HET 0ÜDE LANDGOED,
N°. 74.
134" Jaargang.
1891,
Zaterdag
28 Maart.
Middelburg 27 Maart.
*s FEU ILL ETON.
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering Van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
JOHANNA SCHJÖRRING-
LETTEREN EN KUNST.
KERKNIEUWS-
urr STAD EN PROVINCIE.
MIDDELBURG™ (III RANT.
l'hermoineter.
Middelburg 27 Maart vm. 8 u. 39 gr
in. 12 u. 42 gr., av. 4 u. 43 gr. F-
Verwacht Z. W. wind.
Agenten te Vlissingen P. G. db Vbï Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A.
van Nieowenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Kotterdam, db Gebe. Beunfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mae Azn., te Amsterdam.
Hootdagenten voor bet Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen.
baandag aanstaande, Sen l'aascli-
dag, verschijnt de Middelburgsclte
courant niet.
Inzenders van annoncen maken wij
liierop vooral opmerkzaam en ver
zoeken wij morgen (ZATERDAG)
advertenties vooral niet later dan
één uur aan ons bureau te doen
bezorgen; daar wij anders niet voor
opname in het nommer van dien
dag kunnen instaan.
De ilHiuinistratie.
Onder bet opschrift 1866—1891 schrjjft de
Standaard beden de volgende juiste opmerking:
Begrjjpeljjk is bet, dat het conservatieve
Dagblad tan 's Gravenhage ook thans tegen de
motie- Viruly den Btrjjd hernieuwt, dien het
voor een vierde eener eeuw zoo fel en zoo
lnidmcbtig streed tegen de motie-Keuchenius.
Vergeet, niet, bet gold thans, als toen, een
zich mengen van de Staten-generaal in een
quaestie van benoeming. En boe zon dan het
Dagbladdat destijds zoo onverbloemd de stel
ling van Groen van Prinsterer bestreed, en zulk
een inmenging van de Staten-generaal als aan
randing van 's Konings gezag brandmerkte, zich
in kunnen houden, nu een jonger parlementair
geslacht zich waagde aan gelijksoortige stou
tigheid
Vreemd slechts, dat het Dagbladterugzien
de op wat in 1866 de conservatieve partjj tvas,
en voor oogen ziende wat ze thans is, zich niet
afvroeg, of wel iets meer dan de toen tegen
Keuchenius en Groen van Prinsterer gevoerde
strjjd den ondergang der conservatieve party
verhaast heeft.
Ze gevoelt toch bljjkbaar het verschil met
toen.
Althans de raad, om een zoo stoute Tweede
kamer te ontbinden, bleef ditmaal in de pen.
Groen van Prinsterer schreef in 1866 Vrjje
afkeuring en berisping van elke regeeringsdaad,
behoort niet slechts tot de onbetwistbare be
voegdheid, maar tot de plichtsbetrachting van
goede en trouwe Staten-Generaal."
Deze stelling, destijds door het Dagblad bestre
den, heeft, door alle ontbindingen heen, toch
getriomfeerden het is krachtens dit beginsel,
dat ook nu de motie-Viruly als formeel onaan
tastbaar moet geoordeeld, wjjl de minister
Dyserinck, zoo driestweg als het slechts kon,
deze bevoegdheid van de Staten-Generaal, door
het weigeren van inlichtingen, betwist heeft.
Dit nu, en niet de benoeming zelve is in de
motie-Viruly afgekeurd en daarom verwonderde
het ons, dat nog zoo vele leden der Staten-
Generaal, die gaarne als geesteskinderen van
Groen van Prinsterer te boek staan, zonder een
woord van verklaring, tegen deze motie hun
stem uitbrachten.
Vit het Deensch.
TAN
VIJF EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK
Op dat oogenblik klonk de scherpere stem
van mevrouw Hansen >Anna Deze wilde
zich tot haar spoeden, maar Bennett weerhield
haar en zei: Wacht even; ik ga mede."
Bp een kronkeling van den weg stonden zij
eensklaps tegenover mevrouw Hansen.
»Gp zjjt een mooie vriendin voor Grace",
begon zjj toornig, »gjj laat haar in den steek
om met vreemden rond te ioopen, zy is niet
wel en zit op haar kamer."
Heeft men haar vader gewaarschuwd?"
vroeg Bennett deelnemend.
»Neen", zei mevrouw kortaf.
»Ik heb met Grace gesproken", zei Anna.
»Misschien geeft gy nu niets meer om
Grace zei mevrouw met een onbeschryfeiyk
bits gelaat naar Bennett ziende.
Uit medelpden met Bennett liet Anna haar
arm los en volgde haar moeder, terwjjl zjj zoo
vriendeiyk mogeljjk zei i >Dank u, juffrouw
Pal."
Er komt, of liever, er is reeds scheuring
ontstaan zoo wordt uit Utrecht aan het
Hbld gemeld in de christeiyke werklieden
vereniging Patrimonium, Eenige leden hebban
die vereeniging verlaten en eene nieuwe
Utrechtschechrist. werklieden-vereen, opgericht.
Een der bepalingen van bet huishoudeiyk
reglement der nieuwe vereeniging is, dat op de
vergaderingen nimmer zal mogen worden ge
sproken in een geest, die vjjandig is aan de
Ned. Herv. kerk, tot welke kerk alle leden
moeten behooren.
Het te keer gaan van doleantie tegen de
leer dier kerk een streven dat in de af-
deeling van Patrimonium steeds lang merkbaar
was en meer en meer merkbaar werd is
dus het doel der nieuwe stichting, welke zeer
wordt aanbevolen door eene circulaire, onder
teekend door dr A. W. Bronsveld, en waarin
belangstellenden worden uitgenoodigd de nieuwe
vereeniging op elke wyze te steunen.
In een rede voor de kies vereeniging Amstels
Burgerij heeft de heer mr Hartogh zjjn instem
ming betuigd met het manifest der Liberale
Unie, waaruit z. i. een kloeke, vooruitstrevende
geest sprak. Hij oordeelde, dat het op 't credit
der liberale party moest worden geschreven dat
zq medegewerkt heeft tot de grondwetsherziening
van 1887, omdat deze veel aan de giondwet
heeft ontnomen en aan den gewonen wetgever
overgedragen. Daardoor kan deze grondwet van
1887 tot een zegen worden, als zy wordt uit
gevoerd door hen, die haar gewild hebben, en
niet door hen, die haar hebben tegengehouden.
De spreker bepleitte vooral een kiesrechther.
vorming, die de kiesbevoegdheid zou losma.
ken van stoffelyk bezit. Van omstandigheden
zon echter moeten afhangen, welke hervor
mingen het eerst ter hand genomen zouden
moeten worden.
Deze verklaring was natuurljjk voldoende om
de heeren radicalen, de heeren Hugo Mulle^
mr Calisch en Fortujjn, tegen hem in 't vuur
te jagen. Ieder, die eischt, dat onverwjjld;
met achterstelling van alle andere zaken,
algemeen stemrecht (zoover als de grondwet
volgens de nieuwste inlegkunde dat toelaat)
wordt ingevoerd, is by de heeren radicalen
onoprecht of reactionnair. Zelfs mr Hartogh
moet zich dat laten welgevallen. Wjj hebben
met hem te doen Vaderland
Den 25n Maart heeft aan het dep. van
buitenl. zaken de onderteekening plaats gehad
eener overeenkomst tnsschen Nederland en
België, strekkende tot verbetering van de
verlichting en betonning der Wester-Schelde.
Volgens telegram uit 's Gravenhage is het
vertrek der koninginnen naar Arolsen bepaald
op Donderdag 2 April, des morgens te half tien
uur per staatsspoor om 's namiddags aldaar
aan te komen.
Den 3en April vertrekken HH. MM. van
Arolsen om den daarop volgenden dag des
voormiddags te Gersaw aan te komen.
»Waarvoor bedankt gy baar vroeg
haar moeder onder het heengaan. Die behan
deling van mevrouw Hansen was bjjna meer
dan Bennett kon verdragenzy dacht er over
haar zwager op te zoeken om zich door hem
te laten opbeuren, maar hoorde eensklaps den
dokter vlak in haar nabjjheid Grace roepen.
»Neem mjj niet kwaljjk, doe ik u schrik
ken? Hebt gy mijn dochter ook gezien? Ik
wilde gaarne de West-Indische confituren laten
presenteeren", zei de dokter.
»Juffrouw Grace is zoo even naar haar
kamer gegaan, ik hoorde mevrouw Hansen
zeggen dat zy niet wel was."
»Zoo Dan toch sedert heel kort, want
toen ik met haar sprak deerde haar niets
Maar gy wat hebt gy wat scheelt er
aan, Bennettlief
Bennett, die het zoover in de kunst der
zelfbeheersching gebracht had, was op het
punt van in tranen nit te barsten over die
vriendelyke woorden, waaraan zy op dit
oogenblik het meest behoefte had.
»Het is iets zeer voorbjjgaands", zei zy
en keerde zich om, opdat hjj haar ontroering
niet zou zien. »Het is al weer over, maar gy
moet er niet over spreken."
»Sehenk my uw vertrouwen, Bennett, gy
hebt op de heele wereld geen trouwer vriend
dan ik ben", zei hy en vatte haar hand.
Het onbarmhartige noodlot voerde juist op
dat oogenblik Olaf Hansen daar langs. Hy
By kon. besluit is een pensioen verleend van
ƒ414 'sjaars aan den komm'es le kl. by
rjj fes-belastingen E. P. LaueV.
Verder is, op zjjne aanvrage, eervol
ontheven uit zjjne tegenwoordige betrekking
de luitenant-kolonel H. J. Krantz, eerste-officier
bij de Kon. Mil. Academie
zjjn mede eervol ontheven uit hunne tegen
woordige betrekking, de majoor P. J. In de
Betou, voorzitter der commissie van proefne
ming, en de majoor F. G. A. Scherer, hoofd
der IVde afdeeling van het departement van
oorlog
zyn genoemde hoofdofficieren, allen van den
staf van het wapen der artillerie, in verband
met het vorenstaande, in hunnen rang over
geplaatst de luitenant-kolonel Krantz en de
majoor In de Betou by het 4de en de majoor
Scherer bij het 1ste regiment vesting-artilerie
is aangewezen, tot hoofd der IVde afdeeling
van het dep. van oorlog, de luit.-kolonel P. A.
Scheltus, van het 4de reg. vesting-artillerie,
die in verband daarmede wordt overgeplaatst
by den staf van zyn wapen
zjjn benoemd: tot voorzitter der commissie
van proefneming, de majoor L. M. C. Rollin
Couquerque, van het lsfe reg. vesting-artillerie,
en tot eerste officier by de Kon. mil. academie,
de luit.-kolonel C. L. W. MoorreeB, van het
4de reg. vest.-art., belast met het bevel over
de pantserfortcompagnieën, welke hoofdofficie
ren, in verband daarmede, worden overgeplaatst
bjj den staf van hun wapen, laatstgenoemde
onder eervolle ontheffing uit zyn tegenwoordig
bevel
zyn bestemdvoor het bevel over de pant-
sertfortcompagnieën, de luit.-kolonel H.W. van
Hasselt, van den staf der artillerie, toegevoegd
aan den inspecteur van het wapen, die, in
verband daarmede, onder eervolle ontheffing
uit zyne tegenwoordige betrekking, wordt
overgeplaatst by bet 4e reg. vestg -art.
voor de betrekking van hoofdofficier, toege
voegd aan den inspecteur der art., de majoor
W. B. Westhoff, van den staf van het wapen,
thans toegevoegd aan den commandant der
vestg-art.en
voor de betrekking van hoofdofficier, toege
voegd aan den commandant der vestg-art., de
majoor J. J. Mejjen, van het 4e regt. vestg-art.,
die, in verband daarmede, wordt overgeplaatst
bij den staf van zyn wapen.
Eindelijk is aan jhr. mr. N. de Gyselaar, op
zyn daartoe gedaan verzoek, eervol lontslag
verleend als griffier van den hoogen raad der
Nederlanden, onder dankbetuiging voor zyne
in die betrekking bewezen langdurige en goede
diensten.
Door de arrondissements-rechtbank te Assen
is, ter vervulling van eene vacature van rechter
in dat college, opgemaakt de navolgende alpha-
betische ljjst van aanbevelingjhr mr R. O.
van Holthe tot Echten, substituut-griffier bij
gemelde rechtbank; mr F. G. Kool, rechter in
de arr.-rechtbank te Dordrecht; en mr J. J.
Willinge, rechter-plaatsvervanger in de arr.-
rechtbank, advocaat en procureur te Assen.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal op 31 Maart a. s. niet plaats hebben.
kwam heel opgewekt om Bennett te zoeken
want eindeljjk had hy moed gevat om, zooals
hy dacht, behoorlijk met haar te kunnen
spreken.
Toen hy de beweging van den dokter zag
en merkte dat haar hand in de zjjne bleef
rusten werd hy doodsbleek, em maakte rechtB
omkeert, voordat de anderen hem ontwaard
hadden; nu was hy overtuigd dat er toch
wel iets aan was van de praatjes, die overal
gefluisterd werden.
ZES EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
Den volgenden dag heerschte er te Fjorden-
daal een zeer gedrukte stemming. Olaf was
bjjna niet zichtbaar en toen hjj zich aan tafel
eindeljjk vertoonde, juist zoolang als de be
leefdheid vorderde, sprak hy byna geen woord
en zag er bleek en vermoeid uit. Het humeur
van mevrouw Hansen stond op het vriespunt.
Grace was een weinig ongesteld. De twee
eenigen, die spraken, waren de dokter en
Anna en daar zjj niet veel sympathie
voor elkaar gevoelden was hun gesprek ook
niet zeer levendig. Grootmoeder, die slechts
af en toe aan tafel kwam, had zich heden laten
excuseeren.
»Weet de dokter reeds of de heer en
mevrouw Dal morgen of overmorgen komen
vroeg Anna aan het dessert.
»Zy komen morgenmiddag. Ik ga straks
De vrjjzinnige kiesvereeniging te Leiden
nam in zake het ontwerp-manifest der Liberale
Unie de volgende motie aan
»De vergadering spreke den wensch nit, dat
de Liberale Unie in haar woord aan de kiezers
te kennen geve, dat zjj in zake van belas
tingregeling, van sociale wetgeving, van leer
plicht en van legerinrichting volhardt bjj hare
daarover reeds vroeger geopenbaarde meening,
en dat, wat betreft het kiesrecht, zjj den wensch
uitspreke, dat vóór het einde van het nieuw
te openen vierjarig tjjdvak van wetgeving het
kiesrecht bljjvend geregeld worde en wel zoo,
dat het, onafhankeljjk van eenige bjjdrage iD
de directe belastingen, ook toegankeljjk worde
gesteld voor den werkman, die door het onder-
wjjs, dat hjj genoot, en het loon, dat hjj geniet,
die mate van onafhankelijkheid blijkt te be
zitten, welke van den kiezer mag gevorderd
worden".
In de kiesvereeniging Vooruitgang te Rotter
dam vereenigde zich, na langdurige discussiën,
de meerderheid met de volgende motie
»De kiesvereeniging Vooruitgang te Rotterdam,
van oordeel dat een verkiezingsmanifest zich
niet in de bijzonderheden van wetteljjke regeling
moet begeven, en, wil het geen oorzaak van
teleurstelling worden, zich heeft te matigen in
het beloven,
zon wenschen, dat de candidaten der liberale
partj) zich verbonden mede te werken
lo tot de herziening der kieswet, met uit
breiding der kies bevoegdheid# zoo ruim mogeljjk,
2o tot eene hervorming van het belasting
stelsel, in dien zin dat èa vooF de gemeenten
het gebied van heffing worde uitgebreid, èi>,
met ontlasting van eerBte levensbehoeften, ook
bet roerend vermogen rechtstreeks werd ge
troffen
3o tot de invoering van leerplicht, gepaard
met toezicht op den arbeid van kinderen te
velde, uitbreiding van het ambachts- en land
bouwonderwijs, en maatregelen in bet belang
van de gezondheid en veiligheid in de fabrieken;
4o regeling van de administratieve rechts
spraak."
Te 's Gravenhage is op negen-en-zestig
jarigen leeltjjd overleden de bekende schilder
Herman Frederik Karei ten Kate, evenals
Bles en Koelman een leerling van Cornelis
Kruseman, die gedurende de vijftig jaren, dat
bjj arbeidde, zyn penseel hoofdzakeljjk aan
het verleden wjjdde.
De heer Desuiten heeft een schrjjven ge
richt aan burg. en weth. van Den Haag, waarin
hy zjjn ontslag verzoekt als directeur der Fran.
sche opera vóór het einde van het seizoen.
Hjj verzoekt verder dat de gemeente de goed
heid hebbe zyne borgstelling af te staan aan
de mindere geëmployeerden en de koristen,
die daaraan groote behoeften hebben.
Burg. en weth. hebben gemeend dit verzoek
om ontslag den heer Desniten te moeten wei
geren. Verscheidene artisten zyn reeds ver
trokken en de overige maken zich gereed heen
te gaan. De Fransche opera zal dus na Paschen
wel niet meer in dit jaar worden heropend.
een visite maken in de pastorie. "Wil mevrouw
Hansen en de juffrouw ook meegaan
»Neen. Dank u, duizendmaal voor mjj
en mjjn dochter 1"
»Als moeder er niet tegen heeft," begon
Anna met bewonderenswaardigen moed, »zou
ik gaarne meegaan, daar ik juffrouw Dal over
iets spreken moet. Ik heb haar bovendien be
loofd te zullen komen."
Onderwjjl gaf zy haar broer een schaaltje
met vruchten aan en fluisterde: »Help mjj,
Olaf!" Hjj keek verbaasd op.
»Ja, maar dat gedoog ik volstrekt niet,"
zei mevrouw Hansen, die hare ooren niet kon
gelooven. »Gjj gaat niet zonder mjj en ik
wil niet."
»Dan hoop ik toch waarljjk niet dat me
vrouw mjj van het voorrecht van het bjjzjjn
harer dochter zal berooven, vooral daar Grace
niet heel wel is en gaarne een rjjtoertje zal
maken, dat natnurljjk dubbel aangenaam
is, indien zjj daarbjj het gezelschap harer
vriendin mag genieten."
Mevrouw Hansen, die dezer dagen in onaf
gebroken oorlog met haar warm bloed leefde,
voelde weer hoe het naar hare wangen schoot
en eindelyk in haar nens bleef vastzitten. Zjj
zei echter met groote zelfbeheersching, waar
toe een fonkelende blik van haar zoon niet
weinig bjjdroeg »Als de dokter het bepaald
verlangt, anders niet!"
- »God beware my Verlangen 1 Dat zog
Nog eens Thermidor. Naar man verneemt
beeft Sardou eon eisck tot schadevergoeding
van 100.000 ires. tegen de Comédie Franchise
ingesteld, nu deze weigert Thermidor ook na
de veranderingen, door den schrjjver in het
stuk gebracht, weder op te voeren.
Naar aanleiding van het bedanken van den
heer Feringa is bjj de Ned. Ger. gemeente
alhier beroepen de heer J. W. A. Notten,
predikant te Ermeloo.
Heden herdenkt Z. D. H. Mgr. P. M.
Snickers, aartsbisschop van Utrecht, den dag,
waarop hjj vóór 50 jaar tot priester werd
gewjjd.
Nu de vereeniging Kindervoeding te Mid
delburg Donderdag den kinderen den laatsten
maaltjjd in dit seisoen bereidde, zullen de
volgende mededeelingen bjj belangstellenden
in deze nuttige instelling zeker wel de aan
dacht trekken.
De voeding ving dezen winter den 1 Decem
ber aan en werd ook gedurende de vacantia
voortgezet dagelyks behalve op Zon- en feest
dagen tot den 26 Maart, samen 97 dagen tegen
76 dagen in 1889/90.
Het aantal uitgedeelde portiën bedroeg in
1890/91 16214 tegen 8062 in 1889/90.
Het gemiddeld_aantal kinderen bedroeg da-
geljjkB 169 tegen 106 in 1889/90. Het minimum
bedroeg in dezen winter 122 op 1 December,
bet maximum 183 portiën op 12 Februari
tegen 75 en 121 in 1889/90.
In de Woensdag 11. te Stavenisse gehou
den vergadering van den gemeenteraad is met
algemeene stemmen tot onderwjjzer aan de
openbare school benoemd de heer H. Brakman
te Groede.
Vastgesteld werd tevens het kohier van den
üoofdeljjken omslag op 2600, loopende over
32 klassen. De hoogste aanslag is ƒ217.50, de
laagste 0.44, zonder de evenredige verhooging.
Het festival, dat door het mnziek- en
zanggezelschap te Hulst gehouden zal wor
den, zal plaats hebben op 5 en 12 Juli a. b.
Behalve dat aan elk der deelnemende gezel
schappen een herinnerings-medailje zal worden
uitgereikt, zullen ook nog verschillende pre-
mieën in geld worden verloot.
Uit Stoppeldjjk wordt ons geschreven s
Op voorstel van het dagelijksch bestuur be
sloot onze gemeenteraad reeds het vorige jaar
in den ligger der wegen en voetpaden op te
nemen een ruim 200 meter langen weg ter
verbinding van de buurt Luntershoek meteen
in de nabyheid liggenden weg in Boschkapelle
Hoezeer dit wegje reeds sedert jaren alB do
bedoelde verbinding dienst deed, maakten de
eigenaars bezwaar, zonder eenige vergoeding hun
eigendom als publieken weg te laten gebruiken
nooit in mij opkomen", antwoordde de dokter
die zich ook geweld moest aandoen om bedaard
te bljjven.
„Ik heb zoo veel vriendeljjkbeid en gast-
vrjjheid bjj dominé Knudsen genoten", viel
Olaf onverwachts in, »dat ik mjjn zuster ver
zoek in elk geval mede te gaan, al ware
het alleen ter wille van mjj."
»Dat verzoek betreft mjj toch zeker in
de eerste plaats", vroeg mevrouw scherp.
»Neenzei Hansen, »maar daarover
spreken wjj later. Welk rjjtuig zal ik bestel
len, dokter en hoe laat?"
»De jachtwagen, om zes uur. Ik rjjd
zelf."
Men stond van tafel op. Anna fluisterde
Olaf in: »Mag ik even mee naar uw kamer?"
»Ik verzoek dus de dames om zes uur gereed
te zyn", zei de dokter en ging naar zyn studeer
kamer, waar Grace hem volgde; en mevrouw
Hansen vloog op haar dochter toe, om te vragen
of zjj heelemaal krankzinnig geworden waB.
»Anna gaat nu mee naar de pastorie en
als zjj weg zyn behoud ik mjj voor, met u, moeder,
alleen te spreken 1zei Olaf. »Kom 1" voegde
hjj er tot zyn zuster bjj en nam baar mede.
Mevrouw Hansen bleef dus alleen en barstte
in een zenuwachtig snikken uit, over de on
dankbaarheid der hedendaagsehe kinderen.
»01af, beste Olafl zei Anna, zoodra zjj
bovenwaren, beoordeel Bennett niet verkeerd.
Ik weet zeker dat zy goed en edel is, wat
