Dinsdag 27 Januari N°. 134e Jaargang. 1891 Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten, benevens alle dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 26 Januari. Amslerdamsche Brieven. 1 FEUILLETON. Het likeurglaasje van tante. mess ■ma MIBBELBI! Thermometer. Middelburg 26 Jan. im. 8 u. 36 gr. m. 12 u. 42 gr., av. 4 u. 40 gr. F. Verwacht Z. W. wind. Agenten te Vlissingen P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Eolland, te KminingenF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen en te Temeuzen M de Jonge. Verder nemen alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aan, evenals de advertentie-bureau's van Nijgh Van Ditmae, te Rotterdam, de Gebe. Belineante, te 's Gravenhage, en A. de la Mae. Azn., te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: te PargBen Londen.de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube ClE., John F. Jones, opvolger. Advertentiën moeten des namiddags te één uur aan het bureau bezorgd zjjn, willen zij des avonds nog worden opgenomen 23 Jan. 1891. Het jaar begint niet voorspoedig voor Am sterdam. De zeehaven is door dik jjs versperd en de binnenvaart is geheel gesloten. Hoeveel handen dit buiten werk stelt, is moeiljjk te begrooten. Het vermeerderde vervoer te land, het baanvegen, gshakken en sneeuw opruimen, voorziet eenigszins in den nood, maar slechts voor een betrekkelijk gering deel. Armbestuur en diaconieën zijn tegen de armoede bjjna machteloos, en de zeer talrjjke inrichtingen van liefdadigheid zjjn druk in de weer om de extra-giiten zoo verstandig mogeljjk te ver- deelen. Liefdadigheid naar Vermogen staat vooraan, en zjjne bestuurders met hun corps van zes bezoldigde en ongeveer 120 vrijwillige armbezoekera geven zich veel moeite. Nieuwe behoeften worden ontdekt; de laatste vrucht van de menschlievendbeid is eene inzameling Om arme schoolkinderen van althans de noo- digste kleeding te voorzien. De sommen, die gegeven worden, lijken groot, maar zijn lang niet voldoende voor de Behoefte. En, men zou er nog heel wat meer mee kunnen doen, als er wat systeem in de armenzorg zat. Allerlei groote en kleine lichamen werken op eigen houtje, en ja ze informeeren wel of de be deelde reeds niet van elders ondersteuning geniet, maar met zekerheid is dat bij een zoo groot aantal armen, zoo talrjjke vereenigingen en zoo dringende behoefte aan dadeljjke hulp niet uit te maken. Zoo worden de armen, die door contribuanten van de philanthropische vereenigingen aanbevolen worden, dikwerf dubbel en driedubbel geholpen teiwgl anderen, zonder kennissen onder de gegoeden, van alle hulp verstoken bljjven. Yan dezen gaan een deel dageljjks een brok brood en een kom koffie gebruiken in het Oude Gymnasium. Een deel, want zeer velen zjjn voor deze bedeeling te trotsch en ljjden liever honger. Die voedering is een soort veiligheidsklep voor het overigens niet al te sterk gespannen geweten der Am- sterdamschu burgerjj. Nu kan zoo zegt men althans iedereen voedsel krjjgen. Nu, wie daar rustig op gaat slapen Onder de zegenrjjke werking van het par ticulier initiatief, nog onlangs zoo geprezen toen men voor kindervoeding wat gemeentegeld wilde geven, werken de armverzorgers holder debolder over en onder elkaar heen, met groo- ten jj ver en goeden wil, maar zonder eenig systeem. Dit is duur werk en dom werk; maarwe mogen de nobele aandriften van het particulier initiatief niet dooden door koude gemeente-armenzorg. Fiatals het niet anders kan, laat het dan nog een poos zoo bljjvenmaar laat men dan ten minste prac- tisch zjjn en alle kassen en giften in éen ;grooten pot storten. Men zou dan zoowel een deel der admistratiekosten als dubbele bedeeling iVermjjden. De beheerskosten zjjn in eene groote stad niet gering. Liefdadigheid naar Vermogen besteedt er 17 a 18 percent van zjjne vaste inkomsten aan. Eer echter in deze goede stad een zoo prac- Uil het Deensch. van HANS PFEILSCHMIDT. Bovengenoemde tante is mjjne tantedat beken ik_: maar ik kan niet gedoogen dat er een zweem van verdenking op haar valt en daarom verklaar ik bij voorbaat: tante drinkt nooit likeur. Maar evengoed als er menschen zjjn, die een bibliotheek bezitten en toch nooit lezen, kon mjjne tante, die nooit likeur drinkt, toch heel goed in het bezit van likeurglaasjes zjjn. En ik herinner er mjj slechts éen enkel. Zjj haalde het te voorschjjn toen eindeljjk haar laatste stuk bagage op de vigelante geladen was, wjj plaats genomen hadden en ik hare hand vatte, zeggende»Welkom, lieve beste tantemjjn vrouwtje en ik, wjj verheu gen ons harteljjk dat gjj eens bjj ons komt logeeren. Gjj hebt immers een goeden eetlust meegebracht Wjj hebben namelijk een paar heerljjke kapoenen", waarop zjj antwoordde: >Gg zjjt wel goed, dank u, maar mjjn maag tisch denkbeeld tot toepassing zal komen eer had ik enkele weken geleden nog wil len schrjjven zal eene nieuwe Beurs onzen handelaars en speculanten eene woning bieden, hunner waardig. Maar de vergeljjking zou nu geen doel meer treffen. Er is werkeljjk kans dat Amsterdam eene nieuwe Beurs krjjgt. Gjj weet het reeds, de effectenhoek heeft gedreigd naar de Warmoesstraat te verhuizen. Over het ongerief, dat zulk eene scheiding aan den werbeljjken handel zou berokkenen, wordt verschillend geoordeeld. Ouderwetsche kooplieden, die in wezenljjke koopwaren doen, willen eigenljjk dien rumoerigen hoek, die naar alle andere hoeken en kanten zjjn afge zanten zendt om kleine of groote speculaties aan te preeken, wel kwjjt zjjn. Maar tegen over hen staat de groote meerderheid die het een gerief acht, zoo onder de gewone zaken door een spelletje hazard in eftecten te kunnen doen, en uit »den handel" is dan ook sterk aangedrongen bjj het gemeentebestuur om door het bouwen van eene nieuwe Beurs de cata strophe te verhoeden. Snel moet nu gehan deld worden, want heeft de effectenhoek vóór 1 Februari geene vaste toezegging, dan trekt hjj met pak en zak en f 40,000 beursbelasting naar de Warmoesstraat, waar hjj reeds een groot huis bezit en tot dien datum een paar andere in besprek heeft. Zoo zal nu de Beurskwestie, die meer dan tien jaren oud is, in minder dan tien dagen worden opgelost. De knapste bollen konden er niet meê klaar komen, toen er tjjd beschik baar was om met een goed overdacht plan een mooie Beurs te bouwen, gecombineerd met winkels en kantoren, zoo iets dat aan latere geslachten kon doen zeggen kjjk, die Amster dammers van de 19a eeuw hadden smaak en practischen zin. En nu zjjn B. en W. gereed met hun Damrak-plan, een Beurs-model pijpen lade, met eene redeljjk breeds stationslaan en aan de zjjde van de Warmoesstraat een onooge- ljjke, saaie Btraat. »Met bet oog op de beursbelasting" zal het gebouw 2j millioen mogen kosten. De beurs belasting is voor 1891 geraamd op f 92.000, d. i. 3| pet. van de geraamde bouwkosten, zoodat de te sluiten leening daaruit kan bestreden worden. Maar dezelfde beursbelasting is reeds sedert jaren onder de gewone inkomsten opge nomen en zal dus door andere baten moeten vervangen worden. Mjj dunkt, men kon haar wel verdubbelen, want zjj wordt gemakkeljjk gedragen, veel gemakkeljjker dan bet naar evenredigheid hoo- gere staangeld, dat men vraagt van de kramers op de Nieuwmarkt. Eene progressieve beurs belasting, zou dat niet een denkbeeld zjjn, dat overweging verdient 1 Wordt de patentbelasting eens vervangen door eene redeljjke bedrijfsbe lasting, dan zou de gemeente voor de toepassing harer heursheffing denzelfden maatstaf kunnen gebruiken, waarnaar het rjjk de bedrjjven zou treffen. Het kleinste makelaartje betaalt thans evenveel als de grootste bankier of tabaksman. Ook zou men het reqbt om op een stoel of bankje zaken te doen, voor grot geld kunnen verkoopen. En dan voor de bjjgeloovige spelers de pilaren met staartnummers Die moeten toch ook waarde hebben. Deze nieuwe beursdrukte zal den burgemees ter zoo wil ik hopen afleiding geven is niet best in orderde dokter heeft mjj droppeltjes gegeven, die ik alle twee uur moet nemen het is nu juist weer tjjd. Goed dat ik er aan denk." Daarop baalde zjj een klein flesehje voor den dag en een fijn geslepen likeurglaasje, droppelde de voorgeschreven hoeveelheid in het glaasje (waarbij de vigelante natuurlijk stil moest houden), nam in en hield ons beiden het ontkurkte fleschje onder den neus, met de vraag of het niet sterk naar jjzer riekte, 't geen ik uit volle overtuiging ontkende. Dit scheen tante tegen te vallen en mjjn vrouw zocht het goed te maken door het glaasje te bewonderen, 't geen haar weer in een betere stemming bracht. Tante veegde het glaasje met een papiertje uit en stopte het onder alge meen gelach weer in haar taschje. Zjj bleef drie weken bjj ons en werd een ware zegen voor het buiBwant tante was edel, hulpvaardig en goed. Zjj leerde mjjn vrouw allerlei kunstjes bjj het koken en in maken, onderrichtte de keukenmeid (bjj wie zjj eerst niet te best aangeschreven Btond) waar zjj hare inkoopeD het goedkoopst kon doen, zuiverde onze rozenstruiken van bladluis, kocht een menagerie voor onzen kleinen Arthur en bovendien een tinnen tramwagen en een kapellen net (waarin hij spoedig een beeldje van den schoorsteen in vier stukken voor de onplezierige historie met den brand weercommandant. De nieuwe commissie van onderzoek, waarin nu het dagelgbsch bestuur geene zitting had, is wel van oordeel dat de heer Van Moock zjjn post moet verlaten, maar wil hem het ontslag eervol geven en met toe kenning van pensioen. Dit laatste is na vijf jaren dienst eene onderscheiding en is een duideljjk bljjk dat de commissie don heer Van Moock wil behandelen als een verdienstelpk ambtenaar, die meer dupe is van de omstan digheden dan van eigen schuld. En zoo is het ook. V. M. is onredeljjk en soms ook onheb bel jjk geweest, maar hij heeft in alle hoofd zaken zjjn plicht gedaan, en men heeft het hem niet altgd gemakkelijk gemaakt. Nu noemt men als zjjn opvolger den heer Te Winkel, directeur der stadsreiniging. Eo dat wel onder opperbevel van den heer Steen kamp. Zoo komt dan allengs de »leiding in ééne hand." Dezer dagen liet de heer Keuchenius zich in de Tweede kamer bjj 't debat over den gouverneur van Suriname zeer vinnig uit over den heer Wertheim en verweet hem dat hjj de beljjders van het Christendom gekrenkt had, door onlangs in de Eerste kamer te zeggen, dat Nederland tegen de bacillen van het anti semitisme behoorljjk is gevaccineerd. De woorden van den heer K. luiden aldus »Het is mjj pijnlijk te spreken over deze zaak, omdat ik altjjd bevreesd ben een volk te krenken, dat mjj, als het uitverkoren volk van God, altjjd lief blijft maar wanneer een jood, sprekende van het anti-semitisme, zegt dat het vaderland tegen de bacillen van het anti semitisme behoorljjk is gevaccineerd, dan mag ik niet geheel zwjjgen, aewjjl ik geloof, dat hjj met zulke vergeljjkmg de beljjders van het Christendom krenkt, dewjjl het toch alleen het Christendom is waarom en waardoor Israël altijd reden heeft te roemen over de gastvrij heid, in Nederland reeds eeuwenlang genoten, en over den eerbied, hier aan de rechten en vrjjheden van Israël betoond. Wanneer de heer Wertheim spreken mag van het Christendom als van vaccine, waar. mede men inent, dan doet hjj aan dat Chris, tendom zelf onrecht, dan is die vergelijking van hetgeen ons heilig is met de etterstof van een vuile pokpuist, een beleediging van het Christendom. >De heer Wertheim zou het niet gaarne hooren, dat een Christen sprak van de bacillen van het Bemitisme". De heer Wertheim heeft in 't Hand. een open brief aan den heer Keuchenius gericht en wijst er hem op, dat alle zjjne beweringen onjuistheden zijn. Het beste bewijs van hetgeen de heer Wertheim zegt, is de mededeeling der woorden zelve. Hij sprak als volgt »Ik kom thans aan een onderwerp, dat voor mjj een hoogst pgnlgke zjjde heeft. Ik moet een oogenblik spreken over het anti-semitisme. Ik hecht er voor Nederland geen beteekenis aan. Ik beschouw het als een sporadisch ver schijnsel, dat evenals influenza en cholera voor bijgaat dat intellectueel en moreel zwakke gestellen aantast, maar geen vat heeft op den kern van het volk. Ik zeg dit, omdat wjj ving)ondetwjjl leerde zjj hem af om op zjjn duim te zuigen en zou mij bjjna hebben leeren piquet spelen. Intusschen werd haar maag ook weer beterde droppeltjes behoefden niet meer gemaakt te worden, en ik zag het likeurglaasje niet terug voor het oogenblik van haar vertrek. Tante zat al in den trein en het derde gelui was reeds gegaan, toen zjj eensklaps dat bewuste voorwerp weer uit haar taschje haalde en met vochtige oogen door het neergelaten portierraampje aan mijn vrouw toestak. »lk had het bijna vergeten, Gusjelief, houd hot hier, het beviel u zoo goed, en ik zal, naar ik hoop, geen maagdroppels meer behoeven te nemen. Misschien vindt Fililililili Huoo o o Jovoort ging het, en wij stonden alleen op het perron; mjjn vrouw keek weenend naar het liqueur- glaasje in haar hand en ik zei aangedaan »Die goede tante In het naar huis gaan spraken wij af dat het likeurglaasje een goede plaats moest hebben, en die was spoedig gevonden. Op het buffet stond een likeurstelletje met zes glaasjes, een huweljjksgeschenk van een kost schoolvriendin mjjner vrouw, en dit glaasje paste er bjj, alsof het er bjj gemaakt was. Nu was het glazen blaadje geheel vol, 't geen wg beiden alleraardigst vonden. Het zevende leven in een land, dat vóór 300 jaren de overal verstooten bannelingen heeft opgenomen en gemaakt heeft tot vrjje burgers in den vrjjen staat. Dat land verloochent niet zijn verle den. Ik geloof, dat ons vaderland tegen de bacillen van het anti-semitisme behoorljjk is gevaccineerd." Naar aanleiding van den uitval van den heer Keuchenius wijst de heer Wertheim er op, dat hij het christendom niet heeft bedoeld en er niet op heeft gezinspeeld. Het christen dom is voor hem, al behoort hij niet tot zjjn beljjders, een verheffende leer van vrede, ver zoening, verdraagzaamheid en liefde. Het anti-semitisme daarentegen de wrange vrucht van hartstocht, njjd, onverdraagzaamheid en rassenhaat. Voorts doet hjj den heer K. opmerken, dat hg niet als Jood noch voor Joden in de kamer zit, maar als vertegenwoordiger van het Ne- derlandsche volkdat hg de Nederlandsche gastvrgheid van het verledene wel degelgk heeft herdacht, hoewel er natuurlgk thans van geen gastvrgheid meer sprake is. En gesteld het ware nog het geval, dan zou de heer K. de honneurs al heel gebrekkig waarnemen. Dat de heer K. de vaccine »de etterstof van eene vuile pokpuist" noemt, moge een theolo gische metafoor zgn, op geneeskundig gebied heeft zg afgedaan. Overigens begrgpt de heer W. niet, hoe de heer Keuchenius het Christen dom bg de vaccine haalt. Wil hg over de bacil van het semitisme spreken, hg mag het gerust doen. Zgn liefde voor het Jodendom zal er schitterend bg uitkomen. De heer Wertheim besluit zgn schrgven als volgt Ik heb, naief genoeg, mg vroeger wel eens illusie gemaakt, dat wg, hoe verschillend onze levensopvatting ook zg, konden Bamengaan, omdat boven 't geen ons verdeelt staat wat ons behoort te vereenigen dat is de liefde tot het gemeenschappelgk vaderland het plichtbesef, de solidariteit der algemeene men- schelgke belangen het geloof aan het Hoogere. »Gghebt mg voor goed van de illusie gene zen en iedere verloren illusie wordt een schat van levenswgsheid. »Daarom beantwoord ik u slechts oppervlak kig en niet »au fond'want zooals mr Gleich- man het onlangs in een staatkundige verga ring zgn tegenstander toevoegdeWij hunnen elkander toch nimmer verslaan." In het Vaderland van Zaterdag kwam ook evenals anderen en wg deden de heer De Bordes op tegen de strenge beoordeeling van den toestand van ons spoorwegverkeer. Om aan de behoeften te kunnen voldoen in dezen buitengewonen langen winter zou men het onmogelgke behoeven. Hg geeft daarvan de volgende berekening Het vervoer over vier van onze groote wa terwegen was in 1888 10,404,000 ton of per maand gemiddeld 867,000 ton. Het draagver mogen der goederenwagens was in 1889 92,415 ton. Een wagen kan 56 ton in een maand vervoeren er zouden 15,500 wagens meer noo- dig wezen voor de 867,000 ton, met een draag vermogen van 124,000 ton, d. i. 31,600 ton meer dan dat van al de hier aanwezige goe derenwagens. Elke wagen zal gemiddeld ƒ1900 glaasje verschilde wei een beetje van de zes andere, daar die geen oortjes hadden, maar dat zag men in de verte niet. »En misschien", zei mgn vrouw terloops, vinden wg nog wel eens zes glaasjes met oortjes, die zouden veel beter passen bg de karaf." »Ja", antwoordde ik, »maar dat zal niet, gemakkelgk gaan." iO, Robert!" hernam zg, »gg weet niet hoe toevallig men somtgds tegen zoo iets aanloopt." Ik had evenwel toch gelgk gedurende meer dan zes wekenna verloop van dien tgd had er wezenlgk zoo iets toevalligs plaats mgn vrouw had inderdaad in een heel klein winkeltje zes glaasjes ontdekt, die als twee droppels water op dat van tante geleken. Zegevierend bracht zg haar buit mede uit de stad, doch toen wg de nieuwe glaasjes met dat van tante om de karaf van ons likeurstel geplaatst hadden, bleek het dat het glazen blaadje voor deze schikking te klein was. Daar wisten wg echter spoedig raad opmgne vrouw bezat in haar glazenkast nog een grooter blad en het kleine met de oude glaasjes werd weggezet. »Waarlgk," zei ik, »nu ontbreekt er niets meer aan dan een tweede karaf, dan hadden wg twee complete likeurstellen." »Zon u dat genoegen doen 1" vroeg mgn kosten de 15,500 ƒ29,450,000. Voor het ver voer van deze wagens waren noodig 96 zware locomotieven, benevens eenigen voor rangeeren. De kosten daarvan zouden zeker bedragen 3,500,000, en voor het geheel materieel 36 a 37 millioen. Dan moet nog gerekend wor den op de kosten van de uitbreiding van de stations, als loodsen, sporen enz. En al ware dit alles verkregen, variwaar zou dan het per soneel komen Zulke langdurige winters komen wellicht eens in de 20 jaren terug. Gedurende de overige jaren zou het kapitaal niet alleen ren teloos liggen, maar het materieel moeten onder houden worden. De heer De Bordes vraagt of dit geeD geld verspillen zou zgn, die zelfs, als de Staat exploiteerde, niet te verantwoor den zou wezen. Bg kon. besluit is benoemd tot burgemeester van Grgpsberke en van Meliskerke, L. Bosse- laar, secretaris dier gemeenten, en tot burge meester van WiBsekerke W. J. Vader. (Deze oenoemingen zgn nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer medegedeeld.) Verder is benoemd tot commies der postergen van de 4de klasse D. J. van Soelen, thans sur numerair der postergenen zgn bevorderd tot commiezen 1ste kl. W. G. Krusemann en W. E. Carp, thans commiezen 2de kl,tot commies 2de kl. H, M. Greven, thans commies 3de kl.; en tot commiezen 3de kl. A. P. S. van Galen en E. van der Wal, thans commiezen der pos teryen van de 4e klasse. Genoemde commies W. E. Carp is van Mid delburg naar Utrecht verplaatst en de commies H. M. Greven van Groningen naar Middelburg, Nog is benoemd tot lid van den hoogen raad van adel de algemeene archivaris des rgks, jhr mr Th. H. F. van Riemsdgk, te 's Gravenhage. Bg de dir. bel. en ace. zgn tot ontvanger benoemdte Kralingen o. a., W. B. de Bruyn te Raalte c. a.te Schiedam G. J. Buekers, te Doetinchem c. a.te Noordwgk c. a. T. G. Veraf el t, te Dongen c. a.te Grave c. a. J. W. Knottenbelt te Baarlo (gemeente Maasbree) c. a.te Leerdam c. a. J. M. Rueb, te Heeg c. a.te Beinmel c. a. (residentie Huissen), G. Hoitingh, te Delfzgl; te Goedereede c. a., B. Formgne te Kerkrade; te Schoonhoven c. a. J. Schuyleman, te Ridderkerk c. a.te Leek e. a. C. G. J. A. Stort te Zweelo c. ate Zaandam c. a. F. H. Thorbecke te Gouda (buitengemeen ten) te Nieuwerkerk c. a. A. Potjer te Tegelen; te Kerkrade W. Guerin, surnumerair uit de inspectie Arnhem; te Zweelo c. a. K. van Schouwen, surnumerair uit de inspectie Rot terdam. De 2e luit. der inf. van het leger in N. I. J. F. Cornelius is, naar aanleiding der krggs- verrichtingen in Atjeh gedurende het tgdvak van Januari tot en met Juni 1889, benoemd tot ridder 4de klasse der Militaire Willemsorde en zulks met wgziging te zgnen opzichte van het besluit, krachtens hetwelk hg ter zake van de bovengenoemde krggsverrichtingen eer vol werd vermeld. Het Hof zal wegens het overigden van prins Boudewgn van België voor acht dagen den lichten rouw aannemen. vrouw eenigszins gejaagd. Er lag iets in die vraag, dat mg deed nadenken over hetgeen er gebeuren zou als ik»Ja," antwoordde; maar nog eer ik daar toe kwams begon mgn vrouw weer: »Verbeeld u, Robert, dan zoudt gg uw eigen stel hebben voor uwe heeren bezoeken en ik een voor mgne koffie visites. In het eene cognac en in het andere dames-likeur, zou dat niet heerlgk zgn >Jazei ik ronduit, ondanks al mgn voorafgaand wikken en wegen en het volgende oogenblik stond, als met een tooverslag, een tweede karaf voor mg. ïWees niet boos, Robert," smeekte mgn vrouwtje, terwgl zg mgn baard tegen den draad op streek, »ik heb haar gekocht, voor eerst omdat ik de glaasjes niet afzon derlgk kon krggen en ten tweede omdat zg eigenlgk zoo goed als niets kost, en ten derde", voegde zg er bg, met dat lieve, innemende lachje, waarmede zg mg nog heden ten dage betoo- vert, zooals de rattenvanger de kinderen van Hameien met zgn fluitje »ten derde wist ik dat ik er u genoegen mee zou doen." («Kof VQlcjt,)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1891 | | pagina 1