N°. 139 134e Jaargang. 1891. Dinsdag 16 Juni. Middelburg 15 Juni. Deze courant verschijnt d a g e 1 Q k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.- Afzonderlijke nomruers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regeU Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten,, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Valsche redeneeringen. ONDERWIJS. KERKNIEUWS' UIT STAD EN PROVINCIE. MIDDILBIIRGH COURANT The nnuweter, Middelburg 15 Juni vm. 8 u. 58 gr. m. 12 u, 63 gr., av. 4 u. 65 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mistdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d.Peijb, teZierikzee: A. C.deMooij, teTholen: W. A. van Nieuwenhtjijzen en te TerneuienM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Rotterdam, de Gebk. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mas Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten deB namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zyn, wille* zy des avonds nog worden opgenomen. L De redactie van de Standaard heeft hare meening geuit over de verkiezingenen wij hebben daardoor het gevoelen vernomen van den grooten man, tegen wiens beleid en wiens partij de gewichtige strijd gericht is geweest en ook die op Dinsdag 23 Juni zal gevoerd moeten worden. Als wij haar beschouwing nauwlettend lezen, dan verwondert het ons niet dat die redactie liefst eenige dagen liet voorbijgaan vóór zij spraken dat „al brandde het woord haar op de tong", zooals zij zelve zegt zij liever een wachter zich voor den mond plaatste dan door voorbarigheid of haastig heid minder goede woorden te kiezen, waardoor allicht de ijver voor de herstem mingen bij de vrienden zou worden gedoofd. Van eene overwinning kon niet geschreven worden dat ware al te dwaas geweest. Van een neerlaag al wordt die door menig aanhanger der anti-revolutionnaire partij eerlijk erkend mocht men nog minder gewagen. Er moest een middelweg gevonden wor den en dit gelukte. Eerstens is men begonnen met te cijferen; men heeft het bekende kunststukje weer uitgehaald om de stemmen, uitgebracht op niet-liberale candidaten, bij elkaar te tellen en dan te verkondigen dat hierbij duidelijk blijkt hoe eigenlijk onze partij verre in de minderheid is. Deze quasi handigheid is echter al zoo dikwijls toegepast, maar, op den keper be schouwd, zoo onhandig dat zij geen waarde meer heeft. Hetzelfde toch zou van elke partij gezegd kunnen worden, die zelfstan- dig staat en eene meerderheid in de kamer brengt. Stel dat de anti-revolutionnairen eens zulk eene meerderheid hadden verkregen dan zou, bij optelling der stemmen, op li beralen, katholieken, radicalen, volkspartij mannen en sociaal-democraten uitgebracht, nog sterker blijken hoeveel krachtiger de anti-anti-revolutionnairen gezamenlijk waren. De kwestie is echter veel eenvoudiger. By de verkiezing op 9 Juni is onloo chenbaar gebleken dat de liberale par tij in het land de meeste aanhan gers telt, want op hare candidaten stemden, volgens de optelling van de Stan daard zelve, 91.843 kiezers, tegen 66.888 op anti-revolutionnairen en 43.351 op ka tholieken, om van de andere candidaten niet te spreken. Al die minderheden op tellende, komt men wel tot een hooger cijfer dan 91.843; maar dan heeft men nog niet bij elkaar den aanhang van een zelf standige partij, die regeeren kan. Het tweede, ook van andere zijde reeds gebezigde, argument om den indruk van het dén 9en Juni verkregen resultaat te Verzwakken of weg te nemen, is de onge rechtigheid dat de groote steden als enkel voudige districten bleven bestaan. Wij laten de kwestie zelve op dit oogenblik rusten, omdat zij niet aan de orde is, al bekennen wij ons niet tegen splitsing dier steden in meervoudige distrieten te ver zetten, mits dit plaats hebbe bij eene geheele herziening van onze kieswet, maar wij be roepen ons, om de meening te bestrijden dat, waren die steden in meer dan éen district gesplitst, de uitslag anders zou ge weest zijn, op het door het Handelsblad duidelijk bewezen feit dat zelis, stel de z. g. stedenwet ware aangenomen, de uit slag der stemming in Amsterdam precies dezelfde geweest zou zijn als zij was acht dagen geleden, en er eveneens liberale vertegenwoordigers gekozen zouden zijn. Het blad toonde duidelijk uit een over zicht van de stemming in de onderscheidene bureau's in de hoofdstad aan dat in de ver schillende onderkiesdistricten de liberalen over heel de stad niet alleen sterker zijn dan eenige andere partij, maar tevens i n alle onderkiesdistricten de vol strekte meerderheid door een liberaal be haald werd. Bij deze opgave waren van de verschillende partijen de candidaten genomen, die de hoogste en laagste cijfers verkregen. Ten einde de Gijfers zoo zuiver mogelijk te maken, waren tevens de zoogenaamde telcandidaten genomen, dus niet de candi daten, die ook door andere groepen gesteund werden. Die beide beweringen kunnen wij dus laten voor hetgeen zij zijnzy zijn niets dan valsche redeneeringenal put daaruit de Standaard ook motieven voor een bemoe digend woord. Er was echter nog heel wat anders, dat dr Kuyper stof tot bemoediging geeft. Goed alles overziende viel eigenlijk, volgens hem, de uitslag wel mee. Ja - het is waar er was een gevoelig verlies geleden dit werd even terloops aangestipt maar het heeft nog niets van „een uitzetten der anti- revolutionnaire partij, gelijk men gedreigd had." De acht en twintig zetels daalden niet beneden de helft, wat te verwachten ware geweest; „het verlies bedroeg maar vijf zetels, terwijl twaalf anti-revolutionnaire kamerleden terstond gekozen werden en bij de herstemmingen, de kansen in tien distric ten goed staan, en in nog vier anderen niet zoo kwaad." Dit laatste is een zeer optimistische rede neeringwaarover alleen de 23e Juni uitspraak kan doen. En dit alles overwegende „gevoelt ge"- zegt de Standaard tot zijn aanhang „dat er nog geen sprake van teleurstelling en geen zweem van grond voor klacht is, omdat we niet heel de winste van 1888 behielden.' Een gelukkig mensch, dat zich in tegen spoed troosten kan. Wij laten gaarne aan de Standaard het genoegen op die wijze te waken dat de moed zijn vrienden soms in de schoenen mocht zinken. Er is iets anders, dat ons, liberalen, meer direct aangaaten waarover wij ons ge drongen gevoelen een en ander in het midden te brengen. De Standaard verdiept zich, om zijne preek tot bemoediging te voltooien, natuurlijk ook in de vraag, waaraan wij, liberalen, het ver kregen succes hoe luttel ook in onze oogen, zoolang de herstemmingen ons nog niet meer schenken hebben te danken „Daaraan dat onze beginselen veld wonnen? Dat onze aanhang toenam Of dat wij ge reed staan het land te redden Dr Kuyper geeft op die vragen, het spreekt van zelf, een beslist ontkennend antwoord. Of wij nu het tegenovergestelde beweren, het zal weinig baten. Toch veroorloven wij ons de opmerking dat, stel al dat de liberalen niet vooruit gingen, de ultra-anti-revolu tionuairen zeker in elk geval beslist zeer achteruit liepen. In hoever wij gereed zijn om het land te redden, is een kwestie, die eerst aan de orcl komt, wanneer onze party geroepen mocht worden om de regeeringstaak op zich te nemen. En zoover zijn wij nog niet. Waaraan de liberalen hunne overwinning dan wel danken Volgens de Standaard „le aan de Roomsche dissidenten; 2e aan de indiening der leger- wet3é aan de hulp van sommige orthodoxe predikanten in de Ned. Herv. kerk; 4e aan de suikerwet5e aan Marnix6e aan het speculeeren op personaliteiten7e aan het spelen met hun eigen beginselen en met hun eigen manifest en 8e aan stembusmiddelen, waar geen naam voor is, en waaronder kunst matige kiezersteelt, pressie van landheeren en sehijnvertoon van vroomheid de eerste plaats innemen". Beschouwen wij dit lijstje eens van nabij. De juistheid der drie eerste punten valt misschien niet te ontkennenmaar dit is toch ook zeker dat in tal van districten de invloed van de legerwet eerst bij de herstem mingen blijken zal. Op den 9en Juni toch traden de katholieken met eigen candidaten op en werden liberalen gekozen, die zelfs bij samengaan der twee bondgenooten de meer derheid zouden verkregen hebben. En wat nu speciaal punt drie betreft stel dat dit waar is en dat menig orthodox predikant de liberalen geholpen zou hebben wat wy sterk betwijfelen, want meerendeels onthielden zij zich of stemden zij den liberaal niet doch wel een gematigd anti-revolution- nair, dan rest nog de vraagaan wie de schuld daarvan anders dan aan dr Kuyper en de zijnen Zij hebben die Ned, herv. kerk op hare grondvesten doen dreunen zij hebben daarin beroering en een oogenblik haar bestaan in gevaar gebracht. Wat nu de suikerwet aangaat, zij heeft over het algemeen waarlijk by de liberalen geen dienst gedaan als agitatiemiddel. En waar dit soms, b. v. in het district Goes mocht gebeurd 2ijn, daar bleek de kracht van dit middel al zeer luttel. De heer Keuchenius behield bijna zijn getrouwen aanhang. In het eenige district in Zeeland, waar overwonnen is wij bepalen ons gemakshalve tot eigen kring waarvan wij het best op de hoogte zyn in het district flontenisse,. is juist door de toongevende organen de suikerwet als een goede wet aangemerkt en dus niet als wapen tegen het kabinet gehanteerd. Over den invloed van Marnix kunnen wij gevoegelijk zwijgen; dr Kupyer zelf zal dit argument wel van zeer weinig waarde achten; maar ernstiger en meer direct tot onze partijgenooten gericht zijn de drie laatste punten, die wij in een volgend opstel aan een critiek willen onderwerpen. Men verzekert, dat het ministerie alle over wegingen omtrent zyn al of niet aan het bewind bljjven in verband met den uitslag der jongste verkiezingen zal laten rusten tot na de herstemmingen zou men zeggen, neen tot na het bezoek van den keizer van Duitse fa- land hier te lande. Nu, het een volgt kort op het anderen het is goed gedacht om voor en tydens dat hooge bezoek de koningin-regentes niet lastig te vallen met een miniBterieele crisis. De Meimaand is een zeer schrale maand geweest voor de schatkist. Zij heeft 940,000 minder opgeleverd dan Mei 1890. Ten deele wordt dit verschil later vergoed, nl. wat de 180,000 betreft, welke de directe belastingen ten achter zyn gebleven. Dit kan niet worden gezegd van de 218,000, welke de accijnzen minder hebben opgebracht, die alle ten achter zyn by het vorige jaar. Hetzelfde geldt vaji de indirecte belastingen die 280,000, de in voerrechten die 68,000, de domeinen die ƒ105,000 lagere ontvangst aanwijzen. Ook de telegraaf is ƒ3000 ten achtergebleven. Alleen de posterijen gingen ƒ12,000, de loodsgelden 2000 vooruit. Daar het verschil der eerste vier maanden slechts ruim 3 ton ten gunste van 1891 was, heeft de lage opbrengst van Mei een achter uitgang van ruim 6 ton voor de vyf verloopen maanden ten gevolge gehad. Den grootsten achterstand vindt men by de indirecte belas tingen die reeds een nadeelig verschil van ƒ707,000 aanwyzen over alle onderdeelen, en by de domeinen die 455,000 minder opbrengst gaven, te zamen 1,160,000. Daartegenover staan ƒ115,000 meer uit de directe belastingen, f 317,000 meer uit de ac- cynzen (het gedistilleerd gaf ƒ430,000, zout 44,000, zeep 20,000 meer, maar bet ge slacht 111,000 en Buiker 55,000 minder voorts ƒ94,000 meer uit de posteryen, ƒ43,000 meer uit de rykstelegrafen en f 4000 meer uit de invoerrechten. Deze baten maken echter het verlies van ruim 1 millioen op de beide genoemde middelen lang niet goed. (Hbld.) By kon. besl. is benoemd tot directeur van het postkantoor te Laren E. T. J. Dinaux, thans commies der posteryen van de 3de klasse. De minister van oorlog brengt ter kennis van belanghebbenden, dat tegen 21 Juli a. s. weder pupillen op de pupillenschool te Nieu- wersluis zullen worden geplaatst. Yan de alsdan openstaande plaatsen zullen er wellicht eenige kunnen worden vervuld door zonen van niet-militairen (onder »niet militairen" worden ook begrepen gepaspor teerde militairen en gepasporteerde schepelin gen) tegen betaling eener jaarlijksche bydrage van 50, in het begin van ieder kwartaal, by vooruitbetaling, telkens voor 1 gedeelte te voldoen; de overige plaatsen worden kosteloos vervuld door zonen van hen, die in dienst zyn by de zee- of by de landmacht hier te lande of in Oost- en West-Indiè', alsmede van hen die in dien dienst, hetzij als militair, hetzij als schepeling, gepensionneerd, gegageerd ot overleden zyn, en van hen, die als gepenBion neerd of gegageerd militair of schepeling overleden zyn. De vereischten tot toelating worden vermeld in de St. Crt. van heden. De uitslag der eind-examens aan de le afd, der krijgsschool te Breda is dat geslaagd zyn Artillerie hier te lande de 2e luits. W. E van Dam van Isselt, J. H. Bloem, jhr C. A. M Wittert, E. A. D. E. Carp, J. L. Bels, P. vaii Asselt, J. van Boven, W. van der Koogh, H J. Doorman, G. de Josselin de Jong, F. W Gautzsch, J. C. A. Jansen, P. Visser, G. A. O Immmk, W. de Reus, W. L. van Warmelo, H. J. L. C. Bax. Art. in O.-I.H. van Witsenburg, J. de Boer A. Becking, J. F. C. Deibert. Genie hier te landeC. A. Boonacker, G, H. J. Vaal. Genie in O.-I.: J. B. In 't Veld, C. J. de Bruyn, C. L. Schleijer. By het eind-examen der cadetten 4e studie jaar aan de K. M. academie te Breda zyn geslaagd: infanterie h. t. 1. J. A. Leers, M. M, Eyssel, T. Boekholt, J. C. Wagner, J. F. N Bax, C. A. J. Struiken, F. J. G. W. Leers, H. Boet, H. S. F. Leetz, F. J. Backer, J. W. D, Duburg, H. J. den Beer Poortugael, G. N. Hil wig, A. W. F. G. Bolken, J. H. Makkink, W Scherpenhuyzen, P. A. W. van Eeten, F. E. Collard, J. W. Getken, J. H. Brackmann van de Water. Cavalerie h. t. 1.H. W. K. Vertholen de Salve de Bruneton, jhr T. H. Röell, G. J. C. van Zyll de Jong, G. J. Kievit, jhr A. A. Cal- koen, A. W. E. Gelderman, C. J. J. Sixma bar. van Heemstra. Artillerie h. t. 1.B. D. Bleckmann, C. A. Prins, W. du Vyn, A- K. L. Verschoor, R. F. Kutsch Lojenga, N. V. Kuiper, P. D. van Essen H. L. J. Badinge, jhr J. T. van der Wyck, M. Faassen, W. H. baron van Heerdt, O. Witsen Elias, J. A. Kaub, J. Hirschig, A. C. A. Perk. Genie h. t. 1.P. J. P. van der Steur, W. Hanegraaf. Infanterie in 0.-1.R. ten Selden, K. F. E, Gerth van Wyck, A. Geertsema Beckeringh, J. H. Daam, J. J. Munniks de Jongh, A. Ruysch van Dugteren, L. Weber, P. H. Soetens, A. Kruisheer, G. van Ginkel, A. Rjjkens, J. P. Hendriks, V. Schur, C. Körfmacher, M. van der Vliet, J. W. Scholten, D. van Geuns, J. H. G, Wichers, P. J. de Grujjter, A. M. P. Krjjgei-, J. Rippe, P. Hajenius, H. Valkenburg, F. C. H Hirscbmann. Artillerie in O.-I.P. M. Vis, J. E. Timmer, H. C. G. Meyners, J. H. C. Castens, jhr J.Wichers Genie in O.-I.: L. H. van 't Sant. Omtrent de herkiezingen van Friesland schryft men aan het Hbld. Het is buiten kyf, dat de volksparty in de districten Franeker, Wolvega en Bergum bjj de a. s. herstemming de macht heeft of deze door liberale of anti-revolutionnaire kamerleden zullen vertegenwoordigd worden, terwyl zij in Schoterland zal te stryden hebben tegen de vereenigde liberalen en radicalen. Zooals in 1888 is nu ook weder de toestand in de districten Wolvega en Schoterland. Werd toen een soort van overeenkomst gesloten tus scben de anti-revolutionnairen en volksparty, te verwachten is het, dat eene herhaling daarvan thans niet zal volgen. Een feit is hft dat de voorzitter van het kiescomité der volksparty in het district Wol vega er op aandringt bij de herstemming de stemmen uit te brengen op den candidaat der anti-revolutionnairen, den heer Brummelkamp, doch vele leden der volkspartij zyn het hier mede niet eens. Ook de leider G. L. v. d. Zwaag, die candidaat der volkspartij was in dat district, is eene andere meening toegedaan en meent dat het kiescomité geen candidaat moet aanbevelen, doch het geheel moet over laten aan de persoonlijke inzichten der kiezers, wjjl de volksparty naar zyne meening van de beide candidaten even weinig te wachten heeft. Wat in sommige bladen is gemeld, dat de heer Treub zich in Schoterland by de herstem ming zal terugtrekken, is.onjuist. Vóór de verkiezing gaf deze candidaat de verklaring, zich staande een herstemming in geen geval terug te trekken. Te Heerenveen werd Donderdagavond eenè vergadering van het kiescomité gehouden, waarin ook de heer Doruela Nieuwenhuis aan wezig was. Naar ik verneem gaf deze te ken nen, dat, nu geen enkele zyner geestverwanten gekozen was, hjj voor zich persoonlyk wenschte niet verkozen te worden, doch om de party zyne candidatuur zou blyven handhaven. Ook daar moet de vraag hoe nu te handelen besproken zyn, doch een besluit om zich met de anti-revolutionnairen in con tact te stellen, werd niet genomen. In bet district Franeker schjjnt de volks party te zullen keeren ten gunste van den candidaat der anti-revolutionnairen, den heer Van Vliet, dien men boven den heer Lieftinck de voorkeur geeft, omdat hy zich zoo hebben leeren kennen als een voorstander van land nationalisatie en meer democraat is in het oog der volksparty dan de heer Lieftinck. En het district Bergum Zooals bekend is, is De Klokonder redactie van den heer G. L. v. d. Zwaag, een der meest gelezen organen der volksparty in de provincie. Dit orgaan, de a. s. herstemming bespre kende, raadt der volksparty in het district Bergum aan, den candidaat der anti-revoluti onnairen, den heer L. W. de Vries, niet te stemmen, doch pleit evenmin voor de candi- datuur-De Kanter, althans niet op duidelijke wijze. In het district zelf gaan echter stemmen in de volkspartij op, om den heer De Kanter te steunen. In ons vorig nommer is onder de geslaag den bjj de examens aan de Polytechnische school verzuimd te melden den heer J. J, L. Bourdrez, die voor het eerste gedeelte slaagde voor civiel, bouwkundig en werktuigkundig ingenienr. De heer P. L. Los te Terneuzen, benoemd tot onderwijzer aan de tweede christelijke Bchool te Vlissingen, heeft voor die benoeming be dankt. In de vergadering van 't onderwyzera gezelschap Krabbendyke, Zaterdag te Kruinin gen gehouden, werd als secretaris-penning meester met algemeene stemmen op een na herkozen de heer I. Ljjbaart, hootd der school te Krabbendyke, die weder, gelijk reeds zoo dik- wjjlB, die benoeming bereidwillig aannam.j Genoemde heer, tevens lid van het hoofdbe stuur, deelde mede, wat in de vergadering van dat bestuur was verhandeld. Daaruit bleek dat de algemeene vergadering van de Zuid- Bevelandsche onderwyzersvereeniging dit jaar zal plaats hebben op 24 Juli in de Prins van Oranje te Goes. Na eene lezing over »het vervloeien van het op school geleerde en middelen om dit te ver beteren" van den heer De Korte te Ierseke stelde de heer Yerhage, hoofd der school te Kruiningen, voor om het art. van het huis houdelijk reglement, hetwelk onmiddellijke her kiezing van den president en vice-president na eene 3 jarige functie uitsluit, te wjjzigen. Hierover kan eerst in de volgende vergadering beslist worden. Wekelijksche opgaaf betreffende de Neder éi. herv. kerk. Beroepen naar Klaaswaal J. J. vaü Walsem te Noordwyk aan ZeeKattencijjkë en Borssele W. Magendans, cand.Beetguih R. J. Jungius te DeldenWarga W. Mekking te Arum; en Longerhouw c. a. J. Hoekstra te Workum. Bedankt voor Yerse ke Bos van Charante' cand.; Gouda J. Ossewaarde te Sluis; Elburg C. Bouthoorn te Dirksland West-Terschelling dr S. P. Heringa te Purmerland; en Huins c. a.C. J. Boers te Blankenham. Aangenomen naar Buiksloot J. G. G. Oudegeest te Akersloot. Den eersten October van dit jaar hoopt de zangvereeniging Concordia alhier haar tien jarig bestaan te herdenken en zy wenscht dat te doen op eenigszins feestelijke wjjze door het geven van eene uitvoering voor leden en ge- noodigden. Deze zangvereeniging, op initiatief van den heer D. W. Louis opgericht en van den be ginne af onder leiding van den heer H. C. de Waal, gaf er herhaaldelyk blyk van dat met de jaren hare krachten toenemen en verbeteröSf

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1