25 Mei.
Maandag
N°. 120
134e Jaargang.
1891;
BUITENLAND.
Middelburg 23 Mei.
Dr KEEPER'S JUBELTOON.
Deze courant verschijnt d a g e 15 k
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel
Beknopte IKlededeelingen.
Theimometer.
Middelburg 23 Mei »m. 8 u. 56 gr.
m. 12 u. 64 gr., av. 4 u. 59 gr. F.
Verwacht verand. wind.
Agenten te Vliasingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W.Bolland,teKrniningen: F. v.d.Peijl, teZierikzee: A.C.deMooij,teTholen: W. A.
van Niehwenhtjijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau'b van Nijgh Van Ditmar, te Botterdam, de Gebb. Beltneante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voot het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen.
IV.
Fouten en tekortkomingen.
Als een vriendenklacht wordt gehoord
wie zal dan niet eerder luisteren dan
wanneer tegenstanders onze tekortkomingen
verkondigen? Al doet zij ons vaak pijnlijker
aan zij kan toch nooit voortkomen uit
zucht om ons te bemoeilijken.
Daarom heeft dubbele beteekenis de wan
hoopskreet, door dr Kuyper te Utrecht
geslaakt, toen hij uitriep„Zoo heeft God
de Heere zijn woord aan ons waargemaakt,
dat er loon is voor onzen arbeid. Want al
klaagt men nu, een klacht die ook
ik niet kan onderdrukken, dat
de winste van dit driejarig bewind minder
rijk was, dan gehoopt wierd, toch mag het
oog niet gesloten voor de ongelooflijke
moeilijkheden, waarmede onze mannen in
het kabinet te worstelen haddenmag nooit
vergeten, dat alleen de man aan het roer
heslissen kan, waar het heen moet I"
Er is dus minder gedaan dan verwacht
werd. Wij behoeven na deze verklaring van
zulke onverdachte zijde niet te schroomen
dit te herhalen.
Waar bleef ook de nieuwe geest, die ons
staatsbestuur zou bezielen
Men zoekt dien te vergeefs, waar een
voudig werd voortgestuwd in de bedding
der liberalen.
Waar bleef de toegezegde wijziging van
ons kiesstelsel om de minderheden tot hun
recht te doen komen
Wij wachten haar nog altijd.
Wat werd er gedaan om het beheer zui
niger te doen zijn, wijl zoo heette het
de liberalen onze financiën slecht hadden
beheerd
Wij zoeken te vergeefs naar die bezuini
gingen; en wij verwonderen ons daarover
niet, want van wanbeheer der liberalen was
geen sprake.
Waar blijft de vermindering der lasten,
waarover zoo hoog is opgegeven, toen in 1888
de verkiezingen voor de deur stonden
De mindere man, wien vooral zulk een
dorado werd voorgespiegeld, bemerkt wel
het tegendeel en ziet den minister van
financiën sich voortdurend in een onzalig
nietsdoen vermeien, zonder dat hij een hand
uitsteekt om ons belastingstelsel op beter
grondslagen te brengen, wat zoo dringend
noodig is.
Over het Onzedelijk spelen met vunr, toen
graanrechten werden voorgespiegeld, die van
deze regeering niet te wachten zijn,'zwijgen
wij liefstomdat wij die allerminst verlan
gen. Maar toch behooren ook zij op het lijstje
der onvervulde wenschen.
Maar, oordeelt niet te hard; „onze mannen"
hadden met zulke „ongelooflijke moeilijkhe
den" té kampenzoo roept dr Kuyper uit.
Wij erkennen dat de ziekte en de dood
Van wijlen onzen koning den goeden gang
der staatszaken belemmerde. Maar met die
bekentenis sluiten wij de creditzijde van het
rekening-courant-boek dezer regeering. VPant
tegenover deze moeilijkheid, waaraan de
regeering niets doen kon, staan vele licht
zijden en bezwaren, die zij zich zelve be
rokkende.
Het ministerie-Mackay mocht zich verheu
gen in een gedweeë meerderheid, die bijna
in alle opzichten met uitzondering alleen
bij de legerwet zich bereid toonde het te
volgen, waarheen het haar den weg wees.
De huidige regeering had in de Tweede
kamer eene minderheid tegenover zich, die een
eerlijke politiek volgde en haar geenszins
bestreed uit partijbelang.
Zij vond verder eene liberale Eerste kamer
voor zich, die eene loyale oppositie voerde,
of liever haar niet dan bij groote, zeer groote
uitzondering moeilijkheden in den weg legde.
Hoe geheel anders was het vroeger voor
liberale ministeries, die tot in het kleingees
tige door mannen als jhr mr A. F. de Savor-
nin Lohman, Keuchenius, Schaepman en
Haffmans werden bestreden en bemoeilijkt;
tegen wie wat zij ook deden de op
positie altijd met vijandschap optrad.
En de moeilijkheden, aan wie waren die
anders te wijten dan aan eigen fouten?
Wat was het pogen om de Provinciale
staten om te zetten, teneinde de Eerste
kamer te treffen, anders dan eene klein
geestige politieke manoeuvre
Was de zg. stedenwet, zooals zij daar lag,
zonder de zoo noodige herziening van ons
kiesstelsel, niet een grove fout?
Was het optreden van den minister Dy-
serinck tegenover den heer Land, om van
andere tekortkomingen van dien titularis
niet te spreken niet een schromelijke
misslag
Waren de fouten in onze buitenlandsche
staatkunde, de flauwbartige houding, in het
geschil met Frankrijk over de grensscheiding
in Suriname en ten slotte in de Congo
kwestie aangenomen, niet te wijten aan de
weinige diplomatieke kennis en aan minder
goed beleid van den minister van buiten
landsche zaken
Was het drijven van Keuchenius niet een
ernstig gevaar voor onze koloniënen was
het niet zijn eigen schuld dat de Eerste
kamer hem moest doen vallenzeker ook
niet ten ongenoegen van menig katholiek
lid in ons lagerhuis, dat heftig zich had geuit
tegen zijn staatkunde
En wie zal met een blik naar het Westen
niet moeten erkennen dat er altijd waarheid
blijft in het gezegde wie wind zaait zal
storm oogsten
Terwijl in ons Oost-Indië, dank zij het
kalm en verstandig bestuur van een libe
raal man als Pijnacker Hordijk, alles
geregeld zijn gang gaat, is in onze kolonie
Suriname de fakkel van de tweedracht ont
brand, en heeft men daar tooneelen beleefd,
zooals wij ons niet herinneren dat er ooit
voorvielen.
Daar zijn ongeneeslijke wonden geslagen
daar heeft bloed gevloeid; daar is een ge
voelige knak toegebracht aan ons prestige.
En dat alles tengevolge van het onverstandig,
onbesuisd, onverantwoord en autocratisch
optreden van een der veteranen der anti*
revolutionnaire partij, jhr mr M. A. de
Savornin Lohman.
Wie berokkende vragen wij Da al deze
herinneringen het huidige ministerie de
meeste, ja wij durven wel zeggen al de
moeilijkheden, die het ondervond
Op die vraag is alleen dit antwoord te geven:
zijn eigen leden en vrienden.
Wij hebben het door dr Kuyper op de
Depiitaten-vergadering gesprokene aan eene
uitvoerige beschouwing onderworpen, omdat
wij meenen dat daaraan groot gewicht moet
worden gehecht.
Niemand zal dit zeker durven ontkennen;
allerminst met het oog op de aanstaande
verkiezingen.
Wij hebben in onze opstellen gestreefd
naar onthouding van al wat ons te partijdig
of te eenzijdig leek. Feiten en toestanden
riepen wij tot getuige, tot staving van onze
critiek.
En waar wij wezen op de fouten en
tekortkomingen van het huidige ministerie,
daar was het hoofdzakelijk ons streven om
vooral te doen uitkomen, hoe die feiten een
gevolg waren van de zuivere consequentie
der anti-revolutionnaire beginselen en de
tekortkomingen waren te wijten aan ondoor
dachte beloften, gedaan in dagen toen men
storm moest loopen tegen de liberalen, wier
voetstappen men echter later heeft gedrukt;
wier beleid men niet heeft verbeterd.
Geen rbgeeringspartij, die niet hare mis
slagen begaat; en geen gebied, waar de
critiek gemakkelijker is dan de kunst zelve,
dan juist op dat van 's lands bestuur.
Fouten en JékortKomingen zullen wij
daarom een kabinet niet altijd tot een ern
stige grief aanrekenen, want onverwach
te voorvallen kunnen het plaatsen voor
hoogst moeilijke omstandigheden, voor onver
wachte toestanden, waarbij men tot oogen-
blikkelijk handelen wordt geroepenterwijl
men de gevolgen van zulke handelingen
niet altijd geheel kan overzien.
Maar erger, wordt het, wanneer zulke
fouten en tekortkomingen het gevolg zijn
van een verkeerd stelsel of van een totaal
gemis aan een vast regeering-systeem.
En dat is juist het geval met het bestuur
van de heide partijen, die thans gezamenlijk
het roer van staat in handen hebben. Er
ontbreekt bij hen eenheid. Hoe zou die
trouwens ook te vinden zijn bij zulke hete
rogene bestauddeelen
Omdat beide elkaar niet missen kunnen
houden zij door wederkeerig beginselen
op zij te zetten, elkander in bedwangzoo
lang totdat een van beide de overhand en
de macht alleen in handen heeft.
Zal dit ooit gebeuren
Men zegge niet te spoedig of te stellig neen.
Langs den weg der stelselloosheid en dei-
gematigdheid is zoo spoedig eene onverwachte
victorie behaald.
Dordt-Amsterdam óf Rome wordt dan de
machthebbende.
Niet om hare daden, zooals die in de drie
jaren van haar leven in het licht kwamen,
levert het huidige kabinet gevaar op voor ons
landniet om hare tekortkomingen alleen,
want daarvoor rekenen hare eigen geestver
wanten met deze regeering af, breken wij,
liberalen, den staf over haarmaar wel omdat
dit ministerie de wegbereider is voor een
ander, dat dr Kuyper's of dr Schaepman's
beginselen in al hunne consequentie zullen
toepassen.
En wat daarvan de gevolgen zullen zijn:
Keuchenius' beleidLohman's bestuur in
Suriname, de vaccinewet spreken luide genoeg
en leveren ons reeds te bitteren voorsmaak
om voor een geregelde toepassing van der
gelijk een regeering-systeem niet huiverig
te zijn.
Daarom, welke goede zijden het kabinet-
Mackay ook moge hebbenhoe onschuldig
het menigeen toeschijne, toch mogen allen
die vrijheid en vrijzinnigheid eerendie
waarlijk iets gevoelen voor de behoeften des
volks, niet uit zucht om eigen gezag te
handhaven of om het volk weer te brengen
onder de macht der kerk, maar uit waar
achtige sympathie allen die instemmen
met den geest der vrije ontwikkeling en met
een liberaal regeeringssysteem dat het volk
verheft; allen die wars zijn van clericale
overheersching, dit ministerie niet steunen.
Daarom moeten die allen om het gevaar te
keeren dat wij verder gaan op den weg der
reactie, zich aansluiten en op 9 Juni mannen
stemmen, die de liberale beginselen zijn toege
daan; beginselen waaraan wij zooveel nuttigs,
zoovele flinke instellingen te danken hebben;
waaraan zooals Nemo in zijn jongst Vlie
gend blaadje nog herinnerde zelfs Schaep
man hulde bracht toen hij herdacht de
wijze, waarop de liberalen het beginsel van
scheiding van kerk en staat hebben toege
pastbeginselen waarvan de Maasbode ge
tuigde dat daaraan de katholieken hun be
vredigenden rechtstoestand te danken heb
ben, een rechtstoestand dien zij met behulp
der liberalen op de Calvinisten moesten ver
overen.
In zijn jongste vasten-mandement erkende
Z. D. H. de bisschop van Den Bosch het
vele goede dat de katholieken aan koning
Willem III hadden te danken. Die getuigenis
was tevens de grootste hulde aan de liberale
beginselen, welke tijdens de regeering van
dien vorst in ons gansche staatsbestuur zijn
doorgedrongen.
Voor die beginselen den strijd aan te bin=
den, met voorbijzien van alle personen-kwes
ties, is zeker, in het belang van ons vader-
land, de dure plicht van het jonge en vrij
zinnige Nederlandopdat vooral daardoor
een krachtig antwoord gegeven worde op
Kuyper's grootspraakeen ernstig protest
zich uite tegen het gevaarlijk spel, dat dr
Kuyper en dr Schaepman, ter wille van de
overheersching hunner kerken, reeds te lang
hebben gespeeld.
„Begrijpt ook gij wel, dat in
een tweede periode, nu het
fundament eenmaal gelegd is,
het optrekken van de muren
veel sneller zou toegaan."
Zoo sprak dr Kuyper ook nog tot zijne
deputatenen die woorden bevatten eene
waarschuwing, ernstiger en duidelijker dan
honderden wenken uit den mond ot de, peD
van liberalen.
Nederland worde behoed voor die tweede
periode
Nederland blijve bespaard het op
trekken van muren op een fundament,
gelegd door mannen als Kuyper en SchaepmanJ
Met die waarschuwing meenen wij het
best onze beschouwingen te kunnen sluiten,
waartoe de leider der anti-revolutionnairen
door zijn rede, in Utrecht gehouden, zoo
ruimschoots stof ons leverde.
Voor het Algemeen Overzicht zie men het
Bjjvoegsel.
Uit Belgrado wordt geseind. De orde is
hersteld. De troepen, die tot versterking van
het garnizoen der hoofdstad waren ontboden,
worden teruggezonden. De afgekondigde politie
maatregelen zjjn ingetrokken.
Over den waren toestand in Servië bljjft
men vrjjwel in het duister verkeeren, daar de
regeering opnieuw alle oppositie-bladen, die
verdere bijzonderheden over de voorvallen op
Maandag en Dinsdag mededeelden, in beslag
heeft genomen.
Een scheuring in de radicale party wordt
gewacht tengevolge van de jongste gebeurte
nissen. Regentschap en ministerie schrijven
elkander de verantwoordelijkheid voor het
voorgevallene toe. De radicalen verklaren, dat
het regentschap het kabinet opzettelijk in deze
hinderlaag heeft gelokt om het in de oogen
van het land in miscrediet te brengen.
Al de tengevolge van de werkstakingen
verplaatste troepen in België zullen naai
hunne garnizoenen terngkeeren. Met die troe
penbeweging ïb reeds gisteren een begin ga
maakt.
De soldaten van de twee lichtingen, die op
geroepen waren, zullen binnen eenige dagen
naar hunne haardsteden terug Eeeren.
Door de Belgische regeering is een com
missie benoemd tot onderzoek van de haven
van Antwerpen en de Schelde en van de ver
schillende voorstellen tot verbetering dier haven.
De commissie telt verscheidene deskundigen.
Voorzitter is de heer Jacobs, terwjjl generaal
Brialmont voornamelijk de verdediging der
plaats in het oog zal houden.
Een kleine wanklank in de reis van
president Gamot werd te Tarbes gehoord.
Toen de president aldaar door de stad reed
trachtte een individu al schreeuwend op de
trede van het rjjtuig te klimmen. Hjj werd
terstond gevat en bleek een half krankzinnige
socialist te zjjn. Na het vertrek van den
president werd hjj weder vrijgelaten.
Carnot heeft zjjn reis voortgezet en is naar
Pau vertrokken, waar hjj met" geestdrift werd
ontvangen. De Engelsche kolonie bracht hem
een ovatie.
In de Fransche kamer zjjn Vrjjdag de
algemeene beraadslagingen over het douane-
ontwerp gesloten en. werd tot artikelsgewijze
behandeling overgegaan.
De kamer verwierp een voorstel om het
art. 1 van het ontwerp naar eene commissie
te verzenden met 342 tegen 162 stemmen
De discussie wordt heden voortgezet.
Bljjkens de jongst ontvangen mail in
Frankrjjk uit Madagascar werden weder afschu-
weljjke wreedheden door de Madagaseers en
Hova's gepleegd. In een op li dagmarsch
van Tanariva gelegen plaatsje bonden zeven
woestelingen een vrouw, toen zjj niets bjj haar
vonden, namen zjj haar kind, sneden het in
stukken en dwongen haar een stak te eten.
De ellendelingen werden gepakt; zes werden
gespiest en de zevende, die zich in een var
kensstal had verscholen, werd daarin dichtge
metseld en zoo levend begraven.
De zoon van den eersten minister iiet een
armen inboorling, die heerendiensten weigerde,
eveneens levend begraven. Wegens dezen gruwel
wordt hjj echter als zoon van den hoogsten
staatsambtenaar niet vervolgd.
Te Brussel heeft bjj PrinB Yiotor Napo
leon een talrjjke bijeenkomst van Fransche
Kamer- en Senaatsleden en andere Bonapart is-
ten plaats gehad.
Gladstone is van de influenza zooverre
hersteld, dat hjj Vrjjdag naar Hawarden is
vertrokken. Hjj zag er goed uit doch schjjnt
zeer zwak.
Een der Newfoundlandsche gedelegeerden
is van Londen te St. John teruggekeerd met
de ontwerp-wet die tuBschen den Britschen
minister van koloniën lord Knutsford en de
gedelegeerden is overeengekomen. De koloniale
volksvertegenwoordiging zou spoedig het ont
werp in overweging nemen.
In het Britsch lagerhuis verklaarde
gisteren de heer Goschen namens de regeering
dat het noodig zou kunnen worden de tweede
lezing te vragen van het ontwerp betreffende
de visscherjjen in de wateren van Newfoundland.
Te New-York zjjn de voornaamste leiders
der Iersche party in Amerika Donderdag bij
eengekomen en hebben besloten een nieuwen
Ierschen bond op te richten, die den naam
zal dragen van National Federation in America.
Doel van den bond is fondsen bjjeen te bren
gen om Ierland te steunen in zjjn strjjd voor
Home Rule.
Particuliere berichten, te Weenen ontvan
gen, verklaren den toestand op Korfu voor
verbeterd, maar het fanatisme der Griekscho
bevolking maakt nog steeds strenge bewaking
door de troepen noodzakelijk. Ex-keizerin
Eugenie, die op Korfu verwjjlt, bracht een
bezoek in de jodenwjjk en deelde geld en
levensmiddelen aan de armen uit.
Door de katholieke priesters is in de kerken
afgekondigd, dat de katholieke bevolking,
ingevolge de wensoben van den paus, geen
deel moet nemen aan de jodenvervolgingen.
De Grieksche regeering heeft haar vertegen
woordigers in het buitenland opgedragen den
mogendheden mede te deelen, dat de normaio
toestand op Korfu iB hersteld.
In verband met de jodenkwestie wordt
in een te Petersburg verspreid pamflet de aan
dacht gevestigd op een landstreek in het
Noordwesten van Arabië, langB de kust der
Roode Zee gelegen, waar ongeveer een half
millioen joden een bestaan zouden kunnen
vinden door de groote vruchtbaarheid van den
bodem. De streek staat onder Egyptische
jurisdictie en wordt tegenwoordig slechts door
eenige duizenden nomadische stammen bezocht.
Dit voorstel is, naar men zegt, in invloedrjjke
kringen met ingenomenheid begroet, en reeda
zou bjj de Egyptische regeering de zaak aan
hangig zjjn gemaakt.
Yolgens de New-York Herald ia Blaines
de staats-secretaris der Vereenigde staten,
ernstig ongesteld. Men vreest voor zijn ver-
standelyke vermogens. Voor den eerzuohtigen
Amerikaan, die reeda zjjn toebereidselen maakte
voor zjjn presidents-verkiezing in 1892 is dit
een zware slag.
De tegenspraak is echter niet lang uitge
bleven. Uit New-York wordt geseind, dat
Blaine's geneesheer verklaard heeft dat de pa
tient zjjne kamer kan verlaten en binnet
weinige dagen geheel keratoid zal zjjn.
De senaat der Argentynsohe republiek
had eene commissie benoemd, die belast waü
met het onderzoek betreffende het ontwerp tot
het verleenen van garantie door het gouverne
ment voor deposito's in de officieele banken;
Genoemde commissie heeft een verslag uitge
bracht, dat de strekking heeft het ontwerp
niet aan te nemen.
Op het internationale postcongres té
Weenen, dat Woensdag met een rede van den
minister van koophandel Von Baequehem is
geopend, zjjn alle beschaafde landen behalve
China vertegenwoordigd. Het jongste lid ia
Duitsch Oost-Afrika.
Welke uitbreiding de internationale post
heeft ondergaan, blijkt voldoende uit de vol
gende cjjfers. Sedert 1875 zjjn de internationale
postverzendingen van 3300 millioen stuks ge
stegen tot 14.760 stuks in 1888, waaronder
6920 millioen brieven, 1550 millioen brief
kaarten, 5690 millioen stuks drukwerk, 100
millioen monsters, 240 millioen postwissels en
260 millioen postpakketten. De oppervlakte
van het internationaal postverkeer bedraagt
tegenwoordig 87.000.000 M* met 912.000.000
zielen.