N°. 44.
134e Jaargang.
1891,
Zaterdag
21 Februari
Verspreide Berichten.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.'
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 20 Februari.
NAAR ZEE.
Het tooneel.
LETTEREN EN KUNST.
UIT STAD EN PROVINCIE.
VERKOOPINGEN, ENZ.
RECHTSZAKEN.
Burgerlijke stand.
MIBDELBI lt(.S(lli: (III lil\T.
w
Thermometer. i Agenten te Vliasingen P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Krniningen: F. v. d. Peul, te Zierikzee: A. C.deMooij, te Tholen: W. A. j Advertentiën
Middelburg 20 Febr. vm. 8 n. 30 gr. i van Nieuwenhdijzen en te Terneuzen M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de i moeten des namiddags te één uur
m. 12 u. 41 gr., av. 4 u. 43 gr. F. ad verten tie-bureau's van Nijgh Van Ditmab, te Botterdam, de Gebe. Belinfante, te 's Gravenbage, en A. de la Mae Azn., te Amsterdam. aan het bureau bezorgd zjjn, willen
Verwacht O. wind. Hootdagenten voor het Buitenlamdte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avonds nog worden opgenomen.
Onze geachte medewerker, die dezer dagen
een opwekking tot onze Hollandsche jongens
schreef, verzoekt onB nog opname van het vol
gende
't Is altjjd aangenaam voor een schrjjver, als
van zjjn pennevrucht notitie wordt genomen.
Nog streelender is het, als men hem de vraag
voorlegthoe moet ik het aanleggen om dat
gene te bereiken, wat gjj ons geschetst hebt.
Dit nu is het geval met mjjne aansporing
aan de Hollandsche jongens om op zee hun
geluk te beproeven.
Laat mij eene levensbeschrijving van zulk
een jongen geven.
Hjj had gewoon lager onderwjjs genoten, en
wilde en zou naar zee. Door tusschenkomst van
een kantoordat de administratie over verschei
dene koopvaardijschepen voerde, werd hp als
jongen op een dier schepen geplaatst, en hij
vierde zjjn dertienden jaardag in Sydney. Bin
nenkomende en weer naar zee gaande, klom
hp op tot achttienguldensgast", en begon
toen te bedenken, dat altjjd »vóor den grooten
mast" ook niet alles is. Zpne opgespaarde
centen stelden hem in staat naar de zeevaart
kundige school van den heer Hoorweg te
Krimpen te gaan, en na eenigen tijd was hjj
in het bezit van het diploma als derden
stuurman. Na twee reizen als zoodanig kreeg
hjj verlof (het schip voer voor de Ned. Handel
maatschappij) om zonder diploma eene reis als
tweeden stuurman te doen. Na deze reis vol
bracht te hebben, ging hp weer» naar school"
en verkreeg in plaats van het verlangde
diploma als 2en dat van len stuurman (z. g
opperstuurman). Op zjjn 27e jaar was hjj
kapitein op een onzer meest gerenomeerde
clipper-fregatschepen, en twintig jaren daarna
legde hjj de bjjl er bp neer.
In het bezit van een aardig (hoewel zuur
verdiend) kapitaal kon hp rustig leven, en dit
te meer omdat de minister van marine hem
benoemd had tot commissaris van het loods
wezen in een onzer meest bekende havens.
Nu meene men niet, dat hier een bjjzonder
geval (een De Ruiter in miniatuur) is geschetst.
Zeker een tiental jongens zjjn mjj bekend, die
op zee kerels zjjn geworden. Een hunner is b. v.
loodsschipper zeker ook een eervolle be
trekking.
Jongens, neemt er voorbeeld aan. Weestniet
bang, wanneer »het zilte nat u om de ooren
spat." Gjj kunt daar een man worden, terwjjl
gjj aan den wal misschien te eeniger tjjd wordt
ngedeeld onder de Btumpers.
Maar hoe nu aan boord te komen? De kapi-
In den laatsten tjjd is Sardou meermalen het
verwjjt gemaakt dat zpne stukken leeg en hol
zjjn. Er zit daarin, volgens die meeningbe-
ljjders, geen substantiezjj zpn eenvoudig op
effect gemaakt.
Er ligt in die bewering eenige grond van
waarheid, maar toch is het o. i. niet billjjk,
wanneer men haar op den ganschen arbeid
van dien vruchtbaren Franschen dramaturg
toepast.
In den laatsten tjjd, sedert Sardou er zich
slechts op toelegt fabriekswerk te leveren,
hoofdzakeljjk ten believe van Sarah Bernhardt
wjj spreken niet van Thermidore, dat wjj
nog niet kennen moest de inhoud zjjner
stukken wel worden opgeofferd aan het effect,
door prachtige decoraties, fraaie costumes enz.
te verkr jjgen. Maar wie zpn Vrienden van ons,
zpn Heeren en dames van Font-Arey, zpne
Familie Benoiton, zjjn Rahagas kent, zal wil
hp eerlpk zpn moeten verklaren dat Sardou
daarbij veel te denken geeft en een geestige
dialoog zich daarin paart aan een harde gee-
seling van menigen maatsohappelpken toestand.
Het zou ons te ver voeren, wanneer wjj dit
tein, op de beperkte ruimte van zjjn schip een
soort half god, (»schipper, naast God") beslist
in den regel over de al of niet aanneming van
scheepsjongens en anderen der equipage. Maar
wanneer men de voorspraak heeft van het
kantoor (waarvoor het schip vaart), dan kan
men wel verwachten geplaatst te worden.
Ik zou hun, die dit wenschen, dus raden
wend u tot de reederij of een administratie
kantoor voor fcoopvaardjjschepen, en de kapiteins
zjjn dan »zoo" niet om zich tegen het verlangen
der heeren te verbetten.
En eenmaal aan boord, nu dan moet het al
heel slecht gaan, wil het niet veel beter mar-
cheeren dan op het land.
Men schrpft ons
Bp de herziening der kiezerslijsten komt bij
vernieuwing aan het licht dat de zoogenaamde
lodgers een voorrecht hebben boven de per
sonen, die zelf in de personeele belasting zpn
aangeslagen. Terwjjl de laatsten eerst kiezer
zjjn, wanneer zjj over het laatst verloopen
dienstjaar een voldoenden aanslag verschuldigd
waren en betaald hadden, verkrpgen eerstge-
noemden reeds kiesrecht, indien zjj bewjjzen
voor negen maanden van het loopende dienst
jaar een behoorljjk deel van een belastbaar
perceel te betalen te hebben.
De voorwaarde van werkeljjke betaling geldt
dus voor de lodgers niet. Het gevolg dier onge
lijkmatigheid brengt mede dat personen, die over
het loopende dienstjaar voor het eerst een huis
bewonen dat niet in de remissie valt, met de
kwitantie in de hand, op het kiesrecht moeten
wachten tot een volgend jaar en zjj, die van
dergeljjke woning de belasting over het vorige
dienstjaar betaalden, op de kiezerslpst geplaatst
moeten worden, niettegenstaande zjj over het
loopende dienstjaar geen belasting meer ver
schuldigd zpn, derhalve het kenteeken van
maatsohappelpken welstand hebben verloren.
Bp kon. besluit is, zooals in een deel van
het vorig nommer nog onder Laatste berichten
werd medegedeeld, benoemd tot kantonrechter
te Npmegen mr F. J. F. M. Walter, thans
kantonrechter te Hulst.
Yerder is benoemd tot vice-president der
arrondissements-rechtbanfe te Assen mr E.
Oosting, thans rechter in gemeld colleges en
tot griffier bjj het kantongerecht te Berlikum,
mr J. A. Schaaff, advocaat en procureur te
Bolsward, tevens plaatsvervangend griffier bp
het kantongerecht aldaar.
De kapitein t/z D. J. Weys is op zpn verzoek
op pensioen gesteld ten bedrage van i 2100
'sjaars met een verhooging van 1125.
Eindeljjk zpn bevorderd tot kapitein ter zee,
de kapitein-luit. ter zee H. Yan Broekhuyzen
tot kapitein-luit. ter zee, de luit. ter zee 1ste kl.
J. J. De Bruyneen tot luitenant ter zee 1ste
kl., de luit. ter zee 2de kl. L. N. De Bruyne.
Na aanneming van hoofdstuk Y der staats-
begrooting binnenlandsche zakenkwam Don
derdag in de Eerste kamer in behandeling
hoofdstuk Marine.
De heer Van Alphen critiseerde het beleid
van den minister, dat volgens hem niet door-
beweren staafden door den inhoud dier stukken
de revue te laten passeerenwie genoemde
stukken kent, zal onze bedoeling zeer goed
begrjjpen; en bjj hen, die tot heden ze noch
lazen noch zagen spelen, zou onze uitleg geen
doel kunnen treffen.
Wjj wezen slechts even op deze bedenking,
tegen Sardou gemaakt, omdat zjj ons van zelf
in de gedachten kwam bjj de opvoering van
Ferréol, Donderdagavond in den Middel burgschen
schouwburg, die op een paar plaatsen in
de loges na op alle rangen druk bezet was.
Ferréol ia wjj deelden het dezer dagen
mee een der eerste stukken van Sardou,
een werk dat hjj geruimen tjjd in portefeuille
hield. Het getuigt in enkele opzichten van
de bekwaamheid des sohrpvers als dramaturg;
al is het ook niet zoo doorwrocht als zijne
hierboven genoemde latere stukken.
Diepe gedachten, geestige gesprekken, sar
castische betoogen vinden wjj in Ferréol niet.
Maar het verraadt reeds de kunstige hand van
Sardou dat hp tot het laatste toe de toe
schouwers weet te boeien, niettegenstaande
deze zoo spoedig reeds van den toestand op de
hoogte zpn. Want van het oogenblik af dat
Martial, de boschwachter, in het tweede bedrjjf
het gesprek voert met den president van het hof
begrjjpt elk hoorder en elke hoordereB zeker
tastend genoeg was, zoodat de aanbouw van
materieel zeer achterlpk bleef, ook ten nadeele
van Indië. Ia den laatsten tjjd werden ook
te veel adelborsten geplaatst te Willemsoord,
in strijd met het belang der practische oefe
ning. Met minder personeel was men ook
niet vooruitgegaan. Het eskader-varen, voor
ontwikkeling zoo noodig, moet weer plaats
hebben evenals practische en gecombineerde
oefeningen ter zee. In het belang onzer marine
achtte spreker het noodig het politiek leven
van dezen minister niet te bestendigen.
De heer Prins betoogde, dat de contracten
met de Koninkljjke Maatschappp van stoom
werktuigen schadeljjk waren voor het lands
belang en slechts welwillendheid beoogden
tegenover die fabriek en een vertrouwen aan
duidden dat zjj niet verdiende.
Heden wordt de behandeling voortgezet.
In overleg met de commissie voor de steno
graphic in de Staten-generaal, heeft de regeering
overeenkomstig hare toezegging bp de behan
deling van de pensioenwetten thans voorgesteld
de vroegere, door de op 1 Jan. jl. in dienst
zijnde ambtenaren bjj den stensgraphischen dienst
als adspirant, als kweekeling of als leerling
bewezen diensten ook met pensioen te vergel
den, mits, voor zoover de tegenwoordige kwee-
kelingen betreft, van 1 Jan. 1891 af de rente
der ingevolge art. 9, litt. c. der betrekkeljjke
pensioenwet door hen verschuldigde bjjdrage
worde betaald. De beide thans in dienst
zjjnde kweekelingen hebben zich daartoe be
reid verklaard.
Het Utrechtsch Dagblad deelt mede, dat
de heer Louis Bouwmeester zpn contract met
het Nederlandsch Toonar 1 heeft vernieuwd.
Diep getroffen is men in de Berlpnsche
kunstenaars-wereld door den plotselingen dood
van den beeldhouwer Eduard Liirssen, die in
zijn atelier in de Technische Hochschule over
leed. Zjjn vrouw, door dezen overwachten slag
hevig verschrikt, kreeg een beroerte, die even
eens den dood tengevolge had. Naar men zegt
maakte de kunstenaar door een pistoolschot
een einde aan zpn leven.
Lürssen behoorde tot de meest bekende Ber
lpnsche beeldhouwers, die vooral op het gebied
der decoratieve plastiek zich naam verwierf.
Ook te Kopenhagen zal een Thédtre lïbre
opgericht worden. Het plan gaat uit van de
liberale studentenvereeniging. Zoowel classieke
als moderne stukken zullen opgevoerd worden
te beginnen met Zola's Thérïse Raquin. De
voornaamste tooneelspelers der particuliere
schouwburgen zullen in het Theatre libre mede
spelen.
De kamer van koophandel eh fabrieken
alhier houdt Maandag den 23en dezer te 3 uren
precies eene openbare vergadering.
De volledige bekroningsljjst der Donderdag
door de centrale tentoonstellings-vereeniging
Landbouwbelang te Zierikzee gehouden tentoon-
wel het eerst 1 dat Martial de schuldige is, die
den moord beging, waarvoor een vriend van
Ferréol op het punt staat veroordeeld te wor
den. En als dan kort daarop in het gesprek
met Gilberte, de vrouw van den president;
en Ferréol die waarheid wordt bevestigd, ligt
de intrige van het stuk open en bloot. En
toch weet Sardou de aandacht tot het laatste
oogenblik te boeien door de wjj ze, waarop hjj
ons verder tot de ontknooping voert.
De moeiljjkheid, waarin Ferréol en Gilberte
zich bevinden, omdat in den nacht waarop de
moord is gepleegd, zjj die elkaar van vroe
ger kennen en hebben bemind, zonder dat de
liefde ooit tot een slechte daad hen vervoerde,
- een onschuldig rendez-vous haddenen
Ferréol, toen hp door Gilberte tot heengaan
werd gedwongen, getuige was van den moord
is goed gedacht en flink geteekend. Ferréol
kan niet spreken of hp brengt Gilberte in op
spraak. En tocheen onschuldige te laten
veroordeelen wil hp noch Gilberte. Een beroep
op Martial baat Ferréol nietde eerste begrppt
de reden waarom de laatste niet spreken zal.
En voor geen fortuin zelfs wil hjj eene scbrifte-
ljjke verklaring van zjjn schuld geven, om daarna
in de gelegenheid gesteld te worden door de
vlucht aan zjjn straf zich te onttrekken.
Hoe eindeljjk Ferréol zichzelven als schuldige
stelling van zaaigranen enz., waaruit gisteren
reeds de hoofdprjjzen onder laatste berichten
werden gemeld, toont aan dat bekroond zpn,
voor
Zomertarwe. 2e pr. Diploma voor bronzen
medaille, D. J. de Vries, Finsterwolde.
Wintertarwe, geschikt om in 't voorjaar te
zaaien. 1 e pr. Bronzen medaille, J. Az. v. d.
Blink, Brielle; 2e pr. D. J. v. d. Have, Ka-
pelle bp Goes.
Haver. Ie pr. Ch. Groeneveld de Kater,
Noordgouwe 2e pr. Van Hoorn, Luitjens
Kamminga le pr. Job v. d. Have, Nieuwer-
kerk; le pr. Van den Bosch Co., Goes, (2);
le pr. Wed. J. Leupen Zoon, Haarlem le
pr. J. Az. v. d. Blink, (3) Brielle2e pr. J. M.
Zaadnoordpk, Leeuwarden.
Van deze havorsoorten wordt door het be
stuur aangekocht en uitgezaaid tot het nemen
van vergeljjkende proeven. De in het program
ma uitgeloofde prjjzen zullen toegekend worden
aan die soort, die bljjkt de grootste opbrengst
te geven en het best voor deze streek geschikt
te zpn.
Chevalier, le pr. bronzen medaille, J. v. d.
Bout FzEikerzee; 2e pr. dezelfde3e pr. J.
Az. v. d. Blink, Brielle.
Zomergerst. le pr. zilveren medaille, Job
van der Have Cz.2e pr. S. J. de Rjjke, Sir
Jansland 3e pr. J. Az. v. d. Blink, Brielle.
Kleine groene erwten, le pr. D. Q. Mulock
Houwer, Zierikzee.
Schokkers, le pr. J. M. Zaadnoordpk, Leeu
warden.
Kroon-erwten. 2e pr. D. Q. Mulock Houwer,
Zierikzee.
Langstroo Grauwe Erwten, le pr. J. M.
Zaadnoordpk, Leeuwarden.
Faardenboonen. le pr. Bronzen Medaille.
D. Q. Mulock Houwer, Zierikzee.
Duivenboonen. 2e pr. J. M. Zaadnoordpk,
Leeuwarden.
Platte Boonen. 2e pr. D. Q. Mulock Houwer,
Zierikzes.
Bruine Boonen, le pr. J. Az. v. d. Blink,
Brielle 2e pr. dezelfde.
Witte boonen. 2e pr. Q. Mulock Houwer,
Zierikzee.
Riga tonnenzaad. le pr. D. Q Mulock
Houwer, Zierikzee 2e pr. A. Prakken, Dantu-
mawoude.
Revelaar lpnzaad. le pr. C. Kupper Hz.
Co., Ouwerkerk.
Canariezaad. le pr. J. M. Zaadnoordpk,
Leeuwarden.
Wikken, le pr. D. Q. Mulock Houwer, Zie
rikzee.
Pootaardappelen. le pr. Job van der Have,
Nieuwerkerk.
Rood klaverzaad, le pr. zilveren medaille.
D. J. van der Have, Kapelle bjj Goes2e pr.
L. Koopman Cz., Zierikzee.
Provence Lucernezaad. le pr. bronzen medaille,
D. J. van der Have, Kapelle.
Graszaden, le pr. bronzen medaille. D. J.
van der Have, Kapelle.
Volgens bericht uit Hoofdplaat dingen
53 sollicitanten naar de betrekking van djjk-
baas van den ealamiteuaen Hoofdplaatpolder,
waaronder twee ingezetenen, die ook geplaatst
zpn op het drietal, waaruit de volgende week
eene benoeming zal plaats hebben. Het trak
tement bedraagt ƒ700 'sjaars.
aangeeft; zpn vriend, de substituut procureur-
generaal, die aan zpn schuld niet gelooft, de
instructie leidt en Martial tot eene bekentenis
dwingtdit alles is geschetst op eene rvpze,
Sardou waardig. Maar de Fransche schrjjver
die, dunkt ons, met zulk een einde gevoegelpk
had kunnen Bluiten, was nog niet tevreden en
greep nog ten slotte het voorgevallene tusschen
Ferréol en Gilberte aan als een middel tot een
keurige scène.
Bp de bespreking tusschen den president en
den subBtituut-procureur-generaal over de beken
tenis van Ferréol wordt gezocht naar het motief,
waarom deze de misdaad zon bedreven hebben.
En van zelf komen zjj op het Cherchez la femme
dat in menig voorval als van zelf voor de hand
ligt. Als nu na de bekentenis en de verwpdering
van Martial Gilberte voor den ambtenaar van
het O. M. en den president van het hof haar
man verschjjnt om den gelukkigen afloop te
vernemen benevens de onschuld van Ferréol en
zpn vriend, en tevens dat de schuldige is ge
vonden, dan laat zjj zich den naam van
Martial ontvallen.
Hoe weet zjj dien vragen de ambtenaren
van den gerechte zich natuurljjk at. En oogen-
blikkeljjk wordt zjj in verhoor genomenen
komt, wat zjj en Ferréol zoo lang verborgen
hielden, aan het licht.
Door de dorpsvereeniging Landbouwbelang
te St. Maartensdjjk is bjj insobrjjving de leve
ring aanbesteed van15800 KG. superphos-
phaat van 14 phosphorzuur, 5000 KG. chili-
salpeter van 15 stikstof, 900 KG. zwavelzure
ammoniak van 20 stikstof en 1400 KG.
Peru-Guano van 7 stikstof en 9 phos
phorzuur.
Ingeleverd waren twee biljetten; en wel:
Door den heer J. Knook, tt Oud-Vosmeer,
als volgtvoor superphosphaat 3.72, chili—
salpeter 9.43$, zwavelzure ammoniak ƒ13.99
en Peru-Guano 10.22$.
Door den heer J. Hage Pz., te St. Maartens
djjk, voor superphosphaat 3.62, chili-salpeter
f 9.89, zwavelzure ammoniak 15.07.|
Voor Peru-Guano had deze niet ingeschreven.
Alles berekend per 100 KG. te leveren vrjj
voor den wal. Den jminsten inschrjjvera is de
levering gegund.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrjjdag, zpn veroord e el d wegens
diefstal: J. C., 18 j., Krabbendpke, en
J. H., 36 j., hvr. van P. d. V., arbeidster,
Uudelande, beiden tot 1 m. gev. straf
mishandeling: A. G., 22 j., koopman
in papier, Bergen op Zoom, tot 3 b. s. 3
d. h., en
beleed i ging: M. d. H., 30 j., timmer
man, Kruiningen, tot 5 b. s. 5 d. h.
Allen in de kosten.
Van 19 en 20 Februari.
Middelburg OndertrouwdA. F. Blokpoel,
jm. 21 j. met A. P. Beckers, jd. 21 j.
Bevallen: M. J. Bosdjjk,geb. Van Oosten, d.
OverledenL. J. Renguet, wedr van C.
Papen, 70 j. M. P. van de Linde, wed" van
A. H. van der Weele, 67 j. C. P. Yerrejj,
ongeh. z. 20 j.
Door het bestuur van de vereeniging van
aardappelfabrikanten hier te lande is bjj adres
aan de regeering het verzoek gericht, om bjj
de regeering van Frankrjjk pogingen aan te
wenden, opdat het plan, daar te lande be
staande, tot verhooging van het inkomend
recht op aardappelmeel niet verwezenlijkt
worde.
De Dordrechtsche courant maakt melding
van een controle-stel voor nachtwaker, uitge
dacht door den heer G. S. C. C. Nabel, huis
meester in het geneesk. krankzinnigengesticht
aldaar, en door de firma A. C. Zoethout Zn»
vervaardigd. Met gerustheid durft zij verzekeren,
dat het onmogeljjk is dat de wakers met dit
toestel bedrog plegen, daar het ontwijfelbaar
zeker het tjjdstip aangeeit, waarop de waker
met eene pen in de daartoe bestemde opening
heeft gestoken. Tot dusver kenden wjj alleen
de zoogenaamde electrische controleurs, die wel
aan hun doel beantwoorden, maar wegens den
hoogen prjjs slechts weinig toepassiug vonden;
Aangrjjpend is dit in hooge mate; maar
bljjkbaar heeft Sardou, toen hp zoover gevor
derd was, de moeilijkheid ingezien om een
goed einde aan zpn stuk te maken. Hjj laat ten
slotte Martial zich doodschieten, zoodat dé
strafzaak niet opnieuw behoeft behandeld te
worden; wat jammer was voor het stadje;
want nu zou het een schahdaal-proces gewor
den zpn en de president van het hof ver
geeft zpne vrouw haren lichten misstap. Het
is wel wat zonderling dat men Ferréol na
zijne qnasi-bekentenis scherp liet bewaken om
hem tegen zelfmoord te behoeden en Martial
onbewaakt liet. De vergevensgezindheid van
den president tegenover zjjne vrotiw komt
ons bovendien ook wat al te groot en te on
gemotiveerd voor, na al het kort daarop
voorafgegane; terwpl het plotseling aan den
dag gekomen huweljjk tusschen Ferréol en
Thértse déEgrémont niet minder verbazing wek
ken moest. Maar eenmaal op den weg, door
Sardou ingeslagen, hadden wjj niet geweten,
hoe het slot van Ferréol had moeten zjjn,
al voldeed dit ons minder.
Sardou liet niet na in zpn stuk enkele zwak
heden van het menschel jjk geslacht te heke
len; o. a. de ziekeljjke belangstelling van de
z. g. beschaafde dames om zulk een moordprocee
bjj te vronen, Sardou laat elkaar zich verdring