N°. 177. 134e Jaargang. 1891. Donderdag 30 Juli. 1 Middelburg 29 Juli. Deze courant verschijnt d a g e 1 k b met uitzondering van Zon- en Feestdagen. PrQs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.—i Afzonderlijke nominers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïen20 cent per regel: Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevensjalle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;" iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: kunst en letteren. onderwijs. kerknieuws. rechtszaken. MDDELBIIME «IIMM. 1'heimmneter. Middelburg 29 Juli vm. 8 u. 63 gr. m. 12 u. 61 gr., av. 4 u. 62 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te VlissingenP. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peul, teZierikzee: A. C. deMooij, teTholen: W. A. i Advertentlën van Nieuwenhltijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de i moeten des namiddags te éèm uur advertentie-bureau's van Nijgh Van Djtmar, te Botterdam, de Gebb. Belinïante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn., te Amsterdam. aan bureau bezorgd znn wille* Hootdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. i ajj des avonds nog woruTm genome*. Het wil nog altjjd maar niet vlotten met de oplossing der ministerieele crisis. EerBt Heemskerk, toen Van Tienhoven en nu weer zegt men jbr Van Ejjsinga. Wjj weten niet ot .men" goed ingelicht is, als »men" beweert dat de heer Van Tienhoven zijn opdracht wêer in handen der koningin regentes heeft teruggegevenmaar een niet te weerspreken feit is het dat het ontzachljjk lang duurt vóór een nieuw kabinet in het leven is. En dat behoefde volstrekt niet zoo te zpn_ Dat kon zelfs geheel anders wezen, wanneer men in het paleis op Het Loo niet her- en derwaarts zocht, maar slechts daar, waar men kans heeft te vinden wat men verlangt. Dat de heer Van Tienhoven een kabinet zou vormen maar zelt niet als minister zou optreden was onzes inziens al zeer zonderling. De burgemeester van Amsterdam zou dan eenigszins de rol vervullen van een makelaar in kabinetten. Wy kregen reeds dadeljjk echter den indruk dat hjj de opdracht aanvaard had louter om genoegen te doen aan H. M. die er tegen opziet om zelts by zulke gewichtige zaken met haar onbekende personen in aanraking te komen. Of dit Btandpunt vol te houden is, betwijfe len wjj. In de politiek vooral moet men eigen wenschen en ideeën vaak op zjj zetten niet het minst wanneer men zoo hoog ge plaatst is als eene koningin-regentes om het belang van het land te dienen. Terecht wees het dagblad de Amsterdammer op de in ons land heerschende usantie, dat de kabinetsformeerder, de man die door het vertrouwen der kroon, en in Overeenstemming met den wensch der meerderheid, geroepen wordt tot de samenstelling van een nieuw ministerie in zjjn persoon de te volgen politiek ver tegenwoordigt en voor die politiek aansprakeljjk bljjft, met andere woorden, dat hjj de leider, de premier wordt. In hem moet men den waarborg vinden voor de homogeniteit van hst kabinet. .Geheel in stryd met deze laatste usantie is het, dat de kabinetsformeerder zelf als het ware buiten het spel bljjft, een achttal mannen van goeden wil byeenbrengt, met hen in overleg treedt over de verdeeling der betrekkingen en zich dan bescheidenlyk terugtrekt. »Een dergeljjke rol zou, volgens officieuze berichten, aan mr. G. van Tienhoven toege dacht zjjn. .Men zal opmerken, dat hiervoor een ante cedent bestaat. „Ongetwjjfeld. Thorbecke heeft op deze wjjze het ministerie-Fock samengesteld. Maar Thor. hecke was toen een man met een groot poli tiek velleden en den heer Van Tienhoven kan men geen politiek man noemen. .Daarom komt ons deze afwjjking van de constitutioneele usantie niet gelukkig voor.i Het aanstellen van zulk een raadsman der kroon is niet geschikt om haar prestige te verhoogen. Er zjjn by iedere kabinetsformatie reeds genoeg tusschenpersonen achter de scher men; aan een officieelen tusscheiipersoon be stond, dunkt ons, niet de minste behoefte 1" Die opmerking is juist. En zoo onze koningin-regentes niet een an deren weg inslaat maar bljjft toegeven aan persoonljjke opvattingen of luisteren naar ver keerde raadgevers, die haar het rechte spoor niet aanwyzen, vreezen wjj dat wjj bjj den aanvang van het nieuwe zittingjaar nog in denzelfden onhoudbaren toestand verkeeren als thans. Dit is dan echter niet de schuld van de liberalen. Zoolang het hoofd van den staat zelf niet aan de rechte deur klopt is het licht begrjj- peljjk dat menig invloedryk lid onzer party niet opendoet voor een tusschenpersoon. Men (lieafc flink en loyaal binnengelaten te wor den maar niet langs een omweganders be dankt men voor zulk eene uitnoodiging. Dit is men aan zjjn eigen eer maar ook aan u!e der party verplicht. Nooit mag gezegd kunnen worden dat onze mannen, die als 't ware aangewezen zjjn om een ministerie te vormen, reeds bjj hun optre den aan hun prestige afbreuk deden door van het begin af niet rechtstreeks met de kroon, wier raadsleden zjj zullen worden, te hebben o?erlegd. Met het bericht van het Dagblad dat de heer Van Tienhoven niet is geslaagd in de voorbereiding der samenstelling van een mi nisterie, brengt men in verband het feit dat jhr mr F. J. J. van Eijsinga, lid der Eerste kamer en oud-president van dat staatslichaam, Zaterdag van éen tot vjjf uur ten paleize het Loo wasdaar dejeuneerde en vervolgens een langdurig onderhoud met H. M. de koningin regentes had. Bjj Kon. besluit is benoemd tot substituut-griffier bjj de arr.- rechtbank te Amsterdam mr. L. J. A. van Lidth de Jeude, advoeaat te Amsterdam, tevens plaatsvervangend griffier bjj de kantongerech ten aldaar is benoemd tot leeraar aan de polytechnische school dr. W. D. Gratama, leeraar aan het gymnasium te Delft; is bevorderd tot lste-luitenant bjj het korps mariniers de 2de-luitenants van dat korps G. K. baron van As beck en J. W. Wjjnands. zjjn voor den tjjd van vjjf jaren gedeta cheerd: by het leger hier te lande en wel by het 6e reg. inf. de kapitein G. A. Gennet, van het wapen der inf. van het leger in N.-I.bjj het wapen der inf. van het leger in N.-I. de kapitein W. P. A. Brocx, van het 3e reg. inf. zjjn in hunnen rang overgeplaatst by het regiment grenadiers en jagers, de eerste-luite- nants F. H. W. H. Spieringhs van het 2de, A. J. M. A. Gerlach van het 4de, alsmede W. H Van Terwisga en E. J. Van de Pol, beiden van het 5de reg. inf.; is aan den kapitein F. V. Quadekker, van de 2a divisie koninklijke marechaussee, de ver gunning verleend tot het aannemen en dragen der versierselen van ridder 4e kl. der orde van den Rooden Adelaar, hem door Z. M. den kei zer van Duitschland, koning van Pruisen ge schonken en is de commissie van deskundigen, be noemd bjj koninkljjk besluit van den 23sten Maart 1890 no. 28, om advies uit te brengen omtrent de taak, die de zee- en landmacht, in onderlinge samenwerking, zullen te vervullen hebben bjj de verdediging van het vaderland, ontbonden, onder dankbetuiging aan den voor zitter, de leden en den secretaris voor de wyze waarop zjj zich van hunne taak hebben ge kweten. Na gehouden examen zijn tot de Koninklijke Militaire Academie toegelaten: Voor het leger hier te lande infanterie: J. W. van Oorschot, Th. L. van Maaren, A. G. J. C. Wilkens, G. Le Poole, A. M. Vorstman, W. Dozy, J. H. F. van Kervel, J. H. O. P. Brandt, P. F. W. van Bomondt, P. J. Boogaert, M. C. Th. van Bejjen, B. L. Schsjten, J. C. Grotendorst, C. W. J. baron Van Boetzelaer, jhrE. B. van der Wijck, H. P. Winkelman, S. A. Beitsma, P. E. Hajenius, M. E. Gelosse, J. H. Hardenberg, A. J. E. Lucardie, G. van Tienhoven cavalerie: B. A. baron Van Hardenbroek van Lookhorst, jhr H. A. van Beigersberg Verslujjs, L. Eoelfsema, W. J. H. Brandon, N. J. C. J. Thirion, J. N. van den Berg, J. D. Besier, C. J. G. L. van den Berg van Saparoea artillerie: jhr J. G. L. Calkoen, G. C. Prager, J. P. Altmann, B. K. H. Kuyper, M. C. R. van Gameren, jhr O. G. Bioys van Treslong, I. Bessem, A. Kooy; en genie: J. van Oldenborgh.jJ. Gualtherie van Weezei, M. W. Schaly, O. Gunning. Voor het Oost-Indische leger infanterie: J. B. van Aken, A. J. Ensink, W. B. Eegenhardt, W. V. B. van Bjjlevelt, H. J. van Zjjll de Jong, W. A. H. Du Clous, H. Helb, C. P. Lenshoek, C. A. Wienecke, J. F. E- Willemsz, M. F. Brewer, H. Huhers, M. W. Broekman, J. E. W. Verschuir, L. P Makkink, H. P. C. Hoetjer, F. B. Nunnink, F. M. tL, Horsting, W. F. Engelhart, J. R. L. Jans cavalerie: G. E. Visscher, 0. D. A. Deibert, J. Amesz a r t i 11 e r i e F. J. F. van West, 0. Führi, H. J. D. De Fremery, G. J. Voorwyk, H. Ker- remans, W, H. C. Holle, N. J. Gi E. Rückert, J. Schultz, W. A. Blits, J. J. F. A. Beunk; en genie: H. van Tongeren, Th. van Erp. -4 In de Haagsche correspondentie der V. Gron. Crt leest men: .Een waar, trouw vriend van ons vorstenhuis en vaderland is eergisterenavond overleden, onze stadgenoot oud-minister van oorlog, gene raal graat Van Limburg Stirum (M. D.) zooals bjj altjjd zelt achter zjjn naam voegde. Hjj was een kranige figuur, een nobel hart; tot zjjn laatsten ademtocht hjj werd 83 jaren oud -r- bleef hij een vurig patriot, een warm strjjder voor zjjn vorstenhuis en land ofschoon beiden hem niet altjjd naar verdienste hebben gehuldigd en geëerd. Men herinnert zich, dat hij minister van oorlog was en in die hoedanigheid kwam bjj natuurljjk vaak in aanraking met den koning. Deze nu kon van tjjd tot tjjd vrjj despotisch tegen zjjn raads lieden optreden en niet allen lieten zich dat welgevallen; zoo was Van Stirum er allerminst de man naar om zich, door wien ook, te laten beleedigen en toen de koning hem dan ook eens, bjj een vrjj ernstig verschil van opvatting, een uitdruxking naar het hoofd wierp waar door zjjn militair karakter werd aangerand, stond de generaal op, sloeg zjjn sab8l forsch tegen 't houten been aan en zei.Sire Ik heb niet voor niets in den dienst van uw vader en van 't land mjjn been verloren. Van dezen oogenblik afwaarop ik u mjjn ontslag vraag betreed ik uw paleis niet mear." En bjj hield woordhjj is nimmer meer in het paleis versohenen, wat er ook te doen was, bij feesten noch plechtigheden. Da koning, even poedig gekalmeerd als in drift ontstoken en steeds bereid om, als hjj inzag te hebben ge faald, dit ruiterljjk te erkennen en goed te maken, zond Van Stirum heihaalde malen uit- noodigingen zjj werden steeds afgewezen bij kende hem verscheidene distincties toe, maar ontving niet anders dan schriffceljjke dankbe tuigingen. Voor zulk een karakter moet men eerbied koesteren, vooral omdat Van Stirum steeds bleef een trouw strjjder voor vorstenhuis en land. Zijn onverpoosd arbeiden, als stichter van den antidienstvervangingsbond, voor het beginsel van den persoonlijken dienstplicht heeft hem aanspraak gegeven op den dank der natie, die meer waard is dan een eerezuil op zjjn graf. De generaal heeft den wensch geuit zonder militaire eerbewijzen te worden begraven. Zoo was hy ook in zjjn leven, de eenvoud in per soon vriendeljjk en hulpvaardig voor iedereen, een kindervriend van de beminnelijkste soort, een edelman, die met een gewoon soldaat of werkman gezellig kon praten en zieh voor eiken armen drommel interesseerde. Iedereen kende den knappen ouden krjjger met 't eene been hij verloor het rechterbeen in 1830 op de citadel van Antwerpen, door een splinter van een Fransche houwitserbom, terwijl hy den brand in het magazjjn van levensmiddelen hielp blusschen en bovendien waB hjj bjj elkeen bekend als de meest geosfende en bjjna roekelooze zwemmer in zee. Hjj was steeds de eerste en de laatste zwemmer in 't seizoen en dageljjks kon men hem zien van wal steken en wegzwemmen tot hij uit het gezicht was menigmaal zeiden de badknechtsnu komt hjj niet weeromdat moest er een of anderen keer van komen maar een half uur later stond hy weer voor hen en zei lachend»ik was even naar den overkantik wou maar eens zien hoe ze 't .thuis maakten" (Van Stirum was te Wexford (Ierland) geboren). Met hem daalt een der sieraden vac ons leger, een der edelste figuren van onzen tjjd in 't gral. Mogen de jongeren zieh aan zjjn voorbeeld spiegelen." Op den beschrijvingsbrief voor het Maandag 8 Augustus in de bovenzaal van De Vereeniging te Haarlem te houden congres voor ambachts- onderwjjs komen o. a. voor de volgende punten van behandeling 3. Het onderwjjs van ambachtscholen mag nimmer dienstbaar worden gemaakt om werk stukken te maken voor particulieren en slechts bjj hooge uitzondering voor industrieelen. 4. a. Het onderwijs aan ambachtscholen moet, evenals de leermiddelen, kosteloos worden verstrekt. 6. Meergegoeden kunnen tot dit onderwjjs worden toegelaten, in dien zin, dat de geldeljjke bjjdrage voor den leerling worde geregeld naar den maatstaf van de welgesteldheid der ouders c. By genoegzame verstandelijke ontwikkeling hebben onvermogende jongens bjj plaatsing aan de school de voorkeur. In te leiden door den heer S. Baron, te Leeuwarden. 5. Rjjks-subsidie voor ambachtscholen is noodig. 6. Ook het practisch onderwjjs is eene zaak van louter onderwijskundigen aard. 7. Op welke grootte moet ey in de praktjjk gewerkt worden 8. Wat is het hoofdvak op de ambacht scholen In te leiden door den heer Berghuis te Arnhem. 9. Tot welke vakken moet het onderwjjs op de ambachtscholen zich bepalen In te leiden door den heer J. J. F. Bejjnes, te Haarlem. 10. De aesthetische ontwikkeling der leer lingen moet met het practisch onderwjjs hand aan hand gaan. In te leiden door den heer E, von Sahfr, te Haarlem. 11. Het leerlingstelsel in de bouwambach ten, getoetst aan de werkelijkheid. In te leiden door den heer Adr. J. van Achterberg, te Leiden. Ter bespreking is verder voorgesteld door den heer Adr. J. van Achterberg, te Leiden Een wetteljjke regeling van het ambachts- onderwjjs. Eenheid van het amhachtsonderwjjs, geregeld naar de plaatseljjke toestanden en zonder schade voor de individualiteit van den onder wijzer. Het congres is toegankelijk voor leden, donateurs en donatrices van de N ederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid, direoteuren, leeraren en leden van besturen van Ambachtscholen. De commissie heeft het recht belangstellen den, niet woonachtig te Haarlem of omlig gende gemeenten, die zich vóór den 1 Aug. 1891 bjj den secretaris der commissie aanmel den, te introduceeren. De dezer dagen, dt. 26 Juni ontvangen mail brengt ons de volgende particuliere correspon dentie uit Kotta Radja van 15 Juni aan de Deli Cl.: Het opbreken der rails door vjjandeljjke benden schjjnt nu aan de orde van den nacht te zjjn. Werd in den nacht van den löen op den Hen dezer de baan tusschen Tjot Ire en Boekit Karang ondergraven en de rails gelicht, in den nacht van den 15en op den I6en dezer werden de rails tusschen Lambaroe en Lam- permé opgebroken. De activiteit van de maréchaussées schjjnt te verslappen, want aan dat korps is de bewaking van trambaan, tele- phoondraden en bruggen binnen de linie op gedragen. De gouverneur, die op den llen dezer van zjjne inspectie met den gewonen trein terug kwam, had bjjna een groot ongeluk gehad. De trein waarin ZHEdG. zich bevond kwam in botsing met een werktrein, die naar Tjot Ire reed, om daar opgebroken rails te herstellen. De botsing had plaats bjj de kromming van de baaa, ter hoogte van Bringin omstreeks 8.30 v. m. De locomotieven verloren hare schoorsteenen, werden in elkander gerammeid en van de baan geslingerd, de zandwagen geheel kort en klein geslagen, terwjjl de directie-waggon geheel platgedrukt in de Bawah terecht kwam. Door het tjjdig afspringen van de locomotieven en directie-waggon, kwamen de machinisten met eenige kneuzingen op het maaiveld, terwijl de exploitatieehef eene ontwrichting kreeg van het schouderblad. Van den gewonen trein werden de goederen wagens verbryzeld en van de rails gewerkt, de 3e klasse waggon werd weinig beschadigd, zoo ook de le klasse waggon, waarin de gou verneur, majoor Marcella, majoor Nieuwenhuy zen en de le luitenant-adjudant Van Swieten zaten. De heeren kwamen met den schrik vrij en konden Kota Radja te voet bereiken. Onder zoek ter zake wordt ingesteld. l)e honger dreef weder eenige Radja's tot onderwerping. Toekoe Tjoet Lambak, oom van Badja Nagoer van Edi Tjoet, die ons het vorig jaar heeft bevochten, en ook de jeugdige Badja van Ktrte en de Radja van Gedong zullen zich eerstdaags bjj het bestuur melden en hunne onderwerping aanbieden In het Tenomsche gebied heeft een groote slag plaats gehad. Toekoe Oemar heeft daar een inval gedaan met pi. m. 500 gewapenden. De Badja rukte toen ook met een zeer groot aantal volgelingen uit om Oemar te verjagen, doch werd door Oemar zoo geslagen, dat hy met zjjn getrouwen naar het gebergte moest vluchten. Oemar zetelt thans te Tenom en heeft eenen goeden buit gemaakt. De vrouwen, die zich toen in Radja's woning bevonden, werden door Oemar den Badja in het gebergte nagezonden. Volgens berichtgever moeten in dien slag aan beide zjjden vele gesneuvelden en gewonden zjjn gevallen. De West-mousson bracht eenige verandering ten goede in den ziektetoestand. Het aanta; beri-beri en koortBljjders is verminderd, terwjjl het sterftecjjfer lager is, Het was jammer dat Dinsdagavond de schouwburg te Middelbnrg zoo slecht bezet was. Het bekende tooneelspel Uitgaan van Glanor werd goed, in menig opzicht verdienstelijk gespeeld. Mevrouw MulderRoelofsen verdient een warm woord van lof voor de wjjze, waarop zjj de lang niet gemakkeljjke hoofdrol in dit echt Nederlandsch stuk, een rol die zoo licht tot overdrjjving aanleiding geeft, vervulde. Klonk in het begin haar Btem ons wat al te scherp, later, vooral in de momenten, waarin het ge voel aan het woord was sloeg zjj den juisten toon aan en speelde zjj eenvoudig, natuurljjk en beschaafd. De overige personen stonden haar met uitzondering van den heer Ducaju flink terzjj. De heer Rentmeester had zeker een goed mo del gekozen voor zjjne créatie als Kolonel Van der Degen-beter dan in het nastukje Zout, waarin hjj van oom Snapper eei> al te onnoozele en onfrissche figuur had gemaakt. Hjj had dan ook vrjj wat meer succes in Uitgaan dan in het bljjspel van Körner. De heer Mulder vervulde de rol van Eduard Valkenberg verdienstelyk. Wjj herhalen: het was jammer dat de zaal niet beter bezet was. Was Uitgaan te veel bekend en trok het daarom zoo weinigen Was het geen geschikt stuk voor de kermis Maar wat verlangt men dan in zulke dagen Toen verleden jaar de heeren Van Lier eenige senBatie-stukken lieten opvoeren was de zaal, met uitzondering van een avond, ook leeg. Het schjjnt dus eene gewaagde onderneming om in den Bchouwburg te Middelburg kermis- voorstellingen te geven. En toch de temperatuur ia waarljjk thans niet zoo zomerachtig om voor te groote hitte in de schouwburgzaal bevreesd te zjjn. Misschien dat na de verdienBteljjke opvoering van Uitgaan het publiek zich aangespoord zal gevoelen ook daar eens een kjjkjj te nemen. Voor de betrekking van onder wjjzer te Stoppeldjjk met acte landbouw, op eene jaar wedde van /VOO, meldde zich geen enkele en voor die van onderwyzer te Boschkapelle, op eene jaarwedde van ƒ400, slechts een sollici tant aan. Te Breda is o. a. bjj het examen voor de hoofdakte geslaagd de heer J. Jansen te Hoek. Voor de betrekking van hoofd der koste- looze school lett. D te Haarlem hebben zich ruim 130 sollicitanten aangemeld. De heer P. J. Roscam Abbing, pred. te Middelburg en consulent der gemeente te Vrouwepolder, had zich tot de Synode gewend met het verzoek om hare medewerking te ver- leenen tot het verkrjjgen van dispensatie van de bepalingen van art. 23 regl. op de vacaturen, teneinde een godsdienst onderwyzer in laatst genoemde gemeente te kunnen aanstellen. Dit verzoek was gegrond op de veronderstelling dat de ring Veere, to.t welke de gemeente Vrouwepol-1 der behoort, bezwaar maakte om de noodige stap pen te doen ter verkrijging van dispensatie, ot teö minste dat hy de zaak op de lange baan trachtte te schuiven. De commissie, in wier handeh dit verzoek door den president der synode was ge steld ten fine van rapport, en als wier woord» voerder de heer Geselschap optrad, was van oordeel dat art. 13 al. 2 van het algemeen reglement behoorde gehandhaafd te worden. Het classicaal bestuur van Middelburg was hier het door het reglement aangewezen lichaam, tot hetwelk ter bereiking van het beoogde doel de kerkeraad van Vrouwepolder zich .had ta wenden en niet tot de Bynode. Elk kerkeljjk bestuur toch moest zien onthouden iets ta behandelen dat uitsluitend tot den werkkring van een ander college behoort. Het genoemde classicaal bestuur was diligent. Tot dit, als het in opklimmenden rang naastvolgende, moest de kerkeraad en niet da consulent alleen zich dan ook wenden. Zonder hoofdelyke stemming vereenigde zich Dinsdag de synode na eenige beraadslaging met de conclusie van het rapport, A rrimdissements-RechtOank te JMiddelburgi Heden (Woensdag), werd door die rechtbank uitspraak gedaan in de, in ons blad van jl. Zaterdag, breedvoerig vermelde 'zaken tegen J. v. B., 33 jaar, koopman, laatst wonende te Driewegen, thans voortvluchtig, en J. v. G.j 67 jaar, schipper te Middelburg.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1