"W oensdag
SR
22 April.
N°. 94.
134° Jaargang.
1891.
Middelburg 21 April.
Verspreide Berichten.
Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s
niet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20/cènt per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Doo|-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuignjgenvan 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS-
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
VERKOOPINGEN ENZ.
tl III!)UilI lU.SI III COURANT.
Thermometer»
j Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij, teTholenW. A. Advertentiën
Middelburg 21 April vra. 8 u. 50 gr. I van NiEtrwiNHüiJZEN en te TerneuienM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenah de j moeten des namiddags te één uur
m 12 u 57 gr. av. 4 u. 53 gr. F. j advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Rotterdam, de Geer. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht n. o.'wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Pargs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. l. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen.
De Delfttche opmerker bevat in zjjn jongste
nommer eene belangrijke beschouwing over de
duur en de vruchten van den arbeid der libera
len op wetgevend gebied.
Is reeds herhaaldelijk weerlegd de bewering
dat de liberalen niets hebben uitgevoerdthans
toont het Delftsche blad tevens aan dat de
beweringen omtrent den tjjd waarin zjj aan
het bewind waren veertig jaren —onwaarzpn.
Sedert 1848 toch zjjn de liberale ministeries
slechts betrekkelijk kort aan het bewind geweeBt
en werd hun werk telkens door grootendeels
conservatieve kabinetten vertraagd.
Maakt men de rekening nauwkeurig op, dan
vindt men dat van 1849—1888 werkeljjk door
de liberale party is geregeerd:
van Nov. 49 tot April 53 3 j. 5 m.
Febr. 62 Juni 66 4 j. 4 m.
Juni 68 Aug. 74 6 j. 2 m.
Nov. 79 Aug. 79 1 j. 9 m.
te zamen dus 15 jaren en 8 maanden, terwjji
anderen dan de liberale party gedurende 23
jaren en 9 maanden aan 't bewind waren.
Het grootBte gedeelte van de 40 jaren was
den liberalen dus met het bestuur van 's lands
■aken toevertrouwd.
Gaat men na, hoe de liberalen in de 15 jaar
dat zjj werkeljjk geregeerd hebben, het bestuur
hebben gevoerd, dan is de eerste periode
Thorbecke's eerste ministerie onbetwistbaar
de bloeitjjd geweest van het liberaal bestuur.
In die weinige jaren gat Thorbecke de voor
naamste onzer organieke wettende kieswet,
de wet op bet Nederlandschap, de provinciale
en de gemeentewet. Zjjn ambtgenoot voor
financiën mr Van Bosse verzekerde door zyn
kloeke scheepvaartwetten aan het stelsel van
handelsvrijheid voor goed de overwinning en
verlichtte den druk der accijnzen, de afschaf
fing van de belasting op schapen- en varkens-
vleesch.
Thorbeckes tweede ministerie (1862 1866)
schonk de wet op het middelbaar onderwijs en
een betere geneeskundige wetgeving. De mini
ster Betz zorgde, door afschaffing van de ac-
cjjnzen op turf en steenkolen en vooral door
de opheffing der plaatseljjke accijnzen, dat de
minvermogenden minder gedrukt werden. De
minister van koloniën, de heer Fransen van de
Putte, bracht door zyn comptabiliteitswet orde
in de Indische financiën, en gaf door regeerings-
reglementen zelfregeering aan West-Indië.
Minder vruchtbaar was het derde tjjdperk
f1868—1874). Toch dagteekenen uit die dagen
de betere armenwet van minister Fock, die
door de opheffing van het «domicilie van onder
stand" aan het platteland een groote weldaad
bewees. De minister De Waal gaf door de
agrarische wet en de regeling der suikercultuur
een krachtigen stoot aan de ontwikkeling van
Oost-Indië, en de minister Yan Lilaar bevrjjd-
de de arbeiders van de hateljjke strafbepalingen
tegen bun vereenigingen en leidde door
afschaffing van de doodstraf een humaner
Strafwetgeving in.
De korte laatste periode van 1877—79
bracht een vetbeterde onderwjjswet, en de
minister Gleichman slaagde door uitbreiding
Van het successierecht tot de rechte Ijjn in de
eerste zjjner pogingen óm 6ok het roerend
kapitaal meer in de algemeene lasten te doen
bjjdragen.
Terecht vrjjst het opstel verder op de voor
stellen, in 1852 door Van Bosse, in 1872 door
Blussé, in 1878 door Gleichman gedaan, om in
denzelfden geest te arbeiden, hetzjj door een
inkomstenbelasting, hetzy door een effecten
belasting voor te dragen. Ook het ontwerp
Van den minister Van Limburg Stirum (1873)
om persoonlijken dienstplicht in te voeren en
dat vin den minister Geertsema (1874) om den
census belangryk te verlagenmogen niet
worden vergeten.
Het artikel eindigt aldus
»Of dan de liberale partjj werkeljjk zooveel
heeft uitgericht als men reden had te ver
dachten? Wy zullen het waarljjk niet be<
weren, maar veeleer openhartig erkennen dat
de scheppingskracht van de party in den loop
der jaren gaandeweg verzwakte. Vinden de
kiezers in deze omstandigheid aanleiding
om nu van hun ongeduld bljjk te geven
en by de aanstaande verkiezingen met grooten
ernst op dadtn en krachtige daden aan te
dringen, dan zullen zjj volmaakt in hun recbt
zyn. Maar zy verliezen daarbjj vooral niet dit
uit het oog, dat de parlementaire geschiedenis
van 1848—1887 geen waarheid zoo duidelyk
in het licht stelt als deze dat schier al het
goede, door de liberale party in die jaren ge
wrocht, tot stand kwam in weerwil van de
krachtige oppositie van hare politieke vjjanden,
en dat, waar hare pogingen faalden, de tegen
stand van dezelfde vyanden hoofdoorzaak is
geweest van het schipbreuk ljjden.
»Bjj welke party moeten de kiezers, voor
standers van krachtige hervorming, dan in
onze dagen de bevrediging van hunne wenschen
zoeken, bjj de rechter- of by de linkerzijde
Voor allen, die waarde hechten aan de uitspraak
van de geschiedenis, kan het antwoord op deze
vraag toch inderdaad niet moeiljjk zyn."
De correspondent van het Vad. te Paramaribo
seint dat de oneenigheid tusschen den gouver
neur en mr Kalff tot verschillende heftige
tooneelen in den raad van bestuur aanleiding
heeft gegeven, en dat de heer Kalff, tengevolge
der ondergane bejegening, Zaterdag de verga
dering van den raad van bestuur verliet.
Bjj kon. besluit is benoemd tot rechter in
de arrondissements-rechtbank te Assen mr J.
J. Willinge, thans rechter-plaatsvervanger in
gemeld college, alsmede advocaat en procureur
te Assen.
Verder zyn benoemd tot adjudant in bui
tengewonen dienst van hare majesteit de
koningin de gepensionneerde luitenant-generaal
A. Mansfeldt, tot dusver adjudant in bui
tengewonen dienst van wjjlen zjjne majesteit
den koning, alsmede de gepensionneerde rit
meester der oavalerie C. A. baron Bentinck.
Nog zjjn de heeren C. M. van Oosterzee, pre
dikant bjj de hervormde gemeente te Sliedrecht,
en M. A. Rouwenhorst, predikant bjj de her
vormde gemeente te Rozenburg, benoemd tot
predikant by de protestantsche gemeente in
Nederlandsch-Indië.
Door de arrondissements-rechtbank te Alk
maar is, ter vervulling van eene vacature van
rechter in dat college, opgemaakt de navolgende
alphabetische ljjst van aanbeveling: mr. J. A.
G. Gockinga, ambtenaar van het openb. min.
by de kantongerechten in het arr. Groningen
mr. B. Simons, substituut-griffier bjj de arr.-
rechtbank te Amsterdam, en mr. C. W. Voll-
graff, kantonrechter te Goor.
De St. Ct. bevat de wet van den 15 April
1891, houdende nadere bepalingen omtrent
den accjjns op de suiker.
Volgens de mailberichten uit Batavia, dt. 20
Maart, kwamen uit Atjeh eenige korte mede-
deelingen voor omtrent het krjjgsbedrjjf, waarbjj
de kapitein Van Wicheren is gevallen. Het
gebeurde is op zichzelf een bewjjs, dat de ver
zoenende politiek nog niet gezegevierd heeft.
Op Flores is het verzet tegen het gezag, dank
zy het krachtig optreden der marine, gefnuikt,
Batavia's bladen zyn nog vol van de
feesten, die ter eere van den Czarewiteh zyn
gegeven. Zjj zjjn byzonder voldaan over
de uitstekende wjjze, waarop Ruslands troon
opvolger door de regeering is ontvangen.
Met kleine middelen en uitgaven, zegt
o. a. bet Bat. Handelsblad, zoo matig dat
zy nauweljjks in aanmerking komen tegen
over die van groote staten, heeft de regee
ring den Ruasischen troonopvolger een onthaal
bereid, dat op hem ondanks zyn gewoonheid
aan grootsehe schouwspelen, een hoogst aan-
genamen indruk heeft gemaakt, blijkens zyn
herhaalde uitlatingen. Dank zy dit alles, heeft
Nederland getoond, dat het nog altjjd recht heeft
onder de grootste koloniale mogendheden ge
teld te worden.
De heer Coljjn van Groede heeft zoo
schrjjft men ons door zjjne benoeming als
onderwjjzer aan de gemeenteschool no. 2 te
Yzendjjke bedankt voor de onderwyzersbetrek
king aan de tweede gemeenteschool te Hoofd
plaat, waar hjj een paar dagen te voren whs
benoemd. Het salaris bedraagt op beide scholen
400 gulden. Het kan raar loopen in de wereld.
Eerst solliciteert hjj 2 3 jaren vruchteloos
naar verschillende betrekkingen, en nu binnen
weinige dagen ziet hjj zich op twee plaatsen
te geljjk benoemd.
—Voor het examen van machinist-leerling bjj
de koninklyke Nederlandsche zeemacht hebben
zich 74 aspiranten aangemeld.
Beroepen tot predikant bjj de herv. ge
meente te Biervliet de heer C. D. Mouljjn,
candidaat te Nymegen.
Arrandissements-Rechtbank te Middelburg.
Genoemde rechtbank heeft heden het navol
gende vonnis gewezen en uitgesproken in de
bekende zaak van J. L. Bostrok, die verzocht had
als nog op de kiezersljjst te worden geplaatst.
De arrondisBements-recbtbank te Middelburg
Gezien het verzoekschrift, op den 14en dezer
aan de rechtbank ingediend door Levi Jacob
Bostrok, koopman, wonende te Middelburg, in
wjjk I no 314, en de drie daarbjj overgelegde
stukken
Gehoord de conclusie van den substituut
officier van justitie, ter buitengewone terecht
zitting dezer rechtbank van den 18en dezer
uitgebracht, daartoe strekkende, dat de recht
bank het verzoek van den adressant zal afwjjzen,
met zjjne veroordeeling in de kosten
Gezien de beide door dien officier overgelegde
stukkeu
Overwegende dat doir den adressant wordt
verzocht dat de rechtbank zal te niet doen het
besluit van den raad der gemeente Middelburg
van den 8en April 1891, voor zooveel hem,
adressant, betrett, met bevel dat hjj zal worden
herplaatst op de kiezersljjsten, waarvan hjj ten
onrechte is afgevoerd; daarbjj aanvoe
rende: dat hjj ontkent, gedurende het bur
gerlijke jaar, voorafgaande aan de vaststelling
der kiezersljjsten, van eenige instelling van
weldadigheiden meer bepaald van de
Vereeniging tot het bezoeken der armen, «onder
stand" te hebben genotendat het geven
van onderstand in den zin van art. 80 der grond
wet is het om niet en onherroepeljjk afstaan
van eenig geld of goeddat het bestuur
der voormelde vereeniging ten aanzien van hem,
verzoeker, verkeerdelyk schjjnt ingelicht om
trent hetgeen tusschen hem, verzoeker, en den
uitsluitend betrokken wjjkbezoeker is voorge
vallen dat uit het bjj het verzoekschrift
overgelegde schrjjven van dien wykbezoeker
bljjkt, dat ten deze slechts aan het geven van
een voorschot, aan geldleening, is te denken,
hetgeen alzoo het geven van onderstand in
den zin der grondwet te eenenmale uitsluit
Overwegende ten deze te beslissen is, ot de
reden waarom de adressant door den raad der
gemeente Middelburg van de kiezersljjsten is
afgevoerd, n. 1. dat de adressant in het jaar
1890 van eene instelling van weldadigheid
onderstand zou hebben genoten, al of niet
juist is
Overwegende dat uit het door het openbaar
ministerie bjj, zjjne conclusie overgelegde schrjj
ven van den voorzitter der Vereeniging tot het
bezoeken der armen alhier bljjkt, dat de adres
sant in Juli 1890 van die vereeniging heelt
ontvangen een renteloos voorschot voor onbe-
paalden tjjd, groot f 60, waarvan op 31 De
cember van dat jaar f 50 waren terugbetaald;
Overwegende dat die vereeniging, bljjkens
hare statuten, is eene instelling van weldadig
heid, strekkende zoowel tot voorkoming als
tot leniging van armoede, hetgeen door den
adressant niet wordt betwist
Overwegende, wat betreft de vraag, of da
adressant kan gezegd worden »o n d e r s t a n d,f
te hebben genoten van die Tereeniging:
dat in het algemeen het renteloos ter leen
verstrekken van geld niet altjjd als «het
geven van onderstand" kan aange
merkt worden
dat echter, met het oog op de verstrekkende
uitlegging, die de regeering bjj het vaststellen
van art. 80 der grondwet van de uitdrukking
«onderstand genieten" heeft gegeven,
moet worden aangenomen, dat elke materieele
hulp, die tot leniging of voorkoming van ar
moede door eene instelling van weldadigheid
wordt gegeven, te beschouwen is als onder
stand in den zin der kieswet
dat, naar het oordeel der rechtbank, het
eene onderscheiding buiten de wet zon zyn,
wanneer men daartoe niet bracht het door
eene vereeniging als de hiervoren vernielde
renteloos, voor onbepaalden tjjd, zonder waar
borg ter leen geven van eene geldsom, waar
mede die vereeniging toch, getrouw aan hare
statuten, moet beoogd hebben armoede te
lenigen of te voorkomen
Overwegende derhalve dat de verzoeker in
het burgerlijke jaar, voorafgaande aan de vast
stelling der kiezersljjstenonderstand heeft
genoten van eene instelling van weldadigheid
en de gemeenteraad dus terecht, op grond
van art. 1 al. 5 en 8 der kieswet, den verzoe
ker van de kiezerslijsten heeft afgevoerd
Gezien art. 1 en volgende der kieswet
Verklaart den adressant ongegrond in zjjn
verzoek
Wjjst het af.
Van dit vonnis is door genoemden BoBtrok
cassatie aangeteekend.
Naar aanleiding van eene annonce in
onze courant over een tramcar-compagnie)
in onze provincie op te richten, deelt de heer
B. C. van der Weele, stalhouder alhier, ons
meê dat by hem reeds lang het voornemen
bestond een dienst te organiseeren met een
tram-rytuig van Middelburg op Domburg vice
versa. Aan dat plan zal hy nu uitvoering
geven door, te beginnen met Pinksteren, voor-
loopig eens per dag znlk een wagen te doen
loopen.
Hy liet ons een photographie zien van het
voor dien dienst bestemde voertnig, dat van
binnen twaalf zitplaatsen bevat, terwjjl achter
op het balcon vjjf personen kunnen Btaan en
van voren er vier kunnen zitten. Het geheel
ziet er kenrig nit, is geljjk aan de gewone
tramwagens en zal voldoen aan al de eischen,
in den tegenwoordigen tjjd aan dergeljjke ver
voermiddelen te stellen.
Zoodra het rjjtuig, dat door twee paarden
getrokken wordt en dank zy den nienwsten
uitvindingen op dit gebied zeer gemakkelijk
loopen moet, te Middel burg zal zjjn aangekomen,
zal er voor ons nog wel gelegenheid zyn om in
nadere bijzonderheden te treden over deze nieuwe
onderneming.
Maandag avond werd te Vlissingen de
aangekondigde zevende algemeene vergadering
gehouden van leden, donateurs en begunstigers
der vereeniging Hulp in nood.
Die vergadering werd oorspronkelyk bezocht
door 33 stemgerechtigden, waarvan zich enkelen
in den loop van den avond verwyderden.
Nadat de rekening en verantwoording door
eene commissie van drie leden was nagezien
en goedgekeurd werd zjj vastgesteld tot een
bedrag van f 512.534 in ontvangsten, f 569.824
in nitgaven en alzoo met een nadeelig slot
van 56.79.
Hierna werd door den secretaris een zeer
uitvoerig verslag over dan toestand der ver
eeniging gedurende 1890 uitgebracht, waaruit
bleek dat tbans het aantal contribuanten be
staat uit 309 leden, donateurs en begunstigers,
waardoor de kas zal kunnen rekenen op f 532.40
aan vaste inkomsten.
De aftredende bestuursleden, de heeren A. L.
A. van Unen, secretaris, A. F. Krahmer, pen
ningmeester, en I. Harder, commissaris, werden
met groote meerderheid van stemmen herkozen.
Nu het bericht ingekomen was van de
koninklyke goedkeuring der nieuwe statuten,
kon ook overgegaan worden tot de uitbreiding
van het bestuur met vier nieuwe leden.
Hiertoe werden gekozen de heeren A. A. A.
E. Gewin, "W. L. Winkelman, J. Krul en J. J.
Klyberg.
In het vervolg zal ook, naar aanleiding van
de nieuwe statuten, de kas der vereeniging
minstens twee malen per jaar geverificeerd
worden door eene financieele commissie, die
zich tevens belasten zal met het nazien der
rekening en verantwoording. In deze commissie
werden benoemd de heeren J. Ie Sage van
Hoeve, P. L. Mets en J. W. H. Brouwer.
In Westeljjk Zuid-Beveland heerscht op
enkele plaatsen eene buitengewone sterfte onder
de jeugdige kalveren. Naar de verschjjnaelen
der ziekte te oordeelen wordt vermoed dat de
influenza in 't spel is. De dieren krjjgen ge
zwellen aan den kop en in de keelholte.
Ook een aantal paarden ljjdt in genoemde
streek aan eene lastige ongesteldheid, waardoor
de meeste verhinderd worden te eten of te
drinken, doch daarbjj hebben geen sterfgevallen
plaats.
Tengevolge van verkeerde opgaaf hebben
wy gisteren medegedeeld dat de haudboog-
schutteijj Soranus te Heinkenszand a. Maandag
een concours zou houden. Dit is niet juist
het concours zal op den Maandag, dat Hein-
kenszandsche kermis gehouden wordt, dus in
Juli, plaats hebben.
Door de afdeeling Noord-Beveland der
Maatschappij tot 'bevordering van Landbouw en
Veeteelt is een concept-programma opgemaakt
voor de op 16, 17 en 18 Juni a. te houden
afdeelings-tentoonstelling.
Op 16 Juni zal de vergadering gehouden
worden van het hoofdbestuur, en den 17en des
voormiddags om 10 uur de algemeene verga
dering terwjjl des namiddags een rjjtoer zal
plaats hebben voor de leden voor zooverre er
rytnigen beschikbaar zyn.
Den 18en heelt de tentoonstelling plaats, die
opgeluisterd wordt door het muziekgezelschap
Eendracht maakt Macht te Cortgene, dat van
een tot half vier nur eene matinóe zal geven,
na afloop waarvan men zich aan een gemeen-
schappelyken maaltijd zal vereenigen.
Men ziet: het geheel wjjktjin geen enkel
opzicht af van de jaren lang gevolgde gebruiken.
In Elkersee heerschen de mazelen als het
ware van huis tot huis vooral onder de school
jeugd zyn veel patiënten, zoodat er in de ver-
loopene week van de in het begin dezer maand
schoolgaande kinderen vjjfzevende deel wegens
ziekte afwezig was. Uit dien hoofde en door
de ongesteldheid van het onderwyzend perso
neel bljjft de openbare school van heden af
tydelyk gesloten.
Naar men ons meldt zal de heer G. A.
Vorsterman van Oyen, die reeds druk bezochte
bijeenkomsten geleid heeft te Aardenburg,
Oostburg, Zuidzande en Cadzand, Zaterdag den
25en spreken te Sluis in het logement
Le Hoi bjj E. Bujjsse.
Het onderwerp zjjner rede is: De tegenwoor
dige toestandde toegang is vry en debat
wordt toegelaten.
Zondag wordt te Oostburg in de Stadsher
berg eene vergadering gehouden tot het be
noemen van een candidaat voor de verkiezing
van een lid der 2e kamer der Staten-Generaal.
Door het bestuur der waterkeering van
den calamiteuzen Burgh en Westlandpolder werd
Vrjjdag in het gemeentehuis te Burgh in het
openbaar aanbesteedhet herstel, de vernieu
wing en het onderhoud tot 30 April 1892 van
de aarde-, kram-, rjjs- en steenglooiingwerken
aan de waterkeering van bovengemelden cala
miteuzen polder (raming 9911.484).
Ingeschreven was door de heeren A. van
Popering te Bruinisse voor 10429 C. de Wilde
te Eattendjjke voor 10410J. de Jonge te
Siezelinge voor ƒ10390; C. Bolier Cz. te Brui
nisse voor 10339 H. J. Romejjn te Burgh
voor f 10290H. de Groot te ScherpenisBe
voor
Te Amsterdam wordt met 1 Juni een
cursus geopend in de practioche photographie.
Er zal een cursus zjjn voor dames en heeren j
en een uitsluitend voor heeren,
Volgens het jaarverslag der Vereeniging
tot bevordering van Nederlandsche muziek-drama
tische kunst bedraagt bet ledental 154.
Op de, de vorige week, te Amsterdam ge
houden jaarvergadering zyn voor de altredende
bestuursleden, de heeren Van Hall en De Lange,
die niet herkozen wènschten te worden, geko^
zen de heeren D. H. Joosten en J. C. Spakler,
en voorts tot bestuurder te Rotterdam de heer
Mees, te Utrecht de heer Bake en te Arnhem
de heer Engelbert. De subsidie van f 800
aan de Hollandsche opera werd goedgekeurd,
Volgens bericht uit Heerenveen hebben
alle arbeiders ook de niet-Bildtkers, het Werk
gestaakt.
Omtrent de aanleiding daartoe lezen wy itt
verschillende bladen het volgende
Zaterdag avond kregen de Bildtkers, werkzaam
aan het graven van een kanaal in de gemeente
vEngwirden, geschil over het loon met deü
uitvoerder van het werk. Het loön was hun.
te laagzjj wilden per dag 1.50 hebben.
Zondag middag kwamen de Bildtkers in het
dorp Terband. Zjj wisten dat de aannemer
en uitvoerder bjj diens broeder, den opzichter
van den polder, vertoefde, en bleven voor
diens woning op den staatweg staan. De
politie stond aan het hek, teneinde ongere
geldheden te voorkomen, want geen der
Btakers uit Het Bilt werd op het erf toegelaten.
De uitvoerder verklaarde zich bereid ook nu
uit te betalen, volgens sjjn opmeting,
