N°. 42. 134e Jaargang. 1891, Donderdag 19 Februari Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen; van 17 regels^ 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden bepkènd naar plaatsruimte. Middelburg 18 Februari. LETTEREN EN KUNST. UIT STAD EN PROVINCIE NlllllillGSÜIK COURANT. W Thermometer. Advertentiën Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. deMooij, teTbolen: W. A. j Middelburg 18 Febr. vm. 8 u. 31 gr. tan Nieuwenhuijzen en te Terneuien M. de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de moeten des namiddags te één uur m. 12 u 34 gr., av. 4 u. 34 gr. F. advertentie-bureau's van Nxjgh Van Ditmak, te Rotterdam, de Gebr. Belinfante, te 's Gravenbage, en A. de la Mar Azn., te Amsterdam. j aan het bureau bezorgd zjjn, willen Verwacht verand wind. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. zjj des avondB nog worden opgenomen Het Sociaal Weekblad schrjjft in zjjn jongste nommer, onder het opschrift Hervorming, het volgende »Onder de stukken, welke dezer dagen zjjn gewisseld tusschen de Eerste kamer en de regeering, vindt men er een het voorloopig verslag over hoofdstuk II der staatsbegrooting bljjkens hetwelk in de afdeelingen van den Nederlandschen senaat breede beschouwingen zjjn geleverd over een gevolg van 's konings overlpden. Een hoogst bedenkelijk gevolg, inderdaad. Niet meer of minder, dan dat »zoowel de Luxemburgscbe orde van de Eikenkroon als de orde van den Gouden Leeuw voor het koninklyk huis zjjn verloren gegaan, zoodat alsnu, telkens wanneer er een bjjzondere aanleiding bestaat tot het toekennen van onderscheidingen op eenigszins ruime schaal, uitsluitend kan worden gebruik gemaakt van de orde van den Nederlandschen Leeuw." Men zal moeten erkennen, dat de zaak ge wichtig en wel wat van den nationalen tjjd waard is: de tijden zjjn ernstig, en dat in de orde van den Nederlandschen Leeuw de klad zou komen, daarvoor beware ons de hemel Zoo zal men het btgrjjpeljjk vinden, dat »in alle afdeelingen [der Eerste kamer] de meening werd uitgesproken, dat de bestaande toestand verbetering en aanvulling behoeft." De groote vraag is maar, waar het genees middel ligt voor het zorgwekkende kwaad. Drie van die geneesmiddelen nu werden er aangewezen voor éen. Het eerste zou hierin kunnen bestaan, >dat een nieuwe Huisorde werd ingesteld om verdiensten, die het wenscheljjk ware te erken nen, en die toch niet geacht konden worden voor een vereerende orde van den Nederland schen Leeuw in aanmerking te komen, te waar- deeren." Door anderen werd aanbevolen, »een nieuwe Nederlandsche orde bjj de wet in te stellen" welke »men wenschte gegeven ter zake van verdiensten van minderen aard, dan die opge noemd in de wet van 1815." Volgens een derde gevoelen eindeljjk ver diende een ander denkbeeld de voorkeur." •Ofschoon in het algemeen weinig ingenomen met ridderorden", erkenden toch degenen, die dit gevoelen kond deden, >dat deze in de bestaande samenleving, bepaaldelijk in het internationaal verkeer, onmisbaar zjjn." Doch zjj zouden wenschen, »dat die orde uit vjjf, minstens uit vier klassen zou bestaan"immers, »thans moet vaak een grootkruis of een commandeurs kruis worden verleend, omdat men niet met een ridderkruis volstaan kan." »De mogelijk heid, om een lagere klasse te kunnen ver- leenen, zou ook dit voordeel met zich brengen, dat daardoor de jjver, om zich jegens Neder land verdienstelijk te maken, werd aangevuurd.... Men neme de menschen zooals ze zjjn.... Komt de begeerde verandering tot stand, dan zal in dit opzicht verklaarbare voldoening van eigenliefde kunnen worden bevredigd, en zullen tegeljjk vaderlandsche belangen worden gebaat." Wage nu nog iemand te zeggen, dat er geen hervormingsbloed zit in dien hooge tak der volksvertegenwoordiging In verband nu met deze hoogBt belangrijke kwestie herinnerde de regeering in haar antwoord op bovengenoemd voorloopig verslag aan de mislukte poging, in 1884 gedaan om eenige uitbreiding te geven aan de orde van den Nederlandschen leeuw. Een wetsontwerp in die richting vond echter in de afdeelingen der Tweede kamer zulk een ongunstig onthaal dat het niet werd behandeld en ook later niet meer is ingediend. Thans zegt de regeering verder dat het bjj haar een punt van overwe ging uitmaakt op welke wjjze het best in de thans bestaande leemte zal kunnen voorzien worden. Niet gering te achten moeilijkheden" zeggen wij de Amst., D. v. N. na. Een leemte Hoe ernstige menschen toch zoo ernstig over ^speelgoed kunnen redeneeren. Moest men niet dankbaar zjjn dat de Gouden Leeuw, al is 't dan ook een Nassausche, de grenzen is overgetrokken en de Eikenkroon in Luxemburg zal groenen? Loopen er niet hier in Nederland tegen éen geridderde minstens tien niet-geridderden rond, die evenveel of nog meer aanspraak op een lintje zouden kunnen maken, indien het moest gelden als een teeken van verdienste? En dan, als er om aesthetische redenen wer kelijk behoefte bestaat aan gekleurde lintjes, er zjjn er uit Perzië, Venezuela enz. zoovele te betrekken, dat het toch niet noodig is tot een kunstmatige leeuwenteelt de toevlucht te Van een vergeljjk tusschen de katholieken en de anti-revolutionnairen inzake de legerwet waarover men het tegenwoordig in de anti liberale kringen bjjster druk heeft, wil de Tijd nog niet veel hooren. Aan het slot van een opstel daarover zegt het blad De algemeene instemming, waarmee het voorstel-Bergansius van anti-revolutionnairezjjde werd begroet, in de afdeelingen der kamer, in de organen der pers, in de Standaard-zeM, waar men het trouwbreuk en eerloosheid noemde, wanneer de anti-revolutionnaire partij dezen minister en zjjn ontwerp in den steek zou laten, schjjnt ons maar zeer weinig hoop te laten op de mogeljjkheid van een vergeljjk. Tenminste op zulk een, dat voor ons aanne melijk is. Slechts in de tweede editie van ons blad, en dan nog wel beknopt, konden wjj Dinsdag het slot opnemen van de zitting der Eerste kamer, dien dag gehouden. Herhaling en aanvulling van die mededeeling is dus noodig. Aan het einde van de vergadering vroeg de heer Wertheim inlichting omtrent onze diplo matieke en consulaire verhouding in Luxem burg. Is de regeering van oordeel, dat de tot dusver bestaande band moet worden verbroken en welk ernstig motief heeft zjj daarvoor vroeg hp. De personeele unie is helaas verbroken, maar er zijn toch altjjd nog familie- en andere relatiën die onze consuls in Luxemburg kunnen hebben te behartigen. Is de regeering wellicht alsnog er toe gekomen om de vroegere daad van loyauteit, zooals zp in Luxemburg genoemd is, te doen ophouden De minister van koloniën deed bp de beant woording der verschillende sprekers den heer Van de Putte opmerken, dat het ministerie althans den naam verdient van een kabinet der pacificatie (op onderwijsgebied), geljjk de heer Van Royen zelfs erkent, dat die wet de reden van bestaan der tegenwoordige partjj-splitsing heeft doen ophouden. Intusschen zullen ook na die wet nog politieke partpen in den lande bljjven bestaan. Men beweert echter, dat de liberale partjj de schoolpacificatie had kunnen tot stand brengende liberale partjj heeft dit nochtans te vergeefs beproefd, ifet is waar, de neutraliteit der openbare school is behouden bp de wet van 1889; maar er is nog iets anders verkregen, nameljjk de eisch van rechtvaar digheid voor het bjjzonder onderwps. Dit is het wezenljjk liberale beginsel, als zoodanig ook door een groot deel der liberale partjj erkend. In zoover althans heeft het ministerie zeker 's lands belang behartigd. De band, die de leden der meerderheid aan elkander bindt, is nu echter niet verbroken; het beginsel, waarop de school wet rust, houdt ook voortaan de meerderheid samen; het is de erkenning van een Hoogeren wil, het verschil tuBschen de soevereiniteit Gods en de volks-souvereiniteit. Komende tot de critiek van den heer Van de Putte, stelde hp daartegenover het oordeel van den heer Van Royen met betrekking tot de handelingen van het kabinet, dat niet alleen voor materieele, maar ook voor hoogere belangen (de Zending b. v.) een open oog heeft gehad. In zake van Bassorah werd door de regeering ook het financieel belang deB rjjkB (met opzicht tot het stationeeren van het schip De Rwyterj niet uit het oog verloren. Ten opzichte van het kiesrecht, meende de minister, dat de add. artikelen der grondwet niet bestemd waren om zoo spoedig door eene definitieve regeling te worden vervangen. En zon eene regeering thans wel kans hebben van slagen met eene kiesrecht-hervorming, bjj de ook aan de over- zjjde bestaande verdeeldheid Ten slotte ant woordde de minister den heer De Bruyn, dat de legerwet is ingediend naar de opvatting der regeering in 's lands belang. Wellicht kan overleg met de Tweede kamer nog wijzigingen ten gevolge hebben in het ontwerp. De minister van financiën deed den heer Van de Putte opmerken, dat werkeljjk thans eene spoorwegleening goedkooper zou kannen gesloten worden dan in het najaar. Voor de gevolgen van de late vaststelling der begroo ting kan bet ministerie geen verwjjt treffen. De regeering kan den dienst niet laten stil staan. Nood breekt wet. De minister Lohman verdedigde de onpartij digheid der gedane benoemingen. In de ver klaring van den heer Van de Putte zag de minister de erkenning van de juistheid zpner beginselen en van de billjjkheid in hunne toe passing, zoodat de vrees voer elericalisme niet was bewaarheid. Het kiesiecht moet worden uitgebreid, maar terecht zeide de heer Van de Putte, dat men niet naar het onmogeljjke moet streven. De minister van buitenlandsche zaken ver klaarde, dat de regeering verwachtte, dat Luxemburg eene eigen diplomatische en con sulaire organisatie zou maken, zoodat onze diensten dan niet meer noodig zouden zjjnen de minister van waterstaat verzekerde, dat het wetsontwerp betrekkelijk de reorganisatie van den raad van toezicht op de spoorwegdiensten reeds bjj den raad van state was. Hp ver- waohtte dat verscheidene maatregelen, welke in voorbereiding zjjn, zullen doen zien, dat de spoorwegcontracten goede vruchten zulleD dragen. Na repliek van de heeren Van Gennep en De Bruyn werd het algemeen debat gesloten Bjj Kon. besluit is pensioen verleend ten laste van den staat aan mr P. S. Noyon gewezen vice-president van het gerechtshof te Amsterdam, ten bedrage van 3000 'sjaars. Verder is aan dr A. Borgman, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als leeraar aan de rjjks hoogere burgerschool te Warffum. Bjj het personeel van den geneeskundigen dienst der landmacht is benoemd tot officier van gezondheid 2de kl., de student in de ge neeskunde (arts) A. Klein. Eindeljjk is benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Assen F. J. T. M. Smit, thans directeur-brievengaarder aldaar. Door directeuren der Nederlandsche Maat schappij ter bevordering van Nijverheid is eene commissie benoemd tot overweging of bjj ont ginningen van woeste gronden en beiden staats- of particuliere bemoeiing wenscheljjk is. Deze commissie is samengesteld uit de heeren mr W. H. de Beaufort, R. Dinger, prof. N. G. Pierson, mr J. H. Schober en G. E. H. Tutein Nolthenius. - Directeuren hebben bp de departementen der maatschappij in behandeling gebracht een voor stel van het departement Utrecht tot overwe ging van de bezwaren, die de bestaande tolhef fingen zoo te land als te water aankleven, in verband met het wetsontwerp tot regeling van heffingen voor het gebruik van wegen, vaarten enz., welker onderhoud door den staat bekostigd wordt. Voorts hebben directeuren de departe menten nitgenoodigd tot overweging van voor stellen van de departementen Utrecht en Groningen om bp de volksvertegenwoordiging een adres in te dienen tot niet aanneming van het wetsontwerp tot herziening der algemeene regels ten aanzien der plaatselpke belastingen, en rapport uit te brengen betreffende het in gediende wetsontwerp tot regeling der brieven- posterp. De laatste mail uit Paramaribo bevat natuur lijk nog geen bijzonderheden omtrent het conflict, dat tusschen den gouverneur en den procureur- generaal moet zjjn uitgebroken. Wel geeft de correspondent van het Fad. inlichtingen over de zaak, die de aanleiding moet geweest zjjn tot het conflict. Hij meldt daarvan, dat sedert het optreden van mr Kalff als procureur-gene raal de gevangenen buiten de gevangenis op gezag van de opzichters alleen en voor het minste delict afgeranseld worden, terwjjl de wet op de gevangenissen het opleggen van lpfstraf alleen in uiterste gevallen, en dan niet anders dan in tegenwoordigheid van de com missie van toezicht, binnen de gevangenis toelaat. »Herhaaldelpk en dagen achtereen kon men in de maanden Nov. en Dec. gestraften, op het Gouvernementplein werkzaam, telkens zien afranselen, als ze maar niet hard genoeg liepen of werkten, altjjd naar het oordeel van den overgestelden opzichter. Men waarschuwde om daarmede op te houden; doch 't schjjnt-in deze kolonie juist eene aanmoediging bjj het bestuur te zjjn om dan zulke wenken niet op te volgen. Althans men ging voort met het ranselen der gestraften, waarvan de meesten B.-I. koelies waren, totdat op een goeden morgen voor de woning van den Eng. consul een tal van koelies zoodanig werden afgebeuld, dat de heer W. 't zjjn plicht achtte om zich daarover bp den gouverneur te beklagen. Ongelukkig was 't niet deze grief alleen, die den heer W. op het harte lag. De consul had reeds vroeger bp den gouverneur aangedrongen om de benoemingen van directeurs en plantage opzichters tot buitengewoon-politieagent in te trekken, doch zonder gevolg. In het belang der planters had de heer Kalff eenige maanden geleden, door tusschen- komst der verschillende districts-commissarissen, dezen nitgenoodigd zich tpt Imitengewoan- politieagent te doen benoemen. Het doel, met deze benoeming te bereiken, was, naar 's heeren Kalff s meening, dat voortaan geen koelies, die hun patroons op een eenzaam plekje zonder getuigen zouden slaan, daarvan, zooals een paar malen al plaats had, vrjj zouden komen. De rechter zou dan voortaan op den ambts-eed van den buitengewonen agent van politie kannen recht doen. De heer Kalff had ontegenzeglpk iets goeds voor met deze circu laire doch zag daarbjj over het hoofd het misbruik, dat van eene dergeljjke bevoegdheid niet-conscientieuse menschen zouden kunnen maken. Gelukkig wilden slechts vpf planters zich tot politie-beambten doen benoemen. Niettemin stond de Eng. consul er op, dat de benoemingen moesten worden ingetrokken. De gouverneur weigerde en toen hp den consul telkens belet gaf, wanneer deze hem om audiëntie vroeg om de zaken in der minne af te doen, besloot mr W. eindeljjk zpne regee ring met deze zaken in kennis te stellen, od ook met de onverantwoordelijke benoemingen van den postdirecteur tot districts-commissaris van Saramacca en van die van den cipier op het fort New-Amsterdam tot districts-commis saris over Boven-Para en Suriname." Dezelfde correspondent wjjst er op dat ten onrechte de hooge opbrengst van de invoer rechten ia toegeschreven aan eene betere con- tröle, welke door den heer Lohman in het leven zou zjjn geroepen en tengevolge waarvan de smokkelhandel zou zjjn onderdrukt. Niets is minder juist. Wel is waar, is eindeljjk, onder het bestnur van den heer Lohman, aan den herhaaldelijk uitgesproken wensch der kol. staten en ook doordien het entrepot van den K. W. I. maildienst beter werd ingericht, eene betere controle gekomen op de inklaring van aangebrachte goederen, wat natuurljjk tot stpving der middelen leidt, maar de a a n- zienlpke vermeerdering der in voerrechten en van den accpns op het buiten1 andsch gedistilleerd is hoofdzakelpk te danken aanhet verhoogd tarief, dat, op initiatiei van den o u d - g o u v e r n e u r Smidt ontworpen, door de Koloniale sta ten nog hooger opgevoerd werd dan de ontwerper aanvankelpk zelf gewild had. Nu de buitengewoon groote voorraad goede ren, die met het oog op het in werking treden van het tarief in 1888 was opgeslagen, in de tweede helft van 1889 opraakte, begon het tarief zich te doen gelden en namen ook dientengevolge de invoerrechten toe. Voeg daarbjj, dat een artikel van datzeltde tariet elke overtreding of vergissing van den impor teur in het minder aangeven van de waarde van het door hem ingevoerde straft met 40 maal het bedrag van het ontdoken recht oi van de begane fout, en het is duideljjk dat, waar deze straf immer wordt toegepast, elk voorzichtig man er op uit moet zjjn, om eerder meer dan minder te betalen dan wat hp schul dig is. De heer Lohman heeft part noch deel, zoowel aan het verhoogd tarief als de zooeven genoemde krasse bepaling, die beide het werk zjjn van den oud-gouv. Smidt en van de Kol. Staten. Het is daarom onbillpk den heer Lohman een lauwerkrans om de slapen te vlechten, en het te doen voorkomen, alsof hp de koloniale middelen heeft doen toenemen. Het tegendeel is waar. Door toedoen van den heer Lohman is de opbrengst der personeele belasting, vooral in de buitendistricten, zooals Para en Boven-Suriname,aanzienlijk verminderd* T« C öte-Saint-André, in het Fransche departement Isère, is op 72jarigen leeftjjd ge storven de bekende schilder Jongkind. In 1845 opende Jongkind de rij zpner groote stukken met een gezicht op de haven van Harfleur, maar daarna legde hp zich vooral toe op het schilderen van zeegezichten en landschappen in Nederland. Jongkinds stukken, waarin hjj verschillende gezichten uit de omstreken van Dordrecht en Rotterdam weergaf, werden door vele vermogende Fransche kunstliefhebbers zeer op prijs gesteld. Zaterdag is te Berlpn in de opera voor de eerste maal gegeven Hiarne, groote opera van Ingeborg von Bronsart, tekst van Hans von Bronsart en Friedrich Bodenstedt. Met spanning werd de niet alledaagsche gebeurtenis, een opera door een vrouw gecom poneerd, door het muziekliefhebbend publiek te Berlpn tegemoet gezien. De muziek wordt als aangenaam geprezen doch zonder eenige individualiteit, Uit VlisBingen en Hansweert krjjgen wp berichten dat door den mist de scheepvaart o. a. die der booten van de Zeeland vertraging ondervindt. Dit ligt zoo voor de hand dat wjj dit geen uitvoerige vermelding waard vinden. Alleen wanneer in verband met den mist andere feiten plaats hebben kan mededeeling laarvan allicht haar nut hebben. Eene uitzondering maken wjj voor de laatste reis van de spoorboot, die Dinsdag even na den middag Zierikzee verliet, te 5 uren ongeveer te Catsche veer kwam en daar bleef liggen tot heden middag. Om vier uur zal men trachten weder naar Zierikzee terug te stoomen. Naar men ons uit Zierikzee seint is Maan dag, na het optrekken van den mist, de stoom boot Zierikzee no 1 van Rotterdam en de Zierikzee no 2 van Zierikzee vertrokken. De eerste kwam tot beneden het Kil bp Willems dorp, maar is, volgens heden ontvangen bericht, doorgestoomd tot de Willemstad. De Zierikzee no 2 ligt bp Dintel. Waren het tot nu toe in onze gemeente nog slechts enkele directeuren van circussen en dergeljjken, die met schetterende muziek aan 't hoofd van een meer of minder schitte renden troep een optocht bielden door de straten om het publiek te verlokken tot bpwoning der middag of avondvoorstellingen, of was het een muziekkorps, dat al marcheerende naar het Schuttershof een proefje gaf van zijn talent, tevens tot opvrooljjking van het publiek, heden hadden wij gelegenheid kennis te maken met de luidklinkende reclame van het Leger des Heils om propaganda te maken voor zpne godsdien stige bijeenkomsten. Die reclame door generaal Booth een voor hét leger noodig bestanddeel genoemd heeft het meest ge wenschte succes gehad. Lang reeds voordat de trein, die tien minuten vertraging had, het station binnenstoomde, verdrongen zich vele honderden in den omtrek van het station, op de kanaalbrug en langs den toegangsweg naar de stad. Op het terrein voor het stations gebouw werd het korps gerangeerd en met een vrooljjk marschje werd de tocht langs de Turfkaai voorbjj het gebouw van het »leger" door de Gortstraat naar de Markt gemaakt. Voor het stadhuis werd het Volkslied ten gehoore ge bracht en over de Vlagmarkt de »optocht" naar 't Schuttershof voortgezet. Nu reeds een oordeel te vellen over het ge halte van het korps zon voorbarig zjjnzeker behooren er zeer goede elementen toe, de klank is vol en goed en de tromslager mag gerust een virtuoos in zjjn vak genoemd worden. De uniform is militairementmorgen be schrijven wp die met de »oefening" van heden avond meer in 't breede. Ter voorziening in de vacature van predi kant bjj de Ned. Ger. gemeente (doleerende) te Middelburg, ontstaan door het vertrek van den heer P. J. W. Klaarhamer, is beroepen de heer J. H. Feringa te Klundert. Op het strand te Zoutelande is gevon den eene flesch, inhoudende twee brieven, de een geadresseerd aan Monsieur J. Hermans Lillo, Pr08 d'Anvers, de andere aan Messieurs les sous officiers du 3e régiment de ligne Ostende". Volgens bericht in het N. v. d. D. be draagt de som, waarvoor aangenomen is het afbreken der kerk te Bath en het wederop- bouwen daarvan te Rilland, 4.800. De namen der aannemers van het werk vermeldden wp vroeger. Gedurende de werkzaamheden zal de meestoof te Rilland tot hulpkerk worden ingericht; Ook te Zierikzee hebben de onderwijzers een vereeniging gevormd met het doel zich te oefenen in de vrjje- en ordeoefeningen der gymnastiek. Het onderwps zal gegeven worden door den heer P. v. d. Meulen, leeraar in de gymnastiek te Goes. Bp de verkiezing van een lid van den gemeenteraad te Haamstede op Dinsdag jl., in plaats van wplen den heer H. W. Ferleman, is gekozen de heer W. K. Ferleman met 30 van de 55 uitgebrachte geldige stemmen. Omtrent den val aan den polder Oud- Kempenshofstede onder Stavenisse, waarvan wp gisteren onder Laatste berichten melding maakten, schrptt men ons nog het volgende De afschuiving heeft plaats gehad bewesten bet westelijkste zinkstuk van 1881. De lengte ervan langs de laagwaterljjn is 95 M., langa den steilen bovenrand de diepte 3 4 M, Vt»H

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1