N°. 54.
134" Jaargang.
1891,
Donderdag
5 Maart.
HET OUDE LANDGOED,
Middelburg 4 Maart.
"FEUILLETON.
Verspreide Berichten.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regeL Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
LETTEREN EN KUNST.
JOHANNA SCHJÖRRING.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS
UIT STAD EN PROVINCIE.
VERKOOPINGEN ENZ.
IIIBELBIROT COURANT.
Thermometer.
Middelburg 4 Maurt vm. 8u. 41 gr
in. 12 u. 47 gr., av. 4 u. 45 gr. F-
Verwacht W. wind.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peijl, te Zienkzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A.
van Nieuwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. - Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam, de Gebe. Belintante, te 's Gravenhage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam.
Hootdagenten voor het'Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cle., John F. Jones, opvolger.
Advertentiën
moeten des namiddags te één uur
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen1
Bp kon. besl. van 17 Febr. is aan den heer
P. N. Itié, geboren te Calmont (Frankrjjk), toe
stemming verleend tot het aanvaarden van de
kerkeljjke bediening van predikant bp de
Waalsch-hervormde gemeente te Middelburg,
Verder is de heer R. A. I. Snethlage erkend
en toegelaten als consul-generaal der Zuid
Afrikaansche republiek te Amsterdam.
Door de algemeene rekenkamer zjjn benoemd
tot eerste-klerk H. G. Post, thans tweede-klerk
tot tweede-klerk J. H. Admiraal en P. J. Hout
man, beiden te 's-Gravenhage.
Ingevolge koninkljjke machtiging is de heer
W. J. van Neck erkend en toegelaten als vice-
consul van Groot-Brittannië en Ierland teHelder
De heer S. van Deventer, oud-lid van den
raad van Indië, laatsteljjk resident van Pasre-
roean, is te 's Gravenhage op 75jarigen leeftjjd
overleden.
De ontslapene, die de verschillende graden
van Indisch ambtenaar doorliep en laatstelpk
resident van Pasaroean was, heeft zich als
schrpver verdienstelijk gemaakt, o. u. door zpn
werk Bijdrage tot de kennis van het landelijk
stelsel op Java, op last van den minister Fran
sen v. d. Putte geschrevenvooral echter door
zpn levensbeschrijving van den oud-gouverneur-
generaal van Nederl.-Indië, mr. P. Mejjer.
In Europa teruggekeerd, toonde Van Deventer
nog steeds warme belangstelling voor Insulinde.
Jarenlang was hp o. a. lid van het bestuur
van het koninkl jjk Instituut voor Taal-, Land
en Volkenkunde.
De raad van ministers heeft een zeer
gewichtig besluit genomen. De requesten, tot
nu toe »aan den koning" gericht, moeten in
het vervolg gericht worden »aan de koningin"
of »aan de koningin-weduwe, regentes."
Vrjjdag 20 Maart zal mej. Titia van Gelder
van Amsterdam, die onlangs bp haar optreden
te Middelburg door ongesteldheid niet gelukkig
was en velen moest teleurstellen, alhier een
voordrachten-avond houden. Zjj koos daartoe
een zeer afwisselend program, waarop de
jongere dichters een groote plaats innemen
jgiPit program vermelden wij te gelegenertijd.
Wp bepalen ons voor ditmaal tot deze mede-
deeling, om later nog de aandacht onzer lezers
op dezen avond te vestigen.
Het voornemen bestaat bjj die gelegenheid
den matigen toegangsprps van 1 per persoon
te stellenwat zeker eene aansporing te meer
wezen zal om kennis te maken met eene dame,
die als declamatrice een goeden naam bezit.
Naar wp vernemen heeft de heer Alex.
Faassen, mede-directeur van de Nieuwe Rotter-
damsche Schouwburg maat schap pij, zich tegen het
Vit het Deensch.
Ta*
VIJFTIENDE HOOFDSTUK.
Tegen tien uur bereikte men de landtong,
die aan het begin zóo smal is, dat het rijtuig
aan de eene zjjde bespat werd door de Noordzee
en aan de andere door het water van de
Nissumsbaaien wanneer de westenwind de
zee erg opstuwt, wordt de landtong geheel
overstroomd, daar de golven zich daar zuster
lijk vereenigen.
Dien dag was het landwind en Maarten
voorspelde dat er, als het niet ging regenen,
tegen den avond storm zou komen en meende
dus dat men zich een weinig haasten moest,
met het oog op den terugtocht; de dokter
stelde voor dat men in Thyborö zou over
nachten maar daar wilde het gezelschap
niet van hooren, vooral de dominé niet, daar
hp den volgenden dag thuis moest zpn.
Naarmate de reis vorderde werd het gezel
schap vrooljjker. Sandborg en de dokter
vertelden beurtelings van de merkwaardige
streek, die, behalve haar eigenaardige lig-
volgend seizoen verbonden aan het gezelschap
van denTivoli-schouwburg te Rotterdam, directie
De Vos en Van Korlaar. Eveneens wordt dan
aan hetzelfde Tivoli-gezelschap verbonden de
heer W. G. Rooyaards, thans bp het Ned.
Tooneel werkzaam en in Middelburg bekend
uit de opvoering van Nora.
Het heengaan van den heer Faassen van het
gezelschap, waaraan Middelburg zpne goed.
koope tooneelvoorstellingen dankt, noemen wij
een groot verlies. Wij hebben steeds zpne groote
verdiensten gehuldigd.
Het is eigenaardig, hoe juiBt zoovele elemen
ten, aan dat gezelschap verbonden, successie
velijk naar Tivoli zijn verhuisden hier en
daar, o. a. in Middelburg, bp een enkele op
treding werden geprezen juist door hen die
vorige jaren, toen dezelfde personen nog bp de
Nieuwe Rotterdamsche Schouwburg-maatschappij
(directie Faassen en Co) werkzaam waren, hen
niet wilden zien spelen. Het publiek is
vaak onbillijk en bevooroordeeld, niet het
minst in zake tooneelvoorstellingen.
De opvoering van der Troubadour, Woens
dag te Rotterdam te geven door de DuitBche
opera, is de laatste in dit seizoen.
Zal het niet tevens voor goed de laatste zpn
Van Bellamy's Looking Backward is het
375e duizendtal gedrukt.
Friedrich Spielhagen had van de directie
van den koninklijken schouwburg te Berljjn
de toezegging ontvangen, dat zpn treurspel
In eiserner Zeit reeds in Dec. 11. zou opgevoerd
worden, doch den 19 Febr. 11., in de dagen
toen men te Berljjn zich bepverde om de deel
neming der FranBche kunstenaars aan de
Berlpnsche tentoonstelling, werd hem door de
directie medegedeeld, dat deze wegens politieke
beweegredenen de opvoering voor onbepaalden
tjjd had uitgesteld. Thans heeft Spielhagen
zpn stuk terug verlangd.
In de Dinsdag te Biervliet gehouden
raadszitting is aan de onderwijzeres mej. M. C.
van Overbeke eervol ontslag verleend tegen 15
Maart a. Het verzoek van een der onderwij
zers om verhooging zjjner jaarwedde, thans 400
gulden bedragende, is met 5 tegen 2 stemmen
van de hand gewezen. In de vorige zitting
hadden over dat verzoek de stemmen gestaakt
(3 tegen 3).
Dinsdag trad Z. H. paus Leo XIII zpn
82e levensjaar in. Het is dertien jaar geleden,
dat Z. H. tot paus werd gekozen.
Volgens bericht uit 's Gravenhage is
verplaatst als arrondissements-ingenieur bp
's rjjks waterstaat naar Vlissingen de heer
Doffegnies, werkzaam aan het departement van
ging, zoovele belangrpke geschiedkundige
herinneringen bezit, welke zelfs teruggaan tot
den grooten cymbrischen vloed, waaromtrent
op den buidigen dag aan de westkust van
Jutland nog legenden in omloop zpn. Boven
dien is dat kleine stukje land, om zoo te zeg
gen, een levend getuigenis van al de natuur-
omwentelingen, die het van den kant der
beruchte zee te verduren heeft gehad; daar
die het, als een geduchte buur, telkens aanvalt
en er den eenen strook na den anderen van
afscheurt, om dien mede te slepen in hare
bodemlooze diepte.
Bennett werd zeer getroffen door hetgeen
zp zag en hoorde. Zjj bekeek die kleine
huisjes, verbaasde zich hoe weinig een mensch
toch noodig heeft om te leven, en vergeleek
haar lot met dat van deze bewoners. Over
wegende hoe vele behoeften zp had, zag zjj
haar leven voor het eerst in een godsdienstig
licht; zp dacht dat zjj, als zp in den ouden
tjjd geleefd had, nu zeker heen zou gegaan zpn,
en alles verkocht had, om het aan de armen
te geven en zich te wjjden aan een opofferend,
weldoend, hulpvaardig leven. Wederom zag
zp haar ouden droomden berg met al zpne
heerlpkheden en verwonderde zich nu niet
meer dat zp nooit eenig genot gesmaakt had
door zich in het bezit daarvan te gevoelen.
Zp keerde zich af ten einde een traan te ver
bergen, die uit haar oog opwelde.
- »De juffrouw zal wel zeggen dat het een
waterstaaten naar Breda de haer C. A. Jolles,
thans arrondissements-ingenieur te Vlissingen
Ook te Goes trad de heer K. Kater uit
Utrecht op en wel Dinsdag avond in het lokaal
der jongeling8vereeniging.
Op dezelfde wjjze als te Middelburg hield
hp zpn klein getal hoorders een paar uren
bezig over de z. g. tekortkomingen der liberale
partjj gedurende haar veertigjarige regeering.
Daar meest alle toehoorders anti-re volutionnairen
waren werd geen debat gevoerd alleen de heer
Bujjse vroeg eenige inlichtingen.
Het reeds meermilen genoemde, in het
schaar van Ossenisse gezonken, stoomschip
Bordeaux is luidens bericht uit Hansweert
thans in vier stokken gebroken. Met duikers
beeft men een gedeelte der lading boven water
gehaald en naar Antwerpen vervoerd.
Het voorste gedeelte van het schip komt
met laag water bloot, terwpl het achterste
deel grootendeels onder water blpft.
Maandag heeft te Antwerpen de inschrpving
tot berging der lading plaats gehad, welke
gegund is aan de heeren Alfred Gann C
te Londen, tegen 50% Antwerpen geleverd.
Het Deensch schoenerschip Anne, gez
Jörgensen, dat bp Terneuzen aan den grond
heeft gezeten, is door een duiker onderzocht
en onbeschadigd bevonden. Het kan dus de
reis naar zpne bestemming voortzetten.
In eene gemeente in Zeeland had onlangs
het volgende curieuse voorval plaats. Twee
boeren, woonachtig op dicht bp elkander lig
gende hofsteden, waren zeer met elkander
bevriend. Een der vrienden was een aarts
strooper en 's nachts velde hjj menig haasje.
Een politiebeambte, die den overtreder der
jachtwet reeds lang verdacht, maar hem
nog nooit had kunnen snappen, ging naar
diens vriend, bjj wien hp meermalen een
bezoek aflegde, deelde hem zpne verdenking
mede en zeide hem in vertrouwen dat hp
dien avond in 't varkenshok van den ver
dachte zich zou verbergen, met het doel hem
te betrappen. Na 't vertrek van den beambte
werd natuurlijk den verdachte ten spoedigste
door zpn vriend een bezoek gebracht, ten
einde hem op de hoogte te brengen der
verrassing, die hem wachtte. »Daarmeê zullen
wjj eens een kolossale grap hebben," zeide deze.
Eerst liet hp zpn knecht eens probeeren of deze,
in het varkenshok gesloten, eruit kon breken.
Neen, 'twae hem ten eenenmale onmogeljjk.
's Avonds laat, toen onze dienaar der gerech
tigheid reeds in 'thok zat, ging de boer met
zpn knecht nog eens in de schuur en zei»mooi
weertje hé, om eens een paar viervoeters buit
te maken". Vervolgens in der haast den gren
del op de buitendeur geschoven en de
man was in de knip. Den volgenden morgen
toen een knecht naar het hok ging om z. g.
het varken te voederen had een tooneeltje
plaats waarbjj de politiebeambte, na zulk een
onaangenamen nacht,geen prettig figuur maakte.
armoedig kaal land is, dat ik haar wps; en dat
is ook zoo" zei Maarten, die zelf mende.
»Kaal 1 Ja dat is hetmaar ik houd er
toch van", zei zjj.
»Ja, niet waar" voegde Knndsen erbjj,
als raadde hp hare gedachten. Hjj had van
de achterbank, waarop hjj met den dokter zat,
de ernstige weemoedige uitdrukking op haar
gelaat gadegeslagen.
Het begon te regenen doch hield gelukkig
na een kwartier weer op, en het weer werd
zachter. De verhalen werden weer opgevat
en af en toe stond men stil om de punten
waar de zee doorgebroken was te beschou
wen. Men kon duideljjk de dichtgemaakte
gaten zien en intusschen zag men de gol
ven over elkaar heenrollen en elkaar na
jagen als wilden zjj zeggen »Hier zpn wjj
en eer iemand het vermoedt worden wjj on
stuimig en woest, dringen het land binnen en
verzwelgen u allen."
Sandborg vertelde van zpn eerste bezoek in
Agger, waar een oude kerk stond, die nu reeds
lang door de zee bedolven washoe hjj in
latere jaren met zpn vader aan het strand
onder aan de duinen geloopen had op de plek
waar de kerk gestaan had en overal de dood
kisten had zien uitstekenterwpl de doodsbeen
deren tusschen de puinhoopen verspreid lagen.
»Daar heb ik over gelezen," zei de dokter,
>en ik herinner mjj ook dat ik die oude kerk
gezien heb, toen Frederik de Zevende in Agger
Door den notaris A. M. Tak werd Dins
dag in het koffiehuis te Westkapelle in het
openbaar te koop aangebodeneen huis met
schuur en erf te Westkapelle aan de Koestraat,
groot 5 aren 80 centiaren, verkocht voor 441
49 aren 70 centiaren bouwland aldaar, verkocht
voor 520; 48 aren bouwland aldaar, ver
kocht voor f 50534 aren 20 centiaren bouw
land aldaar, verkocht voor 28834 aren 50
centiaren bouwland aldaar, verkocht voor 300.
Het is in het vervolg aan de postambte
naren ten strengste verboden postzegels, welke
door het publiek in gewone- of aangeteekende
brieven als pasmunt of tot overmaking van
kleine bedragen zpn ontvangen, tegen geld in
te wisselen.
Door de directie der N. A. S. M. is
bepaald dat het nieuwe stoomschip Didam zal
varen van Amsterdam naar New-York. De
eerste reis zal Woensdag 20 Mei plaats hebben
Het in aanbouw zjjnde Btoomschip Dubbeldam
dat in de laatste helft dezer maand te water
gelaten zal worden, gaat mede van Amsterdam
varen. Het eerste vertrek van dat stoomschip
van daar naar New-York is bepaald op Woens
dag 3 Juni.
De kandjjfabriek Java aan den steenweg
te Roosendaal is Dinsdag nacht geheel afge
brand, evenals het entrepot aldaar alleen de
brandkast en de boeken werden gered.
Omstreeks half twaalf werd de brand door
voorbjjgangers in het middengedeelte der fabriek
bjj de stoven ontdekt. Yermoedeljjk is hjj ont
staan in de droogkamer. Spoedig waren de
brandweer der firma Castelot, en van gemeente
en waterleiding ter plaatse, doch wegens den
feilen wind en het hevig branden der suiker
was aan behoud niet te denken. Dank zjj den
westen wind, bleven de belendende woningen
gespaard.
Het vuur was verschrikkeljjk. Duizenden
nieuwsgierigen, zelfs uit den omtrek, waren
samengekomen om den vuurpoel te zien.
De stoomketels waarschuwden door het voort
durend gefluit dat er gevaar was voor sprin
gen, hetgeen gelukkig niet geschiedde.
Te twee uren viel de voorgevel met donde
rend geraas ineen en brak in zpn val tal van
telegraafdraden, waarbjj een gedeelte van den
muur op den spoorweg terecht kwam.
Van de fabriek is nog slechts een smeulende
puinhoop over.
De opstel der fabriek is verzekerd voor /^O.OOO,
de machinerieën en gereedschappen voor 60.000,
de suiker en grondstoffen tot een gezamenljjk
bedrag van 150.000, alleB op Rotterdamsche
beurspolis, in hoofdzaak bjj Engelsche maat-
schappjjen.
De fabriek zal weder opgebouwd worden,
zoodra de zaken voor brandschade vereffend zpn
De oorzaak van den brand is nog niet bekend,
Als een zeldzaamheid kan vermeld wor
den dat bjj de dezer dagen plaats gehad heb
bende loting te Guinen, bjj Breda, den derden
zoon uit één huisgezin, evenals aan zpn twee
broeders, die vóór hem lootten, hetzelfde num
mer is ten deel gevallen.
In den nacht van Maandag op Dinsdag,
waarsohjjnljjk in het vroege morgenuur, heelt
een diefstal plaats gehad in het huis van den
commissaris des konings te 's Bosch.
In het particulier kabinet van dien ambte
naar is inbraak gepleegd. Uit eene afgesloten
secretaire, die opengebroken was, is eene vrjj
aanzienljjke som aan bankbiljetten ontvreemd.
Ook een jachtgeweer is door dief of dieven
medegenomen.
Zjj hebben evenmin een extra-souper of
ontbjjt versmaad. Zjj deden zich te goed aan
wjjn, taart en kaas. Twee ledige glazen en
twee bordjes werden in de eetzaal gevonden.
Voor de rechtbank te Maastricht stond
Maandag terecht J. H.Leunissen, oud 34 jaren,
geboren te WenstenradeKlimmen, beschul
digd van poging tot moord of althans poging
tot het toebrengen van zwaar lichameljjk let
sel. Beklaagde, die in het politieblad was ge
signaleerd, als verdacht van diefstal met geweld
pleging, was op 25 December 11. in het huis
zjjner moeder te WenstenradeKlimmen terug
gekeerd. De brigadier der maréchaussée te Val
kenburg, daarvan kennis gekregen hebbende,
wilde tot de arrestatie van Leunissen overgaan,
bjj welke gelegenheid door beklaagde uit een
venster een revolverschot op den brigadier en
den hem vergezellenden herbergier Moonen
werd gelost.
Zelden zag men voor eene rechtbank een
onbeschofter beklaagde verschpnen. Op de
gebruikeljjke vragen van den voorzitter ant
woordde hjj te heeten Rinaldo Rinaldini, 49
jaren oud, in de golf van Biskaye geboren en
natuurvorscher van beroep te zpn. Hjj ont
kende den wil gehad te hebben iemand te
dooden, maar zon geen spjjt gehad hebben,
indien dit wel het geval ware geweest. De
ambtshalve toegevoegde verdediger, mr P,
Bauduin, werd door hem afgewezen. Er werden
in deze zaak 5 getuigen gehoord, uit wier
verklaring het O. M. de schuld van den be
klaagde aan poging tot moord wettig en over
tuigend bewezen achtte. De eisch is eene
gevangenisstraf van 10 jaren.
De Leidsche prof. v. d. S. B., is Zaterdag
avond te Amsterdam gevallen, terwjjl hjj in
de Sarphatistraat in een tram wilde gaan. Een
rjjtuig reed rakelings langs hem heen en
bracht hem een bloedende wonde aan het
voorhoofd toe. Ofschoon men hem ter verbin
ding wilde overbrengen naar een in de nabjjheid
zich bevindend gasthuis, achtte de patiënt dit
onnoodig en vervolgde zjjn reis per tram naar
het spoor om zich verder huiswaarts te begeven.
Onder de gemeente Nieuwer-Amstel, heeft
Zondagnacht een zeldzaam brutale inbraak
plaats gehad. In een aan het Vondelspark
belendend huis, hebben 's nachts tegen half
twee eenige personen zich toegang verschaft
Zjj hebben vermoedeljjk de deur der tuinkamer
geopend en zpn door het slaapvertrek naar de
keuken gegaan, waar eene lamp werd aan
gestoken. 's Morgens vond men deze bran
dende en bjj onderzoek kwam men tot de
ontdekking, dat in de tuinkamer eene linnen-
en hangkast was geopend en de kleeren over
den vloer verspreid lagen. Ook bleek dat uit
is geweest, om het gevaar, dat het dorp be
dreigde, in oogenschouw te nemen."
Tegen twaalf uur kwam men te Thyborö,
dat in dien tpd nog met Harboöre verbonden
was, doch vermoedeljjk in 1838, door een storm
vloed daarvan gescheiden werd.
Men moest zpn intrek nemen in de dorps
herberg, hetgeen voor de dame# iets zeer
avontuurljjks had. "Warm of gezellig was het
er niet, maar zoodra de kastelein zag welke
voorname gasten hjj gekregen had, spande
hjj alle krachten in om hen goed te onthalen.
Dank zjj de welvoorziene reismand van Nelly
en het talent van Bennett was er spoedig een
zeer gemakkeljjke disch gereed.
Het gesprek liep natnurljjk weer over de
eigenaardige omgeving en dat vervaarljjke
element, dat dag aan dag met zpne golven
die weerlooze kust beukt en gemiddeld ieder
jaar 14 15 el land wegspoelt. De herbergier
vertelde van al de vruchtbare akkers en
bloeiende dorpen, die hier oudtjjds gelegen
hadden, doch wier plaats men thans ver
in zee zou moeten zoeken. Ongetwjjfeld zou
eemaal de beurt ook aan hun dorp komen
geljjk hjj er al zooveel had zien verdwpnen.
Bjj elk antwoord, 't zjj deelnemend, beves
tigend, vragend of verklarend, besloot hjj tel
kens met het vaste gezegde »Ja ja zegt
u dat wel".
»Hjj is goed", fluisterde Bennett haar
zwager in, „Maar wat beeft bjj een Sink
gezicht".
»Mag ik het gezelschap opmerkzaam
maken", zei Sandborg, »op de reddingsmedailles
die onze waard draagt, en verdiend heeft bjj
gelegenheid eener schipbreuk, eenige jaren ge
leden, toen hjj met groot levensgevaar vier
menschen gered heeft, waaronder den kapitein
en zpn vrouw."
»Mag ik met u klinken zei de dokterj
en bood hem een glas wjjn aan »Er zpn daden;
waarvoor iedereen moet buigen."
Het heele gezelschap volgde zpn voorbeeld
en Bennett klonk met Sandborg, hem dank
zeggende voor zpne inlichting;
- »Zeg eens", vroeg zjj den waard, >zpn
hier geen zandduinen in de buurt? Die moeten
wjj zien."
- »Ja, zegt u dat wel; wjj hebben er nog
slechts een paar, en die zpn moeielijk te berei
ken, door de drpfzandgaten, die meest alle
blind zpn."
»Wat wil dat zeggen?" vroegen de
dames, als uit éen mond en kregen de ver
klaring van die hoogst gevaarljjke plekken,
die ontstaan wanneer de gaten, welke de zee of
de storm in het zand maakt, vol water loo-
pen en weer met zand bedekt worden, zonder
dat het tpd heeft om tot op den bodem te
zinkende bovenste laag ziet er dan heel
droog uit, evenals de vaste massa, maar er
zpn voorbeelden van dat zulke gaten zóo diep
zjjn dat een paard es wagen er in verdwijnen,
