N°. 185.
134" Jaargang.
1891.
Zaterda
8 Augustus.
or
Deze courant verschynt dagel^k»;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel.1 Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;"
iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 7 Augnstns.
"FEUILLETON.
De stiefflocMers m My Olivia.
ONDERWIJS.
KUNST EN LETTEREN.
V
llll)lli:i l!I li(.S( IH COIIAIVT.
Thermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. n. Peijl, te Zierikzee: A. C.de Mooij, teTholen: W. A. Advertentiën
Middelburg 7 Aug. vm. 8 n. 61 gr. I van Nleuwenhdijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de j moeten des namiddags te één nut
m. 12 u. 66 gr., av. 4 n. 66 gr. F. i advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gebb. Belinïantb, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. i aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Ces., John F. Jones, opvolger. i zjj des avonds nog worden opgenomen.
Als minister van buitenlandsche zaken wordt
genoemd jhr mr E. W. F. Wttewael Van
Stoetwegen, onze gezant te St. Petersburg.
Men zegt dat deze benoeming in diploma
tieke kringen met by val zou begroet worden
als eene erkenning van de langdurige ver
diensten van dezen diplomaat en in het bij
zonder als een hulde aan zjjn succes in de
Suriname-arbitrage.
Volgens het N. v. d. D. brachten Dinsdag
de heeren Van Tienhoven en Tak van Poort
vliet een langdurig bezoek by den generaal-
majoor Kromhout; en had Woensdag deze
opper-officier opnieuw eene langdurige confe
rentie met den heer Van Tienhoven.
By kon. besl. is aan den bij de landmacht
in W.-I. gedetacheerden le luit. der inf. H.
van Breen, van het leger hier te lande, op
zjjn verzoek eervol ontslag verleend uit den
militairen dienst.
In een te Hoorn, door den heer mr P. J. G.
v. Diggelen gehouden rede over de droogma
king der Zuiderzee, deelde deze mede dat het
hoofdbezwaar tegen de uitvoering van het plan
was de geldkwestie. Voor particulieren zal de
zaak zeker geen rentegevende onderneming zjjn.
Ook van den Staat zou de droogmaking der
Zuiderzee groote geldelijke offers eischen. Dit
mag echter geen reden zjjn, het werk te laten
rusten. De heer Van Diggelen wees op de
droogmaking van de Haarlemmermeer; de kos
ten bedroegen 13,500,000de grond in den
drooggemaakten polder bracht op f 7,500,000
alzoo een verlieB van 6 millioen guldentoch
zal de drooglegging door niemand betreurd
worden.
De onderzoekingen van de Zuiderzee-vereeni-
ging hebben geleid tot het gevoelen,dat de meest
wenschelyke wjjze, om de Zuiderzee droog te
maken, is een afsluitdjjk te leggen van de Ewjjk-
sluis over Wieringen naar Piaam, ten zuiden
van Makkum, en een djjk van Wieringen naar
Terschelling, waardoor de moeiljjkheden, ver
bonden aan het afdjjken van het Texelsche Gat
en het Vlie, vermeden worden. Op deze wjjze
zou een oppervlakte van 280.000 H. A. land,
waarvan 4/5 beste kleigrond, worden droogge
legd; de lengte van de kustljjn zou van 52
uur worden verminderd op 7 uur gaans. De
tjjd ter voltooiing van het werk is 8 jaar,
terwjjl de kosten worden geraamd op 42
millioen gulden.
Op het dezer dagen te Haarlem gehouden
congres voor ambachtsonderwjjs wees de heer
H. Figee Jr., die de bijeenkomst opende, met
voldoening op het groot aantal belangstellen
den, die opgekomen waren uit alle oorden des
lands, 't Bewees de belangstelling, die het
ambachtsonderwjjs ondervindt.
Uit het Engelsch.
Van D A X N E.
HOOFDSTUK XXV.
Lachende gingen Bosamunde en lord Hey-
ward samen de trap op en allerlei gangen
door, totdat hjj in eens eeH gordyn wegtrok
en zy door een raam in de balzaal beneden
keek. Bosamonde slaakte een kreet van ver
rukking en boog zich ver voorover. Lord
Heyward trad achteruit en sloeg haar en het
tooneel beneden gade.
»Wat is dat heerljjk 1 Hoe lief van u,
om my hier ie brengenIk zie madame
Charlesworth met iemand praten. Wie is dat?
Zou zjj my kunnen zien Waar is Pamela
Ik zie haar niet."
»Ziet gjj haar daar niet, achter die dame
in het rose. Zy wandelt met een ontzaglyk
dikken heer. Ik herken juffrouw Frenck, maar
gy hebt jonger oogen en zult wel kunnen zien
wie die heer is?"
»Waar, waarriep zy nieuwsgierig uit,
»o 1 ja, nu zie ik Pamela maar een ont
zaglyk dikken heer zoo'n monsterachtig
wezen zie ik niet. Wel, het is lord Heyward 1"
>Ja, 't iz waar nu zie ik het heel
duidelijk, hoe kon ik my zoo vergissen
De heer S. Baron van Leeuwarden leidde
daarop de stelling in: het onderwys
van ambachtsscholen mag nimmer
dienstbaar worden gemaakt om
werkstukken te maken voor parti
culieren en slechts by hooge uit
zondering voor industrieelen.
Iedere bestelling van particulieren werkt,
aldus betoogde hjj, nadeelig op het onderwys,
want de leerlingen worden dan gezet aan
stukken, tot vervaardiging waarvan zy nog
niet in staat zyn en waardoor andere vakken
moeten blyven liggen. Dit werken gaat alzoo
ten koste van de ontwikkeling der leerlingen.
Zonder die bestellingen kan het onderwys
zeer goed zyn. Te Leeuwarden maken de
leerlingen alle werkstukken, voor het onderwys
noodig, en ieder jaar worden deze verloot,
De heer Achterberg uit Leiden was van een
geheel andere meening. Als er geen voorwer
pen voor particulieren worden vervaardigd,
waar zou het dan heen bv. met de meubelma
kers En op hot onderwjjs heeft het alleen
dan een slechten invloed, als niet oordeelkun
dig wordt te werk gegaan. Het dresseeren
van jongens op het maken van werkstukken
voor een verloting, noemde hy juist zeer ver
keerd.
Nog andere sprekers waren van hetzelfde
gevoelen als de heer Achterkamp, terwyl de
directeur'der Bredasche school er nog byvoegde,
dat juist het houden van verlotingen den bazen
groote concurrentie aandoet.
De heer Baron hield zyne stelling vol. Ten
slotte wyzigde hy haar aldusHet onderwys
van ambachtsscholen mag nimmer dienstbaar
worden gemaakt om werkstukken te maken
voor particulieren en slechts dan voor werk
bazen, als dit zonder schade voor het onderwys
kan geschieden.
Aldus gewijzigd werd zy aangenomen met
op 4 na algemeene stemmen.
Door den heer Baron werd vervolgens de
stelling ingeleida. het onderwys aan
ambachtsscholen moet, evenals de
leermiddelen, kosteloos worden
verstrekt; b. meergegoeden kun
nen tot dit onderwys worden toe
gelaten, in dien zin, dat de gelde-
ljjke bydragen voor den leerling
worden geregeld naar den maat
staf van de welgesteldheid der
ouders; c. b jj g en o e gz am e v er s tan-
de ljjke ontwikkeling hebben on
vermogende jongens by plaatsing
aan de school de voorkeur.
Na lange beraadslaging werd het debat be
sloten met de aanneming van de volgende
stelling»Het onderwys aan de am
bachtsscholen moetvoor ieder toe
gankelyk wezen en zoo noodigkos-
teloos worden verstrekt.
Na de pauze leidde de heer Berghuis de
stelling in: Rijkssubsidie voor am
bachtsscholen is noodig. De weg
der p h i 1 antropie thansgevolgd
is alleen.toe te passen in groote
steden. Het ambachtsonderwjjs
moet worden verbeterd. De regee-
»Gy hebt u niet vergist gy hebt het heel
goed geweten 1riep zjj verontwaardigd uit
»Een ontzachlyk dik heer Ik dacht dat gjj
een burgemeester van zestig jaar met een bril
op bedoeldet, die van dikte niet loopen kan.
Ik meende dat gy een vriend van lord Hey
ward waart 1"
>Gy zult my toch niet gelooven als ik
zeg dat ik bet ben. Het ligt ip den aard van
Bommige menschen om dik te zyn, en in dien
van anderen van my by voorbeeld om
mager te zjjndoch zedelyke voortreffelijkheid
hangt volstrekt niet af van het aantal ponden
die men weegt."
Daarvan ben ik volstrekt niet zeker
in het onderhavige geval althans", hernam zjj
met fonkelende oogen doch ging lachend
voort. »Ik wilde dat ik gezegd had dat ik
Pamela niet zag, dan zou ik eens gehoord hebben
hoe gy haar beschreven hadt".
»Met juffrouw Frenck zou ik my zulk
een vrjjheid niet veroorloofd hebben".
»Omdat gy in het heele woordenboek
niet anders dan liefeljjke woorden zoudt ge
vonden hebben om haar te beschryven I" zei
zy, nog eens voorover buigende om een laatsten
blik op het schitterende tooneel beneden te
werpen.- »Myn geloof in u is zeer beperkt
en de woorden, die gy ten opzichte van lord
Heyward gebezigd hebt, vind ik zeer laag.
Maar nu moet ik gaan. Dank u dat gy my
hier gebracht hebt, ondanks hetgeen er ge
beurd is."
Garey vatte lachend haar hand,
ring doet voor het hooger en mid
delbaar o n d e r w jj s v e e 1 en is ook
verplicht dit voor het ambacht s-
onderwys te doen. Particuliere
krachten zyn daartoenietinstaat
Het ambachtsonderwjjs mag niet
duur worden gemaakt. Toch dient
deze vergadering aan te dringen
op subsidiëeringvan het rjjkofop
de instelling van ryksbeurzen.
Na eenige discussie werd by acclamatie aan
genomen {een motie van den heer De Kanter,
luidende: »Het congres spreke de wenschelyk-
heid uit, dat het particulier initiatief, zooals
zich dat thans in zake ambachtsonderwys open
baart, zoo spoedig mogeljjk krachtige subsidie
ontvange van gemeente, provincie en ryk,
opdat langs dezen weg het in bloei toeneme
en zoodoende de weg gebaand worde tot een
definitieve regeling van vak- en ambachts
onderwjjs over geheel Nederland".
De heer Berghuis leide daarop de stelling in:
sOok het practische onderwjjs is
een zaak van louter onderwyskun-
digen aard, welke by acl amatie werd aan
genomen.
Nadat de verschillende punten van de agenda
afgehandeld waren, deelde de heer De Kanter
mede, dat hjj gaarne zou zien, dat het tegen
woordig comité, bestaande uit de heeren Figée,
Merens, Janssen van Baay, Yon Saher en Beynes
zich de taak der ambachtsscholen ook in het
vervolg zou blyven aantrekken. Ook de heer
Noordendorp was voor een permanente com
missie doch toen de heer Figée had verklaard,
dat de heeren hiertoe niet konden overgaan,
werd op voorstel van den heer Krelage besloten,
de regeling dier zaak over te laten aan de
directeuren der Nederlandsche maatschappjj
van njjverheid, die uit de hier genomen con
clusies verplicht zyn verzoek in tot de regeering
te richten. Alzoo werd besloten.
Ten Blotte werd nog by acclamatie aange
nomen een motie van den heer Beynes, lui
dendeDe vergadering, gehoord
het algemeen debat van dit con
gres, heeft de overtuiging van
het nut van ambachtsscholen en
spreekt den wensch uit, dat zoo
veel mogeljjk goede ambachts
scholen worden opgericht.
Door de koloniale staten in Suriname is met
algemeene stemmen het volgend adres aan den
gouverneur vastgesteld
Mynheer de Gouverneur,
De Koloniale staten wenschen Uwe Excellen
tie geluk met de aanvaarding van het bestuur
dezer kolonie, waartoe het vertrouwen van
Hare Majesteit de koningin-weduwe, regentes
van het koninkrijk, u geroepen heeft.
Zjj bieden u de verzekering aan, dat u op
hunne medewerking kunt rekenen.
Zy beamen volmondig, dat, waar met u de
Koloniale staten geroepen zjjn het reglement op
het beleid der regeering te onderhouden en het
welzjjn der kolonie naar hun vermogen voor
te staan, meeningsverschil niet kan uitblyven,
»Ik zie uw jeugdigen danser smachtend
naar u uitziengjj moogt hem niet te lang op
de proef stellen. Dank u dat gjj meegekomen
zjjt, dit was een van de aangenaamste oogen
blikken van den avond voor mjj."
Zoodra Rosamonde beneden kwam werd zy
in triomf afgehaald, terwyl Carey zich terug
trok en niet meer danste. Madame Charles
worth bleef niet lang en hjj smaakte het ge
noegen haar met hare logées naar het rytuig
te brengen. Lord Heyward ging ook mee.
»Het was heerljjk," zei Bosamonde toen
zjj hem goeden avond zei»ik heb denheelen
avond de paarlen om mjjn hals gevoeld."
Toen hy met Carey het rytuig naoogde,
voelde hjj nog den zachten druk van haar
hand op zjjn arm en toen zjj weer in de
balzaal terugkeerden was het voor beiden alsof
bet rytuig der oude dame alle behoorlijkheden
had weggevoerd, zoodat zy ook weldra het
feest verlieten.
HOOFDSTUK XXYI.
De weken verliepen. April was gekomen.
Het was bjjna een jaar geleden sedert Pamela
dien morgen thuis gekomen was en haar vader
met den brief van lord Heyward gevonden
had. Zy zat in de schemering op het balkon
en hare gedachten dwaalden af naar hetgeen
er sedert dien tyd al gebeurd was. Rosamonde
zat by haar te lezen en madame bevond zich
in het salon. Het was een van de dagen waarop
zjj niet ontvingen. Pamela gaf zich aan hare
maar zjj houden zich overtuigd, dat dit geen
aanleiding zal geven tot mindere wederzjjdBche
waardeering.
De vertegenwoordiging drukt den wensch
uit dat uw bestuur, onder Gods onmisbaren
zegen, zich moge kenmerken door ontwikke
ling der kolonie op duurzame grondslagen,
tot verheoging van den luister van Oranje en
Nederland.
Yoor de akte Fransche taal 1. o. is o. a.
geslaagd de heer H. Cransberg van Axel.
Het examen voor hoofdonderwijzer is te
Breda met goed gevolg afgelegd door de heeren
H. Schouwenburg van Goes en C. L. Vinck van
St Jansteen.
Zonder regendruppels gaat het tegenwoordig
bjjna nieten wy mogen daarom wel er-
kenteljjk wezen dat het Donderdag avond by
bet concert in den tuin op het Noordbolwerk
afliep met een zeer klein buitje; terwjjl de
temperatuur zoo zacht was alB in geruimen
tyd des avonds niet het geval is geweest.
De tuin was dan ook goed bezeten de aan
wezigen toonden zich zeer dankbaar voor het
genot, dat Bouwman's muziekkorps ons weêr
verschafte.
De fantasie van BlumentrittAu camp Bo
hémienne viel, en terecht, zeer in den smaak
en werd uitstekend gespeeld, niet minder dan
het Staccato uit het ballet Sylvia van Delibes,
waarvan de directeur zoo beleefd was, op aan
houdend verlangen, eene herhaling te geven.
Als nieuwigheid kregen wjj te hooren een
intermezzo uit Cavalleria Rusticana van Mas-
cagnieen allerliefst, melodieus stukje, dat te
kort naar onzen zin duurdeen ons deed
verlangen naar het geheel, een opera in een
bedrjjf. Jammer dat het geen warmer toe
juichingen ondervond.
Meer en langduriger applaus lokte Le chanson
des Nids, concert-polka van Buot, uitde solo's
voor piccolo en twee clarinetten verdienden
dit dan ook ten volle.
Tot slot van het programma werd een fan-
taisie gespeeld van Yerdi's bekende opera
Le Trouvèredie, zooals altjjd, bekoorde door
hare lieflyke melodieën. De uitvoering liet
natuurljjk weêr niet» te wenschen over.
Tot ons, en zeker ook tot veler, leedwezen
kon de op het programma aangekondigde
ouverture van Rossini's Guiïlaume Teil niet
gespeeld worden, wegens het plotseling ont
staan van een gebrek aan een der instrumenten;
wjj meenen het springen van een veer van
een fluit. Aan zulk een ongeval moet men
zich wel onderwerpen. In stede nu van het
aangekondigde nommer had eene herhaling
plaats van de ouverture Raymond van Thomas,
eene herhaling die bljjkbaar ook in den smaak
der aanwezigen viel.
De volgende week, Donderdag, wacht ons
herinneringen over, maar die waren niet aan
genaam. Zjj was ruw opgeschrikt uit haar
kalm leven en in het gewoel der wereld ge
worpen het gelukkig verleden was voor
altjjd voorbjj. Terwyl zjj met den elleboog op
de balustrade geleund zat, nam haar gelaat
echter een gelukkige uitdrukking aan. Zouden
haar nog meer veranderingen wachten? Was
er iets beters dan aardsche genoegens in haar
leven gekomen, waardoor het boven het gewoon
menschelyke verheven werd
De schemering begon te vallen. Rosamonde
was naar binnen gegaan, omdat zjj niet meer
kon zien te lezen. Pamela ontstelde bjjna
niet toen zjj merkte dat Carey achter haar
was gekomen, een shawl over hare schouders
wierp en zei»Madame Charlesworth zendt u
dit", zjj hadden elkaar reeds gezien dien
dag, dus groeten was overbodig. Zjj zegt dat
gjj niet te lang buiten moogt bljjven", maar
toch nam hjj naast haar plaats.
»Neen, ik ga gauw naar binnen. Ik zat
te denken aan al de veranderingen, die er binnen
een jaar plaats gehad hebben. Hoe weinig
weten wjj wat ons te wachten staat en hoe
onmogelyk is het om ooit terug te keeren,
als er iets veranderd is."
>Wjj moeten ook niet wenschen terug
te keeren. Elke verandering is een stap voor
waarts en opent ons nieuwe vooruitzichten
Gjj verlangt toch zeker zelf niet om tot de
gelukkige, doch onwetende kalmte van een
jaar geleden terug te keeren
»Neen, neen, zeker niet. Maar het oude
weer een concert van hetzelfde Btafmuziekkorps
uit Bergen op Zoom, dan in het Schuttershof.
Wjj vergasten ons er reeds open hopen
dan de Guillawne Teil te hooren, die tot de
bjj het publiek meest geliefde nommers behoort.
Iheorie der gymnastiek.
Vragen en antwoorden voor het examen in
de vrije en orde-oefeningen, door D. H.
T. de Zeeuw en Th. Keyzer, leeraren in
de gymnastiek te Veendam en Groningen.
Alweer een nieuw werk over gymnastiek.
Sedert de opname van een onderdeel der gym
nastiek in de wet op bet L. O. is er heel wat
over dat vak geschreven, en het aantal hand
leidingen, werken, werkjes en ingezonden
stukken zou misschien nog grooter zyn, indien
schrjjflustige schrjjvers gevoelden, dat ze in
eene >bestaande behoefte" konden voorzien;
maar zjj kunnen dit niet, eenvoudig omdat
die behoefte niet bestaatm. a. w. met de
tot hiertoe verschenen werken over gymnastiek
kunnen wjj het vooreerst wel eenigen tyd
stellen. Bovengenoemd werkje maakt echter
bepaald een uitzondering op die bewering.
Het zal den onderwjjzers, die de verlichte acte
willen verkrjjgen, ongetwjjfeld van veel dienst
zjjn. Laat ik, vóór in verdere beoordeeling te
treden, de wordingsgeschiedenis er van ver
halen.
Toen in April 11. voor de eerste maal geëxami
neerd is voor bedoelde acte, heeft de heer Flik,
onderwijzer aan de normaalschool te Brielle en
te Hellevoetsluis, zich tot de provinciale exa-
men-commissiën gewend met verzoek, de vragen,
die toen gedaan zyn over de gymnastiek, te
mogen ontvangen. Aan dat verzoek werd vol
daan. Al die vragen zyn toen door den heer
Flik onder rubrieken gebracht, gerangschikt,
uitgegeven en 700r écu kwartje verlirygbaar
gesteld. Op die vragen nu bevat het werkje
van de heeren De Zeeuw en Keyzer de ant
woorden.
Enkele vragen zyn er bjjgevoegd, ook enkele
weggelaten, maar in hoofdzaak zyn het dezelfde
en in dezelfde volgorde als die van den heer
Flik. Op enkele uitzonderingen na zjjn de
aatwoorden duideljjk, volledig en goed. Met
die uitzonderingen wordt echter niet bedoeld,
dat eenige antwoorden die eigenschappen niet
zouden bezitten, maar sommige vragen zyn
niet duideljjkzjj zyn bljjkbaar gedaan naar
aanleiding van een door den candidaat gegeven
antwoordmen zou dus dat antwoord ook
moeten weten om een volgende vraag naar
eisch te kunnen beantwoorden. Ook wegens
verschil van zienswjjze zou op enkele vragen
een ander antwoord mogeljjk zyn. Dit geldt
o. a. de défiuities van canon, thema en stand
wisselen.
De inrichting van het boekje is zeer praktisch,
Ia het eerste gedeelte komen alleen de vragen
voor, in het tweede alleen de antwoorden.
Daardoor is het uitstekend geschikt om zich
zelf te examineeren, wat niet zoo zuiver gaat
als men met het eene oog de vraag ziet en
met het andere het onmiddellyk daarop volgend
antwoord. Het werkje zal ongetwjjfeld doof
verlangen om meer te zjjn en meer te doen,
komt dikwjjls bjj mjj op. Ik kan hier niet
stil zitten, terwyl een bedryviger leven mjj
roept. Ik heb genoeg van de groote wereld
geziendie voldoet mjj ook niet ik voel
dat mjj nieuwe veranderingen wachten ié
dat een gevolg van de rusteloosheid der jeugd
of is het de stem van iets hoogers die mjj
komt wekken en leiden
Terwyl zjj sprak was Carey dichter bjj haaf
gekomen alles om hen heen was plechtig
en stil, de duisternis scheen de geheele wereld
buiten te slniten, zoodat zjj de eenige levende
wezens in het heelal waren. Pamela schrikte
niet toen hjj haar hand vatte, even min ale
zyne zacht gesproken woorden haar stoorden.
»Ik heb u eens gezegd dat liefde en leed
een grooten invloed op uw leven zouden uit
oefenen en u veredelen. Het leed heeft reeds
haar werk begonnen, de liefde wacht om het
te voltooien. Wilt gjj uw hart openen en haar
binnen laten. Pamela ik behoef u niet te
zeggen wat gjj reeds lang weet dat ik u
zoo innig, zoo hartstochtelijk en zoo trouw
liefheb, dat ik het niet onder woorden kan
brengen. Gy zjjt de geheele wereld voor my,
het begin en het einde van alles 1"
-*1
Wordt vervolgd.)