25 Juli.
N°. 173.
134" Jaargang.
1891.
Zaterda»
Middelburg 24 Juli.
Deze courant verschijnt d a g e 15 k s
met uitzondering yan Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regelj Bij i bonnement lager;
Geboorte-, Trouw», Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;*
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
RECHTSZAKEN.
Meineed?
MIDDELBURG» (01 HAM.
Vhermnineter.
Middelburg 24 Juli vm. 8 u. 63 gr.
m. 12 u. 70 gr., av. 4 u. 69 gr. F.
Verwacht W. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikxeeA. C. de Mooij, te TholenW. A.
van Nieuwenhuijzen en te TerneurenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gebb. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zgn, willen
sjj des avonds nog worden opgenomen.
Nu de oplossing der ministrieele crisis
eene oplossing die als 't ware voor de hand
ligt zich zoo lang laat wachten, worden er
allerlei gissingen geopperd, welke toch de
redenen zouden zgn voor dit dralen. En te
recht. Het is de eerste maal dat onze konin
gin-regentes zich geplaatst ziet voor een der
gelijke kwestie, die ditmaal echter niet moeiljjk
uit de wereld is te helpen.
En wie niet achter de schermen zien kan,
verdiept zich daarom des te meer in veronder
stellingen en alzoo doet ook de Haagsche brief-
schrjjver der Zaanlandsche courant. Behalve het
reeds gemelde feit dat de koningin-regentes
met alle regelen eener goede en in het vrjje,
constitutioncele Nederland van kracht zgnde
staatkunde in strgd het tegenwoordig kabinet
zou willen handhaven om zich niet te scheiden
van mannen met wie zg nu vertrouwd is ge
raakt, wenscht H. M. dit ook vooral met het
doel om de aanhangige legerwet niet van de
baan te doen schuiven.
„Dat laatste zou" zoo meldt genoemde
Briefschrijver »zelfs de domineerende over
weging zgn. De mannen, die in de omgeving
van H. M. den grootsten invloed hebben, zou
den, hetzjj om persoonlijke redenen of door een
verkeerd inzicht daarvan werkeljjk doordrongen,
bjj H. M. het stellige denkbeeld hebben doen
ingang vinden, dat 's lands belang door niets
meer zou worden benadeeld dan door de in
trekking en verandering der legerwet-Bergan-
sius. Daarom zou de regentes duB bp de
bespreking over de crisis hebben vooropgesteld
dat, welk ministerie ook kwam, het zich zou
moeten verbinden, de aanhangig gebleven voor
dracht zoo spoedig doenljjk weder op te nemen
en zoo mogeljjk met de Staten-generaal tot wet
verheven te verkrijgen. Daar nu noch de heer
Heemskerk, noch iemand anders, zich tot zulk
een verplichting reeds bjj de aanvaarding eener
kabinetsformatie zou willen verbinden, is er
tot heden niets gedaan, en staan we nog op
hetzelfde standpunt als op den dag, toen 't
ministerie-Mackay besloot te doen wat naar
constitutioneelen eisch onvermijdelijk was na
de jongste algemeene verkiezingen het bestuur
neerleggen, om de optreding van een hervor
mingsgezind liberaal kabinet mogeljjk te
maken".
Verder zegt de briefschrijver:
»Laat mjj de zaak is van te ernstigen
aard om der gevolgen wille, om niet rondweg
mjjn opinie te uiten laat mjj zeggen wat
ik er van denk. Kort na de verkiezingen ver
scheen in het Haagsche Dagblad een allerzon
derlingst artikel, waarin, tegenover 't algemeen
gevoelen in de pers, dat de heeren Mackay
e. s. dienden heen te gaan en de portefeuilles
aan liberale opvolgers hadden over te geven,
Vvetd betoogd, dat het kabinet zeer goed het
bestuur kon bljjven voortzetten, om dan de
uitbreiding van het kiesrecht ter hand te nemen.
»Iedereen vond dit bespottelijk; niet alleen
omdat het Dagblad tot vóór korten tjjd zich
met hand en tand tegen een verdere kiesrecht-
uitbreiding had verzet, zulke politieke
inconsequenties is men nu eenmaal van die
zjjde gewoon; het is 't kenmerk van de staat
kunde, die van den eenen dag op den anderen
zich op de been tracht te houden maar
vooral omdat niemand geloofde aan het aan
blijven dezer regeering.
„Nu echter de oplossing der crisis zich zóo
lang laat wachten, en er niets wordt gedaan
om er althans een begin mede te maken, vraag
ik mjj af, of het bedoelde artikel niet de voor-
looper is geweest van hetgeen thans wordt
aanschouwd. Bjj de bekende relatiën van
sommige hofdignitarissen, die het vertrouwen
van de koningin-regentes genieten, met het
orgaan in 't Westeinde, dringt onwillekeurig
teich de gedachte bjj mij op, of er tusschen het
toen in ieders oog zoo belacheljjk advies en de
feitelijke toedracht der zaken in de laatste
Weken geen verband bestaatof niet dezelfde
invloeden hier en op het Loo in deze nood
lottige richting werkzaam zjjn."
Wij geven deze beweringen voor hetgeen zjj
zjjn. Maar dit is toch zeker dat de oplossing
der crisis veel langer duurt dan noodig, nuttig
en wenscheljjk is.
Het is te hopen dat de burgemeester van
.Amsterdam, de heer Yan Tienhoven, die, naar
men zegt, bjj H. M. grooten invloed heeft,
daarvan gebruik zal maken om het perfide
van den raad dierpolitiseerende hofdignitarissen
H. M. onder het oog te brengenen Haar, in
plaats van verschillende zjj wegen, den rechten
weg zal aanwjjzen om tot het gewenschte doel
te geraken.
En wjj meenen dat dit te meer noodig is, wjjl
de redactie van het Dagbl td heden tegenover
dien Haagschen brieischrjjver nogmaals haar
zonderling advies uiteenzet; en opnieuw aan
blijven van het huidige kabinet verdedigt; om
dan ten slotte erop te stoffen dat waar
men zich over dit advies boos heeft gemaakt
»zjj metterdaad een goeden wenk gegeven schjjnt
te hebben."
Eene dergeljjke conclusie is al vrjj zonder
ling. Men kan op die wjjze de meest dwaze
dingen verdedigen en, zoo zjj weerlegd worden,
dit als argument voor hunne juistheid bezigen.
Maar mocht men dien weg niet uit willen
dan weet het Dagblad nog een ander middel.
Men neme dan een cabinet d'affaires-, een z.g.
>gumatigd" kabinetwant alleen >de gema
tigdheid kan ons nog voor veel kwaad be
hoeden", zegt het Haagsche orgaan.
Uit dit alles bljjkt dat er weer wat broeit
in zekere hofkringenin de kliek van aristo-
cratisch-clericale personen, waarvan het Dagblad
het voertuig is; iets dat niet deugt voor onze
vrijzinnige beginselenvoor de belangen van
ons land. En, waar dit geschreven wordt, wie
zal zeggen wat er achter de schermen wordt
gesproken en geïntrigeerd Daarom dient tegen
deze openljjke uiting van het Dagblad krachtig
geprotesteerd te worden.
Wjjlen koning Willem III zou reeds lang,
afstand doende van allerlei persoonlij te sym-
pathiën of antipathiën, gedaan hebben wat
zjjn plicht als constitutioneel vorst hem gebood.
Onze koningin-regentes, die nog niet thuis
is in den moeilijken werkkring waarin zjj ge
plaatst is, en volstrekt nog niet bekend met
de intriges die er, vooral van uit het West
einde in Den Haag, by zulke gelegenheden
plaats hebben, wordt allicht te veel geslingerd,
en van zelf ontstaat daardoor eene noodlottige
vertraging.
Het Dagblad beweert dat liberalen en radi
calen onbekwaam zjjn tot regeeren.
Wie geeft dit blad, met zjjne onzedelijke
balanceerende politiek het recht tot zulk eene
pretentieuse verklaring
In ieder geval kunnen de liberalen op zich
zeiven over eene, zjj het dan ook kleine, meer
derheid beschikken, en zjjn zjj verplicht de
teugels van het bewind in handen te nemen.
Dit is de eisch van het oogenblik.
Dat de Da^WadT-mannen dit liever niet zou
den zien ligt voor de hand. Yoor hen is dan
de tjjd van vette baantjes, van invloed, van
protectie voorbij.
Maar zuiver constitutioneel is die oplossing
in elk geval.
En laat dan het Dagblad zich maar niet
ongerust maken over de machteloosheid der
liberalen. Deze kan eerst blijken als zjj aan
de regeeringstafel zjjn gezeten.
Toen in 1887 de anti-liberalen de meerderheid
verkregen, is er zelfs van liberalen kant krach
tig erop aangedrongen dat zjj het roer van
staat in handen zouden neman. Dat getuigde
van een juist begrip omtrent de eisohen
eener goede staatkunde.
Laat het Dagblad dus ook even verstandig
doen en eindigen met het opwerpen van allerlei
dwaze excepties, waarvan de bedoeling zoo voor
de hand ligt, dat zelfs iemand, die nog slechts
een kind in de politiek is, haar direct voelt
en tast.
Eerljjker dan dat Haagsche blad is zjjn con
servatieve zuster, de Nieuwe Zutph. Crt. Deze
dringt ook aan op eene spoedige oplossing
der crisis, en beweert dat in den huidigen
politieken toestand slechts de optreding van
een gekleurd, in casu een liberaal kabinet
mogeljjk schjjnt. Zoolang het niet gebleken
is, dat de liberale party terugdeinst voor de
verantwoordeiykheid, zoolang is het onvermg-
deiyk dat haar een fair trial worde gelaten,
dat wil zeggen dat haar de gelegenheid worde
geschonken, als zg die wenscht, om te doen
biyken, wat zjj thans vermag ten beste van
het land. Die eerlgke proef moet thans geno
men worden, omdat zooling zg, tegen den
wensch, althans der liberale party, niet geno
men mocht worden, elke andere proeve slechts
zou leiden tot die ongelukkige halfslachtigbeid)
welke wg gekend hebben tusschen 1853 en
1862, de periode waarin tallooze malen minis
teries van twyfelachtige kleur werden onder-
mgnd door de liberale meerderheid, die, zonder
aan de groene tafel gezeten te zyn, feiteiyk
toch regeerde."
Dit is o. i. het juiste standpunten dien
weg moeten wg uit, willen wg een gezon
den, politieken toestand krggen.
Dr Schaepman' zal voor het volgend tgdperk
weer een zetel in de Tweede kamer innemeD.
Bg de Donderdag in het district Almelo
gehouden verkiezing werd hg met 1228 van
de 2174 geldige stemmen gekozen.
Do liberale candidaat, de heer W. H. Dikkers,
burgemeestër vanWierden,verkreeg 942 stemmeD
Bg de verkiezingen in Juni was de heer
W. C. J. J. Cremers met 1090 stemmen herkozen
en waren er op den heer Dikkers 827 uitge
bracht.
Dank zg den heer Cremers kan de heer
Sohaepman zgn plaats dus behouden.
Of hg echter weêr zich als leider zal doen
gelden betwgfelen wghg zal, na de harde
ervaring, in den laatsten tgd opgedaan, zich
wel niet meer zoo op den voorgrond stellen
als hg tot heden deed.
In ieder geval komt hem een zetel in ons
lagerhuis toeen zal zgne herkiezing dus velen,
ook van zgne tegenstanders, genoegen doen.
Bg kon. besluit
zgn verplaatst, zooals gisteren voor een deel
reeds is gemeld, de controleurs der directe
belastingen, invoerrechten en accgnzenN.
Glinderman, van Oostburg naar Roosendaal;
P. Dubois, van Hoorn naar YelzenA. E. F«
A. baron van Ittersum, van Maastricht naar
Hoorn
is benoemd tot controleur der directe belas
tingen, invoerrechten en accgnzen te Gouda P.
J. A. Clavareau, ontvanger der accgnzen te
Haarlem
is belast met de waarneming van de controle
der directe belastingen, invoerreebten en ac
cgnzen te Coevorden J. C. Van der Meer, ont
vanger der directe belastingen en accgnzen te
Secbierum c. a.
is verplaatst de adjunct-controleur der directe
belastingen, invoerrechten en accgDzen jbrW.
K. Yon Weiier van Schiedam naar Maastricht
zgn benoemd tot adjunct-controleur der
directe belastingen, invoerrechten en accgnzen
J. F. Van Nieuwkuyk, thans ontvanger der
directe belastingen en accgnzen te Buinerwold
c. a., met bepaling dat bg belast wordt met
de waarneming der contröle Oostburg; en te
Schiedam J. P. A. de Vries, thans ontvanger
der directe belastingen en accgnzen te Maas
tricht (buitengemeenten);
is aan J. H. Wildervanck de Blécourt, wo
nende te Zutpben, op zgn verzoek, eervol ont
slag verleend uit zgne betrekking van surnu
merair der registratie en domeinen
en is G. van Dorssen, arts, benoemd en
aangesteld tot officier van gezondheid der 2de
klasse bg het personeel van den geneeskundigen
dienst van het leger in Nederlandsch-ïndië.
Voor de twintig vacante plaatsen aan
de rgkskweekschool te Middelburg hebben zich
slechts 13 candidaten aangemeld. De volgende
week zullen de toelatingsexamens beginnen.
(N. R. Crt.)
Bg het examen van de Neder l. Toonkun
stenaars-Vereeniging zgn Donderdag van de 4
candidaten geslaagd, voor piano (L. O.) de
dames Nelly Veldheer, te Haarlem, en J. den
Berger, te Kampen.
In het verslag van de kamer van koop
handel en fabrieken te Vlissingen over 1890
lezen wg de volgende algemeene beschouwingen
Over het algemeen was het jaar 1890 vrg
wel gelgk aan het onmiddellgk voorafgegane
tgdperk.
Geen nieuwe ondernemingen van beteekenis
kwamen tot stand, doch de bestaande toestand
bleet onveranderd in een verre van ongunstigen
staat, en leverde in menig opzicht stof tot
dankbaarheid.
Op allerlei gebied heerschte een gewenschte
mate van tevredenheid. Handel en ngverheid,
hoewel niet met reuzenschreden vooruitgaande,
verkeerden in een redelgken staat van bloei,
en veroorzaakten een niet te miskennen be-
drgvigheid en vertier, die ten nutte kwamen
van het algemeen.
De scheepvaart, was, vooral wat de binnen-
landsche vaart betreft, vrg wat belangrgker
dan in het vorige jaar, en droeg mede het
hare bg tot verlevendiging van de onderschei
dene bronnen van volkswelvaart.
De voortdurende uitbreiding der gemeente,
door aanbouw, en toenemende vernieuwing en
vertraaiing door Verbouw van woningen, gaven
dan ook duidelgk blgken van een vooruitgaan-
den stand van zaken.
Het eind des jaars bracht wel is waar eene
teleurstelling mede, doch deed nochtans op
nieuw aan het licht komen, van hoeveel be
lang de haven van Vlissingen voor de scheep
vaart moet worden geacht.
De vroeg ingevallen strenge vorst, waardoor
spoedig alle andere havens van het vasteland,
bgna zonder uitzondering, gesloten werden,
dwong een groot aantal schepen, waarvan de
meesten van het grootste charter, om hier een
veilige toevlucht te zoeken.
Blgkbaar was het echter, dat om de deug-
delgkheid dezer haven niet te doen uitkomen,
men van de zgde van Antwerpen alles in het
werk stelde om te voorkomen, dat van de
gunstige ligging van Vlissingen werd gebruik
gemaakt. Toen nu echter de nood daartoe
dwong, werd even hardnekkig geweigerd, van
de gelegenheid tot lossen gebruik te maken
en werden allerlei bezwaren voorgewend. Latei-
toen het aantal binnengekomen schepen zeer
aanzieniyk was en een geiyktydig oplossen en.
vervoeren onmogelgk was, door het niet voor
handen zgn van voldoend spoorwegmaterieel
naardien de aanvraag daartoe vroeger was ver
zuimd rezen er allerlei, deels ongegronde,
deels overdreven kl achten, en werd ten onrechte
de schuld op de haven van Vlissingen geschoven.
Dit was nu wel de herhaling eener oude
geschiedenis, die haar oorsprong vond in den
nagver van andere havens, waarvan ook de
winter van 1880 kan getuigen, maar de slot
som was, dat deze winter niet die vruchten
opleverde, waarop anders in billgkheid had
mogen worden gehoopt.
Toch moesten ten slotte de voordeelen die
Vlissingen aanbiedt, door velen worden erkend.
Moge voor hen, maar ook voor belanghebbenden
te dezer plaatse, de ervaring blgken een goede
leermeesteresse te zgn geweest, opdat juist de
jongste winter aanleiding geve, dat in het
vervolg deze haven volkomen tot haar recht
kome 1
Heden middag te ongeveer half een uur,
ontstond te Vlissingen brand in de bovenver
dieping eener woning aan de voormalige
Duinpoott.
Vele brandspuiten waren spoedig ter plaatse,
waarvan eenige water gaven.
Hoewel de brand zich vrg ernstig liet aanzien
slaagde men er in, spoedig de vlammen meester
te worden.
Een paar personen zgn bg het blusschen
gewond.
Oorzaak nog onbekend.
Sedert eenigen tgd is ook te Zoutelande
de vlekziekte onder de varkens uitgebroken.
Reeds een twaalftal is daaraan bezweken.
Ook te St. Maartensdgk breidt die ziekte
zich meer en meer uit j dagelgks eischt zg
slachtofferszeer ten nadeele van den 'arbei
denden stand die ook door de aardappelziekte
zeer wordt getroffen.
Het is zoo schrgft men ons een
onomstootbaar feit, dat de menschen ouder
worden dan voor jaren. Tachtigjarigen vindt
men tegenwoordig overal. Niemand vindt er
iets bgzonders meer in. Ook negentigjarigen
zgn lang niet zeldzaam meer. Zoo heeft men,
om maar vier Zeeuwsche dorpen te noemen, te
Nisse eene zeer krasse vrouw van twee en
negentig jaar, te Ritthem eene vrouw van
negentig jaar, te Serooskerke eene vrouw van
negentig jaar, die nog ter kerk gaat, en te
Borssele een man van een en negentig jaar,
die nog tamelgk verre wandelingen ondernemen
durft.
Heden (Vrgdag) morgen circa hoogwater
moet in het Nauw van Bath aan den grond
gevaren zgn het Engelsch stoomschip Logh
Katrine. Er was reeds een sleepboot bg. Nadere
bgzonderheden ontbreken.
Beroepen bg de N. H. gem. te Yerseke
de heer A. Lagerweg pred. te Seherpenisse.
Donderdag namiddag had de dgkwerker
C. v. d. Z. te Tholen het ongeluk bg bet los
sen van steen voor den dgk in het ruim van
het schip te vallen, waarbg hg ernstig gekwetst
werd en twee ribben brak. In bewnsteloozen
toestand werd hg op een kar naar huis ver
voerd, waarna onmiddellgk geneeskundige hulp
werd ingeroepen.
Ter aanvulling van het korte bericht in
ons vorig nommer omtrent den uitslag der
gemeenteraadsverkiezing te Zaamslag dient dat
het aftredend lid C. de Bokx, burgemeester,
met 138 stemmen werd herkozen en D. Dek
ker Jr. gekozen werd met 120 stemmen.
De candidaten der anti-revolutionnaire kies-
vereeniging verkregenC. J. van Vessem, af
tredend lid, 85 en D. E. Wolfert 63 Btemmen.
Te Boschkapelle moeten, voor leden van
den gemeenteraad, herstemmingen plaats heb
ben en wel voor de periodieke aftreding tus
schen P. van der Wielen die 14, C. F. de Ngs
die 12, J. Scheele die 10, en J. F. Trugman Jzn
en P. A. Hermans die elk 6 stemmen hadden.
Voor een* buitengewone verkiezing moet
herstemd worden tusschen J. F. Trugman Jzn
die 13 en P. A. Hermans die 5 stemmen had.
Het aantal kiezers daar bedraagt 54 het
getal geldige biljetten 36.
Als een bewgs van den feilen regen tus
schen Zaterdag en Zondag 11. meldt men ons
dat door het hoofd der Bchool te St Kruis des
Zondags morgenB 55 mM. water werd afgetapt
uit den regenmeter, welke aldaar van wege
het Kon. Met. Instituut te Utrecht is geplaatst.
Zulk eene hoeveelheid was nog nooit afge
tapt; het was dan ook of er eene wolkbreuk
plaats vond. Vele vruchten zgn door den
zwaren regen aanzienlgk beschadigd.
Arrondissements-Kechtbank te Middelburg.
Voor deze rechtbank stond heden terecht
J. v. G., oud 67 jaar, schipper geboren te Sluis,
wonende te Middelburg ter zake dat hg ter
terechtzitting dezer rechtbank van 25 Februari
1891 mondeling en persoonlgk opzettelgk een
valsche verklaring onder eede heeft afgelegd
door met eede te bezweren de navolgende
verklaring
»Ik zweer dat het niet waar is, dat de over*
eenkomst tusschen den eischer en mg den
26 Mei 1890, betreffende het lichten van het
toen voor Wemeldinge gezonken stoomschip
Congo, is aangegaan op de volgende voorwaar»
dendat de eischer mg bg het lichten van
dat stoomschip behulpzaam zou zgn tegen een
loon van twintig gulden daags gedurende de
eerste acht dagen en van tien gulden daags
voor iederen volgenden werkdag, indien het
lichten niet binnen acht dagen gelukte, en
van vgf gulden daags gedurende den tgd, dat
de eischer door slecht weer verhinderd was te
werken, en dat het dus niet waar is dat den
eischer te dezer zake een gezamenlgk bedrag
van twee honderd en twintig gulden wegene
loon toekomt".
En zulks naar aanleiding van een vonnis
dezer rechtbank van 28 Januari j. 1., waarbg
hem was opgedragen voormelden beslissenden
eed op grond van eene vordering, voor deze
rechtbank tegen hem ingesteld door Pieteï
Paulusse, tot betaling van een bedrag van
ƒ220 met de renten, verschuldigd ter zake
van verleende hulp, door genoemden Paulusse
bg het lichten van het voor Wemeldinge ge
zonken stoomschip Congo, krachtens overeen
komst op 26 Mei 1890 tusschen hen aangegaan
ln deze zaak waren vanwege het openbaar:
ministerie 3 getuigen gedagvaard.
De eerste P. Paulusse, schipper te Rotterdam,
verklaarde een proces gevoerd te hebben met
bekl. om uitbetaling te krggen van .eene som
van 220 en dat proces te hebben verloren»
nadat Van G. onder eede verklaard had de som
niet schuldig te zgn.
De getuige zette daarop uiteen op welke
voorwaarden hg voor Van G. was werkzaam
geweest om de gezonken stoomboot Congo te
helpen lichten, welke voorwaarden dezelfde zgn
als boven is omschreven.
Tgdens die condities werden bepaald waren
daarbg tegenwoordig getuige's vrouw en dochter.
De bekl. verklaarde geen valschen eed ge
zworen te hebben. Hg verzekerde gecontrac
teerd te hebben met Paulusse dat deze hem
zou helpen bg het lichten van den Congo tegeft
