22 Juni.
N°. 144
134° Jaargang.
1891.
Maandag
Middelburg 20 Juni.
Mr E. FOKKER
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel; Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel-
UIT STAD EN PROVINCIE.
RECHTSZAKEN.
88H
liiDiH i iinii.siiii; mi him.
Theriniiineter.
Middelburg 20 Juni vju. 8 u. 58 gr.
m. 12 u, 63 gr-, av. 4 n. 63 gr,
Verwacht N. O. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. Advertentiën
van neeuwenhuijzen en te TementenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te éém uur
F. ad verten tie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de da Man Azn., te Amsterdam. aan het bureau betorgd zpn, willen
Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Pnblicité étrangère G. L. Datoe Cm., John F. Jones, opvolger. gjj des avonds nog worden opgenomen.
Wie zich tegen 1 Jnli op ons blad
abonneert ontvangt de tot die)i dag verschijnende
nommers kosteloos.
is thans de candidaat der liberale kiesver-
eenigingen in het district Middelburg.
Eene uitstekende keuze voorzeker.
Een man, voor wien de vrijzinnigen met
overtuiging, met moed, met warmte zich in
de bres kunnen stellen.
Hij toch is een liberaal, aan wiens begin
selen wij geen oogenblik behoeven te twijfelen.
Hij is een voorvechter, die in de moeilijke
campagnes van 1886 en 1888 de liberalen
tot geestdrift wist te brengen en geen moeite
ontzag om ons te doen zegevieren, of met
eere de neerlaag te doen lijden.
Hij is iemand, in wien wij van huis uit
onze beginselen belichaamd zien en voor wien
wij met genoegen en met opgewektheid
opgaan ten strijde.
Hij verdient onze toewijding, onze kracht,
onze aaneensluiting om, schouder aan schou
der, onder zijn naam ter stembus te gaan;
omdat die naam vertegenwoordigt onze partij
en onze principes.
Beginsel komt dus tegenover beginsel te
staan. Een zuivere Btrijd alzoo.
En te meer is thans krachtig optreden
en aaneensluiting noodig, omdat juist die
candidaat, wijl hij is een figuur, een man
uit éen stuk, het felst en het sterkst bestre
den zal worden door de tegenpartij.
Op hem zal zij hare scherpste pijlen
richtenen wat slechts gevonden kan wor
den om hem te bestrijden zal niet ongebruikt
worden gelaten.
Zijn bekwaamheid zal men niet aantasten,
want die is ook voor onze tegenstanders
zelfs niet aantastbaar. Integendeel. Daar
aan dienen zij, als zij eerlijk zijn, allen lof
toe te brengenen zij zullen dit ook
doen. Maar om juist met het oog daarop
des te meer hunne partij genooten tot be
strijding van dien candidaat aan te sporen.
De groote meerderheid van stemmen, door
den heer Fokker op de vergaderingen der
kiesvereenigingen verkregen, was echter
reeds een bewijs voor den grooten aandrang,
de opgewektheid die er bestond om hem
candidaat te stellen. En dit feit zal onze
tegenstanders doen begrijpen dat men thans
aan onze zijde, nu de candidaten-strijd in
eigen boezem is vol streden, met alle man
zal opkomen voor mr E. FOKKER.
Nu wijkt voor het partijbelang al wat ons
verdeelen kannu is een krachtige meer
derheid op de bres om voor den candidaat
der kiesvereenigingen te strijden.
Heeft uit politiek oogpunt de candidatuur
van mr E. FOKKER zeer veel voorook
uit practisch standpunt kan men daar
tegen niets inbrengenneen, moet men haar
zelfs ten zeerste toejuichen.
Mr E. Fokker is geboren Zeeuw heeft, be
halve in zijn studiejaren, in Zeeland steeds
gewoond, en is daardoor dus zeer goed be
kend met de toestanden en behoeften van
ons gewest.
Als griffier van de Staten van Zeeland
is hij bovendien volkomen op de hoogte en
vertrouwd met al wat op administratief
gebied nuttig en noodig kan zijn voor een
afgevaardigde.
Geen kwestie kan er aan de orde komen
of bij kent haar.
Wil men speciaal wijzen op de belangen
van Walcheren, van Middelburg of van Vlis
singen; dan herinneren wij dat zijn jaren
lange inwoning en vooral zijn secretarisschap
van de kamer van koophandel en fabrieken
te Middelburg hem met die belangen tot in
de kleinste bijzonderheden hebben vertrouwd
gemaakt. Vooral ook in die kamer worden
zijne degelijke adviezen, zijne heldere rap
porten in het belang van handel en scheep
vaart ten zeerste gewaardeerd.
En wanneer daarvoor een pleidooi was te
leveren of het nuttig en noodig bleek zich
in de bres te stellen, mr E- FOKKER
liet zich nooit onbetuigd en ontzag geen
moeite.
Uit het eenigszins ver verleden wijzen
wij om slechts éen voorbeeld te noemen
erop hoe bij in October 1877 men
leze daarop eens na de Midd. Crt. van 15
en 19 October toen de kwestie van het
postcontract tusschen den staat en de Maat
schappij Zeeland aan de orde was ten
gunste daarvan den strijd aanbond tegen
de bezwaren, welke men tegen dit contract,
vooral van Amsterdamsche zijde, inbracht.
Hoe bij weerlegde wat in het bijzonder
door het Handelsblad werd aangevoerd om
de waarde der haven van Vlissingen te
verkleinen en duidelijk aantoonde, hoe de
kortste afstand tusschen Londen en ons land
was over Vlissingen.
Hoe hij met cijfers en feiten bewees dat
het belang van den staat en van het post
vervoer meebracht het sluiten van dit
contract.
Zijne bestrijders moesten ten slotte wel
het zwijgen er toe doen, vooral toen hij
destijds volhield dat bij een beter geregeld
spoorwegvervoer de brieven nit Londen te
Amsterdam ruim vóór beurstijd den handel
in handen konden zijn.
En de ervaring heeft al zijne uitspraken
ten volle gerechtvaardigd. Vroegere be
strijders van die haven moeten nu hare
voortreffelijkheid erkennen en zijn bewon
deraars daarvan geworden. Het contract is
ten voordeele van den handel en den staat
geweest.
De tegenwoordige spoorwegregeling be
wijst ten volle dat mr Fokker goed heeft
gezien, en zijn optreden is ook daardoor
bekroond met het beste succes. Zeeland
mag hem daarvoor dankbaar zijn, want het
gansche verkeer met Holland, dank zij de
Zeeland en het belang, dat de staat daarbij
beeft, is ook in het voordeel der Zeeuwen
aanmerkelijk verbeterd.
En wil men een bewijs uit den jongsten
tijd voor den ijver en de toewijding van mr E.
Fokker aan Zeelands belangen, wie herinnert
zich niet hoe hij in den winter, die pas
achter ons ligt, zich er voor spande om het
welzijn van Vlissingen te behartigen het te
verdedigen tegen allerlei onware beweringen,
die de reputatie dezer stad als havenplaats
konden benadeelen
Ook daarin toonde hij zich een flinken
Zeeuw.
Menige beschouwing van zijn hand, ook
in ons blad, leverde het bewijs van zijne
belangstelling niet alleen in dergelijke zaken
van provinciaal en stedelijk belangmaar
ook voor die van meer algemeene strekking
brak bij menigmaal een lans. Wij hebben
slechts te herinneren aan zijn pleidooien
voor vrijen handel en tegen graanrechten,
waartegen hij zich vooral ook verzette in
het belang van het volk, dat men door die
rechten duurder brood verschaffen zou.
Zal men vragen wij ten overvloede en
ten slotte den gewezen voorzitter der
kiesvereeniging Eendracht maakt machtden
oud-president der Liberale Unie nog moeten
vragen hoe hij denkt over het program dier
Unie?
Zeker niet.
Voor hem is hetgeen daarin wordt ge
schreven een richtsnoer voor zijne daden
het is een vaste band tusschen hem en het
liberale kiezersvolk in Walcheren.
Met deze woorden, welke onze ingeno
menheid met dezen candidaat ons in de pen
gaf, meenen wij voorloopig te kunnen vol
staan. Er zal nog wel gelegenheid genoeg
zijn om een woord tot opwekking, tot sa
menwerking, tot eendracht te richten tot de
kiezers in het belang der candidatuur van
mr B,
De Nieuwe Rolt. Ct. wpdt eenige zeer
waardeerende regelen aan de candida-
tuur-Fokker.
Al moge die aanbeveling wel wat voorbarig
geweest zpn, wijl eerst heden, nu de uitslag
van de stemmingen in de andere afdeelingen
der centrale liberale kiesvereeniging bekend
was, een candidaat is geproclameerd, toch waar-
deeren zeker alle liberalen met ons den lof,
ook van die zjjde aan den nu als candidaat
gekozen mr E. FOHHER gebracht.
Toch moeten wp, juist naar aanleiding van
die beschouwing, erop wjjzen dat de verkiezing
in het district Middelburg eerst Donderdag
plaats heeft en eene geheel vrpe stem
ming is.
Er zjjn er nog in ons district, die een kennis
geving voor eene herstemming ontvingen en
waar nu ook het Rotterdamsche blad zpne
beschouwingen levert midden in besprekingen
over die herstemmingen op Dinsdag, wordt
daardoor allicht de verwarring in de hand
gewerkt.
Wij herinneren er dus uitdrukkelijk aan dat:
in het district Middelburg eerst Donder
dag aanstaande gestemd mott worden j
het daarbjj geldt een geheel vrjje stem
ming;
en dat de candidaat der liberalen is de heer
mr E. FOKKER,
Het Huisgezin wist dezer dagen te melden
dat de heer mr P. C. J. Hennequin, het nieuw
gekozen lid der Tweede kamer voor Oostburg,
verklaard heeft tegenstander te zjjn van de
leger wet, en voor standi* van de schoolwet en
van het herstel der missie bjj den Paus.
Deze bewering kwam ons vrjj zonderling voor.
In de door den heer Hennequin te IJzendjjke
gehouden voordracht heeft hjj zich als een
beslist voorstander van den persoonleken
dienstplicht doen kennenen zelfs gezegd de
loting te willen afschaffen, maar, waar dit te
hooge kosten zon na zich sleepen, zich met
het [mindere te willen tevreden stellen, nn hjj
het meerdere niet kon krjjgen.
Zjjn ingenomenheid met de oplossing der
schoolkwestie heeft hjj betuigddat is waar.
En evenzeer verklaarde hjj dat tengevolge van
de gewjjzigde wet verscheidene scholen, dank
zjj de subsidie, aan het particulier initiatief
geschonken, reeds verbetering hebben ondergaan.
Maar over de missie bjj Z. H. den paus heeft
hjj geen woord gesproken.
Yolgens door ons verkregen informaties is
den heer Hennequin zeiven dan ook van eene
dergeljjke verzekering niets bekend.
Zou het Huisgezin ook weten of, waar en
wanneer zulke verklaringen door genoemden
heer zjjn afgelegd
Onder voorzitterschap van den heer mr
W. A. van Hoek vergaderden Vrpdagavondop
de bovenzaal van de sociëteit de Vergenoeging
de leden van de liberale kiesvereeniging Een
dracht maakt macht alhier, om de eindstemming
te houden over de voorloopige candidaten voor
het lidmaatschap der Tweede kamer van de
Staten-generaal.
De opkomst was zeer druk, 154 leden waren
psrsoonljjk aanwezig en 4 bjj volmacht verte
genwoordigd.
De heer Yan Hoek deelde, nadat de notulen
waren gelezen en goedgekeurd, mede dat van
het voorzittend bestuur der centrale vereeni-
ging de verzamelljjst van in de onderscheiden
afdeelingen genoemde candidaten is ingekomen
en dat zooals onze lezers weten daarop voor
komen de heerenmr E. Fokker met 186, J.
H. Snijders met 56, C. J. J. A. van 'l'ejjlingen
met 6, J. P. R. Tak van Poortvliet met 2
stemmen, J. H. O. Heyse en H. Snjjders ieder
met eene stem.
De heer Yan Tejjlingen herinnerde, teneinde
alle misverstand te voorkomen, aan zijn reeds
meegedeeld besluit dat hjj om moer dan éen
bezwaar er bjj bljjit eene eventueele candida
tuur niet te kunnen aannemen.
De beraadslaging werd hierop gesloten en
tot stemming overgegaan.
De uitslag was dat de heer mr E. Fokker
124 stemmen kreeg, terwjjl de heer J. H. Snij
ders er 34 bekwam. Een briefje was blanco.
Nadat de voorzitter had gezegd dat van
dezen uitslag mededeeling gedaan zal worden
aan het bestuur der centrale kiesvereeniging
sloot hjj de bjjeenkomst.
Te Vlissingen werden in de terzelfdertjjd
gehouden vergadering der vrjj zinnige kiesver
eeniging A'gemeen belang op den heer mr E
Fokker 54 van de 58 stemmen uitgebracht, op
den heer J. H, Snjjders stemden 2 leden, ter
wjjl 2 briefjes blanco waren.
In de kiesvereeniging te Oost- en West-
Souburg brachten ook Vrjjdagavond 24 van
de 29 aanwezigen hun stem uit op den heer
J. H. Snjjders. De heer mc E. Fokker ver
kreeg 5 stemmen.
Te Y e e r e stemden de 14 opgekomen leden
der kiesvereeniging Eendracht allen op mr E.
E'okker.
In dezelfde vergadering is tot bestuurslid der
vereeniging gekozen de heer J. Yolkers, in
plaats van den heer H. Gideonse, die voor
die betrekking had bedankt.
Te Westkapelle waren in de vergade
ring van Burgerplicht 17 stemmen op mr E.
Fokker uitgebracht, terwjjl een lid had gestemd
op den heer J. H. Snjjders.
De totale uitslag der stemmingen is dat mr
E. Fokker met 214 stemmen is geproclameerd
tot candidaat der centrale liberale kiesvereeni
ging.
Da heer J. H. Snjjders kreeg in het geheel
61 stemmen.
De stembriefjes ter verkiezing van een lid
der Tweede kamer in het hoofdkisdistrict Hon-
tenisse op Dinsdag 23 dezer in te leveren, zullen
op Donderdag 25 Juni geopend worden.
De liberale kiesvereeniging Vrijheiden orde
te Kapelle besloot Yrjjdag met algemeene stem
men, zich bp de herstemming op Dinsdag in
het district Hontenisse te onthouden.
Men achrjjft ons uit Biervliet het vol
gende als bewys welke middelen de anti-
revolutionnaire party zooal bezigt om haar doel
te bereiken
Op Maandag 8 Juni, daags vóór de stem
ming, werd sommigen kiezers een strooibiljet,
postmerk Biervliet, thuis bezorgd. Vele vrp-
zinnige ingezetenen, evenals ik, ontvingen zoo'n
gedrukt papier niet. Daarentegen welalle
Roomsche en anti-revolutionuaire kiezers, alsook
zp, van wie men verwachten kon, dat eenige
brutale leugens hen bewegen zouden op den
anti-revolutionnairen candidaat te stemmen.
En waariyk de inhoud is van zoodanigen aard
dat van alle verkiezingsgeschriften dit plaat
seiyke biljet het meest indruk maakte, en
door de bespreking van bekende, plaatselijke
aangelegenheden de twyfelende en onverschillige
kiezers beslist op onzen tegenstander zou moeten
doen stemmen.
Kwam het mp voor dat dit ongeteekend
drukwerk zelfs de naam des drukkers was
weggelaten vol leugens Va bedrog was en
meende ik ,onmiddelijk hieraan openbaarheid
te moeten geven, by nadenken vond ik het
beter eerst een nauwgezet onderzoek in te
stellen. Dit deed ik en daardoor ben ik in
staat de schandelpke laagheid en den onbe-
schaamden laster, waarmede in dat stuk de
liberale regeering in ons land geblameerd wordt,
aan den dag te brengen.
Het biljet bevat o. a. letteriyk de volgende
regelen
Kiezers van Biervliet;
»Wat hebben de liberale regeeringen voor
onze gemeente gedaan Ge weet het Niets
Onze gemeente is onder de liberale regeeringen
al armer en armer geworden.
»Biervliet heeft geen eigen burgemeester
geen notaris en geen ryksontvanger meer.
»Een haven is beloofdmaar we hebben er
nooit een gekregen.;
»Alleen hebben we eene school gekregen,
waarvoor we de noodige belasting kunnen betalen.
>Als deze regeering biyftzullen we ten
minste 2600 gulden minder aan hoofdelijken om
slag moeten betalen. Stemt daarom op geen
liberaal, want anders gaan we misschien nog
verder achteruit, enz."
Wq zullen de lezers zeiven laten oordeelen
met namen en cjjfers op welke losse gronden
hoogst ernstige grieven hier tegen eene party
worden aangevoerd. In 1842, d. i. bpna een
halve eeuw geleden en vóór de grondwets
herziening van '48, dus toen het eerste liberaal
bewind nog geboren moest worden, werd den
notaris J. C. O. Bentepn vergunning verleend
om zyn woonplaats naar IJzendpke over te
brengen.
In 1856, onder het anti-liberale ministerie
Van Hall, is het ontvangkantoor Biervliet met
het ontvangkantoor IJzendpke samengevoegd.
In 1857, toen het anti-liberale ministerie
Van de Brugghen het gezag voerde, werd de
heer Bekaar te IJzendjjke als burgemeester
onzer gemeente benoemd. Niet een haven is
ons beloofd, maar wel een bruikbare toegangs
weg naar onze haven, die wp bezitten aan
den noordelpken hoek van den Elisabetpolder.
Tot de stichting onzei --"luM is besloten met
algemeene stemmen, ook die der anti-liberale
raadsleden.
Om onzen hoofdeiyken omslag van 3800
gulden met minstens 2600 gulden te vermin
deren, is eene onmogeiykheid, tenzp men de
ingezetenen door veranderde belastingheffing
treffen wil.
De landbouwers hebben van natte zomers
onder elke regeering veel te lpden gehad toch
zpn er nog rjjke en minder rpke boeren evenals
voorheen.
Des arbeiders lot is waariyk niet rooskleurig;
toch is het waar, dat ook zp eer voor-, dan
achteruitgegaan zpn, en de burgerp is in bloeien-
der staat dan ooit te voren, althans te Biervliet.
De politiek bederft 's menschen gemoed. Men
wordt onwillekeurig verbitterd, als men de anti
liberale party telkens en telkens op oneerlpke
en leugenachtige verdachtmaking betrapt.
Blpkens het negentiende jaarverslag der
algemeene Nederlandsche vrouwenvereeniging
Tesselschade, welk verslag loopt van 1 April
1890 tot 31 Maart 1891 telt de vereeniging
3809 leden, 51 meer dan in 1890, heeft zp 29
afdeelingen en 11 correspondentschappen.
De afdeeling Middelburg telt 79 leden met 7
werksters, de afdeeling Zierikzee 33 leden met
3 werksters, de afdeeling Goes 46 leden met
3 werksters, het correspondentschap Kapelle 47
leden met 10 werksters.
In het bestuur der afdeeling Middelburg
kwam eenige verandering, doordien mevrouw
Yan den Broecke haar ontslag nam en ver
vangen werd door mevrouw Van der Swalme
Tuk. De afdeeling bedacht de fondskas en
zond bpdragen in voor de lessen van twee
dochterB eener weduwe. Van het bemiddelings
bureau werd meer gebruik gemaakt, en er
kwamen veel bestellingen in op kindergoed en
borduurwerk.
Uit het verslag van Zierikzee blpkt dat daar
de omstandigheden der depothouders zoozeer
verbeterden dat zp den steun der vereeniging
niet meer behoeven.
De afdeeling Goes is bezig een aardig kapi
taaltje te maken, het batig slot der rekening
is wcêr grooter dan verleden jaar en voor een
klein budget als het hare zeer aanzienljjk,
Ongelukkig werd er zoo goed als geen werk
loon uitbetaald, aangezien er geen werk was.
Het is zeer te wenschen dat het Goessche pu
bliek aan de 3 werksters in het volgende jaar
heel veel meer bestellingen zal doen, opdat
deze uit hare gedwongen en zeker ongewenschte
werkeloosheid worden bevrpd.
Het correspondentschap van Kapelle is ver
deeld over 21 verschillende plaatsen, voorna-
melpk op Zuid-Beveland echter. Evenzeer zpn
de tien werksters verspreid, van wie ééne nog
al wat verdiende met vertaalwerk.
In het afgeloopen vereenigingsjaar werd ont
vangen 1860.421 en uitgegeven f 1844.20,
zoodat een saldo van 16.32f in kas over
bleef.
De tweede-luitenant N. C. J. de Vries
van het 4e bat. 3a reg. inf. te Vlissingen
wordt van den 16 Juli—31 October a. s.
te 's Gravenhage gedetacheerd tot het bp wo
nen van deu derden schietcursus bp de nor
maal-schietschool aldaar.
Een staaltje van administratieve sleur, s
Aan een aantal kiezers in het district Honte
nisse is voor de aanstaande herstemming een
lpst der peisonen, die bp de verkiezing op 9
Juni de meeste stemmen hebben bekomen, ver
zonden, aan wier hoofd gezegd wordt dat zp
is opgemaakt ingevolge art. 104 der wet van
4 Juli 1850 Staatsblad no. 37) en art. 11 der
wet van 29 Juni 1851 Staatsblad no. 85.) Als
de lpst een copie is van de lpst, opgemaakt
door het stembureau te Hontenisse en dit
moet zp natuurlpk zpn dan mag het vreemd
heeten dat art. 11 der gemeentewet ia aange
haald. Volgens een oud spreekwoord schaadt
het overtollige niet, maar de vraag is gewettigd,
om welke reden is gehandeld alsof de her
stemming betrekking heeft op de verkiezing
van een raadslid.
Kantongerecht te Goes.
Heden (Zaterdag) zpn veroordeeld wegens i
openbare dronkenschap, J. Z., te Heinkenszand
tot 3 d. h. C. v. H., L. C., beiden te Goes
A. A. te Heinkenszand ieder tot f 3 b. s. 3
d. h.C. v. d. B. te Hansweert tot 5 maal 2
b. s. 2 d. h. voor iedere btfbte J. Z. te Hans-
weert; L. L. te Colpnsplaat ieder tot 2 maal
f 2 b. s. 2 d. h. voor iedere boete
S. S. te Goes, A. v. S., J. P. beiden te Yerseke,
J. G. te Wiseekerke (N, B I. K, te Hem-
