N°. 64. 134e Jaargang. 1891, Dinsdag 17 Maart. Middelburg 16 Maart 1 Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. LETTEREN EN KUNST. KERKNIEUWS UIT STAD EN PROVINCIE MIDDEIM HE Kil II IM. Vbennometer. Middelburg 16 Masrt vm. 8 u. 45 m. 12 u. 46 gr., av. 4 u. 46 gr. Verwacht Z. O. wind. Agenten te Ylissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te "Goes: A, A. w. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te Tholen: W. A. gr. yan Nleuweithijijzen en te Ternenzen M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de F advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebr. Belief ante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Met belangstelling en sympathie namen wp kennis van een schrijven in de Scheldébode van den heer L. van Waesberghe Janssens, secretaris der afdeeling Hulst van de Zeeuwsche Land bouwmaatschappij, waarin hp ten stelligste op komt tegen de taktiek om van de suikerwet een politiek wapen te maken voor of tegen de eene of andere partjj. Hp bewjjst daarin hoe er van politiek in deze geen kwestie is geweesthoe de versohil lende stemmingen duideljjk aantoonen dat er over dit punt verschil van meening beerscbte onder aanhangers van een en dezelfde staat kundige richting in de Tweede kameren hoe ten slotte onder de 52 stemmers vóór de wet waren 24 liberalen, 23 anti-revolutionnairen en 5 katholieken. Het grootst aantal tegenstanders van de wet vindt men onder de katholieken; wier jjveren voor de belangen der suikerfabrikanten zeer groot was. Het bovengenoemde blad nu zegt, in een hpschrift onder het Btuk van den heer Janssens, daarin het bewjjs te zien dat die katholieke afgevaardigden de belangen van den landbouw ter harte nameniets wat «de landbouwer wel weten mag; evenzeer als het feit dat het gros der liberalen in zoo iets geen lust schenen te hebben." Deze opmerking brengen wjj onder de aan dacht van vele liberalen, vooral in Zuid- Beveland, die ook druk bezig zjjn om deze kwestie als wapen te hanteeren en wel tegen anti-revolutionnaire kamerleden en ministers. Zjj zullen dan ontdekken dat het een gevaarljjk wapen iB hetwelk zp gebruiken, want dat zich dit keert tegen eigen partpge nooten. En tevens noemen wp het een oneerlpk wapen; een af te keuren taktiek om de land bouwers op die wpze te vleien en hen wps te maken dat hunne belangen zoo miskend zpn door de voorstanders van het ontwerp. De eenvoudige waarheid o. i. is dat reeds gedurende eenige jaren aan de schatkist onttrokken wat haar eerljjk toekomt; dat de eigenaars van beetwortelsuikerfabrieken door de vroegere accpnsregeling, waarin thans een verandering zal worden gebracht, een faveur genoten van twee millioen, wat door de belastingschuldigen op andere wpze moest worden opgebracht. En wp beamen wat het Han delsblad, op grond van de gevoerde discussiën, schreef dat het nl. niet opwekkend stemde, toen men een groot aantal leden der Nederlandsche volksvertegenwoordiging zich zag aangorden om de opbrengst van een algemeen schadelijk geachten accjjns, in plaats van haar uitsluitend aan de schatkist ten goede te doen komen, voor de naaste toekomst, in nog hooger mate dan thans het geval is, te doen strekken om de beurzen te stjjven van suikerfabrikanten en grondeigenaren Accijnzen op de eerste levens behoeften dus niet alleen voor de schatkist, doch bovendien voor eenige bevoorrechte Ne derlanders En te meer deed dit leed, wanneer wp aan dit werk zagen mededoen door liberale volksvertegenwoordigers,wier verleden en tegen woordig optreden iets anders zouden mogen doen onderstellen. Waarljjk, en hierop wenschen wp vooralnog te wijzen er is toch duidelpk gebleken hoe die suikertabrikanten de landbouwers niet willen bevoordeelen, en zich van hunne belangen niets aantrekken. Zp trachten te halen wat er slechts te halen isen weigeren voortdurend contracten op suikergehalte te sluiten. De boeren zpn daarvan zelve grootendeels de schulddat is waar, want zjj kunnen of willen niet krachtig gezamenlijk zich doen gelden. Zooals de bieteneultuur dan ook nu plaats heeft is het nog de groote vraag, of zp in het belang van dan landbouw is. Doch dit daargelaten wp leerden nu in elk geval uit het bp de suikerwet in de Tweede kamer voorgevallene dat de beetwortelsuiker- fabrikanten van de voordeeligste conditiën warendat door de vroegere regeling hun belang het meest gebaat werd en dat daarom des te meer te verwonderen is gewenf hun verzet om een billijker maatstaf tegenover de landbouwers aan te nemen bp het sluiten van hun contracten. Wp zpn nu nieuwsgierig of zp, waar hun over 1890 en 1891 nog het voordeel is gegund, dat eigenlijk der schatkist toekomt, ook de landbouwers in dat voordeel zullen laten deelen door voordeeliger prijzen hun te geven voor de bieten. Hoe men de kwestie echter ook beschouwt, in ieder geval heerschte er in de Tweede ka mer en in het land verschil van opinie oude alle partpenverdient deze anti-revolution naire regeering, wier grootste kracht schuilt op het platte land, lof voor den moed om in deze voor haar teedere kwestie de belangen van de schatkist te behartigen zooals zp deed; en is het niet verdedigbaar om uit die daad geschied in het voordeel van ons allen, een wapen tegen haar te smeden. Laatons,liberalen, vooral daaraan niet meedoen, maar liever strijden met eerlpke wapenen Laten wp den rug toekeeren aan dat doctri naire liberalisme, dat tot in het kleingeestige zoekt naar middelen om een tegenstander te treffen, en vooral laten wij ons wachten te specnleeren op bekrompenheid en het onzui verste egoisme. Onze kracht kan er slechts door winnen, wanneer wp niet vervallen tot kleingeestigheid, wanneer wp ook eerlpk genoeg ons toonen om het goede van een tegenstander te erkennen; om van waardeering te doen bljjken voor hetgeen, met voorbjjzien van particuliere belangen, in het algemeen wordt gedaan. Wp hebben dan des te meer recht van spreken, wanneer er o. i. waarljjk gehandeld wordt tegen of niet genoeg in het welzjjn van het land; dus van ons allen. zijn verzoek eervol ont :iag verleend als notaris aanbieding te Hoorn. verder is aan T. J. Boode, op zpn ver zoek, eervol ontslag verleend als bode het dep. van financiën, behoudens aanspraak op pensioen', en benoemd tot pakker met~rang van bode bij voornoemd departement G. Nie- hof, thans vaste knecht. Nog zpn benoemd tot directeur van het postkantoor te Emmen S Beumée, thans com mies der posterpen 4e kl., es tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Hengelo, C. A. Willemse, thans in geljjke betrekking te Naarden. Door de heeren Yan Asch van Wjjck, Cre tntrs, Gildemeester, Schimmelpenninck, Heems kerk en Travaglino ïs een nieuw artikel op de aanhangige postwet voorgesteld, strekkende om de bepaling op te nemen dat bp bestuurs maatregel kan worden bepaald dat des Zon dags alleen die brieven, gedrukte stukken nieuwsbladen, monsters of andere stukken verzonden of bezorgd worden, waarvoor bp vooruitbetaling het dubbele bedrag van het volgens deze wet verschuldigde port is voldaan, Door de heeren Van Velzen, De Geer, Yan de Velde, Van Kempen, Van Nunen en Smeengi is een amendement voorgesteld om het recht voor postwissels en postbewpzen te verminderen van 5 cent per 12.50 of gedeelten daarvan tot cent per 10 of gedeelten daarvan. Aanstaanden Donderdag verleent de minister van oorlog geene audiëntie. Blijkens een bp het departement van koloniën ontvangen telegram van den gouverneur-gene raal van Nederlandsch-Indië zpn in Groot Atjeh twee bentings n ibjj Kandang (liggende tenzuiden van Lampeneroet) genomen, waarbjj de kapitein der infanterie H. Wicheren en vier mindere militairen sneuvelden en tien minderen gewond werden. Met de jongste mail zpn de Bataviasche bladen van 1114 en de Deli Ct van 11 Pebr. ontvangen Uit Atjeh wordt over het tjjdperk van 19 Jan tot en met 1 Febr. weinig belangrijks gemeld Alleen verdient vermelding dat een dag na Tengkoe di Tirou ook Panglima Polim te Gleieng stierf, zoon en opvolger van den ouden Panglima in dertijd een onzer heftigste tegenstanders en strijders voor de onafhankelijkheid van het Atjehsehe volk was. Van de Noord-, Oost- en Westkust valt niets belangrpks te melden. De weersgesteldheid was zeer droog. De gezondheidstoestand was over het algemeen iets ongunstiger. Het gemiddeld getal ziekeD, per dag in het hospitaal opgenomen, was 25.1 tegen 24,5 en dat der beri-beri lijders9 tegen 8.5 gedurende den vorigen verslagtpd, De stand der beri-beri is dus mede iets minder gunstig. Het sterftecijfer was hooger. Volgens de Javabode is de justitie bp haar onderzoek naar den bekenden poBtdiefstal van 82,000 zoo ver gevorderd, dat bjj haar ge gronde vermoedens gerezen zpn tegen een bepaalden persoon. Naar aanleiding van de gala-maaltijden, waaraan H. M. de koningin-regentes verschil lende autoriteiten noodigt, zegt de Haagsche briefschrijver in de Arnh. Crt. Het is, afgescheiden van de materieele voor- deelen, welke zp voor de residentie opleveren, lp0lim, sagihoofd der XXIi moekims, die een uitstekend denkbeeld van die officieel diners. Zoo ontstaat er eene persoonlijke ken nismaking tusschen de regentes en hen, die persoonlpk tot 's lands bestuur geroepen zijn, die, hoe oppervlakkig ook, goede vruchten dragen moet. Dat iets dergelijks in de bedoe ling van H. M. ligt, wordt bevestigd door het haar bestaand voornemen, om met de jonge koningin de verschillende deelen van het land, ter kennismaking, te bezoeken. Een uitstekend voornemen maar dat men niet te spoedig moet uitvoeren. Men bedenke dat zelfs eene koningin van tien, twaalf jaren nog maar een kind ismen houde het oog op het groot gevaar, dat het kind, ja de menscb in de koningin kan ondergaanmen her- innere zich dat juist in die officieele krin gen, waarmede de jonge vorstin dan in alle oorden des lands zou in aanraking komen, lang niet overal die fijne tact en die diepe menschenkennis bestaan en ik zeg dit niet omdat in de Haagsche hooge kringen die zeldzame eigenschappen gevonden worden allerminstdie den waren toon vinden doet, om de koningin te eeren en tevens bet karakter van het kind niet te schaden. Ei zpn heelwat boeken geschreven over de opvoe ding van een troonsopvolger, in ouden en nieu wen tjjdmaar een boek over de opvoeding eener .aanstaande koningin bestaat bij mijn weten niet, en ik weet wezenlpk niet van welk doorkneed paedagoog, tevens diep menschenken- ner, ervaren staatsman ik dat zou moeten tege- moetzien. Het is een uiterst moeilpk vraagstuk, waarvoor Nederland geplaatst iB, veel moeilijker dan het zeilen tusschen de partpen of het op goeden voet bljjven met vreemde Mogendhe den, en waarvan de elders opgedane kwade ondervinding toont hoeveel gevaar eene verkeer de oplossing met zich brengt. Voor zoover uit eene en andere bijzonderheid is op te maken, is het besef van de hier aangeduide moeiljjk- heden bp de koningin-regentes zeer levendig. Dit geeft haar aanspraek op de sympathie en medewerking, niet slechts van alle verstandige moeder^ maar van alle rechtgeaarde Neder landers, die inzien welk een onberekenbaren invloed ten goede het harmonisch ontwikkeld karakter van een regeerend vorst of vorstin op het volk kan uitoefenen. Bp de Dinsdag 24 Maart volgende week dus in den schouwburg te Middelburg te geven voorstelling door het gezelschap der heeren De Vos en Korlaar zullen opgevoerd worden Een partij piket, tooneelspel in éen bedrjjf van N. Fournier en Meyer, en Pension Scholier, klucht in drie bedrjjven, uit het Duitsch van Carl Laufs. In beide stukken treedt de heer Willem van Zoylen op, en wel in zeer verschillend karakter. In het eerste, een salonstukje, zeker bjj en kelen niet onbekend, komt het aan op fijn spelen het verheugt ons hierom dat wp hem daarin eens zullen zien en, luidens verschil lende recensies, kunnen bewonderen. Het Pension Scholier is het lach-succes van dit seizoenen het liet nergens na dit succes te behalen. Naast den heer Van Zujjlen treden o. a. op de heeren Jan C. deVos, Jos. van Biene, G. Wage- mans, Van den Heuvel en Erfmannde drie laatste vroeger aan het gezelschap-Faassen verbonden. De heer Wagemans vooral werd door het Middelburgsche publiek altjjd gaarne gezien. De heeren Gebr. E. en M. Cohen, uit-l gevers te Arnhem en te Npmegen, verzoeken werkzaam van Reuters werken, te ver melden dat bjj hen dezer dagen eene zeer fraaie uitgave daarvan als 8e druk, gebonden voor slechts 2 90 zal verschjjnen. Behalve den vroeger vermelden open brief van Jan Milicien aan het Nederlandsche volk over persoonlijken dienstplicht is door het hoofdbestuur van den Anti-dienstvervangingbond nog uitgegeven een brochure, getiteld Voor mijn land en mijn Koningin, een beroep op het volk van Nederland door H. W. Groeneveld, preai dent van de afd. Amsterdam van genoemden bond. Ook dit boekje is uit den aard der zaak een pleidooi voor den persoonlpken dienstplicht Engelsche puriteinen. De door onzen landgenoot, Jack Grein, te Londen opgerichte «Onafhankeljjke schouwburg" is Vrjjdagavond in het Royally Theatre geopend met de opvoe ring van Ibsen's Spoken. Sommige Londensche bladen zjjn ten hoogste verontwaardigd over dit stuk, waarvan de regeering volgens hen de opvoering had moeten verhinderen. Van andere zjjde wordt de draak gestoken met deze con ventioneele moralisten, wien de hooge moraal van een Ibsen een doorn in het oog is. De zaak zal in het parlement ter sprake worden gebracht. Wekelyksche opgaaf betreffende de Ned. Herv. ke.k. Beroepen naar Gorinchem en naar Staphorst C. Bouthoorn, te Dirksland Schoonhoven E. Steenbakker Moriljjon Loysen, te Naarden Purmer J. J. Bange, te Drachten Haskerhorne A. van Tuynen, te GoudswaardWorkum A. Jellema, te Vriescheloo; en J. Draaisma, te Klundert. Bedankt voor Schraard A. Jellema te Vrie scheloo. Aangenomen naar Waddinxveen G. J. An tink te Oostermeer. Op eenvoudige wjjze werd heden op de algemeene begraafplaats alhier ter aarde besteld het ljjk van den heer D. van de Kreke, in leven adjunct-commies der eerste klasse ter provin ciale griffie van Zeeland. De lpkkist werd naar het graf gedragen door ambtgenooten van den overledene en bp de bloedverwanten-rouwdragers sloten zich aan de commissaris des konings in deze provincie en de griffier der Staten van Zeeland, terwjjl bovendien nog enkele vrienden van den over ledene hem de laatste eer bewezen. Toen de lpkkist in het graf was neergelaten, nam de heer mr E. Fokker, griffier der Staten het woord en zeide ongeveer het volgende «Alvorens de groeve zich sluit over den ver dienstelijken man, wien wp de laatste eer be- wjjzen, gevoel ik mjj geroepen een enkel woord te spreken te zjjner nagedachtenis Er is met Van de Kreke heengegaan een verdienstelijk ambtenaar, bekwaam in hooge mate en ijverig als iemand zpn kan. Van hem kan met recht gezegd worden: hp werkte terwjjl het dag was, ja zelfs gedurende een groot deel van den nacht. Hp was geëerd en geacht om zjjne kunde en werkzaamheid door zjjne superieuren, geliefd en bemind door zjjne infjrieurenhp was het toonbeeld van een rechtschapen en bekwaam ambtenaar. Maar niet alleen den ambtenaar brengen wp een welverdiende hulde, want bovendien als mensch heeft de overledene getoond voortreffelijk te zpn. Wat zpn familie wat de kinderen van een zjjner bloedver wanten in hem verliezen is slechts in dit enkel woord weer te geven! alles. Hp was een toonbeeld van Christeljjke deugd en heeft zonder ver heffing van veel zelfopoffering bljjk gegeven. Met dat al was Van de Kreke een bescheiden man, die zich vrienden wist te verwerven en geen vjjanden had. Zpn spreuk was met Marnix van St. Alde- gonde Repos ailleursja hp was wellicht te ijverig, want vermoedelijk heeft zjjn te groote dienstjjver hem te veel van zich zeiven doen vergen. Hjj ruste dan in vrede van zpn werkhp heeft die rust ten volle verdiend." Een broeder van den overledene dankte de aanwezigen en den spreker voor de bewjjzen van achting en waardeering, zjjn overleden, onvergeteljjken broeder betoondzp zpn de grootste troost voor de familieleden in hunne diepe droefheid. Met een enkel woord willen wp hier nog het Den 13 October 1831 te Middelburg geboren, begon hij op 13jarigen leeftjjd zjjn loopbaan als klerk op een makelaarskantoor om dit spoedig met een notariskantoor te verwisselen. In 1852 werd hp beëedigd klerk ten kantore van de hypotheken en het kadaster, terwjjl hij in 1857 den graad van candidaat notaris verwierf. Den len April 1873 werd hjj benoemd tot adjunct-commies der 2e kl. ter provinciale griffie van Zeeland om in September 1883 te worden bevorderd tot adjuct-commies der le kl., welke |betrekking hjj jtot zjjn dood be kleedde. Belast met de zaken 'der nationale militie, kwam hjj steeds in aanraking met secretarissen en burgemeesters veler plattelandsgemeenten; en onder hen, zoowel als onder het publiek, heeft hp zich door welwillendheid en humaniteit tal van vrienden verworven. De heer Van de Kreke was ook jaren lang secretaris van den militieraad en deze verliest, naar den raad in een brief van rouwbeklag zelf verklaart, in hem «een penvoerder, even jjverig als nauwgezet en betrouwbaar, die, als der zake volkomen kundig, voor den raad eene vraag baak was, nimmer te vergeefs en ook nimmer te veel geraadpleegd." Een goed ambtenaar, een braaf mensch, een zorgzaam bloedverwant en ,een waardig burger is met Van de Kreke ten grave gedaald. Zpn nagedachtenis zal zeker bjj allen in eere en dankbare herinnering bljjven voortleven. Uit Zeeland zjjn bjj de Tweede kamer der Staten generaal tot heden 35 adressen van adhaesie aan bet verzoek van mr. H. Ph. de Kanter c. s. to Haarlem tot wjjziging der jachtwet ingekomen. Heden (Maandag) morgen arriveerde te Vlissingen, per mailboot Prinses Elisabeth, sir Horace Rumboldt, Engelsch ambassadeur aan ons hof, die de reis naar 's Hage met den aansluitenden trein vervolgde. Vrijdagavond gaf de zangvereeniging Oefening kweekt kunst te Westkapelle hare, sedert hare oprichting in 1887, vpfde uitvoering die, naar men ons schrjjft, volkomen slaagde. Een tiental stukken werden gezongen, afge wisseld door voordrachten, terwjjl ter opluiste ring het blpspel Burgemeesters Pruik zeer goed werd opgevoerd. De directeur, de heer A. Minderhoud, heeft alle eer van zjjne leiding, terwjjl het bestuur een woord van dank toekomt voor den gezel- ligen avond, dien zp aan de leden en de West- kapelsche burgerp bezorgde. Tegen 15 April a. is door mej. C. J, Vroljjk, onderwjjzeres aan de O. L. school te Heinkenszand, als zoodanig ontslag gevraagd. Uit Goes schrjjft men ons Langs onderscheidene wegen, maar niet altpd precieB langs den rechten weg, geven onze winkeliers hun verlangen te kennen naar pro tectie, d. w. z. zjj eischen dat hunne mede ingezetenen bjj hen ter winkel gaan, en niet elders hunne contanten besteeden. Zjj zitten immers ook «voor hunne schatten en lasten?" Dit is al een heel gezocht argumentof zouden zjj soms meenen dat hunne afnemers die «schat ten en lasten" onderling deelen Zp noemen hen, die elders hunne inkoopen doen, «aristo craten." Ik heb er eene encyclopsedie en eene woordentolk op nageslagen en vond op het woord aristocraat" eene andere definitie 1 Dit daargelaten, dan hebben de neringdoen den ik zeg niet recht maar in ieder geval gelijk met dezen hun wensch kenbaar te maken. Zoowel in het groote als in het kleinS is het waar: charité bien ordonnée commence paf soi mime. Aangezien «het hemd nog altpd nader is dan de rok" en «ieder nog steeds zichzelf het naast is," kan ik mjj zeer goed voorstellen, hoe onaangenaam het is voor een winkelier, als zjjne medeburgers elders hunne inkoopen doen. Dat zal bepaaldelpk moeten veranderen, en die verandering moet uitgaan van .de neringdoenden zelf. "Want als zjj hunne me de-ingezetenen beschuldigen van opzetteljjk de patentplichtigen in hunne gemeente te benadee- lenwat doen zjj zelf Laat ik dit met een voorbeeld illustreeren. Ik treed een manufactuurwinkel binnen om mjj stof voor een pak te koopen. De winkelier maakt mjj evenwel attent, dat bp ook een confectie-magazpn heeft, dat bp dus gemaakts kleeren verkoopt, die natuurlpk elders gemaakt worden. Wat doen nu deze winkeliers anders dan zijne medeburgers (in caBa de kleermakers) i«o- -- 1ei Aucncu vy cinhattm leven van wjjlen den heer Van dehet brood uit den mond nemen By kor. besluit is aan U. Boidingh uz op - ons, naar aanleiding van een andere goedkoope Kreke in herinnering brengen. I Ik hen evenwel onverzettelpk on jsoop d§ stof

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1