N°. 178. 134e Jaargang. 1891. 3JL Juli. "FEUILLETON. Be Moeiten! m Lal; OM. Middelburg 30 Juli. Deze courant verschynt d a g e 1 k s met uitzondering yan Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.i Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën: 20 cent per regel: Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens aïïe dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;" iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: ONDËHWIJS. imonieter. Agenten te VlissingenP. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peul, te Zieribzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. Ad.ve*tenti8n Middelburg 30 Juli vin. 8 u. 56 gr. van Nietjwenhuijzen en te TerneuienM. de Jonge. Yerder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de i moeten des namiddags te ééa nut m. 12 u. 66 gr., av. 4 u. 64 gr. F. advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmah, te Botterdam, de Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mae. Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht N. W. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. i gjj des avonds nog worden opgenomen. De Amst. Dv. IV.) bevat de volgende mede- deeling >Naar men ons uit Den Haag meldt, is het oponthoud bjj het vormen van het nieuwe kabinet toe te schrijven aan de volgende oor saak De kapt. der infanterie, de heer De Banitz, heeft een invloed aan het hof, die zich ook uitstrekt op de politieke aangelegenheden. De heer De Banitz schijnt tegenstander te zjjn van kiesrechtuitbreiding en dientengevolge is het tot stand komen van een liberaal kabinet, dat kiesrechtuitbreiding zou moeten voor stellen, zeer bemoeilijkt. Men meent te weten, dat er onder deze omstandigheden een streven bestaat om den heer Alewjjn, directeur van het kabinet der koningin, tot ontslagaanvrage te nopen. De wjjze, waarop dit geschiedt, zou o. a. bljjken uit het feit, dat H. M. de koniDgin in strjjd met de usantie, onlangs den heer Heemskerk, toen deze over de kabinets kwestie zou worden geraadpleegd, niet ont ving in tegenwoordigheid van den directeur van haar kabinet, maar in tegenwoordigheid van den kapitein De Banitz. Voor de be trekking van directeur van het kabinet der koningin had men het oog gevestigd op mr Yan Tienhoven, geljjk wjj reeds vóór eenigen tjjd mededeelden. Hierdoor wordt het eenigs- zins begrjjpeljjk dat mr Van Tienhoven wel sen kabinet zou vormen, maar daarin zelf geen zitting wilde nemen. Toch is het nog niet zeker of de heer Van Tienhoven bedoeld direc teurschap zal verkrijgenaangezien bjj het doen van pogingen tot samenstelling van een kabinet gebleken moet zjjn, dat de overeen stemming tusschen H. M. de regentes, den heer De Banitz en mr Van Tienhoven nog niet volkomen is." Het bericht kwam ons bjj de eerste lezing slechts als een praatje voorwant dachten wjj zulk een dwazen toestand als daarin geschetst wordt zal men toch in ons land niet aantreffen. Maar in verband met den langen duur der crisis, met allerlei geruchten die de ronde doen, met hetgeen het Dagblad nu en dan meldde en vooral ook op grond van een bericht, »uit goede bron" aan de Maasbode gedaan, dat in de omgeving der koningin groote verslagenheid, om niet meer te zeggen, is teweeggebracht door den uitslag der verkiezingenom al die redenen komt het bovenstaande ons nog niet zoo geheel onwaar schijnlijk voor. Toch hopen wjj dat het onjuist zal zjjn. In onze constitutioneele monarchie is geen plaats voor dergelijke invloeden van hooge of lage hof-officiantenen zulke personen zouden hunne bevoegdheid verre te buiten gaan wan neer zjj op eene dergelijke onverantwoordelijke wjjze ingrepen in den gang van zaken, waar- Uit het EngeUch. Van D A I N E. HOOFDSTUK XX. Madame zag Pamela glimlachend na. Eerst was zjj een weinig teleurgesteld geweest dat Henry Carey verliefd was op de dochter van iemand, dien zjj zoo diep verachtte, en zjj had zich voorgenomen, als zjj haar ooit ontmoette niet meer dan beleefd tegen haar te zjjn doch nu ze haar gezien had vond zjj dat Carey een uitstekende keus gedaan had. Voor haar vertrek riep zjj de huishoudster nog eens en zei »Jufïrouw Frenck heeft een vreeseljjk avon tuur gehad; er is een brutale kerel in haar rjjtuig gedrongen terwjjl zjj naar Netherwood reed om haar vader af te halen j het is haar echter gelukt te ontsnappen en hier heen te vluchten. Zjj zal groote zorg en oppassing vereischen na dien schrik, maar ik weet dat zjj bjj u in goede handen is, juffrouw Blair. Ik zal zelf naar Poeldijk rjjden om haar vader gerust te stellen en te zeggen dat zjj voorloo- pig hier bljjft logeeren" De huishoudster was zeer met het arme over het Nederlandsche volk zoo duideljjk van zjjn gevoelen heeft doen bljjken. Zelfs al betrof het eene kwestie, waarover alleen de meerderheid, die thans de macht bezit, hare ideëen had zien zegevieren, dan nog paste het het hoofd van den staat niet zich door invloed van anderen te laten leenen tot een verzet daartegenja zelfs niet om eigen be grippen omtrent zulke vraagstukken op den voorgrond te stellen. Maar nog minder voegt dit waar het een zaak betreft, waarover alle politieke partgen het in hoofdzaak vrjj wel eens zjjnen die dus hoe eer hoe beter dient behandeld te worden. Is het waar wat bovenstaand bericht ons meldt, dan zou feiteljjk eene volksuitspraak geheel krachteloos worden gemaakt door de bjjzondere macht van éen persoon. Dit zou eene beleediging zjjn aan het ge- heele Nederlandsche volk en aan onze vrjje instellingen, die niet geduld mag wordenen waartegen ten sterkste dient geprotesteerd, vooral nu opdat H. M. de koningin-regentes, vreemdelinge op dat gebied, reeds dadelgk bljjke dat zij een onverantwoordelijk en on- vooizichtig spel speelt wanneer zjj aan derge- geljjke inblazingen van een harer vertrouwden het oor leent. Evengoed als voor den minsten onderdaan zjjn er ook voorschriften en usanties, geschreven en ongeschreven bepalingen, waaraan eene koning of eene koningin-regentes der Nederlanden zich niet mag onttrekken, willen zjj niet gevaar loopen aan hun prestige een gevoeligen knak toe te brengen. Wjj willen daarom hopen dat spoedig eene afdoende tegenspraak op bovenstaande mede- deeling volge, waaruit duideljjk bljjke datjhr. De Banitz, de particuliere secretaris der ko ningin-regentes, betere begrippen koestert om trent hetgeen zjjn plicht is, van zjjn overtui ging dat het Nederlandsche volk niets te maken heeft met zjjne particuliere ideeënen dat in ons land alle partjjen, behalve de hofpartij, het eens zjjn dat dergeljjke inbreuken niet mogen geduld worden. Zjj kunnen eenigen tjjd de oplossing van een crisis vertragen, ten slotte zal toch moeten worden toegegevenwant, hoe fel de politieke partgen ook tegenover elkaar staan, hierom trent komen zjj vrjj wel overeen dat de uit spraak der kiezers moet geeerbiedigd worden; dat het voor de kroon altjjd gevaarljjk bljjft zich daartegen te verzetten en dat ten slotte het woord toch is aan de volksvertegenwoor diging om tegen dergelgke pogingen haar stem te doen hooren of krachtiger zich te uiten. Bjj kon. besl. is aan mr K. W. P. F. baron Gericke van Herwjjnen, Hr Ms minister-resi dent te Madrid, de persoonlijke titel verleend van buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister. meisje bgaan en beloofde voor haar te zorgen geen der bedienden wist iets van de vete tusschen Zilverheuvel en Poeldyk. Zjj trachtte echter toch haar meesteres te weerhouden van dien laten tocht en bood aan in haar plaats te gaandoch madame schudde het hoofd, zeggende»Neen, ik moet zelf gaan, dank u wel juffrouw Blair. Zeg den koetsier dat hjj zoo gauw mogeljjk voor komt. De kamenier zal mg helpen, dan kunt gjj u geheel aan juffrouw Frenck wjjden." HOOFDSTUK XXI. Weldra zat madame met haar kamenier in het rjjtuig. De boodschap, die zjj op Poeldijk ging doen, was haar hoogst onaangenaam maar, zooals zjj zeide, er zat niet anders op' het complot, dat tegen Pamela gesmeed was, moest aan het licht gebracht en de beraamster aan den kaak gesteld worden. De voordeur stond open toen zjj voorreed en er scheen niemand te zjjn om haar aan te dienen. In een voorkamer hoorde zij hard praten en na even gewacht te hebben ging madame binnen en duwde de deur van dat vertrek open, Het gezelschap, dat zich daar bevond, had het zoo druk dat het haar eerst niet opmerkte. Lady Olivia stond midden in de kamer, met een verhit gelaat, te praten. De heer Frenck, Aan de Tweede kamer is de bekrachtiging gevraagd der tusschen Nederland en Groot- Brittannie gesloten overeenJ^mst omtrent de grenzen op Borneo. Met medewerking van den sultan van Boe- loengan is nopens Sarawak, Broenei en het verst van zee verwjjderde gedeelte van Britsch Noord-Borneo de waterscheiding als grens aan genomen. Ten aanzien van de grens aan de Oostkust van Borneo komt de Simengaris-rivier op Nederlandsch gebied te liggen. Het eiland Sibittik wordt in tweeën verdeeld tusschen Nederland en de Borneo-maatschappjj. De thans zeer nauwkeurig omschreven grens- ljjn voorkomt alle moeiljjkheden ten opzichte van Borneo. De Nederl. regeering had geweigerd om het eiland Sibittik geheel te doen behooren tot Britsch Noord-Borneo. Door het bestuur van het Algemeen Neder landsch Vredebond is het navolgend woord ge richt tot »onze landgenooten." Het Algemeen Nederlandsch Vredebond, ten jare 1871 opgericht, heeft, wil het geljjken tred houden met de vele buitenlandsche vre- devereenigingen, meer dan tot dusver het geval mocht wezen, behoefte aan algemeene ondersteuning. Te weinig wellicht heeft het in de laatste jaren van zich doen hooren; nagenoeg zjjn eigen orgaan waren de jaarboek jes, die schoon welwillend en vaak met ingenomenheid door de binnenlandsche en ook door de buitenlandsche pers ontvangen slechts een betrekkelijk kleinen kring van lezers vonden. Wat wil het Alg. Ned. Vredebond f Ziehier eenige der overwegingen, die tot de oprichting dezer vereeniging hebben geleid, geijjk zjj aan het hoofd «aa het reglement zjjn geformuleerd dat het oorlogvoeren moet worden beschouwd als een onrechtmatig middel, om geschillen tusschen Staten op te lossen; dat de oorlog is een wanklank in onzen tjjd van beschaving en verlichting, en dat hg de zedeljjke en stoffeljjke belangen der natiën dreigt te vernietigen; dat alles moet worden beproefd om door andere middelen dan het ruw geweld, het recht tusschen de volken te handhaven, en zoodoende het uitbarsten van den krjjg te voorkomen, of de eens uitgebarsten oorlogen zoo spoedig mogeljjk te doen eindigen; dat de krachtig uitgesproken afkeer van den oorlog, in alle beschaafde landen vernomen, op den duur niet zonder invloed kan bljjven op de besluiten der machthebbenden dat, ter bereiking van dit doel, vereeniging van krachten r.oodig is, opdat duidelgk bljjke, dat de oorlog met zjjne eliende nog slechts ten gevolge van kunstmatige opwinding en voor korten tjjd toejuiching kan vinden, en dat duurzame vrede de algemeene en vurige wensch der volkeren is. Waren de stichters onzer vereeniging uto pisten, die geene rekening hielden met bestaande toestanden en met den geest van hunnen tjjd, die het onbereikbare najoegen en met éen die vlak bjj haar stond, was bljjkbaar zeer ontdaan de gasten luisterden vol ontzetting. Alleen Henry Carey hield zich eenigszins op een afstand en zag doodsbleek. „Zjj heeft zich laten schaken door kapitein Faulkland 1 Ik heb het wel zien aankomen I Zjj is zoo gedecideerd dat ik heel goed begreep dat dit het gevolg zou zjjn van den tegenstand dien zij ondervond. Gjj hebt allen gezien hoe ongerust ik van middag was, toen zjj er zoo op aandrong om alleen te gaan; en nu is de heer Frenck teruggekeerd, zonder haar ontmoet te hebben, en alle onder vragingen hebben slechts aan het licht ge bracht dat de knecht van kapitein Faulkland verteld heeft, dat deze naar Londen is geweeBt om een verlofbrief om te trouwen te halen." Hier trad Carey vooruit en viel haar in de rede. »Gjj stalt de zaak al heel zonderling voor", zei hjj op hoogen toon. Ik zou den naam van juffrouw Frenck nooit in éen adem durven noemen met dien van den schurk, van wien gjj spreekt, en gjj durft openljjk te spreken van een ontvoering. Die veronderstelling is een groote beleediging voor juffrouw Frenck, en ik ben overtuigd dat niemand der aanwezigen er aan gelooft, behalve gjj zelf. Juffrouw Frenck is het slachtoffer geworden van een schandeljjk bedrog en in plaats van onmid- delljjk maatregelen te nemen om haar hulp te zenden, doet gjj uw best org da meest afschu- tooverslag de gansche wereld wilden veran deren In geenen deele. Idealisten waren zjj zjj geloofden in den vooruitgang van het menschdom zjj geloofden, dat eenmaal het recht zoude zegevieren over de macht. Landgenooten, is ook dit uw geloof; meent ook gij, dat dit eene der vruchten onzer be schaving zjjn zal, dat meer en meer het rechts beginsel zich zal doen gelden in de betrekkin gen tusschen de staten, sluit u dan bjj ons aan om aan de verwezenlijking van dat ideaal te arbeiden. De tjjdgeest is op onze hand. Zeker, aller- wege zien we hoe de staande legers zich uit breiden, allerwege worden de uitgaven voor militaire doeleinden opgedreven doch tege- ljjkertjjd wordt overal de wensch vernomen, ook uit den mond van vorsten en staatslieden: moge de vrede bewaard blijven! Si vispacem, 'para helium wilt gjj den vrede, bereid u ten krjjg zegf eene oude leenspreuk, en al kan men naar waarheid zeggen, dat het juister ware, indien zjj luiddeSi vis pacem, para pacem, toch gaat een zucht naar vrede door Europa, terwjjl het zich tot de tanden wapent. Hoeveel schatten die krijgstoerustingen ver slinden, met welke zware lasten de volkeren daardoor worden gedrukt, hoe de staatsschul den toenemen, hoe de ontwikkeling der natiën wordt gestremd, en hare welvaart belemmerd, dat alles behoeft niet te worden betoogd. Ook niet, hoe de verarming ontevredenheid baart, met al de daaraan verknochte gevaren, die staat en maatschappij met ondergang bedreigen. Is er dan geen ander middel dan de oorlog om de geschillen tusschen de staten te ver effenen. Gjj weet het, landgenooten, dat middel be staat en wordt gelukkig meer en meer toege past het zjjn internationale scheidsgerechten. Aan de vredevereenigingen is het voor een deel te danken, dat menig geschil, dat anders slechts door geweld van wapenen zoude zjjn beslecht, door de onpartjjdige uitspraak van scheidsmannen is beslist. Beeds nu hebben om niet eens te spreken van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika waar eene poging gedaan wordt om al de Amerikaansche staten in een algemeen vrede bond te vereenigen een aantal natiën van Europa, waaronder Engeland, Italië en ook Nederland, door hare parlementen doen ver klaren, dat de opdracht van geschillen aan scheidsgerechten eene noodzakelijkheid en een plicht is, waaraan men zich niet mag onttrek ken, en die verklaringen zjjn door geene'der regeering weersprokenintegendeel, de meeste hebben beloofd daartoe te zullen medewerken. Doch ook hier hebben traagheid en gemis aan voortvarendheid veel goeds verhinderd. Zoo treedt het recht in de plaats van het geweld. Daarheen moet de steven gericht. Evenmin als tusschen de burgers van éénen staat mag het recht van den sterkste" tus schen de staten onderling heerschen. De tjjden zjjn voorbjj, dat de eigenrichting in de staten bestond; eens zullen de tjjden ook voorbjj zjjn dat de eigenrichting tusschen de staten geduld wordt. weljjke vermoedens in omloop te brengen, teneinde haar in opspraak te brengen >Eu die verlofbrief dan?" vroeg lady Olivia verbleekenden „Ik bekommer mg niet om de hande lingen van een verloopen sujet, dat gjj hier ih huis gebracht hebt", zei Carey ernstig. »Uw aanmoediging en de bekende vooruitzichten van juffrouw Frenck als erfgename, hebben ha&r tot zjjn onschuldige prooi gemaakt. Mjjnheer Frenck, als gjj zelf uw dochter niet te hulp snelt", ging hjj ongeduldig tot den vader voort, szult ge mjj ten minste toestaan dit te doen? Lord Courtland en de overige heeren van het gezelschap gaan zeker met mjj mede. Wie weet in welke moeiljjkheden juffrouw Frenck verkeert, terwjjl wjj hier staan te dralen. Ik ben overtuigd dat zjj in een strik geloopen is, dien men haar gespannen heeft." »Gij hebt volkomen geljjk", zei madame Charlesworth, kalm tot midden in de kamer komende. »Juffrouw Frenck bevindt zich in mjjn huis en is veilig onder mjjn hoede. Be drogen door haar, die de plaats harer moeder moest vervullen en overgeleverd aan de genade van iemand dien gjj met recht een schurk noemt, is het haar toch gelukt te ontsnappen en mjjn bescherming in te roepen! Welke grieven ik ook tegen haar vader heb gehad, op het verzoek der dochter kon ik geen ander antwoord geven dan iedereen, ;die niet van alle menscheljjk gevoel ontbloot is, zou gegeven Maar wat kan het kleine Nederland doen Het geldt hier een internationaal belang. Nederland sla het oog op hetgeen elders geschiedt. In Noord-Amerika is de vredebeweging in vollen gang. Frankrjjk telt eene menigte van vredevereenigingen, Italië eveneens. Krachtigen steun vindt onze zaak in België, Zweden, Dene marken, Spanje en elders. En Engeland! De leden der vredebonden telt men er bjj honderd duizenden, wat waarschjjnljjk nog niet genoeg gezegd is. Vrouwen hebben daar verBchilllende vereenigingen opgericht, en werken met kracht mede. Godsdienstleeraren van iedere gezindte stel len zich aan het hoofd, en onder de jjverigsten vindt men de bisschoppen en aartsbisschoppen zoo van Protestantsche als van Boomsche zjjde. Zelfs is besloten, dat een bepaalde Zondag zou worden aangewezen, om door medewerking van ie kerk het goddeljjk bevelvrede zjj den menschen op aarde, tot eene waarheid te maken. Zal nu Nederland, dat wel eens als de baker mat der vrjjheid en der beschaving geprezen is, zich aan die algemeene en edelmoedige beweging onttrekken, en lusteloos bljjven, bjj ie algemeene rusteloosheid om het werk der beschaving en der menschenliefde te Bteunen Zullen wjj Nederlanders ons zeiven die ver nedering aandoen Zal in Nederland de traagheid in dezen den boventoon voeren Laten wjj het rondweg zeggen. Als ons stre ven jjdel zal zjjn, wjj hebben het dan niet te wjjten aan tegenstand, want die is er niet, maar aan de lauwheid van hen, die de waarde van ons streven erkennen, maar die door niet met ons mede te werken de oorzaak zjjn, dat de steun van zooveel andere weiwillenden en tevens de altoos noodige geldeljjke kracht ons bljjven ontbreken. Wjj wektten u dus op om donateur of lid te worden van het Vredebond en afdeelingen te stichten, waartoe slechts een tiental leden voldoende is. De jaarljjksche geldeljjke bjjdrage is zoo on beduidend, dat daardoor niemand kan worden afgeschrikt. De ondergeteekenden zjjn gaarne bereid al die inlichtingen te geven, die gewenscht kun nen worden. En hiermede meenen wg onzen plicht te hebben gedaan en laten aan u de beslissing over. Het bestuur van den bond bestaat uit de heeren mr D. van Eek, advocaat, voorzittermr A. M. Maas Geesteranus, directeur van de Neder landsche Staatscourant, onder-voorzitter en pen ningmeesterL. S. Enthoven, industrieel; mr J. B. Breukelman, commies van staat bjj den Baad van statemr C. Bake, referendaris bjj den Baad van state, secretaris. Door den gemeenteraad van Koewacht is besloten dat de voor een paar maanden benoemde onder wjjzer aldaar, de heer G. Pieters, thans werkzaam aan de school te St. Andries, tegen 15 Augustus met een aantal leerlingen hebben De trek van onuitsprekelijke angst op het gelaat van Carey had plaats gemaakt voor verlichting. Hg ging naast de oude dame staan, die hem met eeu vluchtigen blik vol liefde aanzag. De heer Frenck was ook naar haar toe gekomen en zag haar bleek en bevend aan. De herinnering aan het arme meizje; wier lot zjj zich indertjjd had aangetrokken; drong zich aan hem op en hjj vroeg Zich af door welk zonderling toeval deze zelfde vrouw het meisje, dat hjj tot schande gebracht had; opnam en nu weer zjjn eigen dochter Hij lette niet op zjjn vrouw, die bleek, met ver kropte woede tegenover madame Charlesworth stond en geen woord kon uiten. De gasten wachtten ademloos af wat er verder gebeuren zou. Lady Olivia had hen bijeengeroepen om te luisteren naar haar wreedaardig verslag: het verdwjjnen van Pamela. Thans zouden zjj haar rechtvaardiging vernemen. HOOFDSTUK XXII. s Misschien kennen niet al de aanwezigen deze dame", zei Carey, «madame Charlesworth van Zilverheuvel. Nu wg eerst een verkeerde voorstelling van de afwezigheid van juffrouw Frenck gekregen hebben, is het niet meer dan billjjk dat wjj den waren staat van zakea vernemen," u.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1