N°. 52. 134e Jaargang. 1891, Dinsdag 3 Maart. HET OUDE LANDGOED, Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentien20 cent per regel. Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 2 Maart. ■"•FEU ILL ETON. JOHANNA SCHJÖRKING. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. NIDDELBl |{(,S(lli: COURANT. W Thermometer. Agenten te Vlissingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. 1 Advertentiën Middelburg 2 Mabrt vm. 8 u. 49 gr. van Nieuwinhuijzen en^te Terneuzen :^M. de Jonge. ^Verder nemen alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenalB de i moeten des namiddags te één uur i aan het bureau bezorgd zpn, willen zp des avonds nog worden opgenomen. m. 12 u. 47 gr., av. 4 u. 47 gr. F Verwacht W. wind advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Rotterdam, de Gebe. Bel infante, te 's Gravenbage, en A. de la Mae Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Par ijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. Een onderwijzer schrpft ons Als het een gewoon mensch geoorloofd is een oordeel uit te spreken over een college zoo voornaam als een gem'eenteraad, dan moet ik zeggen, dat de Biervlietsche raad zich van eene ongewone zpde heeft doen kennen, lk bedoeldoor dat besluit, waarbp eene on derwijzeres ontslag geweigerd werd, omdat er nog geene plaatsvervangster voor haar gevon den was. Uw berichtgever vertelde dat zoo maar, als of er niets by zonders aan was, maar ik vind het wèl iets bpzonders. Vooreerst vind ik het ongewoon. Want hoe vreemd een gemeentebestuur eu vooral een plat telands gemeentebestuur soms uit den hoek kan komen, van zoo iets herinner ik mjj niet ooit ge hoord te hebben. Wel komt het vaak voor, dat een onderwijzer nog een vooraf bepaalden tijd na zjjn ontslag-aanvrage hoogstens 3 maanden in functie moet bljjvenmaar dan zjjn mjj nog voorbeelden te over bekend, dat een gemeente bestuur inschikkelijk genoeg was om zich niet al te streng aan dien eisch te houden. Maar dat de raad eenvoudig zegt »je krijgt je ontslag niet, voordat wp voorzien zijn", daar heb ik nog nooit van gehoord. De Biervlietsche raad stelt er misschien wel belang in om te on derzoeken of dat een uitvinding van hem is. Doch het is niet alleen ongewoon, ik vind het ook misbruik maken van gezag. Zoo'n onderwjjzer kan wegloopen, ja, net als een knecht die niet langer by zpn baas wil blpven, maar de raad weet wel, dat een fatsoenlpK mensch dat niet doet, en dat er onaangename gevolgen voor den delinquent aan verbonden zouden zpn. Dus maar het recht van den sterkste toegepast 1 Daar komt nog bp, dat de onderwijzeres in kwestie naar Yerseke wil o. a. om hare positie te verbeteren. Zal Biervliet haar nu vergoeden wat zp in dien tusschentpd aan hooger Balaris derft Haar verzoek om ontslag tegen 1 Maart was ook niet teveel eischend, want zp is den 12den Jan. te Yerseke benoemd. Doch ik wil het geva) niet verder qualificeeren, maar er liever op wpzen, hoe dergelpke on aangenaamheden ontstaan door gebrek aan personeel. En hoe ontstaat dat gebrek aan personeel Door de ellendige regeling der traktementen of liever door bpna alle ontstentenis van re geling. Wat al moeilpkheden daaruit voortvloeien is niet te zeggen 1 Nu eens overvloed van on der wpskrachtendan weer gebrekonderwp- Uit het Deensch. TUT VEERTIENDE HOOFDSTUK. Na de woorden van dr Ernst legde Bennett kaar hand op zpn arm en vroeg verbaasd ♦Gelooft gp waarlpk dat vreemden mp daarom dikwpls mogen ïyden Altpd; daar hebt gp bp voorbeeld die oude dame, die gp wilt bezoeken. Waarom denkt gp dat zp n de voorkeur geeft boven de andere dames Alleen omdat gp zoo Vriendelijk waart van aandachtig te luisteren naar de verhalen, die uw zuster en mpn dochter aan het geeuwen brachten." »Maar ik verzeker u dat zp mp wezenlpk vermaakten, anders waB ik immers valsch?' riep zp bpna driftig uit. »Ja, en als zp u niet vermaakten, luister- det gp met zulk een echte opmerkzaamheid; dat men er aan moest gelooven." »Dr Ernst," riep zp aangedaan uit, ge loof toch niet dat ik zonderling ben, omdat pwe woorden mp zoo treffen, maar zp doen zers met nul en onderwijzers met 20 dienst jaren, die hetzelfde salaiis genieten; onder wijzers met 650 belooning naast andere, die dezelfde diensten presteeren en maar 400 hebbenleegstaande klassen of op het veld werkende jongelui met onderwpzersbevoegdheid in den zak. In de 25 jaren van mpn onderwpzersleven is de slinger al 5 maal op en neer geweest. Nu gaat hp weer naar beneden (men kan ook »naar boven" zeggen, dat hangt er van af, of men de disponible onderwpzers of de dubbel tjes van hun salaris telt.) Ik wil maar zeggen binnen een paar jaar is er weer gebrek en dan doen de onderwpzers weer opgeld. Nu, dat mag ik wel zien, als het dan tooh een slinger moet zpn. Maar 't was veel beter, dat het geen slin ger was. 't Moest een helling wezen, een helling naar boven. Een jongmensch moet weten, dat hp zich een positie in de onderwij zerswereld verwerven kan en bp studie en plichtsbetrachting eenige treden naar boven kan. Zoodra hp op bevordering naar bekwaam heid en anciënniteit kan rekenen, zal er geen gebrek meer zpn, hoogstens een weinig over vloed, zooals bp vele andere betrekkingen. Maar dat zal zoo erg niet loopen, en 't is voor 't onderwps in elk geval beter dan een tekort. Maar dat zal zooveel geld kosten en 't on derwps is nu ai zoo duur 1 Zeker zal het den gemeentebesturen wat duurder uitkomen, maar niet zooveel als 't wel lpkt. Zoo vind ik het volstrekt niet noodig, dat een onderwjjzer met 600 begint, zooals er voor enkele jaren honderden ware»» a co «i. „„aoi „n.1 genoeg zpn en met die 200 verschil kan men al wat verbeteren. Doch ik wil dit niet verder uitpluizen. Ik heb er al genoeg van gezegd, want mpn stem is natuurlpk toch weer die eens roependen in de woestpn. Ook is het al honderdmaal vóór dezen gezegd en veel beter dan door mp. En toch als honderdmaal niet genoeg is, dan duizendmaal. Als men maar doorhamert, springt eindelpk het vuur uit den steen. »Calvpn is wel voortgekomen uit de Katho lieke kerk (als maatschappp) want hp was een zoon van Katholieke ouders, maar uit die kerk (als godsdienst) is het Calvinisme niet ontstaan. Katholicisme en Calvinisme zpn eikaars ge slagen vpandende leer van het Katholicisme kan niet leiden tot het Calvinisme; de leer van het Calvinisme leidt daarentegen noodzake- Ipk tot liberalisme." Deze nieuwe openbaring lezen wp in de Maasbode. Zp spreekt, duidelpker danjhonderd beweringen van liberalen, het vonnis uit over het op dit oogenblik zoo brooze bondgenoot schap. Hetzelfde blad bevat het volgende schrpven »Melding makende van de benoeming van den snaren in mp trillen, die mp juist dezer dagen zeer bedroefd hebben. Ik vind het zoo treurig dat men denkt dat ik mp anders voordoe dan ik benwat gp hier noemt, die uiterlpke vriendelijkheid, houdt men vaak voor onop recht en ik meen juist alles wat ik zeg en zeg wat ik voelik kan van iedereen, met wien ik in aanraking kom, dunkt mp, houden omdat er altpd iets is, dat mp in hen aan trekt, en goed maakt wat mp in hem tegen staat. Is het heel dwaas om zoo te zpn? Mag men alleen houden van bepaalde dingen, bepaalde vormen, bepaalde menschen Het komt mp eigenlpk voor dat ik bp ieder pas.'' »Wat is dat voor praat? Hoe komt gp daaraan Men moet u iets verweten hebben. Spreek maar vrp uit. Ik kon uw vader zpn en werp mp thans op als uw arts. Heden ten dage mag een dokter ook zielverzorger zpn en de toestand uwer ziel is niet normaal." »Het is ook akelig als er zooveel acht op u geslagen wordt,; en nu komt er bp dat mpn ziel, zooals gp zegt, gescbokt is «foor die verbintenissen die ik zoo ondoordacht gesloten had. En al geef ik niets om praatjeBj het hindert mp toch dat ik zoo verkeerd be oordeeld word; maar ik kan ook niet ont kennen dat de schpn tegen mp is." >Daar moet gp u overheen zetten dat kost wel wat strpd, maar het ontbreekt u niet aan moed en volharding en ten Blotte zult gp over al die verkeerde beoordeelingen zege. heer mr F. Walter, afgevaardigde der Tweede kamer van 't hoofdbiwdistrict Hontenisse, tot kantonrechter te Npmegen, is door UEd. ge vraagd, wat »dezen trouwen volgeling van dr Schaepman" dreef, zpn district te verlaten. Eene vraag, aanstonds door de liberale Mid- delburgsche Crt overgenomen. Dat ik niet tot de getrouwe volgelingen van laatstgenoemde behoor, is UEd. wal bekend misschien niet dat ik het genoegen heb, tot de vrienden van eerstgenoemde te behooren. Ook zonder deze laatste omstandigheid zou het mjj gespeten hebben, dat die vraag door UEd. gesteld is. Ik behoef niet aan te toonen, dat zp tot gissingen of onderstellingen van personeelen aard, waarbjj de benoemde in een minder gunstig licht komt te staan, aanleiding geven kan. Naar mpne bescheiden meening mag de dagbladpers zich daartoe niet leenen. Zjj heeft een edeler roeping te vervullen. En daar heerscht tegenwoordig waarlpk al hartstocht genoeg in de katholieke party, dan dat zp nog door bloote vermoedens behoeft of liever mag aangevuld. Mocht die vraag evenwel zpn ingegeven door nieuwsgierigheid of belangstelling in de katho lieke volksvertegenwoordiging, dan acht ik mp wel in staat haar te beantwoorden. De heer Walter heeft 17 jaren als kanton rechter te Hulst gewoond. Kan het iemand wonderbaarlijk of onver klaarbaar schpnen, dat hp eindelpk een sport hooger stpgen wil op de kantonrechterlpke hiërarchische ladder in het veel aangenamere en liefelpkere Npmegen? Meent UEd. soms, dat hp tot solliciteeren gedreven kon zpn door de vrees van zpn par lementairen zetel te verliezen Aangenomen eens, dat zulks het geval geweest ware, wat laakbaars steekt er in Wie zou in gelpke omstandigheden anders gedaan heb ben Afgaande op hetgeen de anti-revolutionnaire partp immer elders deed op grond van haar program, vóór weinige maanden nog te Enk huizen, moet de katholieke partp er zich op voorbereiden, dat gene haar bp de algemeene >D1u;0»,,v,n jn jBnj ,jjen zete! za,j betwisten. Trouwens t vo1dvur *»jjl stemmen, ülö oeiue partpen in 1888 uitbrachten, was niet bpster groot. Maar met nog meer zekerheid durf ik u voorspellen, dat de Katholieke kiezers voor de herkiezing van hun afgevaardigde met niet minder pver en in niet kleiner getale zullen opkomen dan voor zpne verkiezing in 1888. Yooral door zpne groote voorkomendhied zoo wel jegens de kleine als de |groote luiden heeft hp in zijn kanton, en na zpn intrede in het parlement ook in zpn district, zich zoo ongewone populariteit verworven, dat wegens zpne verwpdering wel geen vermindering van opkomst bp de stembus behoeft te worden ge vreesd ot dat hp ooit »een vreemde" voor hei district worden zal. Daarenboven is de heer Walter (de eerste katholieke afgevaardigde dezer streken sinds eeuwen. Zonder zpne candidatuur of indien hp kwam te vallen bp de stembus, vervalt zpn zetel wis en zeker aan een Protestant. Deze omstandigheid alleen zou in staat zpne alle katholieke kiezers bpeen te houden rond hem, indien er geen andere beweegredenen waren." T. F. A. K. Daaronder teesent de Maasbode het volgende aan De geachte schrpver zal onze verzekering willen aannemen, dat van een personeele quaestie bp ons geen. sprake was. In de politiek moet men vaak over personen spreken daarom vieren." »Ik zal mpn best doenals ik den heelen winter slechts hier mocht blpven »Kunt gp dat dan niet?" »Misschienals vader en moeder het goed vindenmaar zp missen mp zeer." De dokter vroeg of zp niet meer broeders of zusters had. »Neen, de drie oudste kinderen, ouder dan Nelljr en ik, zpn gestorven." Zp waren nu bp de oude graven, zooals men zeide, ofschoon het niets meer waren dan met mos begroeide kuilen. De dokter begon te vertellen van zpn jeugd, die hp hier doorgebracht had, en deelde haar mede dat hp den heer Sandborg een bod wilde doen voor Fjordendaal, daar het hem aan het hart ging, te zien dat het oude landgoed met al zpne herinneringen zoo verwaarloosd werd. Bennett hoorde met belangstelling, hoe alles in vroegeren tpd geweest was, en hoe hp het oude huis weer zou opbouwen en herstellen, ale hp het in zpn bezit kon krpgen. »Ik vrees dat de heer bandborg Fjorden- daal niet zal willen verkoopen", zei zp eens klaps, »hp is rpk genoeg en de oude mevrouw zei dat het landgoed reeds meer dan tachtig jaar in hun familie is." »Ik verwacht ook niet veel te gemoet- koming van zpn kant, tenzp ik het tot eiken prps wilde hebbenik geloot dat die jonge man nog al op den penning ii en zeker niet zpn er in zulk geval nog niet altpd personeele quaestiën. Dat iemand, die 17 jaar lang met eere eene betrekking heeft vervuld, naar promotie ver langt en deze verkrpgt, kan bij niemand bezwaar vinden, en dat de heer Walter voorkomend jegens zpne kiezers is, heeft hp met alle afge vaardigden gemeen. Maar nu de geëerde inzender dit vraagstuk opwerpt, mag gevraagd worden, of bp de be oordeeling van een afgevaardigde zpne welwil lendheid jegens zpne kiezers op de eerste plaats aan de orde is. Moet men niet veeleer opmer ken, dat de heer Walter ook voor de begroo tingen gestemd en daardoor de invoering van de legerwetten mogelpk heeft helpen maken dat hp niet heeft geholpen de eenheid bp de Katholieken te herstellen, zoodat nu te Hulst wellicht een Protestant zal gekozen worden Waarlpk, als men alleen aan welwillendheid denkt, dan maakt men de quaestie een zuiver persoonlpke en vergeet de algemeene belangen, welke in de Kamer moeten verdedigd worden. In de Zaterdag gehouden vergadering van de Liberale Unie, welke zooals men weet zich met overgroote meerderheid voor de grond slagen der aanhangige legerwet heeft verklaard, is ook op het »vergelpk" gezinspeeld, waarvan in de laatste weken zooveel is gesproken, maar dat nog altpd in het duister is verscholen. Wil men de nummerverwisseling handhaven of willen de katholieken zekerheid, dat de geestelpken enz. vrpgesteld zullen worden Beide deze gissingen zpn geopperd. Een derde komt hierop neder, dat men het daarheen zou trachten te leiden, dat de uitvoering der leger wet nog een tiental jaren wordt uitgesteld Dit laatste gaf den heer Levy aanleiding om op het voorstel van het bestuur een amen dement in te dienen. Ter verkorting van net aeDat naa ni. aai bestuur de volgende motie voorgesteld: »De Liberale Unie, zich vereenigende met de strek king van het (bekende) praeadvies, van meening dat de ingrppende wpziging van hoofdstuk 8 der grondwet den wetgever de verplichting oplegt afdoende verbetering te brengen in de levende strpdkrachten en dat daarbp toepassing behoort te erlangen het beginsel van persoon- lpken dienstplicht, spreekt den wensch uit, dat thans op den grondslag van het aanhangig wetsontwerp eene regeling van dat onderwerp tot stand kome". De heer Levy stelde nu voor in het slot de woorden te voegen >en wel zonder eenig verwpl". Tegen die bpvoeging had het beBtuur geen bezwaar; en aldus geamendeerd is de motie dan ook met 76 tegen 10 stemmen aangenomen. Naar men meldt ligt het in de bedoeling, de voorbereiding van de legerwet op zoodanigen tpd te doen affoopen dat de openbare behan deling in de Tweede kamer zou kunnen aan vangen omstreeks half April. Ter tegemoetkoming aan veler bedenking omtrent de te zware persoonlpke lasten, die deze wet zou kunnen opleggen, moet het voor nemen bestaan door vermindering van het bjjzonder vlug, zoodat het tamelpk vervelend zal zyn om met hem te onderhandelen." »Het zou zoo heerlpk voor Nelly en haar man wezen als gp het kocht, dokter. Maar gp moet zorgen dat die aardige, oude dame met haar geheelen inboedel er in blpft", voegde zp er ondeugend bp. »Wie moest haar dan gezelschap houden? Ik zou slechts een gedeelte Van den zomer en den herfst hier doorbrengen." »0, zoudt gp hier niet willen wonen »Niet voor goed dat zou ik om aller lei redenen niet kunnen dóen." Kort daarna betraden zp de vestibule, waar zp door het luide geblaf der jachthonden ont vangen werden. Bennett begaf zich terstond naar de oude mevrouw, die aan haar spinnewiel zat, en Bennett met groote deftigheid doch zeer hartelpk begroette. En nu volgde er een ten toonstelling van allerlei oude zaken, kleeren, sieraden, meubels en ornamenten, huisvlpt- voorwerpen, enz., alles wat Bennett de vorige keer ontgaan was. De keuken kreeg zp echter niet te zien, hoezeer zp ook van verlangen brandde om er in te gaan; want zp had de boeren al zooveel hooren praten over dat licht van »Mevrouw", dat gedurende de donkere nachten brandde en op veel grooter afstand te zien was dan eenig and6r licht. Het bracht de menschen somtpds op een dwaalspoor, zooals onlangs met Cbris- jaarlpksche contingent dien druk te verminde ren. Van de firma Geb. E. en M. Cohen, uit gevers te Arnhem en te Npmegen, ontvingen wp het tweede deel van Charles Darwin's Het variëeren lusschen huisdieren en cultuurplanten, een onderdeel van Darwin's Biologische meesterwerken voor Nederlanders bewerkt door dr H. Hartogh Heys van Zouteveen en dr T. C. Winkler. In alle opzichten beantwoordt dit deel aan zpne voorgangers. Uit Rotterdam wordt bericht, dat de hoofdpersonen van de leden der voormalige Duitsche opera onderling ongenoegen hebben gekregen, zoodat het gezelschap nu voor goed uiteengegaan en nog verschillende leden naar Duitsohland zpn vertrokken. Toch schpnen de overige den moed niet te laten zakkenwant tegen Woensdag a. is der Troubadour nog aangekondigd. De verbintenissen tusschen de Kon. ver- eeniging Het Nederlandsch Tooneel en den heer Louis Bouwmeester en zpn zuster, mevr. Frenkel- Bouwmeester zpn thans volgens een stellig bericht in verschillende bladen hernieuwd. Ter bevordering der nationale dramatische kunst, heeft het gemeentebestuur van Antwerpen een driejaarlpkschenwedstrpd van tooneelkunde uitgeschreven. De stedelpke tooneelraad van Antwerpens Nederlandschen schouwburg, is gelast dit besluit uit te voeren, en aldus is de eerste dier wedstrpden geopend. Al de schrpvers van Zuid- en Noord-Nederland worden uitge- noodigd om aan den prpskamp deel te nemen. Zij mogen mededingen met nieuwe oorspronke- ipke drama's, comedies en blpspelen van allen aard, in gebonden of ongebonden stpl, en van een tot vpf bedrpven. volgtvoor het beste drama fr. 600, voor de beste comedie fr. 500, voor het beste blpspel fr. 300. De mededingende werken moeten vóór 1 Juli 1891, vrachtvrp worden gezonden aan het secretariaat der stad Antwerpen. Yoor de vaceerende betrekking van leeraar in de wiskunde (hoogste klasse), natuur- en werktuigkunde en rechtlpnig teekenen aan de hoogere burgerschool te Zierikzee hebben zich vpf sollicitanten aangemeld. Zooals dezer dagen werd gemeld is er een voortdurend tekort aan katholieke onderwpzers. In twee zoo goed als uitsluitend katholieke gemeenten van Twente waren de gemeentebe sturen kortelings verplicht in de eene gemeente een, in de andere twee protestantsche onder wpzers te benoemen. Ook te Zeeuwsch-Clinge is, naar men ons meldt, onlangs weer een protestantsch titularis benoemd, daar de vpf sollicitanten allen tot de hervormde kerk behoordeD. Te Grauw deed zich voor de betrekking van onderwpzeres slechts eene sollicitante op, die protestantsch was. De raad benoemde toen eene ongediplo- tiaan Melsen gebeurd was. Die kvtam van dö markt en moest naar zpn huis, dat op het gebied van Fjordendaal lag, vlak bp de plaats j het was een stikdonkere nacht, en hp kon geen hand voor oogen zien. Eindelpk kreeg hp het licht van >Mevrouw" in het oogmaar nu was het merkwaardige van het geval dat, ofschoon het in het Oosten brandde, hp het in het Westen zag, en nadat hp een paar uur' op dat licht was afgegaan, zoodat het zweet hem van het voorhoofd gutste, viel hp uitgeput neer en sliep in. Den volgenden morgen vond de koetsier van Fjordendaal hein aan het strand liggen en als hp daar nog een half uur gelegen had zou de vloed hem weggespoeld hebben. Dat was slechts een van de vele verhalen, die er over dat licht in omloop waren. Thans, meer dan twintig jaar nadat de oude mevrouw overleden is, moet het zich nog af en toe vertoonen, vooral, wanneer er gewichtige ge beurtenissen te Fjordendaal op handen zpn. En menigeen slaat een kruis als hij in 't donker door den dichten nevel en de zeedamp langs het oude landgoed gaat, wanneer de torenuilen krassen, begeleid door het gehuil der groote kettinghonden, terwpl de golven haar schuim over de muren der gracht spatten. In' de dagen, waarin ons verhaal speelt, zei men dat het licht met een vlam brandde, zoo rood, alsof het heele huis in brand jtonden Bennett bad thuis gezegd dat zp eens op een

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1