MiËelrgsÉ Courant.
BIJVOEGSEL
Maandag 20 Juli 1891, no. 168.
Middelburg 18 Juli.
KUNST EN LETTEREN.
F E U I L L E T O N.
Be sMocMeis m Laflj Olivia.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Uit het volkVoor het volk.
Middelburg in 1890.
VAK DB
VAK
Bjj kon. besluit is aan dsn heer K. Bahr,
»Stadt-vicar" te Baden-Baden, toestemming
verleend tot het aanvaarden van de kerkelijke
bediening van predikant bjj de N. H. gemeente
te Amsterdam.
Verder is benoemd tot notaris binnen het
arr. Rotterdam, ter standplaats Schiedam, P.
J. Lan, thans notaris te de Rjjp.
Tot rechter in de arr.-rechtbank te Amster
dam is benoemd mr B [(Simons, thans subBituut-
griffier bp gemeld college.
Tot subst.-griffier bjj de arr.rechtbank te
Almeloo is benoemd mr M. K. J. J. Ter Kuile,
advocaat en procurenr, alsmede beëedigd klerk
ter griffie van gemelde rechtbank.
L. F. Gr. P. Schreuder, hoofdcommies bp het
departement van binnenlandsche zaken, is be
noemd tot ridder in de orde van den Neder-
landschen Leeuw.
De heer P. C. Costerman Boodt, arts, is be
noemd en aangesteld tot officier van gezond
heid bp het pers. van den geneesk. dienst van
het leger in Nederlandsch-Indië.
In Amsterdam is deze week, evenals op
meer plaatsen in ons land een vergadering
gehouden door den Ned. R. K. Volksbond
pastoor Brouwers van Bovenkerk trad als spre
ker op ter bespreking van de arbeids-
encycliek van den Paus. Aan *t slot der ver
gadering werd het volgende telegram aan Z. H.
den Paus gezonden
»De vjjf afdeelingen van den Ned. R. K.
Volksbond, te gelpk vergaderd te Amsterdam,
Haarlem, Rotterdam, 's Gravenhage en Vlis-
singen, ter bespreking van de encycliek Rerum
Novarum, brengen, ook namens vele geest
verwante katholieke vereenigingen, hulde en
dank aan uwe Heiligheid en vragen ootmoedig
uwe apostolischen zegen."
Behalve dit telegram werd daarop aan Z. H.
nog het volgende telegram gericht
»De Ned. R. K. Volksbond, vergaderd in zjjn
afdeelingen te Amsterdam, Haarlem, Rotterdam,
's Gravenhage, Vlissingen, met verschillende in
die plaatsen gevestigde katholieke vereenigin
gen en corporatiën, om te doen bljjken van hun
gevoelens van eerbied, gehoorzaamheid en toe
wijding aan den Heiligen Stoel, aan den paus
van Rome, aan onzen Heiligen vader paus Leo
XIII, en te betuigen hunne vreugde en dank
baarheid voor de Encycliek Rerum Novarum,
waarvan op dezen dag 6000 exemplaren gratis
worden verspreid, bieden bjj deze uwe Hei
ligheid aan de volgende betuigingen, in elke
vergadering met eenparige toejuichingen be
groet
>Hnlde en dankbaarheid aan den paus
beschermer der werklieden, den paus der Ency
cliek over den toestand der werkende klasse.
>Moge deze Encycliek voor regeeringen en
volkeren in de toekomst zjjn het richtsnoer op
maatschappeljjk gebied.
„Althans voor ons, katholieke Nederlanders,
inzonderheid werkgevers en werklieden, zal zjj
de eenige vraagbaak zjjn bjj onze medewerking,
rechtstreeks of zpdelings, tot het regelen van
toestanden en verhoudingen op het uitgestrekte
veld van den arbeid".
Met genoegen maakten wjj kennis met de
„Beknopte Handleiding voor eigenaars van
kleine tuinen" door H. Witte. Op voor ieder
bevatteljjke wjjze geschreven, bevat dit werkje
nuttige wenken betreffende het maken of aan
leggen, beplanten en onderhonden van kleine
tuinen. Voor de inriehting van den tuin worden
een paar modellen gegeven in even zooveel
Uit het Engelsch.
V ti n 1) AIN E.
HOOFDSTEK XV.
Pamela hield van haren ouden meester en
dacht dat het hem genoegen zou doen kennis te
maken met Carey, die hem zeker niet uil de
hoogte zou behandelen. Zjj zag hem vriende
lijker aan dan zjj nog ooit gedaan had;
maar hp paste wel op dat hp zjjne gevoelens
niet verried. Hp vroeg slechts, waar de heer
Vauce woonde en hoe laat hp hem het best
zou kunnen bezoeken en toen werd hun aan
dacht in beslag genomen door het gezelschap,
dat aan het werk wilde gaan.
Er lag een groote hoop groen op den grond.
Juffrouw Challoner was met dikke hand
schoenen en een groote schaar gewapend en
stond, evenals de anderen, te wachten op de
orders van Pamela. Kapitein Faulkland keek
zóo verwaand dat Carey den grootsten lust ge
voelde om hem bjj zjjn kraag te pakken en van
zjjn plaats, vlak achter Pamela te verwijderen;
hjj bedwong zich echter en zag met genoegen
dat zjj den kapitein zeer koel bejegende, doch
dwe liet er sioh niet door nit het veld slaan.
afbeeldingen, welke ieder, die een tuin wil
aanleggen, een denkbeeld kan geven van wat
daartoe allereerst noodig is. Door een vrjj
uitvoerige opgaaf van aanbevelenswaardige
planten maakt de schrjjver het mogeljjk een
zelfde stuk grond op zeer verschillende wjjzen
te beplanten, zoodat elk wat wils kan uitzoeken
Waar de heer Witte het gebied der prak.
tische plantkunde betreedt, waarop hjj zich
zoo geheel thuis voelt, is hjj zeker den goeden
toon te treffen, zoo ook in het onderhavige
boekje. Een enkele opmerking meenen wij
evenwel ofschoon ook met het geheel inge
nomen niet achter te mogen houden. Ons
dunkt een tuin van 15 bjj 40 M. vrjj groot
voor een stadstuindergelijke tuinen mogen
in Leiden wellicht niet zeldzaam gevonden
worden, in vele andere steden zjjn ze voor
zooveel we weten in den regel kleiner. Heeft
evenwel de tuin werkeljjk de opgegeven afmeting,
dan zal dunkt ons de aanleg van een zoo
groot bed heesters, als in de afbeelding op
bladz. 12 wordt aangegeven, vrjj stjjf staan.
Wp zouden de voorkeur geven aan een drietal
perkjes over diezelfde ruimte verdeeld, waarvan
hoogstens het achterste met heesters te be
planten.
Overigens kunnen wp dit boekje om zjjne
practische strekking zeer aanbevelen, te meer,
daar de prijs ervan uiterst billy k is, nl. 60
cents ingenaaid en 90 cents gebonden.
Wp ontvingen van de bjj den heer D.
Bolle te Rotterdam versohjjnende geïllustreerde
editie van Alle de werken van Frits Reuter de
afleveringen 4 tot en met 10. Dit geeft
ons aanleiding de aandacht nog eenB te vesti
gen op deze verdienstelijke uitgave, welke in
30 afleveringen 5. 12£ cent per aflevering
compleet is.
Men heeft te Bonn dezer dagen eenige
documenten gevonden, waaruit blijkt, dat de
voorouders van Beethoven uit Antwerpen af
komstig waren. Beethoven's grootvader,eveneens
Lodewjjk geheeten, verliet deze plaats tenge
volge van een verschil met zjjn familie. De
laatste afstammeling van dezen Antwerpschen
tak der familie Beethoven was Maria Theresia,
de moeder van den bekenden zeeschilder Jacob
Jacobs. Men weet thans met zekerheid, dat de
naaste bloedverwanten van Beethoven van 1650
en 1824 te Antwerpen hebben gewoond. (Caecilia).
De hertog van Meiningen heeft bepaald
dat een kamer van het hoftheatre tot Chro-
negk's Ruhmeshalle zal worden ingericht.
Tot opvolger van Chronegk is benoemd de
regisseur Richard.
Na afgelegd examen zjjn tot school G,
meisjesschool met vjjf jarigen cursus, alhier
toegelaten tot de eerste klasseE. van
Baarle, C. Boogaert, J. Dhont, F. Wujjckhui-
zen, M. Hackenberg, P. Kist, J. van der Harst
en B. Giljam.
Verder zjjn bevorderd: van de eerste tot
de tweede klasse onvoorwaardelijk tien,
voorwaardelijk vier, niet bevorderd een; van
de t w e e d e tot de d e r d e klasse onvoor
waardelijk elf, en voorwaardelijk eenvan de
derde tot de vierde onvoorwaardelijk vier,
voorwaardelijk een, niet bevorderd eenen
van de vierde tot de v p f d e onvoorwaar
delijk vier.
Aan de zes leerlingen van de v p f d e klasse
werd het eind-diploma uitgereikt.
Geslaagd bp het eindexamen der kweek
school voor machinisten te Amsterdam de
heer E. Smit Sibinga te Middelburg.
Bjj de te's Gravenhage gehouden examens
van wege de Nederl. Toonkunstenaars Vereeni-
ging zjjn van de 5 candidaten Vrjjdag geslaagd
voor piano (lager onderwjjs) mej. W. M. J.
Schouten te 's Gravenhagemej. F. Siegers te
Utrecht; en de heer W. L. Doortmond Jr. te
Amsterdam.
Bp den heer dr Ritter, opperrabjjn te
Rotterdam, is een schrjjven ontvangen uit
Kowno (Rusland), waarin wordt medegedeeld
dat thans niet minder dan tienduizend men-
schen, van alles ontbloot, op open velden
kampeeren en aan alles gebrek hebben. De
Het versieren ging vlug van de hand. De
spreuken, die Pamela met kunstenaarshand op
groote borden geteekend had, waren geplaatst,
en de hulst tooide pilaren en nissen. De
heeren deden al het zware werk en Carey be-
jjverde zich de bevelen van Pamela uit te
voeren, bjjna eer zjj uitgesproken waren. Er
kwam iets rustigere over haar en de blpde
gezichten en vrooljjke stemmen om haar heen
deden haar den doorgestanen schok vergeten.
Het begon duister te worden en men ver
zamelde zich in de consistorie om huiswaarts
te gaanmaar Pamela stond nog met een
spreuk in de hand.
»Waar wilt gjj die plaatsen?" vroeg Carey.
»Ik dacht boven het orgel, maar dat kan
nu niet meer en ik weet ook niet of de vorm
wel goed is."
»Laat ik eens gaan meten en als het
goed is, wilt gjj het dan aan mjj overlaten,
dan doe ik het morgen, als ik den heer Vauce
ga opzoeken. Ik geloof dat ik dan ook de
versiering nog verder kan voltooien. Het is
van daag Dinsdag en het bal is Vrjjdag, dus
moet de orgelbespeling vóór dien dag zjjn en
dan moet de versiering gereed zpn. Mag ik
het beproeven?"
„Heel gaarne."
„Waar wilt gjj het hebben
»Ik zal het u wjjzen, als gjj meegaat."
Zjj gingen samen het donkere trapje op.
Pamela snchtte. Kon die rast en die vrede
meesten hebben alles tengevolge van zware
branden verloren.
Kan dit bericht ook meewerken om nog velen
te stemmen tot weldadigheid tegenover die
ongelukkigen Wp herinneren dat er in
Middelburg eene afdeeling bestaat van de
Alliance universale Israelite, met den heer S.
Boassen aan het hoofd.
Door de anti-revolutionnaire kiesvereeni-
ging Nederland en Oranje zpn als candidaten
voor den gemeenteraad alhier gesteld de heeren
mr P. J. F. van Voorst Vader (blauw stem
briefje), C. de Broekert, H. J. E. Gerlach, W.
J. J. Koole, W. A. de Rjjcke, mr E. P. Schorer,
(wit stembriefje.)
Aan het dezer dagen algemeen verspr eide
vjjf en dertigste verslag van de Vereeniging tot
het bezoeken der armen te Middelburg, waaruit
wp vroeger reeds het een en ander vermeldden,
ontleenen wp nog de volgende mededeeling,
die, naar het oordeel van het bestuur, dient
gedaan om het gewicht der zaak met het oog
op de wjjze van werken der vereeniging.
Art. 1 der kieswet, gelpk dat thans krachtens
art. VII additioneel der grondwet luidt, ver
plicht het bestuur jaarljjks tot het doen van
mededeelingen, die het ten zeerste betreurt,
maar waaraan het zich niet mag onttrekken.
Bjj het beroep nu in de zaak van een der
bjj de Vereeniging ingeschrevenen, heeft de
Hooge raad bjj arrest van 8 Mei jl. onder meer
uitgemaakt, dat onder onderstand moet verstaan
worden alleen ondersteuning van armen, ter
leniging van hunnen nood verleend, en dat in
de geschiedenis van art. 80 der grondwet de
in art. 1 der kieswet bedoelde uitsluiting van
het kiesrecht van eene zekere categorie van
personen, in de toelichting der nota van wjj-
ziging waarbjj zjj aan het artikel werd toege
voegd, is gekenschetst als eene uitsluiting van
bedeelden.
Die uitspraak geeft het bestuur de handen
vrjjer bjj het verstrekken van de opgaaf, die jaar
ljjks voor de vaststelling van de kiezersljjsten
wordt gevorderd het zal voortaan ieder voor
komend geval alleen te toetsen hebben aan de
vraag: in hoever moet aan den verleenden
onderstand het karakter van bedeeling worden
toegekend hoewel het zich niet ontveinst dat
de beantwoording dier vraag hare eigenaardige
moeieljjkheden zal opleveren, waar het trekken
van eene juiste grens tusschen armen en hen,
wier armoede men wil trachten te voorkomen,
niet gemakfceljjk is.
Dat het aantal uitsluitingen daarvoor wordt
teruggebracht tot het minimum, dat onder de
heerschende bepalingen is te bereiken, behoeft
geen betoog; evenmin, dat het bestuur zich
daarin ten zeerste verheugt.
De gemeente Waarde had een geldleening
willen sluiten van 2600. Niemand daagde
echter op om de gevraagde som aan de ge
meente te leenen.
Wel kwam een schrjjven in van iemand, die
verzocht om de 2600 te leenen hjj zou er
dan land voor koopen en jaarljjks 5 procent
intrest betalen. GCt.)
Volgens het U. D. heeft wjjlen de heer
J. W. Vader aan de kerk der N. hervormde
gemeente te Cortgene 7000 en aan de diaconie
dier gemeente 3000 vermaakt.
Vrjjdagavond omstreeks half acht uur
ontstond te Zierikzee brand in de fabriek van
den heer E. W. Mus, zjjnde het machinegebouw
der voormalige meestoof de Star, die wordt
afgebroken. Weldra waren de vier spuiten»
verschillende autoriteiten, de politie en schut
terij op de plaats des onheils aanwezig. Men
was den brand dan ook spoedig meester. In de
fabriek werd een vocht, door den heer Mus
uitgevonden, om het hout van schepen en zee-
palen voor bederf te bewaren, gefabriceerd.
Het gebouw is van binnen geheel uitgebrand,
doch voor een groot gedeelte bljjven staan.
Naar men verneemt was niets tegen brand
schade verzekerd. De oorzaak van den brand
is nog onbekend.
Vrjjdagavond is te Terneuzen de dertien
jarige zoon van den heer Js de Smidt in de
vluchthaven, in het Kanaal, te water geraakt
en levenloos opgehaald. Hoewel door de
geneeskundigen alles is aangewend om de
levensgeesten op te wekken, mocht men daarin
niet slagen.
toch maar altjjd duren 1 Maar zjj moest terug
naar nieuwe zorgen, nieuwe beleedigingen.
Carey hoorde 'dien zucht en keek om.
„Zjjt gjj moede vroeg hp, op gevaarljjk
zachten toon.
„Neen, volstrekt niet 1 Kjjk daar zou
het bord misschien passen. Zpn de letters
groot genoeg om van beneden gezien te
worden
»Ik zou het zeker denken 1 Gjj schjjnt
de maat precies genomen te hebben. Het past
uitstekend."
Zjj hadden geen van beiden gehoord dat
iemand hen op de trap gevolgd wasdoch nu
merkte Pamela dat er in de duisternis iemand
achter haar stond en zjj hoorde vlak aan haar
oor een stem, die fluisterde»Hoe kan ik u
genoeg danken voor uw antwoord, juff. Frenck
Als gjj maar volhoudt zullen wp eiken tegen
stand overwinnen en dan mag ik u binnen
kort de mjjne noemen."
Pamela verstond de woorden te nauwernood,
daar zjj terstond achteruit gegaan was; nu
zei zjj duideljjk en verstaanbaar»Zjjt gjj ge
reed, mjjnheer Carey Ik ga naar beneden."
Carey merkte aan haar Btem dat er iets ge
beurd was en stond dadelpk naast haar; doch
terwjjl zjj de trap afdaalde, met de statigheid
eener vorstin, gunde zjj geen van de beide
heeren een woord.
Carey kon zpn toorn bjjna niet bedwingen
Wat had die kapitein haar durven toeflniste-.
Vrjjdag avond werd in het Schuttershof
alhier, onder voorzitterschap van den heer
mr G. N. de Stoppelaar, eene algemeens ver
gadering gehouden van leden der vereeniging
Uit het Volk—Voor het Volk, welke vergadering
slechts door enkele leden werd bijgewoond.
Aan het jaarverslag, dat door den secretaris
werd uitgebracht, ontleenen wp het volgende.
De vereeniging is op de gewone wjjze voort,
gegaan. Floralia slaagde als altjjd goed; alleen
liet de belangstelling in de tentoonstelling te
wenschen over. De bloemenkweek zelve gaat
steeds vooruit. De kosten bedroegen dit jaar
sleohts f 305. De bloemperken op de bolwer
ken voldeden goed, aangenaam echter zou 't het
bestuur zpn indien meerdere personen bloemen
voor dat doel afstonden. Van de muziekuitvoe
ringen op het Molenwater valt weinig te melden»
evenals van de tentoonstellingen op kunstge
bied de laatste worden nog te weinig bezocht.
De volkszangschool voorziet steeds in eene ge
voelde behoefte, thans bestaat het aantal leer
lingen uit 59 jongens en 101 meisjes. De
onderwjjzer heeft reden tot tevredenheid over
den betoonden jjver.
De kinderspeeltuin bleef zich in de belang
stelling van velen verheugen. Als directeur
bleef werkzaam de heer D. W. Louis. De
werktuigen werden vermeerderd en het bezoek
was bevredigend. De inkomsten waren vol
doende om de kosten te bestrjjden. Het leden
tal verminderde, wat den secretaris aanleiding
gaf om deze nuttige zaak in de belangstelling
van het publiek, ook van hen die niet direct
er van profiteeren, aan te bevelen.
Verder werd in het verslag melding gemaakt
van het feest ter gelegenheid van den lOen
jaardag van onze tegenwoordige Koningin, dat
wegens te weinig deelneming van de zjjde der
ingezetenen niet op zoo groote schaal kon
worden gevierd als het bestuur oorspronkelijk
voornemens was.
In het vorig jaar traden 5 nieuwe leden tot
de vereenigidg toe, een getal dat volgens den
verslaggever belangrijk grooter had kunnen zpn.
Het verslag zal worden gedrukt en aan de
leden rondgezonden.
De rekening over het afgeloopen jaar toont
aan dat de ontvangsten bedroegen 986.11£,
waaronder 338.63i als goed slot van het
vorige jaar en 565.75 aan contributiën.
Uitgegeven werd voor Floralia f 372 95$, voor
de volkszangschool 309.50, voor den kinder
speeltuin f 533.63, voor het princessefeest
ƒ1224.07, voor de muziek op het molenwater
ƒ1.95, voor de bloemperken f 35.95, voor de
beide aquarellen-tentoonstellingen 78.92, waar
tegen natuurljjk ook ontvangsten staan die
maken dat de rekening sluit met een voordee-
lig saldo van 496.43.
Het bestuur deed verder aan de vergade
ring nog de volgende mededeeling.
Met het oog op de vroeger en ook weder
dit jaar, thans op grooter schaal, alhier ge
geven wordende muzikale uitvoeringen door on
derscheidene Zuid-Nederlandsche vereenigingen,
waarvan de zuivere opbrengst strekt ten voor-
deele der Middelburgsche armen (getnigen de
achtereenvolgens niet onbelangrjjke sommen,
gestort in de December-collecte voor eene
buitengewone uitdeeling van levensmiddelen
en brandstoffen aan de armen van alle gezind
ten), met het oog daarop heeft zich bjj het be
stuur de vraag voorgedaan, of het niet wen-
echeljjk ioude zpn dat zich alhier eene com
missie vormde om zoodanige vreemdelingen
en soms anderen op eene aangename en
officieels wjjze te ontvangen.
Om meer dan eene reden kan dit niet uitgaan
van de vereeniging Uit het volk—voor het volk
en zou zich naar onze meening daarvoor eene
commissie of vereeniging uit den boezem der
burgerjj behooren te vormen.
Wellicht zou dit in verband zpn te brengen
met eene, gelpk in zoovele andere gemeenten
bestaande Vereeniging tot bevordering van het
vreemdelingenverkeer en de veraangenaming van
hun verblijf alhier.
Wordt reeds in de beide hier verschijnende
dagbladen op welwillende wjjze nu en dan de
aandacht gevestigd op hetgeen deze gemeente
voor vreemdelingen bezienswaardigs aanbiedt,
zoodanige vereeniging zou ook hare zorgen
kunnen wjjden aan eene vergemakkeljjking der
bezichtiging van een en ander, vooral ook des
Zondags, wanneer Middelburg in den regel het
ren en zoodra zjj beneden waren vroeg hjj
zacht„Heeft hjj iets gezegd
Ware hjj kalmer geweest, dan zou hjj begre
pen hebben hoe onverstandig het was om op
het gebeurde terug te komen en zjj antwoordde
dan ook zeer kortaf»Kapitein Faulkland heeft
niets gezegd, waarop ik niet naar behooren
kon antwoorden." Zjj was boos op beide hee
ren en keerde zich verontwaardigd af.
Bjj het naar huis wandelen hield Carey
zich op een afstand, daar hjj voelde dat
hp onhandig was geweest. Te huis komende
vonden zjj lady Olivia met de andere gasten
aan de thee; mjar Pamela ging terstond
naar haar kamer en lady Olivia verdween
ook weldra. Kapitein Faulkland volgde haar
in de vestibule en hield haar voof het vuur
staande.
»Gp houdt mjj voor den gek", barstte hjj
los. »Gp hebt gezegd dat juffrouw Frenck haar
voornemen had te kennen gegeven mjjn aan
zoek ten spjjt van iedereen aan te nemen, en
zoodra ik een woord tegen haar sprak, zag zjj
mjj met verpletterende hoogheid aan.
„Maar ik had u immers uitdrukkelijk
gewaarschuwd dat gjj niet met haar spreken
mocht. Ik kon den heer Frenck niet bewegen
om zpn toestemming tot haar huweljjk met u
te geven, en waarlpk voegde zjj er met
een schamperen lach bjj»als het ooit
gebeurt, zal iedereen denken dat zjj niet wel
bjj het hoofd is. Men zal zeggen dat de
meest door vreemdelingen bezocht wordt, alsook
voor hen die te Domburg en Vlissingen tjjdeljjk
verbljjf houden, verder zou ook de aandacht
kunnen gevestigd worden op de schoone om
streken van Middelburg en meer dergel jjke zaken.
Het bestuur onzer vereeniging heeft gemeend
om eene nadere overweging en een ernstig
onderzoek te moeten onderwerpen in de hoop
dat, tegen het volgende reiszeizoen, dergelijke
vereeniging alhier werkend zou kunnen optre
den, waartoe het zich ten volle bereid ver
klaart het initiatief te nemen en waarvoor
het reeds nu de welwillende medewerking der
leden vraagt onder inwachting van zoodanige
inlichtingen als de bedoelde zaak zouden kun
nen bevorderen.
Dit werd voor kennisgeving aangenomen.
Eindeljjk was aan de orde de benoeming
van twee bestuursleden voor de periodieke
aftreding van de h6eren J. J. H. Doorenbos
en B. A. Verhey, die beiden herkiesbaar zjjn.
Aanbevolen werden met de aftredende heeren T.
L. van Wagtendonk en J. Appel. Met alge-
rnsene stemmen werden de aftredende heeren
herbenoemd.
Ten slotte werd voor kennigeving aangeno
men de mededeeling van den voorzitter dat
het voornemen bestaat om in het laatst van
de maand Augustus in de concertzaal eene
openbare les van de leerlingen der volkszang
school te doen plaats hebben.
(Vervolg.)
In het getal kerkeljjke gemeenten is in het
afgeloopen jaar geene verandering gekomen,
evenmin als in het getal der kerkgebouwen.
Door de burgerlpke gemeente werden geene
uitgaven gedaan voor den openbaren eeredienst.
Er werden noch subsidiën voor bouw of herstel
van kerken, noch toelagen aan leeraars verleend.
Onderwps. De rijksnormaallessen werden
in 1890 voor korteren of langeren tjjd bezocht
door 6 manneljjke en 37 vrouwelijke leerlingen.
Door 1 manneljjke en 4 vrouweljjke kweeke-
lingen werd met gunstig gevolg het examen
afgelegd als (hulp)onderwjjzer of onderwijzeres.
Het aantal kweekelingen der rijkskweekschool
voor onderwjjzers bedoeg in 1889 zoo vóór als
na de groote vacantia 73.
De cursus tot opleiding van hoofdonderwijzers
werd bpgewoond door 14 onderwijzers en 2
onderwijzeressen. Yan eerstgenoemden verwierf
in 1889 1 de hoofdakte.
De nieuwe cursus werd in September geopend
met 14 onderwjjzers en drie onderwijzeressen.
Het getal leerlingen aan de burgeravond
school met driejarigen cursus bedroeg bjj het
einde van den cursus 1889—1890101.
Aan de rjjks hoogere burgerschool met vijf
jarigen cursus waren met den directeur 14
leeraren werkzaam.
Het getal leerlingen bestond uit 90 manne
ljjke en 1 vrouweljjke, zjjnde 6 minder dan in
1889.
Yoor het onderwps op de Volkszangschool der
vereeniging Uit het volk voor het volk meld
den zich weder een 60tal leerlingen aan, waarvan
er 57 zjjn toegelaten, nl. 25 jongens en 32 meisjes.
De cursus 1889/1890 eindigde den len Sep
tember met 126 leerlingen, 47 jongens en 79
meisjes. Het jaar 1890 sloot met 178 leerlingen,
68 jongens en 110 meisjes.
Het aantal leerlingen aan het gymnasium
bedroeg op het einde van 1890 56, waarvan
1 gratis, tegen 51 op 31 December 1889.
De sedert 1859 alhier bestaande provinciale
bibliotheek neemt jaarljjks in belangrijkheid
toe. Het aantal boekwerken vermeerderde in
1850 met 600 stuks, waarvan er 367 aangekocht
en de overige ten geschenke gegeven werden.
Van de volksbibliotheek opgericht in 1799
van het departement der Maatschappij tot nut
van 'i algemeen werden in 1889/90 aan 188
lezers 3810 boekdeelen ter lezing verstrekt,
tegen aan 201 lezers 4664 boekdeelen in 1888/89.
Het natuurkundig genootschap alhier, opge
richt den 29en November 1780, hield geregeld
zjjne wekeljjksche winterbpeenkomsten.
Het genootschap telt 2 eereleden, 39 gewone
leden en 1 begunstiger, terwjjl bovendien
eenige personen tegen eene verminderde con
tributie werden toegelaten.
De in 1818 alhier gevestigde afdeeling der
kunst en wetenschap beoefenende maatschappij
V. W. verkeerde, ofschoon haar ledental in de
laatste jaren door verschillende omstandigheden
erfgename van Poeldjjk een rjjker man had
kannen kiezen. Ik heb u gezegd dat de heer
Frenck zpn dochter de plechtige belofte heeft
afgeperst, gedurende de volgende week zich
niet verder met u in te laten dan de beleefd
heid eischt en nu neemt zjj het u natuurljjk
kwaljjk als gjj tracht haar die belofte te doen
verbreken."
»Niemand behoeft het te weten; maar
zjj moest weer dien akeligen Carey roepen en
iedereen laten merken dat ik iets tegen haar
had willen zeggen."
»Riep zjj den heer Carey?" vroeg mylady
met fonkelende oogen.
»Neen, dat wel niet preciesmaar hjj
stond bjj haar en zjj sprak zoo hard, dat
iedereen het hooren kon en zei dat zjj naar
huis ging."
-„En hjj?"
»01 hjj was dadelpk bjj haar. ledereen
ziet dat hjj doodeljjk van haar is. Maar eer
ik verder ga zou ik gaarne met meer zekerheid
weten hoe ik het heb. Ik word niet gaarne
openljjk afgesnauwd."
»Bat was uw eigen schuld", zei lady
Olivia met een uitdrukking op haar gelaat, die
den kapitein deed ontstellen. „Gp moet mjjne
aanwjjzingen volgen als gjj wilt slagen. Gjj
moet noch bjj den heer Frenck, noch bp zpn
dochter op de zaf k terugkomen, voordat deze
week van gedwongen stilzwijgen voorbp is.
Ik beloof dat gjj haar na verloop van dien
