N°. 59. 134e Jaargang. 1891, W oensdag 11 Maart. Middelburg 10 Maart. Verspreide Berichten. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën2ft cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. LETTEREN EN KUNST. UIT STAD EN PROVINCIE. Ziekenverpleging. MIDDEMJMS Thermometer. Middelburg 10 Maart vm. 8 u. 38 gr in. 12 u. 40 gr., av. 4 u. 39 gr. F. Verwacht verand. wind. Agenten te Vlissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peijd, te Zierikzee: A. C deMooij, te TholenW.A. van Nleuwenhhijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Rotterdam, de Gebb. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mab Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één nnr aan het bureau bezorgd zjjn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen. Zjjn wjj wel ingelicht, dan heeft de minister Bergansius, bjj het overleg met de commissie nit de Tweede kamer, op geen enkel hoofdpunt van zjjn wetsvoordracht toegegeven. Wjj hopen dat deze houding er toe zal bjj- dragen, dat de behandeling der legerwet wordt bespoedigd. Mocht er eerst lang worden onder handeld, dan zou dit wel eens tot afstel der behandeling kunnen leiden. tibld Bjj kon. besluit is bij het kabinet des konings benoemd tot referendaris, C. O. G. de Ridder, thans hoofdcommies bp dat kabinet. De kapitein op non-activiteit J. Renier, van het wapen der infanterie, is op pensioen ge steld ten bedrage van 1452 'sjaars. Verder is aan mr C. P. D. Pape, op zyn verzoek, een eervol ontslag verleend uit zjjne betrekking van auditeur-militair in het eerste mil. arr., standplaats 's Gravenhage. Eindeljjk is de heer A. de Jong, arts, be noemd en aangesteld tot officier van gezond heid der 2e klasse bij het personeel van den geneesk. dienst van het leger in N.-I. Het bestuur van het Indisch Genootschap heeft aan de besturen van de kiesvereenigingen in Nederland een schrjjven gezonden, om bjj het Btellen van candidaten voor de aanstaande ver kiezingen zooveel in hun vermogen is ook de belangen van onze Indien te behartigen. terugwerkende kracht. Hebben de fabrikanten thans niet op den bjjslag gerekend, vroeger hebben zjj gecontracteerd, zonder dat zjj wisten welke winsten zjj uit de overponden zonden krjigen. En daarenboven de wetgever heeft er niet op te letten, dat de fabrikanten een jaar te voren contracteeren. Dat moeten zij weten. Wordt 't ontwerp afgewezen, dan stelle de min. geen ander in gelijken zin voor, maar hjj dra ge een ontwerp voor om alleen naar de werkelijk geproduceerde suiker te belasten en niet naar het geschatte rendement. Dan zullen de fabrikanten meer betalen en hebben wat zjj verdienen. In verband met het gisteren gegeven over zicht van de Vrjjdag in de Tweede kamer gevoerde discussiën inzake het wetsontwerp op den suikeraccjjns kan het zjjn nut hebben, dat wjj eenigszins uitvoerig terugkomen op hetgeen door den heer Rutgers van Rozenburg werd in het midden gebracht. Hp dan, hoewel zelf voor een goed deel be trokken bp de belangen van den landbouw, verklaarde het te betreuren, dat de natie niet zooveel gebruik maakt van het kiesrecht als van 't recht van petitie, dat langzamerhand in een misbruik dreigt te ontaardeneen misbruik vooral door de wjjze waarop de agitatie in 't leven wordt geroepen door het zenden van adressen, die genade voor recht vragen, door het opzweepen van vrienden en bekenden, in- ferieuren en superieuren. Die adressen hebben z. i. alleen voor drukkerijen en papierfabri kanten eenig nut en hp hecht niet aan zulke adressen zonder ai gumenten, die alleen naamlijsten zjjn. Het speet hem alleen, dat de landbouwjrs zich hebben laten ver lokken om deel te nemen aan het adresrumoer en vooral dat de Holl. Maatsch. van Landbouw die een reputatie te verliezen heeft, heeft gevraagd een aandeel in de bedeeling, den landbouw toe te kennen uit de opbrengst der belastingschuldigen. Zulk een protectie moeBt, naar zjjn gevoelen, de Holl. Maatsch. hebben afgewezen. Lang stond spreker alleen in zjjn strjjd voor den landbouw, doch thans zjjn de bladen omge keerd en kan hp het opkomen van den landbouw wel aan anderen overlaten, 't Is een mode-artikel geworden. Het verlangen om den landbouw een deel van 't voordeel der auikerfabricatie te doen genieten, is, zeide de heer Rutgers verder, onredeljjk in .zjjn strekking. De toestand van den landbouw Ts niet bjjzonder voordeelig, maar goede gronden ian 't IJ geven gemiddeld 424 per hectare aan beeten tegen 280 aan tarwe en de landbouwers zullen das de cultuur niet zoo spoedig opgeven 'De beeten kunnen niet al de verliezen op andere .producten compenseeren. Maar de exploitatie rust op dwaling, want er is geen gevaar voor inkrimping van de suiker productie van 50 tot 29 millioen kilogram. De fabrikanten zullen den bjjslag betalen en ver halen op den landbouwzoo zegt men. Dit 'laatste gelooft de heer Rutgers niet en hjj wees ar op, dat de winsten en verliezen van de fabri kanten geen gelijken tred houden met de rjjzing 1 .en daling der beetprpzen. Deze zullen bjj aan neming der voordracht wel iets dalen, en als de boeren klagen, zullen de snikerfabrikanten hen antwoorden: gjj hebt zelt in uw adressen erkend, dat dit gebeuren moest; m. a. w. dan zullen de boeren zien, hoe zjj zichzelf den strop om den hals hebben gehaald. Maar de daling zal niet duren en daarom moet men niet zoo hoog opgeven van de belangen van den landbouw. Wat aangaat de terugwerkende kracht der voordracht in 't algemeen was de heer Rutgers Tan Rozenburg daartegen. Hier is echter geen De heer J. T. H. Ie Maitre uit Renkum schrpft omtrent de adresbeweging in zake de jachtwet in het Nieuws De redenen, die mr de Kanter aangeeft voor zjjn ontwerp tot wjjziging der jachtwet, zjjn niet steekhoudend. Eerstens de groote kosten tot bescherming van het jachtuermaafc besprekende, wil hp iedereen doen gelooven, dat de rijks politie slechts tegen strooperp te waken had, maar bjj vermeldt niet, dat ieder grond- en jachteigenaar zjjn eigen oppassers en jagers heeft, door hemzelf bezoldigd en die dus het rjjk op niets meer te staan komen dan op de kosten van een koperen penning. Later zegt de ontwerper ook, dat door de jachtwet een heirleger onbezoldigde rijksambtenaren ontstaat (in dienst van particulieren). Hoe kon dat kloppen met zjjn beweerde groote kosten tot bescherming van het jacht vermaak? Ook dat steeds laten voorkomen alsof de jacht alleen een »vermaak" ware, is niet juist. De ontwerper vergeet daarbjj, of weet het misschien niet, dat het aantal broodjagers, dat zjjn die jagers, die gedurende den jachttpd een aardig duitje verdienen, veel grooter is dan dat der jagers-sportsmen. Al de verdere argumenten, door mr. de Kanter aangevoerd, zjjn niet zeer steekhoudend. Zoo onder andere, dat de strooper een man is, die door het wegvangen van wild zjjn eigen voedsel en (zooals de gejjkte term luidt) dat zjjner vrouw en kinderen verdedigtniets is meer onwaar. Indien hp post vatte op zjjn grond en schoot daar alle hazen en konpnen neder, die zijn kool of plantsoen op wilden eten, ik zou de eerste zjjn om dien man te verontschuldigen, maar dit is niet de waar heid. De stroopers oefenen hun bedrpf uit, omdat zjj te lui zjjn om te werken hjj behoeft, om zjjn voedsel te verdedigen, niet een paar uren ver bazen te komen schieten of strikken te zetten op eens anders grond. De grootste onbilljjkheid van de jachtwet is, dat grondbezitters nog een extra-belasting moeten betalen om éen haasje te kunnen dooden, dat zich op hun goed bevindt, en dan praat de een den ander nog na, dat die wet gemaakt is dóór en vóór de »groote heeren", zooals dat heel burgerljjk wordt uitgedrukt. Wanneer het den heer De Kanter te doen is om partj) te trekken voor die »arme" Btroopers, dan doet hij dat nogal onhandig; daarvoor zjjn betere argumenten noodig. Zjjnedele meende, dat het stelen van wild ook als diefstal zou moeten worden gestraft, maar daarvoor zjjn de wild dieven juist bang. Nu zitten ze voor strikken eenige dagen in een goed verwarmd lokaal met eenige lotgenooten den strattjjd uit; daarentegen zouden ze voor diefstal celstraf krjjgen. Ik wil de tegenwoordige jachtwet niet verdedigen, want die is verre van vol maakt, maar tegen overdreven voorstellingen van de zijde des heeren De Kanter is het niet ondienstig een enkel woord te doen hooren van de andere zjjde. Het overlijden van den fanatieken priester Tengkoe di Tiroe wordt door eene particuliere Atjeh-correspondentie van de Heli Crt., dato 26 Januari, bevestigd. Deze courant kwam met de dezer dagen ontvangen mail. Een zware slag zegt de correspondent heeft de oorlogspartjj door zjjn dood getroffen, want hp, de Oelama, de geestdrpver, de raads man in den strpd tegen de kafirs, die met de Koran en de klewang steeds het vuur onder de ontevredenen wist te stoken en te onder houden, heeft zjjn verraderljjk leven, ook door verraad verloren. Een bloedspuwing, ontstaan door vergiftiging, heeft een einde gemaakt aan zjjn niet-priesterlpk leven. Te Anagaloeng blies hp den laatsten adem uit, in tegenwoor heid van hen, wier bezittingen en levensonder houd door zjjn priesterlpk bedrog en fanatiek verzet zjjn verloren geraakt. Na de gewone reiniging werd zjjn stoffeljjk overschot te Djerir in de missigit begraven. Het Ned. Indisch gouvernement telt thans een grooten en onverzoenlpken vjjand minder. Zjjn zonen genieten als bendehoofden niet dat vertrouwen en hebben niet dat ontzag onder de ontevredene en oorlog zuchtige hoeloebalangs en panglima's als wjjlen hun vader en zullen dus niet wagen zich aan het hoofd der oorlogs partij te stellen. Een ander invloedrjjk, schrander, doch oud man, de lman van Longbatta, die ons bestuur evenzeer haat als de doode Oelema, heeft zich opgeworpen als hoofd der oorlogspartjj. Een door hem uitgevaardigde circulaire is reeds door verscheidene hoeloebalangs en panglima's ontvangen, om hem als zoodanig te erkennen. Naijver onder de hoelcebalans zal hem en zjjn prestige schaden, want de priesterlijke banbliksem kan hjj niet, als wjjlen de fanatieke Tengkoe di Tiroe, tegen de hoofden zjjner benjjderB en niet gewillige panglima's en bendehoofden slingeren. De reeds hoog be jaarde lman zal zjjn illusoir protectoraat niet lang kunnen behouden. Groote hebzucht der vechtlustige bendehoofden zal twist en twee dracht te weeg brengen en oorzaak zijn zjjner vrjjwillige of gedwongen terugtreding. lok kwamen er berichten van Kemala, dat Panglima Polin, een der rpksgrooten, overleden moet zjjn. Nauwelijks is bjj de Gebr. E. en M. Cohen te Arnhem en te Njjmegen de uitgave van het eene groote werk eenigszins gevorderd of een tweede, niet minder belangrpke uitgave wordt ondernomen. Zoo ontvingen wjj dezer dagen van deze algemeen bekende uitgevers van goedkoope boeken de eerste aflevering van de compleets geillustreerde pro~a- en dichtwerken van Frits Reuter, welke uitgave bewerkt is door en ge- Bchiedt onder toezicht van den heer E. Lau- rillard. Dezelfde uitgave verscheen vroeger bjj de firma Engels en Zoon te Leiden en bleek zoo uitmuntend dat daarvan een zesde druk noodig washet is dan ook de eenige geau- thoriseerde en geregistreerde uitgave volgens de wet van 28 Juni 1881 tot regeling van het auteursrecht. Daarbjj is deze Editie fraaier van druk en papier, wordt zij royaal geïllustreerd met een groot aantal typische platen van kunstenaars van naam, kost zjj nu slechts ongeveer een vierden van den oorspronkeljjken prjjs, nl. 20 ets per aflevering en zal zjj in 70 afleveringen, ieder van 3 4 vel druks, compleet zjjn. Is het niet overbodig verder nog iets ter aanbeveling dezer uitgave te zeggen De werken van den goedhartigen, gemoedeljjken vrooljjken Frits Reuter zjjn algemeen bekend en worden door iedereen van wat richting hij zjj geprezen. De vriendeljjk glimlachende oude Onkel Brdsig, wiens ziel overvloeit van humor, en de wee moedige Haverman en zoovele andere zjjner personen zjjn goede bekenden geworden, niet het minst door Reutervertolkers als Junkermann en anderen, en de voornaamste zjjner werken hebben een grooten geschiedkundigen achter grond. Wij twjjfelen dan ook geenszins aan het succes van deze uitgave, die de werken van een der geestigste schrjjvers van de laatste jaren onder veler bereik brengten wjj bevelen nadere kennismaking met de eerste aflevering van deze uitgave en met het desbetreffende, aardige prospectus ten zeerste aan. In dat prospectus vindt men o. a. een goed geslaagde teekening van Junkermann als Onkel Brasig. Maandag is te Krabbendjjke gearresteerd en naar het huis van bewaring te Middelburg overgebracht A. v.d. B., koopman en winkelier te Goes, die bjj op 2 December 1890 door de rechtbank alhier gewezen vonnis werd failliet verklaard en verdacht wordt goederen, tot zjjn boedel behoorende, ten nadeele zjjner crediteuren te hebben verduisterd. In langen tjjd is de aanvoer van petroleum te Ylissingen niet zóo groot geweest .als tegen woordig; zoo schrjjft men ons. Het stoomschip Kasbek pompt zjjne lading, bestaande uit ruim een millioen Amerikaansche gallons, in het reservoir, terwjjl men met het lossen der 9 10 duizend vaten uit het drie mastschip Noach IV druk bezig is. Het ver voer naar elders met lichters is, eveneens als dat met het duurdere langs den spoorweg, vrjj beduidend, Een en ander bezorgt menigeen eene behoor- ljjke verdienste. Aan den Thomaespolder ontstond Maandag een djjkval, die zich uitstrekte over een lengte van ruim 125 meters. Mocht daar ter plaatse de djjk doorbreken dan bestaat echter voor den polder toch geen bezwaar, daar deze beschermd wordt door den pas gelegden inlaagdjjk. Uit Zeeuwsch-Vlaanderens Westelijk deel wordt ons geschreven Geen courant krjjgen we in deze dagen in handen, of we vinden daarin verslagen van politieke lezingen, gehouden door kamerleden en andere politici. In Friesland en Groningen zoowel als in Noord-Brabant en Limburg, in Holland zoowel als in Gelderland en Overjjsel treden dageljjks personen op van verschillende richting, om de kiezers voor te lichten over 's lands zaken. Alleen het district Oostburg blijft daarvan verstoken. Socialistische sprekers krjjgen we genoeg te hooren, maar die maken hier heel weinig indruk. Maar noch een bekend rede naar der liberale partjj, noch een der anti-libe rale party en sehjjnt het noodig te vinden zjjne stem hier te laten hooren. Yoor de liberale party vinden wjj dat jam mer. Al moge onze afgevaardigde anti-revolu- tionnair zjjn, de liberalen vertegenwoordigen hier een niet gering te schatten macht. Is het dus niet jammer dat het beste mid del, om die macht nog uit te breiden, niet aaü gewend wordt Waarom komen een Borgesius, een Zaajjer, een Lieftinck, een Smeenge e. a. niet hierheen om propaganda te maken voor hunne partjj Ontbreekt hun de tjjd, dat dan anderen hun stem eens doen hooren Er moet ook hier alles gedaan worden om leven en belangstelling te wekkende socia listische partjj rust in geen gevalen de anti- revolutionnaire zal dat voorbeeld wel volgen. Mocht een bekend spreker dus genegen zjjn te komen, waarlyk hy doet een goed werk. Er is behoefte aan een krachtige opwekking. Blykens het achtste verslag van de Inrichting voor ziekenverpleging te Middelburg waren de werkzaamheden gedurende het jaar 1890 vele, maar de gebeurtenissen noch ingrypend, noch belangryk. Een punt van telkens ter'ugkeerende bespre king, op de bijeenkomsten, was de kwestie armenverpleging. Door tusschenkomst van vrjj belangrijke giften deed het bestuur in vooraf gaande jaren, wat in zjjne macht was, om in die behoefte zoo goed mogelijk te voorzien. Het meende bij arme zieken, die niet in de termen vielen in het gasthuis te worden opge nomen, de beste hulp te verschaffen, door er eene vrouw uit denzelfden stand heen te zenden, die de zorgen van het huisgezin kwam ver lichten en den patient kwam helpen. Wel wist het dat zulk eene vrouw zich meer kon doen gelden, waar het de huishoudelijke bezig heden betrof, dan tegenover haar patient, waar een gemis aan tact het volvoeren van goede voornemens in den weg stond, maar toch heeft de ondervinding geleerd dat juist eene tege moetkoming in huishoudelijke aangelegenheden, dooi bv. het verzorgen van kinderen, het ge reedmaken van het middagmaal en dergelyke zaken meer, den mingegoeden in zieke dagen nog troostvoller is dan de zorgen, uitsluitend aan den patient besteed, kortom dat de werk vrouw-verpleegster hier meer op hare plaats is dan ieder ander. Lieten de financiën het toe, het bestuur zou gehoor geven aan een lang gekoesterd verlan gen, om óene der verpleegsters uitsluitend voor de armenverpleging beschikbaar te houden, want geheel missen kan het haar ook niet. Aan haar zou de taak kunnen opgedragen worden, uitsluitend in de hier bedoelde arme gezinnen door te dringen, om daar zooveel mogeljjk na te gaan, of de gezonden vrouw aan de gestelde eischen voldoet; welke zorgen er verlicht en welke behoeften er kunnen aan gevuld worden. Echter tusschen de illusie en de verwezenljjking daarvan ligt dikwijls een groote afstand; het bestuur zou ook hier zjjne illusie niet bereiken, maar wel eenige schreden tegemoet komen. Het besloot nl. eene zesde verpleegster aan te stellen, waardoor de gewone werkzaamheden wêer door eene persoon meer konden waargenomen worden en de kans van eene der verpleegsters vrjj te hebben, grooter werd. Deze proef slaagde naar wensch. Reeds menigmaal gaf eene van haar, in hare vrjje uren, raad en bjjstand aan het ziekbed van den arme, door do aldaar geplaatste helpster een wenk ten goede te geven, en den patient een woord van troost en opbeuring toe te spreken; ontdekte zjj een volkomen gemis aan eenig noodzakeljjk kleedingstuk bv. linnengoed zjj gaf er kennis van, en er werd getracht in die leemte te voorzien, en wist zjj, door haar flink en handelend optreden, zieken en haar zelve de gewenschte voldoening te verschaffen. In het begin van het afgeloopen jaar werd van enkele zjjden de hulp der vereeniging in geroepen voor diensten, die men door bakers laat verrichten. Die hulp is niet geweigerd. Of de meer beschaafde verpleegster te verkiezen is boven de ouderwetsche baker, is een punt dat tegenwoordig druk besproken wordt. Het bestuur spreekt geen oordeel uit, maar stelt de verpleegster bjj aanvraag ook hiervoor ter beschikking. Eene kleine wjjziging is in het reglement gebracht dat ons verbond de verpleegsters uit sluitend voor Zeeland beschikbaar te stellen; het woord uitsluitend is in byvooï- k e u r veranderd. In het verplegingspersoneel kwam ook weêr eenige verandering. Mej. Widérian, doorvoor- afgaande jaren gunstig bekend, kwam de in richting tjjdeljjk hulp verleenen. Zjj bleef 6 weken, in het begin van het jaar. Tot zjjn spijt moest het bestuur Mej. Muller missen» daar zjj in het huwelyk tradzjj liet de beste herinneringen achter. Mej. Ruygrok, die het jaar te voren hier tjjdeljjk had verpleegd en zich daarna in het Buiten-Gasthuis te Am sterdam bekwaam maakte voor het verkrij gen van een diploma van het Witte kruist verzocht dringend nog niet over te gaan tot het aanstellen van eene plaatsver vangster, vóór ook zy recht zou hebben te solliciteeren. De open plaats werd hierop tjjdeljjk en op uitstekende wjjze waargenomen door mej. A. M. Merten. Het bestuur ontving spoedig het verblijdend bericht dat mej. R. haar|examen met succes had afgelegd en 't was het recht aangenaam haar kort daarna voor goed te zien wederkeeren. Met haar voegde zich ook Mej. Smits Verburg tot het korps der Middelburgsche ziekenverpleegsters. De hoofdverpleegster mej. Vob had evenals het vorige jaar geene gemakkljjke taak te ver vullen: ook in 1890 besteedde zy, met uitzon dering van haar vacantietjjd, dien zjj korter nam dan het jaar te voren, voortdurend hare beste kraehten, om in het gasthuis hare patiënten te verplegen en om daar, in overleg met het be; stuur der Godshuizen, de gewenschte hervor mingen tot stand te brengen. Aan haar en ook niet minder aan de andere verpleegsters een woord van lof voor den y ver en de nauwgezet heid, bjj haar werk getoond. De werkzaamheden, verricht buiten het gast huis, waren de volgendenachtdiensten 386» dagdiensten 62, tusschendiensten 270, week- diensten 74, etmalen 3 en gratisdiensten 522. De ontvangsten bedroegen, met een saldo van vorige rekening van 1096.39, 4601.89. De volgende giften werden ontvangeneene van ƒ500, eene van f 200, eene van 100 en twee van 50, samen 900de contributiën bedroegen 1044 en de verpleeggelden 1534» De uitgaven bedroegen o. a. aan de ver* pleegsters 2455.20 J, inwoning in het gast huis 306.25, aankoop van instrumenten en meubelair 217.95J en verpleging bjj minver* mogenden 231.25. De rekening levert een saldo van 1041.26 ops Fan wjjlen mejuffrouw A. Hisser is door de vereeniging een legaat ontvangen, groot 100) dat in de spaarbank is geplaatst. De kapitein der kon. maréchaussóe F; Quadekker te Maastricht is door den keizer van Duitschland, koning van Pruisen, benoemd tot ridder in de orde van den Rooden Adelaar 4e klasse. Burgemeester en wethouders van Haarlem hebben aan den raad voorgesteld een belasting op het weghalen van faecaliën, zoodat voor het ledigen van tonnen, putten en riolen zal moeten worden betaald. Tegenover de stereotiepe bewering van niet-vrienden der kermis dat deze onde matrone langzamerhand haar eigen dood sterft, wenschen wjj even te vermelden dat vcor de kermis te Groningen, die dit jaar van 9 tot 20 Mei wordt gehoudenhet getal aanvragen voor standplaatsen byzonder groot iseen telken jare weerkeerend verschjjnsel. De vraag ligt o. j. voor de hand t is op dg

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1