund werd. De Zweedsche gedelegeerden der conferentie brachten Zaterdagmorgen te twaalf uur aan het borstbeeld van Linnaeus in de Tuinbouwschool in de Watergraafsmeer een ovatie als hulde aan hun vroegeren landgenoot. De jongejuffrouw Anna Linnea Olma, in rechte linie een afstam melinge van Linnaeus, versierde het beeld met bloemen, geplukt in het verre Noorden en voor deze gelegenheid naar hier gezonden. Dr Selldan en prof. Holmfram hielden toespra ken en het koor der studenten van Upsala zong patriottische liederen. Omtrent de Zaterdag avond doordeKoninklpke Belgische Liedertafel VOrphéon royal in den Schuttershoftuin gegeven zanguitvoering, vinden onze lezers onder de rubriek Kunst en letteren in dit nommer eene beschouwing. Ter aanvulling daarvan Btrekke nog het volgende. Nadat de zangers de eerste helft van het programma hadden ten gehoore gebracht be trad de heer M. S. de Zeeuw de estrade en sprak hp de zargers toe Hp herinnerde eraan dat bjj een vorig bezoek van VOrphéon de burgemeester en de heer mr G. N. de Stoppe laar haar daarvoor dank hadden gebracht en zeide dat de heer De Stoppelaar tot zjjn leed wezen thans verhinderd was dit weder te doen. Op uitnoodiging van hem en eenige andere heeren voerde daarom de heer De Zeeuw het woord. In de eerste plaats bracht hp hulde aan de zangers, die bljjk gegeven hebben dat zp op de baan der kunst niet blpven stilstaan maar steeds voorwaarts streven. Verder deed hjj uitkomen de goede verstandbonding tnsschen België en Nederland, waarvan de komst en de harteljjke ontvangst van de vreemdelingen het gevolg zjjn. Hjj dankte ten slotte de zangvereeniging voor het genot, door haar aan de muzieklie- vende Middelburgers bereid, en bood den voorzitter, als een herinnering aan dit bezoek, eene verguld zilveren medaille aan, met de toezegging dat deze later zon verwisseld worden tegen eene expresseljjk voor die gelegenheid geslagene. Na deze toespraak, die door het applaus van het orkest en het publiek bezegeld werd, hieven de zangers het Wien Neerlandsch bloed aan en besloten het met een driewerf hoerageroep. Hierna nam de president van de zangmaat- schappp het woord om de verzekering te geven dat de Zuid-Nederlanders gaarne naar Noord- Nederland komendat zjj zich broeders gevoelen van denzelfden stam en den bestaasden band

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1