N°. 102. 134° Jaargang. 1891. Yrijdag 1 Mei. Middelburg 30 April Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel: Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; ONDERWIJS. UIT STAD EN PROVINCIE. fill) I) Hill III.SUII: KlllitM. Ages ten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruisingenP. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, teTholen: W. A. tan Nieuwenhuijzen en te TerneusenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Man Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cee., John P. Jones, opvolger. Th erin om eter. Middelburg 30 April vm. 8 u. 58 gr. m. 12 u. 63 gr., av. 4 u. 63 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Adwertenttën moeten des namiddags te één uur aan het bureau besorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Het anti-revolutionnaire Goesche blad is wêer flink op weg zjjn eigenaardig karakter te toonen. Het geeft feiten en toestanden weer op zjjn maniermaalt hier met een zwart tintje, waar het de liberalen geldten ginds met zeer liohte kleuren, om eigen vrienden in de hoogte te steken. En als het op onwaarheden wordt betrapt, dan ja dan herroept het wel quasi zjjn leugen maar doet dit in een klein verborgen hoekje en op eene wjjze, die toch ook door eerljjke anti-revolutionnairen zeker allerminst zal wor den goedgekeurd. Het is begonnen met eene eigenaardige be langstelling te toonen, n.l. door het bespreken van een persoon, die bp de liberalen in het dis trict Middelburg alt voorloopig candidaat is gesteld, den heer nr. J. A. Bethaan Macaré, iemand die toch waarljjk in zjjne alhier ge- honden redevoering eene buitengewone gema tigdheid ten toon spreidde en niet een politiek tegenstander eene hardheid of onheuschheid toevoegde. Dat het in merg en bloed Knyper-gezinde blad de Zeeuw zich het gesprokene tooh aan trok is licht te begrppenslechts de waarheid, hoe zacht ook geuit, treft. Maar voor het overige kwam de belangstelling van dat blad in hetgeen de heer Rethaan Macaré had gezegd ons vrjj verdacht voor j en de bestrijding van diens woorden zeer onheusch en onbilljjk^ Dat het blad den heer Macaré verkeerde woorden in den mond legde en hem de anti- revolutionnaire partjj deed schilderen als eene »niet afkeerig van een republiek" was eene grove onwaarheid. Maar tooh stond dit in een opstel aan het hootd der courant; en komt eerst nu, nadat dié onjuiste bewering hare wer king onder een zeker soort kiezers heeft ge daan, eindelpk zoovele dagen daarna eene herroeping van die leugen, niet flink weg even eens op de eerste zjjde van het blad maar in een verborgen hoekje tnsschen allerlei andere berichten in; en wordt daarbjj eene tweede leugen verkondigd om de eerBte te verschoonen. Nu heet het, na de verklaring dat de heer Macaré de Friesche volkspartjj bedoelde met zpne bewering omtrent het streven naar eene republiek »Die echter zjjn tirade over het twee hoofdig bestuur van Kuyper en Schaepman tegen over de regeering der koningin aandachtig naleest zal bemerken dat hp in zpne beschuldiging van de anti-revolntionairen nog verder gaat. Volgens hem is Nederland onder de tegenwoor dige meerderheid inderdaad reeds een repu bliek zonder Oranje, terwjjl de heer M. er een koninkrijk van maken wil met Oranje, namelijk als de liberale hesnoeiers van de macht van 't koningschap ten voordeele der Tweede kamer, in Juni weer haas worden." Heeft men nu toch ooit grover leugen gelezen dan in deze regelen voorkomt De beer Macaré heeft over de tegenwoordige meerderheid geen enkel woord in dien geest gezegddit kan ieder getnigen die hem ge hoord heeft. Een tweede staaltje van hare waarheidsliefde fsh goede tronw geeft de redactie van het Goesche blad in een opstel, waarin tjj het voor en tegen van de legëfwet aahtoont en van hare sympathie daarvóór doet blpken. Met groote eenzijdigheid wordt daarin weer bjjna geen ge wag gemaakt van den steun, dien hetmeeren- deel der liberalen deze regeering daarbjj verleent. Van de anti-revolutionnaire kamerclub heet het dat, „zjj moge verdeeld zjjn in hare beschou wingen over de onderdeelen, in het hoofdbe ginsel kan verwacht worden dat zjj eenstemmig handele"; en daarop laat de Zeeuw dit slot woord hooren»En bljjkt ten slotte de zuiging der partijschap den »»liberalen"" te sterk, zoodat zjj de regeering op deze wet laten heen gaan, dan valle de anti-revolutionnaire partjj van Eeuchenius tot Beelaerts met de regeering mede; opdat zjj tegen de komende stembus, der natie een krachtig exempel mee- jftve van moed, beleid en trouw". Het is of er vanwege de Liberale unie nooit een rapport is verschenen dat de legerwet aanbevalof er in de kamer niet eene sterke liberale meerderheid is, die den heer Bergansius krachtig steunt. Wat van de anti-revolutionnaire kamerclub wordt gezegd, geldt bovendien van het meeren deel der liberalen, zoodat een voorstelling van zaken zooals de Zeeuw die geeft, een grove miskenning is van den feiteljjken toestand. Al erkennen wjj nu ook het onvruchtbare van het polemiek-voeren met, en het aan de kaak stellen, van opzettelijke onjuistheden, die voor komen in het Goesehe blad, wjj meenden nu wjj nog aan den vooravond van den ver kiezingsstrijd staan daarop even te moeten wjj zen. Wanneer zich nn reeds aan die zjjde zulk een kennelpk streven openbaart om onwaar heden te verkondigen een pogen dat waar lpk niet nienw is, maar waaraan wjj meenden dat toch eens een einde zon komenwat moet er dan gebeuren als de strjjd op het hevigst is? Wjj kannen ons weer voorbereiden op aan. vallen van die zjjde, die moeiljjk den toets der eerlijkheid zullen kunnen doorstaan. Onze lezers zullen wjj niet veel vermoeien met daarop telkens te wjjzen; het zou van hun aandacht te veel gevergd zjjnen ze bestrjjden zullen wjj weinig of niet, want het is toch den Mori aan gewasschen öf onze bestr jjding komt toch niet onder de oogen van hen, die zich door de Zeeuw slechts eenzjjdig laten voorlichten, öf het blad zelf ontziet zich niet van zooals met den heer Macaré bet geval is de eene onwaarheid te verkondigen om de andere te dekken. Wjj meenden deze verklaring reeds nu te moeten afleggen om het verwjjt te ontgaan dat wjj in de aanstaande verkiezingsdagen den strpd met dit blad ontwjjken. Wjj ho pen daarbp onze meening te openbaren, voor de liberale candidaten in Zeeland te strpden met ernst, met waardigheid, zonder te veel op hetzelfde aambeeld te slaan, wat de belang stelling verflauwt, en zonder de tegenstanders te bejegenen zooals de Zeeuw doet, zeker niet met goedvinden en onder instemming van menig bezadigd aanhanger der anti-revo lutionnaire partjj. Wjj zullen ons bp de bespreking onzer can didaten hoofdzakelijk plaatsen op het standpunt der praktisohe politiek, die voor het algemeen het vruchtbaarst en het meest ge- wenscht is. De liberale leden der Eerste en der Tweede kamer hebben in de laatste vier jaren juist getoond dat zjj die richting nit willen en daarin terecht het heil van het land zien. Zjj hebben uit dat oogpunt meegewerkt met een ministerie, dat in beginselen tegenover hen stond, en zeker daaraan vooral te danken de sympathie, welke zjj meer en meer in het land vinden. Op die sympathie willen wjj een beroep doen voor onze candidaten; zonder ons in te laten met dat kleingeestig politiek geharrewar, dat zooals nu weer uit d» Zeeuw bljjkt zich ten slotte dikwjjls verloopt in leugen en valsch- heid van voorstellingen. Hetzelfde blad komt wederom, zooals jaren lang gebruikeljjk is, met een gewoon schrik beeld aandragen, nl. de vrpmetselarp. Aan de hand van een op dit punt zeer ver trouwbaar getuige het katholieke blad de Tijd nl.lt weet het te melden dat de leiders der vrpmetselarp reeds 50.000 bjjeen brach ten, of liever dat die som voorkomt op het budget van die >zuiver philantropische broeder schap" voor onkosten met de a. verkiezings campagne. Als de Tijd het zegt zal dit zeker wel waar zjjn. En zoo'n som van 50.000 is waarlpk geen kleinigheid 1 Men kan wel zien dat men bp Tijd en Zeeuw in dergelijke dagen op geen geld ziet. Met angstige zorg verdiept zich verder het anti-revolntionnaire blad in de vraag of de vrpmetselarp in ons land ook niet buiten hare bevoegdheid gaat alt zjj zich met verkiezingen bemoeit» Zulk eene belangstelling voor de vrpmetselarp heeft ook natuurlpk een biizondere reden; het is bovendien zoo gemakkeljjk om daarover allerlei onwaarheden te verkondigen omdat een deel van het publiek al gelooft wat men het daar omtrent slechts gelieft wjjs te maken; en tegenspraak ervan bp voorbaat reeds onder verdenking staat. Maar als men aan anti-revolutionnaire zpde nu waarlpk zoo bang is voor de vrpmet selarp waarom zocht men dan toch zoo vragen wjj aan dien kant ook menigmaal steun juist bp vrjjmetselaars Wjj zouden er kunnen noemen, die waarlpk bp de Euyper-partp in hoog aanzien staan, en toch ook behooren tot den bond der vrjj- metselaars. Er blpkt dus wel degelpk uit dat uit den kring, dien men zoo heftig bestrjjdt, wel iets goeds kan voortkomen voor de beweging en de beginselen, die men zelf voorstaat. Na den heer Seret verdedigde in de Woensdag gehouden zitting van de Tweede kamer de heer Rutgers van Rozenburg het ontwerp-legerwet, waarbjj hp menigmaal, als alt jjd, de kamer tot vroolpkheid stemde. Hp kwam op tegen de onwaardige voorstelling alsof officieren wegens zucht naar promotie het ontwerp verdedigen, betoogde dat het ontwerp veel beter is dan andere stelsels en bepaald goedkooper is dan het stelsel-Reuther en dan het hooggeroemd Zwitsersch stelsel, ook dan het huurlingen-stelsel Van Yljjmen. De uitgaven zullen met li millioen stjjgen, maar ware in de wet van 1861 een rela tief cijfer van 34i pet. der minderjarigen vastge steld, het contingent zou van 11,000 tot 13,000 zjjn geklommen en wjj zouden reeds lang 1§ mil lioen meer betaald hebben. Maar goedkoop is het ontwerp door de wjjze waarop het zal voor zien inde kadervorming, nl. door invoering van den persoonljjken dienstplicht. Welk katholiek dogma dat beginsel in den weg staat begreep spreker niet. In den syllabus heeft hp geen ver vloeking gevonden tegen den dienstplicht. Wel heeft de heer Travaglino gezegd dat een vader zjjn zoon liever naar het kerkhof bracht dan naar de kazerne, welnu spv. weet niet of de heer Travaglino zoons heeft en of die zoons dienst plichtig warenzoo ja, dan zullen dezen wel vrjjgesteld zjjn wegens de kleinte. De argumenten van den heer Sohaepman achtte de heer Rutgers gezochtde wrok wegens achterstelling der katholieken in 't leger, een eeuw geleden, is in strpd met de christ. ver gevensgezindheid de indruk, door de Holl. jongens in 't Zuiden in 1830 achtergelaten, is niet zoo slecht geweest bp de Brabamjons en Braban (jonnes en pleit overigens tegen de 8chutterjjlegers van Van Vljjmen e.s.en dat de corpskommandanten meer voorkeur hebben voor den vesper dan voor de vroegmis, be- teekent niet veel, want dat zal wel geschieden in overleg met den pastoor, die 's avonds meer behoefte had aan vulling der kerk. Hiertegen kwamen de heeren Schaepman en Van Nonen op. Dat was pertinent onwaar en kon niet. De heer Rutgers beweerde vervolgens dat de dienst opvoedend werkt. Hjj heeft gewezen onderofficieren in zjjn dienst, die zoo opgevoed zjjn door den dienst, dat, als hjj in den land storm moest optreden, hjj er een eer in zon stellen onder hen te dienen. Voorts verklaarde hjj weinig te hechten aan het oordeel van de heeren De Roo en Stieltjes van vóór 18 jaren omtrent den persoonljjken dienstplicht. Maar de heer De Geer wees op den slechten rechtstoestand van den soldaat, die zelfs wegens morsen veroordeeld zon kun nen worden. Er zjjn echter nieuwe militair- strafwetboeken in voorbereiding, ja bjjna gereed Dat de studenten al hnnne geleerdheid in dienst zouden vergeten, gelooftspr. niet.Er zjjn jongelui, die juist na hun examen een half jaar niet atudeeren om op hun verhaal te komen en dan niet opzagen tegen een achttienurigen werk dag m6t overwerk en die toch zjjn klaar ge komen en het gebracht hebben tot minister en dergelpke postjes. Zou dan een jaar va cantia zooveel kwaad doen? Een akker, die 1 jaar braak ligt, produceert latar zooveel beter. Laten wjj maar de proef nemen met den persoonlijken dienstplicht. De behoefte aan kader staat of valt er mee. De minister geve daarop niets toe, opdat hjj niet alles er bp inscbiete. Het tegenwoordige rempla- fantenleger moet beschikbaar bljjven voor het Indische leger en de Indische brigade, het eenige middel om in Iudië ons gezag te hand haven, De verdediging dei vaderlands is plicht, waarin geen negotie mag worden ge dreven, evenmin als in eenig kerkelpk sacra ment, Als dit ontwerp er door komt zal 't niet zjjn door de sleepboot van den persoonlijken dienst plicht, want dat is een sleepboot die achterhit- werkt en de aanneming belemmeren zou met 1 stem meerderheid. Maar als het ontwerp verworpen wordt zal de minister kunnen zeggen in magnis voluisse sat est: in moeiljjke onder nemingen kan men zich reeds verantwoord achten door het goede te willen. De heer Schepel vroeg waarop de weigering tot overlegging van het advies van den Raad van Staten gemotiveerd is en vroeg nogmaals overlegging daarvan des noods alleen voor de leden. De heer Schreinemacher bestreed het ontwerp als onduidelijk en strjjdig met de grondwet. Bp kon. besluit is, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd gemeld, benoemd tot kantonrechter te Hulst mr P. H. van Alphen, thans griffier bp het kantonge recht te Delft. Tot burgemeester van Terseke is benoemd G. H. Verboon. Nog zjjn benoemd: tot pl. v. v. djjkgraai van den Willem Adriaan polder, L. van Oeveren. Tot inspecteur der telegrafie, ter standplaats 's Gravenhage, is benoemd A. Kruys, thans commies bjj het dep. van waterstaat enz. Verder is benoemd bjj het personeel van den geneeek. dienst bjj de landmacht tot off. van gezondheid le kl. de off. van gezondh. 2e kl. dr E. Halbertsma van dat personeel. Eindelpk zpn benoemd tot ontvanger der dir. hel. enz. te Raalte c. a. G. J. van der Wjjck te Coevorden c. a.te Delfzjjl H. Hamstra te Echt c. a.te Valkenburg c. a. R. F. baron van Baders te Tubbergen c. a. te Wageningen S. J. Versfeit, commies aan de afdeeling invoerrechten en accjjnzen bjj het dep. van Financiën; te Hedel c. a. E. A. Bodenbnrg, adjunct- commies aan de afdeeling comptabiliteit en verificatie bp het dep. van Fi nanciën te Hoogezand c. a. J. J. H. Quaedvlieg, te Zevenaar c. a.te Nienweschans (station) W. F. E. Wpnen te Mjjndrecht c. a.te Tegelen J. M. H. van Wessem, te 's flee- renberg (gemeente Bergh); te 'sHeerenberg (gemeente Bergh), H. J. Hamer, surnumerair uit de inspectie Arnhem, met intrekking zjjner benoeming tot ontvanger te Ittervoort c. a. te Ittervoort c. a. H. Potjer, surnumerair uit de inspectie Groningen. In de commissie om van advies te dienen bjj het onderzoek der vraag omtrent de door Nederland in verband met de opzegging van verschillende met vreemde mogendheden gesloten handelstractaten in de naaste toe komst te voeren handelspolitiek is o. a. be noemd de heer G. J. van den BoBch te Wil- helminapolder. In het jaarverslag van de vereeniging Moed, Beleid en Trouw, dat in de heden te 's Graven hage gehouden algemeene vergadering werd overgelegd, worden de maatregelen, welke ge nomen zpn tot vestiging der vereeniging, die den 80 April 1890, bjj gelegenheid van het 75jarig bestaan der Militaire Willemsorde, ge sticht werd om ridders beneden den rang van officier en hunne weduwen en weezen zoo noodig te ondersteunen, vermeld. Eene som van f 1901 is reeds besteed om velen te helpen, en nog verscheiden andere aanvragen wachten op de beslissing der com missie. De aanvragen om hulp werden met de meeste nauwkeurigheid onderzocht, doch wanneer blpkt, dat de dapperen, die op schit terende wjjze voor den vpand hun plicht deden, die hun leven veil hadden voor vaderland en koning, geheel buiten eigen schuld gebrek ljj- den, dat hunne gezinnen in armoede achter- bljjven, dan moet ook de behulpzame hand kunnen geboden worden; hetgeen op den duur alleen mogeljjk is, wanneer de belangstelling toeneemt. Bljjkens de ingekomen opgaven kan gere kend worden op giften in eens ƒ7106.18, jaarljjksche eontributiën f 5543.70, waarvan echter de nog slechts gedeelteljjk bekende oprichtings- en administratie-kosten moeten worden afgetrokken. Bjj het bestuur werd ontvangen een totaal bedrag van 9094.10 en wel in het jaar 1890 1494.44; uitgaven ƒ847.64; saldo 1 Jan. 1891 646.80. In de eerste 4 maanden van 1891 7599.66, totaal f 8246.46 uitgaven 348.45, saldo op 30 April 1891 f 7898.01. Door de leden der kiesvereeniging Amsterdam zjjn voorloopig do volgende namen opgegeven als die van eventueel te stellen candidaten voor de Tweede kamermr. Z. van den Bergh, H. J. Biederlack, K. de Boer (Assendelft), dr. V. Bruinsma, mr. N. A. CaliBch, P. de Clercq, P. C. F. Frowein (Den Helder,) G. V. Gerritsen, mr. A. F. K. Hartogh, B. H. Heldt, mr. W. Heineken, C. H. den Hertog, C. Hoekstra (Hoogezand), mr. A. Kerdjjk, mr. E. van Lier, J. C. van Marken, Hugo Muller, prof. B. H. Pekelharing, P. L. Tak (Bnssum), jhr H. Tin dal, mr. M. W. F. Treub en mr. C. de Witt Hamer (Goes.) Aan die heeren is een schrjjven gericht, waarin zjj verzocht worden hun gevoelen mee te deelen omtrent eene eventueele uitbreiding van het kiesrecht. Tot onderwjjzeres aan de openb. school te Nienwvliet is Zaterdag jl. benoemd mej. 8. de Elerk die dezer dagen acte als onderwjjzeres behaalde. Dinsdag jl. was het feest in de openbare school te Zuiddorpe. In den voormiddag van dien dag werd in een der versierde lokalen eene tentoonstelling gehouden van handwerken en teekeningen in krjjt en pastel, allen door leer lingen der school vervaardigd. In den namiddag had in de overige lokalen der school de plech tige prjjsuitdeeling plaats, afgewisseld door zang en spel der leerlingen. Eenige kindervrienden onthaalden de leerlingen. Alle gemeente-autori teiten en vele ouders en belangstellenden be zochten de tentoonstelling en woonden de prjjsuitdeeling bjj. Een woord van lof brengt de berichtgever aan het gemeentebestuur, dat door sjjn financieelen steun het feestje mogeljjk maakte en daar door toonde hart te hebben voor het onderwas. De gewichtige beslissing, die morgen (V r jj- d a g) avond genomen moet worden op de ver gadering der liberale kiesvereeniging Eendracht maakt macht, te Middelburg zal zeker velen tot die bjjeenkomst doen opgaan. Wjj heiinneren dien allen dat niet in het gewonA lokaal maar in de kleine zaal van het Schutters hof de vergadering plaats heeft; en dat deze te acht nren aanvangt. Zestig miliciens der lichting 1890, die bjj de loting van het bljjvend gedeelte (art. 124 der militiewet) een vrjj nommer trokken, vertrokken heden (Donderdag) van Middel burg naar hnnne haardsteden met groot verlof. De tweede luitenant J.Dorré, van het 2e bat. 3e reg. infanterie te Middelburg, vertrekt Vrjj- dag i Mei 1891 naar Terneuzen om met 23 onderofficieren en minderen een detachement van het 4e bat., onder bevel van den tweeden luit. M. J. Eanaar, te vervangen. Ter vervanging van den gepensionneerdefl kapitein voor Bpeciale diensten, R. J. van Hoop® donk, van het 4e bat. 3e regiment infanterie te Vlissingen, zal met 1 Mei a. bjj genoemd bataljon als zoodanig optreden de kapitein E: C. Geselschap van het 5e bataljon van gemeld korps te Bergen op Zoom. Tot het houden eener inspectie over de garnizoensmagazjjnen en de militaire bakkerjj te Vlissingen is Woensdag aldaar aangekomen de luitenant-kolonel, intendant in de 3e mili taire afdeeling van Gendt, toeziende chet over genoemde inrichtingen. Ter aanvulling van ons verslag van kei verhandelde in de Woensdag gehouden zitting van deh gemeenteraad van Vlissingen dienen wjj nog te vermelden dat na heropening der zitting het kohier van den hoofdeljjken omslag \oor i891 in openbare behandeling werd ge nomen. Zonder beraadslaging of hoofdeljjke stemming werd goedgevonden: de wed. J. H. van Akkeren van de le kl. over te brengen naar de 2e kl.F. Larooy, aangeslagen in de le kl. te royeerenL. van Hamme van de 2e kl. over te brengen naar de 4e kl.J. Bossohaart van de 3e kl. over te brengen naar de 4e kl.I. Kuyper over te bren gen van de 2e naar de 3e kl.; J. A. van Waarden burg van de Se kl. over te brengen naar de 2e kl.; W. J. Groen over te brengen van de 5e kl» naar de 3e kl.W. N. Rottier van de 8e kl. over te brengen naar de 9e kl. en P. van do Stad van de 8e kl. naar de 6e kl.G. van Boven van de lie kl. over te brengen naar de 13e kl.B. Andriesse van de 12e kl. over te brengen naar de 13e kl.I. de Koning van d(k 13e kl. aaar de 14e kl., H, Menldjjk ven £f.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1