N°. 43.
134e Jaargang.
1891.
Y rij dag
20 Februari
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle
dankbetuigingen; van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 19 Februari.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Nlllillllll liGSIIII (IIIIMM
w
Themnmeier.
Middelburg 19 Febr. vm. 8 u. 34 gr.
1». 12 u. 36 gr., av. 4 u. 38 gr. F.
Verwacht N. O. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. deMooij, te Tholen: W. A.
van Nlehwenhuijzen en te TerneuzenM. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de
advertentie-bnrean's van Nijgh Van Dithae, te Botterdam, de Gebe. Belinfante, te 's Gravenhage, en A. de la Mae Azn., te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenlamdte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
A <1 verten tiën
moeten des namiddags te één unr
aan het bureau bezorgd zjjn, willen
zjj des avonds nog worden opgenomen^
De grieven der katholieke fractie, die zich
tegen de legerwet verklaart, schjjnen dieper te
zitten dan tot heden door menigeen gedacht
werd. De Tijd schrjjft ten minste, in een
slot-beschouwing over Een vergelijkeed volgende:
»Ook indien alleen en uitsluitend tegen den
persoonleken dienstplicht de oppositie der
katholieken bp het aanhangige ontwerp-Ber-
gansius gericht was, zelfs d&n zou het tot
stand komen van een vergelijk o. i. zeer groote
moeiljjkheid opleveren.
»Maar des te geringer kans schjjnt ons dan
ook voor een vergeljjk te bestaan door de
wetenschap, dat het niet enkel de quaestie is
van de plaatsvervanging, die ons tegen de
legerwet-Bergansius doet ageeren. In het be
ginsel van den persoonljjken dienstplicht, on
getwijfeld, spreekt zich voor het gansche
katholieke volk het duidelijkst en meest on
miskenbaar het hateljjk karakter van het
wetsontwerp uit. Dit wil echter niet zeggen,
dat het ontwerp ons aannemelijk zou zjjn
indien dat beginsel er wordt uitgelicht. Of
lieverde invoering van den persoonlijken
dienstplicht is slechts een enkele schakel in
de ketenen, die ons, wordt het ontwerp aange
nomen, zullen knellen. Men herinnert zich
uit den pennenstrjjd van vóór eenige maanden,
het gevleugeld woord van De Standaard, die
van een remplaganten partij gewaagde. Daar
gelaten het onvoegzame van dergelijke betite
ling, was de naam, hier aan de katholieke
oppositie tegen de thans ingediende en toen
in uitzicht gestelde legerwet gegeven, te
eenenmale onvolledig. Met de vrjjheid, de
grondwettige vrjjheid van plaatsvervanging,
verdedigen de katholieken alle andere
vryheden, die door de wet-Bergausius wor
den bedreigdverdedigen zjj de belangen
van handel en nijverheid tegen de overmatige
en onzinnige eischen van een onbeschaamd
militairiBmeverdedigen zjj het goed recht
van den burger om zich niet ter wille van
een reeks opvolgende meeningen omtrent de
verdedigbaarheid des lands beurtelings door
eiken minister van Oorlog te laten belasten
met een druk, die misschien een leger te voor
schijn brengt, maar zeker geen volk meer laat
bestaan, dat het de moeite waard acht, zjjn
kommerljjk en kwijnend leven tegen een vreem
den overheerscher te verdedigen.
»Met dit voor oogen ligt het voor de hand
dat het geheel onmogelijk wezen zal om die
katholieke fractie te bevredigen in hare eischen
ten opzichte van onze verdediging."
En tusschen haar en de anti-revolutionnairen
een vergelijk te treffen zal wel tot de onmo
gelijkheden bljjven behooren. Heden schrijft
de Maasbode daaromtrent zelfs nog deze, voor
den heer Schaepman, den beschermer van het
ministerie, den voorstander van zulk een com
promis, zeer ontmoedigende regelen.
ȟoch nemen wjj aan, wat hoogst onwaar
schijnlijk is, nl. dat een vergelijk tot stand en
in de Kamer komt, dat het den heer Schaepman
gelukt den heer Haffmans voor zjjne meening
te doen zwichten, dan is de zaak nog niet
gewonnenveeleer beginnen de moeilijkheden
dan eerst. Immers sedert een groot aantal
katholieke kamerleden zich van den heer Schaep
man hebben afgescheiden, kan hjj in geenen
deele beschouwd worden als hun lastgever, en
zullen zjj zich niet gebonden achten aan de
resultaten der onderhandelingen. De breuk is
volkomen en diep en wordt door de N.-Bra-
bantsche motie in al haar omvang gehand
haafd. Het advies der commissie van voorbe
reiding zal door de katolieken leden beschouwd
worden als dat eener kamercommissie, zonder
dat de katholieke partjj als zoodanig er iet
mede te maken heeft.
»Dit klemt te meer, omdat de heer Schaepman
het weer onnoodig heeft geacht, over deze zaak
de kamerclub bjjeen te roepen en hare meening
uit te vorschen. Sedert September is die club
niet meer bjjeen geweest, en dus heeft de katho
lieke party als zoodanig den heer Schaepman
niet gemachtigd, in haar naam met de anti
revolutionaire party of de regeering te onder
handelen. Hjj kan dus niet verwachten, dat aan
het advies der commissie van voorbereiding
eenige waarde, aan het partijverband ontleend,
zal gehecht worden.
»Hoe men dus de zaak beschouwt, vooruitzicht
op goeden uitslag iB er niet. De politieke kracht
van den heer Schaepman is gebroken hy be
schikt nog over den steun van enkele katholieke
leden, maar de massa is zijn vaandel ontloopen.
Toen hjj op Vryriag 6 dezer stemde voor de
schandeljjke conclusie der commissie in zake het
adres van den grievend verongelukten wacht
meester Hendriks, die in de Tweede kamer recht
kwam zoeken maar het niet vond, ofschoon zjjn
recht volmondig erkend werd, stemden met
den heer Schaepman slechts de heer en Borret en
Reekersal de overige katholieken verzetten
zich tegen de conclusie, al moest dit ook den
minister van oorlog ontstemmen.
»Trouwens reeds by de begrootingen bleek het,
door wie alleen thans het ministerie in het
leven gehouden wordt. De liberalen hebben het
gespaard, en daarom leeft het nogna het
gebeurde in die dagen is het niet te voorzien,
dat de zoogenaamde dissenten onder de leiding
van den heer Schaepman zullen terugkeeren.'
Tegenover al die protesten tegen de legerwet
verheffen zich het spreekt wel van zelf
meer en meer stemmen te haren gunste, na-
tpurljjk voor zoover het de hoofdbeginselen
betreft, daarin neergelegd.
Zoo ontvingen wjj nog heden een brochure
van een, die zich Leoninus noemt en een warm,
krachtig woord spreekt ten gunste van den
persoonljjken dienstplicht.
Hy wijst er op dat »onze kloeke, manhafte,
roomsche en onroomsche voorvaderen ruim
drie eeuwen geleden hun roeping anders op
vatten dan menige katholiek thans Yrjje Neder
landers willende zjjn en blyven, sloten zjj in
1579 de beroemd geworden Unie van Utrecht,
vereenigden zich tot onderlingen bystand tegen
alle geweld en den gemeenen vjjand, en be
sloten daarvoor eene krjjgsmacht samentestel-
len.uit de mannelyke ingezetenen dezer landen,
tusschen de 18 en 60 jaren. Zjj bereikten hun
doelvolledige zegepraal bekroonde hunne
langdurige worsteling de vereenigde provin
ciën werden vrjj en machtig. Ons vaderland,
krachtig naar buiten en van binnen, trad in
1648, na den Munsterschen vrede, als een
aanzienljjke staat, onder de mogendheden van
Europa op."
Dat later Nederland machteloos stond tegen
over de Franschen was een gevolg van hun
onderlinge verdeeldheid hunne partijtwisten.
Dat is een les voor het huidige Nederland.
»Zal vraagt Leoninus de herinnering
aan geschiedkundige feiten, die iedereen kent,
maar niet genoeg voor oogen houdt, thans de
vrijheidlievende Nederlanders aansporen, tot
behoud van vrjjheid en zelfstandigheid, zich,
evenals in 1579, allen aaneen te sluiten, de
eendracht aan te kweeken die macht maakt
Zullen zjj, zoo duidelijk onderwezen door eigen
volksgeschiedenis, eindeljjk inzien dat de waar
heid vaststaat van de bekende uitspraak: »ieder
koninkrjjk, dat tegen zichzelf verdeeld is, wordt
verwoest
»Of zullen de staatspartijen, blind voor de
gevolgen, over de hoogstnoodige algemeene
belangen twisten en verdeeld bljjven, zooals wy
het thans weer beleven, tot het te laat is, en
het Nederlandsche volk, maar dan ook waar-
schjjnljjk onherroepelijk, uit de rei der volkeren
verdwjjnt
»Nog is het tjjd om dit onheil te keeren mits
wjj eensgezind blyven. Zoo wjj inderdaad vrjje
Nederlanders willen blyven, dan moeten wjj
onze vrjjheid ook kunnen verdedigen. Mocht
thans, onverwacht of binnen kort, een oorlog
uitbreken, dan staan wij machteloos en zjjn
verloren. De mogendheid, die de hand mocht
uitstrekken om ons te bemachtigen, zal ons
natuurlijk niet vragen wat wjj willen. Slechts
een krachtige nationale eenheid, gesteund door
een sterk en deugdeljjk ingerichte legermacht,
in voege als thans is voorgesteld, kan den
vjjand ontzag inboezemen en onze vrjjheid
bewaren."
Hierna slaat de schrjjver een terugblik op
de wjjze, waarop achtereenvolgens 's lands
weerbaarheid geregeld werd; en hjj toont
daarby aan dat de invoering van den persoon
lijken dienstplicht in ons land geen nieuwig
heid is.
Leoninus eindigt zjjn betoog met deze woorden
»De regeering heeft haren plicht gedaan. Zjj
wil het onrecht der plaatsvervanging afschaf
fen en daarmede te gelyk het staatsbelang be
vorderen. Zjj wil onze verdedigbaarheid, onze
weerkracht verhoogen, opdat het mogeljjk zjj,
dat wy vrjje Nederlanders kunnen blyven, als
wy dat eendrachtig willen.
»De regeering moge hier pal staan
»De anti-revolutionnairen en liberalen willen
de vernietiging van het voorrecht der plaats
vervanging een deel der roomsch-katholieke
staatsparty wil het voorrecht behouden.
»Zal deze volharden in haar verzet tegen
den persoonljjken dienstplicht Zal zjj geen
offer willen brengen ter wille van de eens
gezindheid en de kracht van het gemeen
schappelijk Vaderland Wjjzullen het af
wachten.
»Maar, hoe dit verder loope, wjj vertrouwen,
dat onze regeering en onze volks-vertegen-
woordiging, bewust van hunnen plicht en door
drongen van het besef, dat de burgerljjke staat
het onbetwistbaar recht heeft zich die wetten
te geven, die voor de geheele gemeenschap de
beste zjjn, zich door geenerlei invloeden, het
minst door de beweging van kerkelyke- of
kerkelijk politieke partjjen, zullen laten dwin
gen om den bestaanden toestand te bestendi
gen en het onrecht der plaatsvervanging te
laten voortduren, tot schade ook van de weer
baarheid des lands.
„Wij willen vrjje Nederlanders blyven 1"
Wjj zouden dit opwekkend, eenvoudig, duide
ljjk en welsprekend woord gaarne in veler
handen zien.
Kunnen de liberale kiesvereenigingen in en
buiten onze provincie daaraan niet meewerken
door eene algemeene verspreiding
ervan te bevorderen
De prjjs van het brochuretje kan geen beletsel
'kjjnhet kost slechts tien centsen wellicht
geeft de uitgever de heer P. J. van de Sande
te Terneuzen het bij groote getalen nog
goedkooper.
Wat Donderdag in de Eerste kamer is be
sproken inzake de coöperatieve vereenigingen
verdient eenige meer uitvoerige mededeeling
dan het telegram in ons vorig nommer bevatte.
Onze lezers kennen de grieven tegen ver
eenigingen als Eigen hulpzjj weten dat Maat
schappelijk belang daaraan zjjn ontstaan te
danken heeft en dat deze vooral opkomt tegen
de wyze van zaken doen door de coöperatieve
vereenigingen, die leveren buiten den kring
harer leden. Daartegen verlangt men maat
regelen van regeeringsswege.
Die kwestie nu bracht de heer Muller in ons
Hoogerhuis ter sprake. Wat daarover is gezegd,
raakt z. i. de vrjjheid van den handel De
minister van justitie had verklaard te willen
overwegen wat de wetgever kan doen om de
misstanden in deze weg te nemen. Welke
misstanden vroeg de heer Muller. Wat be
doelt de min. met dit door hem gebezigde
woord Het schijnt dat de min. er toe over
helt den verkoop door coöperatieve vereeni
gingen aan niet-leden te verbieden, gelyk in
Duitschland. Zulk een inbreuk op de vrjjheid
van koopen en verkoopen nu zou de heer
Muller afkeuren. Er is geen reden om in
Nederland op dit gebied tusschenbeide te treden.
In Engeland heerscht volkomen vrjjheid, maar
daar heeft de verkoop, vonder wettelyken
dwang, alleen aan leden of aandeelhouders
plaats. Als men daartoe bjj de wet dwingt
zal men z. i. het getal leden sterk doen toe
nemen.
Eindeljjk wees de heer Muller op de gevaren,
die onze landbouw zou loopen bjj inmenging
der regeering in de coöperatie, daar velen
meststoffen koopen van coöperatieve vereeni
gingen, met zeer geringe winsten. Waarom
zou de reg. hier optreden, om aan den geest
des tjjds, die producent en consument nader
tot elkander wil brengen, belemmeringen in
den weg te leggen Men kan dat ook op
ander terrein niet tegengaan. Men verzendt
Java-thee in pakjes direct uit Indië aan de
verbruikers de beroemde fabriek van de heeren
Van Kempen te Voorschoten heeft haar eigen
winkels voor den detailverkoop. Is dat ver
keerd Is dat ook te weren Noch 't een,
noch 't andere. Als goed volgeling van Menno
Simonsz kwam de heer Muller ook hier voor
de vrjjheid op.
De heer Moolenburgh sloot zich hierbjj aan.
Naar zjjne meening veroorlooft de wet den
verkoop aan niet-leden en indien de werkkring
alleen wordt beperkt tot de leden, zal de coö
peratie ten onder moeten gaan. Als men den
verkoop beperkt kan men even goed de wet
van 1875 geheel intrekken.
De minister van justitie herinnerde dat in
de Tweede kamer is gewezen op de nadeelen
der coöperatieve verbruiksvereenigingen voor
een deel der neringdoenden en tevens aan den
strijd tegen de vereeniging Eigen Hulp. De
minister vereenigde zich met de bedenkingen
tegen inmenging der regeering maar hjj ver
klaarde zich bereid te onderzoeken of en in
hoever de wetgever iets zou kunnen doen tegen
de niet-bestaande of bewezen maar slechts
geschetste misstanden. De toezegging is dus
zeer voorwaardelijk.
De intrekking van al. 2 van art. 1 der coö-
peratiewet is verlangd, opdat als in Duitsch
land de verkoop tot de leden beperkt worde.
De praktyk heeft daar geleerd dat de coöpe
ratieve vereenigingen kunnen bloeien zonder
verkoop aan niet-leden ook in Engeland is de
vlucht der coöperatie groot, ofschoon de verkoop
alleen tot leden is beperkt, zonder dat de wet
dit voorschrijft. Ook hier te lande is echter
de verkoop aan niet-leden van 39 en 40 pet.
tot 27,„ pet. (in 1890) verminderd. Er is dus
geen aanleiding om de coöperatiewet te herzien
en al. 2 van art. 1 weg te nemen ten einde de
hooge vlucht der coöperatie te beperkenal
thans voor 't oogenblik behoeft er geen vrees
te bestaan voor lichtvaardige inmenging der
regeering. Vrjjheid in alles moge overigens
een schoone leus zjjn, in de beschaafde maat
schappij moet de vrjjheid van het individu be
perkt wezen.
Over deze kwestie schreven wjj vroeger reeds
meer dan eens onze meeningwy kunnen dus
voor ditmaal tot het bovenstaande ons bepalen.
Bjj de jongste verkiezing te Dordrecht had"
den de Roomsch-katholieken een eigen candidaat
gesteld, in plaats van dien der anti-revolutio
nairen te steunen. Het orgaan dezer party
duidt hun dit zeer euvel en beweert, dat de
candidaat, graaf van Rechteren Limpurg, een
libera,al is. De Maasbode ontkent dit, en schrjjft
de ergenis van de Standaard alleen hieraan
toe, dat wat nu in Dordrecht is gebeurd een
voorproefje is van hetgeen men in het vervolg
zal zien.
Bjj Kon. besluit is in zjjnen rang overge
plaatst bjj het wapen der cavalerie van het
leger hier te lande, en wel bjj het 2e reg.
huzaren, de voor den dienst in N.-I. bestemde
tweede-luit. der genie J. van Rinkhuyzen, thans
a la suite van het kol. werfdepot
Op zjjne aanvrage is op pensioen gesteld de
kap. A. Laféber van het le reg. int. ad 1560
s jaars en hem de rang verleend van majoor.
Verder zjjn benoemd bjj het wapen der inf.
tot kap. ÈL la suite van dat wapen, de eerste-
luit. V. A. H. Hanckar, adm. van het mil.
hospit. te Bergen op Zoom, die in zjjne tegen
woordige betrekking gehandhaafd bljjftbjj het
le regtot kap. de eerste-luit C. C. J. J.
Pfenninger, van het 5e reg.bjj het 6e reg.,
tot kap. de eerste-luit. P. X. Olivier, comm.
der le com. hospitaalsold.bjj het instr.-bataljon,
tot eerst-luit. de tweede-luit. G. Buys, van
het korps.
Nog is benoemd tot directeur van het spoor
wegpostkantoor n°. 3 (standplaats Zwolle), W.
C. Bjjl de Vroe, thans commies der posteryen
le kl.
Het Haagsche Dagblad behelst het volgende
geheimzinnige bericht
»Naar men verzekert, zou van de Eerste ka
mer der Staten-Generaal het verzoek uitgaan
om bjj Hare Majesteit do Koningin-Regentes
ten gehoore te worden toegelaten."
Wy ontvingen van de Maatschappjj Zeeland
een nieuw handboek voor reizigers, die per
Castle ljjn naar Zuid-Afrika en Transvaal willen
gaan.
Dit met duidelijke letter gedrukte en keurig
uitgevoerde werkje bevat, behalve eene beschrij
ving der reis, opgave van passagierspryzen enz.,
het verslag van den consul van België te Pre
toria met toestemming van het consulaat^
generaal der Zuid-Afrikaansche republiek te
Brussel vertaald, en tal van inlichtingen om
trent Transvaalsche toestanden, die voor den
landverhuizer van groote waarde zjjn.
Het handige boekje doorloopende, herinnerden
wjj ons een toevallig onlangs gehoorde ge
tuigenis omtrent de Castle ljjn, die hier wel
een plaats verdient. In den trein zaten wjj
tegenover twee flinke, beschaafde, Nederlandsche
werklieden, die pas uit Transvaal waren terug
gekeerd.
Heengegaan met een andere ljjn hadden zjj
de terugreis met de Gastle ljjn gemaaktep
onverdacht, uit den grond van hun hart luide
hun getuigenis dat die Castle ljjn, wat snelheid
en zeewaardigheid harer booten, zindeljjkheid,
oomfort enz. betreft, staat verre boven andere
Ijjnen.
Nu wjj toch geroepen werden om de aandacht
van onzen lezerskring te vestigen op die ljjn,
deden wjj dit, na zulk eene getuigenis, met des
te meer genoegen en meenen wjj dat de Castle
lijn ten zeerste de belangstelling verdient, die
haar meer en meer te beurt valt.
Onder voorzitterschap van den heer D. A.
Dronkers werd heden middag in het polderhuis
in de Abdjj alhier door commissarissen van
den polder Walcheren eene buitengewone ver
gadering gehouden, die door 19 leden werd
bjjgewoond.
De heer De Brujjn van Melis- en Mariekerke
had bericht verhinderd te zjjn deze vergadering
bjj te wonen.
In de eerste plaats deelde de voorzitter mede
dat, blijkens bjj hem ontvangen bericht, door
commissarissen de heer J. H. Snjjders is aan
gewezen om den raad, den heer J. C. Lantsheer,
tjjdens diens ziekte als lid van het dag. bestuur
te vervangen.
Hjj wenschte den heer Snjjders geluk met dit
bewys van vertrouwen zjjner mede-commis
sarissen en vroeg hem of hjj bereid was die
betrekking te aanvaarden.
De heer Snjjders verklaarde zich daartoe
bereid. Hjj bracht den commissarissen, die hem
wel met hun vertrouwen hadden vereerd, daar
voor zjjn dank en zeide de betrekking alleen
aan te nemen in de hoop dat het den heer
Lantsheer weldra zal gegeven zjjn weder zjjn
plaats in te nemen, die hjj met zooveel succes
vervult.
Hjj deed verder een beroep op de medewerking
van den voorzitter, de leden van het dag. be
stuur en van den griffier. Hij gevoelde dat hem
zeer veel ontbreekt en riep de toegevendheid
van al de leden der vergadering in.
De voorzitter dankte den heer Snjjders voor
zjjne bereidwilligheid en noodigde hem uit na
afloop dezer bjjeenkomst eene zitting van het
dag. bestuur bjj te wonen.
De voorzitter, het wenscheljjk achtende dat
de plaats van den heer Snjjders in de com-
misie tot het onderzoek der rekening, nu hy
tjjdeljjk deel uitmaakt van het dag. bestuur,
tjjdeljjk worde vervuld, wees, wjjl de vergade
ring niet zelve de benoeming wenschte te
doen, daartoe aan den heer P. Melis.
Deze verklaarde zich bereid die betrekking
op zich te nemen.
Daarna kwam ter tafel het eenige voorstel
van het dag. bestuur van de volgende strekking.
Door den gedurende dezen winter plaats ge
had hebbenden jjsgang zjjn een groot aantal
palen, benevens eenige gordingen en kespen
van de werken des polders verloren gegaan.
Het is het voornemen van het dag. bestuur de
noodige voorstellen tot herstelling dier schaden
te doen bjj de aanstaande vaststelling der
polderbegrooting voor 1891aangezien echter,
wanneer de levering van die palen, gordin
gen en kespen eerst tegeljjk met de onder
houdswerken in Mei a. wordt aanbesteed,
een geruime tjjd verloopt eer deze zjjn aan
gevoerd en alzoo een gunstige tjjd voor
het herstellen der schade ongebruikt bljjft,
kwam het 't dag. bestuur wenscheljjk voor de
aanbesteding van het benoodigde hout reeds nu
te doen plaats hebben, waardoor bjj de vele
uit te voeren werken een termijn van twee
maanden wordt gewonnen.
Het dag. bestuur vraagt daarom machtiging
tot aanbesteding van verschillende hoeveelhe
den palengording, kespen, benevens gecreo-
soteerd en ongecreosoteerd mastenhout.
Zonder beraadslaging en met algemeene stem
men vereenigde de vergadering zich met dit
voorstel.
Daarop werd de vergadering gesloten.
Woensdagavond hield het Leger desHeils
eene groote meeting in de zaal van het Schut
tershof alhier, waarbij het statmuziekkorps van
het leger zich hooren liet. Boven het platvorm
was een schild aangebracht met het opschrift:
»Eere zjj God 1 Hulde aan het muziekkorps,"
terwjjl ter zjjde van het platform de roode van
een zwarten rand voorziene vlag van het heils
leger hing met het bekende »bloed en vuur"
in het midden van het roode veld.
De zaal was reeds lang, vóór de oefening
aanving, gevuld en de belangstelling of nieuws
gierigheid was zoo groot dat nog op het laatste
oogenblik onderscheidene reien stoelen moesten
geplaatst worden, terwjjl nog plaats te kort
kwam.
