N°. 146
134° Jaargang.
1891.
Woensdag
24 Juni.
Middelburg 23 Juni.
Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k a
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per kwartaal in' Middelburg en per post franco 2.-
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel
41 liberalen werden dadelijk gekozen,
terwijl 21 katholieken en slechts 12 anti-
revolutionnairen uit de bus kwamen.
voor de gelijkstelling van
Vlissingen en Middelburg wat
Provinciale staten van Zeeland.
Geneeskundige Raad voor Zeeland.
rrm na
MDDELBURME (MANT.
Vhermomeier. Agenten te VliesingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peul, te ZierikieeA. C. de Mooij, te TholenW. A.
Middelburg 23 Juni vin. 8 u. 63 gr. van Nebttwenhtjijzen en te TernemenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
m. 12 u. 75 gr., av. 4 u. 74 gr. F. j ad verten tie-bnrean's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Geer. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de da Mar Azn., te Amsterdam.
Verwacht Z. O. wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube Cre., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zgn, willen
zg des avonds nog worden opgenomen.
Wie zich tegen 1 Juli op ons blad
abonneert ontvangt de tot dien dag verschijnende
nommers kosteloos.
Véor de algemeene verkiezingen van den 9en
Juni hebben wij onze lezers, naar wij meenen,
volkomen op de hoogte gebracht van den
politieken toestand van het oogenblik.
Wij hebben ben gewezen op hetgeen een
dringende eisch is, nl. een einde te maken
aan dit ministerie, omdat het als voorlooper
van een ander kabinet, meer in den geest
van dr Kuyper en dr Schaepman, ons land
voert op een verderfeiyken weg, waarbij dit
tweetal de macht in handen zon krijgenen
.diet die zou aanwenden ten nadeele van
jonze vrijheid.
Wij willen thans niet in herhalingen vallen,
eerstens om het geduld onzer lezers niet op
te harde proef te stellen; en ten tweede
omdat wij het vrijwel overbodig achten nog
maals in deze hen voor te lichten.
Het is toch op 9 Juni duidelijk gebleken
dat het vrijzinnige Nederland het gevaar,
dat ons dreigt, kenten met alle macht dit
-wil keeren.
En wie weet hoe de herstemmingen, die
iie'aeii plaats hebben, ons dit nog duidelijker
zullen aantoonen.
Dit is te hopen
Maar aan de liberalen in het district Mid
delburg nogmaals de taak om opnieuw ook
van hun gevoelen te doen blijken.
Daar is, gelukkigonder hen wêer de
oude geest van eendracht en samenwerking
ontwaakt.
Daar zijn mannen, ouden en jongen, onder
hen wêer aangegrepen door dat heilig vuur
van geestdrift voor de liberale zaak, waar
aan wij eenmaal de verkiezing van een
Bool, een Buteux, een Arie Smit te danken
hadden.
Daar blijkt weer van hunne vaste over
tuiging dat met een veldslag voor oogen
een soldaat de gelederen niet mag verlaten;
naar rechts noch links mag wijken; dat wie hen
tot desertie zou willen prikkelen, den rug
moet worden toegekeerd, omdat zij allen
onder éen vaandel moeten opmarcheeren.
Het „sluit de gelederen" is hun niet te
.vergeefs toegeroepen.
)Hun komt het woord van lof van een
-eerbiedwaardig man, als de heer mr Ph.
van den groecke hun heden iu een inge
zonden stuk .toebrengt, eerlijk toe.
yZij zullen, wij .zijn daarvan vast overtuigd,
v zich opgewekt gevoelen door de aansporing
v-var. den heer Buteux, yopr wien zij ook
eecmaal met moed den atfljfl aanbonden, die
tsjQun de zegepraal verschafte.
Zoo gaan wij Donderdag ter stembus
met mr E. Fokker als onze man.
Bij hetgeen wij Zaterdag over hem schre
ven hebben wij niets meer te voegen
het district kent hem even goed als hij het
district maar toch willen wij nog eens, aan
de hand der besturen van de liberale kiesver-
eenigingen op Walcheren, wijzen op hetgeen
die eandidaat is, wat hij deed, wat hij zijn zal.
Een circulaire, welke heden door die be
sturen aan alle kiezers is gezonden, is zoo
helder, zoo flink, zoo waar, dat wij niet
beter meenden te kunnen doen dan haar
in haar geheel in de eerste kolommen van
0ns blad op te nemen.
Zij is gericht „Aan de kiezers" en luidt;
De verkiezing op 9 Juni 1891 heelt nog
-geen beslissenden uitslag opgeleverd. Eerst
door de herstemmingen zal worden uitge
maakt, volgens welke beginselen het land
in het volgende wetgevende tijdvak zal
worden geregeerd.
In ons district, waar om de u bekende
reden een nieuwe verkiezing moet plaats
hebben, bevelen wij u dringend aan uw
jstem uit te brengen op Mr E, FOKKER,
De uitslag der verkiezing op 9 Juni in'
ons district mag inderdaad zeer gunstig
voor onze partij worden genoemd. 1852
stemmen werden op onzen eandidaat uitge
brachtWel een bewijs dat een ommekeer
in de denkbeelden van velen heeft plaats
gegrependat de vrijzinnige beginselen
weder door velen met vernieuwd vertrouwen
worden begroet.
Trouwens over het geheele laud is de
uitslag in denzelfden geest geweest I
Uit deze cijfers is reeds veel te leeren
vermoedelijk zal de herstemming nog nieuwe
lessen er bij geven.
Wij leeren er uit een veroor
deeling van de samenwerking
tusschen Rome en Dordt!
Wij leeren er uit, dat het land
zich afwendt van de tegenwoor
dige regeeringspartijen!
Wij leeren er uit dat vooral de
politiek der anti-revolution-
naire part ij en van haren leider
dr A. Knijper is veroordeeld!
Wij leeren er uit dathetver-
trouwen in de vrijzinnige partij
is teruggekeerd.
Laat, op Donderdag 25 Juni a. s., in het
district Middelburg, de stembus in dienzelf
den geest uitspraak doen
Kiezers, helpt de vrijzinnige meerderheid;
die ,te wachten is, versterkenzorgt vooral
dat de Tweede kamer niet komt op het
zoogenaamde „doode puntwant dan staat
een tijdvak van zwak bestuur voor de deur
dan zal van vele noodzakelijke hervormin
gen weer niets komen.
Te meer durven wij u dezen raad geven,
omdat de vrijzinnige partij in ons district
een uitnemend eandidaat heeft gekozen
Mr E. FOKKER, een man, die, grondig be
kend met alle belangen van ons district en
van onze provincie, met kracht en bekwaam
heid daarvoor in de Tweede kamer zal
ijveren.
Dat mr FOKKER steeds een beslist aan
hanger en moedig verdediger is geweest van
de vryzinnige beginselen zal u bekend zijn.
Wij herinneren u alleen nogdat hij van
de oprichting af tot 1889 deel heeft uitge
maakt van het bestuur der Liberale Unie,
van welke vereeniging hij zelfs het laatste
jaar voorzitter was.
Op verdienstelijke wijze is hij als zoodanig
werkzaam geweest; meermalen maakte hij
deel uit van afzonderlijke commissies, door
dat bestuur benoemd o. a. in 1885 van een
commissie van advies inzake de regeling
van het kiesrecht en in 1889 van een com
missie van advies over de belastingvoorstellen
van de heeren Goeman Borgesius c. s., waarin
een grondige verbetering van ons belasting
stelsel werd voorgesteld.
Als politiek persoon heeft mr FOKKER
dus een verleden achter zich, zooals weinigen
in ons district; meer dan anderen is hij door
zijn studiën en werkzaamheid op politiek
gebied de aangewezen man om in de volks
vertegenwoordiging zitting te nemen.
Maar wij weten dat de kiezers in een
eandidaat meer verlangen
Wij weten dat zij ook van hem eischen
bekendheid met de practische behoeften van
hun district en ook in dit opzicht kan onze
eandidaat de beste brieven vertoonen.
Als griflier der Staten van Zeeland heeft
hij sedert 1878 gelegenheid gehad zich op
de hoogte te stellen van en grondig bekend
te worden met den toestand, de behoeften
en nooden van geheel onze provincieAls
secretaris der Middelburgsche kamer van
koophandel en fabrieken, is door hem steeds
krachtig gewerkt aan alles wat strekken
kan om den bloei van handel en scheepvaart,
landbouw en nijverheid te bevorderen
Hij heelt geijverd:
voor afschaffing der patent
belasting;
voor afschaffing derrechten
op het kanaal door Walcheren;
internationale tari Vir en voor
spoorwegen betreft;
voor den aanleg van een dub
bel spoor op de lijn Roozendaal
Vlissingen;
voor de belangen der stoom
vaartmaatschappij Zeeland
voor de vermindering der
loodsgelden;
terwijl hij nog onlangs krachtig in de bres
is gesprongen ter verdediging van de be
langen van Vlissingen tegenover Antwerpen,
zooals ook vroeger meermalen in woord en
geschrift de eer en de positie van Vlissingen
door hem werden verdedigd.
Mr FOKKER zal ijveren voor de w y z i-
ging der jachtwet, zooals o. a. blijkt
uit het feit, dat het zenden van een adres
van instemming met het streven van den
heer De Kanter, wat Middelburg betreft, van
hem is uitgegaan.
Als wij u nu nog er op wijzen dat mr
Fokker, blijkens zijn geschriften, studie heeft
gemaakt van het vraagstuk der armen
verzorging;
dat hij werkzaam is geweest als wijkbe-
zoeker van de Vereeniging tot het bezoeken
der armen
lid is geweest van de thans opgeheven
Commissie tot uitspanning en nut van den
ambachtsman
dat hij indertijd openbare vergaderingen
heeft samengeroepen en geleid over het
ijken en over de heffiDg eener tabaksbelas
ting, welke meetings door vele belangheb
bende neringdoenden werden bezócht
dan gelooven wij reeds meer dan genoeg
te hebben aangevoerd om u te bewijzen, voor
zoover zulks noodig was, dat onze eandidaat
mr E. FOKKER om tal van redenen op
dit oogenblik de aangewezen man is om
ons district te vertegenwoordigen in 's lands
vergaderzaal.
Kiezers, stemt daarom op Donderdag 25
Juni mr E. FOKKER.
Zijn veelzijdige bekwaamheden en groote
werkkracht zullen land en gewest ten goede
komen.
Hij zal meewerken, door woord en daad,
tot een vrijzinnig, vooruitstrevend, hervor
mend bestuur, waaraan ons land zoo dringend
behoefte heeft.
Bedenkt, kiezers, vooral dat het hier geldt
een strijd voor beginselen en niet
voor personen.
Gij allen, die op 9 Juni op onzen eandi
daat stemdet en ook gij die toen niet ter
stembus vcrscheent, komt op 25 Juni op I
Vult uw biljet in met den naam van mr
E. FOKKER en gij zult handelen in het
belang van u zelf, van uw district en van
het vaderland
fractie, aan de party van dr Kuyper en
Schaepman, nog veel minder hem steunen;
want wie heden zyn beginselen verloochent,
geeft hoegenaamd geen waarborg dat hg morgen
weer niet opnieuw van meening verandert.
En ook voor een groot deel der katholieken
kan hg onmogelgk de man zyn.
Wat hg nu deed geschiedde nit zelfbehoud
hg deed wat mr Haffmans op zgn eigenaardige
manier van dr Kuyper zeide»by bakt zoete
broodjes, omdat hg de bulp der katholieken
noodig heeft. Nu hg in de neep zit, wordt hg
in eens ozoo liet voor de bondgenooten."
En dat ons gevoelen in deze juist is blykt
wel uit de protesten tegen de beslissing, op de
vergadering der katholieke kiesvereeniging ge
houden; protesten, die in den vorm van eene
door namen voorziene advertentie en een in
gezonden stuk in dit nommer voorkomen.
Tegen dergelyk politiek geknutsel, door,
gelukkig 1 slechts enkele anti-liberalen in oss
district toegepast, dienen wy, liberalen, des te
meer als éen man te protesteeren door een
krachtig, zelfstandig, aaneengesloten optreden
voor
M* E, FOKKER.
De Roomsch katholieke kiesvereeniging te
Middelburg besloot Maandagavond in eene ver
gadering, die voor alle katholieken, leden en
niet-leden, toegankelyk was, maar die toch sleehts
door een dertigtal personen werd bjjgewoond,
by de verkiezing op Donderdag den eandidaat
der anti-revolutionnairen te steunen.
Zg deed dit op grond dat de heer mr C.
Lucasse inzake de iegerwet een bevredigende
verklaring had afgelegd. Hg zou zich ver
klaard hebben vóór nummer verwisseling en
dus tegen het hoofdbeginsel der wet, dat per
soonlijken dienstplicht voorscbryft.
Deze houding van den heer Lucasse bevreemdt
ons. Wg hadden van hem geen transigeeren
verwachten allerminst op een cardinaal
punt, waarop het kabinet, dat hg steunen
moet en schragen, van geen toegeven wil weten.
Wat voor waarde heeft thans de heer
Lucasse voor zgn eigen partygenooten, en voor
de gematigde anti-revolutionnairen
Hg doet concessies aan Rome, uit vrees van
zgn zetel te verliezenmaar breekt daardoor
het kabinet, dat hg verplicht is ter zgde te
staan, af.
Hg helpt dus mee aan een demoraliseerend
spel, dat elk man van principe tegen de borst
moet stuiten.
De gematigde anti-revolutionnairen kannen
na deze concessie aan de ultra-katholieke
In de aanstaande zomervergadering der Pro
vinciale Staten van Zeeland zullen de volgende
zaken behandeld wordenverschillende mede-
deelingen, waaronder van den stand der zaak
betreffende de oprichting van een waterschap
over de gronden, thans genaamd de Dames-
polder-, omtrent het maken van een keiweg
over de Slaakdam en betreffende het verzoek
van den gemeenteraad van Cats om renteloos
voorschot voor de verbetering der haven.
In behandeling komt het voorstel van mr
T. A. Wagthc, tot wgziging van het reglement
van orde voor de vergadering der provinciale
staten.
Ycorts zullen behandeld worden de volgende
voorstellen van Gedeputeerde statentot be
paling van den afstand der afpaling van een
eendenkooi in de gemeente Renesse; tot wg
ziging van het reglement voor het waterschap
der Sluis aan de Wielingenem andermaal
aan te houden het verzoek van het bestuur
van het waterschap Cadzand om renteloos
voorschot voor wegsverbeteringomtrent de
adressen van ingezetenen van St. Annaland,
St. Maartensdyk, StaveniBBe en Poortvliet om
bevordering der overbrugging van de Eendracht
en om, zoolang deze niet is totstandgekomen,
verlaging te erlangen van het tarief van het
overzetveer van Tholen op den Auvergnepolder
op het verzoek van den gemeenteraad van
IJeiseke, om renteloos voorschot voorwegsver
betering op het verzoek van de IJzeudyksche
stoomtramweg-maatschappg om subsidietot
verkoop van een gedeelte sloot langs den weg
van Hulst naar Walzoorden aan J. F. Adri-
aansens Polfliet; tot het verleenen van een
subsidie aan de ambachtsschool te Middelburg
tot wgziging der omschryving van art. 1
hoofdstuk VI der provinciale begrooting van
1891, en tot wgziging van het besluit van 7
November 1890 betreffende het aangaan eener
geldleening.
Verder zgn nog aan de orde de verantwoording
van Gedeputeerde staten wegens de enkel
provinciale en huishoudelgke inkomsten en
uitgaven over 1889; de begrooting der kosten
van het provinciaal bestuur, voor zooveel het
ryksbestnur is, voor 1892, en de begrooting
der enkel provinciale en huishoudelgke inkom
sten en uitgaven voor 1892, met een voorstel
betreffende de heffing van opcenten op de grond
en de personeele belasting ten behoeve der
provincie.
In zake het voorstel van mr T. A. Wagtho
ontraden de Ged. St., onder waardeering voor
het streven van den voorsteller, het aan te
nemen. Wat de subsidie van de ambachts
school te Middelburg betreft strekt het voorstel
om uit de provinciale fondsen een jaarlykscb
subsidie van 500 te verleenen gedurende 5
jaren, te beginnen met 1892.
Aangaande de subsidie voorden stoomtramweg
Schoondyke—Belgische grens wordt voorgesteld
aan de IJzeudyksche stoomtramwegmaatschappg
te IJzendyke gedurende 10 jaren, beginnende
1 Juni 1891 een jaariyksche bydrage te verleenen
van ƒ3000, onder voorwaarde: lo dat de
onderneming onafgebroken in exploitatie biyve
2o dat door belanghebbende gemeenten en
polders snbsidiën worden verstrekt tot een ge-
zaraenlyk bedrag van ten minste 26,600; en 3o
dat dagelyks ten minste 3 ritten heen en weder
tot vervoer van personen worden volbracht.
Naar aarileiding van een verzoek van den
gemeenteraad van Verseke om tot het vernieu
wen van de Damsche straat en het leggen voor
zooveel noodig van een zgbestrating langs die
straat uit de provinciale fondsen een renteloos
voorschot te verleenen van 8000, of zooveel
meer of minder als bg openbare aanbesteding
zou blyken noodig te zgn, vonden Ged. staten
geen termen tot inwilliging, omdat de Damsche
straat tegenwoordig geen deel uitmaakt van de
bebouwde kom der gemeente en de gemeente
zelve behoort te zorgen voor de verbetering van
zoodanige straten en omdat bovendien de
Damsche straat reeds van eene keibestrating is
voorzien. De slechte toestand, waarin de weg
verkeert, wordt dan ook in het adres zelf aan
onvoldoend onderhond toegeschreven.
Daarop richtte de gemeenteraad zich met een
adres tot de Prov. staten met verzoek om rente
loos voorschot van f 8500 voor de bedoelde
wegsverbetering.
Om de hierroren vermelde redenen kunnen
Ged. staten dat verzoek niet ondersteunen en
stellen dus voor het af te wyzen.
In zake adressen van een aantal ingezetenen
der gemeenten St Annaland enz. stellen Ged.
staten voor aan de adressanten te kennen te
geven dat de Prov. staten zich niet bevoegd
achten om bg klachten omtrent de heffing
tusschenbeide te komen, en dat, wat de over
brugging van de Eendracht betreft, zg zich
daaromtrent thans, met het oog op nog in
onderzoek zgnde aanvragen om Bubsidie en
concessie, niet kunnen uitspreken.
Vergadering, gehouden Maandagavond te 7£ nur.
Voorzitter de heer dr E. Wintgens.
Tegenwoordig 14 leden.
Alvorens de vergadering te openen neemt de
voorzitter aan den heer dr J. van der Beke
Callenfels den eed af als lid van den raad en
verklaart hem, nadat dit heeft plaats gehad,
voor geïnstalleerd.
Daarop worden de notulen van het verhan
delde in de vorige vergadering gelezen en
goedgekeurd.
Naar aanleiding daarvan doet de voorzitter
mededeeling van verschillende ingekomen
stukken. Daaronder behoort een schryven van
het kabinet des Konings, houdende dankbetui
ging aan den raad namens H. M. de Koningin-
Regentes op het adres van rouwbeklag, wegens
het overigden van Z. M. Koning Willem III,
Nog deelt de voorzitter mede dat de zaak
der wettelyke vleeschkenring op de inspec
teurs-vergadering is besproken en commissio*
raai gemaakt.
Met de enquête naar den toestand van
arbeiderswoningen is nog niet begonnen, met
het oog op het optreden van een nieuwen
inspecteur.
Wat betreft de opleiding van apothekers-*
bedienden wyst de voorzitter er op dat met
het oog op deze zaak bg onderscheidene auto
riteiten en colleges advies is ingewonnen om
trent de punten bg eene eventueele artsenwet
te behandelen.
Mededeeling wordt vervolgens gedaan van
een breedvoerig schryven van J. Bauwens, pro
vinciaal veearts te Axel, over keuring van
vleesch. Hg geeft daarin eenige wenken be-
trekkelyk deze belangryke zaak en komt tot
de conclusie, dat het wenschelyk is omaeene rijks
wet op de vleeschkenring tot stand te brengen
De voorzitter deelt mede dat de zaak by de
inspecteurs vergadering aanhangig is.
De brief wordt vervolgens voor kennisgeving
aangenomen.
Van den geneeskundigen raad voor Noord-
Brabant en Limburg is een schryven ontvan
gen, houdende bericht dat de uitgave voor eigen
rekening van stukken enz. niet de verwachte
sympathie ondervonden heeft en gestaakt is.
Vervolgens wordt mededeeling gedaan van
de handelingen van het geneeskundig staats
toezicht voor Zeeland over het tydvak van 10
November 1890 tot 1 Juni 1891.
Daaraan ontleenen wg het volgende
Met betrekking tot het overzicht der sterfte
m 1890. e
Op 1 Januari 1890 bedroeg de bevolking van
Zeeland 199234 zielen. Er werden levend ge
boren 6713 kinderen, terwyl met inbegrip der
levenloos aangegevenen 3985 personen over
leden.
De gemiddelde sterfte was 20 per 1000 in
woners, tegen 19.76 in het jaar 1889,
Levenloos werden aangegeven 335, tegen 333
in 1889.
Meer dan 30 p, m, overleden te Aagteksris
